Leczenie dyslipidemii u chorych z cukrzycą typu 2

Piotr Gajda, Grzegorz Dzida

Terapia dyslipidemii jest jednym z głównych elementów leczenia cukrzycy typu 2 - osiągnięcie docelowych stężeń cholesterolu LDL, nie-HDL oraz triglicerydów pozwala na redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego, które w przypadku pacjentów z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej jest znacznie podwyższone. Istotą leczenia cukrzycy jest również hamowanie rozwoju przewlekłych powikłań, do których należą m.in. nefropatia oraz retinopatia cukrzycowa. Obserwacje pochodzące z badań klinicznych wskazują, że stosowanie fenofibratu pozwala zarówno na poprawę profilu lipidowego, jak i na hamowanie postępu niekorzystnych zmian w obrębie nerek i narządu wzroku oraz redukcję śmiertelności i częstości hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych. Mając na uwadze plejotropowe działanie fenofibratu, wydaje się, że jego systematyczne stosowanie wśród chorych na cukrzycę pozwala na uzyskanie dodatkowych korzyści wykraczających poza normalizację stężeń profilu lipidowego.

Kardioseksuologia

Zbigniew Lew-Starowicz, Krzysztof J. Filipiak, Andrzej Januszkiewicz, Piotr Radziszewski, ...

W populacji mężczyzn z zaburzeniami erekcji u specjalistów leczy się zaledwie około 10%, a około 20% szuka pomocy w formie zakupów afrodyzjaków. Większość mężczyzn z tym zaburzeniem czeka, aż problem sam minie, rezygnuje z aktywności seksualnej lub podejmuje leczenie po wielu latach trwania zaburzenia. Z zaburzeniami erekcji wiąże się również wiele problemów, np. w relacjach partnerskich, z samooceną w roli męskiej, jakością życia,zdrowiem psychicznym. Coraz więcej lekarzy docenia problem zaburzeń erekcji u swoich pacjentów, i chciałoby im pomóc, ale nie dysponują odpowiednim poziomem wiedzy na temat tych zaburzeń, ma wątpliwości wiążące się ze stosowaniem leków z grupy 5-PDE z powodu braku doświadczenia terapeutycznego, krążących opinii o tych lekach. Celem tej książki jest umożliwienie lekarzom pierwszego kontaktu, a także specjalistom z róźnych dziedzin medycyny poznania specyfiki zaburzeń erekcji, ich przyczyn oraz metod diagnostycznych i leczniczych. Autorami pracy są wybitni specjaliści z róźnych dziedzin medycyny, którzy podzielą się swoimi doświadczeniami terapeutycznymi, a także wiedzą opartą na najnowszych wynikach badań naukowych. Praca ma charakter interdyscyplinarny, praktyczny i jest przewodnikiem po leczeniu zaburzeń erekcji, a także innych, często towarzyszących zaburzeń seksualnych.

Strategie leczenia jaskry

Marek Rękas

Ostatnie lata przyniosły wiele sukcesów w terapii zachowawczej oraz nowych możliwości chirurgicznego leczenia jaskry, które wymagają przybliżenia i zrozumienia. Tego zadania podjęli się autorzy z dwóch znanych ośrodków klinicznych zajmujących się diagnostyką i leczeniem tej choroby. Szczegółowo omówili oni dostępne grupy leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe. Sporo uwagi poświęcili także wykorzystaniu różnych technik leczenia energią laserową, jak również przedstawili szeroki wachlarz technik zabiegowych. Każdy z zabiegów został szczegółowo omówiony. Autorzy zawarli w monografii także cenne uwagi wynikające z bardzo dużego doświadczenia klinicznego. Oprócz ciekawych opisów w książce znajdziemy też bogatą dokumentację fotograficzną. Jestem przekonany, że monografia spotka się z bardzo dużym zainteresowaniem.

