Zarys wykorzystania symulacji MES w analizie oddziaływania niezgodności spawalniczych na cechy eksploatacyjne konstrukcji spawanych

Jerzy Nawrocki, Jacek Słania, Kwiryn Wojsyk, Grzegorz Golański

Niezgodności spawalnicze występują zawsze w złączach spawanych i obniżając ich wytrzymałość, decydują o bezpieczeństwie użytkowania konstrukcji. Niezgodności spawalnicze powodują znaczne zwiększenie naprężeń lokalnych. W normach stosowanych do obliczeń wytrzymałościowych, dotyczących na przykład rurociągów, zjawisko to nie jest bezpośrednio ujęte. Jedynym stosowanym podejściem jest używanie kilkunastoprocentowych współczynników bezpieczeństwa, zależnych między innymi od typu spoiny. Zakładanie na etapie projektowania wymaganego poziomu jakości spoin także nie odpowiada współczesnym wymogom bezpieczeństwa, ponieważ służy jedynie do kontroli jakości procesu spawalniczego. W normach stosowanych do projektowania nie ujęto związku pomiędzy poziomem jakości spoiny a zalecanym współczynnikiem bezpieczeństwa. Obecnie, mając do dyspozycji symulacje MES, możliwa jest analiza wartości naprężenia lokalnego. Podstawowym celem pracy jest zbadanie i przedstawienie wpływu dodatkowych czynników na rozkład pola naprężenia w złączu spawanym zawierającym 10 różnego typu niezgodności. Do realizacji tego zadania użyto programów modelujących skomplikowane kształty przestrzenne oraz algorytmów symulacyjnych pracujących w oparciu o metodę elementów skończonych (MES). Wybór tej metody wynika z faktu, że w ciągu ostatniej dekady miał miejsce znaczący rozwój zarówno możliwości obliczeniowych komputerów, jak i jakości komercyjnych programów symulacyjnych pracujących w oparciu o tę metodę. Tekst poszczególnych rozdziałów uzupełniony został o rysunki, schematy i tabele, jak również wzory i przykładowe wyliczenia określonych wartości związanych z omawianymi zagadnieniami. Zachęcamy do zapoznania się z pozycją.

Elementy matematyki dyskretnej

Jolanta Pozorska, Izabela Zamorska

Matematyka dyskretna jest fascynującym działem matematyki, zlepkiem innych działów, ewoluującym od wieków. Interesowali się nią już starożytni, lecz największy rozwój matematyki dyskretnej przypada na wiek XX n.e. Cały czas się rozwija i wymaga ciągłej aktualizacji wiedzy, przez to wciąż można na nowo ją odkrywać. Znamy już sporo jej zastosowań, a ile jest jeszcze nieodkrytych? Wciąż wiele pytań zostaje otwartych, wiele twierdzeń i lematów nieudowodnionych. Podręcznik Elementy matematyki dyskretnej przeznaczony jest nie tylko dla studentów kierunku informatyka, ale również dla wszystkich pasjonatów matematyki dyskretnej. Każdy znajdzie w nim coś interesującego dla siebie. Wybór zagadnień jest subiektywny, dlatego zapewne omawiane tematy nie zostały przedstawione w sposób wyczerpujący, jednak wystarczający.

