Charakterystyka i zastosowanie kliniczne dydrogesteronu - Stanowisko Grupy Ekspertów

Sebastian Kwiatkowski, Piotr Sieroszewski, Jarosław Kalinka, Tomasz Paszkowski, ...

Dydrogesteron został wprowadzony na rynek w 1961 r. i obecnie jest dostępny w ponad 100 krajach na całym świecie. Charakteryzuje się on dobrą biodostępnością i stabilnością metaboliczną, a także brakiem właściwości estrogenowych, androgenowych oraz mineralokortykoidowych i dobrym profilem bezpieczeństwa, dzięki czemu w wielu przypadkach klinicznych stanowi dobrą alternatywę dla innych progestagenów. Znajduje on zastosowanie w licznych wskazaniach ginekologiczno-położniczych, w tym w zaburzeniach wpływających na miesiączkę i ciążę, oraz w hormonalnej terapii menopauzalnej. W niniejszym dokumencie przedstawiono stanowisko Grupy Ekspertów na temat możliwości stosowania dydrogesteronu w praktyce klinicznej. Przeprowadzono narracyjny przegląd bazy literaturowej, skupiając się na kwestii skuteczności i bezpieczeństwa dydrogesteronu stosowanego w: nieprawidłowych krwawieniach z macicy, bolesnym miesiączkowaniu, zespole napięcia przedmiesiączkowego, wtórnym braku miesiączki, leczeniu poronienia zagrażającego i nawracającego, niepłodności związanej z niewydolnością ciałka żółtego, endometriozie oraz w hormonalnej terapii menopauzalnej. Zidentyfikowane dowody naukowe potwierdzają, że stosowanie dydrogesteronu w wielu sytuacjach klinicznych może być korzystne, a profil bezpieczeństwa leku jest bardzo dobry. Szerokie wykorzystanie dydrogesteronu w praktyce ginekologiczno-położniczej niewątpliwie jest zasadne, choć niezbędne są dalsze badania randomizowane, które bezsprzecznie potwierdzą skuteczność leku we wszystkich wskazaniach.

Sitagliptyna i jej miejsce we współczesnym leczeniu cukrzycy typu 2

Grzegorz Dzida

Inhibitory DPP-4 są lekami doustnymi stosowanymi w terapii cukrzycy typu 2. Poprawiają wyrównanie cukrzycy, zmniejszając odsetek HbA1c bez ryzyka hipoglikemii i przyrostu masy ciała. Są bardzo dobrze tolerowane i wykazują długotrwałą skuteczność. Sitagliptyna jest najpowszechniej stosowanym lekiem z tej klasy i wykazała bezpieczeństwo sercowo-naczyniowe w badaniu TECOS.

Nowe wytyczne leczenia niewydolności serca 2021

Radosław Grabysa

Podczas tegorocznego kongresu ESC w Londynie ogłoszono aktualizację wytycznych dotyczących leczenia przewlekłej niewydolności serca z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory. Główna zmiana w stosunku do wcześniejszych zaleceń polega na odejściu od długotrwałej strategii miareczkowania i stosowaniu prostszego i szybszego schematu opartego na czterech grupach leków: blokujących układ renina-angiotensyna-aldosteron (ACE-I, ARNI), inhibitorach kotransportera sodowo-glukozowego (dapagliflozyna, empagliflozyna), lekach B-adrenolitycznych, inhibitorach receptora mineralokortykoidowego.

Kluczowe informacje dotyczące połączenia rozuwastatyny z ezetymibem

Maria Łukasiewicz, Artur Mamcarz

Hipercholesterolemia jest problemem globalnym, a częstość jej występowania w dorosłej populacji znacznie przekracza 50%. Jeszcze bardziej zatrważający jest fakt, że ponad 50% chorych nie jest w ogóle świadomych obecności choroby, a spośród osób z rozpoznaniem jedynie niewielka grupa jest leczona w sposób skuteczny i zgodny z wytycznymi. Skuteczne postępowanie medyczne wprowadzone na etapie bezobjawowej hipercholesterolemii pozwala zaś zredukować ryzyko sercowo-naczyniowe oraz powstrzymuje rozwój groźnych powikłań, takich jak zawał serca czy udar mózgu.

