Dylematy polityki zagranicznej Polski na początku XXI wieku

Miron Lakomy

Praca składa się z siedmiu części obejmujących wszystkie najważniejsze zagadnienia związane z polską polityką zagraniczną na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku. Obejmują one kolejno: ewolucję środowiska międzynarodowego Polski na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku; niektóre uwarunkowania, cele, środki i metody polityki zagranicznej Polski; zagadnienia dotyczące dylematów w relacjach polsko-niemieckich; dylematy polityki wschodniej Polski; niektóre kwestie dotyczące wyzwań i zagrożeń stojących przed polityką bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego Polski; implikacje kryzysu w strefie euro dla doktryny i polityki integracyjnej Polski oraz dylematy polityki zagranicznej Polski na kierunkach pozaeuropejskich. Oprócz części pierwszej i drugiej, głównym kryterium wyodrębnienia pozostałych, były najważniejsze kierunki polityki zagranicznej Polski na początku drugiej dekady XXI wieku zarówno w wymiarze relacji dwustronnych jak i w stosunkach wielostronnych. Praca jest adresowana do szerokiego grona odbiorców. Przede wszystkim, skierowana jest do szerokiej rzeszy studentów politologii, stosunków międzynarodowych, bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego oraz prawa. Ponadto, publikacja jest przeznaczona dla badaczy nauk politycznych, stosunków międzynarodowych oraz bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. Może być także interesującą propozycją dla decydentów polityki zagranicznej Polski, przedstawicieli mediów oraz publicystów. Recenzja książki ukazała się na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 6–7 (201) maj 2015 (recenzja dostępna pod adresem: www.sprawynauki.edu.pl, 29 maja 2015 r.).  

Sztuka - edukacja - kultura. Z teorii i praktyki edukacji artystycznej

red. Ewa Linkiewicz, Urszula Szuścik

Monografia pt. Sztuka – Edukacja – Kultura. Z teorii i praktyki edukacji artystycznej prezentuje różnorodne rozważania, zarówno od strony teoretycznej, technologii warsztatu artystycznego, dydaktyki sztuki i innowacyjnych rozwiązań w edukacji artystycznej. Publikacja zmusza czytelnika do refleksji nad miejscem i rolą sztuki w edukacji i wychowaniu we współczesnej rzeczywistości edukacyjnej bardzo szeroko pojętej. Na ile edukacja artystyczna zmienia się, a na ile jest osadzona w tradycji kształcenia artystycznego, takie pytania formułują Autorzy tekstów. Publikacja jest adresowana do szerokiej rzeszy teoretyków sztuki, badaczy, dydaktyków sztuki którzy zastanawiają się nad kształtem rozumienia sztuki i jej walorów edukacyjnych we współczesnym kształceniu artystycznym na wszystkich szczeblach nauczania.

Podróż na Atlantydę. O I tomie "Nowej baśni" Teodora Parnickiego

Filip Mazurkiewicz

Praca jest przede wszystkim drobiazgową analizą I tomu cyklu powieściowego Teodora Parnickiego Nowa baśń, zatytułowanego Robotnicy wezwani o jedenastej. Tak szczegółowo przeprowadzona analiza powieści była niezbędna do jej interpretacji, które przebiegają dwutorowo. Po pierwsze podjęto wątek Ingardenowskich, a szerzej – fenomenologicznych inspiracji, które wpłynęły na pisarstwo Parnickiego. Mamy tu do czynienia z wpływem na przekształcenia gatunkowe powieści historycznej jako tekstu literackiego oraz z wpływem na sposób postrzegania samej historyczności jako tekstowo-nietekstowego korelatu powieści. Literackość jest przez Ingardena traktowana jako pewna granica, która wyznacza status ontologiczny przedmiotów i postaci pojawiających się w dziele literackim, a istotą owej granicy jest zawieszenie asercji sądów wypowiedzianych w tekście. Druga grupa zabiegów interpretacyjnych zmierza do określenia tematyki powieści dziejowej Parnickiego jako powieści o śmierci. Parnicki w swym tekście mozolnie penetruje rozmaite europejskie mity i opowieści dotyczące śmierci, sprawdzając, czy niosą z sobą jakiś wymiar wyjaśniający bądź konsolacyjny. Odpowiedź na tak stawiane pytania jest przecząca. Ostatecznie śmierć pozostaje fenomenem niezrozumiałym, wymykającym się wszelkim próbom rozumienia, czy wyjaśnienia. I z takim przekonaniem Parnicki pozostawia swego czytelnika. Zasadniczym kontekstem interpretacji okazuje się mit Atlantydy, który ma w powieści znaczenie potrójne. Po pierwsze, w sensie dosłownym oznacza mityczny ląd, którego nie można zdobyć, choć bohaterowie próbują tam dopłynąć. Po drugie, odnosi się do niemożliwego do zdobycia lądu „prawdziwej” historii, lądu historii pewnej, historii-bytu. Po trzecie, staje się metaforą śmierci.