Emerging pollutants wyzwaniem dla gospodarki wodno-ściekowej

Agata Rosińska

Stan środowiska naturalnego jest jednym z najważniejszych wyznaczników zdrowia ludzkiego i jakości życia. W związku z tym istotnego znaczenia nabiera właściwa ocena i kontrola, a także eliminacja zanieczyszczeń gleb, wód i powietrza; jest to problem ogólnoświatowy, analizowany przez różne organizacje, gremia i stowarzyszenia, wywołujący spory, dyskusje, budzący skrajne  emocje. Rozwój przemysłu, technologii  i chęć podnoszenia standardu życia przyczyniły się do tego, że zanieczyszczenia towarzyszą człowiekowi wszędzie. Trwałe zanieczyszczenia organiczne obejmują szeroką grupę związków chemicznych, które pozostają na stałe w środowisku, gromadzą się w organizmach żywych, mogą być przenoszone za pośrednictwem powietrza, wody lub gatunków wędrownych, docierając do miejsc, w których nie były ani wykorzystywane, ani produkowane. Obecnie coraz więcej uwagi badacze poświęcają nowo pojawiającym się zanieczyszczeniom – tzw. emerging pollutants EP. Literatura specjalistyczna wyróżnia dwie główne klasy EP: mikro- oraz nanozanieczyszczenia. Nanomateriały wykorzystywane są praktycznie we wszystkich gałęziach przemysłu, stosuje się je m.in. w produktach kosmetycznych, farbach, szkle odpornym na zarysowania, różnego rodzaju powłokach, mają one doskonałe właściwości bakteriostatyczne i dezodoracyjne. Jednak rosnące stale zapotrzebowanie na nanoprodukty  może doprowadzić do destabilizacji bioróżnorodności  w skali globu, powstają bowiem  nowe strumienie odpadów, które mogą mieć potencjalny wpływ na zdrowie ludzi i ekologię. Ogromnym globalnym problemem stały się w ostatnich latach tworzywa sztuczne. Wprowadzone na rynek w połowie XX wieku jako „cudowny” materiał – lekki, elastyczny, trwały i mocny – obecnie są uważane za jedno z ważniejszych zagrożeń, zaczęto dostrzegać prawdziwą „spuściznę” tych produktów i ich wpływ na środowisko i na człowieka. W kontekście tych wszystkich zagrożeń niezwykle istotne są działania mające na celu ograniczenie negatywnego wpływu EP na środowisko, ważna jest więc właściwa implementacja postanowień Zielonego Ładu (Green Deal), wdrażanie zasad gospodarki obiegu zamkniętego GOZ czy odpowiednich dokumentów prawnych wydanych  na poziomie globalnym, krajowym czy regionalnym. Biorąc pod uwagę istotność zagadnień związanych z EP, Autorka, wykorzystując obszerną literaturę przedmiotu, niezwykle wnikliwie omawia zagadnienia związane z obecnością w środowisku różnego rodzaju zanieczyszczeń pochodzących m.in. z farmaceutyków, środków higieny osobistej, perfluorowanych związków alifatycznych, nanozanieczyszczeń czy mikroplastiku. Analizuje źródła ich emisji, drogi migracji w środowisku, losy oraz sposoby ich usuwania. W kontekście doświadczeń związanych z pandemią koronawirusa Autorka podkreśliła rolę i znaczenie monitoringu wód, a także ścieków w wykrywaniu i zapobieganiu zagrożeń mikrobiologicznych, w tym wirusów.

Zarządzanie firmami rodzinnymi i nierodzinnymi w zmiennym otoczeniu rynkowym

Katarzyna Olejniczak-Szuster, Ewa Kempa (red.)

Zarzadzanie przedsiębiorstwem stanowi złożone zagadnienie, będące dużym wyzwaniem dla współczesnych przedsiębiorców, którzy muszą mierzyć się z wieloma problemami pojawiającymi się w burzliwym otoczeniu. Sytuacja gospodarcza wywołana najpierw przez pandemię COVID-19, a potem przez wojnę w Ukrainie, jest szczególnie trudna dla małych i średnich przedsiębiorstw zmagających się z konkurencją krajową i zagraniczną, a także z rosnącymi kosztami prowadzenia działalności gospodarczej. Nowe podejście do zarzadzania firmami rodzinnymi i nierodzinnymi można odnieść do sytuacji rynkowej w różnych sektorach  gospodarki, przemyśle i usługach, także tych opierających się na wiedzy wykorzystywanej w doradztwie biznesowym oraz consultingu. W monografii została poruszona tematyka związana z przemysłem, logistyką oraz rolą człowieka w przedsiębiorstwach rodzinnych i nierodzinnych. Kolejne zagadnienia dotyczą m.in. zrównoważonego rozwoju oraz społecznej odpowiedzialności biznesu, analizy wartości przychodów z organizacji, a także motywacji pracownika w sytuacji kryzysowej organizacji.

