Mierzenie się z esejem. Studia nad polskimi badaniami eseju literackiego

Małgorzata Krakowiak

Mierzenie się z esejem to książka o tym, jak zakorzeniał się esej literacki w polskiej świadomości literackiej XX wieku, jak pisywali o tej formie badacze i krytycy oraz jak różnie pojmowany jest sam termin „esej”. Autorka proponuje przyjęcie modelu teoretycznego gatunku oraz przedstawia hipotezy dotyczące ewolucji form wyprowadzanych z eseju. Część zatytułowana Obecność eseju w literaturze polskiej to historyczne ujęcie zagadnienia. Autorka przyjęła założenie, że świadome pisanie esejów – jako utworów wyraźnie odróżniających się od innych – datuje się od lat dwudziestych minionego wieku. Odrębną, równolegle wyodrębniającą się kwestią było zakorzenianie się nazwy „esej” w świadomości uczestników polskiego życia literackiego oraz rozmaite propozycje określenia jej zakresu. W części nazwanej W kręgu teorii znalazło się pięć przekrojowych ujęć eseju, traktowanego już jako określony model genologiczny. Analizując różne stanowiska teoretyczne oraz obserwując współczesne tendencje językowe, Autorka przedstawiła najpierw nieporozumienia terminologiczne i zaproponowała (w celu zyskania efektywności komunikacyjnej) uściślenie desygnatu nazwy. Ukazała skomplikowane z dzisiejszego punktu widzenia uwarunkowania orzekania o literackości eseju oraz rozpowszechnianie się form pisarskich, wykształcających się z eseju literackiego w jego tradycyjnej postaci (wciąż zyskującej nowe realizacje tekstowe). Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Forum Akademickie” 2013, nr 4 (recenzja książki dostępna pod adresem: www.forumakademickie.pl)

Foundations of Animal Law. Concepts - Principles - Dilemmas

Tomasz Pietrzykowski

Foundations of Animal Law. Concepts-Principles-Dilemmas stanowi anglojęzyczną i skierowaną do audytorium międzynarodowego wersję książki wydanej w 2022 r. pod tytułem Prawo ochrony zwierząt. Pojęcia, zasady, dylematy. Omawia ona filozoficzne, etyczne i dogmatyczno-komparatystyczne aspekty nowopowstającej dziedziny regulacji prawnej – prawa ochrony zwierząt. Identyfikuje kluczowe wartości, pojęcia i instytucje składające się na współczesny model prawnej ochrony zwierząt. Dokonuje tego w oparciu o analizę prawodawstwa polskiego i zagranicznego, w szczególności prawa Unii Europejskiej. Sprawia to, że zawarte w książce ujęcie ma charakter unikalny, a jej wartość dalece wykracza poza dominujące w literaturze przedmiotu argumentacje zmierzające do wykazania istnienia racji etycznych za gruntownymi zmianami prawnej sytuacji zwierząt.

Pośrednie nabycie akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych

Anna Lichosik

W pracy przedstawiono wyniki kilkuletnich badań prowadzonych na gruncie prawnej regulacji rynku kapitałowego. Przedmiotem monografii jest problematyka pośredniego nabycia akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych jako jednego z instrumentów prawnych stworzonych w celu ochrony szczególnych wartości rynku kapitałowego. Podstawowym obszarem zainteresowania autorki są: pojęcie pośredniego nabycia akcji, zgłoszenie zamiaru nabycia znacznego pakietu akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych, elementy konstruktywne nabycia akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych oraz prawne instrumenty oddziaływania na pośredniego (potencjalnie pośredniego) nabywcę akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych.

