Depresje u mężczyzn

Monika Talarowska

Subtelne różnice biologiczne i uwarunkowania społeczno-kulturowe sprawiają, że obraz męskiej depresji różni się od kobiecej. Zauważenie tych różnic ma istotny aspekt terapeutyczny. Książka przybliża obraz depresji męskiej, podkreślając nie tylko to, co różni ją od kobiecej, lecz także to, co ważne w tej chorobie. Publikacja omawia przyczyny biologiczne i psychologiczne koncepcje męskiej depresji oraz wskazuje skuteczne formy pomocy. Co istotne i niełatwe do osiągnięcia, została napisana w sposób zarówno rzetelny naukowo, jak i osobisty, autorski. Monografia jest cennym źródłem wiedzy zarówno dla lekarzy, psychoterapeutów, jak i dla wielu osób niezwiązanych z medycyną.

Połączenie acetaminofenu i ibuprofenu w leczeniu gorączki u dzieci

Lidia Rutkowska-Sak

Acetaminofen i ibuprofen to leki często stosowane w przypadku gorączki u dzieci. Ich mechanizmy działania są różne: ibuprofen to nieselektywny inhibitor COX, natomiast acetaminofen prawdopodobnie oprócz hamowania COX oddziałuje na zstępujące rdzeniowe szlaki serotoninergiczne. Oba leki mogą być stosowane jednocześnie: w postaci preparatu łączonego bądź naprzemiennie. Skuteczność obu schematów została przebadana przez Paula i Walsona. W niniejszym artykule omówiono wyniki tej metaanalizy.

Zastosowanie wolno działających leków objawowych w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Skuteczność połączenia glukozaminy z chondroityną w świetle dowodów

Witold Tłustochowicz

Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów wymaga zastosowania leków, które pozwolą na spowolnienie destrukcji chrząstki stawowej oraz ograniczenie bólu stawów. W codziennej praktyce często stosowane są wolno działające leki objawowe. Do najczęściej stosowanych i uważanych za najskuteczniejsze zalicza się preparaty glukozaminy i chondroityny. Wysokiej jakości badania wykazały, że połączenie obu tych substancji jest skuteczne w zakresie spowolnienia postępu choroby i zmniejszania nasilenia bólu, a także bezpieczne, nawet przy długotrwałym stosowaniu.

Cefiksym - doustna cefalosporyna III generacji dla dzieci

Adam J. Sybilski, Małgorzata Kudan

Cefiksym to półsyntetyczny antybiotyk beta-laktamowy, cefalosporyna III generacji do stosowania doustnego zarówno u dzieci (rejestracja od 6. m.ż.), jak i u dorosłych. Wykazuje on silne działanie bakteriobójcze w mechanizmie hamowania biosyntezy ściany komórkowej bakterii. Spektrum działania to: Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Proteus mirabilis. Wskazaniami klinicznymi do zastosowania cefiksymu u dzieci są: pozaszpitalne zapalenie płuc, zapalenie dolnych dróg moczowych, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok, zapalenie gardła. Dane z badań klinicznych jednoznacznie wskazują na wysoką skuteczność antybiotyku u dzieci i młodzieży, jednocześnie wykazując duże bezpieczeństwo i rzadkie działania niepożądane (głównie żołądkowo-jelitowe). Właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne sprawiają, że antybiotyk może być podawany raz na dobę, niezależnie od posiłków. W artykule opisano trzy typowe przypadki zastosowania cefiksymu u dzieci. Przedstawiono dzieci leczone z powodu odmiedniczkowego zapalenia dróg moczowych, pozaszpitalnego zapalenia płuc i ostrego zapalenia ucha środkowego. Skuteczność, bezpieczeństwo, biodostępność, dobry smak oraz łatwy schemat dawkowania sprawiają, że cefiksym jest właściwą opcją antybiotykoterapii u dzieci.

