Ewaluacja w edukacji - teoria i praktyka

red. Urszula Szuścik, Danuta Kocurek

Monografia pt. Ewaluacja w edukacji – teoria i praktyka jest publikacją prezentująca rozważania pedagogów, nauczycieli i osób, którzy problem ewaluacji podnoszą w swoich opracowaniach i badaniach. Jest to problem złożony i trudny w swojej warstwie teoretycznej i jego praktycznym wymiarze oraz skutkach psychologicznych. Szczególnie praktyka nauczycielska w sposób niejednoznaczny bada i wyjaśnia tę problematykę, co prezentują teksty monografii.  Publikacja jest adresowana do szerokiej rzeszy nauczycieli, badaczy, którym drogie jest dobro wychowanka i jego edukacja. Stanowi ona kompendium wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu problematyki ewaluacji w praktyce edukacyjnej. Monografia może stanowić źródło inspiracji w rozważaniach nad zagadnieniem ewaluacji i jej wdrożenia w rzeczywistość edukacyjną.

Prawo a nowe technologie

red. Sławomir Tkacz, Zygmunt Tobor

Postęp technologii informatycznych i biomedycznych,  ewolucja myślenia o standardach w dziedzinie etyki , postęp społeczny, stawiają nowe wyzwania przed prawem i prawnikami. W niniejszej pracy młodzi naukowcy oraz studenci postanowili  zmierzyć się z tymi wyzwaniami, przedstawiając ustalenia w tej materii w szesnastu krótkich esejach. Spektrum podjętych problemów jest bardzo szerokie. Autorzy postawili  bardzo interesujące pytania m.in. o sposoby wykorzystania sztucznej inteligencji w prawie, możliwość opodatkowania robotów,  czy o to w jaki sposób powinny być realizowane prawa człowieka wobec oczekiwanych radykalnych przemian istoty ludzkiej związanych z  rozwojem nowoczesnych technologii oraz inżynierii genetycznej i wizji  powstania postczłowieka. W tekstach zostały poruszone także m.in. problemy wykorzystania diagnostyki preimplatacyjnej, chmur obliczeniowych, dronów czy zagadnienie kryptowalut. Sformułowane konkluzje mogą rodzić zaniepokojenie. Prawodawca dostrzega konieczność zmian w prawie wynikających z rozwoju nowych technologii, jednakże rzeczywistość pozaprawna zmienia się znacznie szybciej niż prawo. Rozwój nauki zmusza zatem prawników do zastanowienia się nad potrzebą rewizji tradycyjnego sposobu myślenia o prawie i jego stosowaniu. Nauka prawa, prawnicy i sam prawodawca muszą zerwać ze złudzeniem „doskonałości prawa” i stawić czoła wyzwaniom, które rodzą nowe technologie, zanim rozdźwięk pomiędzy światem prawa, a światem rzeczywistym osiągnie tak poważne rozmiary, iż może to godzić w fundamenty na których opiera się porządek prawny.  Praca ma charakter naukowy, lecz jest ona napisana zrozumiałym językiem. W związku z tym jest ona skierowana do szerokiego kręgu odbiorców, w tym osób nie zajmujących się nauką prawa, które są zainteresowane rozwojem nowych technologii.

Zróżnicowanie roślinności łąkowej i ziołoroślowej Doliny Górnej Wisły i jej znaczenie w ochronie przyrody

Justyna Michniok, Zbigniew Wilczek, Magdalena Zarzycka, Wojciech Zarzycki

W monografii przedstawiono charakterystykę roślinności łąkowej i ziołoroślowej występującej w Dolinie Górnej Wisły. Określono znaczenie badanej roślinności w ochronie przyrody, oceniając udział gatunków chronionych roślin naczyniowych i obcych gatunków roślin,  stanowiących zagrożenie dla badanych fitocenoz.  Wytypowano zbiorowiska roślinne będące identyfikatorami siedlisk przyrodniczych Natura 2000 oraz zaproponowano utworzenie nowych form ochrony przyrody dla zachowania najlepiej wykształconych płatów badanej roślinności.

