Zalecenia i porady dietetyczne dla kobiet w ciąży i nie tylko

Żaneta Kimber-Trojnar

Sposób odżywiania kobiet w ciąży to jeden z najważniejszych czynników wpływających na jej przebieg, rozwój wewnątrzmaciczny i wzrastanie dziecka oraz jego dobrostan, zarówno w okresie dzieciństwa, jak i w życiu dorosłym. Odpowiada on również za stan zdrowia matki oraz jej funkcjonowanie po porodzie.

Mianseryna i jej wykorzystanie w praktyce lekarskiej

Iwona Patejuk-Mazurek

Mianseryna to lek przeciwdepresyjny z długą historią stosowania, nie tylko na rynku polskim. Jest zarejestrowana do leczenia epizodów depresyjnych, jednakże z powodu wielu działań, jakie wykazuje, może być stosowana (off-label) w różnych innych sytuacjach klinicznych. Niniejszy artykuł wskazuje możliwości wykorzystania potencjału leku w codziennej praktyce lekarskiej.

Czy lekarz POZ może inicjować leczenie depresji z refundacją?

Dominika Dudek

Depresja należy do najczęstszych zaburzeń psychicznych, a liczba zachorowań ma stałą tendencję wzrostową. Obecnie oblicza się, że różne formy depresji i objawów depresyjnych występują u ponad 10% populacji, około dwukrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Szacuje się, że co piąty zgłaszający się do lekarza internisty cierpi z powodu depresji. Blisko 20% pacjentów rejestrujących się po poradę do lekarzy rodzinnych to pacjenci z depresją. Osoba z depresją może zgłaszać się do lekarza POZ w różnych kontekstach. Po pierwsze, może odczuwać różne niespecyficzne niepokojące objawy (np. niejasne dolegliwości bólowe, bezsenność, męczliwość, utratę energii, brak apetytu), z których powodu podejmuje diagnostykę, a które okazują się wynikać z depresji.

Nowoczesna terapia skojarzona tadalafilem i tamsulozyną jako schemat leczenia u mężczyzn z objawami ze strony dolnych dróg moczowych

Tomasz Wiatr, Piotr Chłosta

Na podstawie dostępnych badań naukowych tadalafil podawany codziennie w dawce 5 mg jest bezpieczny i skuteczny w leczeniu mężczyzn z objawami dolnych dróg moczowych i zaburzeń erekcji, w porównaniu z placebo lub tamsulozyną. Skojarzenie 5 mg tadalafilu i 0,4 mg tamsulozyny codziennie pozwala na większą poprawę w zakresie objawów ze strony dolnych dróg moczowych w porównaniu z lekami w monoterapii, nawet przy zwiększonym, ale akceptowalnym i tolerowalnym wzroście częstości działań niepożądanych. Po odstawieniu tamsulozyny lub tadalafilu u pacjentów wcześniej poddających się terapii skojarzonej istotnie nasilają się objawy ze strony dolnych dróg moczowych w porównaniu z wartościami wyjściowymi. Tadalafil 5 mg powinien być traktowany jako jedna z podstawowych opcji leczenia u pacjentów z objawami ze strony dolnych dróg moczowych/łagodnym powiększeniem gruczołu krokowego i zaburzeniami erekcji, ponieważ ma doskonały profil tolerancji, bezpieczeństwa i skuteczności, zarówno w monoterapii, jak i w połączeniu z tamsulozyną 0,4 mg. Lepszą efektywność w łagodzeniu objawów ze strony dolnych dróg moczowych zaobserwowano w przypadku terapii skojarzonej, przy zachowaniu funkcji seksualnych. Z kolei zamiana na monoterapię nadal łagodzi objawy ze strony dolnych dróg moczowych, ale tylko tadalafil jest w stanie utrzymać poprawę w zakresie zaburzeń erekcji

Depresje u kobiet

Piotr Gałecki, Monika Talarowska

Depresje u kobiet. Przyczyny, diagnoza, leczenie to praca, która pozwala lepiej zrozumieć złożoną chorobę, jaką jest depresja, i rozwiać wiele szkodliwych mitów na jej temat narosłych w przestrzeni publicznej. Dwoje uzupełniających się naukowo specjalistów w przejrzysty sposób przedstawiło różne podłoża rozwoju depresji i ich specyficzne oddziaływanie u kobiet. Zabieg ten ma głębokie uzasadnienie, ponieważ kobiety nie tylko częściej zapadają na tę chorobę, ale przede wszystkim wzorzec jej rozwoju jest u nich nieco inny. To również bardzo ważne i chyba nieco pomijane zagadnienie. Dzięki jasnemu nakreśleniu wielowątkowego tła choroby lekarzowi łatwiej będzie dobierać odpowiednie metody leczenia. Sprawia to, że niniejsza książka doskonale realizuje postulat łączenia wiedzy teoretycznej z praktyczną, a na dodatek wspaniale się ją czyta. To wartościowe połączenie przyjemnego z pożytecznym.