The Self Industry: Therapy and Fiction

red. Jarosław Szurman, Agnieszka Woźniakowska, Krzysztof Kowalczyk-Twarowski

Publikacja dotyczy problemów powstałych na styku literatury i psychologii, w szczególności terapeutycznej funkcji tekstów, zarówno w odniesieniu do ich autorów, jaki i do czytelników. Autorzy poszczególnych artykułów poddają analizie różnorodne teksty kultury powstałe w dziewiętnastym i w dwudziestym wieku, pokazując, że nie tylko psychologia dostarcza narzędzi do odczytania (niekiedy na nowo) tekstów literackich, ale i literatura pomaga w zrozumieniu problemów z dziedziny psychologii.

Literatura i filozofia w poszukiwaniu sztuki życia: Nietzsche, Wilde, Shusterman

Alina Mitek-Dziemba

Tematem książki jest problematyka estetycznej egzystencji, życia ujętego w ramy szeroko pojętej sztuki, tak jak rozważać i praktykować je może nowoczesna filozoficzna świadomość, pomna swoich wewnątrz- i pozatekstowych uwikłań, podejmująca zadanie doskonalenia i formowania siebie oraz innych przy użyciu środków (retorycznych, literackich), które niosą istotne konsekwencje dla treści filozoficznego przekazu. W charakterystyce zasady samokształtującego się twórczo podmiotu praca wykorzystuje modernistyczną dialektykę racjonalności i estetyczności, rozumu i artystycznej dekadencji, by wykroczyć poza jej ramy (m.in. problematyzując konwencjonalne ujęcia XIX-wiecznego estetyzmu); stawia pytanie o istotę estetyzacji jako zasady indywidualnego życia i społecznej organizacji w dobie samoświadomej nowoczesności; wskazuje na estetyczną autokreację jako na sposób, w jaki urzeczywistnia się antyczna sztuka dobrej egzystencji, troska o siebie i wspólnotę, we współczesnym pisarstwie filozoficznym, za przykład biorąc dzieło Sørena Kierkegaarda, Fryderyka Nietzschego, Michela Foucaulta, Charlesa Taylora, Richarda Rorty’ego, Richarda Shustermana i innych.

Czytaj po polsku. T. 4: Stefan Żeromski: "Siłaczka", "Rozdziobią nas kruki, wrony...". Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Wyd. 3

oprac. Agnieszka Szol

Edycja dla początkujących (poziom podstawowy A2). Niniejsze książeczki to materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego, przeznaczone dla osób początkujących (każde opracowanie składa się z 300 słów), które chcą poznać polską klasykę literacką i wzbogacić swój zasób słownictwa. Książeczki zawierają streszczenia nowel oraz zestawy ćwiczeń, których celem jest doskonalenie już zdobytej przez obcokrajowców szeroko pojętej wiedzy językowej oraz ogólnokulturowej. W każdym tomie pomieszczono słownik zawierający wszystkie wyrazy użyte w tekstach opowiedzianych nowel (w formach gramatycznych, w jakich zostały użyte w tekście, i wzbogacone o gramatyczne informacje, np. formy podstawowe, tj. słownikowe, czy rekcje, a więc wiadomości przydatne dla osób uczących się języka polskiego).

