Samorząd terytorialny w Polsce. Ustrój ekonomiczny

Marek Wojciechowski

Problematyka książki dotyczy samorządu terytorialnego w Polsce w wymiarze ekonomicznym. Treść monografii skupia się na ekonomicznych aspektach funkcjonowania samorządu, identyfikując przyczyny i konsekwencje decyzji podejmowanych przez organy samorządu. Publikacja wzbogaca nieliczny jeszcze zasób wiedzy o warunkach i mechanizmach gospodarowania oraz zarządzania w samorządzie. Istotne są dwa wątki prowadzonych rozważań: działanie samorządu w ramach systemu ekonomicznego oraz funkcjonowanie samorządu według zasad typowego przedsiębiorstwa. Służy temu analiza teoretyczna natury ekonomicznej samorządu, jego miejsca na mapie administracyjnej kraju, badanie przedmiotu oraz podmiotów decyzyjnych w samorządzie. Klamrą spinającą wywody jest kwestia efektywności ekonomicznej kształtowanej przez władze samorządu i jego jednostki organizacyjne. Motywem przewodnim monografii jest ukazanie samorządu w nowej perspektywie badawczej, gdzie jego istota polega na świadczeniu usług publicznych i kreowaniu warunków rozwoju, zaś formą staje się działanie w strukturze podmiotu gospodarczego funkcjonującego na rynku konkurencyjnym. Formuła samorządu traktowanego jako quasi-przedsiębiorstwo jest zatem substytutem samorządu jako publicznej organizacji gospodarczej nienastawionej na zysk.

Filozofia. Krótkie Wprowadzenie 35

Edward Craig

> KRÓTKIE WPROWADZENIE – książki, które zmieniają sposób myślenia!   Jak powinniśmy żyć? Co naprawdę istnieje? Skąd wiemy to, co wiemy? Autor omawia kluczowe pytania, którymi zajmuje się filozofia. Pokazuje wybrane ważne tematy dotyczące etyki, natury bytu oraz wiedzy za pomocą lektury Platona, Hume’a, Kartezjusza, Kanta, a także pisarzy buddyjskich. Tomik stanowi wprowadzenie do filozofii rozumianej nie tylko jako profesjonalne, naukowe badania, lecz także jako codzienne doświadczenie egzystencjalne każdego człowieka. Autor zaprasza czytelnika do filozofowania, zachęcając, by nie bał się stawiać pytań czy być krytycznym – filozofia pokazana w tym tomiku jest blisko codziennego doświadczenia. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. – od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

La protection des lanceurs d\'alerte au travail dans les Etats V4, en France et en Slovénie - changements proposés

Zbigniew Hajn, Dagmara Skupień

La présente monographie résume les résultats de la recherche réalisée par le groupe internati d’experts en droit dans le cadre de la Bourse de Visegrad (Nr 21930021) intitulée « La protection des lanceurs d’alerte au travail dans les États V4, en France et en Slovénie (WhistlePro) » financée par le Fonds international de Visegrad. Le projet avait pour objectif principal d’étudier la réglementation relative à la protection des personnes qui divulguent les irrégularités et les violations du droit dans des entreprises et dans d’autres institutions privées et publiques dans des États faisant objet de l’étude, ainsi que de montrer les problèmes et de proposer des solutions juridiques liées à la transposition de la directive de l’Union européenne 2019/1937 du 23 octobre 2019 sur la protection des personnes qui signalent des violations du droit de l’Union dans la législation nationale. La publication présente, entre autres, une analyse de l’étendue des questions pouvant faire objet de signalement, de personnes qui peuvent être considérées des lanceurs d’alerte et bénéficier de la protection liée à la divulgation des violations et d’autres entités couvertes par la protection en raison de leur lien avec le lanceur d’alerte, de procédures et canaux internes et externes de signalement des violations de mesures de soutien juridique des lanceurs d’alerte dans leur activité et de leur protection contre les représailles pour divulgation d’informations, de la confidentialité de leur activié, de la responsabilité juridique pour les représailles ou la violation des obligations à l’égard des lanceurs d’alerte. La recherche susvisée a été coordonnée par l’Université de Lodz, la faculté de Droit et d’Administration en coopération avec l’Université Charles à Prague, l’Université de l’Église réformée Gáspár Károli en Hongrie, l’Université de Maribor, l’Université de Tours et l’Université de Trnava à Trnava ainsi qu’avec la participation des représentants d’autres centres scientifiques, institutions publiques, partenaires sociaux, organisations de société civile, entreprises et praticiens du droit. Le résultat global de la recherche réalisée dans le cadre du projet est présenté dans le livre « Towards a Better Protection of Workplace Whistleblowers in the Visegrad Countries, France and Slovenia » publié par la maison d’édition de l’Université de Lodz. Cette publication s’adresse à tous ceux qui s’intéressent aux mesures ayant pour but d’améliorer la situation juridique des personnes qui signalent des violations du droit au travail. * The project is co-financed by the Governments of Czechia, Hungary, Poland and Slovakia through Visegrad Grants from International Visegrad Fund. The mission of the Fund is to advance ideas for sustainable regional cooperation in Central Europe. Le projet est cofinancé par les gouvernements de la République tchèque, la Hongrie, la Pologne et la Slovaquie à travers les Bourses de Visegrad du Fonds international de Visegrad. Le Fonds a pour mission de promouvoir des idées en faveur d’une coopérati régionale durable au sein de l’Europe centrale.

