Okiem innego. Studia porównawcze o polskiej tożsamości literackiej i kulturowej

Maria Delaperrière

Okiem innego to książka o tożsamości polskiej literatury i szerzej – kultury współczesnej, oglądanej z punktu widzenia literatury obcej. Jest to spojrzenie z dystansu, wychwytujące w literaturze rodzimej to, co w zderzeniu z literaturą zachodnioeuropejską ujawnia swoją osobliwość. Punktem odniesienia jest najczęściej literatura francuska, ze względu na historyczną wagę literatury wygnańczej, od Mickiewicza i Norwida po Czapskiego i Miłosza. Na tym fundamencie rozwijają się nowe konstelacje skupione wokół współczesnych przeobrażeń polskiej wyobraźni mitycznej i zindywidualizowanych miejsc pamięci. „Oko innego” odkrywa także tajniki „tożsamości zwielokrotnionej” u Wata, Kuśniewicza, Odojewskiego. Powstaje nowy model pisarza-czytelnika szczególnie ważny u Herlinga, Miłosza, Czapskiego, tworzących własny palimpsest tożsamości kulturowej. Okiem innego jest zaproszeniem do dialogu i uczestnictwa czytelnika w docieraniu do istoty polskiej wyobraźni antropologicznej.   Literatura jako przestrzeń wspólna – taka wydaje się dominująca tendencja badawcza zbioru Marii Delaperrière. Szczególna symbioza polskiego środowiska „Kultury” paryskiej z wpływami francuskimi została w książce znakomicie ukazana. Jest to na pewno jeden z najlepszych porównawczych oglądów kulturowej wyjątkowości czasopisma i środowiska, które je stworzyło. Terminologia, jaką proponuje Autorka, wejdzie bez wątpienia do językowego obszaru komparatystyki. Mieści się w niej bowiem zarówno mit, jak historia, a także lingwistyka i biografistyka. Okiem innego jest soczewką przeobrażeń, jakim podlegała polska kultura na przestrzeni XX i XXI stulecia. Omawiane książki i pisarze tworzą fascynującą panoramę „zwielokrotnionej polskiej tożsamości”. Z recenzji prof. dr hab. Marty Wyki Prof. dr hab. Maria Delaperrière przez wiele lat kierowała Wydziałem Polonistyki w Państwowym Instytucie Języków i Cywilizacji Wschodnich (Institut National des Langues et Civilisations Orientales) oraz Ośrodkiem Studiów Europejskich (Centre d’Etudes de l’Europe Médiane) w Paryżu. Jest autorką książek i redaktorką ponad trzydziestu tomów wydanych po francusku. Po polsku opublikowała: Dialog z dystansu (1998), Polskie awangardy a poezja europejska (2004), Pod znakiem antynomii (2006), Literatura polska w interakcjach (2011). Otrzymała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego (2016) oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego (2017).

Wybaczyć Bogu. Hiob w literaturze podejmującej tematykę II wojny światowej

Anna Marta Szczepan-Wojnarska

Książka Wybaczyć Bogu podejmuje problematykę cierpienia i jego doświadczania w perspektywach literaturoznawczej, antropologicznej i teologicznej w świetle utworów: Hiob Karola Wojtyły, Mąż doskonały Jerzego Zawieyskiego, Drugie szczęście Hioba Anny Kamieńskiej, Josela Rakowera rozmowa z Bogiem Zvi Kolitza i Wakacje Hioba Bogdana Wojdowskiego. Każdy z nich, sięgając do biblijnej postaci Hioba, niezależnie od siebie nawzajem, usiłuje znaleźć odpowiedź nie tyle na pytanie unde malum? ale czy istotnie malus omnia in malum vertit? Te osobne głosy w zaskakujący sposób wchodzą ze sobą w dialog, wobec którego czytelnik nie może pozostać obojętny. Anna M. Szczepan-Wojnarska -- absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego i Anglia Ruskin University, Cambridge (Wielka Brytania), adiunkt Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, stowarzyszony wykładowca The Woolf Institute, Cambridge. Autorka książki "...z ogniem będziesz się żenił". Doświadczenie transcendencji w życiu i twórczości Jerzego Lieberta, Universitas, Kraków 2003. Publikowała m.in. w "Kresach", "Nowej Polszy", "Pamiętniku Literackim", "Tekstach Drugich", "Toposie", "Więzi".

Jezuici wobec tradycji średniowiecznej. Barokizacje kościołów w Kłodzku, Świdnicy, Jeleniej Górze i Żaganiu

