Poblask współczesności. Szkice o literaturze

Alicja Piechucka

Książka jest zbiorem szkiców krytycznoliterackich dotyczących w przeważającej mierze powieści i opowiadań współczesnych pisarzy i pisarek pochodzących ze Stanów Zjednoczonych i Francji. Wszystkie utwory łączy to, że ich polskie przekłady ukazały się po raz pierwszy w drugiej lub trzeciej dekadzie XXI wieku. Wspólnych mianowników jest jednak więcej, co pozwoliło wyróżnić cztery bloki tematyczne, na które podzielony jest zbiór. Tematyka szkiców obejmuje zatem rozpatrywaną wieloaspektowo kondycję kobiet, doświadczenia grup marginalizowanych i wykluczonych, problematykę traumy i jej źródeł oraz apokaliptykę i postapokaliptykę. Omawiane w książce utwory, odczytywane w świetle tych zagadnień, tworzą swoistą tekstualną panoramę współczesnej rzeczywistości, a poświęcone im szkice – komentarz do niej, sytuujący dzieła literackie w szerszym kontekście społecznym, kulturowym i politycznym. Publikacja stanowi tym samym głos w debacie dotyczącej zarówno literatury, postrzeganej jako narzędzie lepszego rozumienia świata, jak i życia pozaliterackiego.

Bauhaus - nauczanie/nowy człowiek

Małgorzata Leyko

Książka ma charakter konstelacyjny; zawiera teksty, które w bardzo różny sposób realizuję główną jej tematykę. Zawarte w monografii artykuły podejmują szczegółowe wątki dotyczące koncepcji nowego człowieka oraz edukacji w Bauhausie, jednocześnie uruchamiając na gruncie polskich badań dyskusję na ten właśnie temat. […] Projektowanie w Bauhausie rozpoczęło proces tworzenia człowieka w społeczeństwie technologicznie zaawansowanym, przy użyciu przedmiotów, obiektów architektonicznych, które wspomagają możliwości jego rozwoju, przetrwania i niejednokrotnie ekspansji. W nowym milenium filozof Henk Oosterling, odwołując się do słynnych pojęć Martina Heideggera, nazwał ten pełzający proces Dasein as Design (Bycie jako Projektowanie). […] Formułę tę rozwinął inny filozof Peter Sloterdijk i opisał jako formę konstruowania życia (bios) w społeczeństwie poprzez aplikowanie nowych rozwiązań technologicznych i strategii antropotechnicznych. Ideał nowego człowieka miał i ma do dziś swoje kontynuacje i istotne konsekwencje dla projektowania społeczeństw po II wojnie światowej. Wpisał się w wielu aspektach w szerszy model, który Michel Foucault nazywał wprost biopolityką. Sądzę, że publikacja tej monografii przyspieszy i otworzy nowe możliwości spojrzenia krytycznego na dziedzictwo Bauhausu. Z recenzji profesor Agnieszki Jelewskiej Książka Bauhaus –nauczanie/nowy człowiek zawiera wystąpienia prezentowane podczas seminarium naukowego, które odbyło się 16 listopada 2019 r. w Łodzi. Jego organizatorami było Muzeum Sztuki w Łodzi oraz Katedra Dramatu i Teatru Uniwersytetu Łódzkiego. Pod koniec roku 2019, kiedy niemal cały świat artystyczny i naukowy obchodził szumnie 100-lecie Bauhausu i kiedy odbyły się setki wystaw, seminariów i konferencji poświęconych tej wyjątkowej instytucji artystyczno­edukacyjnej, także w Łodzi chcieliśmy włączyć się w te obchody i – może na mniejszą skalę – dać sygnał o związkach naszej awangardy z praktyką i teorią sztuki wypracowaną w Bauhausie. […] Artyści związani z tą uczelnią nie tylko byli nauczycielami eksperymentującymi z nowymi metodami kształcenia, ale także wychowywali kolejne pokolenia twórców, którzy zakładali ośrodki edukacyjne zarówno w Europie, jak i na całym świecie. Dlatego nasze seminarium poświęciliśmy refleksji nad tą częścią spuścizny Bauhausu, rozumianego jako szkoła projektowania działająca w określonym czasie, ale też jako ośrodek, którego wpływ manifestował się także w edukacji. Ze Wstępu Założeniem Bauhausu było przygotowywanie osób utalentowanych artystycznie do roli projektantów w przemyśle i rzemiośle, a także rzeźbiarzy, i architektów. Podstawę stanowiło obszerne, uporządkowane szkolenie obejmujące wszystkie postaci i rękodzieła, omawiające zarówno technikę, jak i formę, ukierunkowane na pracę zespołową w projektach budowlanych. [Bauhaus rozpoczynał] szkolenie nie od „profesji”, lecz od „człowieka” posiadającego wrodzoną predylekcję do postrzegania życia jako całości. Walter Gropius,1935 Główną podstawą nauczania w szkołach sztuk pięknych powinien być kurs systematyczny poszczególnych umiejętności, jakie nagromadziły się w ciągu rozwoju sztuki. Należy studiować nie poszczególnych malarzy, lecz typy rozwiązań poszczególnych zagadnień fachowych. Przebieg kursu w szkołach sztuk pięknych powinien przechodzić od rzeczy prostych do coraz bardziej skomplikowanych, zużytkowując tego typu rozwiązania, które daje historia. Władysław Strzemiński,1928

