Klarytromycyna w leczeniu zakażeń górnych dróg oddechowych

Andrzej Radzikowski

Klarytromycyna jest lekiem numer jeden we wszystkich przypadkach nietolerancji B-laktamów w terapii zakażeń dróg oddechowych, zwłaszcza w natychmiastowej alergii na amoksycylinę lub nienatychmiastowej na wszystkie B-laktamy, a także w innych formach nietolerancji. Ze względu na swą farmakokinetykę i farmakodynamikę może skutecznie zastąpić B-laktamy. W sytuacji wrażliwości na makrolidy klarytromycyna jest skutecznym eradykatorem paciorkowca ropotwórczego w anginie oraz pneumokoka i pałeczki hemofilnej w przypadkach ostrego zapalenia ucha środkowego i bakteryjnego zapalenia nosa i zatok, a także pozaszpitalnego zapalenia płuc. W przypadkach niejasnej etiologii pozaszpitalnego zapalenia płuc (typowej i/lub atypowej) jest cennym uzupełnieniem i wzmocnieniem B-laktamów w tzw. terapii kombinowanej.

Dieta wspomagająca leczenie SM

Aleksandra Cichocka

Podstawowe znaczenie w stwardnieniu rozsianym ma leczenie farmakologiczne, ale według najnowszych badań dużą rolę wspomagającą może odegrać także prawidłowy sposób żywienia. Uważa się go nawet za element leczenia SM. Autorka opisuje, jak w praktyce zmniejszyć spożycie niekorzystnych w SM składników pokarmowych, a jak zwiększyć podaż korzystnych. Wskazuje, co jest kluczem do skomponowania diety, w której nie będzie nadmiaru niekorzystnych w SM składników pokarmowych ani niedoboru składników korzystnych. Przedstawia też ogólne zalecenia dietetyczne dla pacjentów, u których przyjmowanie leków wywołuje problemy żołądkowo-jelitowe.

Nystatyna - skuteczny lek przeciwgrzybiczy

Adam J. Sybilski

W niesprzyjających warunkach lub stanach chorobowych może dojść do rozwoju zakażenia grzybami, najczęściej drożdżakami z rodzaju Candida, i stanu zapalnego przewodu pokarmowego. Zakażenia oportunistyczne u ludzi wywołane przez Candida albicans i inne spokrewnione gatunki mogą manifestować się bardzo różnorodnie, poczynając od pleśniawek jamy ustnej (najczęściej), a kończąc na śmiertelnych ogólnoustrojowych zakażeniach u pacjentów z czynnikami ryzyka. Jednym z najpowszechniej stosowanych antybiotyków polienowych jest nystatyna. Nystatyna była pierwszym antybiotykiem przeciwgrzybiczym, który okazał się bezpieczny i skuteczny w leczeniu chorób o etiologii grzybiczej u ludzi. Jest to aktywny błonowo makrolid polienowy, w zależności od stężenia działający fungistatycznie lub grzybobójczo na drożdże i grzyby drożdżopodobne. Nystatyna ma kilka zalet: minimalne skutki uboczne, wysoka skuteczność, niższy koszt niż w przypadku innych leków przeciwgrzybiczych i łatwość w użyciu. Postać zawiesiny doustnej stosuje się w profilaktyce lub leczeniu drożdżycy ustno-gardłowej oraz powierzchownej, drożdżakowej infekcji jamy ustnej i gardła, w infekcji Candida w jelitach, a także profilaktycznie u pacjentów leczonych dużymi dawkami antybiotyków lub glikokortykosteroidów. W artykule przedstawiono trzy przypadki kliniczne zastosowania nystatyny: 11-miesięcznego chłopca, u którego zastosowano nystatynę profilaktycznie w trakcie antybiotykoterapii, 12-dniowego noworodka z prewencyjnym stosowaniem preparatu oraz 63-letniej kobiety z kandydozą jamy ustnej. We wszystkich przypadkach nystatyna okazała się skuteczna i bezpieczna.

