Class and Cultural Narratives. The Upper Silesia Case

Paweł Ćwikła, Monika Gnieciak, Kazimiera Wódz

The emphasis of this book is on understanding local identities through the representations produced and disseminated by local people, residents of working class estates placed in Upper Silesia, captured in the regional literature. Presented analysis of the writings of Kazimierz Kutz and Stefan Szymutko aims to find a panoramic view of a postindustrial world, sensitivity to region’s specificity, awareness of industrial and agricultural past, a gallery of characters entangled with a difficult history of local communities. The assumption which was fundamental to the research was the fact that literature poses a reservoir of identity representations. By means of autobiographies, family stories and regional novels the story of Silesia was retold, constructed out of a variety of memories and personal narratives. Thus the analyzed novels constitute a particular type of social representations of Upper Silesia, the representations which - to a more extent than to an individual – belong to a community within which they are created. Their nature consists in ongoing reproduction, redefinition, constant creation of Upper Silesian's past and presence. Paweł Ćwikła, PhD in sociology, researcher in Department of Contemporary Culture Research, Institute of Sociology, University of Silesia. Monika Gnieciak, M.A. in sociology, University of Silesia, 2001, Katowice, M.A. in science of culture, University of Silesia, 2004, Katowice, PhD in Humanities, University of Silesia, 2007, Katowice. Researcher in Department of Contemporary Culture Research, Institute of Sociology, University of Silesia. Kazimiera Wódz, Professor of Sociology, Head of Department of Cultural Studies and Social Work Unit Institute of Sociology, University of Silesia.

Regionalisation in Europe: The State of Affairs

Dorota Nowalska-Kapuścik

Zachodzące współcześnie zmiany w życiu społecznym podyktowane między innymi postępującą globalizacją, spowodowały waloryzację różnego rodzaju terytoriów i terytorialności. Za sprawą decentralizacji oraz terytorializacji rozwoju gospodarczego do głosu ponownie dochodzą jednostki terytorialne, w tym zyskujące na znaczeniu regiony wyrażające specyficzną tożsamość zamieszkujących je populacji. Procesy te znajdują swoje odzwierciedlenie w występujących w różnej konfiguracji zjawiskach regionalizacji i regionalizmu, których przykłady zostały opisane w niniejszej książce. Redaktorzy tomu i jednocześnie autorzy kilku jego rozdziałów zebrali niezwykle ciekawy materiał ukazujący przemiany, jakim podlegają współczesne polskie i europejskie regiony w wymiarze zarówno politycznym, społecznym, jak i gospodarczym. Bezwzględnym walorem książki są rozdziały przygotowane przez zagranicznych autorów ukazujące doświadczenia europejskich regionów. Czytelnik może zatem nie tylko zgłębić swoją wiedzę na temat polskich regionów, ze szczególnym uwzględnieniem regionalizmu na Górnym Śląsku, ale także spojrzeć na region z perspektywy Irlandii Północnej, Szkocji i Walii, a także doświadczeń hiszpańskich, węgierskich czy włoskich, skąd pochodzą autorzy prezentowanych w książce tekstów.

Prawo autorskie. Podręcznik dla studentów szkół filmowych. Wyd. 2. popr. i uzup. (Stan prawny na dzień 1 października 2014 r.)

Piotr Ślęzak

Książka w sposób przystępny przedstawia zagadnienia prawa autorskiego. Przeznaczona jest dla studentów szkół filmowych, a konkretnie kierunków: reżyseria, realizacja obrazu oraz organizacja produkcji filmowej i telewizyjnej. Napisana została głównie z myślą o studentach Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego. Może być wykorzystywana także przez studentów innych kierunków artystycznych. Przeznaczenie warunkuje treść podręcznika. Zawiera on omówienie norm prawnych znajdujących zastosowanie w związku z twórczością filmową. Jest podzielony na dwie części. Pierwsza zatytułowana „Ogólne prawo autorskie” obejmuje rozdziały 1-13, a druga zatytułowana „Prawo filmowe” rozdziały 14-18. Podręcznik może też stanowić cenną pomoc dla studentów innych szkół i kierunków o charakterze artystycznym. Jednakże należy wówczas uwzględnić specyficzne kwestie dotyczące innych utworów poza dziełami audiowizualnymi.

"Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych". T. 18, nr 1/2014: Niepełnosprawność w rodzinie jako wyzwanie edukacyjne

Wiesława Walkowska, red. Sylwia Wrona

Tematem przewodnim pierwszego numeru czasopisma „Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych” (tom 18, 1/2014) jest Niepełnosprawność w rodzinie jako wyzwanie edukacyjne. Zachodzące w świecie przemiany w podejściu do osób niepełnosprawnych sprawiają, że zmienia się ich postrzeganie m.in. poprzez włączenie takich osób w powszechne nauczanie. Uwzględnić należy, że edukacja jest jednym z podstawowych praw człowieka. Natomiast celem systemu edukacyjnego jest pełny rozwój osobowości dzieci niepełnosprawnych, za co powinni być odpowiedzialni ci, którzy są zaangażowani w pracę z dziećmi, w tym także rodzice. Jednak aby rodzina mogła pełnić swoją rolę wobec dziecka niepełnosprawnego, powinna być wspomagana poprzez placówki opiekuńczo-wychowawcze. Przed systemem edukacji w Polsce w dalszym ciągu stoją ważne wyzwania w dziedzinie realizacji potrzeb dzieci niepełnosprawnych. Do najważniejszych należy zaliczyć: tworzenie warunków dostępu do edukacji, również na etapie przedszkola, wyrównywanie szans życiowych od momentu wykrycia niepełnosprawności aż do zakończenia edukacji, poprawę jakości kształcenia. Realizacja tych zadań sprawi, że osoby niepełnosprawne będą mogły wykorzystać swoje możliwości oraz w przyszłości decydować o swoim losie, co przełoży się na korzyści dla całego społeczeństwa. W publikacji zamieszczone zostały artykuły zarówno praktyków, jak i badaczy, którzy dzielą się doświadczeniami, wynikami badań i refleksjami z obszaru niepełnosprawności, szczególnie wyzwań edukacyjnych i wsparcia społecznego. Publikacja ma charakter interdyscyplinarny i skierowana jest nie tylko do naukowców, ale również do praktyków pracujących na co dzień z osobami niepełnosprawnymi, rodziców dzieci niepełnosprawnych oraz studentów.