Doświadczanie międzykulturowości. Na podstawie narracji młodych osób dorosłych pochodzenia żydowskiego

Agnieszka Krawczyk

Współczesność daje możliwość poznawania wielu różnych kultur, jednak doświadczanie międzykulturowości niejednokrotnie bywa wyzwaniem dla osób pochodzenia żydowskiego. Wymaga przezwyciężenia wielu trudności, ale też przyczynia się do rozwoju. Symboliczną inspiracją do podjęcia badań stała się historia Łodzi – miasta, które w początkach swego istnienia było związane z kulturą żydowską. Autorka przeprowadziła je w orientacji jakościowej, a do analizy zebranego materiału opracowała metodę językowo-narracyjną. * Kwestie zróżnicowania kulturowego i jego pedagogicznych konsekwencji nigdy nie były tak wyraziste, jak dziś. Autorka dotyka ważnego zagadnienia związanego z obecnością Żydów w Polsce. Jej badania nakładają się na renesans odzyskiwanej tożsamości w wymiarze społeczno-kulturowym. Wielu młodych ludzi, często wbrew niesprzyjającym okolicznościom, odkrywa swoje kulturowe korzenie, nadając im znaczenie w kreowanej tożsamości. Odgrywa to istotną rolę w konstruowaniu dojrzałej tożsamości społeczno-kulturowej w końcowej fazie adolescencji. Walorem monografii jest ukazanie problematyki w warunkach łódzkiego genius loci. Autorka umiejętnie wykorzystuje swój potencjał intelektualny oraz dostępne zasoby. Zaprezentowane w publikacji badania stanowią znakomity przykład podejścia interdyscyplinarnego poprzez zastosowanie wybranych aspektów gramatyki komunikacyjnej i narratologii – obecnych w językoznawstwie i literaturoznawstwie – w analizach z zakresu nauk społecznych, głównie pedagogiki. Autorka cechuje się ponadprzeciętną wnikliwością i refleksyjnością, co jest szczególnie znaczące w badaniach jakościowych. Doskonale panuje nad prowadzoną przez siebie narracją, trafnie operuje słowem, będąc precyzyjną w wyrażaniu myśli, a nade wszystko komunikatywną. Z recenzji PROF. DR. HAB. MIROSŁAWA SOBECKIEGO

Kultura i twórczość w czasach zarazy. Doświadczenie pandemii a aktywność artystyczna z punktu widzenia twórcy i odbiorcy

