Obecność sztuki teatralnej w codzienności życia społecznego. Nowe obszary zainteresowań pedagogiki społecznej

Teresa Wilk

Książka prezentuje obecność i zaangażowanie sztuki teatralnej w codziennym życiu społecznym. W celu zobrazowania stałej obecności teatru/działań teatralnych w perspektywie codzienności zaprezentowano – w zarysie – konstytuowanie się sztuki teatralnej zarówno w przestrzeni międzynarodowej, jak i w Polsce. Orientacja na powszechną obecność/dostępność teatru w każdej epoce historycznej stała się asumptem do zaprezentowania jego roli w praktyce społecznej w kontekście pedagogiki społecznej. To próba ukazania możliwości włączenia sztuki w obszar pedagogicznych zadań. Zasadniczy cel opracowania to ukazanie, że teatr „wyrósł” z określonych potrzeb minionych pokoleń, będąc formą ekspresji, wyrażania uczuć, środkiem komunikacji oraz formą zaspokajania wielu potrzeb. Czerpiąc tematykę z codzienności ludzkiej egzystencji, z czasem teatr spełniał coraz więcej funkcji społecznych, edukacyjnych i emocjonalno-estetycznych. Pełniąc owe funkcje, stawał się w kolejnych epokach istotnym instrumentem w praktyce społecznej: w procesach edukacji i wychowania, doświadczania rzeczywistości, kształtowania postaw moralnych, systemu wartości zarówno w przeszłości, jak i obecnie.  Niezależnie od typu teatru (klasyczny, alternatywny czy amatorski) możliwe jest pełne zaangażowanie w życie społeczne, w konstruowanie pozytywnych obrazów oraz „korygowanie”/akcentowanie negatywnych zjawisk w codziennej przestrzeni społecznej. Tym samym sztuka teatralna, jak również działania okołoteatralne stają się formą profilaktyki i kompensacji przestrzeni społecznej.  Książka adresowana jest do studentów pedagogiki, socjologii, polityki społecznej, wiedzy o teatrze oraz organizacji i stowarzyszeń, instytucji społecznych i kulturalno–oświatowych, które działają w środowiskach lokalnych zaangażowanych w edukację i rewitalizację zorientowane na zintegrowane projektowanie i rozwiązywanie problemów społecznych.

Przekład, czyli na styku dwóch podmiotowości

Katarzyna Majdzik

Książka pt. Przekład, czyli na styku dwóch podmiotowości porusza fundamentalny problem nauki o przekładzie, jakim jest relacja autor–tłumacz. Posiłkując się interdyscyplinarnym warsztatem badawczym oraz szerokim zapleczem filozoficznym, przedstawia Autorka koncepcję przekładu (procesu) jako dialogu międzykulturowego oraz przekładu (tekstu) jako dzieła powstałego w wyniku spotkania dwóch podmiotowości, a więc dwóch osobowości, kultur, języków i strategii tekstowych. Tak rozumiany „styk podmiotowości” zakłada relacyjny i dynamiczny charakter przekładu, którego ontologia jest „ruchoma”. Każdy przekład (tekst) funkcjonujący w ramach choćby tylko założonej teoretycznie serii translatorycznej zbliża się do oryginału-prototypu. Ruch ten oznacza ścieranie się idei, interpretacji oraz wzajemne „oświetlanie” tekstów. Badanie relacji przekład–oryginał umożliwia zatem śledzenie owego ruchu idei, a także daje wgląd w tekstową genezę zmian translatorskich; wyznacza horyzont badania obecności Innego w przekładzie i stosunku tłumacza do kategorii obcości. Praca stanowić ma wkład w teorię i filozofię przekładu; na nowo oświetla rudymentarne problemy translatologii oraz rozszerza wcześniejsze ustalenia tej dziedziny. Skierowana jest przede wszystkim do przekładoznawców oraz slawistów zainteresowanych najnowszą literaturą chorwacką.