De-Shamed. Feminist Strategies of Transgression: The Case of Lorna Crozier's Poetry

Zuzanna Szatanik

Książka Zuzanny Szatanik poświęcona jest strategiom wykraczania poza doświadczenie wstydu, które stanowi nieodłączny komponent wytworzonego przez kulturę zachodnią konstruktu „kobiety”. Rozważania teoretyczne, dotyczące wstydu jako wykorzystywanego przez dyskursy androcentryczne zjawiska kulturowego, autorka ilustruje swoimi analizami wybranych wierszy współczesnej kanadyjskiej poetki Lorny Crozier. Część teoretyczna De-shamed… lokuje się na pograniczu studiów feministycznych i psychologicznych studiów nad afektem (tzw. psychologii wstydu). Trzeci z obecnych w pracy teoretycznych dyskursów wywodzi się z pojęcia „kanadyjskości”, czy też kanadyjskiej tożsamości, przez wielu badaczy łączonego również z teorią queer. Zawarte w rozdziałach interpretacyjnych rozważania, które ilustrują zastosowanie pojęcia kobiecego wstydu w praktyce analitycznej, prowadzą do konkluzji o możliwej zmianie istniejących teorii feministycznych lub uzupełnieniu ich o stanowisko nowe. Feministyczna teoria wstydu, której zręby buduje niniejsza praca, stanowi propozycję nieco innego niż dotąd spojrzenia na główny obiekt badań studiów feministycznych – kobietę i relacje, w jakie wchodzi ona we współczesnym świecie.

Grając przeszłością i przyszłością. Rosyjska fantastyka alternatywna i socjologiczna

Andrzej Polak

Książka, poświęcona dwóm popularnym ostatnimi czasy odmianom fantastyki (historia alternatywna i fantastyka socjologiczna), skierowana jest do badaczy i miłośników tego rodzaju pisarstwa. W poszczególnych rozdziałach autor przypomina historię wspomnianych gatunków, określa ich pole znaczeniowe, wskazuje na najbardziej reprezentatywne przykłady. Fantastyka alternatywna i socjologiczna rozpatrywane są w połączeniu z innymi gatunkami oraz przemianami zachodzącymi w fantastyce i literaturze w ogóle. Sporo miejsca poświęca się zjawiskom wyróżniającym fantastykę rosyjską – liberpunkowi, fantastyce imperialnej, prawosławnej, dystopii. Wszystkie omawiane gatunki i odmiany tematyczne zestawiane są z dziedzinami wykraczającymi poza ramy literatury, dotyczącymi funkcjonowania społeczeństw – polityką, gospodarką (globalizacja), ideologią. W tym celu autor, oprócz ustaleń badaczy i krytyków literackich, korzysta z prac socjologów, politologów, filozofów i polityków (ideologów). Zabieg ten umożliwia obserwację współczesnej fantastyki rosyjskiej w szerszej perspektywie i przydaje książce atrakcyjności.

Doświadczając. Szkice o twórczości (anty)modernistycznej

red. Ewa Bartos, Michał Kłosiński

Publikacja jest adresowana do badaczy literatury zainteresowanych nowymi i odkrywczymi interpretacjami tekstów XX-wiecznych. Zaletą książki jest jej wielogłosowość i zróżnicowanie tematyczne, w jej skład wchodzą teksty zorientowane tak teoretycznie jak i historycznie. Szerokie spektrum interpretacji jakich podejmują się młodzi badacze stanowi ciekawy zapis ich doświadczeń lekturowych (m.in. Samuela Becketta, Jarosława Marka Rymkiewicza, Andrzeja Sosnowskiego, Andrzeja K. Waśkiewicza, Tadeusza Różewicza, Brunona Schulza) związanych z próbą reinterpretacji klasycznych tekstów z perspektywy teorii i filozofii postmodernizmu ze szczególnym zwróceniem uwagi na rolę doświadczenia i egzystencji w literaturze.

