Księga 70-lecia Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Łódzkiego. Ludzie i ich dokonania

Ewa Walińska

Wydział Zarządzania, powołany w 1994 roku, to wyróżniające się centrum naukowo-dydaktyczne i jeden z największych wydziałów Uniwersytetu Łódzkiego. Jest rozpoznawalny dzięki wybitnym ekspertom naukowym, aktywnej współpracy z biznesem i instytucjami publicznymi, innowacyjnym przedsięwzięciom oraz przedsiębiorczemu i efektywnemu zarządzaniu. Pracownicy tego Wydziału pełnią istotne funkcje w gremiach opiniodawczych i instytucjach doradczych, doceniana jest też ich działalność naukowa i dydaktyczna. Współpraca z zagranicznymi instytucjami edukacyjnymi umożliwia im wymianę doświadczeń pomocnych w procesie dydaktycznym i zwiększa potencjał naukowo-badawczy Uczelni. W zakresie certyfikacji kierunków studiów Wydział Zarządzania współdziała z międzynarodowymi organizacjami, m.in. z ACCA, IPMA i CIMA. W wyniku kompleksowej oceny jakości działalności naukowej Wydział Zarządzania UŁ został zakwalifikowany do kategorii naukowej A. Jako pierwszy w Polsce otrzymał najwyższą, wyróżniającą ocenę instytucjonalną Polskiej Komisji Akredytacyjnej w obszarze nauk społecznych, a w 2017 roku zajął drugie miejsce w kategorii „Wydziały ekonomiczne” w Rankingu Uczelni i Wydziałów Ekonomicznych „Rzeczpospolitej”. Księga jubileuszowa powstała w związku z 70. rocznicą utworzenia Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Łódzkiego. Jest poświęcona dokonaniom naukowym i dydaktycznym pracowników tej jednostki, zrealizowanym pod opieką jej kierowników – prof. dr. Edwarda Wojciechowskiego, prof. dr hab. Alicji Jarugi, prof. dr hab. Ireny Sobańskiej, a obecnie prof. dr hab. Ewy Walińskiej. W pierwszej części publikacji zaprezentowano rozwój dydaktyczny i naukowy Katedry od jej powstania w okresie powojennym aż do dziś, warunki, w jakich była organizowana, jednostki dydaktyczno-naukowe oraz informacje o osiągnięciach szczególnie zasłużonych nauczycieli i naukowców z nią związanych, którzy wnieśli znaczący wkład w rozwój rachunkowości nie tylko w regionie łódzkim, lecz także w całym kraju. Część druga księgi zawiera wykaz pracowników Katedry Rachunkowości – na przestrzeni 70 lat jej istnienia – oraz nauczycieli akademickich obecnie zatrudnionych w Katedrze. W kolejnej części przedstawiono fotografie ukazujące Katedrę w różnych okresach jej funkcjonowania, uwieczniające ważne dla jej pracowników wydarzenia. W ostatniej części zamieszczono listy od przyjaciół Katedry – pisane często spontanicznie, przybierające formę wspomnień, życzeń czy refleksji związanych ze współpracą z Katedrą.

Prawo rzymskie w orzecznictwie Izby Lordów w latach 1876-2009

Łukasz Jan Korporowicz

Obok prawa angielskiego, na Wyspach Brytyjskich powstał inny system prawny – Scots law, którego rozwój aż do XVIII w. pod wieloma względami był niezależny od rozwoju prawa angielskiego. Na prawo szkockie (od XV w.) bardzo silnie oddziaływała kontynentalna tradycja prawa, przede wszystkim tradycja prawa rzymsko-holenderskiego. Dzięki prawnikom prawo szkockie poddane zostało procesowi romanizacji. Szkockich prawników wykorzystujących wzorzec justyniańskich Instytucji zaczęto nazywać instytucjonalistami. Samodzielny byt prawa szkockiego został częściowo zaburzony po zawarciu między Anglią i Szkocją unii realnej. Obecność prawa rzymskiego w Wielkiej Brytanii i jego wpływ na tamtejsze systemy prawne od dawna budzi zainteresowanie naukowców. Zważywszy na fakt, że rozwój prawa angielskiego w znacznym stopniu uzależniony jest od doktryny precedensu, wszelkie próby badania zjawiska recepcji bądź wpływu obcych rozwiązań prawnych dokonywane muszą być przez pryzmat orzecznictwa angielskich sądów. Zgodnie z tym założeniem w oddawanej do rąk czytelników książce określono zakres wykorzystania prawa rzymskiego w orzecznictwie Izby Lordów w latach 1876–2009. Analiza orzeczeń ma za zadanie pomóc w udzieleniu odpowiedzi na następujące pytania: kto przywoływał ius Romanum najczęściej, jakie źródła prawa zostały w tym celu wykorzystane oraz prace których autorów były najchętniej cytowane, i wreszcie, czy dokonanie stosownych odwołań wpływało na ostateczny kształt ferowanych w sprawach wyroków? 