Medycyna estetyczna w praktyce. TOM 2

Bożena Mamcarz, Dorota Prandecka

Praca zbiorowa, w której ukazane są podstawowe zagadnienia dotyczące medycyny estetycznej w formie praktycznych informacji wynikających z wieloletniej pracy autorów. Książka adresowana jest do lekarzy zainteresowanych lub zajmujących się tematyką medycyny estetycznej w codziennej praktyce lekarskiej. Przeznaczona również dla kosmetologów pracujących w gabinetach medycyny estetycznej i studentów medycyny zainteresowanych tym tematem.

Połączenie diklofenaku z witaminami z grupy B - skuteczność i bezpieczeństwo w praktyce klinicznej

Marek Postuła, Pamela Czajka, Alex Fitas

Diklofenak jest jednym z najczęściej stosowanych na świecie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, chętnie wybieranym w terapii bólów kostno-stawowych czy mięśniowych. Jego zastosowanie wiąże się jednak z działaniami niepożądanymi charakterystycznymi dla całej klasy leków, w tym niekorzystnym wpływem na ryzyko sercowo-naczyniowe. Wykazano, że witaminy z grupy B biorą udział w wielu procesach istotnych dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, a także w mechanizmie tworzenia i przewodzenia bodźców bólowych. Ponadto mają one synergistyczne działanie przeciwbólowe w połączeniu z diklofenakiem. Wspólne zastosowanie obu leków w terapii przeciwbólowej nie tylko skuteczniej łagodzi dolegliwości bólowe, ale również umożliwia zmniejszenie dawek diklofenaku, co pozwala na minimalizację ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. Połączenie witamin z grupy B ma więc korzystny wpływ na bezpieczeństwo terapii, co jest istotne zwłaszcza dla pacjentów z grup niskiego ryzyka sercowo-naczyniowego.

Zastosowanie chemioterapeutyków w zakażeniach układu moczowego u dzieci i młodzieży

Mieczysław Litwin

Chemioterapeutyki są podstawowymi lekami stosowanymi w leczeniu zakażeń dolnych dróg moczowych oraz w profilaktyce zakażeń układu moczowego. Dostępne dane epidemiologiczne, zarówno krajowe, jak i zagraniczne, wskazują na utrzymującą się dużą wrażliwość E. coli na nitrofurantoinę i furazydynę. Możliwość stosowania chemioterapeutyków w postaci płynnej pozwala nie tylko na łatwe podanie leku małym dzieciom, ale również na dokładne dostosowanie dawki do masy ciała.

Nowa era trombokardiologii, czyli naczyniowa dawka riwaroksabanu w leczeniu przeciwzakrzepowym chorób miażdżycowych. Dlaczego, kiedy i u kogo?

Marcin Barylski

Na konieczność poprawy skuteczności terapii przeciwzakrzepowej w prewencji wtórnej wskazuje fakt, że intensywne leczenie przeciwpłytkowe tylko częściowo obniża ryzyko sercowo-naczyniowe. Wyniki badania COMPASS dostarczyły dowodów na to, że dodatkowe zablokowanie wybranych pięter kaskady krzepnięcia może istotnie wpłynąć na dalszą prewencję poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych w wybranej grupie chorych. Aktualne wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego niezmiennie podkreślają wysoką pozycję naczyniowej dawki riwaroksabanu w połączeniu z kwasem acetylosalicylowym, co jest niewątpliwie nie tylko pokłosiem doskonałych wyników badania COMPASS, ale również stanowi niezwykle ważny element nowoczesnego i kompleksowego leczenia, ukierunkowanego na jak największą redukcję ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych.

Syndrom poszpitalny - jak mu zapobiegać?

