Inhibitory DPP-4 - fakty i mity

Agnieszka Łebkowska

Inhibitory dipeptydylopeptydazy 4 (DPP-4, dipeptidyl peptidase-4), zwane gliptynami, należą do doustnych leków przeciwhiperglikemicznych, wymienianych w algorytmie leczenia cukrzycy typu 2 (T2DM, type 2 diabetes mellitus). Działają w oparciu o mechanizm inkretynowy i powodują szybkie i całkowite hamowanie enzymu DPP-4, przez co przyczyniają się do wzrostu stężenia endogennych inkretyn - glukagonopodobnego peptydu 1 oraz żołądkowego peptydu hamującego, a to w efekcie zwiększa wydzielanie insuliny, a zmniejsza glukagonu. Według aktualnych zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego dzięki bezpieczeństwu i dobrej tolerancji inhibitory DPP-4 stanowią wsparcie terapii T2DM na etapie jej intensyfikacji lub też w monoterapii w przypadku przeciwwskazań do stosowania innych grup leków przeciwhiperglikemicznych. W Polsce szeroko dostępne substancje z tej grupy to sitagliptyna i wildagliptyna. Wprowadzenie preparatów generycznych gliptyn oraz korzystne warunki refundacyjne umożliwiły szerszy dostęp do tej grupy leków.

Astma w codziennej praktyce klinicznej

Marta Dąbrowska, Katarzyna Białek -Gosk, Rafał Krenke

Z przyjemnością przedstawiamy Państwu kolejną monografię z serii Biblioteka Lekarza Praktyka pt. Astma w codziennej praktyce klinicznej. Astma oskrzelowa to jedna z najczęstszych chorób przewlekłych układu oddechowego. Podstawą jej rozpoznania są obraz kliniczny oraz dobrze dobrane badania dodatkowe. Ustalenie prawidłowego rozpoznania, umiejętnie prowadzona diagnostyka różnicowa, a w konsekwencji dobór optymalnego leczenia są kluczem do sukcesu terapeutycznego. Pomoże Państwu w tym kompendium Astma w codziennej praktyce klinicznej. Książka ta, przygotowana przez zespół doświadczonych klinicystów, została opracowana z myślą o lekarzach rodzinnych i lekarzach specjalizujących się w zakresie chorób płuc i alergologii. W krótkich i przejrzystych rozdziałach podręcznika zawarte są odpowiedzi na pytania związane z naszą codzienną praktyką kliniczną. Dodatkowo książkę wzbogacają liczne ryciny i opisy przypadków klinicznych.

Połączenie acetaminofenu i ibuprofenu w leczeniu gorączki u dzieci

Lidia Rutkowska-Sak

Acetaminofen i ibuprofen to leki często stosowane w przypadku gorączki u dzieci. Ich mechanizmy działania są różne: ibuprofen to nieselektywny inhibitor COX, natomiast acetaminofen prawdopodobnie oprócz hamowania COX oddziałuje na zstępujące rdzeniowe szlaki serotoninergiczne. Oba leki mogą być stosowane jednocześnie: w postaci preparatu łączonego bądź naprzemiennie. Skuteczność obu schematów została przebadana przez Paula i Walsona. W niniejszym artykule omówiono wyniki tej metaanalizy.

Zastosowanie wolno działających leków objawowych w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Skuteczność połączenia glukozaminy z chondroityną w świetle dowodów

Witold Tłustochowicz

Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów wymaga zastosowania leków, które pozwolą na spowolnienie destrukcji chrząstki stawowej oraz ograniczenie bólu stawów. W codziennej praktyce często stosowane są wolno działające leki objawowe. Do najczęściej stosowanych i uważanych za najskuteczniejsze zalicza się preparaty glukozaminy i chondroityny. Wysokiej jakości badania wykazały, że połączenie obu tych substancji jest skuteczne w zakresie spowolnienia postępu choroby i zmniejszania nasilenia bólu, a także bezpieczne, nawet przy długotrwałym stosowaniu.