Eplerenon - filar terapii niewydolności serca

Bartosz Krzowski, Marcin Grabowski

Niewydolność serca jest główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Ponadto liczne hospitalizacje pacjentów z niewydolnością serca wiążą się z bardzo dużym obciążeniem finansowym dla systemów opieki zdrowotnej. W wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego przedstawiono dokładne rekomendacje dotyczące leczenia pacjentów z niewydolnością serca uwzględniające konkretne molekuły. Dodatkowo, coraz więcej uwagi poświęca się stosowaniu leków w optymalnych dawkach. Najnowsze dane potwierdzają zasadność stosowania większych dawek leków rekomendowanych w wytycznych.

Dyspepsja czynnościowa - ważne pytania i odpowiedzi

Anna Mokrowiecka

Monografia "Dyspepsja czynnościowa - ważne pytania i odpowiedzi" to zwięzłe i przejrzyste kompendium wiedzy na temat istotnego i narastającego problemu klinicznego, jakim jest dyspepsja czynnościowa. Z uwagi na spektrum objawów i ich wpływ na jakość życia pacjenci z dyspepsją czynnościową nierzadko są konsultowani przez lekarzy wielu specjalności i poddawani licznym badaniom diagnostycznym. Omówienie tych zagadnień w postaci pytań i odpowiedzi, tabel i kolorowych rycin ułatwia zrozumienie złożonej patogenezy i diagnostyki różnicowej dyspepsji czynnościowej. Ponadto autorka przedstawiła praktyczne wskazówki, jak rozmawiać z pacjentem mającym objawy dyspepsji, i możliwości efektywniejszego leczenia. To wszystko sprawia, iż niniejsze opracowanie będzie przydatne w codziennej pracy lekarzy różnych specjalności, w tym specjalistów medycyny rodzinnej.

Chory na nowotwór interakcje analgetyków i leków stosowanych w terapii objawów współtowarzyszących

Jarosław Woroń

U chorego na nowotwór, szczególnie w okresie terminalnym, zachodzące zmiany w farmakokinetyce leków predysponują do występowania niekorzystnych interakcji pomiędzy jednocześnie stosowanymi lekami. Pacjent w terminalnym okresie choroby przyjmuje ponad 5 leków w sposób przewlekły, co stanowi kolejny czynnik ryzyka wystąpienia niekorzystnych interakcji, jakie mogą zachodzić pomiędzy przyjmowanymi przez niego lekami oraz lekami i suplementami diety. Z uwagi na wieloobjawowość, jaka wystpęuje u pacjenta z nowotworem, leczący go lekarz jest zmuszony do stosowania jednocześnie wielu leków, które mogą indukować między sobą niekorzystne interakcje, a te z kolei są źródłem nowych objawów.

Mozaika emocji. Depresja studium przypadków

Sławomir Murawiec, Kacper Łoś

Autorzy dzielą się swoimi doświadczeniami klinicznymi w leczeniu osób z depresją i objawami towarzyszącymi. Mozaika emocji to zbiór czterech opisów przypadków pacjentów oraz poszczególnych etapów postępowania (wywiad, diagnoza, leczenie). Publikacja ta adresowana jest do specjalistów oraz lekarzy POZ.

Choroby zapalne gałki ocznej - poradnik lekarza praktyka

Karolina Czajor, Marta Misiuk-Hojło

Autorzy omawiają etiologię, epidemiologię, objawy kliniczne, diagnostykę, różnicowanie i leczenie każdej jednostki chorobowej. Monografia w sposób zwięzły, ale szczegółowy, jasno i przejrzyście przedstawia najnowsze informacje na temat schorzeń zapalnych spojówek, rogówki, twardówki i nadtwardówki, błony naczyniowej oraz nerwu wzrokowego. Każdy rozdział zawiera również aktualną klasyfikację opisywanych schorzeń zapalnych narządu wzroku. Dużymi zaletami niniejszej pracy są bardzo ciekawie przedstawiony materiał graficzny w formie tabel i rycin oraz bogaty materiał fotograficzny.