Słowo, doświadczenie, tajemnica

red. Jacek Kempa, Marta Giglok

Monografia Słowo, doświadczenie, tajemnica jest owocem ogólnopolskiej interdyscyplinarnej konferencji naukowej Słowo wobec doświadczenia T(t)ajemnicy, która odbyła się w dniach 17‒18 października 2013 roku w Centrum Informacji Naukowej i Bibliotece Akademickiej w Katowicach. Celem spotkania był wspólny namysł przedstawicieli różnych dziedzin humanistyki nad problemem języka w jego relacji do doświadczenia i rzeczywistości. Zastanawiano się nad kwestiami granic wyrażalności w filozofii i teologii, możliwością użycia języka w próbach opisu rzeczywistości nadnaturalnej czy językiem jako takim – jako narzędziem i środkiem wypowiedzi artystycznej. Problemy te prezentowane są z kilku odmiennych perspektyw – filozoficznej, filologicznej i teologicznej. W tomie znajdziemy teksty Autorów takich jak: Zofia Zarębianka, Aleksander Nawarecki, ks. Andrzej Wierciński, ks. Jerzy Szymik, ks. Robert Woźniak, ks. Jacek Kempa i wielu innych.

Doświadczenia transformacji systemowej w państwach Europy Środkowej i Wschodniej

red. Marek Barański, Natalia Rudakiewicz, Maciej Guzy

Kraje Europy Środkowej i Wschodniej przebyły długą drogę reform mających na celu przede wszystkim demokratyzację władzy państwowej, urynkowienie i prywatyzację gospodarki oraz rozwój społeczeństwa obywatelskiego, korzystając w procesie modernizacji z doświadczeń państw zachodnich. Po 26 latach transformacji rodzą się dzisiaj pytania: Czy proces modernizacji państw Europy Środkowej i Wschodniej można uznać za zakończony? Czy „Wschód” dogonił „Zachód”? Pomimo pogłębiania integracji w ramach Unii Europejskiej wciąż istnieją rażące dysproporcje pomiędzy rozwiniętą Europą Zachodnią a europejskimi państwami postsocjalistycznymi. Europa Środkowa i Wschodnia jest obszarem bardziej podatnym na oddziaływanie czynników egzogennych, zwłaszcza wschodniego sąsiedztwa, szczególnie skutków polityki Federacji Rosyjskiej, odbudowującej swoją mocarstwową pozycję wobec europejskich i azjatyckich sąsiadów środkami militarnymi, destabilizując sytuację w regionie. Aktualność i waga tych zjawisk poszerzają pola badawcze i potrzebę systematycznego monitorowania polityki wschodniej Unii Europejskiej. Publikacja podzielona została na trzy bloki tematyczne. Część pierwsza poświęcona jest teoretyczno-filozoficznym aspektom transformacji. Autorzy starają się przedstawić teoretyczne tło sporów politycznych dotyczących transformacji politycznej z punktu widzenia wartości ideologicznego kontinuum od prawicowości do lewicowości. Drugi blok tematyczny dotyczy kwestii społecznych transformacji. Traktuje w głównej mierze o zmianach, jakie zachodzą w sferach kulturowych, gospodarczych i społecznych państw Europy Środkowej i Wschodniej podczas transformacji, z punktu widzenia różnych wskaźników rozwoju społecznego. Trzecia część monografii zawiera artykuły dotyczące kształtowania się i ewolucji narodowych systemów politycznych poszczególnych państw Europy Środkowej i Wschodniej z punktu widzenia oddziaływania czynnika endogennego oraz doświadczeń wysoko rozwiniętych państw demokratycznych. Wpływ wielorakich czynników na rozwój i przemiany polityczne zachodzące podczas procesu transformacji systemowej prowadzi do unikalnych doświadczeń w poszczególnych państwach, co stanowi podstawę do analiz porównawczych. Prezentacja dorobku badawczego autorów wywodzących się z różnych ośrodków akademickich stosujących różnorodne metodologie i narzędzia w obrębie zakreślonego przedmiotu badawczego powoduje, iż publikacja ma walor studium interdyscyplinarnego.