Dariusz Galewski

Książka jest pierwszą próbą określenia stosunku jezuitów do sztuki średniowiecznej na obszarze Śląska, należącego w okresie nowożytnym do Prowincji czeskiej zakonu. Prezentuje realizacje artystyczne w czterech wymienionych ośrodkach w oparciu o dokumenty przechowywane w centralnym archiwum jezuitów w Rzymie oraz archiwalia kłodzkie znajdujące się w Krakowie, w większości do tej pory nie znane i nie publikowane. Pozwoliło to na szczegółową rekonstrukcję chronologii prac, ich fundatorów, a w niektórych wypadkach również autorów. Książka zawiera także pełny wykaz artystów zakonnych działających przy wymienionych ośrodkach i ich krótkie biografie. W wypadku kilku najwybitniejszych, takich jak Christoph Tausch, Johann Riedel czy Adam Thille, potwierdza dotychczasowe atrybucje i wskazuje nowe. Wprowadza do literatury przedmiotu bardzo interesujące wypowiedzi rektorów, zwłaszcza kolegium w Świdnicy, na temat dzieł sztuki, które wskazują na upodobania estetyczne fundatorów, a zwłaszcza na polemiczną wymowę ideową skierowaną do protestantów. Przedstawia także źródła inspiracji dla poszczególnych realizacji znajdujące się w Rzymie, Wiedniu i Pradze. Wskazuje przy tym na subtelny dialog z tradycją średniowieczną, którą jezuici starali się wykorzystać w celu legitymizacji swojej obecności w protestanckich miastach i przekonania innowierców do swoich racji, co nie zawsze kończyło się sukcesem.

Poznanie, zbiorowość, polityka. Analiza teorii aktora-sieci Bruno Latoura

Krzysztof Abriszewski

Teoria aktora-sieci to jedna z najbardziej zaskakujących i nowatorskich koncepcji, jakie pojawiły się w humanistyce i naukach społecznych na przełomie wieków. W przeciągu ok. trzydziestu lat swego istnienia rozwinęła się i wychodząc od badania nauki w laboratoriach przechodziła do coraz to innych obszarów, zaś jej przedstawiciele - B. Latour, M. Callon, J. Law - uzyskali szerokie, międzynarodowe uznanie. Książka Poznanie, zbiorowość, polityka. Analiza teorii aktora-sieci Bruno Latoura jest pierwszą monografią w języku polskim poświęconą tej koncepcji. Można ją czytać jako wprowadzenie do teorii aktora-sieci wiodącej od zagadnień epistemologicznych do teorii społecznej i filozofii polityki. Jednakże jest ona  także próbą uczynienia z teorii aktora-sieci spójnego stanowiska filozoficznego, które przekształca nasze myślenie o praktykach poznawczych, o świecie społecznym i problemach politycznych.   Krzysztof Abriszewski - pracuje w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Publikował prace poświęcone m.in. teorii aktora-sieci, niedualizującemu sposobowi mówienia, etyce dalekiego zasięgu i kulturowym funkcjom filozofii. Realizował projekt interdyscyplinarnych badań nad inflacją informacyjną i dominacją czasu szybkiego w kulturze współczesnej. Uczestnik inicjatywy Forum Humanistycznego (www.forhum.umk.pl) wiążącego badaczy z różnych dyscyplin akademickich. Tłumacz tekstów R. Rorty'ego, S. Fisha, H. Putnama i B. Latoura.  

Tropy Prousta. Problemy recepcji literackiej w literaturze polskiej po 1945 roku

Anna Jarmuszkiewicz

„Zaprezentowana rozprawa otwiera proces zapełniania dotkliwej luki w polskim literaturoznawstwie, podejmując temat niesłusznie w badaniach pomijany. Anna Jarmuszkiewicz czyni to w sposób dojrzały, metodologicznie spójny, a co najważniejsze odzwierciedlający wielowątkowość rodzimych lektur prozy autora W stronę Swanna. Buduje w dysertacji nie tylko reprezentatywny i szeroki obraz polskiej recepcji Prousta po roku 1945, ale też odnosi interesujące ją zagadnienie recepcji do kluczowych trendów nowoczesnej humanistyki, z właściwą literaturoznawstwu tendencją do przechodzenia od badań literackich do badań kulturowych. Czytając tę wielce pożyteczną rozprawę możemy się zastanawiać na ile przedstawione interpretacje potwierdzają istotę owego przejścia, a na ile podpowiadają, że nie jest ono wcale tak radykalne, jak chcieliby nieraz sądzić teoretycy”. Z recenzji prof. dr hab. Agaty Stankowskiej (UAM)   „Muszę przyznać, że temat, którym zajęła się pani Jarmuszkiewicz wręcz domagał się opracowania. [...] jest on niewątpliwie ciekawy poznawczo (jak wiadomo książka Domagalskiego poświęcona obecności Prousta przed rokiem 1945 przysłużyła się do przetarcia szlaku jedynie w okresie wcześniejszym) i przede wszystkim wart wysiłku weń włożonego. Z recenzji prof. dr hab. Anny Łebkowskiej (UJ)   Anna Jarmuszkiewicz – literaturoznawczyni, doktor nauk humanistycznych, współautorka (z A. Smywińską-Pohl) książki Odkrywanie niedostępnego. Utwory osierocone w dorobku studentów pochodzenia żydowskiego z Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego (Kraków 2018) oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych publikowanych m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Tekstach Drugich”, „Zagadnieniach Rodzajów Literackich”, „Bulletin Marcel Proust”, współredaktorka tomów naukowych Opus citatum. O cytacie w kulturze oraz Tradycja współcześnie – repetycja czy innowacja?. Zainteresowania badawcze: recepcja literacka, związki literatury i fotografii, badania nad obrazem, judaica. 