Schizofrenia u kobiet

Agata Szulc i Piotr Gałecki

Ze względu na różnice biologiczne obraz kliniczny schizofrenii różni się w pewnej mierze w zależności od płci. Monografia skupia się na specyfice choroby u kobiet, omawia etiologię oraz czynniki ryzyka jej rozwoju, a także wpływ hormonów i zaburzeń osobowości na rozwój i przebieg choroby. Dotyka również takich zagadnień jak sfera seksualna czy ciąża i poród u chorych. Wskazuje przy tym optymalne, farmako- i psychologiczne formy terapii. Książka adresowana jest do lekarzy psychiatrów, lekarzy POZ, psychoterapeutów i wszystkich osób zainteresowanych poruszaną tematyką.

Osiem twarzy ramiprilu, czyli drogowskaz terapeutyczny dla lekarza praktyka A.D. 2023

Marcin Barylski

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi przy podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu leczenia hipotensyjnego najistotniejsze jest oszacowanie ryzyka sercowo-naczyniowego związanego ze stopniem nadciśnienia tętniczego oraz z liczbą i rodzajem współistniejących czynników ryzyka. Współczesna terapia polega bowiem nie tylko na uzyskaniu trwałej normotensji przy zachowaniu dobrej jakości życia, ale również na korygowaniu zaburzeń hemodynamicznych i metabolicznych, a przede wszystkim - na przedłużaniu życia poprzez redukcję zachorowalności i umieralności z powodu incydentów wieńcowych, niewydolności serca oraz udarów mózgu. U większości pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i różnymi schorzeniami współistniejącymi lub wysokim ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych najkorzystniejszym wyborem jest lek blokujący układ renina-angiotensyna-aldosteron. W chorobie wieńcowej i innych sytuacjach wysokiego ryzyka krążeniowego szczególna rola przypada ramiprilowi, który oprócz działania hipotensyjnego wykazuje wybitne właściwości kardio- i wazoprotekcyjne.

Bisoprolol. Zagwozdki farmakologiczne

Magdalena Rudnicka

W przedstawionej monografii zostały zebrane podstawowe informacje dotyczące bisoprololu, B-adrenolityku szeroko stosowanego w przebiegu chorób układu sercowo-naczyniowego. Celem tego opracowania było bowiem zgromadzenie w jednym miejscu wszystkich danych na temat tego leku, nie tylko dotyczących molekularnych podstaw działania czy wskazań do zastosowania, ale również najnowszych wyników badań klinicznych i metaanaliz. Ponadto Autorka osadza mechanizm działania leku w szerszym kontekście, wskazując, jaką rolę odgrywa nadmierna aktywacja współczulnego układu nerwowego w patogenezie schorzeń sercowo-naczyniowych. Monografia przeznaczona jest dla wszystkich zainteresowanych farmakologią bisoprololu, włączając zarówno lekarzy pierwszego kontaktu, jak i kardiologów. Wskazuje, jakie jest miejsce leku w praktyce klinicznej w świetle zaleceń polskich i europejskich specjalistów. Dodatkowo tekst ten dostarcza Czytelnikowi odpowiedzi na ewentualne pytania, które nasuwają się przy podejmowaniu decyzji terapeutycznych, na przykład jeśli chodzi o możliwość stosowania B-adrenolityków w szczególnych populacjach pacjentów (populacja pediatryczna, osoby z przewlekłymi chorobami dróg oddechowych czy z cukrzycą).

8 powodów, dla których warto zastosować esomeprazol

Dorota Waśko-Czopnik

Ponad dwie dekady stosowania inhibitorów pompy protonowej w leczeniu chorób kwasozależnych z jednej strony zapewniły sukces terapeutyczny, z drugiej zaś pokazują nadal niewystarczającą ich skuteczność. Wprowadzenie na rynek farmaceutyczny esomeprazolu spowodowało zwiększenie odsetka skutecznego leczenia przy zachowaniu dobrego profilu bezpieczeństwa pacjenta w porównaniu z innymi lekami z tej grupy.