Zachowanie ludzi w organizacji w perspektywie ewolucyjnej - komunikacja, integracja, współpraca

Sebastian Skolik, Katarzyna Kukowska

Niniejsza monografia poświęcona jest ewolucyjnemu podłożu zachowań ludzi w organizacji. Autorzy, włączając się w naukową dyskusję na temat organizacyjnych zachowań człowieka, poszukują ich źródeł na różnych etapach ewolucji gatunków oraz wskazują na złożoność procesów ewolucyjnych i ich wielopoziomowych powiązań. Przedstawiają przy tym argumenty za biologiczną naturą naszych zachowań oraz modyfikującą rolą kultury w ich kształtowaniu. Opisują wiele aspektów zachowań istotnych dla funkcjonowania organizacji, skupiając się na komunikacji, integracji i współpracy. Publikacja nie zawiera wyraźnego stanowiska autorów w kwestii ewolucji biologiczno-kulturowej jako bazy dla zachowań organizacyjnych, może jednak stanowić inspirację do podejmowania dalszych badań naukowych w tym zakresie.

Decyzje inwestycyjne a zarządzanie przedsiębiorstwem. Kontekst rozwoju

Iwetta Budzik-Nowodzińska

W gospodarce pojawiają się wydarzenia, których nie sposób przewidzieć, a które mają gigantyczny wpływ na sytuację milionów ludzi. Takim właśnie przypadkiem dla biznesu (choć oczywiście nie tylko) okazała się pandemia koronawirusa. To niespodziewane zjawisko, na które nikt nie był przygotowany, poczyniło prawdziwe spustoszenie w życiu gospodarczym i społecznym wielu państw, w dużej mierze za sprawą zamykania całych gałęzi gospodarki, co miało ułatwić walkę z wirusem. Dlatego też w czasach tak turbulentnych firmy zaczęły skupiać się na szukaniu oszczędności oraz na zabezpieczeniu płynności finansowej, która pozwoli im przetrwać kolejną falę restrykcji. Stąd też generowanie oszczędności, przy jednoczesnym zachowaniu efektywności procesów biznesowych, staje się dla zarządzających nie tylko wyzwaniem, ale i koniecznością, która może zadecydować o ‘być albo nie być’ poszczególnych firm na rynku. W związku z tym nieustannie rośnie zainteresowanie tematyką podejmowania trafnych decyzji inwestycyjnych, które mają decydujący wpływ na działalność przedsiębiorstw. Sprawą oczywistą wydaje się, że cele biznesowe muszą być określone na nowo, ponieważ kryzys pandemiczny zrewidował większość planów i powoduje, że wiele firm zmienia swój sposób działania, w tym kanały sprzedaży i łańcuchy dostaw. Z tego też względu kwestię analizy opłacalności przedsięwzięć rozwojowych uznaje się za pierwszoplanową w kontekście celowego zarządzania rozwojem ekonomicznym. Takie założenie będzie nieodłącznie związane z koniecznością trafnej oceny, czy rozważana inwestycja przyniesie spodziewane zyski, czy raczej przysporzy przedsiębiorstwu strat. Źródłem sukcesu przedsiębiorstwa jest, między innymi, jakość zarządzania jego zasobami finansowymi. W przypadku gdy współcześni zarządzający poszukują najlepszego możliwego rozwiązania spośród ustalonego katalogu propozycji, istnieje możliwość porównania kilku potencjalnych wariantów inwestycyjnych. Wynika z tego ekonomiczna konieczność podjęcia próby analizowania wszystkich możliwych przesłanek podjęcia danej decyzji... Zapraszamy do lektury.