Karolina Karabin, Bartosz J. Sapilak

W trakcie pobytu w szpitalu pacjent jest narażony na mnogość stresorów: niedobór snu, niską aktywność fizyczną, nieodpowiednie żywienie, stres psychiczny i fizyczny, które zaburzają homeostazę i powodują obciążanie allostatyczne organizmu. W konsekwencji dochodzi do osłabienia pacjenta i wystąpienia niekorzystnych zdarzeń zdrowotnych, co naraża go na pojawienie się syndromu poszpitalnego i ponowną hospitalizację. Kluczowe znaczenie w prewencji ponownej hospitalizacji mają czynniki związane ze stylem życia: żywienie zapewniające odpowiednią podaż białka oraz aktywność fizyczna, pozwalają one na odbudowanie utraconej masy mięśniowej i przywrócenie zaburzonej homeostazy po pobycie w szpitalu. Podczas rekonwalescencji niezbędne może także okazać się zastosowanie doustnych preparatów odżywczych.

Psychiatria pod krawatem

Dominika Dudek, Joanna Rymaszewska

Czy mężczyźni chorują inaczej? Co powoduje, że szybciej umierają? Na czym polega specyfika ich zaburzeń psychicznych? Jakie są typowe reakcje na hasło "choroba mężczyzny"? Na ogół przecież często przytacza się opinię, że mężczyzna nie choruje, ale od razu umiera. To pytania, na które znajdziemy odpowiedzi dzięki lekturze tej książki. Siedemnaścioro wspaniałych profesjonalistów z właściwą im lekkością pióra opisało w niej różne sfery życia mężczyzn i obserwowane u nich dolegliwości.

Filmoterapia.Opis przypadku

Olga Łoza

Filmoterapia jest częścią arteterapii, ta zaś stanowi formę psychoterapii (psychoterapii przez sztukę). Filmoterapia współczesna została zaproponowana stosunkowo niedawno, w  latach 90. XX w., przez  Berg-Cross, Jennings oraz Baruch [1]. Jednocześnie o filmoterapii można mówić w każdym przypadku świadomego wykorzystania filmu jako narzędzia korzystnej zmiany psychoemocjonalnej, czyli praktycznie od powstania filmu jako zjawiska. Arteterapia jest platformą/medium do nawiązania współpracy terapeutycznej z pacjentem poprzez jego zaangażowanie w przeżycie artystyczne oraz uruchomienia kreatywnych procesów psychicznych. Proces terapeutyczny osadzony w środowisku wolnej ekspresji pozwala na osiągnięcie wglądu oraz bezpiecznej konfrontacji ze zdarzeniami zewnętrznymi i przeżyciami wewnętrznymi. Siła przemiany pod wpływem interwencji arteterapeutycznej może być szczególnie znacząca, kiedy pacjent przechodzi od fazy zaostrzenia do remisji. Pozwala wówczas na zbudowanie „nowego otwarcia” – ułatwienia pacjentowi odnalezienia się w pochorobowej rzeczywistości. Mówiąc jeszcze bardziej esencjonalnie, filmoterapia wykorzystuje fenomen utożsamienia się z akcją filmu. Proces ten sprawia wrażenie powrotu do bezpośredniego modelowania postaw i zachowań.

Iwabradyna w terapii niewydolności serca

Beata Wożakowska-Kapłon, Artur Mamcarz, Krzysztof J. Filipiak

Zasadnicza część monografii Iwabradyna w terapii niewydolności serca - od teorii do praktyki to przede wszystkim bardzo ciekawie ujęte kompendium wiedzy o znaczeniu podwyższonej częstości akcji serca, patofizjologicznych przesłankach stosowania iwabradyny, dowodach na jej skuteczność i bezpieczeństwo, jakie posiadamy dzięki badaniu klinicznemu SHIFT. Nie ma w Polsce innej jednostki chorobowej z kręgu sercowo-naczyniowego, której znaczenie epidemiologiczne będzie wzrastać w następnych dekadach tak szybko, jak ma to miejsce w przypadku niewydolności serca. Z tego powodu zachęcamy Państwa do zapoznania się z niniejszą monografią, która znakomicie łączy podstawy teoretyczne i aspekty praktyczne stosowania iwabradyny w nowoczesnej terapii niewydolności serca.