Ona, on i mózg

Piotr Gałecki, Monika Talarowska

To nie ma prawa się udać. Związek między kobietą a mężczyzną jest bez szans na powodzenie, biorąc pod uwagę tak inny sposób odbierania świata, analizowania, przetwarzania i przepuszczania go przez tryby mózgu. (...) Mózg kobiety i mózg mężczyzny są jak dwa różne pasma górskie przedzielone przepaściami, nad którymi w żaden sposób nie da się zbudować mostu. (...) Czy skazane na tarcia relacje można zmienić? Myślę, że po przeczytaniu tej książki na pewno można spróbować zrozumieć, by łatwiej budować coś razem. A czasem po prostu nie wysyłać nieświadomie sygnałów interpretowanych inaczej, niż nam się wydaje. "Ona, On i mózg" to mapa drogowa relacji damsko-męskich, instrukcja obsługi udanego związku. Marta Kielczyk (dziennikarka telewizyjna)   Dlaczego kobiety wybaczają, a nie zapominają? Dlaczego mężczyzna małomówny jest najbardziej płodny? Dlaczego niewyspane kobiety zakochują się rzadziej? Książka "Ona, On i Mózg" opowiada na te i wiele innych pytań dotyczących różnic w myśleniu kobiet i mężczyzn. Autorzy - duet damsko-męski - z dużym obiektywizmem podchodzą zarówno do mocnych jak i słabych stron obu płci. Zrozumiale i obrazowo tłumaczą, jak funkcjonują te dwa, tak skrajnie różne światy. Żaden nie jest lepszy. Oba tak samo ważne. Przynajmniej w tej książce. Ewelina Lis (Newsweek)   Mózg w samokiwitym sosie Starożytni często umniejszali rolę mózgu, interesując się nim głównie z powodów kulinarnych .(...) Dziś wiemy już, do czego służy. (...) siedzibą naszych myśli, wyborów i emocji jest mózg, a nie przykładowo krew albo serce. Nie powielajmy więc błędu starożytnych. Choć móżdżek wciąż smakuje wyśmienicie, przykładowo wieprzowy zapiekany w kokilkach z pomidorami i czosnkiem, warto zainteresować się nim również z innych powodów. Wiktor Ferfecki (Rzeczpospolita)    

Bóle głowy - przypadki kliniczne

Izabela Domitrz

Publikacja jest nowoczesną pracą zbiorową ujmującą problemy diagnostyczne i po części terapeutyczne bólów głowy w sposób wielowątkowy i interdyscyplinarny. Książka prezentuje głównie objawowe bóle głowy, często imitujące samoistne bóle głowy. Wśród autorów znajdują się neurolodzy, okuliści, laryngolodzy, pediatrzy, lekarze medycyny rodzinnej, co stwarza bardzo szeroką perspektywę oglądu problemu tak powszechnego jak ból głowy. Omówiono szeroki panel jednostek chorobowych, w których objawem naczelnym lub istotnie towarzyszącym jest ból głowy [...] Poszczególne rozdziały, napisane przystępnym, komunikatywnym językiem, prezentują aspekty praktyczno-kliniczne, skupiając się na diagnostyce, w tym różnicowej, a także, co bardzo istotne, na terapii [...] Książka jest cenną publikacją rynkową i niezwykle przydatnym narzędziem dla lekarzy wielu specjalności głównie w diagnostyce, a częściowo również w terapii pacjenta z bólem głowy.

Dziesięć powodów, dla których warto stosować trometamol fosfomycyny w codziennej praktyce

Paweł Miotła

Zakażenia układu moczowego należą do najczęstszych schorzeń rozpoznawanych u kobiet. W badaniach populacyjnych zaobserwowano, że co najmniej połowa kobiet doświadczy przynajmniej jednego epizodu zakażenia układu moczowego w swoim życiu, ponadto u co czwartej pacjentki dojdzie do nawrotu objawów tej choroby w okresie 6 miesięcy po wyleczeniu poprzedniej infekcji układu moczowego. Przy podejmowaniu decyzji dotyczących farmakoterapii w trakcie włączania leczenia empirycznego należy uwzględnić lokalne wskaźniki antybiotykowrażliwości oraz antybiotykooporności. Skuteczne, pierwotne leczenie zakażeń układu moczowego może być postrzegane jako efektywna strategia pozwalająca na zmniejszenie tempa narastania antybiotykooporności. Trometamol fosfomycyny przyjęty w formie pojedynczej dawki doustnej pozwala skutecznie i bezpiecznie leczyć niepowikłane zakażenia układu moczowego.