Baśń w literaturze i w filmie. Rola baśni filmowej w edukacji filmowej dzieci w wieku wczesnoszkolnym

Ewelina Konieczna

Walory wychowawcze i edukacyjne mediów elektronicznych, zwłaszcza w dobie ich gwałtownej ekspansji i zwiększającego się wpływu na wiele dziedzin współczesnego życia społeczno-kulturalnego, ciągle rodzą wiele dyskusji w gronie pedagogów i teoretyków kultury. Współczesna szkoła musi dostrzegać wiążące się z tym zagadnieniem możliwości i zagrożenia, gdyż edukacja przez kulturę filmową wydaje się interesującą propozycją pedagogiczną, sprzyjającą wychowaniu młodego pokolenia w świadomości istnienia epoki „przedelektronicznej”. Książka Eweliny Koniecznej analizuje zagadnienie odbioru baśni ekranowej przez siedmio-, ośmio- i dziewięciolatków, stanowiąc próbę określenia jej roli i znaczenia w edukacji filmowej dzieci oraz możliwości jej wykorzystania przez nauczycieli w zakresie zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej.  

Zwroty krytyczne. Studia i szkice nie tylko o literaturze

Arleta Galant

Zwroty krytyczne, podobnie jak poprzednie książki Arlety Galant, pisane są w intrygującym (dla) czytelnika „rewizyjnym” trybie. Polega on – spłycając rzecz całą – na nieustającym zderzaniu historycznoliterackiego rekonesansu z najnowszymi teoriami i metodologiami, a także z krytyczną lekturą podsuwającą niebanalne pytania do/wobec ugruntowanych już przekonań czy tez. To zderzanie (a raczej: cyrkulacja zderzeń) nie ma jednak charakteru autorytatywnych gestów kogoś, kto „wie lepiej”, lecz odbywa się w konsekwentnie utrzymywanym przez Autorkę trybie pełnego – jednocześnie – empatii i przekory, podziwu i krytycyzmu czytania tekstów, a także życzliwego i przenikliwego zarazem nicowania stojących za nimi konceptów i teoretycznych umocowań. Takim trybem czytanio-pisania Arleta Galant pokazuje najlepsze strony polskiej literackiej krytyki feministycznej. Traktując feminizm jako „poważną światopoglądową robotę”, nie ucieka bowiem przed problematycznymi kwestiami i kłopotliwymi pytaniami, stawianymi różnym feministycznym teoriom i praktykom. dr hab. Dorota Kozicka

Archeologia wspólnotowa - poznając przeszłość, nie zapominając o teraźniejszości

Kornelia Kajda, Dawid Kobiałka, Arkadiusz Marciniak

Archeologia wspólnotowa obejmuje w swoim polu dwa istotne aspekty, niewykluczające się nawzajem: możliwość realizowania działań nastawionych na badanie materialnych śladów przeszłości, przy uwzględnieniu oczekiwań oraz potrzeb współcześnie żyjących ludzi. Słowem, archeologia wspólnotowa wychodzi naprzeciw współczesnym poglądom, według których dziedzictwo kulturowe (archeologiczne) jest dobrem (zasobem) – można je, a nawet więcej: należy rozsądnie wykorzystywać dla dobra współczesnych i przyszłych pokoleń. Mając to na względzie, w książce Archeologia wspólnotowa – poznając przeszłość, nie zapominając o teraźniejszości przedstawiono problematykę archeologii wspólnotowej i skonceptualizowano jej treść i formę. Rozważania te dopełnione zostały przez kwestie dotyczące roli i znaczenia współpracy pomiędzy archeologią a lokalnymi wspólnotami. Opisano też reprezentatywne projekty i prace terenowe, ukazujące różne wymiary współpracy pomiędzy archeologią a społeczeństwem. Zamierzeniem redaktorów tomu było zebranie najnowszych i oryginalnych prac, powstałych w polskim środowisku naukowym, które odnoszącą się do współpracy i włączania lokalnych wspólnot w prace naukowe oraz ochronę dziedzictwa kulturowego. Jest to pierwsza tego rodzaju publikacja na polskim rynku wydawniczym. Idea uspołecznienia archeologii – zasadniczy cel, jaki stawiają sobie redaktorzy tomu i jego autorzy – to pomysł godny uznania nie tylko jeśli chodzi o upowszechnienie interesującej nas dyscypliny. Jak wynika z lektury tekstów, zawiera w sobie znacznie wzbogacony walor poznawczy, tkwiący już w samych założeniach archeologii wspólnotowej. Zawarte bowiem w tytule sformułowanie „poznając przeszłość, nie zapominając o teraźniejszości” oznacza nie tylko odniesienie do najnowszych, często tragicznych wydarzeń, które pamiętamy, lecz komunikuje o tym, że ukierunkowana perspektywicznie teraźniejszość stanowi pryzmat, za pośrednictwem którego postrzegamy przeszłość i dla której ją poznajemy. z recenzji prof. dr. hab. Henryka Mamzera Tom zgromadził wybitnych polskich badaczy tworzących zręby archeologii wspólnotowej i nadających kierunek przyszłym badaniom w jej zakresie. Niniejsza praca jest pokłosiem dojrzałej, a zarazem oryginalnej refleksji i podejmowanych zgodnie z nią badań empirycznych. z recenzji prof. dr hab. Danuty Minty-Tworzowskiej