Postępowanie w alergicznym nieżycie nosa i pokrzywkach u dzieci

Andrzej Emeryk

Autorzy w sposób kompleksowy, a jednocześnie praktyczny, przedstawili aktualny stan wiedzy medycznej na temat alergicznego nieżytu nosa i pokrzywek u dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem najnowszego leku przeciwhistaminowego - bilastyny. Szczegółowo omówione zostały etiologia i diagnostyka alergicznego nieżytu nosa wraz z odrębnościami wieku dziecięcego. Kolorowe ilustracje, przejrzysty układ treści oraz ciekawie omówione przypadki kliniczne sprawiają, że książka będzie przydatna w codziennej pracy lekarzy specjalistów medycyny rodzinnej i pediatrów.

Częstość rytmu serca

Jacek Lewandowski, Artur Mamcarz

Częstość rytmu serca (...) to pozycja wyjątkowa. Podręcznik dla lekarzy praktyków stanowi unikalne opracowanie prezentujące przegląd aktualnej wiedzy na temat sposobu kontroli i optymalnych wartości docelowych częstości rytmu serca w wybranyxch jednostkach chorobowych. Autorzy nie tylko przedstawiają rozproszone dotychczas informacje w oparciu o fakty i obowiązujace zalecenia towarzystw naukowych, lecz także umiejętnie uwzględniają własne doświadczenia, konfrontując je z obserwacjami innych lekarzy. Redaktorzy, wybitni i doświadczeni klinicyści, dołożyli starań, dzięki którym otrzymują Państwo wartościowy,na wysokim poziomie naukowym i świetny pod względem dydaktycznym podręcznik, opracowany z myślą o przydatności w codziennej pracy zawodowej. Z pewnością wypełni on lukę w krajowym piśmiennictwie dotyczącym optymalnej kontroli rytmu serca, powszechnie uznawanej za istotny czynnik ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych.

Iniekcje tropokolagenu jako kluczowy element kompleksowego leczenia urazów sportowych

Piotr Gawda

Standardowe metody leczenia urazów sportowych, takie jak ograniczenie aktywności fizycznej, farmakoterapia, fizjoterapia i zabiegi chirurgiczne, pochłaniają czas pacjentów. Dlatego poszukujemy innych metod leczenia, które nie pomijają niezbędnych, naturalnych cykli gojenia, a jedynie przyspieszają ich fazy przebiegu. Ze względu na potencjalne korzyści w przyspieszaniu procesów regeneracyjnych iniekcyjne terapie tropokolagenem stają się coraz bardziej popularną metodą będącą istotną częścią kompleksowej terapii urazów sportowych. Tropokolagen, będący prekursorem kolagenu, odgrywa kluczową rolę w regeneracji tkanki łącznej. Celem tego artykułu jest przedstawienie mechanizmów działania tropokolagenu oraz ocena jego skuteczności jako istotnej terapii uzupełniającej w optymalnym leczeniu urazów sportowych na wybranych przypadkach klinicznych. Przedstawiono dwa przypadki zastosowania tropokolagenu: u pacjenta, lat 25, trenującego biegi sprinterskie, u którego doszło do naderwania mięśnia czworogłowego, oraz u pacjentki, lat 32, trenującej amatorsko biegi długodystansowe, u której pojawiały się nawracające bóle okolicy kręgosłupa w trakcie biegu. W obu przypadkach w ramach modyfikacji terapii zastosowano iniekcje z tropokolagenu i uzyskano pożądany efekt terapeutyczny.