10 powodów, dla których warto stosować naproksen w świetle nowych doniesień naukowych

Agnieszka Sękowska

Naproksen to niesteroidowy lek przeciwzapalny o szerokim zakresie stosowania, przeznaczony dla chorych z różnorodnymi zespołami bólowymi w układzie mięśniowo-szkieletowym. Działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo, a także przeciwgorączkowo przez nieselektywne i odwracalne hamowanie izoform cyklooksygenazy COX-1 i COX-2. W Polsce jest zarejestrowany w leczeniu chorób reumatycznych i ostrych stanów zapalnych narządu ruchu. Niektóre preparaty naproksenu są także zarejestrowane w terapii migreny oraz gorączki. W pracy przedstawiono charakterystyczne cechy substancji.

Wczesna diagnostyka bólu pleców. Co zrobić, żeby nie przeoczyć ZZSK?

Robert Rupiński

Przewlekły ból pleców, szczególnie okolicy lędźwiowo-krzyżowej, stanowi jedną z najczęstszych przyczyn konsultacji lekarskich. Odpowiadają za niego zwykle zmiany zwyrodnieniowo-przeciążeniowe kręgosłupa (niespecyficzne bóle pleców). Wśród innych, rzadszych przyczyn bólów pleców należy wymienić zapalne choroby kręgosłupa i stawów krzyżowo-biodrowych, czyli tzw. spondyloartropatie (SpA), w tym przede wszystkim zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK). Wczesne rozpoznanie ZZSK (SpA) ma podstawowe znaczenie dla zahamowania postępu choroby, poprawy jakości życia oraz rokowania. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) odgrywają podstawową rolę w farmakoterapii zarówno niespecyficznego bólu pleców, jak i ZZSK.

Przypadki kliniczne w perinatologii

Mirosław Wielgoś, Paweł Kamiński

Publikacja jest zbiorem najciekawszych przypadków klinicznych z zakresu perinatologii. Ich autorami są doświadczeni lekarze ginekolodzy i położnicy z całej Polski, którzy w swoim codziennym życiu zawodowym mieli już okazję zetknąć się z wieloma trudnymi i skomplikowanymi sytuacjami klinicznymi. Książka napisana została w nowoczesny sposób z zastosowaniem systematyki stosowanej w odpowiednich rekomendacjach towarzystw naukowych. Publikację tę adresujemy do studentów i lekarzy, którzy dopiero rozpoczęli szkolenie z zakresu ginekologii . Będzie to także pouczająca lektura dla lekarzy pokrewnych specjalności – omawiane problemy nierzadko mają bowiem charakter interdyscyplinarny.

Teleporady u pacjentów z niewydolnością serca. Poradnik dla lekarzy

Dorota Ochijewicz, Agnieszka Kapłon-Cieślicka

Niewydolność serca (HF, heart failure) jest istotnym problemem medycznym, społecznym i ekonomicznym. To jedno z najważniejszych i jednocześnie najtrudniejszych wyzwań dla kardiologii XXI w. Niewydolność serca jest końcowym stadium wielu chorób układu sercowo-naczyniowego i - paradoksalnie - wraz z postępem w ich leczeniu oraz starzeniem się populacji przybywa osób z HF. Występowanie HF dotyczy 1-2% dorosłej populacji w krajach rozwiniętych, a w grupie powyżej 70. r.ż. obejmuje nawet ponad 10% populacji [1-5]. W związku z szybkim rozwojem i rosnącą dostępnością globalnej sieci internetowej Światowa Organizacja Zdrowia (WHO, World Health Organization) już w 1998 r. przyjęła pierwszą rezolucję dotyczącą e-zdrowia [15]. Telemedycyna wykorzystuje technologie informatyczne w celu zwiększenia dostępności opieki zdrowotnej i informacji medycznych. Według WHO telemedycyną nazywamy wszelkie usługi świadczone na odległość przez pracowników opieki zdrowotnej, wykorzystujące technologie informatyczne i telekomunikację w celu profilaktyki, diagnozowania i leczenia pacjentów, a także prowadzenia badań i kształcenia innych podmiotów opieki zdrowotnej. Kluczową kwestią leżącą u podstaw telemedycyny jest możliwość pokonywania barier geograficznych i świadczenie usług medycznych bez konieczności fizycznej obecności pacjenta w ośrodku opieki zdrowotnej, co nie tylko poprawia dostęp do opieki, ale również jest korzystne z punktu widzenia ekonomii. Teleopieka w przypadku HF obejmuje m.in. wsparcie telefoniczne i zdalne monitorowanie chorych.