Magdalena Sasin

Inicjatywa cyklicznego publikowania prac w ramach serii "Twórczość i Edukacja" wyrosła z potrzeby stworzenia miejsca spotkania badaczy i praktyków zainteresowanych rozwijaniem oraz wspieraniem zdolności twórczych dzieci, młodzieży i osób dorosłych. W serii publikowane są prace poruszające problematykę edukacyjnych oraz społeczno-kulturowych uwarunkowań rozwoju szeroko pojętej aktywności twórczej w różnych dziedzinach. Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 wpłynęła na wszystkie dziedziny ludzkiego życia. Zmiany, jakie zaszły w życiu kulturalnym i twórczości artystycznej, stały się przedmiotem refleksji autorów tej książki - naukowców uniwersyteckich, czynnych artystów, pracowników instytucji kultury. Dzielą się oni swoimi doświadczeniami i spostrzeżeniami związanymi z brakiem możliwości uprawiania sztuki w dotychczasowym kształcie oraz poszukiwaniami innych środków wyrazu, nowych sposobów kontaktu z publicznością i edukacji artystycznej. Mamy nadzieję, że ta pozycja okaże się ciekawa i wartościowa dla czytelników, a w przyszłości, być może, stanie się jednym ze świadectw tych dziwnych i trudnych czasów, jakie stały się naszym udziałem. Jesteśmy przekonani, że mimo wszelkich trudności kultura i sztuka wyjdą z tej próby obronną ręką - bo bez nich świat i człowiek nie mogliby istnieć. * Książka jest niezwykle wartościową monografią naukową na temat ważnej dla człowieka funkcji sztuki i roli twórczości artystycznej w czasach niesprzyjających tradycyjnej relacji twórca-odbiorca. To bardzo interesujące opracowanie naukowe na temat różnorakich uwarunkowań kreatywności jest tym cenniejsze, że autorzy poszczególnych rozdziałów próbują opisać podjęty temat in statu nascendi, w czasach pandemii i kwarantanny. Brak dystansu czasowego do opisywanych zjawisk - ponieważ epidemia jeszcze się nie zakończyła, a zatem przedstawione warunki twórczości nie uległy zmianie - sprawia, że publikacja ma niezwykle aktualny, "gorący" charakter. Z lektury wszystkich tekstów wyłania się ponadto refleksja dotycząca głębszego znaczenia i rangi opracowania, a mianowicie, że ich autorzy, analizując sytuację w warunkach trwającej pandemii, znajdują się jednocześnie w samym środku potężnej zmiany kulturowej i rejestrują wczesny etap tego procesu. Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Pankowskiej

Profile metafilozoficzne. Bibliotheca Philosophica 7

Ryszard Kleszcz

Prezentowana publikacja jest pracą z zakresu filozofii i dotyczy jej działu zwanego metafilozofią, badającego naturę, metody, zadania, cele, przedmiot i zakres badań filozofii. Punktem odniesienia dla rozważań metafilozoficznych są poglądy metafilozoficzne najwybitniejszych przedstawicieli najważniejszej polskiej szkoły filozoficznej w XX wieku, czyli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, uzupełnione i skontrastowane z poglądami innych wybitnych polskich filozofów, takich jak Henryk Elzenberg i Bogusław Wolniewicz. Autor postawił we wstępie pytanie, czy metafilozofia Szkoły Lwowsko-Warszawskiej jest wciąż aktualna w wieku XXI i udzielił na nie jasnej, uzasadnionej i pozytywnej odpowiedzi. Odpowiedź ta jest ugruntowana we wnikliwych analizach i precyzyjnych rekonstrukcjach metafilozofii Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, poczynając od wszechstronnie przedstawionych poglądów Kazimierza Twardowskiego, który był założycielem tej szkoły, a kończąc na własnych oryginalnych propozycjach będących niekiedy istotną modyfikacją poglądów typowych dla Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Profesor Dariusz Łukasiewicz, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Wykłady z chemii ogólnej i nieorganicznej dla studentów biologii i biotechnologii (z elementami analizy jakościowej i ilościowej). Wydanie 2 uzupełnione

Piotr Seliger

Skrypt ten został pomyślany jako materiał pomocniczy dla studentów I roku kierunku mikrobiologia i biotechnologia oraz II roku kierunku biologia do wykładów z chemii nieorganicznej prowadzonych na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. Z moich obserwacji wynika, że przedstawienie niektórych tematów może być przydatne także dla studentów chemii, przy czym zwracam uwagę, iż materiał zawarty w tym skrypcie jest bardzo okrojony i nie obejmuje wszystkich zagadnień wymaganych na kierunku chemia. Liczba godzin wykładów w porównaniu z ilością materiału obowiązującym w minimum programowym sprawia, że aby został on zrealizowany, wykłady muszą być prowadzone w dość dużym tempie, co z kolei powodowało błędy lub duże luki w notatkach studenckich. Mam nadzieję, że wraz z tym skryptem studenci będą mogli bardziej skoncentrować się na tłumaczonych zagadnieniach i na zrozumieniu omawianych tematów. Proszę nie traktować tego podręcznika jako substytut wykładów, lecz jedynie jako pomoc do nich, gdyż wytłumaczenie i objaśnienie zagadnień omawianych na wykładach nie znalazły się w tych materiałach. W drugim uzupełnionym wydaniu zostały poprawione błędy znalezione w pierwszej edycji tego skryptu. Dodano też kilka nowych slajdów, które pojawiły się w trakcie kolejnych lat prowadzenia wykładów. Ze względu na zmniejszenie liczby godzin wykładów część materiału została przeniesiona i oznaczona jako dodatek, tak by studenci nie mieli problemów z weryfikacją obowiązkowego materiału, który ich dotyczy. Słowo wstępne