Sztuczna inteligencja. Jej natura i przyszłość. Krótkie Wprowadzenie 21

Margaret A. Boden

KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia!   Tomik w zwięzły i przystępny sposób prezentuje historię rozwoju sztucznej inteligencji, jej możliwości i ograniczenia. W jaki sposób działa? W jakich dziedzinach życia może być wykorzystana? Jakie zagrożenia stwarza? Jak zmienia nasze myślenie o człowieczeństwie?   *   Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. – od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Tożsamość narracyjna jako warunek autentycznej podmiotowości prawnej

Bartosz Wojciechowski

Książka jest próbą ukazania, dlaczego opowieść o własnym życiu jest ważna dla refleksyjnego samorozpoznania, (re)konfigurowania, (re)konstruowania czy zaakceptowania samego siebie. W przyjętej koncepcji narracji dokonano syntezy różnorodnych i wieloaspektowych doświadczeń czasowych, które otwierają zarówno opowiadającego, jak i słuchającego na pluralistyczny obraz społecznego świata. Na ludzką kondycję składają się bowiem wybory między różnymi działaniami, stylami życia, uczuciami czy wartościami. Ideałem demokratycznego i pluralistycznego społeczeństwa jest akceptacja istnienia wielu sposobów życia, przy czym podejmowane decyzje są determinowane zarówno indywidualnymi preferencjami, jak i kulturowymi uwarunkowaniami, w które wpisana jest jednostka. Dlatego niezwykle ważne jest wsłuchanie się w (auto)narracje osób wykluczonych, dyskryminowanych czy marginalizowanych, dla których poszukiwanie własnej tożsamości jest nie tylko sensem życia, lecz także wiąże się z fundamentalnymi zmianami w ich osobowości i sytuacji prawnej. Tożsamość narracyjna pozwala odkryć i wysłowić samego siebie, zaś owa artykulacja jest doniosła, ponieważ w dalszej perspektywie ułatwia pozostanie wiernym sobie, odnalezienie własnej drogi życia i prawdziwej podmiotowości prawnej, a także otwiera nas na innych.

Sztuka współpracy. Studium grup artystycznych w czasach PRL

Tomasz Ferenc, Krzysztof Olechnicki, Paulina Rojek-Adamek, Xawery Stańczyk

Książka powstała z myślą o potrzebie ukazania zróżnicowanego kontekstu badania grup artystycznych oraz przybliżeniu historii wybranych kolektywów. Niniejszy tom jest pierwszym i zarazem otwierającym serię monografii poświęconych grupom artystycznym. Zadanie, które sobie postawiliśmy – poza pokazaniem specyfiki konkretnych ugrupowań – ma zapoczątkować dyskusję ukierunkowaną na wypracowanie założeń teoretyczno-metodologicznych badania świata sztuki z perspektywy działania grupowego. * W polskiej socjologii brakuje prac dotyczących grup artystycznych […]. Recenzowana książka wypełnia zatem pewną lukę i może stanowić zaczyn serii dotyczącej  grup artystycznych i socjologicznych aspektów funkcjonowania artystów czy zespołów muzycznych w polskim społeczeństwie. dr hab. Radosław Kossakowski, prof. UG Monografia jest napisana bardzo przystępnym językiem. Czyta się ją z niekłamaną przyjemnością, co odsłania wręcz reporterskie zaangażowanie Autorów. Ów bardzo czytelny i komunikatywny  język nie stoi w sprzeczności z głębokością przekazu i bardzo dobrym osadzeniem teoretycznym pracy. dr hab. Magdalena Szpunar, prof. UJ