Miejsce diklofenaku w standardach terapeutycznych w reumatologii

Robert Rupiński, Jarosław Woroń

Niesteroidowe leki przeciwzapalne są trudne do zastąpienia w leczeniu bólu zapalnego. Zarówno mechanizmy uczestniczące w powstawaniu bólu zapalnego, jak i indywidualne cechy poszczególnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych pozwalają obecnie na wręcz spersonalizowany wybór leku w taki sposób, aby eskalować jego skuteczność przy minimalizacji ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. Diklofenak jest niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym z jednym z najdłuższych staży klinicznych. Od początku lat 70. ubiegłego wieku był on ważnym elementem codziennej praktyki reumatologicznej, stosowanym w chorobach o podłożu zarówno zwyrodnieniowym, jak i zapalno-autoimmunologicznym.

Holistyczne podejście do leczenia metotreksatem w reumatologii i dermatologii

Brygida Kwiatkowska

Metotreksat w formie doustnej lub podskórnej jest zarejestrowany m.in. w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, łuszczycy i łuszczycowego zapalenia stawów. Wybór formy powinien opierać się na analizie potrzeb i stanu danego pacjenta oraz właściwości farmakologicznych danej formy. W pracy przedstawiono różnice między formą doustną a formą podskórną metotreksatu.

Ciśnienie skurczowe

Krystyna Widecka

Skurczowe ciśnienie tętnicze (SBP) wykazuje wyraźną, liniową, wprost proporcjonalną zależność od wieku chorego. Zdecydowanie największym problemem terapeutycznym z nim związanym są jego podwyższone wartości u pacjentów powyżej 50. roku życia, bardzo często przybierające postać izolowanego nadciśnienia skurczowego (ISH).Trzeba zaznaczyć, na podstawie dużych projektów epidemiologicznych (NHANES III, WISHE, WHO MONICA), że problem ten dotyczy blisko 65% ogólnej populacji chorych na nadciśnienie tętnicze niedostatecznie leczonych i aż 80% pacjentów po 50. roku życia. W patogenezie wzrostu składowej skurczowej nadciśnienia wraz z wiekiem podstawowe znaczenie przypisuje się narastającej sztywności dużych naczyń tętniczych (aorty i rozgałęzień), upośledzonej wazodylatacji w odpowiedzi na stymulację receptorów beta-adrenergicznych, przy zachowanej reakcji na stymulację receptorów alfa uszkodzeniu śródbłonka i związanym z wiekiem zmianom w nerkach. Wyniki wieloletnich obserwacji epidemiologicznych, m.in. z badania Framingham czy projektu Monica, wykazały wprost proporcjonalną zależność między ciśnieniem skurczowym a powikłaniami sercowo-naczyniowymi i niewydolnością nerek już od wartości powyżej 115 mmHg (...)

Postępowanie w alergicznym nieżycie nosa i pokrzywkach u dzieci

Andrzej Emeryk

Autorzy w sposób kompleksowy, a jednocześnie praktyczny, przedstawili aktualny stan wiedzy medycznej na temat alergicznego nieżytu nosa i pokrzywek u dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem najnowszego leku przeciwhistaminowego - bilastyny. Szczegółowo omówione zostały etiologia i diagnostyka alergicznego nieżytu nosa wraz z odrębnościami wieku dziecięcego. Kolorowe ilustracje, przejrzysty układ treści oraz ciekawie omówione przypadki kliniczne sprawiają, że książka będzie przydatna w codziennej pracy lekarzy specjalistów medycyny rodzinnej i pediatrów.