Mrówcza zabawa. Współczesne zabawki a społeczne konstruowanie dziecka

Ewa Maciejewska-Mroczek

Książka Ewy Maciejewskiej-Mroczek to socjologiczna analiza współczesnego projektu dziecka. Autorka przedstawia go jako płynny, zmienny, znajdujący się w nieustannym ruchu. Analiza przeprowadzona jest ze świadomością historycznych procesów, które go ukształtowały, i jego wewnętrznego zróżnicowania. Przedmiotem zainteresowania autorki są zabawki – wytwory kultury materialnej bliskie dzieciom, a we współczesnych społeczeństwach zachodnich bardzo rozpowszechnione. Obecnie uważa się, że zabawa powinna kształtować dziecko, jest jego pracą. To ze względu na nie, a jeszcze precyzyjniej – ze względu na przyszłego dorosłego, którego w nim widzimy, zabawki mają odzwierciedlać kulturowe systemy znaczeń tworzonych wokół takich pojęć jak płeć, pozycja społeczna, konsumpcja, samorealizacja, wiedza itp. Autorka analizuje różnorodne dane, łącząc pewne uniwersalia kultury globalnej ze specyfiką polskiego „tu i teraz”. Celem było spojrzenie na współczesne społeczeństwo poprzez zabawki i dowiedzenie się tego, w jaki sposób owe materialne obiekty, stanowiące istotny element świata dziecięcego, odzwierciedlają i zarazem konstruują projekt dziecka.  

Performans

Diana Taylor

Książka Performans Diany Taylor niewątpliwie wyróżnia się na tle rodzimych i tłumaczonych prac o performansach i performatywności. Autorka jako materiał swoich rozważań wybrała stosunkowo słabo znane przykłady z Ameryki Środkowej i Południowej, co nie pozostało bez wpływu na sposób definiowania tytułowego zjawiska, zwłaszcza jego aspektów politycznych. Ponadto sto kilkadziesiąt unikatowych fotografii ze zbiorów nowojorskiego Hemispheric Institute of Performance and Politics nie tyle ilustruje przywoływane artystyczne działania i zaangażowane interwencje w rzeczywistość, ile stanowi integralny element wywodu, który niewiele ma wspólnego z typowym akademickim wykładem. Precyzyjnie rozplanowany graficznie wchodzi w dialog ze zdjęciami, dając przykład tego, co można nazwać pisaniem performatywnym czy też performansem pisania.

Kronika Thietmara

Thietmar

  To jeden z najcenniejszych zabytków historiografii europejskiej z przełomu X i XI wieku. Starannie wykształcony, krytyczny i samodzielny w sądach biskup merseburski Thietmar (975-1018) stworzył wybitne dzieło, ukazujące dzieje Niemiec, Słowiańszczyzny połabskiej, Polski, Czech oraz Węgier. Sporo uwagi poświęcił w nim stosunkom polsko-niemieckim w czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego, a także sprawom wewnętrznym państwa polskiego. Kronika jest jednak przede wszystkim wspaniałą panoramą panowania na tronie cesarskim Ottonów I, II i III oraz Henryka II.

Lektura jako spotkanie. Brzozowski - tekst - metoda

Eliza Kącka

liza Kącka, filolożka z wykształceniem filozoficznym, debiutowała w r. 2012 książką Stanisław Brzozowski wobec Cypriana Norwida, godząc w niej dwa główne obszary swoich zainteresowań: literaturę i myśl drugiej połowy XIX wieku oraz światopoglądy polskiej moderny. Lekturę jako spotkanie uznać można za dalszy krok na tej drodze. Oprócz tego, niejako dla równowagi, dr Kącka jest eseistką i badaczką poezji współczesnej, począwszy od Herberta, a kończąc na autorach najmłodszej generacji. W r. 2017 wydała także zbiór krótkich próz poetyckich Elizje. Pisze do pism naukowych i „Tygodnika Powszechnego”, „Znaku”, „FA-artu”, „Nowej Dekady Krakowskiej”. Jest laureatką licznych nagród i wyróżnień. Pracuje na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.     „W ostatnim zdaniu swojej rozprawy autorka podkreśla, że starała się tu interpretacyjnie i lekturowo sprostać wielości, którą wyznaczyła sobie, wybierając przedmiot swoich badań i ich obszar. Starania te, w moim odczuciu, przyniosły świetny efekt – nie tylko dlatego, że ujawniają znakomite kompetencje w zakresie historii literatury i kultury, filozofii, antropologii. Także dlatego, że autorka fortunnie łączy ambicje badacza z nieukrywaną fascynacją Brzozowskim, który patronuje jej własnym przygodom myśli.  Sama od lat podzielam tę fascynację, ale lektura tej pracy jeszcze ją wzmaga – także za sprawą oryginalnego stylu Elizy Kąckiej, wypracowanego w wieloletnim obcowaniu z myślą jednego z najoryginalniejszych polskich filozofów. Ale podkreślić tu trzeba, że podążając w ślad za swoim bohaterem, autorka mówi co chwila: „sprawdzam”, zagląda pod podszewkę jego definicji, formuł i metafor, wprowadza je w ruch. Wysoko zatem oceniam tę próbę zbilansowania fascynacji i analizy, która udowadnia, w moim mniemaniu, wielkość i wagę projektów antropologicznych Brzozowskiego, niesprawiedliwie często wcześniej ocenianego jako filozof  nieprzekonujący i niekompetentny z powodu rzekomego „rozwichrzenia” swej myśli. Autorce udało się w tej pracy pokazać mapę polskiej nowoczesności, zarysować na niej przygody polskich i europejskich intelektualistów z początków XX w., a jednocześnie przedstawić nową propozycję czytania Brzozowskiego”.    Z recenzji prof. dr hab. Ewy Paczoskiej