Modele procesu komercjalizacji nowych technologii w przedsiębiorstwach. Uwarunkowania wyboru - kluczowe obszary decyzyjne

Edyta Gwarda-Gruszczyńska

Rozwój nowych technologii, skracanie cyklu życia wyrobów, rosnące zróżnicowanie potrzeb klientów powodują, że problematyka komercjalizacji nowych technologii w ostatnich kilkunastu latach stała się bardzo popularna i nabiera coraz to większego znaczenia. Nowe technologie dla wielu przedsiębiorstw, zwłaszcza tych działających w sektorach podlegających szybkim zmianom technologicznym, stanowią podstawę do budowania przewagi konkurencyjnej, wzrostu i zyskowności. Komercjalizację najprościej można określić jako doprowadzenie do sprzedaży. W przypadku nowej technologii lub oryginalnych wyników badań naukowych w procesie tym menadżerowie muszą zmierzyć się z kilkoma ważnymi decyzjami, które często decydują o sukcesie przedsięwzięcia. Kluczowe decyzje dotyczą: przystąpienia do komercjalizacji (komercjalizować czy nie), wyboru sposobu ochrony własności intelektualnej, sposobu finansowania poszczególnych etapów tego procesu, czy wreszcie sposobu wprowadzania nowej technologii na rynek. Skuteczne i przemyślane wybory składające się na kształt procesu komercjalizacji doprowadzą nie tylko do sprzedaży nowej technologii, ale również przyniosą wartość dodaną zarówno inicjatorom tego procesu, jak i innym uczestnikom łańcucha kreowania wartości (klientom, dla których były tworzone, partnerom biznesowym).  

Święta wojna w Al-Ándalus. Przeobrażenia aktywności dżihadystycznych komórek terrorystycznych w Hiszpanii w latach 1995-2012

Stanisław Kosmynka

Europa Zachodnia i Południowa od lat jest jedną ze scen aktywności ekstremizmu dżihadystycznego, zarówno jako obszar przedsięwzięć logistycznych, jak i cel operacji terrorystycznych. Analiza rozwoju tego ruchu na Starym Kontynencie pozwala dostrzec wiele istotnych prawidłowości obrazujących jego ewolucję, sieciowość oraz złożone mechanizmy funkcjonowania. Hiszpania jest w tym kontekście przypadkiem szczególnym, stanowiącym interesujące studium badawcze przeobrażeń komórek terrorystycznych. W niej znajduje wyraz, znamienna dla narracji dżihadyzmu, mitologizacja świetności Al-Ándalus – dużej części podbitego przed wiekami Półwyspu Iberyjskiego. Bliskie sąsiedztwo z obszarem Maghrebu, szczególnie z Marokiem, rzutuje także na skalę i charakter migracji z tego rejonu do Hiszpanii i innych krajów europejskich, co stało się czynnikiem istotnym z perspektywy rozwoju struktur terrorystycznych. Publikacja przedstawia mechanizmy krystalizacji komórek dżihadystycznych w Hiszpanii ich ewolucję oraz przybliża okoliczności i skutki zamachu terrorystycznego w Madrycie 11 marca 2004 r. Autor podejmuje refleksję nad aktualnymi zagrożeniami bezpieczeństwa tego państwa, innych krajów europejskich oraz regionu Maghrebu. 

Współpraca przedsiębiorstw i organizacji pozarządowych przy realizacji działań społecznie odpowiedzialnych. Aspekty sprawozdawcze

Halina Waniak-Michalak

Opracowanie stanowi nowatorskie ujęcie problemu społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (CSR). Podjęto w nim próbę kompleksowego spojrzenia na działalność organizacji społecznych, a w szczególności współpracę korporacji i organizacji pozarządowych służącą realizacji działań społecznie odpowiedzialnych w okresie międzywojennym, po II wojnie światowej iw XXI w. Celem książki jest analiza zjawiska społecznej odpowiedzialności organizacji, a w szczególności wskazanie motywów podejmowania przez korporacje działań filantropijnych. Osobną kwestią jest znaczenie i zakres ujawniania informacji dotyczących współpracy przedsiębiorstw i organizacji pozarządowych. Badano raporty CSR, raporty zintegrowane, a także sprawozdania organizacji pozarządowych. Zastosowano analizę literatury, kwerendy, analizę treści i przypadków oraz analizę statystyczną. W ramach badań historycznych przyjęto metodę indukcyjną, opierając się na danych źródłowych pozyskanych w Archiwum Państwowym w Łodzi. Opracowanie może być wykorzystywane przez badaczy zainteresowanych szeroko rozumianą tematyką społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw.

