Stwardnienie rozsiane - nowe perspektywy

Krzysztof Selmaj

Europejska Agencja Leków (EMA) niedawno zarejestrowała trzy nowe leki: dwa modulatory receptora sfingozynowego i przeciwciało monoklonalne przeciwko anty-CD20. Zarejestrowane modulatory receptora sfingozynowego stwarzają istotny postęp w tej grupie leków. Historycznie pierwszym przedstawicielem modulatorów receptora sfingozynowego jest fingolimod - w Polsce jest stosowany jako II linia leczenia u chorych z postacią rzutowo-remisyjną SM.

Diuretyki

Jacek Lewandowski, Artur Mamcarz

Opracowanie jest połączeniem wiedzy płynącej z badań klinicznych i wieloletniego doświadczenia lekarzy praktyków. Autorzy przedstawiają różne aspekty leczenia diuretykami. Diuretyki odgrywają kluczową rolę w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego. Stanowią niezbędny element skojarzonego leczenia nadciśnienia tętniczego, potencjalna zaleta leków moczopędnych polega na przywracaniu fizjologicznego profilu dobowego ciśnienia u chorych bez nocnego obniżenia ciśnienia.

Zaburzenia zmysłu węchu

Piotr Rapiejko

W codziennej praktyce klinicznej nierzadko spotykamy się z zaburzeniami zmysłu węchu. Są one objawem diagnostycznym wielu schorzeń laryngologicznych i neurologicznych. Lekarze różnych specjalności powinni częściej zadawać chorym pytanie o sprawność węchu, a także wykonywać jego proste przesiewowe badania. Książka Zaburzenia zmysłu węchu - pytania i odpowiedzi w ciekawej i przystępnej formie przybliża nam zagadnienia związane z tym bardzo ważnym i wciąż niedocenianym zmysłem.

Psychiatria w medycynie Dialogi interdyscyplinarne Tom 2

Joanna Rymaszewska, Dominika Dudek

Książka stanowi interesujący zapis rozmów z przedstawicielami innych dyscyplin medycznych lub nawet zawodów - np. z psychologiem czy też specjalistą nauk o zdrowiu. Prowadzone w konwencji koleżeńskiej, czasami przyjacielskiej, rozmowy dotykają jednak problemów istotnych, miejscami egzystencjalnych. Pokazują znaczenie ludzkich emocji, życia psychicznego w profilaktyce i powstawaniu chorób, ich leczeniu, w adaptacji do przewlekłego schorzenia, w końcu do niepomyślnego rokowania. Brak właściwej komunikacji skutkuje często bolesnymi błędami, pomyłkami - nie ma chyba lekarza, który byłby wolny od tego rodzaju doświadczenia. Umiejętność pracy w zespole i właściwej komunikacji między specjalistami, nie tylko lekarzami, jest kluczowa dla ich uniknięcia.

10 faktów na temat famotydyny

Dorota Waśko-Czopnik

Famotydyna jest lekiem z grupy antagonistów receptora H2 o szerokich wskazaniach terapeutycznych w leczeniu chorób kwasozależnych górnego odcinka przewodu pokarmowego. Ma ona wiele cech stanowiących o bezpieczeństwie jej stosowania, takich jak: niskie ryzyko interakcji lekowych, szybka ulga w dolegliwościach i hamowanie nocnego wydzielania kwasu. Może być stosowana w monoterapii, ale także jako terapia dodana do inhibitorów pompy protonowej, co podnosi skuteczność leczenia i skraca jego czas.

Przypadki kliniczne w perinatologii

Mirosław Wielgoś, Paweł Kamiński

Publikacja jest zbiorem najciekawszych przypadków klinicznych z zakresu perinatologii. Ich autorami są doświadczeni lekarze ginekolodzy i położnicy z całej Polski, którzy w swoim codziennym życiu zawodowym mieli już okazję zetknąć się z wieloma trudnymi i skomplikowanymi sytuacjami klinicznymi. Książka napisana została w nowoczesny sposób z zastosowaniem systematyki stosowanej w odpowiednich rekomendacjach towarzystw naukowych. Publikację tę adresujemy do studentów i lekarzy, którzy dopiero rozpoczęli szkolenie z zakresu ginekologii . Będzie to także pouczająca lektura dla lekarzy pokrewnych specjalności – omawiane problemy nierzadko mają bowiem charakter interdyscyplinarny.