Słowa i słówka. Podręcznik do nauki języka polskiego. Słownictwo i gramatyka dla początkujących (A1, A2)

Magdalena Szelc-Mays, Elżbieta Rybicka

Podręczniki UNIVERSITAS są zgodne z zasadami certyfikacji języka polskiego jako obcego Ten podręcznik łączy minimum słów, niezbędnych do codziennej komunikacjim z podstawowymi regułami gramatycznymi języka polskiego. Zestawy tablic z rysunkami ilustrującymi słowa i zasady gramatyki to sposób prezentacji nowych pojęć oraz objaśniania ich związków paradygmatycznych, syntagmatycznych i syntaktycznych. Ćwiczenia, których zadaniem jest zilustrowanie, poszerzenie i uporządkowanie wprowadzanego słownictwa, kształcą wszystkie sprawności językowe: czytanie, pisanie, mówienie i słuchanie ze zrozumieniem. Podręcznik może być pierwszym podręcznikiem kursowym do nauczania języka polskiego jako obcego. Każda lekcja zawiera: - listę nowych słów - uporządkowanych według części mowy - krótki tekst do przeczytania i omówienia - ćwiczenia leksykalne i gramatyczne Poziom podstawowy A1, A2

Lęk nowoczesny. Eseje o demokracji i jej adwersarzach

Leszek Koczanowicz

Nowoczesność jest jednocześnie kuszącym i niepojącym projektem społecznym i egzystencjalnym. Książka Lęk nowoczesny. Eseje o demokracji i jej adwersarzach ukazuje jej złożoność oraz zawarte w niej sprzeczności. Związki polityki i egzystencji, ambiwalencje projektu oświeceniowego i filozofii Marksa, dyskomfort i wielkość demokracji, a także polityka doświadczenia i analiza magicznej mocy sztuki tworzą złożony obraz nowoczesności, w którym splatają się i ścierają różne ideologie i wierzenia. Odwołania do Foucaulta, Agambena, Lacana, Kristevej, Laclau, Mouffe, Habermasa, Brodskiego, Bölla, Sebalda i wielu innych artystów i teoretyków pozwalają ukazać ruch myśli, który ukształtował i wciąż kształtuje nasz świat i nasze myślenie.

Pierwsze biskupstwa polskie

Karol Buczek

Czy słynna kronika Thietmara jest rzeczywiście wiarygodnym źródłem wiedzy o początkach organizacji Kościoła katolickiego w Polsce? Jaki był charakter zależności Kościoła polskiego od Magdeburga w latach 966-989? Czy rzeczywiście Jordan był pierwszym biskupem "poznańskim"? Na te i wiele innych fascynujących pytań, związanych z początkami polskiej państwowości i roli Kościoła katolickiego w niej, próbuje odpowiedzieć niniejsza praca.

Florencja-muzeum. Miasto i jego sztuka w oczach polskich podróżników

Małgorzata Wrześniak

Florencja – muzeum. Miasto i jego sztuka w oczach polskich podróżników ukazuje ponad 50 relacji skreślonych przez polskich podróżników, którzy odwiedzali Florencję na przestrzeni lat 1540-1825. Wyciągnięte z przepastnych archiwów rękopiśmienne diariusze z podróży autorstwa staropolskich dyplomatów, księży, szlachty i studiującej młodzieży tworzą fascynującą opowieść o mieście, jego mieszkańcach, mecenasach i artystach, a przede wszystkim o tym jak postrzegali ich nasi rodacy przez trzy stulecia, co ich zachwycało, i co krytykowali. Jest to szczególny przewodnik po „polskiej Florencji”, który jak wehikuł czasu przenosi czytelnika w czasy odległe ukazując ich kulturę, sztukę i obyczaje pokazując jednocześnie jak florencki gust przenikał do świadomości podróżnika i jak na niego oddziaływał.    „Proponowana publikacja – co podnosi jej wartość – łącząc warsztat historyka sztuki, historyka i kulturoznawcy jest opracowaniem o charakterze interdyscyplinarnym, prezentującym zupełnie nieznane na polskim gruncie materiały źródłowe. Ich olbrzymi zbiór, przeanalizowany w pierwszej części książki, stanowi podstawę dla ciekawych wniosków na temat mentalności, poziomu estetycznej wrażliwości, zainteresowań i fascynacji podróżujących do Włoch Polaków na przestrzeni od połowy XVI wieku do około 1825 roku”.    Z recenzji ks. prof. dr. hab. Michała Janochy    Małgorzata Wrześniak, doktor nauk humanistycznych, historyk sztuki i tłumacz. Od wielu lat związana z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Zajmuje się teorią sztuki, historią estetyki i doktryn artystycznych, a zwłaszcza historią estetycznego przeżycia staropolskich podróżników. W sposób szczególny interesuje się sztuką i historią Florencji, gdzie organizuje wystawy i prowadzi międzynarodowe seminaria podejmujące złożoną problematykę współczesnych recepcji i przekształceń florenckich arcydzieł.   