Postępowanie w nietrzymaniu moczu u kobiet z pęcherzem nadaktywnym w codziennej praktyce urologa

Tomasz Wiatr, Piotr Chłosta

Nietrzymanie moczu powszechnie występuje wśród kobiet i istotnie przyczynia się do obniżenia jakości ich życia. Dostępnych jest wiele skutecznych metod leczenia najczęstszych rodzajów nietrzymania moczu (wysiłkowego, związanego z parciem naglącym i mieszanego) w formie modyfikacji stylu życia, technik behawioralnych, farmakoterapii i procedur małoinwazyjnych. Większość kobiet odnosi korzyść po zastosowanym leczeniu, a nietrzymanie moczu nie musi być nieuniknioną częścią procesu starzenia. Aby zmaksymalizować szanse na skuteczne leczenie, kluczowe jest dostosowanie podejścia terapeutycznego do celów i oczekiwań pacjenta oraz ocena potencjalnych skutków ubocznych, kosztów i spodziewanych korzyści. Istnieje wiele wyzwań związanych z leczeniem nadaktywnego pęcherza u starszych kobiet, takich jak: zaburzenia czynnościowe i poznawcze, choroby współistniejące, polipragmazja, niedobór estrogenów, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze optymalnej terapii. Niniejszy przegląd przedstawia obecną wiedzę na temat związanych z wiekiem zmian w funkcjonowaniu pęcherza i proponuje rozwiązania kliniczne w postępowaniu z pęcherzem nadreaktywnym u starszych pacjentek.

Metamizol - znany lek o ugruntowanej pozycji w leczeniu bólu i gorączki - co wiemy, a czego jeszcze powinniśmy się dowiedzieć? 5 faktów, które należy znać

Jarosław Woroń

W farmakoterapii bólu oraz gorączki powinniśmy zawsze dokonywać kontekstowego zarówno w stosunku do objawów, jak i cech pacjenta wyboru farmakoterapii. W praktyce nie można dokonywać przypadkowego wyboru leku, gdyż w poszczególnych grupach nie ma tzw. efektu klasy, co powoduje, że każdy lek charakteryzuje się unikalnym profilem farmakokinetyczno-farmakodynamicznym, a te cechy powinny być jednym z istotniejszych elementów personalizacji wyboru leku. Jednym z leków stosowanych w leczeniu bólu i gorączki jest metamizol. Jego profil farmakokinetyczno-farmakodynamiczny oraz szerokie zastosowanie kliniczne umożliwiają personalizację stosowanej farmakoterapii.

Borelioza - praktyczne rozwiązania, dla lekarzy rodzinnych, pediatrów i internistów

Rafał Pawliczak

W ostatnich latach wraz ze zmianami klimatycznymi następuje szybki wzrost zachorowalności na boreliozę. Za sprawą mediów elektronicznych problem ten staje się istotnym zagadnieniem, budzącym niepokój społeczny, a co za tym idzie - częstym tematem zapytań pacjentów w gabinetach lekarzy pierwszego kontaktu. Niestety, wiedza "medialna", często niezgodna z obecnym stanem wiedzy, wywołuje presję pacjentów, wpływając na sposób postrzegania zagadnienia, również przez lekarzy. Potrzebują oni wiarygodnego i zarazem syntetycznego źródła aktualnej wiedzy praktycznej dotyczącej diagnostyki, terapii i profilaktyki boreliozy. Takie zadanie postawił przed sobą prof. Rafał Pawliczak, autor niniejszej monografii. Jest ona adresowana do wszystkich lekarzy, którzy w swojej praktyce stykają się z przypadkami zakażeń krętkami Borrelia bądź jedynie z pacjentami poszukującymi informacji na temat omawianej choroby. Niniejsze kompendium dostarcza zwięźle sformułowanych odpowiedzi na wiele szczegółowych pytań. Jego ogromny atut stanowi przedstawienie danych dotyczących terenu Polski. Prezentowane informacje są zgodne z aktualnymi konsensusami, zarówno polskimi, jak i europejskimi. Ich wybór i układ wynikają z przeglądu najnowszego piśmiennictwa, a także z doświadczenia klinicznego Autora. Publikacja będzie zapewne pomocnym narzędziem w pracy lekarza pierwszego kontaktu - niezbędnym w biblioteczce jego gabinetu, jak również wygodnym brykiem dla wielu innych lekarzy, którym kontakt z chorym na boreliozę zdarzyć się może okazjonalnie.