Batutą i skalpelem. Ciało w zawodach wysokospecjalistycznych

Dominika Byczkowska-Owczarek

Kim jest ufalny pacjent? Jaka część mózgu jest nazywana kochanką neurochirurgów? Czym różni się dyrygowanie w filharmonii od dyrygowania w operze? W jakich utworach frak dyrygenta się nie marszczy? Dominika Byczkowska-Owczarek analizuje rolę ciała w zawodach wysokospecjalistycznych - neurochirurga i dyrygenta orkiestrowego, które zazwyczaj kojarzą się z rozległą wiedzą teoretyczną. Jak się jednak okazuje, za sukcesem w tych dziedzinach stoją tysiące godzin pracy, w tym fizycznej, polegającej na kontroli własnych ruchów i mimiki twarzy, a także umiejętnej współpracy z innymi bez użycia słów. W publikacji został przedstawiony proces pracy poprzez ciało w obu badanych profesjach, ze szczególnym uwzględnieniem takich jego aspektów, jak: przywództwo, tożsamość zawodowa, technologia, praca w zespole, komunikowanie, sytuacja kobiet wykonujących te zawody czy samotność. Pokazano także, jak w profesjach o kilkusetletniej historii i unikalnej kulturze pracy tworzeni są indywidualiści. Na podstawie prowadzonych przez sześć lat jakościowych badań socjologicznych autorka proponuje koncepcję społecznego konstruowania cielesności w obszarze roli zawodowej. Stawia ciało w centrum socjologicznego zainteresowania oraz omawia sposoby jego przekształcania i używania podczas pracy. * Autorka od wielu lat zajmuje się badaniem ciała i cielesności oraz jest bez wątpienia ekspertką w tym obszarze. Jej książka zdecydowanie wykracza poza ramy socjologii ciała/ucieleśnienia. Sytuuje się na styku różnych subdyscyplin: socjologii ciała, socjologii pracy oraz workplace studies, co wskazuje na jej interdyscyplinarny charakter, ale również na umiejętność łączenia przez autorkę perspektyw wywodzących się z różnych studiów. Publikacja dostarcza wielu informacji, począwszy od historii zawodów po funkcjonowanie środowiska, męską dominację i rozwój kariery. Można zatem powiedzieć, że praca poprzez ciało jest tylko jednym z elementów opisywanych w niej światów społecznych. Z recenzji dr hab. Honoraty Jakubowskiej, prof. UAM

Pozarodzinna sukcesja zarządzania w przedsiębiorstwach rodzinnych

Justyna Domanowska

Badania przedstawione w ramach pracy koncentrowały się na pozarodzinnej sukcesji zarządzania. Większość przedsiębiorstw rodzinnych w Polsce, założonych w latach dziewięćdziesiątych, jest w trakcie lub zbliża się do zmiany pokoleniowej. Proces sukcesji to jeden z trudniejszych etapów przez który przechodzą firmy rodzinne. Odpowiedni wybór sukcesora zwiększa prawdopodobieństwo przetrwania i rozwoju przedsiębiorstwa. Najczęściej praktykowanym rozwiązaniem jest wybór sukcesora z kręgu rodziny. Jednakże występują sytuacje, gdy takie rozwiązanie jest trudne lub wręcz niemożliwe. Wskazanie pozarodzinnej sukcesji zarządzania, jako dobrej alternatywy dla sukcesji rodzinnej, może mieć duże znaczenie dla dalszego funkcjonowania przedsiębiorstwa rodzinnego na rynku. Przedmiotem części empirycznej uczyniono analizę czynników wpływających na decyzję o przekazaniu zarządzania osobie z zewnątrz, niezwiązanej z rodziną oraz czynników decydujących o pozostawieniu przedsiębiorstwa w rękach rodziny pomimo przekazania zarządzania przedsiębiorstwem menedżerowi zewnętrznemu.