Cholesterol i statyny fakty i mity

Maciej Janiszewski, Marek Chmielewski, Artur Mamcarz

Czy wiesz, czym naprawdę jest cholesterol? Cholesterol należy do grupy związków zwanych lipidami (tłuszczami), przy czym w organizmie człowieka występuje głównie w połączeniu z białkami, tworząc tzw. lipoproteiny, i to właśnie je oznacza się w rutynowym badaniu krwi. W praktyce jednak używa się  uproszczonych określeń: cholesterol całkowity, cholesterol LDL (low-density lipoprotein,  lipoproteina niskiej gęstości) i  cholesterol HDL (high-density lipoprotein, lipoproteina  wysokiej gęstości)

Profile pacjentów, u których warto stosować Lewozymendan

Opracowanie zbiorowe

Profile pacjentów, u których warto stosować lewozymendan to książka poświęcona praktycznym aspektom wykorzystania lewozymendanu - leku inotropowego dodatniego stosowanego w zdekompensowanej niewydolności serca. Lewozymendan jest podawany przede wszystkim w najtrudniejszych przypadkach, a doświadczenia z nim związane w części ośrodków są niewielkie. zdecydowaliśmy się na zaprezentowanie opisów realnych sytuacji klinicznych, aby pokazać niuanse, których znajomość może zdecydować o powodzeniu terapii.

Etorykoksyb w leczeniu stanu zapalnego i bólu u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego

Damian Gajecki, Adrian Doroszko

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), mimo dynamicznego rozwoju farmakoterapii celowanej, stanowią niezmiennie od wielu lat podstawę objawowego leczenia bólu w większości schorzeń. Celem niniejszego opracowania jest syntetyczne przedstawienie podstawowych różnic między wybranymi przedstawicielami NLPZ, ze szczególnym naciskiem na etorykoksyb, który w ostatnim czasie zyskuje na popularności ze względu na korzystne wyniki badań dotyczące skuteczności i przede wszystkim jego profilu względnego bezpieczeństwa. Szczególną uwagę zwrócono na bezpieczeństwo sercowo-naczyniowe, w tym interakcje ze stosowanym równocześnie kwasem acetylosalicylowym w kontekście utrzymania jego skuteczności w prewencji incydentów sercowo-naczyniowych przy równoczesnym stosowaniu NLPZ. Omówiono także wpływ NLPZ na ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego i zaproponowano algorytm wyboru odpowiedniego leku przeciwbólowego i przeciwzapalnego w zależności od ryzyka krwawienia z przewodu pokarmowego oraz współwystępowania chorób układu sercowo-naczyniowego i/lub wysokiego ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych.

Przewód pokarmowy a COVID-19 ze szczególnym uwzględnieniem zaburzeń czynnościowych - obserwacje po 2 latach pandemii

Karolina Radwan, Piotr Radwan

Infekcje SARS-CoV-2 często przebiegają z symptomami gastroenterologicznymi, co stanowi duże wyzwanie terapeutyczne. W świetle ponad 2-letnich doświadczeń z pandemią wiadomo również, że po przechorowaniu objawowego COVID-19 i wyeliminowaniu wirusa znacznie wzrasta ryzyko rozwoju zespołu post-COVID, którego dominujący element mogą stanowić zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego. Obserwuje się także wyraźną tendencję do istotnego zaostrzania symptomów zespołu jelita nadwrażliwego i dyspepsji czynnościowej zdiagnozowanych w okresie przedpandemicznym. Ważny filar opieki nad pacjentami ambulatoryjnymi stanowi telemedycyna zorientowana na rzetelny wywiad z uwzględnieniem ewentualnych objawów alarmujących. W leczeniu zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego w dobie pandemii zaleca się leki o udowodnionej skuteczności i wysokim profilu bezpieczeństwa, w tym leki spazmolityczne i prokinetyki.