W głąb i w dal Ja. O poezji Mickiewicza i Słowackiego

Leszek Zwierzyński

Książka W głąb i w dal Ja. O poezji Mickiewicza i Słowackiego jest próbą nakreślenia zarysu wyobraźni polskiego romantyzmu. Opisanie tejże wyobraźni dokonane zostało na dwóch poziomach. Na pierwszym istotne tematy romantycznej poezji (skupione wokół dwóch centrów – Bytu i podmiotowości) analizowane są w perspektywie wyobraźni poetyckiej, której zmodyfikowane i rozwinięte instrumentarium umożliwiło zbadanie różnorodnej i złożonej problematyki. Na drugim poziomie owo badanie romantycznych tematów pozwoliło wydobyć i opisać istotne i indywidualne rysy samej romantycznej wyobraźni. W części pierwszej książki (Ja w przestrzeniach Bytu) zbadane i opisane zostały stabilne (metafizyczne) i dynamiczne modele bytowości poezji Słowackiego i Mickiewicza. Ta fenomenologia romantycznego Bytu dopełniona została interpretacją zła – jako drugiej, ciemnej strony Bytu – w poezji Mickiewicza. Część druga (Przestrzenie Ja) zawiera rozpoznanie i opisanie niestandardowych modeli podmiotowości romantycznej, wykraczającej poza dotychczasowe ujęcia. W centrum znalazła się interpretacja późnej poezji Mickiewicza i Słowackiego. Całość dopełniona została analizami świata wewnętrznego i kształtów romantycznej poezji mistycznej.

Promocja zdrowia w środowisku lokalnym. Założenia teoretyczne i praktyczne egzemplifikacje (perspektywa pedagogiczna)

Katarzyna Kowalczewska-Grabowska

Zagadnienia dotyczące zdrowia i promocji zdrowia przedstawione są w licznych publikacjach z zakresu medycyny, psychologii, socjologii, ekonomii i pedagogiki. Opisywane w nich treści koncentrują się wokół teoretycznych analiz związanych z ideą promocji zdrowia, i to najczęściej w odniesieniu do aktualnej wiedzy określonej dyscypliny naukowej. W niniejszej publikacji podjęto próbę zaimplementowania idei promocji zdrowia na użytek pedagogiki społecznej i określenia zadań pedagoga społecznego wobec lokalnych społeczności w zakresie pomnażania ich zdrowotnego potencjału. W literaturze przedmiotu znane są rozważania Prof. dr hab. Ewy Syrek na ten temat, jednak w niniejszym opracowaniu przedstawiono nie tylko teoretyczne ujęcie, ale również podjęto analizę dotychczasowych działań z zakresu promocji zdrowia na terenie województwa śląskiego. Aktywność badawcza powinna wyrażać się nie tylko w poznawaniu faktów, zjawisk i procesów, zarówno w odniesieniu do jednostek, jak i zbiorowości ludzkich, ale również na opisie faktów i zjawisk oraz przebiegu tych procesów, wyjaśnianiu i prognozowaniu przebiegu badanych zjawisk, poszukiwaniu związków przyczynowo - skutkowych lub statystycznych czy zdobywaniu danych użytecznych do konstruowania teoretycznej wiedzy pedagogicznej i wspomaganiu praktyki pedagogicznej, co też starano się uczynić w niniejszej publikacji. Niniejsza publikacja przeznaczona jest dla studentów pedagogiki, szczególnie pedagogiki zdrowia, ale również może znaleźć zastosowanie dla studentów kierunków pielęgniarstwa czy słuchaczy studiów podyplomowych z zakresu nauk pedagogicznych, socjologicznych, medycznych związanych ze zdrowiem publicznym. Jest również skierowana do przedstawicieli lokalnych samorządów, podejmujących inicjatywy prozdrowotne w lokalnych społecznościach i stanowić dla nich może pomocną lekturę w projektowaniu i realizacji przedsięwzięć z obszaru promocji zdrowia.

Wymowa młodych aktorów. Analiza wyników badań realizacji fonemów spółgłoskowych

Barbara Sambor

Prezentowane wyniki badań realizacji fonemów spółgłoskowych studentów szkół teatralnych pozwalają na stworzenie paradygmatu postępowania diagnostycznego odnoszącego się do wymowy studentów szkół aktorskich – jej badania, opisu i interpretacji w kategoriach heurystycznych, a także sformułowanie podstawowych założeń o charakterze aplikacyjnym. Analizy oparte na podstawach lingwistycznych dopełniają wiedzę o nienormatywnych realizacjach fonemów, ich istocie oraz wzajemnych powiązaniach. Niniejsza rozprawa wpisuje się w nurt badań empirycznych ważnych dla formułowania wniosków istotnych dla teorii lingwistycznej w aspekcie patofonetyki, logopedii, a także ortodoncji, laryngologii, foniatrii. Na podstawie analizy wyników badań i sformułowanych wniosków autorka prezentuje projekt programu kształcenia w zakresie logopedii medialnej.