RegUŁy językowe w praktyce. Wybór pytań i odpowiedzi z internetowej Poradni Językowej UŁ

Katarzyna Burska, Bartłomiej Cieśla

Książka zawiera obszerny wybór pytań i odpowiedzi opublikowanych w internetowej Poradni Językowej Uniwersytetu Łódzkiego w latach 2014-2021. Autorzy, oprócz tego, że wyjaśniają szereg aktualnych problemów poprawnościowych z różnych płaszczyzn języka: fonetyki, morfologii, leksyki, fleksji, składni, ortografii i interpunkcji, poruszają też zagadnienia z zakresu pragmatyki i edytorstwa. Zasadnicza cześć książki poprzedzona jest szczegółową charakterystyką pojęcia norma językowa oraz opisem opracowań mogących stanowić cenne źródło wiedzy na temat zagadnień poprawności językowej. Publikacja z jednej strony pełni zatem funkcję klasycznego poradnika, który pozwoli Czytelnikom rozwikłać wiele zawiłości dotyczących współczesnej polszczyzny w jej aspekcie normatywnym, z drugiej zaś to przydatny przewodnik po teoretycznych meandrach kultury języka. * Monografia zawiera cenny materiał językowy i przekaz teoretyczny, a co najważniejsze - w sposób charakterystyczny dla podejścia naukowego proponuje rozwiązania problemów językowych w oparciu o wiedzę lingwistyczną oraz obowiązujące normy, m.in. zasady pisowni polskiej. W pracy przyjęto zasadę rzetelnego, wieloaspektowego prezentowania wyników badań nad językiem, ale także ujęcie przekrojowe, ukazujące rozwój refleksji kulturalnojęzykowej na gruncie polskim, co stanowi ujęcie cenne poznawczo, popularyzatorsko i dydaktycznie. Opinie językowe zawarte w publikacji są wynikiem naukowego podejścia do problemów poprawnościowych, są znakomicie umotywowane, oparte na wynikach badań naukowych. Z recenzji dr hab. Katarzyny Wyrwas, prof. UŚ Publikacja znajdzie licznych odbiorców wśród osób, które są zainteresowane problemami językowymi i chcą wzbogacić wiedzę o współczesnej polszczyźnie. Książka powinna stać się obowiązkowym podręcznikiem akademickim. Jest doskonałym materiałem na zajęcia z kultury języka. Publikacja jest przeznacza na dla wszystkich, którzy chcą rozwijać praktyczną umiejętność posługiwania się polszczyzną na co dzień. Można ją potraktować jako pożyteczną podpowiedź, gdzie szukać odpowiedzi na trudne pytania. Z recenzji dr hab. Moniki Kaczor, prof. UZ

Trwanie życia Polaków i innych mieszkańców krajów słowiańskich. Od epoki prehistorycznej po współczesność

Witold Śmigielski

Szacuje się, iż trwanie życia ludzi żyjących w gromadach pierwotnych wynosiło przeciętnie od 15 do 30 lat. Istotny progres stwierdzono dopiero w połowie XIX wieku, ponieważ jeszcze w okresie od XVI do XVIII wieku kształtowało się ono na poziomie od 25 do 35 lat. Od połowy XIX wieku obserwowany jest niemal liniowy wzrost trwania życia ludzi i obecnie wynosi ponad 72 lata (w skali świata), przy silnym zróżnicowaniu regionalnym (w Japonii i Szwajcarii wynosi blisko 85 lat, zaś w Lesotho czy Somalii nie przekracza 60 lat). Niemniej jednak wybuch światowej pandemii COVID-19 boleśnie przypomniał światu, że obserwowany liniowy wzrost trwania życia nie jest zagwarantowany na stałe. * Monografia odnosi się do problematyki badawczej, w gruncie rzeczy do tej pory nieinterpretowanej. Wypełnia więc coś, co dziś jeszcze jest w demografii „terra incognita”. Z recenzji prof. Wojciecha Bieleckiego Oryginalność pracy wynika przede wszystkim stąd, że podejmuje ona rzadko brany pod uwagę kontekst porównywania zjawisk bądź procesów demograficznych (w tym przypadku – trwania życia) w grupie jednostek (państw, krajów, regionów) stanowiących zbliżony krąg etniczny. Z recenzji prof. Jerzego T. Kowaleskiego