Cefiksym - doustna cefalosporyna III generacji dla dzieci

Adam J. Sybilski, Małgorzata Kudan

Cefiksym to półsyntetyczny antybiotyk beta-laktamowy, cefalosporyna III generacji do stosowania doustnego zarówno u dzieci (rejestracja od 6. m.ż.), jak i u dorosłych. Wykazuje on silne działanie bakteriobójcze w mechanizmie hamowania biosyntezy ściany komórkowej bakterii. Spektrum działania to: Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Proteus mirabilis. Wskazaniami klinicznymi do zastosowania cefiksymu u dzieci są: pozaszpitalne zapalenie płuc, zapalenie dolnych dróg moczowych, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok, zapalenie gardła. Dane z badań klinicznych jednoznacznie wskazują na wysoką skuteczność antybiotyku u dzieci i młodzieży, jednocześnie wykazując duże bezpieczeństwo i rzadkie działania niepożądane (głównie żołądkowo-jelitowe). Właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne sprawiają, że antybiotyk może być podawany raz na dobę, niezależnie od posiłków. W artykule opisano trzy typowe przypadki zastosowania cefiksymu u dzieci. Przedstawiono dzieci leczone z powodu odmiedniczkowego zapalenia dróg moczowych, pozaszpitalnego zapalenia płuc i ostrego zapalenia ucha środkowego. Skuteczność, bezpieczeństwo, biodostępność, dobry smak oraz łatwy schemat dawkowania sprawiają, że cefiksym jest właściwą opcją antybiotykoterapii u dzieci.

Dyspepsja czynnościowa - ważne pytania i odpowiedzi

Monografia "Dyspepsja czynnościowa - ważne pytania i odpowiedzi" to zwięzłe i przejrzyste kompendium wiedzy na temat istotnego i narastającego problemu klinicznego, jakim jest dyspepsja czynnościowa. Z uwagi na spektrum objawów i ich wpływ na jakość życia pacjenci z dyspepsją czynnościową nierzadko są konsultowani przez lekarzy wielu specjalności i poddawani licznym badaniom diagnostycznym. Omówienie tych zagadnień w postaci pytań i odpowiedzi, tabel i kolorowych rycin ułatwia zrozumienie złożonej patogenezy i diagnostyki różnicowej dyspepsji czynnościowej. Ponadto autorka przedstawiła praktyczne wskazówki, jak rozmawiać z pacjentem mającym objawy dyspepsji, i możliwości efektywniejszego leczenia. To wszystko sprawia, iż niniejsze opracowanie będzie przydatne w codziennej pracy lekarzy różnych specjalności, w tym specjalistów medycyny rodzinnej.

Chory na nowotwór interakcje analgetyków i leków stosowanych w terapii objawów współtowarzyszących

Jarosław Woroń

U chorego na nowotwór, szczególnie w okresie terminalnym, zachodzące zmiany w farmakokinetyce leków predysponują do występowania niekorzystnych interakcji pomiędzy jednocześnie stosowanymi lekami. Pacjent w terminalnym okresie choroby przyjmuje ponad 5 leków w sposób przewlekły, co stanowi kolejny czynnik ryzyka wystąpienia niekorzystnych interakcji, jakie mogą zachodzić pomiędzy przyjmowanymi przez niego lekami oraz lekami i suplementami diety. Z uwagi na wieloobjawowość, jaka wystpęuje u pacjenta z nowotworem, leczący go lekarz jest zmuszony do stosowania jednocześnie wielu leków, które mogą indukować między sobą niekorzystne interakcje, a te z kolei są źródłem nowych objawów.

Wybrane zagadnienia dotyczące lakozamidu

Magdalena Bosak

Lakozamid to lek przeciwpadaczkowy nowej generacji o unikalnym mechanizmie działania, nasilającym powolną inaktywację kanałów sodowych. Jest stosowany w monoterapii i terapii dodanej napadów ogniskowych u dorosłych i dzieci od 2. r.ż. Wysoka skuteczność, dobra tolerancja oraz korzystne właściwości farmakokinetyczne lakozamidu pozwalają na zastosowanie go w wielu populacjach pacjentów, m.in. u pacjentów starszych, u osób z wielochorobowością somatyczną i psychiatryczną czy guzami mózgu.