Iść czy jechać. Ćwiczenia gramatyczno-semantyczne z czasownikami ruchu (B2, C1)

Józef Pyzik

POZIOM B2, C1 Czasowniki ruchu w nauczaniu języka polskiego jako obcego stanowią duże wyzwanie metodyczne dla uczących, bo z jednej strony są bardzo trudne, z drugiej należą jednak do kanonu leksykalnego i gramatycznego, jako takie, powinny znaleźć się w programie nauczania dla początkujących. W niniejszym podręczniku wybrano te czasowniki ruchu, które są najczęściej używane. Ze względu na wspomniane wyżej problemy metodyczne proponuje się ćwiczenia o różnym stopniu trudności. Większość przeznaczona jest jednak dla osób o średniej i zaawansowanej znajomości języka polskiego, ale ćwiczenia w pierwszej części podręcznika mogą zostać wykorzystane w programie dla początkujących. Są to z reguły ćwiczenia gramatyczne, dotyczące połączeń czasowników ruchu z przyimkami i łączącymi się z nimi rzeczownikami. Dla ułatwienia, przed każdą partią ćwiczeń podano krótkie komentarze i schematy użycia z podstawowymi przyimkami, łącznie z podaniem końcówek przypadków użytych w ćwiczeniach. Do tego samego celu służy tabela zbiorcza przyimków i przypadków oraz wzory odmiany we wszystkich czasach. Podręczniki UNIVERSITAS są zgodne z zasadami certyfikacji języka polskiego jako obcego

Pińskie błota. Natura, wiedza i polityka na polskim Polesiu do 1945 roku, wyd. II popr., miękka oprawa

Sławomir Łotysz

Wydanie II poprawione   O Polesiu na ogół pisano tak, jakby niczym nie różniło się od innych krain. A przecież wszystko tam wyglądało inaczej – siano zbierano, stojąc po kolana w błocie, na pińskim targu handlowano wprost z łodzi, a centralna część Polesia na kilka miesięcy w roku zamieniała się w śródlądowe morze. Sławomir Łotysz podjął próbę przepisania międzywojennej historii tej krainy, za punkt wyjścia przyjmując wszechobecne tam mokradła. Plany ich osuszenia były w tym okresie, jak dowodzi, głównym elementem polityki państwa wobec ziem wschodnich, bowiem dopiero odwodnienie Polesia otwierało drogę do jego kolonizacji.    Książka Pińskie błota jest pierwszą monografią z dziejów II RP pisaną świadomie z perspektywy środowiskowej, pokazującą ekologiczny wymiar kluczowych debat o tym etapie polskiej historii. dr hab. Adam Izdebski   Choć jest to książka naukowa, została napisana żywym i bogatym eseistycznym językiem, dzięki czemu wciąga czytelnika już od pierwszej strony i do ostatniej stanowi pasjonującą lekturę. dr hab. Anna Engelking, prof. PAN   Sławomir Łotysz (ur. 1970) – historyk, profesor w Instytucie Historii Nauki PAN im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów w Warszawie. Zajmuje się historią techniki i historią środowiskową. W latach 2017–2021 przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Historii Techniki (ICOHTEC).

Świat przywrócony. Metternich, Castlereagh i zagadnienie pokoju 1812-1822

Henry Kissinger

Co decyduje o polityce państw? Dlaczego wybierają taką, a nie inną drogę postępowania? Jaką rolę odgrywa położenie geograficzne, a jaką osobowości przywódców? Jaki wpływ na politykę zagraniczną państwa wywiera jego struktura wewnętrzna, doświadczenia historyczne, panujące przekonania, ideologia? W jaki sposób państwa mogą zostać przekonane do podporządkowania się wspólnej polityce mimo dzielących je różnic? Jak kształtuje się równowaga sił i co decyduje o naturze porządku międzynarodowego? Jak – last but not least – zapewnić trwały pokój i stabilność w systemie międzynarodowym? Odpowiedzi na te i inne pytania poszukuje jeden z najwybitniejszych teoretyków i praktyków polityki XX wieku w książce, która – napisana u progu jego kariery – do dziś stanowi nieocenioną lekcję myślenia politycznego, taktyki dyplomatycznej i strategii państwowej.   Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego

Etyka normatywna. Między konsekwencjalizmem a deontologią

Krzysztof Saja

Książka stanowi próbę syntezy trzech wielkich nurtów etycznych: konsekwencjalizmu, deontologii oraz etyki cnót. Autor, sprawnie poruszając się we współczesnej etyce anglosaskiej, opisuje ich filozoficzne źródła, wady i zalety, skupiając się zwłaszcza na konsekwencjalizmie i deontologii. Stara się pokazać, że choć ich zwolennicy przyjmują wiele trafnych przekonań, niepotrzebnie podnoszą je do najważniejszej rangi, dewaluując intuicje swoich przeciwników. Wynikiem takiej oceny jest pomysł tworzenia teorii hybrydowych. Stanowią one sposób pogodzenia zwaśnionych nurtów poprzez zbudowanie syntetycznej koncepcji, która uwzględniać będzie najważniejsze przekonania przyjmowane przez spierające się ze sobą etyczne obozy. Ponieważ cel taki nie byłby osiągalny bez wcześniejszej szczegółowej analizy, czytelnik znaleźć może w książce opis najważniejszych cech poszczególnych tradycji, dokonany z myślą o wszystkich tych, którzy interesują się poszukiwaniem racjonalnego uzasadnienia norm moralnych. Problem wyboru pomiędzy konsekwencjalizmem a deontologią rzadko bywa prezentowany w sposób całościowy, pozwalający czytelnikowi na uchwycenie najważniejszych argumentów (i kontrargumentów) obu stron. [ …] Recenzowana praca K. Saji stanowi próbę przedstawienia właśnie tego rodzaju opracowania i – warto podkreślić to już na samym wstępie – próbę niezwykle ambitną, bardzo szeroko zakrojoną, samodzielną w sposobie prezentacji i doboru materiału, a także zawierającą oryginalny wkład autora w postaci szkicu koncepcji hybrydowego konsekwencjalizmu wielu funkcji. […] Należy uznać ją za pozycję bardzo wartościową, starannie przygotowaną i wartą polecenia. (Z recenzji wydawniczej dr hab. Jacka Jaśtala) Krzysztof Saja, ur. 24 lutego 1979 roku, pracownik Zakładu Etyki Instytutu Filozofii Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w zakresie metaetyki, etyki normatywnej oraz etyki stosowanej. Jest autorem książki Język etyki a utylitaryzm. Filozofia moralna Richarda M. Hare’a (2008) oraz kilkunastu artykułów naukowych wydanych w Polsce i za granicą. Przebywał na stażach i szkoleniach w takich ośrodkach jak Humboldt-Universität zu Berlin (Niemcy), Aarhus Universitat (Dania), Keele University (Anglia) i The University of Edinburgh (Szkocja).  

Słownik odmiany rzeczowników polskich

Stanisław Mędak

Dzięki temu praktycznemu przewodnikowi, zawierającemu kilkaset paradygmatów, indeks ponad 20 000 leksemów, każdy użytkownik będzie w stanie lepiej zrozumieć i szybciej opanować bogaty system deklinacji polskich rzeczowników. Bez trudu odnajdzie odmianę (formy) dowolnego rzeczownika, jak również szereg dodatkowych informacji z zakresu fleksji. - 500 wzorów odmiany - 20 tysięcy rzeczowników - indeks a tergo - liczne informacje prktyczne z zakresu fleksji rzeczownika - czytelność układu oraz łatwość używania - pomoc dydaktyczna przeznaczona dla obcokrajowców uczących się języka polskiego  Podręczniki UNIVERSITAS zgodne z zasadami certyfikacji

Wierność trudności. Hermeneutyka radykalna Johna D. Caputo a poezja Aleksandra Wata, Tadeusza Różewicza i Stanisława Barańczaka

Patryk Szaj

Patryk Szaj swobodnie porusza się po trudnej do określenia granicy między hermeneutyką i dekonstrukcją. Rekonstruuje hermeneutyczny rys dekonstrukcji jako radykalizacji hermeneutyki i odkrywa w niej twórczy potencjał interpretacyjny poezji Aleksandra Wata, Tadeusza Różewicza i Stanisława Barańczaka. Dominujące w książce rozważania o nierozstrzygalności podkreślają wyraźne pęknięcia w fundamentalnej konstytucji ludzkiego bycia-w-świecie. Podobnie jak dekonstrukcji nie da się sprowadzić do metody uprawiania filozofii, radykalnohermeneutyczna lektura poezji nie jest metodą uprawiania teorii literatury, ale tym, co za Martinem Heideggerem można nazwać wydarzeniem (Ereignis): rozumienie poezji to wydarzenie, które wydarza się wewnątrz niej samej. Szczegółowe analizy twórczości Wata, Różewicza i Barańczaka świadczą o znakomitym warsztacie badawczym Autora. Każde odwołanie do konkretnego wiersza, ale też do plejady istniejących interpretacji, zarówno tekstów poetyckich, jak i hermeneutyczno-krytycznych, można czytać jako zaproszenie do rozmowy o tym, co w danym momencie ważne. Książka Patryka Szaja jest erudycyjnie znakomicie zrealizowanym pomysłem odczytania powojennej poezji polskiej poprzez pryzmat hermeneutyki krytycznej. Biegle orientując się w skomplikowanej filozoficzno-literackiej mapie świata, Autor dyskretnie, a przez to tym mocniej pokazuje, że radykalnohermeneutyczna lektura poezji jest jego własną drogą docierania do rozumienia problemu badawczego, a tym samym – do siebie. Prof. dr hab. Andrzej Wierciński   Patryk Szaj – ur. 1989 r., doktor nauk humanistycznych, literaturoznawca. Interesuje się teorią literatury, związkami między literaturą a filozofią, ekokrytyką. Publikował m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Czasie Kultury”, „Analizie i Egzystencji”, „Kulturze Współczesnej”.