Atopowe zapalenie skóry

Roman J. Nowicki

Atopowe zapalenie skóry - poradnik lekarza praktyka to wartościowy, na wysokim poziomie naukowym i świetny dydaktycznie podręcznik, opracowany z myślą o przydatności w pracy zawodowej lekarzy - specjalistów różnych dyscyplin medycznych. Duża zaletą monografii jest to, iż w większości omawianych problemów Autorzy umiejętnie uwzględniają także własne doświadczenia, które z pożytkiem dla przydatności opracowania konfrontują z obserwacjami innych autorów, wyciągając wiele interesujących wniosków, często o znaczeniu praktycznym. Monografia z pewnością wypełni niewątpliwą lukę w piśmiennictwie krajowym dotyczącym atopowego zapalenia skóry.

Gdy nadchodzi nawałnica. Lęk, depresja, zaburzenia snu - dlaczego z pandemią zaburzeń psychicznych będą się mierzyć niepsychiatrzy?

Anna Antosik-Wójcińska

Żyjemy w trudnych czasach. Pacjent z lękiem, zaburzeniami snu, objawami depresji staje się standardowym pacjentem nie tyle psychiatrów, ile lekarzy innych specjalności. Recepty na leki przeciwdepresyjne wystawiane są również przez lekarzy rodzinnych, internistów, neurologów, kardiologów oraz innych specjalistów. To pokazuje rolę edukacji lekarzy wszystkich specjalizacji w zakresie diagnostyki i leczenia zaburzeń psychicznych. W artykule zaprezentowano kilka typowych przypadków pacjentów, którzy trafiają do poradni w celu diagnostyki chorób somatycznych, podczas gdy podłoże zgłaszanych przez nich objawów jest psychiczne. W tekście skupiono się na roli doboru adekwatnej dawki leku i formy jego podania jako czynników warunkujących skuteczne leczenie oraz dobrą współpracę lekarz-pacjent.

Stwardnienie rozsiane - nowe perspektywy

Krzysztof Selmaj

Europejska Agencja Leków (EMA) niedawno zarejestrowała trzy nowe leki: dwa modulatory receptora sfingozynowego i przeciwciało monoklonalne przeciwko anty-CD20. Zarejestrowane modulatory receptora sfingozynowego stwarzają istotny postęp w tej grupie leków. Historycznie pierwszym przedstawicielem modulatorów receptora sfingozynowego jest fingolimod - w Polsce jest stosowany jako II linia leczenia u chorych z postacią rzutowo-remisyjną SM.

Miejsce naproksenu w farmakoterapii bólu i gorączki. Co wiemy w 2022 roku?

Jarosław Woroń

Podwyższenie temperatury ciała 38 stopni C należy traktować jak stan niepożądany i dążyć do jej obniżenia do bezpiecznego poziomu. Najczęściej stosowanymi w tym celu lekami są niesteroidowe leki przeciwzapalne, które hamują syntezę prostaglandyn pośredniczących w rozwoju stanu zapalnego. Ta grupa leków nie jest jednak jednolita pod względem efektu działania przeciwgorączkowego. Jedną z najczęściej stosowanych substancji z tej grupy jest naproksen, który wyróżnia się korzystną farmakokinetyką. Ulega on szybkiemu wchłanianiu z przewodu pokarmowego i ma obwodowy okres półtrwania 12-15 h, co gwarantuje stabilny efekt przeciwgorączkowy.