Powszechny system ochrony praw człowieka. Podsumowanie dekad

red. Magdalena Półtorak, red. Ilona Topa

Opracowanie poświęconej jest zaprezentowaniu osiągnięć i aktualnych wyzwań, jakie są udziałem oenzetowskiego systemu ochrony praw człowieka, w tym zwłaszcza roli ONZ w kształtowaniu systemowej ochrony praw jednostki. Publikacja stanowi próbę refleksji nad ochroną traktatową, a zwłaszcza międzynarodowo chronionym substratem poszczególnych praw, podlegającym wpływom zmieniającej się rzeczywistości oraz skutecznością mechanizmów kontrolnych, jak również prezentuje rolę Rady Praw Człowieka. Zasadniczym celem Autorów jest  przede wszystkim zbadanie aktualnego stanu ochrony praw człowieka w wymiarze powszechnym oraz jej skuteczności w kontekście współczesnych wyzwań i zagrożeń. Publikacja skierowana jest do wszystkich osób zainteresowanych problematyką ochrony praw człowieka.   Magdalena Półtorak, doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się przede wszystkim wokół problematyki ochrony praw człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem równości płci w sferze publicznej oraz sytuacji uchodźczyń. Jest m.in. autorką ponad czterdziestu publikacji naukowych (w tym monografii Kobiety – kwoty – polityka. Gwarancje równości płci w Unii Europejskiej, Warszawa 2015), członkinią Grupy Polskiej ILA  oraz EuroGender Network, a także uczestniczką międzynarodowych projektów badawczych (Close the Deal-Fill the Gap, OMNIA). [sierpień 2019] Ilona Topa, doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół międzynarodowego prawa praw człowieka, międzynarodowego prawa karnego i zagadnień sprawiedliwości okresu przejściowego, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji ofiar przestępstw. Jest autorką kilkudziesięciu publikacji naukowych, w tym monografii Międzynarodowa administracja terytorialna. Prawo – praktyka – dylematy  (Katowice-Bydgoszcz 2012). [sierpień 2019]

Wiedza ekonomiczna, praca, przedsiębiorczość, konsumpcja. Świadomość ekonomiczna polskich studentów

Urszula Swadźba, Rafał Cekiera, Monika Żak

Książka jest efektem badań i analiz trzech autorów zajmujących się problematyką związaną ze świadomością ekonomiczną (pracą, przedsiębiorczością, mobilnością za pracą, konsumpcją). W niniejszej publikacji uwaga została skoncentrowana na młodym pokoleniu – studentach polskich i ich świadomości ekonomicznej. Książka adresowana jest do naukowców zajmujących się tą problematyką, praktyków społecznych oraz studentów. Autorzy swoją analizę oparli na przeprowadzonych badaniach socjologicznych. Badania te były częścią szerszego projektu zrealizowanego wśród studentów wyższych uczelni czterech krajów partnerskich Polski, Republiki Czeskiej, Słowacji, i Węgier. Zostały one wsparte finansowo w ramach Visegrad Standard Grant: „The economic awareness of the young generation of Visegrad countries” nr. 21420008. W monografii najpierw omówione są założenia teoretyczne badań. Przedstawiona jest definicja i rozumienie świadomości ekonomicznej oraz metodologiczne podstawy badań. W następnych rozdziałach, zgodnie z modelem teoretycznym badań Autorzy przedstawiają: system wartości i wiedzę ekonomiczną studentów, wartość pracy i jej cechy,  mobilność wewnętrzną i zagraniczną w celu podjęcia pracy, przedsiębiorczość, wartość pieniędzy i oszczędności, postawy wobec bogactwa i biedy oraz konsumpcję. Wyniki badań porównywane są do wyników badań studentów krajów Grupy Wyszehradzkiej. W Zakończeniu zarysowany jest syntetyczny stan świadomości ekonomicznej polskich studentów. Następnie skonstruowane typy studentów, uwzględniając różne elementy świadomości ekonomicznej.

Czytaj po polsku. T. 9: Katarzyna Grochola: "Zdążyć przed pierwszą gwiazdką". Wyd. 3. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Edycja dla średnio zaawansowanych (poziom B1 / B2)

oprac. Wioletta Hajduk-Gawron

Ukazujący się w serii "Czytaj po polsku. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego" tom "Zdążyć przed pierwszą gwiazdką" Katarzyny Grocholi, zaadaptowany i opracowany przez Wiolettę Hajduk-Gawron, zawiera fragmenty opowiadania z ćwiczeniami, które są skierowane do osób uczących się języka polskiego na poziomie B1/B2. Książeczka dzięki swej strukturze doskonale nadaje się zarówno do samodzielnej nauki języka polskiego i pracy nad tekstem, jak i do pracy na zajęciach prowadzonych przez lektora. Zawiera ona bowiem część lekturową wraz z wyjaśnieniem słów, które mogą stanowić trudność dla czytelników znających język polski na poziomie średnio zaawansowanym, część ćwiczeniową (rozumienie tekstu, mówienie, pisanie, ćwiczenia leksykalno-gramatyczne) oraz klucz do ćwiczeń. Ciekawostką tomu jest to, że treść zamieszczonego opowiadania dotyczy świąt Bożego Narodzenia, stąd w części ćwiczeniowej znajduje się bogaty materiał skoncentrowany wokół tej tematyki (między innymi dział propozycje muzyczne).