Dzień dobry! Podręcznik do nauki języka polskiego dla początkujących. Poziom podstawowy A1. Cz. 2. Wyd. 6. poprawione

Aleksandra Janowska, Magdalena Pastuchowa

Przedstawiamy nowe wydanie podręcznika „Dzień dobry”, z powodzeniem stosowanego od kilku już lat na wielu uczelniach prowadzących lektoraty języka polskiego jako obcego. Zgodnie z sugestiami lektorów i studentów postanowiłyśmy podzielić książkę na dwie części. Pierwsza (lekcje 1 – 48) obejmuje swoim zakresem certyfikacyjny poziom podstawowy A1, druga zaś poziom A2. W stosunku do wcześniejszych wydań zmienione zostały tylko lekcje powtórzeniowe, układ pozostałych pozostawiłyśmy bez zmian. Podręcznik „Dzień dobry” jest efektem naszych kilkuletnich doświadczeń w pracy ze studentami rozpoczynającymi naukę języka polskiego. Jest to ten etap w uczeniu się języka polskiego, który wymaga szczególnego zaangażowania z obu stron – studenta i nauczyciela. Im więcej zatem będzie do ich dyspozycji materiałów dydaktycznych – podręczników, zbiorów gier językowych czy ćwiczeń gramatycznych – tym lepiej. Nasz podręcznik przeznaczony jest dla uczniów, którzy nie mają dużych doświadczeń w uczeniu się gramatyki – nawet języka ojczystego. Komentarz językowy został więc ograniczony do minimum; terminologię wprowadzamy w wypadkach, naszym zdaniem, absolutnie niezbędnych. Przyjęłyśmy również zasadę niewprowadzania języka-medium, co znacznie rozszerza krąg odbiorców – z podręcznika mogą korzystać przedstawiciele różnych grup etnicznych. Podkreślmy jednak, iż nie jest to samouczek – konieczny jest tu nauczyciel prowadzący, który będzie potrafił wyjaśnić zjawiska gramatyczne oraz sprawdzić i ocenić poprawność wypowiedzi. / fragment wstępu/

Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie. T. 1: Między teorią a praktyką

red. Alina Szczurek-Boruta

Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie to inicjatywa wydawnicza pracowników i studentów Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nawiązująca do wielowiekowych cieszyńskich tradycji kształceniowych i publikacyjnych. Praca zbiorowa pt. Między teorią a praktyką zapoczątkowuje serię wydawniczą Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie – forum prezentacji i wymiany myśli przyszłych i początkujących pedagogów, animatorów, etnologów, które w przyszłości może przyczynić się do jeszcze większej aktywności naukowej, organizacyjnej i społecznej środowiska studenckiego i zainteresowania młodej kadry podejmowaniem badań naukowych. Tom pierwszy serii wydawniczej Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie zatytułowany Między teorią a praktyką prezentuje i upowszechnia autorski dorobek żaków. Obejmuje swą tematyką obszar nauk społecznych i humanistycznych, stwarza pole do namysłu nad współczesnymi zjawiskami edukacyjnymi, społecznymi, kulturowymi, psychologicznymi, ekonomicznymi i politologicznymi. Autorzy poszczególnych tekstów, studenci i absolwenci Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach podejmują próby ukazania związków teorii naukowych ze współczesną praktyką (społeczną, edukacyjną, kulturalną), rozpoznają nowe tropy kulturowe, budują krytyczny ogląd i perspektywę obrazu świata i życia społecznego. Publikacja gromadzi artykuły naukowe, komunikaty z badań, sprawozdania z konferencji, recenzje prac naukowych oraz materiały pomocnicze dla studentów. Prezentuje także doświadczenia krajowe i zagraniczne studentów oraz ukazuje działalność studencką. Praca zainteresować może głównie obecnych, przyszłych i początkujących pedagogów, ale także psychologów, socjologów, filozofów, badaczy kultury oraz osoby odpowiedzialne za kształtowanie polityki oświatowej i społecznej.

Andare a casa o in casa? Analisi cognitiva della preposizione semplice italiana

Ryszard Wylecioł

Niniejsza praca dotyczy przyimka w języku włoskim w kontekście bezokolicznika andare. W języku włoskim istnieją konstrukcje z różnymi przyimkami wyrażające relację [IŚĆ]/[JECHAĆ], np. andare a scuola, andare in ufficio itp. Analiza skupia się na przyimkach prostych oraz ich użyciu w wyrażeniach wynikających z doświadczania świata lub rozszerzenia metaforycznego i/lub metonimicznego. Celem pracy jest sprawdzenie roli landmarka i jego cech jako obiektu w wyborze przyimka z czasownikiem andare. Punktem odniesienia jest Gramatyka Kognitywna w ujęciu R. Langackera, a w szczególności proces obrazowania i relacja trajektor-landmark. Interpretacja landmarka to element decydujący o selekcji danego przyimka w przypadku czasownika andare.