Nowoczesna farmakoterapia A.D. 2023 - dlaczego, kiedy i u kogo stosować klonidynę? Studium przypadku

Marcin Barylski

Klonidyna jest lekiem hipotensyjnym hamującym aktywność układu współczulnego poprzez wpływ na receptory a2-adrenergiczne oraz w mniejszym stopniu - receptory imidazolowe zlokalizowane w ośrodkowym układzie nerwowym. Hemodynamiczne działanie leku polega na zmniejszeniu oporu obwodowego, pojemności minutowej serca oraz częstotliwości rytmu serca. Klonidyna cechuje się dobrą wchłanialnością z przewodu pokarmowego, szybkim początkiem działania hipotensyjnego oraz brakiem wpływu na przepływ nerkowy, w związku z czym może być stosowana u chorych z nadciśnieniem tętniczym współistniejącym z przewlekłą chorobą nerek. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego z 2019 r. stosowanie klonidyny zaleca się zarówno doraźnie w stanach pilnych, jak i przewlekle - w ramach politerapii opornego nadciśnienia tętniczego. Należy podkreślić, że klonidyna jest lekiem, który może być stosowany również u kobiet w wieku rozrodczym, gdy jest to konieczne.

Compliance w diabetologii

Grzegorz Dzida

Dokonania w zakresie medycyny sprawiły, że leczenie pacjentów z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, jest coraz skuteczniejsze i zapewnia wyższą jakość życia. Zainspirowani wynikami uzyskanymi w kontrolowanych warunkach badań klinicyści często jednak zderzają się z sytuacją, w której nowy lek nie daje takich wyników, jak opisywane. Brak skuteczności zwykle łatwo wytłumaczyć: tylko leki przyjmowane zgodnie z zaleceniami działają. Z tego powodu poza przepisaniem skutecznego preparatu lekarz powinien zadbać o nawiązanie właściwej relacji komunikacyjnej z pacjentem. Zaprezentowane w niniejszej książce wskazówki pozwolą Czytelnikowi lepiej zrozumieć potrzeby chorego na cukrzycę i odpowiedzieć na nie w postaci indywidualizacji terapii. Dowody z badań wskazują, że przyjęcie podejścia skoncentrowanego na pacjencie, uwzględniającego jego przekonania, preferencje, cele i utrudnienia, zapewnia lepsze wyniki kliniczne. Dzięki zaprezentowanym metodom indywidualizacji i samokontroli lekarz w najprostszy i najtańszy sposób będzie mógł poprawić compliance.

Skuteczne leczenie bólu i gorączki u dzieci - opisy przypadków

Adam J. Sybilski

Ból i gorączka to najczęstsze powody zgłaszania się rodziców z dziećmi do pediatry. Gorączka to nienormalny wzrost temperatury ciała występujący jako część specyficznej odpowiedzi biologicznej na chorobę. Ból i gorączkę leczymy u wszystkich dzieci, u których prawidłowo je zidentyfikowaliśmy i zinterpretowaliśmy, a nasze działanie ma przede wszystkim zmniejszyć dyskomfort i niepokój u pacjenta. Podstawowymi lekami w leczeniu bólu i łagodzeniu gorączki są paracetamol i ibuprofen (jako niesteroidowy lek przeciwzapalny), a ich skuteczność została potwierdzona w wielu badaniach klinicznych. W przypadku, gdy monoterapia w optymalnych dawkach nie powoduje skutecznego zmniejszenia bólu i gorączki, warto zastosować leczenie skojarzone (ibuprofen + paracetamol w jednym preparacie).

Nadciśnienie tętnicze plus

Marcin Wełnicki, Artur Mamcarz

Nadciśnienie tętnicze to główna przyczyna zachorowalności i śmiertelności na całym świecie. (...) Stąd niezwykle ważne jest, aby je wcześnie wykrywać i skutecznie leczyć. Naprzeciw tym wyzwaniom wychodzi publikacja pod red. Marcina Wełnickiego i Artura Mamcarza. Świetni dydaktycy, a jednocześnie klinicyści, dokonali wyboru tematów, które w terapii nadciśnienia tętniczego nie mogą być obce żadnemu lekarzowi. (...) W książce uwzględniono zalecenia i problemy terapeutyczne w poszczególnych grupach chorych, m.in. u chorych na cukrzycę, z powikłaniami metabolicznymi czy u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Warto zwrócić uwagę na rozdziały poświęcone leczeniu ciężarnych oraz osób uprawiających sport. Nadciśnienie u kobiet w ciąży i w okresie połogu stanowi duży problem interdyscyplinarny, w przypadku którego trzeba uwzględniać korzyści terapeutyczne dla matki i dziecka. U osób uprawiających sport, zwłaszcza tych szczególnie aktywnych odrębności fizjologiczne niekiedy utrudniają kompetentne i bezpieczne stosowanie leków hipotensyjnych. Za cenne należy uznać rozdziały poświęcone opornemu nadciśnieniu tętniczemu i leczeniu stanów nagłych. (...) Aktualność danych oraz zwarta forma i wysoka jakość merytoryczna publikacji pozwalają zarekomendować ją jako bardzo przydatną pozycję w codziennej praktyce lekarskiej.