Uwarunkowania zatrudniania migrantów w polskich przedsiębiorstwach

Mariusz Urbański

Zjawisko globalizacji spowodowało, że nie tylko zmienił się sposób funkcjonowania przedsiębiorstw, które muszą dopasować swoją działalność do nowych warunków funkcjonowania, ale pociągnęło za sobą również zmiany w strukturze zatrudniania pracowników. Sama globalizacja bowiem przyczyniła się do zwiększonej mobilności pracowników, którzy w większym stopniu są skłonni szukać pracy za granicą, a z drugiej strony przedsiębiorstwa także coraz chętniej zatrudniają cudzoziemców, bowiem często koszt zatrudnienia cudzoziemca jest niższy niż koszt zatrudnienia pracownika krajowego, ale też zdarzają się przypadki, gdy obcokrajowcy posiadają kwalifikacje i umiejętności, których brakuje rodzimym pracownikom. O ile we wcześniejszych latach mieszkańcy Polski emigrowali i poszukiwali pracy w obcych krajach, o tyle od kilku lat Polska stanowi kraj docelowy migrantów z innych krajów, głównie z Ukrainy czy Białorusi. W niniejszej monografii przeprowadzono analizy dotyczące zatrudniania i zarządzania pracą migrantów wraz z określeniem szans i zagrożeń, wpływających na rozwój przedsiębiorstwa zatrudniającego obcokrajowców. Praca składa się z pięciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym skupiono się na szerokim zagadnieniu, jakim jest migracja. Kolejny rozdział prezentuje zjawisko migracji zarobkowej w ujęciu analizy danych wtórnych. Rozdział trzeci omawia zjawisko migracji zarobkowej w kontekście koncepcji zarządzania zasobami ludzkimi, wielokulturowego środowiska pracy oraz motywacji. Rozdział czwarty zawiera charakterystykę zrealizowanego procesu badawczego, opracowanego na potrzeby badań empirycznych. Rozdział piąty zawiera omówienie wyników przeprowadzonych wieloczynnikowych analiz na podstawie uzyskanych danych pierwotnych, pozyskanych z przedsiębiorstw zatrudniających migrantów. W rozdziale tym również dokonano weryfikacji sformułowanych hipotez badawczych. W podsumowaniu w sposób syntetyczny omówiono uzyskane wyniki badań, podkreślono wkład przeprowadzonych badań i analiz w rozwój dyscypliny nauki o zarządzaniu i jakości oraz wskazano dalsze kierunki badań. Zachęcamy do zapoznania się z publikacją.

Modelowanie i analiza stanów termomechanicznych w łukowych procesach spawalniczych stali

Jerzy Winczek

Niniejsza monografia stanowi podsumowanie wieloletnich doświadczeń Autora związanych z modelowaniem stanów termomechanicznych zachodzących w procesach spawalniczych bazujących na rozwiązaniach analitycznych. W pracy zawarto rozważania dotyczące stanów termomechanicznych spawania i napawania łukowego: pola temperatury, przemian fazowych, odkształceń i naprężeń. Wybrane przypadki spawania i napawania zilustrowano przykładami symulacji numerycznych. Do obliczeń użyto autorskich programów wykonanych w środowisku Borland Delphi, opartych na własnych rozwiązaniach zagadnień i algorytmach. Intencją Autora było przedstawienie analitycznych rozwiązań i przykładów obliczeń nie tylko powszechnych przypadków technologicznych, ale również takich, które są rzadko rozważane i opisywane w literaturze przedmiotu w kontekście modelowania z wykorzystaniem zarówno metod analitycznych, jak i numerycznych. Chodzi tu głównie o modelowanie pola temperatury wywołanego źródłem ciepła o zmiennym kierunku ruchu (np. wahadłowym ruchem głowicy spawalniczej) uzyskiwanego podczas wielościegowego napawania, różnych metod napawania obwodowego, a także użycie objętościowego dwurozkładowego źródła ciepła pozwalającego wyznaczyć nieregularną linię wtopienia. Rozważania teoretyczne i wyniki obliczeń poddano eksperymentalnej weryfikacji w odniesieniu do dwurozkładowego modelu źródła, wpływu pochylenia głowicy spawalniczej oraz sekwencji napawania na strefę wpływu ciepła.