Dzielny pacjent w gabinecie pediatry - profilaktyka i terapia grypy

Bartosz J. Sapilak

Strategia walki z grypą opiera się z jednej strony na prewencji zakażenia bazującej na programie szczepień, z drugiej na wczesnym rozpoznaniu zakażenia i wdrożeniu terapii. Trzecią zyskującą na znaczeniu opcją pozostaje prewencyjnie włączenie oseltamiwiru po styczności z zakażonym chorym. Ze względu na mniejszą skuteczność szczepień możliwość zastosowania oseltamiwiru jest szczególnie istotna w przypadku niemowląt i małych dzieci.

Wczesna diagnostyka bólu pleców. Co zrobić, żeby nie przeoczyć ZZSK?

Robert Rupiński

Przewlekły ból pleców, szczególnie okolicy lędźwiowo-krzyżowej, stanowi jedną z najczęstszych przyczyn konsultacji lekarskich. Odpowiadają za niego zwykle zmiany zwyrodnieniowo-przeciążeniowe kręgosłupa (niespecyficzne bóle pleców). Wśród innych, rzadszych przyczyn bólów pleców należy wymienić zapalne choroby kręgosłupa i stawów krzyżowo-biodrowych, czyli tzw. spondyloartropatie (SpA), w tym przede wszystkim zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK). Wczesne rozpoznanie ZZSK (SpA) ma podstawowe znaczenie dla zahamowania postępu choroby, poprawy jakości życia oraz rokowania. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) odgrywają podstawową rolę w farmakoterapii zarówno niespecyficznego bólu pleców, jak i ZZSK.

RDW jako wskaźnik prognostyczny w chorobach sercowo-naczyniowych

Patryk Szlacheta, Ilona Korzonek-Szlacheta, Piotr Rozentryt

Szerokość dystrybucji krwinek czerwonych jest odzwierciedleniem rozkładu wielkości erytrocytów, a co za tym idzie - stanowi wiarygodny i miarodajny wskaźnik anizocytozy, powszechnie stosowany w diagnostyce różnicowej niedokrwistości mikro-, makro- oraz normocytarnej. Opierając się na najnowszych doniesieniach naukowych z ostatnich dekad, zaobserwowano, że zakres szerokości dystrybucji krwinek czerwonych w sposób istotny odzwierciedla pogarszające się rokowania oraz jest związany z obecnością powikłań u pacjentów cierpiących z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Niniejszy artykuł ma na celu omówienie najważniejszych doniesień naukowych dotyczących korelacji szerokości dystrybucji krwinek czerwonych z incydentami sercowo-naczyniowymi oraz ze śmiertelnością w celu oceny jego przydatności jako taniego i łatwo dostępnego markera w praktyce klinicznej. Posiłkując się dostępnymi danymi, uzasadnione wydaje się twierdzenie, że nieprawidłowe szerokości dystrybucji krwinek czerwonych powinny skłaniać do dalszego poszerzania diagnostyki niedokrwistości oraz chorób sercowo-naczyniowych.

Psychiatria i medycyna somatyczna wciąż aktualne tematy

Tadeusz Parnowski

Autorami tej niezwykle wartościowej pozycji są naukowcy i praktycy, uznane autorytety w dziedzinach psychiatrii, psychologii, psychiatrii dzieci i młodzieży, geriatrii i anestezjologii.W polskiej literaturze psychiatrycznej jest to pierwsze całościowe opracowanie, które uwzględniając odniesienia historyczne, wprowadza nas w najbardziej aktualne – oparte na dowodach – rozumienie skomplikowanych zależności między psychiką a manifestacjami somatycznymi, co znalazło swój współczesny wymiar interpretacyjny i kategoryzujący w nowych edycjach klasyfikacji DSM i ICD. Książka ta ukazuje się niedługo po oficjalnym wprowadzeniu do użycia klasyfikacji ICD-11, gdzie dokonano istotnych zmian w stosunku do wcześniejszej i dlatego najnowsza wiedza w niej zawarta jest znacząca w diagnostyce różnicowej tych zaburzeń zdrowotnych, które z racji częstości występowania powinny być traktowane priorytetowo w systemie ochrony zdrowia. Monografia z całą pewnością zainteresuje lekarzy POZ, psychiatrów, psychologów i geriatrów, ale również powinna być wykorzystana w szkoleniu akademickim studentów medycyny i psychologii.