Hedonista

Bartosz Łoza, Michał Lew-Starowicz, Artur Mamcarz

Życie stało się dla wielu syte i nudne. Monotonny, bezideowy styl życia skłania do poruszania się na krawędzi w poszukiwaniu energii - do zachowań hedonistycznych. Hedonistycznych w pełnym znaczeniu, dalekim od robienia sobie umiarkowanych, epikurejskich przyjemności. Poszukiwanie energii jest z zasady racjonalne (bo bez energii żyć się nie da), ale może być także niszczące (gdy przekształca się w bezideową eksploatację) . Nie jest to więc tylko ""apetytywne zachowanie"" - poszukiwanie zaspokojenia instynktów, lecz współcześnie - w świecie i czasach, kiedy wiele osób doświadcza wypalenia i anhedonii, braku sensu i miłości - jest działaniem samonaprawczym, próbą swoistej rewitalizacji. Wiele z tak wybieranych aktywności jest ryzykownych i kontrowersyjnych, kompulsywnych i wyczerpujących. Inaczej mówiąc, hedonizm nie zawsze jest w stanie odwrócić depresyjną anhedonię, a nawet może ją pogłębić. Medycyna oparta na faktach nie jest jednak po to, by moralizować, lecz by dostarczać swoim klientom danych, z którymi zrobią już, co zechcą (...). O życiu współczesnych hedonistów nie dyskutuje się w sposób medyczny. Prym wodzą ideolodzy, którzy mają jedną radę, by czegoś nie robić albo robić coś wbrew sobie. Taka rada jest trudna do wykonania, o ile w ogóle jest słuszna. Do maja 2013 r. wyróżniano w USA uzależnienie od kofeiny; wypowiadano niezliczone banały nt. szkodliwości picia kawy, by ostatecznie takie rozpoznanie uznać jedynie za hipotezę naukową. O przekroczeniach w rodzaju palenia marihuany czy o związkach nieformalnych albo się nie mówi, albo mówi się z wypiekami na twarzy, albo przeżywa się lękowo czy desperacko. Nie ma tolerancji dla postaw hedonistycznych, chociaż praktykuje się je powszechnie i z ekstatycznym oddaniem. Pomijane jest, jaką funkcję pełnią te aktywności w codziennej fizjologii, czy są i w jakim stopniu są szkodliwe, neutralne lub paradoksalnie - korzystne medycznie.   Dla wszystkich, którzy szukają energii, to vademecum.

Dlaczego sitagliptyna to szczególny lek w terapii cukrzycy typu 2? - KOMENTARZ

Jarosław Woroń

Komentarz omawia zastosowanie sitagliptyny w terapii cukrzycy typu 2.

8 powodów, dla których warto stosować ambroksol

Rafał Pawliczak

Leki mukolityczne i ich działanie są źródłem rozmaitych wątpliwości zarówno pacjentów, jak i lekarzy. Część z nas sądzi, że są one bardzo ważne w leczeniu wielu chorób, niektórzy zaś podchodzą sceptycznie do ich celowości i możliwości zastosowania. Według niektórych mogą one prowadzić do nadmiernej produkcji wydzieliny, a inni uważają taki mechanizm mukolityku za zasadny. W niektórych chorobach nie podaje się ich wcale, w innych zaś - stosowane są z pełnym przekonaniem przez wielu specjalistów. Mimo to nie zawsze są podawane zgodnie z wytycznymi lub badaniami klinicznymi. Niniejsza krótka praca przeglądowa jest próbą wyjścia naprzeciw tym wątpliwościom i omówieniem zastosowania leku o wielokierunkowym działaniu - ambroksolu.

Inhibitory DPP-4 - fakty i mity

Agnieszka Łebkowska

Inhibitory dipeptydylopeptydazy 4 (DPP-4, dipeptidyl peptidase-4), zwane gliptynami, należą do doustnych leków przeciwhiperglikemicznych, wymienianych w algorytmie leczenia cukrzycy typu 2 (T2DM, type 2 diabetes mellitus). Działają w oparciu o mechanizm inkretynowy i powodują szybkie i całkowite hamowanie enzymu DPP-4, przez co przyczyniają się do wzrostu stężenia endogennych inkretyn - glukagonopodobnego peptydu 1 oraz żołądkowego peptydu hamującego, a to w efekcie zwiększa wydzielanie insuliny, a zmniejsza glukagonu. Według aktualnych zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego dzięki bezpieczeństwu i dobrej tolerancji inhibitory DPP-4 stanowią wsparcie terapii T2DM na etapie jej intensyfikacji lub też w monoterapii w przypadku przeciwwskazań do stosowania innych grup leków przeciwhiperglikemicznych. W Polsce szeroko dostępne substancje z tej grupy to sitagliptyna i wildagliptyna. Wprowadzenie preparatów generycznych gliptyn oraz korzystne warunki refundacyjne umożliwiły szerszy dostęp do tej grupy leków.