Nozioni di grammatica descrittiva della lingua Italiana. Fonetica e fonologia

Mirosława Magajewska, Artur Gałkowski, Ilario Cola

Questa pubblicazione costituisce un'introduzione ai quesiti fondamentali della fonetica e fonologia italiana e include un uso pratico dell'Alfabeto fonetico internazionale. Nella trattazione si dedica particolare attenzione alla lingua italiana standard. Il materiale comprende informazioni di ordine generale sulla produzione dei suoni linguistici in quanto fenomeni acustici, la presentazione di un sistema di trascrizione dei foni linguistici, un quadro dei fenomeni fonetico-fonologici che si verificano nella lingua parlata e una descrizione dei tratti prosodici come l'accento, la quantita, l'intonazione, il ritmo e altri. Il libro e stato pensato per venire incontro alle esigenze degli studenti di italianistica e altri lettori che necessitano di un primo strumento introduttivo alla fonetica. Le nozioni fonetiche e fonologiche costituiscono la base e un primo passo allo studio della grammatica della lingua italiana. Autori Con questo manuale si intende fornire un quadro esaustivo su aspetti della fonetica e della fonologia italiane, a supporto di studenti e studiosi di italiano, principalmente all'estero. L'approccio adottato nel volume, da una parte, si basa su fonti di autorevoli studiosi, dall'altra, grazie agli esempi, accompagna gli studenti in un percorso in grado di renderli autonomi nella gestione della fonetica e fonologia della lingua italiana. Dalla recensione della prof.ssa Carla Bagna (Universita per Stranieri di Siena)

Odczarowanie talentu. Socjografia stawania się uznanym artystą

Piotr Szenajch

Jak się zostaje wybitnym artystą? Ta książka to portret zbiorowy nowych klasyków współczesnych sztuk wizualnych – ikon polskiej sztuki lat 90. i 2000. Powstał na podstawie wielogodzinnych opowieści autobiograficznych takich postaci, jak Zbigniew Libera, Katarzyna Kozyra czy Wilhelm Sasnal. Autor szuka nowych sposobów na opowiadanie o społecznych, kulturowych i ekonomicznych uwikłaniach pracy artystycznej. Proponuje też zestaw pojęć przydatnych w analizie historii życia, światów społecznych i pracy konceptualnej związanej z produkcją kulturową. Podważa przy tym modernistyczne wyobrażenia o twórcy jako samotnym geniuszu. Wśród rozmówców odnajdziemy kilka przypadków spektakularnego społecznego awansu, dlatego w książce ważne miejsce ma problematyka klasowa oraz motyw wielowymiarowej biograficznej mobilności. Kluczowe rozdziały dotyczą poza-indywidualnych, poza-cielesnych, nie-ludzkich i materialnych pokładów kształtującej się artystycznej podmiotowości. * „Talent” i „geniusz” zwłaszcza dzisiaj w polu artystycznym wydają się rażąco niesocjologicznymi wyobrażeniami – czymś w rodzaju chronicznego przejęzyczenia. Prawidłowości związane z reprodukcją społeczną skłaniają do tego, by właśnie w świecie sztuki widzieć instytucję niejako emblematyczną dla procesów akumulacji, transferu, dziedziczenia i konwersji kapitału kulturowego. Powinny one realizować się tu w sposób najbardziej bezwzględny i surowy. Tymczasem autor znajduje i poddaje analizie opowieści współczesnych artystów, których biografie nie potwierdzają zidentyfikowanych przez socjologów praw ruchliwości. Realizację ambitnego projektu zbadania współczesnego pola artystycznego umożliwiło autorowi kunsztowne opanowanie warsztatu oraz imponująca erudycja, dająca swobodę w sięganiu po koncepcje socjologiczne i filozoficzne. Autorowi udało się w przekonujący sposób pokazać, że w tym niejako wyjętym spod praw rządzących rzeczywistością świecie daje się zaobserwować fantazyjne, ale jednak wyraźne wzory i regularności. dr hab. Małgorzata Jacyno Autor podjął się analizy społeczności specyficznej, stawiającej wyzwania standardowemu badaniu socjologicznemu. Wynika to z usytuowania badacza w stosunku do badanych związanego z asymetrią pozycji władzy oraz nadprzeciętnej autorefleksyjności badanych. Warto docenić to, że autor pozwala czytelnikom obcować ze zgromadzonym materiałem wywiadów oraz wyciągać samodzielne wnioski. Takie odsłanianie „tajemnic” warsztatu badawczego jest bardzo cenne, pozwala bowiem na bieżąco śledzić, w jaki sposób badacz dokonał translacji pomiędzy „terenem” a tekstem. Widoczne są procesy wiedzotwórcze, jakie doprowadziły do powstania książki oraz kontrowersje, w jakie praca może być uwikłana. Czytelnik i czytelniczka pracy otrzymują dzieło dojrzałe, stanowiące świadectwo uczciwej, rzetelnej i gruntownej pracy zarówno empirycznej, jak i teoretycznej. Autor wykazuje się bowiem nadprzeciętnym poziomem obeznania z literaturą przedmiotu, samoświadomością metodologiczną oraz opanowaniem warsztatu pisarskiego. Sądzę, że książka wpłynie na stan badań w socjologii jakościowej i zainspiruje innych do badań elitarnych podgrup społecznych. dr hab. Andrzej W. Nowak