Skuteczność dobesylanu wapnia w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej

Ewa Galewicz, Jacek Lewandowski

Przewlekła niewydolność żylna jest zespołem objawów będących wynikiem długotrwałego poszerzenia naczyń żylnych i związanego z tym wzrostu ciśnienia żylnego. Terapia obejmuje metody zachowawcze, minimalnie inwazyjne, chirurgiczne lub hybrydowe, będące kombinacją ww. metod. Leczenie zachowawcze opiera się na terapii uciskowej i środkach wspomagających, takich jak: fizjoterapia, manualny drenaż limfatyczny i stosowanie flebotoników. Z uwagi na niski odsetek pacjentów akceptujących terapię uciskową leki flebotoniczne odgrywają istotną rolę w niwelowaniu objawów niewydolności żylnej. Dobesylan wapnia należy do grupy leków ochraniających ściany naczyń. Właściwość, która sprawia, że wyróżnia się on w tej grupie, to znaczny wpływ na parametry reologiczne krwi, co czyni go niezwykle cennym preparatem w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej u pacjentów z chorobami współistniejącymi oraz czynnikami powodującymi wzrost lepkości krwi.

Rola lakozamidu i lewetyracetamu w leczeniu padaczki

Iwona Kurkowska-Jastrzębska

Lewetyracetam i lakozamid są lekami nowymi, o nieco innych niż klasyczne preparaty mechanizmach działania. Lewetyracetam hamuje przewodnictwo synaptyczne przez blokowanie wydzielania pęcherzyków synaptycznych. Lakozamid zwiększa liczbę nieaktywnych kanałów sodowych, co prowadzi do zmniejszenia pobudliwości neuronów. Oba leki można stosować w monoterapii, a także łączyć niemal z każdym lekiem przeciwnapadowym ze względu na synergizm działania oraz niewielką liczbę interakcji. Ze względu na korzystny profil terapeutyczny i brak wpływu na zdolności poznawcze są szczególnie godne polecenia w politerapii i u osób starszych, osób niepełnosprawnych oraz u dzieci.

Połączenie tramadolu z deksetoprofenem

Jarosław Woroń

Ból jest najczęstszym objawem występującym w medycynie skłaniającym pacjenta do szukania pomocy lekarskiej. Zazwyczaj pełni funkcję ostrzegawczo-obronną , będąc sygnałem istniejącego zagrożenia i objawem choroby. Jeżeli trwa długo, przestaje odgrywać rolę sygnału ostrzegawczego i staje się źródłem cierpienia, a przez to obniża jakość życia. Ból należy bezwzględnie zwalczać, ponieważ kiedy przestaje pełnić funkcję informacyjną, powoduje znaczące pogorszenie jakości życia i funkcjonowania, a także przyczynia się do niekorzystnych zmian w zakresie obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego, których konsekwencją może być chronifikacja bólu. Źle leczony, pogarsza także jakość snu i sprzyja nadużywaniu leków, nie tylko przeciwbólowych, ale również nasennych.  

8 powodów, dla których warto stosować lewodropropizynę

Bartosz J. Sapilak

Najczęstszą przyczyną ostrego kaszlu są infekcje górnych dróg oddechowych. Kaszel przewlekły może być symptomem wielu innych schorzeń płuc, takich jak: astma oskrzelowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc, rak płuca, a także patologii pozapłucnych. Suchy kaszel bywa uciążliwym objawem, który należy ograniczyć, by umożliwić codzienne funkcjonowanie. Nie tylko obniża on jakość życia i snu chorego, ale również wiąże się ze znacznymi kosztami ekonomicznymi. W terapii wykorzystujemy zaledwie kilka substancji czynnych. Jedną z nich jest lewodropropizyna. Poniższa praca omawia jej przydatność kliniczną.

Kwas acetylosalicylowy w prewencji sercowo-naczyniowej. Czy dawka może mieć znaczenie?