Muślinowa rebelia. Kobiecy libertynizm erudycyjny oświeceniowej Francji i jego tropy w tradycji feministycznej

Anna Budzanowska

Osiemnastowieczna Francja to epoka intensywnych przemian społecznych i intelektualnych. Kultura dworska, pełna ceremoniału i elegancji, ściera się z rodzącymi się żywiołowo nurtami filozoficznymi, podważającymi dotychczasowe autorytety, zarówno polityczne, jak i religijne. To czas, w którym pojęcie wolności staje się istotnym tematem dyskusji, a kobiety, szczególnie te związane z nurtem libertynizmu erudycyjnego (libertinage erudit), zaczynają odgrywać znaczącą rolę w powstawaniu nowych idei. W przedstawianej książce autorka analizuje teorie francuskich wolnomyślicielek, przez lata niedoceniane, a stanowiące oryginalny wkład w nurt libertynizmu erudycyjnego. Refleksje oświeceniowych erudytek pozostają nadal aktualne w dyskusjach o roli państwa w kształtowaniu praw kobiet i ich pozycji w społeczeństwie. Krytyczne spojrzenie na Kościół, religię, sferę publiczną oraz edukację jest jednym z mniej znanych, choć istotnym źródłem emancypacyjnych postulatów, które pojawiły się podczas rewolucji 1789 roku, budując dziedzictwo przyszłych fal feministycznych we Francji. Książka wnosi znaczący wkład w zrozumienie intelektualnych podstaw emancypacji oraz roli kobiet w formułowaniu teorii wolnościowych i równościowych w oświeceniowej Francji.

Wieki Stare i Nowe. T. 4 (9)

red. Sylwester Fertacz

Adresatami rocznika „Wieki Stare i Nowe” są głównie środowiska akademickie oraz nauczyciele i wszyscy miłośnicy historii. Teksty zamieszczone w tomie 4 (9) dotyczą zagadnień z nowożytnej i najnowszej historii powszechnej, historii Polski i Śląska. Warto zwrócić uwagę na ciekawe rozważania Aleksandry Skrzypietz dotyczące zabiegów o tron polski królewicza Jakuba Sobieskiego; wizerunek magnata polskiego nakreślony przez Dariusza Rolnika na przykładzie Andrzeja Zamoyskiego (1717–1792) oraz na dokonaną przez lwowską badaczkę Oksanę Rudy charakterystykę stereotypów w postrzeganiu przez polskich historyków przełomu XIX i XX wieku Ukraińców i stosunków polsko-ukraińskich. Spośród artykułów o tematyce śląskiej warto zwrócić uwagę na opracowanie Piotra Rygusa o górnośląskich drapaczach chmur, w którym znajdziemy ciekawą analizę uwarunkowań i procesu realizacji budownictwa wysokościowego na Górnym Śląsku w okresie międzywojennym. Elżbieta Wronka podejmuje próbę – po raz pierwszy w polskiej literaturze historyczno-politologicznej – przybliżenia czytelnikowi działalności w latach 1921–1941 grupy amerykańskich lobbystów skupionych w Radzie ds. Stosunków Zagranicznych i określenia ich realnego wpływu na politykę Stanów Zjednoczonych Ameryki. W dziale materiałów źródłowych zamieszczono relację lekarki Urszuli Wendy z tragicznych wydarzeń w KWK „Wujek” z 16 grudnia 1981 roku. Materiał ten jest wartościowy, ponieważ wspomnienia lekarzy niosących w tych dniach – spontanicznie – pomoc górnikom poszkodowanym w trakcie pacyfikacji „Wujka” są rzadkością.

Mikrokalorymetryczne badania przemian konformacyjnych albuminy poddanej działaniu wybranych czynników fizykochemicznych

Anna Michnik

W pracy przedstawiono i przedyskutowano wyniki badań przemian strukturalnych surowiczej albuminy ludzkiej i wołowej, przebiegających pod wpływem kontrolowanego wzrostu temperatury w roztworach wodnych. Zastosowanie wysokiej jakości czułego mikrokalorymetru pozwoliło prześledzić subtelne zmiany zachodzące w białku pod wpływem takich czynników środowiskowych, jak radiowe (RF) i ultrafioletowe (UV) promieniowanie elektromagnetyczne. Udokumentowano występowanie różnic w przebiegu termicznego rozfałdowania albuminy wolnej i zawierającej kwasy tłuszczowe, reakcji obydwu form białka na promieniowanie UV oraz w wiązaniu denaturantów (etanolu). Połączenie danych kalorymetrycznych z odpowiednim modelem matematycznym pozwoliło scharakteryzować założony proces termicznej denaturacji trójdomenowego białka, jakim jest albumina.