Areszty detencyjne w Królestwie Polskim 1815-1868. Z badań nad powstawaniem nowożytnej administracji na ziemiach polskich

Justyna Bieda

Myśl oświecenia, uznająca wolność za jedno z podstawowych praw jednostki, zwróciła uwagę na kwestię uwięzienia człowieka przed wyrokiem, a także przyniosła pierwsze idee dotyczące zasad tymczasowego aresztowania, których praktyczne urzeczywistnienie nastąpiło na przełomie XVIII i XIX wieku. Jednym z głównych postulatów było przyjęcie reguły oddzielania osób zatrzymanych przed wyrokiem od już skazanych. Stopniowo wprowadzano ośrodki penitencjarne przeznaczone tylko dla osób tymczasowo aresztowanych, a w europejskich procedurach karnych zaczęły pojawiać się przepisy dotyczące organizacji i funkcjonowania tych jednostek. W Księstwie Warszawskim od samego początku zaczęto apelować o utworzenie bardziej rozbudowanego systemu ośrodków pozbawienia wolności, w tym rozdzielanie miejsc służących do przetrzymywania osób, względem których nie zapadł jeszcze wyrok w zależności od etapu postępowania przygotowawczego. Wówczas nie udało się jednak wprowadzić w życie reformy więziennictwa. Dopiero czasy Królestwa Polskiego przyniosły realne działania centralnych organów rządowych. Nie było to natomiast łatwe zadanie, gdyż brakowało regulacji dotyczących organizacji i funkcjonowania jednostek penitencjarnych. Na przykładzie rozwoju instytucji aresztów detencyjnych w publikacji ukazano problemy, z jakimi mierzyły się centralne organy administracji rządowej w trakcie tworzenia zmierzającego ku nowoczesności więziennictwa w Królestwie Polskim, w tym struktur administracyjnych. Przedstawiono próby wdrażania rodzących się humanitarnych idei penitencjarnych pomimo ograniczeń wynikających z sytuacji społeczno-gospodarczej państwa.

Cenzorskie lekcje literatury. Studia o systemowej kontroli słowa w Polsce po 1945 roku