Wsparcie po udarze mózgu

Joanna Tomaszewska

W trzecim poradniku z serii Udar - wracamy do zdrowia: Wsparcie po udarze mózgu prawnik dr Joanna Tomaszewska w przystępny i przyjazny sposób radzi, jak odnaleźć się w nagłej sytuacji, jaką jest udar mózgu osoby z otoczenia. Opisuje, o co zadbać w szpitalu w pierwszym etapie po udarze, o czym warto wiedzieć przy wypisie. Jak przygotować dom, żeby ułatwić funkcjonowanie choremu, skąd wziąć sprzęt i gdzie szukać dodatkowej pomocy w zależności od potrzeb. Udziela dokładnych informacji, jakie świadczenia przysługują choremu po udarze i w jakich instytucjach można uzyskać dla niego różnego rodzaju wsparcie.

Korzyści z zastosowania pranobeksu inozyny

Michał Skrzypek

Wzrost zainteresowania potencjałem terapeutycznym pranobeksu inozyny (IP) jest pochodną zapotrzebowania na nowe leki przeciwwirusowe, wywołanego przez pandemię COVID-19. Dowiedziono, że IP hamuje replikację wielu wirusów oraz wywiera działanie immunomodulujące na organizm gospodarza. IP wpływa na humoralne i komórkowe aspekty reakcji immunologicznej. Duże znaczenie w praktyce ogólnej/lekarza rodzinnego ma potencjał IP w profilaktyce i leczeniu ostrych zakażeń górnych dróg oddechowych, gdzie rekomenduje się etiologiczne ukierunkowanie postępowania terapeutycznego. Badania wskazują także na korzyści kliniczne z zastosowania IP w leczeniu zakażeń wirusami opryszczki zwykłej, w tym obniżenie przez IP częstości nawrotów zakażenia. Obecne ustalenia dotyczące ewentualnego wpływu IP na przebieg zakażenia COVID-19 nie są konkluzywne i wymagają dalszych badań klinicznych. Należy podkreślić, że wartościowy efekt zastosowania IP w leczeniu zakażeń wirusowych może polegać na wczesnej interwencji immunomodulującej, korygującej immunosupresję i limfopenię związaną z zakażeniem wirusowym, co może wpływać na jego przebieg.

Jak mądrze i bezpiecznie kupować w internecie?

Jagoda Kowalczyk, Artur Weber, Martyna Komorniczak, Andrzej Jabłoński

Od kilku lat jak grzyby po deszczu powstają nowe sklepy internetowe. Właściwie wszyscy producenci i dystrybutorzy tworzą je jako jeden z punktów handlu. Polski rynek handlu internetowego rośnie o 3050% rok do roku. Procesy wzrostowe przyspieszyła dodatkowo ostatnia sytuacja spowodowana pandemią COVID-19. Szacuje się, że w ciągu najbliższych 10 lat 80% handlu przeniesie się właśnie do internetu. Coraz więcej osób próbuje swoich sił w zakupach online. Jednak dużej grupie ludzi wciąż trudno się przekonać do tego typu usługi, choćby z obawy przed oszustami wykorzystującymi brak wiedzy lub doświadczenia kupujących. Niektórzy potencjalni kliencie mają problem z zainstalowaniem się w wirtualnym świecie (konto e-mailowe, płatności), a niektórzy nie znając swoich praw nie chcą ryzykować. Jedno jest pewne istnieje wielka potrzeba rzetelnego przewodnika po zakupach w sieci: porady prawne, adresy sprawdzonych sklepów, porady informatyczne wszystko to zamknięte w atrakcyjnej formie graficznej. Polecam! Czego można dowiedzieć się z książki: - 10 powodów , dla których warto robić zakupy w internecie, - jak nie zostać oszukanym, - jak bezpiecznie płacić w sieci, - co jest ważne w kupowaniu, - jak kupować, aby nie zwracać, - jakie mamy prawa jako konsumenci kupujący w internecie i czym się one różnią od zakupów tradycyjnych, - jak się wypisać z newslettera, - jak napisać reklamację, - gotowe wzory pism, - jak zaistnieć w internecie krok po kroku, - jak zacząć kupować w internecie, - etapy zakupów

Skuteczność dobesylanu wapnia w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej

Ewa Galewicz, Jacek Lewandowski

Przewlekła niewydolność żylna jest zespołem objawów będących wynikiem długotrwałego poszerzenia naczyń żylnych i związanego z tym wzrostu ciśnienia żylnego. Terapia obejmuje metody zachowawcze, minimalnie inwazyjne, chirurgiczne lub hybrydowe, będące kombinacją ww. metod. Leczenie zachowawcze opiera się na terapii uciskowej i środkach wspomagających, takich jak: fizjoterapia, manualny drenaż limfatyczny i stosowanie flebotoników. Z uwagi na niski odsetek pacjentów akceptujących terapię uciskową leki flebotoniczne odgrywają istotną rolę w niwelowaniu objawów niewydolności żylnej. Dobesylan wapnia należy do grupy leków ochraniających ściany naczyń. Właściwość, która sprawia, że wyróżnia się on w tej grupie, to znaczny wpływ na parametry reologiczne krwi, co czyni go niezwykle cennym preparatem w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej u pacjentów z chorobami współistniejącymi oraz czynnikami powodującymi wzrost lepkości krwi.

Mirabegron w terapii nadreaktywności pęcherza moczowego

Tomasz Rechberger, Paweł Miotła, Andrzej Wróbel

Wśród wielu leków stosowanych obecnie w terapii nadreaktywności pęcherza mirabegron wyróżnia się znaczącą skutecznością i w przeciwieństwie do często stosowanych preparatów o aktywności antymuskarynowej istotnie poprawia jakość życia chorych z przeciwskazaniami do przyjmowania leków antycholinergicznych. Właściwe wykorzystanie mirabegronu wymaga jednak dobrej znajomości jego działania. W niniejszej monografii prezentujemy najważniejsze informacje, które mają pomóc w jego optymalnym zastosowaniu, zarówno w monoterapii, jak i w terapii skojarzonej z preparatami o aktywności antymuskarynowej w tej szerokiej i zróźnicowanej populacji chorych.

Mianseryna - miejsce i rola w leczeniu depresji

Tadeusz Parnowski

Podstawową grupą leków stosowanych w terapii zaburzeń depresyjnych są inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, jednak nie we wszystkich przypadkach mogą one zostać zastosowane. Ograniczenia w przyjmowaniu leków z tej grupy występują np. u pacjentów z chorobami kardiologicznymi. Dodatkowo u części pacjentów występuje oporność na inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny. W takich sytuacjach zaleca się stosowanie starszych preparatów, przeważnie w ramach leczenia skojarzonego. W pracy przedstawiono przypadki zastosowania mianseryny należącej do starszej generacji leków przeciwdepresyjnych.

Diagnozowanie i leczenie pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc w gabinecie lekarza POZ

Katarzyna Mycroft, Katarzyna Górska

Przewlekła obturacyjna choroba płuc stanowi istotny problem zdrowotny, ale duża część przypadków pozostaje nierozpoznana. Wczesne rozpoznanie tej choroby daje szansę na wcześniejsze wdrożenie terapii, a w konsekwencji na poprawę jakości życia pacjentów. W diagnostyce przewlekłej obturacyjnej choroby płuc złotym standardem pozostaje wykonanie spirometrii po leku rozszerzającym oskrzela w celu wykazania nieodwracalnej obturacji. Jedną z najważniejszych interwencji w leczeniu tej choroby jest edukacja antynikotynowa. W przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc podstawową grupę leków stanowią długo działające leki rozszerzające oskrzela z grupy B2-mimetyków i cholinolityków.

Olanzapina i amisulpryd - praktyczne korzyści z ich stosowania

Marlena Sokół-Szawłowska

W artykule przedstawiono olanzapinę i amisulpryd jako dwie substancje od wielu lat stosowane z powodzeniem w praktyce psychiatrycznej. Opisano mechanizm działania olanzapiny w OUN, a także przedstawiono analizę szerokich zastosowań klinicznych tego leku w dużym zakresie dawek terapeutycznych. Po omówieniu wskazań i przeciwwskazań oraz możliwych działań niepożądanych skupiono się na postaciach doustnych i domięśniowych olanzapiny, a następnie szerzej omówiono postać ulegającą szybkiemu rozpadowi w jamie ustnej. W praktycznych wnioskach przedstawiono profil pacjentów, u których warto rozważyć stosowanie olanzapiny w toku leczenia różnych zaburzeń psychicznych. Drugą część opracowania poświęcono amisulprydowi. Opis mechanizmu działania, wskazań i przeciwwskazań rozszerzono o omówienie postępowania w przypadku hiperprolaktynemii polekowej. Ponadto wymieniono potencjalne sytuacje kliniczne, w których pacjenci mogą odnieść korzyści ze stosowania terapii amisulprydem. Efekty kliniczne terapii złożonej z olanzapiny i amisulprydu stosowanych jednocześnie są obiecujące, lecz wymagane są dalsze pogłębione analizy tego zagadnienia.