Fotografia osobowości. Wizerunek osób o cechach ciemnej triady osobowości

Magdalena Hyla

Publikacja jest efektem refleksji i badań nad powiązaniami między „ciemnymi” cechami osobowości ludzi a ich preferencjami do autoprezentacji na fotografii oraz nad tym, w jaki sposób są oni na podstawie zdjęć odbierani. Książka zawiera przegląd literatury na temat ciemnej triady osobowości (psychopatii, makiawelizmu i narcyzmu) oraz wizerunku w kontekście autoprezentacji i percepcji innych, w tym percepcji na podstawie fotografii, oraz opis przeprowadzonych badań własnych. Jest skierowana do osób zainteresowanych tematyką autoprezentacji, ciemnej triady osobowości oraz badaniami psychologicznymi wykorzystującymi fotografię jako medium.

Słowo i tekst. T. 2: Język i proces literacki

Jadwiga Stawnicka, red. Piotr Czerwiński

Tom poświęcony jest zagadnieniom podejścia lingwistycznego do słowa artystycznego. Zawiera prace o różnym profilu, zarówno lingwistyczne, jak i literaturoznawcze, a także – częściowo – kulturologiczne, psychologiczne i socjologiczne. Obiektem badawczym jest proces artystyczny i literacki, tworzenia tekstu słowem i poprzez słowo – w poezji, prozie, bajce ludowej i literackiej, pieśniowym folklorze, epistole, fantastyce naukowej i innych tekstach. Autorzy koncentrowali się na tym, co prymarne i ogólne – nie na tekście literackim i nawet nie na słowie w tekście literackim, ale na twórczości słowa i tekstu. Artykuły zostały przedstawione w sześciu częściach: Słowo i myśl; Semantyka świata literacko-przedmiotowego; Pojęcia i kategorie; Koncepty, motywy i paradygmaty; Psychologia i pragmatyka; Środki i zabiegi artystyczne. Granice między nimi są ruchome, względne; w zależności od ukierunkowania obiekt badań, metody, sposób przedstawienia mogą być odniesione do innej części tematycznej.

Muzyka religijna - między epokami i kulturami. T. 2

red. Bogumiła Mika, Krystyna Turek

Książka podejmuje zagadnienia muzyki religijnej, traktowanej z perspektyw: muzykologicznej, historycznej i folklorystycznej. Przynosi informacje o twórcach muzyki religijnej, o działalności zespołów ją wykonujących, analizuje wybrane przykłady religijnego repertuaru muzycznego. Dostarcza wiedzy na temat dawnej oraz współczesnej muzyki religijnej. Publikacja jest adresowana do muzykologów, amatorów muzyki, teologów, religioznawców, a także wszystkich zainteresowanych twórczością religijną.

Światy wartości u progu pandemii. Socjologiczne studium społeczności miejskiej

Wojciech Świątkiewicz

Dyskusje i spory wokół wartości oraz sposobów ich praktykowania są zawsze sporami o człowieka i kształty tworzonej przezeń kultury. Książka nawiązuje do autorskiej części badań terenowych interdyscyplinarnego projektu studiów przygotowujących monografię Zabrza. Część pierwsza prezentuje socjologiczne komentarze dotyczące aksjologicznych identyfikacji mieszkańców miasta oraz kultury moralnej ujmowanej w perspektywie akceptacji wartości oraz ich relatywizacji. Część druga charakteryzuje kulturowe wzory miejskiej religijności oraz podejmuje kwestię aktualizacji wartości religijnych i praktyk religijnych w sytuacji spowodowanej wybuchem globalnej pandemii.