Marcin Barylski

Kwas acetylosalicylowy jest nadal najczęściej stosowanym lekiem przeciwpłytkowym i odgrywa istotną rolę w terapii chorób sercowo-naczyniowych: ostrego zespołu wieńcowego, przewlekłego zespołu wieńcowego, udaru mózgu, chorób tętnic obwodowych. Stosowany jest zwykle w dawce 75-100 mg, a dobór dawki powinien uwzględniać profil pacjenta: jego masę ciała, obecność cukrzycy oraz ryzyko zdarzeń niedokrwiennych i krwotocznych. Optymalne dawkowanie jest szczególnie istotne w kontekście zagadnienia aspirynooporności. Bardzo ważne są również możliwość poprawienia długoterminowej współpracy pacjentów wymagających stosowania kwasu acetylosalicylowego i sposób zapobiegania stosunkowo częstemu problemowi nietolerancji leku ze strony przewodu pokarmowego.

Diuretyki

Jacek Lewandowski, Artur Mamcarz

Opracowanie jest połączeniem wiedzy płynącej z badań klinicznych i wieloletniego doświadczenia lekarzy praktyków. Autorzy przedstawiają różne aspekty leczenia diuretykami. Diuretyki odgrywają kluczową rolę w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego. Stanowią niezbędny element skojarzonego leczenia nadciśnienia tętniczego, potencjalna zaleta leków moczopędnych polega na przywracaniu fizjologicznego profilu dobowego ciśnienia u chorych bez nocnego obniżenia ciśnienia.

Duloksetyna - możliwości zastosowania w praktyce psychiatry - kieszonkowy przewodnik

Anna Antosik-Wójcińska

Celem artykułu jest pokazanie na przykładzie przypadków klinicznych możliwości zastosowania duloksetyny w codziennej praktyce lekarza psychiatry, neurologa oraz lekarza pierwszego kontaktu, jak również wyodrębnienie profilu pacjenta, który mógłby najbardziej skorzystać na terapii tym lekiem. Autorka dokonała podsumowania informacji dotyczących bezpieczeństwa i wskazań do stosowania duloksetyny, porównując ten lek do innych często stosowanych leków przeciwdepresyjnych. Opierając się na wynikach badań i doświadczeniach własnych w stosowaniu duloksetyny w różnych sytuacjach klinicznych i w różnych populacjach pacjentów, odniosła się także do najczęściej pojawiających się pytań i wątpliwości stanowiących barierę przed wdrożeniem przez lekarzy terapii duloksetyną.

Kwas acetylosalicylowy - dobór postaci leku

Magdalena Rudnicka

Kwas acetylosalicylowy jest związkiem szeroko stosowanym w terapii przeciwpłytkowej. Wielu pacjentów dotyka jednak problem oporności lub wykazują słabą tolerancję preparatu. W takiej sytuacji stosuje się wyższe dawki kwasu acetylosalicylowego lub przyjmuje się inhibitor pompy protonowej. Dobrym rozwiązaniem może być również dobór postaci leku o natychmiastowym uwalnianiu z dodatkiem glicyny. Takie podejście może się okazać szczególnie korzystne w wybranych populacjach pacjentów, m.in. u osób starszych, kobiet w ciąży, osób otyłych czy chorych na cukrzycę.

Diabetologia dla POZ - wykorzystanie metforminy w leczeniu stanu przedcukrzycowego, prewencji pierwotnej oraz prewencji wtórnej w cukrzycy typu 2

Grzegorz Dzida

Zalecenia postępowania w cukrzycy Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego 2021 jako nowe kryterium rozpoznania cukrzycy wprowadzają odsetek hemoglobiny glikowanej HbA1c > 6,5%. Jest to szczególnie ważne obecnie, w okresie epidemii COVID-19, dla pacjentów z rozpoznanym stanem przedcukrzycowym już stosujących metforminę, pozwala bowiem zwolnić z konieczności przeprowadzania doustnego testu tolerancji glukozy. W artykule opisano zasady stosowania metforminy w prewencji cukrzycy typu 2.