Marzena Woźniak-Łabieniec

Cenzorskie lekcje literatury zawierają niezwykle cenne ustalenia w dwóch – powiązanych ze sobą – obszarach: historii literatury i historii peerelowskiej cenzury. Obydwie te sfery w czasach PRL wzajemnie się dopełniają, dopowiadają i komentują. Marzena Woźniak-Łabieniec ukazuje związki ideologii i sztuki, analizuje najróżniejsze formy oddziaływania, w których tekst poetycki i prozatorski podlega modyfikacji, lecz także wchodzi w interakcję z zaleceniami urzędników z Mysiej. Śledzenie tych zależności jest zadaniem, przed jakim staje badaczka. Do najtrudniejszych zaś należy tropienie zjawiska autocenzury. W tym zakresie funkcjonowanie Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk poczyniło być może największe szkody. Cenzorskie lekcje literatury śledzą zatem to, co można wypatrzeć w archiwach GUKPPiW, ale też notatkach samych pisarzy, w których komentują oni uwagi pracowników komunistycznego ministerstwa prawdy. […] Rzecz jest napisana z filologiczną wnikliwością i rzetelnością, jaka winna cechować badacza tematyki cenzury peerelowskiej. Rozważania analityczne Marzena Woźniak-Łabieniec wspiera kwerendą archiwalną oraz rozległą lekturą literatury przedmiotowej (dotyczącą dorobku pisarzy aktywnych twórczo w czasach PRL). Z recenzji prof. dr. hab. Sławomira Buryły (Uniwersytet Warszawski)   Zdumiewa pasja, z jaką autorka wydobywa z przepastnych archiwów „po-PRL-owskich” oraz z archiwów pisarzy nieznane fakty, wydarzenia oraz nigdy niepublikowane fragmenty, które – tak bywa – zmieniają konteksty interpretacyjne wielu utworów, a w przypadku omawianej książki – Parnickiego, Rymkiewicza, Nowakowskiego, Różewicza i Miłosza. To są po prostu badania ważne dla historyków literatury (i szerzej – historyków PRL) oraz interpretatorów literatury. Dlatego bardzo wysoko oceniam poziom merytoryczny prezentowanej książki, jej ważność w obrębie dyscypliny literaturoznawstwa, doceniam też uważność i skrupulatność autorki w odniesieniu do stanu badań. Z recenzji prof. dr. hab. Józefa Olejniczaka (Uniwersytet Śląski)

Aspekty ekonomiczne zarządzania firmą odzieżową

Dorota Wolak

Monografia Aspekty ekonomiczne zarządzania firmą odzieżową stanowi kompendium wiedzy na temat światowego, europejskiego oraz polskiego przemysłu odzieżowego. Jest to oryginalny materiał zawierający analizy oraz zestawienia informacji dotyczące potencjału, historii i oceny firm odzieżowych. Obserwacje poparto doskonale udokumentowanym i umiejętnie zaprezentowanym materiałem badawczym z wykorzystaniem programu SPSS IBM IMAGO PRO. Analiza ukierunkowana jest nie tylko na wyniki ekonomiczno-finansowe poszczególnych firm, ale dotyczy również szeroko rozumianego zarządzania w branży mody. Prezentowane wyniki i treść poszczególnych rozdziałów mieści się w dziedzinie nauk ekonomiczno-społecznych, a zastosowane metody statystyczne pozwalają na uogólnianie wiedzy na populację generalną polskich przedsiębiorstw odzieżowych i ocenę potencjału całej branży. Duży nacisk położony został na aspekty ekonomiczne oraz problematykę jakości wyrobów i usług. Dużo uwagi poświęcono zagadnieniu spełniania wymagań Unii Europejskiej przez firmy odzieżowe. Przemysł odzieżowy opisany jest w aspektach sytuacji makroekonomicznej, potencjału i zmian związanych z asortymentem oraz wolumenem produkcji, preferencjami zakupowymi klientów firm odzieżowych, działalnością innowacyjną, a także różnymi sposobami podejścia do zarządzania.

Gospodarowanie zasobami finansowymi w polskim samorządzie terytorialnym

Zofia Dolewka

Wiedza o procesach i zjawiskach tworzących gospodarkę finansową w samorządzie terytorialnym jest nadal mało stabilna i w wielu miejscach niepełna. Realna gospodarka finansowa samorządu stanowi odbicie procesu zaspokajania potrzeb społecznych w kontekście rozwoju jednostki samorządowej. Odbywa się to dzięki procesom zarządzania publicznego, w celu dokonania przekształceń gospodarczych dla poprawy warunków życia mieszkańców. Obecnie funkcjonujący system finansowy samorządu terytorialnego zawiera dużo ułomności i dysfunkcji. Ich konsekwencją jest przede wszystkim niedobór środków, wynikający m.in. z braku przestrzegania zasady adekwatności i potencjalnego zagrożenia stabilności finansów samorządowych. Uzasadnia to konieczność przebudowy finansów samorządu w Polsce w kierunku zmian systemowych i usprawniających. Na potrzebę tego wskazują prawie wszyscy specjaliści zajmujący się zagadnieniami finansów samorządowych z teoretycznego i praktycznego punktu widzenia. Celem opracowania jest specyfikacja podstawowych problemów i wyzwań w dziedzinie finansów lokalnych, identyfikacja czynników determinujących przebieg gospodarki finansowej oraz zaproponowanie zbioru rozwiązań zwiększających efektywność formułowanych ocen finansowych.