Co kardiolog chciałby przekazać na temat sitagliptyny?

Krzysztof Ozierański , Emil Brociek

Pacjenci z cukrzycą są narażeni na rozwój wielonarządowych komplikacji, z których szczególnie poważne zagrożenie stanowią powikłania sercowo-naczyniowe, należą do nich m.in.: ostre i przewlekłe zespoły wieńcowe, incydenty naczyniowo-mózgowe, przewlekła choroba nerek czy kardiomiopatia cukrzycowa. Z tego powodu prawidłowa kontrola glikemii u pacjentów z cukrzycą powinna być priorytetem. Sitagliptyna, przedstawiciel grupy inhibitorów dipeptydylopeptydazy 4, stanowi ważną opcję terapeutyczną dla pacjentów z cukrzycą typu 2, w tym ze współistniejącymi chorobami sercowo-naczyniowymi. Sitagliptyna wywołuje efekt kardioprotekcyjny poprzez kontrolę glikemii, a tym samym redukcję włóknienia i przerostu mięśnia sercowego, oraz poprzez poprawę gospodarki lipidowej. Lek ten odznacza się szczególnie korzystnym profilem bezpieczeństwa dzięki niskiemu ryzyku hipoglikemii oraz innych działań niepożądanych (w tym brakowi przyrostu masy ciała oraz istotnych interakcji lekowych). Co ważne, badanie TECOS potwierdziło bezpieczeństwo sitagliptyny u pacjentów obciążonych chorobami sercowo-naczyniowymi.

Duloksetyna - możliwości zastosowania w praktyce psychiatry - kieszonkowy przewodnik

Anna Antosik-Wójcińska

Celem artykułu jest pokazanie na przykładzie przypadków klinicznych możliwości zastosowania duloksetyny w codziennej praktyce lekarza psychiatry, neurologa oraz lekarza pierwszego kontaktu, jak również wyodrębnienie profilu pacjenta, który mógłby najbardziej skorzystać na terapii tym lekiem. Autorka dokonała podsumowania informacji dotyczących bezpieczeństwa i wskazań do stosowania duloksetyny, porównując ten lek do innych często stosowanych leków przeciwdepresyjnych. Opierając się na wynikach badań i doświadczeniach własnych w stosowaniu duloksetyny w różnych sytuacjach klinicznych i w różnych populacjach pacjentów, odniosła się także do najczęściej pojawiających się pytań i wątpliwości stanowiących barierę przed wdrożeniem przez lekarzy terapii duloksetyną.

Choroby zapalne gałki ocznej - poradnik lekarza praktyka

Karolina Czajor, Marta Misiuk-Hojło

Autorzy omawiają etiologię, epidemiologię, objawy kliniczne, diagnostykę, różnicowanie i leczenie każdej jednostki chorobowej. Monografia w sposób zwięzły, ale szczegółowy, jasno i przejrzyście przedstawia najnowsze informacje na temat schorzeń zapalnych spojówek, rogówki, twardówki i nadtwardówki, błony naczyniowej oraz nerwu wzrokowego. Każdy rozdział zawiera również aktualną klasyfikację opisywanych schorzeń zapalnych narządu wzroku. Dużymi zaletami niniejszej pracy są bardzo ciekawie przedstawiony materiał graficzny w formie tabel i rycin oraz bogaty materiał fotograficzny.

Depresja a społeczeństwo

Tadeusz Parnowski

Książka przedstawia duże międzynarodowe badania środowiskowe oceniające problematykę i uwarunkowania depresji w różnych kulturach i w różnym wieku, a także jej charakterystykę kliniczną i sposoby leczenia. Omawia psychologiczne teorie depresji, jej kontekst rozwojowy i rodzinny oraz psychologiczne, społeczno-ekonomiczne i egzystencjalne czynniki ryzyka choroby. Opracowanie ukazuje różne oblicza depresji na różnych etapach życia człowieka, począwszy od wczesnego dzieciństwa do późnej starości. Treści te zostały wzbogacone opisami przypadków, z którymi autorzy spotkali się w swojej praktyce klinicznej jako psychoterapeuci. Publikacja będzie cennym uzupełnieniem wiedzy dla lekarzy psychiatrów i innych specjalności, a także psychologów i wszystkich osób zainteresowanych tą tematyką.