Astma w codziennej praktyce klinicznej

Marta Dąbrowska, Katarzyna Białek -Gosk, Rafał Krenke

Z przyjemnością przedstawiamy Państwu kolejną monografię z serii Biblioteka Lekarza Praktyka pt. Astma w codziennej praktyce klinicznej. Astma oskrzelowa to jedna z najczęstszych chorób przewlekłych układu oddechowego. Podstawą jej rozpoznania są obraz kliniczny oraz dobrze dobrane badania dodatkowe. Ustalenie prawidłowego rozpoznania, umiejętnie prowadzona diagnostyka różnicowa, a w konsekwencji dobór optymalnego leczenia są kluczem do sukcesu terapeutycznego. Pomoże Państwu w tym kompendium Astma w codziennej praktyce klinicznej. Książka ta, przygotowana przez zespół doświadczonych klinicystów, została opracowana z myślą o lekarzach rodzinnych i lekarzach specjalizujących się w zakresie chorób płuc i alergologii. W krótkich i przejrzystych rozdziałach podręcznika zawarte są odpowiedzi na pytania związane z naszą codzienną praktyką kliniczną. Dodatkowo książkę wzbogacają liczne ryciny i opisy przypadków klinicznych.

Depresje u mężczyzn

Monika Talarowska

Subtelne różnice biologiczne i uwarunkowania społeczno-kulturowe sprawiają, że obraz męskiej depresji różni się od kobiecej. Zauważenie tych różnic ma istotny aspekt terapeutyczny. Książka przybliża obraz depresji męskiej, podkreślając nie tylko to, co różni ją od kobiecej, lecz także to, co ważne w tej chorobie. Publikacja omawia przyczyny biologiczne i psychologiczne koncepcje męskiej depresji oraz wskazuje skuteczne formy pomocy. Co istotne i niełatwe do osiągnięcia, została napisana w sposób zarówno rzetelny naukowo, jak i osobisty, autorski. Monografia jest cennym źródłem wiedzy zarówno dla lekarzy, psychoterapeutów, jak i dla wielu osób niezwiązanych z medycyną.

Połączenie acetaminofenu i ibuprofenu w leczeniu gorączki u dzieci

Lidia Rutkowska-Sak

Acetaminofen i ibuprofen to leki często stosowane w przypadku gorączki u dzieci. Ich mechanizmy działania są różne: ibuprofen to nieselektywny inhibitor COX, natomiast acetaminofen prawdopodobnie oprócz hamowania COX oddziałuje na zstępujące rdzeniowe szlaki serotoninergiczne. Oba leki mogą być stosowane jednocześnie: w postaci preparatu łączonego bądź naprzemiennie. Skuteczność obu schematów została przebadana przez Paula i Walsona. W niniejszym artykule omówiono wyniki tej metaanalizy.

Zastosowanie wolno działających leków objawowych w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Skuteczność połączenia glukozaminy z chondroityną w świetle dowodów

Witold Tłustochowicz

Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów wymaga zastosowania leków, które pozwolą na spowolnienie destrukcji chrząstki stawowej oraz ograniczenie bólu stawów. W codziennej praktyce często stosowane są wolno działające leki objawowe. Do najczęściej stosowanych i uważanych za najskuteczniejsze zalicza się preparaty glukozaminy i chondroityny. Wysokiej jakości badania wykazały, że połączenie obu tych substancji jest skuteczne w zakresie spowolnienia postępu choroby i zmniejszania nasilenia bólu, a także bezpieczne, nawet przy długotrwałym stosowaniu.