Zastosowanie kwetiapiny i donepezilu w leczeniu otępienia u starszych pacjentów

Piotr Wierzbiński

Celami leczenia chorób otępiennych powinny być: spowolnienie postępu zmian neurologicznych i redukcja nasilenia objawów. Jednym z wczesnych objawów rozwoju chorób neurologicznych jest depresja o późnym początku. Wiąże się ona z upośledzeniem funkcjonowania obwodów przedczołowych, dysfunkcją przedczołowo-prążkowiową, która odpowiada za dysfunkcję depresyjno-poznawczą. Zespół ten słabo reaguje na leki przeciwdepresyjne, lepiej zaś na leki dopaminergiczne. Na podstawie piśmiennictwa oraz doświadczeń klinicznych możemy stwierdzić, że leczenie skojarzone donepezilem i kwetiapiną może przynieść pacjentom z otępieniem wiele korzyści i jest dobrze tolerowane. Inhibitory cholinesterazy, takie jak donepezil, mają najlepiej udokumentowane działanie w pierwszym okresie choroby, gdy niedobór cholinergiczny jest najbardziej dominujący, i pozwalają uzyskać korzyści u 30-50% chorych. Kwetiapina ma mniejszy potencjał rozwoju przyrostu masy ciała i powikłań metabolicznych oraz wywoływania hiperprolaktynemii, objawów pozapiramidowych i jest lepiej tolerowana.

Zastosowanie ASU w terapii choroby zwyrodnieniowej stawów

Robert Rupiński , Maria Rell-Bakalarska

Choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) związana jest z występowaniem przewlekłych dolegliwości bólowych oraz stanowi jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności na świecie. W ostatnich latach nastąpiła zmiana w rozumieniu patogenezy ChZS - z choroby "ze zużycia" na schorzenie o podłożu zapalnym. Mieszanina niezmydlających się frakcji olejów awokado i soi (ASU), jeden z objawowych wolno działających leków w ChZS (SYSADOA), moduluje odpowiedź zapalną i może spowalniać degradację chrząstki. Działanie chondroprotekcyjne odbywa się poprzez hamowanie czynników zapalnych, przede wszystkim interleukin (IL-1, IL-6) i czynnika martwicy nowotworów (TNF). Klinicznym efektem terapii ASU jest redukcja bólu i sztywności, poprawa ruchomości stawów, co przekłada się na zmniejszenie dawki leków przeciwbólowych. ASU wykazało skuteczność w badaniach dotyczących zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych, biodrowych oraz rąk.

Betahistyna i preparaty złożone zawierające cynaryzynę i dimenhydrynat w leczeniu przedsionkowych zawrotów głowy

Tomasz Berkowicz

Betahistyna jest szeroko stosowana w terapii przedsionkowych zawrotów głowy o różnej etiologii. Ostatnio w leczeniu przedsionkowych zawrotów głowy stosowane są również preparaty złożone zawierające cynaryzynę i dimenhydrynat. Nie wykazują one większej skuteczności niż betahistyna, a ponadto krótki dopuszczalny okres leczenia (do 4 tygodni) i działania niepożądane, takie jak senność i wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn, ograniczają ich zastosowanie. Z tego względu preparaty te mogą być krótkotrwale stosowane w ostrym okresie westybulopatii, także w polifarmakoterapii z betahistyną.