Mozaika emocji. Depresja studium przypadków

Sławomir Murawiec, Kacper Łoś

Autorzy dzielą się swoimi doświadczeniami klinicznymi w leczeniu osób z depresją i objawami towarzyszącymi. Mozaika emocji to zbiór czterech opisów przypadków pacjentów oraz poszczególnych etapów postępowania (wywiad, diagnoza, leczenie). Publikacja ta adresowana jest do specjalistów oraz lekarzy POZ.

Chory na nowotwór - kompendium leczenia somatycznych objawów towarzyszących

Małgorzata Krajnik, Małgorzata Malec-Milewska, Jacek Wordliczek

Chory na nowotwór - kompendium leczenia bólu to podręcznik przygotowany przez grono wybitnych specjalistów poświęcony bólowi nowotworowemu. Ból jest u chorych na nowotwory najczęstszym i najbardziej dokuczliwym objawem. Towarzyszy niemal wszystkim nowotworom i wszystkim stadiom ich zaawansowania: jest skutkiem nie tylko postępującej choroby, ale także wielu zabiegów diagnostycznych i leczniczych. Najbardziej dokuczliwy, przewlekły ból nowotworowy oprócz fizycznego cierpienia wywołuje u pacjenta lęk, depresję oraz poczucie izolacji i beznadziejności. Cierpiący chory staje się rozdrażniony, traci samodzielność i zdolność do wykonywania codziennych czynności, oddala się od najbliższych, często rezygnuje z leczenia. Cierpienie chorego udziela się także jego rodzinie i opiekunom. Zwalczanie bólu nowotworowego ma zatem u chorych na nowotwory fundamentalne znaczenie Warto by podręcznik Chory na nowotwór - kompendium leczenia bólu" znalazł swoje miejsce w biblioteczce każdego lekarza stykającego się z chorymi na nowotwór i by towarzyszył mu w codziennej pracy klinicznej.

Choroby zapalne gałki ocznej - poradnik lekarza praktyka

Karolina Czajor, Marta Misiuk-Hojło

Autorzy omawiają etiologię, epidemiologię, objawy kliniczne, diagnostykę, różnicowanie i leczenie każdej jednostki chorobowej. Monografia w sposób zwięzły, ale szczegółowy, jasno i przejrzyście przedstawia najnowsze informacje na temat schorzeń zapalnych spojówek, rogówki, twardówki i nadtwardówki, błony naczyniowej oraz nerwu wzrokowego. Każdy rozdział zawiera również aktualną klasyfikację opisywanych schorzeń zapalnych narządu wzroku. Dużymi zaletami niniejszej pracy są bardzo ciekawie przedstawiony materiał graficzny w formie tabel i rycin oraz bogaty materiał fotograficzny.

Schizofrenia u kobiet

Agata Szulc i Piotr Gałecki

Ze względu na różnice biologiczne obraz kliniczny schizofrenii różni się w pewnej mierze w zależności od płci. Monografia skupia się na specyfice choroby u kobiet, omawia etiologię oraz czynniki ryzyka jej rozwoju, a także wpływ hormonów i zaburzeń osobowości na rozwój i przebieg choroby. Dotyka również takich zagadnień jak sfera seksualna czy ciąża i poród u chorych. Wskazuje przy tym optymalne, farmako- i psychologiczne formy terapii. Książka adresowana jest do lekarzy psychiatrów, lekarzy POZ, psychoterapeutów i wszystkich osób zainteresowanych poruszaną tematyką.

Osiem twarzy ramiprilu, czyli drogowskaz terapeutyczny dla lekarza praktyka A.D. 2023

Marcin Barylski

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi przy podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu leczenia hipotensyjnego najistotniejsze jest oszacowanie ryzyka sercowo-naczyniowego związanego ze stopniem nadciśnienia tętniczego oraz z liczbą i rodzajem współistniejących czynników ryzyka. Współczesna terapia polega bowiem nie tylko na uzyskaniu trwałej normotensji przy zachowaniu dobrej jakości życia, ale również na korygowaniu zaburzeń hemodynamicznych i metabolicznych, a przede wszystkim - na przedłużaniu życia poprzez redukcję zachorowalności i umieralności z powodu incydentów wieńcowych, niewydolności serca oraz udarów mózgu. U większości pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i różnymi schorzeniami współistniejącymi lub wysokim ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych najkorzystniejszym wyborem jest lek blokujący układ renina-angiotensyna-aldosteron. W chorobie wieńcowej i innych sytuacjach wysokiego ryzyka krążeniowego szczególna rola przypada ramiprilowi, który oprócz działania hipotensyjnego wykazuje wybitne właściwości kardio- i wazoprotekcyjne.