Okulistyka dziecięca

Marek Prost, Ewa Leszczyńska

Pojawiająca się na rynku wydawniczym pozycja o charakterze monografii poświęconej w całości praktycznym aspektom budowy i czynności narządu wzroku u dzieci wypełnia istniejącą niszę w naszej rodzimej literaturze. Na podstawie dostępnej wiedzy, ale - i przede wszystkim - bardzo bogatego doświadczenia klinicznego autorów omówiono specyfikę budowy i rozwoju narządu wzroku u dzieci oraz zwrócono uwagę na praktyczne aspekty badania okulistycznego. W części klinicznej w przejrzysty, usystematyzowany sposób przedstawiono pełny zakres zmian chorobowych wieku dziecięcego i wzbogacono je imponującą dokumentacją fotograficzną. Oprócz problemów diagnostycznych autorzy prezentują najnowsze możliwości leczenia farmakologicznego oraz chirurgicznego. Szczególnej uwadze polecamy rozdział poświęcony rozpoznaniu i leczeniu zeza wieku dziecięcego. Monografia ta powinna znaleźć się w biblioteczce każdego lekarza zajmującego się problemami okulistyki, nie tylko wieku dziecięcego. Przystępny sposób omówienia poszczególnych zagadnień ułatwi także wykorzystanie jej przez lekarzy innych specjalności.

Lerkanidypina - antagonista wapnia warty uwagi

Piotr Rozentryt

Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka zwiększonej chorobowości i śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych. Jego skuteczne leczenie pozostaje ważnym wyzwaniem współczesnej medycyny. Poszukiwane są nowe strategie terapii oraz leki pozwalające zwiększyć skuteczną współpracę z chorymi. Lerkanidypina jest jednym z nowych leków o dużej skuteczności hipotensyjnej i dobrej tolerancji w długim okresie jej stosowania. W artykule omówiono najważniejsze cechy lerkanidypiny, wskazano na jej skuteczność w leczeniu chorych z nadciśnieniem tętniczym. Zaprezentowano szereg jej szczególnych cech, ze względu na które jest lekiem rekomendowanym w terapii pacjentów z towarzyszącą chorobą nerek. Wskazano również na wyróżniający się profil bezpieczeństwa terapii lerkanidypiną, dzięki któremu jest ona dobrze tolerowana i może znaleźć coraz szersze zastosowanie u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.

Profile pacjentów, w leczeniu których stosowana jest lewofloksacyna

Aneta Nitsch-Osuch

Fluorochinolony to grupa syntetycznych antybiotyków bakteriobójczych o szerokim zakresie działania przeciwbakteryjnego, dobrej biodostępności i łatwym dawkowaniu. Wskazania do stosowania fluorochinolonów są szerokie, zwłaszcza że niektóre leki są dostępne zarówno w postaci p.o., jak i i.v., co umożliwia wdrażanie leczenia sekwencyjnego. Korzystne właściwości farmakokinetyczne lewofloksacyny, szerokie spektrum przeciwbakteryjne, skojarzenie skuteczności i bezpieczeństwa terapii oraz wygodne dawkowanie raz dziennie - stwarzają bardzo interesującą alternatywę wobec innych fluorochinolonów w leczeniu zakażeń bakteryjnych. Poniżej przedstawiono profile pacjentów, u których można w terapii zastosować lewofloksacynę: 1) pacjent z pozaszpitalnym zapaleniem płuc (gdy występuje alergia na antybiotyki betalaktamowe lub gdy podejrzewane jest atypowe zapalenie płuc (lub w przypadku zakażenia wywołanego przez Streptococcus pneumoniae opornego na penicyliny; 2) pacjent z zaostrzeniem POChP (gdy występuje alergia na antybiotyki betalaktamowe lub gdy podejrzewane jest zakażenie Pseudomonas aeruginosa); 3) pacjent z ostrym zapaleniem zatok obocznych nosa (terapia skorygowana w przypadku nawrotu lub nawrotowego ostrego zapalenia zatok przynosowych, w przypadku ostrego zakażenia nakładającego się na przewlekły proces zapalny zatok; w przypadku alergii na antybiotyki betalaktamowe); 4) pacjent z zakażeniem układu moczowego (ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek i powikłane ZUM) - antybiotyk I rzutu u dorosłych; 5) pacjent z przewlekłym bakteryjnym zapaleniem gruczołu krokowego - antybiotyk I rzutu.