Człowiek wobec losu

Hanna Buczyńska-Garewicz

Czym jest los, czy kryje się on w człowieku, czy leży poza nim, czy jest tajemną koniecznością, czy zwykłym przypadkiem? Pytania o los są obecne  w myśli Zachodu od dawna.  Ich korzenie sięgają   mitów starożytnej Grecji  oraz wyrosłej z nich tragedii, będącej  literacką   formą    otwierającą  szczególną  przestrzeń dla  rozmyślań o losie.  Poprzez wieki swego istnienia pojęcie losu  ulegało oczywiście  różnym przemianom, w których ukształtowała się jego długa i skomplikowana historia. Zarazem jednak, przechodząc przez  wiele meandrów  własnych dziejów, pojęcie losu zachowalo niewątpliwie określoną   tożsamość swej treści, która pojawia się  jako ta sama, lub choćby tylko podobna,  ilekroć  człowiek w myśleniu  do tego pojęcia  się  odwołuje.  Z długiej historii pojęcia losu wybieramy w tej  książce  jedynie krótki jej odcinek. Rozważamy tu  dzieje losu  pomiędzy Kandydem  Woltera, a  człowiekiem bez właściwości  Musila.  Są te dzieje istotne, pozwalają lepiej rozumieć  dzisiejszą problematyczność losu  oraz nieustające dążenia rozumu instrumentalnego, by nad nim ostatecznie zapanować. Problem losu to zawsze także kwestia  granic wolności człowieka i jego  nieustannego  dążenia do ich przekraczania.

Figury obecności i nieobecności. Wprowadzenie do francuskiej dysputy o świętych obrazach i o roli sztuki w życiu Kościoła w epoce nowożytnej

Piotr Krasny

Książka wprowadza czytelnika w dysputę na temat sztuki religijnej, prowadzoną we Francji od początku XVI do końca XVIII wieku z licznymi odwołaniami do starożytnej i średniowiecznej tradycji Kościoła gallikańskiego. W debatę tę angażowali się nie tylko teologowie katoliccy i protestanccy, ale także pisarze świeccy, początkowo wspierający działania Kościoła, a później dystansujący się od niego i próbujący zastąpić dogmatyczne chrześcijaństwo nową „religią rozumu”, Elementem łączącym zdecydowaną większość ich wypowiedzi było przekonanie, że obraz religijny nie może być postrzegany jako jako „portret Boga”, ale należy widzieć w nim tylko „znak odłączony” od  tego niewidzialnego pierwowzoru, nie uosabiający go, ale wyłącznie przypominający o nim wiernym. Francuscy pisarze opowiadali się więc za powściągliwym kształtowaniem obrazów i rzeźb, aby nie zachwycały one przesadnie widzów wyszukanymi formami, ani nie nie poruszały zbytnio ich emocji ekspresyjnymi ujęciami „historii świętej”. Dla owych autorów chrześcijaństwo było przede wszystkim religią Słowa, zaś obrazy jawiły się im jako duszpasterska pomoc dla „prostaczków”, którzy nie umieli czytać lub nie potrafili zrozumieć tekstów katechizmowych i prostych homilii. Pisarze ci podchodzili więc z dystansem do sztuki religijnej, przyjmując że jej znaczenie będzie maleć wraz z postępami oświecenia. Poddając się takim założeniom teoretycznym, twórcy sztuki religijnej we Francji osiągnęli w wieku XVII wysoki poziom, naznaczony szlachetną prostotą i czystością, ale w następnym stuleciu popadli w banalne schematy, nie chcąc angażować się zbytnio działalność coraz bardziej lekceważoną przez elity. Piotr Krasny, ur 1966, historyk sztuki, specjalizujący się w dziejach sztuki i teorii sztuki w epoce nowożytnej, profesor w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor książek: Architektura cerkiewna na ziemiach ruskich Rzeczypospolitej 1596-1914 (2003), Visibilia signa ad pietatem excitantes. Teoria sztuki sakralnej w pismach Roberta Bellarmina, Cezarego Baroniusza, Rudolfa Hospiniana, Fryderyka Boromeusza i innych pisarzy kościelnych epoki nowożytnej (2010), Fabrica ecclesiae Ruthenorum. Dzieje cerkwi w Szczebrzeszynie i jej rozbudowy w latach 1777-1789 w świetle kroniki ks. Jana Karola Lipowieckiego ( 2010). Pod jego redakcją ukazały się m.in. książki: Sztuka ziemi chełmskiej i województwa bełskiego (1999) oraz Święty Karol Boromeusz a sztuka w Kościele powszechnym, w Polsce, w Niepołomicach (2013).