Adaptacje biografii i twórczości Josepha Conrada w kulturze współczesnej

Agnieszka Adamowicz-Pośpiech

Współcześnie adaptacje są kulturowo wszechobecne. Książka podejmuje temat szeroko pojętych adaptacji w odniesieniu do postaci Josepha Conrada. Podstawą większości definicji adaptacji jest to, że to utwór literacki stanowi zalążek adaptacji, natomiast Autorka udowadnia, że również biografie pisarzy stały się pełnoprawnym tekstem kultury i, podobnie do tekstów literackich, mogą być poddawane adaptacjom. Życiorys Josepha Conrada-Korzeniowskiego stanowi bogaty materiał adaptacyjny, w którym wątki sensacyjne nakładają się na awanturniczo-przygodowe, a dramatyczne (także miłosne) przeplatają z komediowymi. Nie dziwi więc, że wielu artystów sięgało do tego arsenału motywów, wybierając ulubione epizody i fabularyzując je, przetwarzało w swoich dziełach. Publikacja stanowi analizę transformacji sylwetki Conrada (i jego dzieł) przez współczesnych artystów w obrębie 5 kategorii: powieści graficznych (Jądro ciemności. Powieść graficzna C. Anyango i D.Z. Mairowitza, Kongo T. Tirabosco i Ch. Perrissina, Joseph Conrad’s Heart of Darkness P. Kupera oraz Au coeur des ténèbres S. Miquela i L. Godarta), komiksu (Niesamowite opowieści J. Conrada, Ł. Godlewskiego i M. Jasińskiego), literackich zawłaszczeń (Serce ciemności J. Dukaja, Dżozef J. Małeckiego, Warunek E. Rylskiego), sztuk teatralnych (Conrad I. Villqista, Wyspiański/Conrad T. Mana), scenariuszy filmowych i słuchowisk radiowych (Zwycięstwo H. Pintera). Na zakończenie przedstawiono obecność figury Conrada w kontekście współczesnego brandingu i prześledzono, jakie czynniki sprzyjają budowaniu silnej marki „Conrad” w polskiej kulturze współczesnej. Przeprowadzone analizy udowadniają, że nie tylko dzieła pisarza, ale również jego biografia jako tekst kultury są obecne w kulturze współczesnej, stanowiąc atrakcyjne i obfite źródło adaptacji.

Świat poetycki Gregora Strnišy

Monika Gawlak

Książka poświęcona jest poezji jednego z najwybitniejszych twórców słoweńskich drugiej połowy XX wieku. Prezentowana jest w kontekście generacyjnym, filozoficznym, w kontekście dialogu z innymi utworami literatury słoweńskiej i europejskiej oraz z utworami malarskimi. Interesujący wydaje się wątek nadrealizmu w poezji Strnišy i jej zbieżność światopoglądowa z nadrealizmem, gdyż jest to jedyny taki przykład w poezji słoweńskiej. W monografii zaprezentowana została także szeroka perspektywa interpretacyjna tej poezji, uwzględniająca takie zjawiska, jak: mityczność, epifania, intertekstualność.     Publikacja adresowana jest zarówno do literaturoznawców kręgu slawistycznego, jak i badaczy literatur niesłowiańskich oraz czytelników zainteresowanych poezją XX wieku.  

An English-Polish Dictionary of Linguistic Terms

red. Piotr Kakietek, Anna Drzazga

Słownik An English-Polish Dictionary of Linguistic Terms adresowany jest głównie do studentów neofilologii biorących udział w kursach językoznawczych, oraz do uczestników seminariów magisterskich z zakresu językoznawstwa. Słownik może być także wykorzystany przez nauczycieli języka angielskiego, tłumaczy tekstów z zakresu językoznawstwa i tych, których interesuje praktyczne zastosowanie wyników badań nad językiem. Stanowi dużą pomoc w przyswojeniu i zrozumieniu wielu terminów powszechnie stosowanych w językoznawstwie. Dodatkową korzyścią dla potencjalnego użytkownika Słownika jest możliwość zapoznania się z polskimi odpowiednikami angielskich terminów językoznawczych. Jeśli chodzi o wybór objaśnianych terminów, Słownik nie ogranicza się do konkretnej dziedziny językoznawstwa czy też okresu, ale obejmuje różne dziedziny i szkoły językoznawcze do początku XXI wieku. Przy wyborze terminów uwzględniono powiązania językoznawstwa z innymi dziedzinami nauki. Słownik zawiera pewną ilość terminów z dyscyplin naukowych (np. logika, filozofia, psychologia, etc.), którymi często posługują się lingwiści. W Słowniku znajduje się również polski indeks objaśnianych terminów.