Glicyna - aminokwas endogenny o właściwościach plejotropowych

Magdalena Rudnicka

Glicyna jest aminokwasem endogennym zaangażowanym w wiele procesów fizjologicznych. Badania wykazały jej działanie przeciwzapalne, immunomodulujące i cytoprotekcyjne, co próbuje się wykorzystywać w praktyce klinicznej. Mechanizm działania nie został dokładnie poznany, ale wiele efektów glicyny wynika z hamowania procesów zależnych od jonów wapnia. Suplementacja tym aminokwasem może się okazać korzystna w przebiegu takich chorób, jak: zespół metaboliczny, nieswoiste zapalenie jelit czy mukowiscydoza. Dołączenie glicyny do kwasu acetylosalicylowego podawanego doustnie w ramach terapii przeciwpłytkowej znacząco poprawia tolerancję preparatu. Efekt plejotropowy, który wywiera na organizm ludzki, może w przyszłości przyczynić się do szerszego wykorzystania glicyny w lecznictwie.

Ciśnienie skurczowe

Krystyna Widecka

Skurczowe ciśnienie tętnicze (SBP) wykazuje wyraźną, liniową, wprost proporcjonalną zależność od wieku chorego. Zdecydowanie największym problemem terapeutycznym z nim związanym są jego podwyższone wartości u pacjentów powyżej 50. roku życia, bardzo często przybierające postać izolowanego nadciśnienia skurczowego (ISH).Trzeba zaznaczyć, na podstawie dużych projektów epidemiologicznych (NHANES III, WISHE, WHO MONICA), że problem ten dotyczy blisko 65% ogólnej populacji chorych na nadciśnienie tętnicze niedostatecznie leczonych i aż 80% pacjentów po 50. roku życia. W patogenezie wzrostu składowej skurczowej nadciśnienia wraz z wiekiem podstawowe znaczenie przypisuje się narastającej sztywności dużych naczyń tętniczych (aorty i rozgałęzień), upośledzonej wazodylatacji w odpowiedzi na stymulację receptorów beta-adrenergicznych, przy zachowanej reakcji na stymulację receptorów alfa uszkodzeniu śródbłonka i związanym z wiekiem zmianom w nerkach. Wyniki wieloletnich obserwacji epidemiologicznych, m.in. z badania Framingham czy projektu Monica, wykazały wprost proporcjonalną zależność między ciśnieniem skurczowym a powikłaniami sercowo-naczyniowymi i niewydolnością nerek już od wartości powyżej 115 mmHg (...)

Etorykoksyb w leczeniu stanu zapalnego i bólu u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego

Damian Gajecki, Adrian Doroszko

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), mimo dynamicznego rozwoju farmakoterapii celowanej, stanowią niezmiennie od wielu lat podstawę objawowego leczenia bólu w większości schorzeń. Celem niniejszego opracowania jest syntetyczne przedstawienie podstawowych różnic między wybranymi przedstawicielami NLPZ, ze szczególnym naciskiem na etorykoksyb, który w ostatnim czasie zyskuje na popularności ze względu na korzystne wyniki badań dotyczące skuteczności i przede wszystkim jego profilu względnego bezpieczeństwa. Szczególną uwagę zwrócono na bezpieczeństwo sercowo-naczyniowe, w tym interakcje ze stosowanym równocześnie kwasem acetylosalicylowym w kontekście utrzymania jego skuteczności w prewencji incydentów sercowo-naczyniowych przy równoczesnym stosowaniu NLPZ. Omówiono także wpływ NLPZ na ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego i zaproponowano algorytm wyboru odpowiedniego leku przeciwbólowego i przeciwzapalnego w zależności od ryzyka krwawienia z przewodu pokarmowego oraz współwystępowania chorób układu sercowo-naczyniowego i/lub wysokiego ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych.