Szkice z metodologii językoznawstwa i filozofii języka

Piotr Stalmaszczyk

Niniejsze szkice podejmują problematykę splotu językoznawstwa i filozofii języka, ze szczególnym zwróceniem uwagi na dokonania generatywizmu w językoznawstwie (w duchu Noama Chomsky'ego i Raya Jackendoffa) oraz analitycznej filozofii języka (nawiązującej do tradycji sięgającej Gottloba Fregego, Ludwiga Wittgensteina i Bertranda Russella). Pierwszy rozdział przywołuje trylemat Gorgiasza i wskazuje na jego konsekwencje dla typologii nauk oraz dla zrozumienia uniwersalności języka. Po omówieniu zagadnienia postępu w filozofii, w drugim rozdziale przedstawione zostaje pojęcie paradygmatu i jego użyteczność w naukach humanistycznych i społecznych, a przede wszystkim w językoznawstwie. Paradygmat jest tu postrzegany jako sposób porządkowania i opisywania świata. Kolejne rozdziały poświęcone są paradygmatom językoznawstwa generatywnego (zwłaszcza przejściu od paradygmatu formalnego do mentalistycznego), podstawowym pojęciom z zakresu filozofii języka i językoznawstwa, a także rozwojowi współczesnej pragmatyki. Dalsze rozdziały proponują rozszerzenie semantyki pojęciowej o element pragmatyczny, a także elementarną semantykę kategorialną dla predykacji. Pracę zamykają uwagi na temat rozszerzenia pola badań w kognitywno-analitycznej tradycji filozofii nowożytnej. Jednym z celów książki jest historiograficzny i porządkujący przegląd wybranych idei i teorii, co pociąga za sobą obfitość cytatów i omówień literatury źródłowej, a także obszerna końcowa bibliografia (ze szczególnym uwzględnieniem istotnych, a nierzadko wymagających przypomnienia, pozycji w języku polskim). Tak obszerna bibliografia pozwala również na umieszczenie prowadzonych rozważań w odpowiednim kontekście historycznym i metodologicznym.

Wstęp do lingwistyki w biznesie

Stanisław Goźdź-Roszkowski, Julia Mazurkiewicz-Sułkowska

Publikacja stanowi pierwszy na rynku wydawniczym podręcznik przygotowany z myślą o studentach i wykładowcach kierunku lingwistyka dla biznesu - interdyscyplinarnego kierunku o profilu praktycznym, mającego na celu zapewnienie studentom zarówno kompetencji lingwistycznych, jak i menedżerskich. Zawiera definicje i analizy najważniejszych pojęć i terminów oraz teorii i innych kluczowych zagadnień wprowadzanych w ramach teoretycznej części programu studiów. W książce zamieszczono wykaz podstawowej, zalecanej literatury przedmiotu i pytania kontrolne. * Treści przedstawione są w sposób przejrzysty dla czytelnika. Wszystkie rozdziały to w zasadzie syntezy teoretyczne odnoszące się do poszczególnych pojęć, koncepcji, terminologii tudzież perspektyw badawczych w danej tematyce. Bezwzględnie podkreślić należy unikalność publikacji oraz wyjście naprzeciw oczekiwaniom studentów i wykładowców. Z recenzji prof. dr. hab. Łukasza Grabowskiego Publikacja stanowi kompendium wiedzy z zakresu lingwistyki, tłumaczenia specjalistycznego i wybranych dziedzin z obszaru szeroko rozumianego biznesu oraz powiązanej wiedzy specjalistycznej. Jest ona znakomitym wprowadzeniem młodych, przyszłych specjalistów językowych w świat komunikacji biznesowej i tłumaczenia specjalistycznego. Z recenzji prof. dr. hab. Marcina Grygiela