Państwa Grupy Wyszehradzkiej: pomiędzy przeszłością a teraźniejszością. Wybrane aspekty polityki wewnętrznej i zagranicznej

Sebastian Kubas, Anna Czyż

Prezentowana książka jest owocem pracy autorów, którzy już wcześniej razem opracowali publikacje: Doświadczenia węgierskiej transformacji ustrojowej od Janosa Kadara do Viktora Orbana (2011), Czechy i Słowacja. Politologiczne studium wspólnej i oddzielnej państwowości (2012). Praca dotyczy istotnych aspektów funkcjonowania polityki wewnętrznej i zagranicznej państw Grupy Wyszehradzkiej. Została podzielona na cztery rozdziały, w których omówiono problemy związane z procesem transformacji, organami władzy w systemach rządów czterech państw Europy Środkowej, partiami politycznymi w państwach Grupy Wyszehradzkiej oraz rozwojem współpracy w jej ramach. Publikacja adresowana jest do studentów, wykładowców kierunku politologia, ale także do szerszego grona odbiorców zainteresowanych poruszaną tematyką.

Lektury pokoleniowe i ponadpokoleniowe. Z zagadnień recepcji

współudz. Agnieszka Łakomy, red. Irena Socha

Tom zatytułowany Lektury pokoleniowe i ponadpokoleniowe. Z zagadnień recepcji jest pokłosiem konferencji naukowej „Pożytki i szkody płynące z lektury” zorganizo­wanej w kwietniu 2010 roku w Instytucie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uni­wersytetu Śląskiego. Publikacja zawierająca bogaty materiał, dokumentowany zwłaszcza źródłami wydawniczymi i prasowymi lat powojennych, okresu PRL-u aż po czas stanu wojennego i współczesność, zaprasza do refleksji nad trwałością oraz przemianami upodobań i zachowań lekturowych, warunkowanych procesami historycznymi, społecznymi i kulturowymi. Zebrane teksty ukazują zmiany wartościowania książki. W większości są to studia materiałowe obrazujące popularność wybranych fenomenów literackich czy prasowych. Uszeregowane w porządku diachronicznym dają możliwość dostrzeżenia prawidłowości sterujących procesami społecznych zachowań lekturowych zarówno w przeszłości, jak i współcześnie.

Czytaj po polsku. T. 10: Olga Tokarczuk: "Szafa". Wyd. 2. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Edycja dla zaawansowanych (poziom B2/C1)

oprac. Bożena Szałasta-Rogowska

Ukazujący się w serii Czytaj po polsku. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego tom Szafa Olgi Tokarczuk, opracowany przez Bożenę Szałastę-Rogowską, skierowany jest do osób uczących się języka polskiego na poziomie średnio zaawansowanym (B2) oraz zaawansowanym (C1). Z książeczki tej mogą korzystać zarówno studenci, chcący samodzielnie doskonalić swój język, jak i nauczyciele podczas pracy z grupą lektoratową. Tom zawiera sylwetkę twórczą Olgi Tokarczuk, krótkie streszczenie opowiadania oraz pełny, oryginalny jego tekst, opatrzony słowniczkiem, w którym objaśniono trudniejsze słowa i zwroty pojawiające się w opowiadaniu. Z kolei część ćwiczeniowa, podzielona - jak zwykle w tej serii - na partię Przygotowanie do lektury oraz Po przeczytaniu, została poszerzona w niniejszym tomie między innymi o ćwiczenia wspomagające analizę i interpretację tekstu literackiego oraz wzbogacające jego konteksty kulturowe.