Pregabalina vs gabapentyna w leczeniu bólu neuropatycznego u pacjentów onkologicznych

Małgorzata Malec-Milewska

Ból neuropatyczny dotyczy średnio 7-10% populacji, częściej osób w wieku podeszłym i kobiet. Ma charakter przewlekłego bólu patologicznego, opornego na leki przeciwbólowe z pierwszego szczebla drabiny analgetycznej (paracetamol, metamizol, niesteroidowe leki przeciwzapalne). Przyczynami bólu neuropatycznego mogą być: choroby zakaźne, uraz, niedokrwienie, choroby metaboliczne, choroby neurologiczne, substancje toksyczne, następstwa uszkodzenia układu nerwowego wynikające z leczenia choroby nowotworowej, ucisk, zapalenie, jak również niedobory. American Academy of Neurology, Special Interest Group on Neuropathic Pain i European Federation of Neurological Societies rekomendują jako leki pierwszego wyboru w terapii bólu neuropatycznego gabapentynę/pregabalinę i leki przeciwdepresyjne. W bólu neuropatycznym towarzyszącym chorobie nowotworowej ze względu na jego mieszany charakter, czyli współistnienie bólu receptorowego, w leczeniu zawsze są stosowane opioidowe leki przeciwbólowe: tramadol w bólu o średnim natężeniu i silne opioidy w bólu o dużym natężeniu. Poniższy artykuł przedstawia różnice w farmakokinetyce i farmakodynamice gabapentyny i pregabaliny

Zaburzenia zmysłu węchu

Piotr Rapiejko

W codziennej praktyce klinicznej nierzadko spotykamy się z zaburzeniami zmysłu węchu. Są one objawem diagnostycznym wielu schorzeń laryngologicznych i neurologicznych. Lekarze różnych specjalności powinni częściej zadawać chorym pytanie o sprawność węchu, a także wykonywać jego proste przesiewowe badania. Książka Zaburzenia zmysłu węchu - pytania i odpowiedzi w ciekawej i przystępnej formie przybliża nam zagadnienia związane z tym bardzo ważnym i wciąż niedocenianym zmysłem.

Kiedy wybieram mebewerynę?

Dorota Waśko-Czopnik

Zespół jelita drażliwego (IBS, irritable bowel syndrome) jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego stanowiącym wciąż problem diagnostyczny i terapeutyczny. Aktualne dane naukowe w odniesieniu do farmakoterapii sugerują wysoką skuteczność leczenia rozkurczowego np. mebeweryną w połączeniu z innymi lekami prokinetycznymi i rozkurczowymi stosowanymi doraźnie oraz anksjolitykami w razie potrzeby, nie zapominając o indywidualnej diecie i modyfikacji stylu życia. IBS nadal stanowi wyzwanie diagnostyczne ze względu na dynamicznie zmieniający się obraz kliniczny i interdyscyplinarność choroby, jest rozpoznaniem z wykluczenia, w którym leczenie dostosowujemy do objawów aktualnie dominujących.

Opieka nad osobą z otępieniem. Porady i ćwiczenia usprawniające pamięć

Tadeusz Parnowski

Poradnik Profesora Tadeusza Parnowskiego, przeznaczony dla opiekunów osób z otępieniem, składa się z dwóch części. Pierwsza omawia trudne zachowania chorego i możliwe reakcje, wskazuje, jak wzorcowo komunikować się z chorym, zawiera także szereg cennych wskazówek dotyczących codziennej opieki nad chorym. Druga część składa się z różnorodnych ćwiczeń-łamigłówek przeznaczonych dla chorego, których zadaniem jest usprawnienie funkcji poznawczych.

Tamsulosyna i solifenacyna jako forma leczenia skojarzonego pacjentów z objawami ze strony dolnych dróg moczowych - wskazania oparte na zasadach evidence-based medicine oraz praktycznych doświadczeniach

Piotr Zapała

Leczenie skojarzone tamsulosyną i solifenacyną jest jednym z częściej stosowanych skojarzeń lekowych u pacjentów z nasilonymi objawami z dolnych dróg moczowych w fazie napełniania. Objawy takie mogą mieć charakter wtórny do przeszkody podpęcherzowej, ale mogą być również patofizjologicznie niezależne od łagodnego rozrostu stercza. Duoterapia tamsulosyną i solifenacyną wydaje się leczeniem bezpiecznym, a z perspektywy klinicznej kluczowa pozostaje selekcja pacjenta, który odniesie największą korzyść z takiego leczenia.