COMPLIANCE I ADHERENCE

Marcin Wełnicki, Artur Mamcarz

Dostosowanie się pacjenta do zaleceń lekarza stanowi klucz do osiągnięcia założonych celów terapeutycznych. Jednocześnie wiele obserwacji wskazuje, że niedokładne przestrzeganie zaleceń czy jego brak stanowi istotny problem praktyczny. Znaczenie może mieć wiele elementów postępowania - od komunikacji z pacjentem przez uciążliwość dolegliwości związanych z samą chorobą po formy terapii i częstość jej stosowania. Wykazano, że tzw. Oporność na niektóre leki jest w zanzcnej mierze związana z compliance pacjenta. Niniejsza monografia w sposób przyjazny przybliża tę tematykę. Omawia definicję compliance, adherence i concordance, czynniki wpływające na nieprzestrzeganie zaleceń terapeutycznych, tłumaczy, na czym polega współpraca pacjenta z lekarzem i czym jest opieka skoncentrowana na relacji, a także wskazuje, w jaki sposób można oceniać jakość współpracy pacjenta z lekarzem.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne stosowane powierzchniowo w leczeniu bólu ostrego i przewlekłego. Możliwość zastosowania nimesulidu w formie działającej miejscowo

Anna Przeklasa-Muszyńska

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) stosowane powierzchniowo w leczeniu bólu mięśniowo-szkieletowego (ból ostry i przewlekły) od wielu lat mają zastosowanie i ich rola jest podkreślana w wielu wytycznych dotyczących tego rodzaju bólu. W świetle licznych opublikowanych badań dotyczących leczenia bólu ostrego i przewlekłego (w tym związanego z chorobą zwyrodnieniową) podkreślane są skuteczność i bezpieczeństwo NLPZ stosowanych miejscowo. Do dyspozycji jest wiele preparatów dostępnych w formie sprayów, żelów, maści, plastrów lub innych, które można zaproponować pacjentom z bólem mięśniowo-szkieletowym. Wyboru należy dokonywać indywidualnie, z uwzględnieniem właściwości farmakologicznych preparatu działającego miejscowo. W opracowaniu omówiono właściwości NLPZ stosowanych miejscowo z rozważeniem czynników, które mogą decydować o wyborze właściwego leku dla konkretnego pacjenta. Przedstawiono też zalety nimesulidu stosowanego miejscowo.

Pregabalina vs gabapentyna w leczeniu bólu neuropatycznego u pacjentów onkologicznych

Małgorzata Malec-Milewska

Ból neuropatyczny dotyczy średnio 7-10% populacji, częściej osób w wieku podeszłym i kobiet. Ma charakter przewlekłego bólu patologicznego, opornego na leki przeciwbólowe z pierwszego szczebla drabiny analgetycznej (paracetamol, metamizol, niesteroidowe leki przeciwzapalne). Przyczynami bólu neuropatycznego mogą być: choroby zakaźne, uraz, niedokrwienie, choroby metaboliczne, choroby neurologiczne, substancje toksyczne, następstwa uszkodzenia układu nerwowego wynikające z leczenia choroby nowotworowej, ucisk, zapalenie, jak również niedobory. American Academy of Neurology, Special Interest Group on Neuropathic Pain i European Federation of Neurological Societies rekomendują jako leki pierwszego wyboru w terapii bólu neuropatycznego gabapentynę/pregabalinę i leki przeciwdepresyjne. W bólu neuropatycznym towarzyszącym chorobie nowotworowej ze względu na jego mieszany charakter, czyli współistnienie bólu receptorowego, w leczeniu zawsze są stosowane opioidowe leki przeciwbólowe: tramadol w bólu o średnim natężeniu i silne opioidy w bólu o dużym natężeniu. Poniższy artykuł przedstawia różnice w farmakokinetyce i farmakodynamice gabapentyny i pregabaliny