8 powodów, dla których warto stosować zimnotłoczony olej z nasion wiesiołka

Paulina Szczepanik-Kułak

Olej z nasion wiesiołka to pozyskiwany metodą tłoczenia na zimno produkt pochodzenia naturalnego o wyjątkowo korzystnych właściwościach terapeutycznych, o których decyduje skład bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe. W poniższym artykule scharakteryzowano olej z wiesiołka z uwzględnieniem działania ukierunkowanego na poprawę właściwości skóry i włosów oraz potencjału terapeutycznego w łagodzeniu wielu problemów skórnych i nie tylko.

Zalecenia dietetyczne dla pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit

Joanna Wypych

Terminem "nieswoiste choroby zapalne jelit" określamy grupę chorób, których etiologia do tej pory nie została w pełni poznana. Należą do niej przede wszystkim wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna. Do licznych czynników środowiskowych wpływających na występowanie i przebieg nieswoistych zapaleń jelit należą: palenie papierosów, wysoko przetworzona dieta, infekcje bakteryjne, wirusowe, zaburzenia składu mikrobiomu, stosowanie niektórych leków (antybiotyki) oraz być może czynniki psychologiczne. Dieta odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu organizmu człowieka w pełni sił witalnych i zdrowotnych, jednak nie istnieje jeden ogólnodostępny schemat żywienia dla pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit. Inaczej jest z osobą w pełni mobilną, aktywną zarówno fizycznie, jak i intelektualnie, a inaczej osobę w trakcie zaostrzenia, przed zabiegami operacyjnymi, czy też wymagającą uzupełnienia niedoborów pokarmowych wynikających z zespołu złego wchłaniania pojawiającego się w przebiegu zapaleń jelit. Autora w poradniku omawia następujące zagadnienia: - produkty, które należy ograniczać - pokarmy wywołujące nieprzyjemne objawy ze strony przewodu pokarmowego - pokarmy wpływające na proces zapalny w jelicie - pokarmy wskazane w diecie osób z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit - planowanie i przygotowywanie posiłków - co jeść w stanie zaostrzenia choroby? - a co jeść w okresach remisji? Ponadto proponuje też JADŁOSPIS NA 7 DNI.

Naproksen - multifunkcjonalny lek w świetle aktualnych badań i doniesień

Iwona Sarzyńska-Długosz, Bartosz Sapilak

Działania terapeutyczne naproksenu i unikalne cechy farmakologiczne leku wpływają na możliwości jego wykorzystania nie tylko w praktyce lekarza POZ, ale również w poradniach specjalistycznych. Jest on skuteczny w uśmierzaniu bólów mięśniowo-szkieletowych różnego pochodzenia, dodatkowo zaś ma działanie przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Umożliwia to zarówno skuteczne stosowanie go w chorobach przewlekłych, takich jak: RZS, ChZS, ZZSK, jak i efektywną redukcję objawów klasycznych infekcji, szczególnie tych o podłożu wirusowym, zmniejszając bóle mięśni, stawów, głowy i obniżając gorączkę.

Rola kwasu masłowego w patogenezie i leczeniu chorób jelit

Karolina Radwan, Piotr Radwan

Kwas masłowy należy do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, będących fizjologicznie produktem fermentacji prowadzonej przez mikrobiotę jelitową. Wykazuje szerokie spektrum korzystnych działań metabolicznych na poziomie przewodu pokarmowego i tkanek obwodowych, w tym stanowi główne źródło energii dla kolonocytów, ma działanie cytoprotekcyjne, regeneracyjne i troficzne na błonę śluzową jelit. W stanach patologicznych upośledzenie syntezy kwasu masłowego i obniżenie jego stężenia może prowadzić do uszkodzeń bariery jelitowej, translokacji bakteryjnej, zaburzeń immunomodulacji oraz nasilonej reakcji zapalnej. Egzogennie podawany kwas masłowy w postaci soli sodowej (maślan sodu) wykazuje wielokierunkowe korzystne działanie terapeutyczne uzasadniające jego szerokie zastosowanie w medycynie ogólnej, gastroenterologii, geriatrii, onkologii i w postępowaniu okołooperacyjnym.