Joseph von Eichendorff w Polsce. Bibliografia (1989-2018). Wydania - czasopisma - media

Michał Skop

Bibliografia podmiotowa i przedmiotowa poświęcona Josephowi von Eichendorffowi dotyczy działalności wydawniczej i medialnej w Polsce w latach 1989–2018. W prezentowanych wykazach uwzględniono publikacje książkowe, czasopisma, rozprawy doktorskie, druki ulotne, a także filmy, widowiska teatralne, festiwale i inne przedsięwzięcia o charakterze medialnym. Całość zamyka szkic na temat recepcji twórczości poety i pisarza urodzonego w Łubowicach koło Raciborza w prasie śląskiej po 1989 roku. [...] W niniejszej książce podjęto próbę określenia miejsca Josepha von Eichendorffa w świadomości krytyków, tłumaczy, literaturoznawców, historyków, historyków literatury, kulturoznawców, folklorystów i etnologów, na podstawie wyszukanych w polskiej prasie artykułów, not i omówień. Uważny czytelnik z łatwością odnajdzie wśród odnotowanych pozycji nazwiska niemieckich badaczy oraz tłumaczenia ich tekstów na język polski dostępne w polskich czasopismach lub w wydanych w Polsce tomach zbiorowych. (fragmenty wstępu)

Stadiony świata (pomiędzy Gemeinschaft i Gesellschaft)

Krzysztof Łęcki

Studium „Stadiony świata. Pomiędzy Gemenischaft i Gesellschaft” stara się pokazać wielowymiarowy obraz przemian społecznych i kulturowych jakie charakteryzują mikrokosmos współczesnego futbolu jako cząstkę ponowoczesnego świata. Odwołując metaforycznie do klasycznych kategorii Ferdinanda Tönniesa (Gemeinschaft – wspólnota, tradycja, lojalność osobista versus Gesellschaft – spółka akcyjna, kontrakt, korzyści materialne) autor stara się zarysować paradygmatyczne ramy (w rozumieniu S. Huntingtona) pozwalające w nieco bardziej pogłębiony sposób analizować zdarzenia i zjawiska piłkarskiego uniwersum. Przyjęta w pracy metodologia nawiązuje w zasadniczej części do koncepcji Ervinga Goffmana, co umożliwiło niekonwencjonalne uzasadnienie doboru analizowanych materiałów i próby badawczej.

Linguarum Silva. T. 4: W kręgu zagadnień języka i tekstu

red. Barbara Mitrenga

Czwarty tom „Linguarum Silva” zatytułowany W kręgu zagadnień języka i tekstu składa się z trzech części. W pierwszej z nich – W kręgu zagadnień historii języka i dawnych tekstów – znalazło się pięć artykułów poświęconych historycznojęzykowym analizom wybranych grup słownictwa, rekonstrukcji językowego obrazu Boga w XVI-wiecznej homiletyce Piotra Skargi oraz badaniom staropolskiej legendy o świętej Dorocie. Druga część tomu, zatytułowana W kręgu zagadnień współczesnego języka i tekstów kultury, zawiera cztery artykuły, które jako materiał badawczy wykorzystują współczesną leksykę i/lub typowe dla obecnych czasów – szeroko rozumiane – teksty kultury: istniejące w przestrzeni mediów elektronicznych teksty określane jako legendy miejskie, memy internetowe oraz reklamy telewizyjne. W trzeciej części tomu (W kręgu teoretycznych i praktycznych zagadnień języka) zamieszczono dwa artykuły poświęcone rozważaniom na temat ekonomiczności środków językowych oraz opisowi metody antropometrycznej w badaniach artykulacji polskich samogłosek. Teksty opublikowane w niniejszym tomie są w znacznym stopniu zróżnicowane (m.in. metodologicznie, materiałowo, pod względem przyjętej przez autorów poszczególnych tekstów perspektywy oglądu danych językowych, stopnia szczegółowości opisu), co uznać należy za walor tej publikacji, gdyż prezentuje różnorodne zainteresowania naukowe pokolenia młodych polskich lingwistów. Tom adresowany jest zarówno do językoznawców, maturzystów, studentów i doktorantów kierunków humanistycznych, jak i do Czytelników, którym bliska jest tematyka prezentowanych artykułów.