Starość i młodość w literaturze i kulturze

Michał Kuran

Kategorie czy też toposy starości i młodości są bardzo często obecne we wszelkich dokonaniach będących przejawem działalności artystycznej. Funkcjonują zarówno w kulturze wysokiej, jak i popularnej, ponieważ należą do pojęć podstawowych, stanowiąc fundamentalne wymiary przebiegającej w czasie egzystencji człowieka. W książce znajdują się charakterystyki utworów respektujących poetyki kolejnych okresów literackich – od średniowiecza po czasy współczesne. Omawiane dzieła literackie przynależą do poezji oraz do prozy, reprezentując liczne gatunki i formy, takie jak: poemat, traktat, kazanie, poradnik, wierszowana epika, sielanka, dramat, elegia, epitafium, powieść, krótkie utwory liryczne (wiersze), rozważania drogi krzyżowej, reportaż czy piosenka. Rozważania, będące przekrojowym spojrzeniem na literaturę, dotyczą twórczości: Françoisa Villona, Stefana Falimirza, Mikołaja Reja, Fabiana Birkowskiego, Samuela Twardowskiego, Klemensa Bolesławiusza, Franciszka Zabłockiego, Franciszka Karpińskiego. Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida, Marii Bartusówny, Narcyzy Żmichowskiej, Eugenii Żmijewskiej, Brunona Schulza, Jana Lechonia, Zofii Nałkowskiej, Haliny Poświatowskiej, Tadeusza Konwickiego, Jacka Kaczmarskiego i Wojciecha Tochmana. 

Powszechna wystawa światowa w Paryżu w 1900 roku. Splendory Trzeciej Republiki

Eleonora Jedlińska

Książka przybliża fenomen, jakim były w kulturze europejskiej wystawy światowe. Autorka bada ich genezę i przedstawia zarys ich historii (od Pierwszej Wystawy Francuskiej w 1798, poprzez wystawę londyńską w 1851, Wystawę Powszechną w Paryżu w 1855, wystawę paryską w 1867, wiedeńską w 1873, wystawy paryskie w 1878 i 1889, wystawę w Chicago w 1893 - po tytułową, paryską, w 1900). Publikacja zawiera szczegółową analizę planów i projektów oraz omówienia ważniejszych realizacji architektonicznych, towarzyszących temu podniosłemu wydarzeniu (m.in. Brama Monumentalna, Grand Palais i Petit Palais, Most Aleksandra III, Pałac Wody i Elektryczności, Rue des Nations wraz z pawilonami narodowymi oraz La Ruche). Osobną część poświęcono sztukom pięknym. Zasadniczą treść książki (napisanej przez historyka sztuki) stanowią problemy artystyczne, którym towarzyszą zagadnienia historyczne, socjologiczne, polityczne i filozoficzne, kształtujące postawy społeczne końca XIX w. Obszerne fragmenty dotyczą obecności na wystawie 1900 r. artystów polskich - ich dzieł i roli w kształtowaniu świadomości istnienia Polski. Publikacja zawiera kilkadziesiąt wyjątkowych zdjęć z 1900 r. oraz współczesne fotografie najważniejszych obiektów architektonicznych Paryża, powstałych na Wystawę Światową. Bogactwo ilustracji, przedstawiających rzadko reprodukowane dzieła sztuki z licznych muzeów na świecie sprawia, że książka może być atrakcyjnym źródłem ikonograficznym.  

Strajk studencki w Łodzi styczeń - luty 1981 r. Okruchy pamięci, zapisy źródłowe, ikonografia

Krzysztof Lesiakowski

Inspiracją do przygotowania niniejszej książki były opinie dawnych uczestników strajku. Dobór osób, które udzieliły relacji, nie był przypadkowy, ale założony plan uzyskania i stworzenia reprezentatywnej próby, w której znajdą się przedstawiciele strony studenckiej i ówczesnej władzy, obok liderów strajkowych, np. z Międzyuczelnianej Komisji Porozumiewawczej, będą też tzw. zwyczajni uczestnicy strajku, a obok przedstawicieli UŁ pojawią się reprezentanci pozostałych łódzkich uczelni: AM, PŁ, PWSM i PWSSP, został zrealizowany tylko częściowo. Niestety, dotarcie do przedstawicieli ówczesnej władzy państwowej, a także politycznej, z wielu względów było utrudnione lub niemożliwe. Zdjęcia, znajdujące się w książce, zostały tak dobrane, aby poprzez ich pryzmat, równolegle do części zawierającej relacje i dokumenty, dało się opowiedzieć historię łódzkiego strajku. Specyfika źródła ikonograficznego pozwalała uwypuklić niezwykle charakterystyczne dla strajku studenckiego motywy, które trudno oddać w opisie – duże nagromadzenie młodych ludzi na małej przestrzeni, momenty wielkich emocji i wyciszenia, np. na modlitwie, różne formy aktywności strajkowej, które przenikały się z narastającym zmęczeniem. Publikowane zdjęcia pozwalają też wyjść poza swoisty dotychczasowy kanon, tzn. koncentrowanie się na tym, co działo się w budynku Wydziału Filologicznego UŁ. Książka poszerza wiedzę i podtrzymuje pamięć o łódzkim strajku studenckim z 1981 r. Jest ona także dobrym przykładem współpracy różnych środowisk i pokoleń, połączonych wspólną myślą – w tym wypadku uchronienia przed zapomnieniem istotnej karty walki polskiej młodzieży akademickiej o wolność swojego środowiska i całej Polski.