Dna moczanowa

Bożena Targońska-Stępniak

Dna moczanowa to przewlekłe zapalenie stawów wywołane krystalizacją i fagocytozą moczanu sodu w płynie stawowym z zespołem objawów klinicznych, które są następstwem odkładania się kryształów moczanu sodu w tkankach i narządach. DM jest schorzeniem ogólnoustrojowym wynikającym z nadmiaru kwasu moczowego (KM) w organizmie. Klinicznie najczęściej po raz pierwszy objawia się ostrym zapaleniem stawów oraz zespołem objawów będących konsekwencją odkładania się kryształów moczanu sodu w tkankach i narządach. DM to najczęstsze przewlekłe zapalenie stawów u mężczyzn, jednak w ostatnich latach jest ona wyraźnie częściej rozpoznawana u starszych kobiet. Dnawe zapalenie stawów stanowi jedną z nielicznych form przewlekłego zapalenia stawów potencjalnie wyleczalnych.

Nadciśnienie tętnicze + stan po udarze ośrodkowego układu nerwowego - opis przypadku

Maria Łukasiewicz, Marta Swarowska-Skuza

Nadciśnienie tętnicze, jako bardzo rozpowszechniona choroba przewlekła, a tym samym różniąca się zarówno patomechanizmem, jak i przebiegiem u różnych pacjentów, wymaga znacznej indywidualizacji farmakoterapii. Jedną z takich szczególnych grup są chorzy w wieku podeszłym. Zarówno występujący u nich nieskoreninowy patomechanizm nadciśnienia tętniczego, jak i jego fenotyp (izolowane skurczowe nadciśnienie tętnicze) implikują konieczność wyboru innej farmakoterapii niż w wieku młodszym. Dodatkowo w grupie tej znacznie czujniej należy obserwować działania niepożądane, a liberalniej można traktować docelowe wartości ciśnienia tętniczego. Przykład terapii hipotensyjnej u pacjentki należącej do opisanej grupy przedstawiono w poniższym przypadku.

Kilka mniej i bardziej znanych faktów o dydrogesteronie

Paweł Miotła

Dydrogesteron został wprowadzony do lecznictwa na początku lat 60. XX w. Doczekał się wielu badań potwierdzających swoją skuteczność w licznych wskazaniach, m.in. poronieniu zagrażającym lub nawykowym, dolegliwościach związanych z menstruacją, w leczeniu bezpłodności, objawach endometriozy i terapii hormonalnej objawów menopauzy. Mimo tak dużej ilości informacji wokół tego leku narosło wiele niesprawdzonych przekonań skutkujących nieuzasadnionym ograniczaniem jego stosowania. W niniejszej pracy zostaną one przeanalizowane i zweryfikowane.

Meloksykam vs diklofenak w reumatologii

Katarzyna Sikorska-Siudek

Niesteroidowe leki przeciwzapalne stosowane w chorobach reumatycznych mają zmniejszać nasilenie bólu i reakcji zapalnej. Pacjent powinien je przyjmować przewlekle, dlatego wybrany preparat powinien charakteryzować się nie tylko skutecznością, ale także bezpieczeństwem. Obecnie w praktyce stosowane są preparaty nieselektywne i preferencyjne inhibitory COX-2. W pracy na przykładzie diklofenaku (lek nieselektywny) i meloksykamu (inhibitor COX-2) porównano skuteczność przeciwzapalną i przeciwbólową obu grup.

Komentarz do artykułu Kane\'a i wsp. Effect of Long-Acting Injectable Antipsychotics vs Usual Care on Time to First Hospitalization in Early-Phase Schizophrenia: A Randomized Clinical Trial

Adam Wichniak

Kane i wsp. udowodnili, że stosowanie arypiprazolu w postaci iniekcji o długim działaniu zmniejsza ryzyko hospitalizacji o 44%. W grupie pacjentów leczonych iniekcjami o długim działaniu co najmniej jedna hospitalizacja w okresie obserwacji wystąpiła u 22% osób, w grupie otrzymującej leczenie standardowe - u 36% osób. Oznacza to, że w grupie 7 pacjentów ochroniła ona przed hospitalizacją o jedną osobę niż leczenie standardowe.