Bisoprolol. Zagwozdki farmakologiczne

Magdalena Rudnicka

W przedstawionej monografii zostały zebrane podstawowe informacje dotyczące bisoprololu, B-adrenolityku szeroko stosowanego w przebiegu chorób układu sercowo-naczyniowego. Celem tego opracowania było bowiem zgromadzenie w jednym miejscu wszystkich danych na temat tego leku, nie tylko dotyczących molekularnych podstaw działania czy wskazań do zastosowania, ale również najnowszych wyników badań klinicznych i metaanaliz. Ponadto Autorka osadza mechanizm działania leku w szerszym kontekście, wskazując, jaką rolę odgrywa nadmierna aktywacja współczulnego układu nerwowego w patogenezie schorzeń sercowo-naczyniowych. Monografia przeznaczona jest dla wszystkich zainteresowanych farmakologią bisoprololu, włączając zarówno lekarzy pierwszego kontaktu, jak i kardiologów. Wskazuje, jakie jest miejsce leku w praktyce klinicznej w świetle zaleceń polskich i europejskich specjalistów. Dodatkowo tekst ten dostarcza Czytelnikowi odpowiedzi na ewentualne pytania, które nasuwają się przy podejmowaniu decyzji terapeutycznych, na przykład jeśli chodzi o możliwość stosowania B-adrenolityków w szczególnych populacjach pacjentów (populacja pediatryczna, osoby z przewlekłymi chorobami dróg oddechowych czy z cukrzycą).

8 powodów, dla których warto zastosować esomeprazol

Dorota Waśko-Czopnik

Ponad dwie dekady stosowania inhibitorów pompy protonowej w leczeniu chorób kwasozależnych z jednej strony zapewniły sukces terapeutyczny, z drugiej zaś pokazują nadal niewystarczającą ich skuteczność. Wprowadzenie na rynek farmaceutyczny esomeprazolu spowodowało zwiększenie odsetka skutecznego leczenia przy zachowaniu dobrego profilu bezpieczeństwa pacjenta w porównaniu z innymi lekami z tej grupy.

Postępowanie w nietrzymaniu moczu u kobiet z pęcherzem nadaktywnym w codziennej praktyce urologa

Tomasz Wiatr, Piotr Chłosta

Nietrzymanie moczu powszechnie występuje wśród kobiet i istotnie przyczynia się do obniżenia jakości ich życia. Dostępnych jest wiele skutecznych metod leczenia najczęstszych rodzajów nietrzymania moczu (wysiłkowego, związanego z parciem naglącym i mieszanego) w formie modyfikacji stylu życia, technik behawioralnych, farmakoterapii i procedur małoinwazyjnych. Większość kobiet odnosi korzyść po zastosowanym leczeniu, a nietrzymanie moczu nie musi być nieuniknioną częścią procesu starzenia. Aby zmaksymalizować szanse na skuteczne leczenie, kluczowe jest dostosowanie podejścia terapeutycznego do celów i oczekiwań pacjenta oraz ocena potencjalnych skutków ubocznych, kosztów i spodziewanych korzyści. Istnieje wiele wyzwań związanych z leczeniem nadaktywnego pęcherza u starszych kobiet, takich jak: zaburzenia czynnościowe i poznawcze, choroby współistniejące, polipragmazja, niedobór estrogenów, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze optymalnej terapii. Niniejszy przegląd przedstawia obecną wiedzę na temat związanych z wiekiem zmian w funkcjonowaniu pęcherza i proponuje rozwiązania kliniczne w postępowaniu z pęcherzem nadreaktywnym u starszych pacjentek.