Nazwy własne w najnowszej prozie polskiej - między idiolektem a problematyką współczesnej kultury

Beata Kiszka-Pytel

Praca przedstawia funkcjonowanie sfery proprialnej w najmłodszej literaturze polskiej ze szczególnym uwzględnieniem chrematonimów, których obecność coraz silniej zaznacza się w najnowszych tekstach artystycznych. Materiał onomastyczny będący podstawą prowadzonych badań został wyekscerpowany z wybranych utworów twórców reprezentatywnych dla najnowszej prozy polskiej  powstałej po 1989 roku – Joanny Bator, Manueli Gretkowskiej, Ignacego Karpowicza, Moniki Szwai i Krzysztofa Vargi. Świadomy zabieg, mający dostarczyć pogłębionych analiz i bogatszych wniosków, stanowi dobór pisarzy reprezentujących odmienne style i poziomy literackie, tworzących prozę adresowaną do odbiorców płci żeńskiej lub męskiej (bądź niezależnie od płci) o odmiennych, bardziej lub mniej wyszukanych, gustach czytelniczych. Jednym z głównych celów podjęcia badań nazw własnych jest wyłonienie warstwy idiolektalnej języka artystycznego wybranych prozaików. Za jej przejaw uznać można chociażby posługiwanie się specyficznymi, indywidualnymi sposobami wprowadzania propriów czy powiązanie pewnych onimów przewijających się z literaturze z danym autorem. Analizy onomastyczne są prowadzone na tle nierzadko dyskutowanych tematów współczesności, takich jak czas, przestrzeń czy konsumpcjonizm. Ujawniły istnienie problemu ważności współczesnej prozy polskiej i jej poczytności przez przyszłego czytelnika w perspektywie najbliższych kilkunastu lub kilkudziesięciu lat. Czy najnowsza literatura skazana jest przez onimy na niedługą żywotność, stanowiącą jedynie przejaw czasów współczesnych? Jaki będzie jej odbiór za kilkadziesiąt lat w związku z coraz większą frekwencją różnego rodzaju nietrwałych propriów w literaturze?

(Auto)refleksja pedagogiczna nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej. Wgląd w praktykę

Beata Oelszlaeger-Kosturek

W monografii „(Auto)refleksja pedagogiczna nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej. Wgląd w praktykę” ukazano teoretyczne, metodologiczne i empiryczne aspekty codziennej pracy nauczyciela na I etapie kształcenia. Praca dotyczy swoistej refleksji i autorefleksji nauczyciela, który na co dzień powinien umieć optymalnie zaprojektować, zaplanować i zorganizować, a następnie zrealizować, skontrolować i ocenić nie tylko pracę uczniów (w ramach procesu nauczania-uczenia się), ale i swoją własną. Podjęto próbę ukazania nowego ujęcia refleksji i autorefleksji nauczyciela w kontekście teorii uczenia się przez działanie Wojciecha Kojsa i ukazanej w jej ramach istoty działania badawczego podmiotu.

Anioły i demony. Antologia romansu popularnego

Wybór, wstęp, oprac. naukowe Maria Bujnicka, opracowały ponownie, ...

Antologia składa się z kilkudziesięciu autorskich komentarzy do najbardziej znanych przykładów polskiego romansu popularnego wydawanego przed II wojną światową. Fragmenty powieści przeplatają się z nieraz komicznymi komentarzami autorki, tworząc ciekawy i przyjemny czytelniczo kolaż. Zarazem jest to też publikacja o cechach naukowych, mogąca rozjaśnić wiele zapomnianych dziś kontekstów polskiej historii literatury.

Model biblioteki aktywnie promującej książkę dziecięcą

Marlena Gęborska

Zasadniczym celem rozprawy jest zaproponowanie modelu akcji bibliotecznych w kontekście promocji oferty kulturalnej dla dzieci i młodzieży. Termin model został w pracy zawężony do aktywności i promocji biblioteki, i nie odnosi się do pozostałych aspektów jej funkcjonowania. W programie badawczym wzięto pod uwagę osiem następujących typów źródeł: odpowiedzi uzyskane w trakcie ogólnopolskiej i zagranicznej ankiety, w tym podczas podróży badawczych, wypowiedzi bibliotekarzy i czytelników zebrane z użyciem scenariusza, materiały promocyjne zebrane w bibliotekach i podczas targów książki, strony internetowe bibliotek publicznych, dokumentację biblioteczno-statystyczną, publikacje z wydawnictw zwartych i czasopism fachowych, raporty o stanie czytelnictwa i bibliotek oraz statystyki. ADRESACI: badacze, bibliotekarze, studenci, każdy zainteresowany działalnością kulturalną bibliotek w Polsce i na świecie oraz promocją literatury i czytelnictwa.