Chory na nowotwór interakcje analgetyków i leków stosowanych w terapii objawów współtowarzyszących

Jarosław Woroń

U chorego na nowotwór, szczególnie w okresie terminalnym, zachodzące zmiany w farmakokinetyce leków predysponują do występowania niekorzystnych interakcji pomiędzy jednocześnie stosowanymi lekami. Pacjent w terminalnym okresie choroby przyjmuje ponad 5 leków w sposób przewlekły, co stanowi kolejny czynnik ryzyka wystąpienia niekorzystnych interakcji, jakie mogą zachodzić pomiędzy przyjmowanymi przez niego lekami oraz lekami i suplementami diety. Z uwagi na wieloobjawowość, jaka wystpęuje u pacjenta z nowotworem, leczący go lekarz jest zmuszony do stosowania jednocześnie wielu leków, które mogą indukować między sobą niekorzystne interakcje, a te z kolei są źródłem nowych objawów.

Mozaika emocji. Depresja studium przypadków

Sławomir Murawiec, Kacper Łoś

Autorzy dzielą się swoimi doświadczeniami klinicznymi w leczeniu osób z depresją i objawami towarzyszącymi. Mozaika emocji to zbiór czterech opisów przypadków pacjentów oraz poszczególnych etapów postępowania (wywiad, diagnoza, leczenie). Publikacja ta adresowana jest do specjalistów oraz lekarzy POZ.

Choroby zapalne gałki ocznej - poradnik lekarza praktyka

Karolina Czajor, Marta Misiuk-Hojło

Autorzy omawiają etiologię, epidemiologię, objawy kliniczne, diagnostykę, różnicowanie i leczenie każdej jednostki chorobowej. Monografia w sposób zwięzły, ale szczegółowy, jasno i przejrzyście przedstawia najnowsze informacje na temat schorzeń zapalnych spojówek, rogówki, twardówki i nadtwardówki, błony naczyniowej oraz nerwu wzrokowego. Każdy rozdział zawiera również aktualną klasyfikację opisywanych schorzeń zapalnych narządu wzroku. Dużymi zaletami niniejszej pracy są bardzo ciekawie przedstawiony materiał graficzny w formie tabel i rycin oraz bogaty materiał fotograficzny.

Schizofrenia u kobiet

Agata Szulc i Piotr Gałecki

Ze względu na różnice biologiczne obraz kliniczny schizofrenii różni się w pewnej mierze w zależności od płci. Monografia skupia się na specyfice choroby u kobiet, omawia etiologię oraz czynniki ryzyka jej rozwoju, a także wpływ hormonów i zaburzeń osobowości na rozwój i przebieg choroby. Dotyka również takich zagadnień jak sfera seksualna czy ciąża i poród u chorych. Wskazuje przy tym optymalne, farmako- i psychologiczne formy terapii. Książka adresowana jest do lekarzy psychiatrów, lekarzy POZ, psychoterapeutów i wszystkich osób zainteresowanych poruszaną tematyką.

Osiem twarzy ramiprilu, czyli drogowskaz terapeutyczny dla lekarza praktyka A.D. 2023

Marcin Barylski

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi przy podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu leczenia hipotensyjnego najistotniejsze jest oszacowanie ryzyka sercowo-naczyniowego związanego ze stopniem nadciśnienia tętniczego oraz z liczbą i rodzajem współistniejących czynników ryzyka. Współczesna terapia polega bowiem nie tylko na uzyskaniu trwałej normotensji przy zachowaniu dobrej jakości życia, ale również na korygowaniu zaburzeń hemodynamicznych i metabolicznych, a przede wszystkim - na przedłużaniu życia poprzez redukcję zachorowalności i umieralności z powodu incydentów wieńcowych, niewydolności serca oraz udarów mózgu. U większości pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i różnymi schorzeniami współistniejącymi lub wysokim ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych najkorzystniejszym wyborem jest lek blokujący układ renina-angiotensyna-aldosteron. W chorobie wieńcowej i innych sytuacjach wysokiego ryzyka krążeniowego szczególna rola przypada ramiprilowi, który oprócz działania hipotensyjnego wykazuje wybitne właściwości kardio- i wazoprotekcyjne.