Zastosowanie ASU w terapii choroby zwyrodnieniowej stawów

Robert Rupiński , Maria Rell-Bakalarska

Choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) związana jest z występowaniem przewlekłych dolegliwości bólowych oraz stanowi jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności na świecie. W ostatnich latach nastąpiła zmiana w rozumieniu patogenezy ChZS - z choroby "ze zużycia" na schorzenie o podłożu zapalnym. Mieszanina niezmydlających się frakcji olejów awokado i soi (ASU), jeden z objawowych wolno działających leków w ChZS (SYSADOA), moduluje odpowiedź zapalną i może spowalniać degradację chrząstki. Działanie chondroprotekcyjne odbywa się poprzez hamowanie czynników zapalnych, przede wszystkim interleukin (IL-1, IL-6) i czynnika martwicy nowotworów (TNF). Klinicznym efektem terapii ASU jest redukcja bólu i sztywności, poprawa ruchomości stawów, co przekłada się na zmniejszenie dawki leków przeciwbólowych. ASU wykazało skuteczność w badaniach dotyczących zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych, biodrowych oraz rąk.

Dobezylan wapnia jako przykład alternatywnego i skutecznego leczenia objawów przewlekłej choroby żylnej

Andrzej Wojtak

Kieszonkowe wydanie książeczki powstało z myślą o wszystkich lekarzach zainteresowanych tematyką przewlekłej choroby żylnej, którzy poszukują aktualnych, praktycznych informacji z tego zakresu ze szczególnym podkreśleniem roli dobezylanu wapnia w jej leczeniu. Dobezylan wapnia należy do leków o najszerszym spektrum działania spośród leków wenoaktywnych. Stosuje się go w leczeniu objawów przewlekłej choroby żylnej, a także wielu innych chorób. W trakcie terapii dobezylanem wapnia obserwuje się poprawę jakości życia oraz opóźnienie postępu przewlekłej choroby żylnej. Może wywoływać rzadkie działania niepożądane. W książeczce zebrane zostały twarde dane naukowe i zasady leczenia w taki sposób, aby przekazywane treści były czytelne i przydatne dla lekarzy praktyków. Zakres zagadnień zebranych w tym dziele oraz przedstawiony ich praktyczny wymiar z pewnością zainteresuje wszystkich lekarzy z dziedziny chirurgii naczyniowej, angiologii, chirurgii ogólnej oraz medycyny rodzinnej, a także młodych adeptów sztuki lekarskiej.

Chory na nowotwór interakcje analgetyków i leków stosowanych w terapii objawów współtowarzyszących

Jarosław Woroń

U chorego na nowotwór, szczególnie w okresie terminalnym, zachodzące zmiany w farmakokinetyce leków predysponują do występowania niekorzystnych interakcji pomiędzy jednocześnie stosowanymi lekami. Pacjent w terminalnym okresie choroby przyjmuje ponad 5 leków w sposób przewlekły, co stanowi kolejny czynnik ryzyka wystąpienia niekorzystnych interakcji, jakie mogą zachodzić pomiędzy przyjmowanymi przez niego lekami oraz lekami i suplementami diety. Z uwagi na wieloobjawowość, jaka wystpęuje u pacjenta z nowotworem, leczący go lekarz jest zmuszony do stosowania jednocześnie wielu leków, które mogą indukować między sobą niekorzystne interakcje, a te z kolei są źródłem nowych objawów.

Zespół metaboliczny

Artur Mamcarz

Zbiorowe opracowanie problemu, na który składają się hiperinsulinemia, insulinooporność, dyslipidemia, nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemia i choroba wieńcowa. Teksty stanowiące opracowanie napisane zostały z uwzględnieniem najnowszych i najważniejszych odkryć przez naukowców, farmakologów i klinicystów różnych specjalności. Dzięki temu czytelnicy będą mieli możliwość spojrzenia na zespół metaboliczny z wielu perspektyw: diabetologicznej, kardiologicznej, hipertensjologicznej. Nakreśliła je czołówka polskich autorytetów danych dyscyplin. W pracy nie zabrakło także spojrzenia gastrologów, nefrologów, endokrynologów, specjalistów medycyny rodzinnej, chirurgów i ginekologów. Głos w sprawie zespołu metabolicznego zabrali także specjaliści od genetyki i farmakologii klinicznej, prawidłowego żywienia i aktywności fizycznej.

POZornie niePOZorny problem - zakażenia układu moczowego w gabinecie POZ

Anna Adamska-Wełnicka

Stwierdzenie zakażenia układu moczowego jest jedną z najczęstszych sytuacji w gabinecie lekarza POZ, w której zaleca się antybiotyk. W niniejszym artykule omówiono grupy chorych, u których w oparciu o aktualne doniesienia zastosowanie znajduje znana od wielu lat fosfomycyna. Przedstawiono także możliwości zastosowania tego antybiotyku w sytuacji zakażeń układu moczowego patogenami wielolekoopornymi.