Wykluczenie społeczne osób z niepełnosprawnością w środowisku lokalnym

Ilona Fajfer-Kruczek

Publikacja stanowi próbę ukazania wybranych aspektów wykluczenia społecznego osób z niepełnosprawnością w środowisku lokalnym, które stanowi jednostka terytorialna. Zaprezentowane zagadnienia dotyczą kwestii dotyczących niepełnosprawności, jej istoty, modeli i definicji, jak i prawnego statystycznego podejścia. Ponadto zaprezentowano najważniejsze ujęcia wykluczenia społecznego oraz koncepcje kapitału społecznego, które to kategorie dopełniają społeczny kontekst rozważań o niepełnosprawności w ujęciu eklektycznym. Problematyka została zobrazowana wynikami badań własnych autorki na przykładzie wybranej jednostki terytorialnej – powiatu, ukazując wybrane aspekty i konteksty społecznego funkcjonowania osób z niepełnosprawnością w zorganizowanej i dynamicznej przestrzeni prawa, organizacji i postaw społecznych. Publikacja skierowana jest do profesjonalnie pomagających, pracowników socjalnych, przedstawicieli samorządów terytorialnych i organizacji pozarządowych, pedagogów specjalnych i nauczycieli, socjologów, asystentów osób niepełnosprawnych oraz studentów pedagogiki, pracy socjalnej, pedagogiki specjalnej, polityki społecznej i innych pokrewnych.

Komunikowanie lokalno-regionalne w dobie społeczeństwa medialnego. T. 2: Aspekty polityczne, społeczne i technologiczne

red. Monika Kornacka-Grzonka, red. Marek Mazur

Przedmiotem studiów zaprezentowanych w publikacji są teoretyczne oraz praktyczne aspekty komunikowania lokalno-regionalnego. Szkice oraz opracowania prezentujące wyniki badań empirycznych dotyczą głównie problematyki komunikowania wyborczego w warunkach rywalizacji samorządowej, polityki informacyjnej samorządów oraz aktywności mediów lokalno-regionalnych. Autorzy kładą nacisk na empirię, ilustrując w wielowymiarowej analizie złożoność i wielość funkcji komunikowania, które w najwyższym stopniu wpływa na proces kształtowania się lokalnej i regionalnej wspólnoty. Książka łączy naukowe perspektywy badawcze medioznastwa i politologii, adresowana jest zwłaszcza do osób zainteresowanych lokalnymi i regionalnymi relacjami mediów i polityki.   Monika Kornacka-Grzonka, doktor, adiunkt w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UŚ. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół komunikowania lokalnego i mediów lokalnych (ze szczególnym uwzględnieniem lokalnych mediów internetowych), tożsamości i podmiotowości społeczności lokalnych oraz nowych mediów. W 2014 wyróżniona przez JM Rektora UŚ za osiągnięcia naukowe i działalność popularnonaukową. Zwyciężczyni dziewiątej edycji konkursu Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej na Najlepszą Pracę Doktorską z zakresu Nauk o Mediach i Komunikacji Społecznej DOKTORAT ’16.   Marek Mazur, doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce, dr hab., adiunkt w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego. Zainteresowania badawcze: problematyka komunikowania politycznego, zwłaszcza profesjonalizacja i mediatyzacja kampanii wyborczych.

Pułapki epistemologiczne i metodologiczne w badaniach nad edukacją. Jak sobie z nimi radzić?

red. Maria Dudzikowa, Stanisław Juszczyk

"Monografia Pułapki epistemologiczne i metodologiczne w badaniach nad edukacją. Jak sobie z nimi radzić? powstała jako rezultat, pod takim właśnie tytułem, intelektualnego spotkania młodych, twórczych pedagogów z ich starszymi, bogatszymi w doświadczenia badawcze koleżankami i kolegami w ramach XXX jubileuszowej Letniej Szkoły Młodych Pedagogów (LSMP) przy Komitecie Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk kierowanej przez prof. Marię Dudzikową. Gospodarzem spotkania odbywającego się w Katowicach i Wiśle od 12 do 17 września 2016 roku był Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego na czele z Dziekanem prof. Stanisławem Juszczykiem." (fragment Wstępu)

Hardy. Jacka Kaczmarskiego zmagania wybrane

Kamila Czaja

Bogata bibliografia, doskonałe rozpoznanie literatury przedmiotu zaświadczone licznymi przywołaniami w tekście, owocują błyskotliwą analizą twórczości, wspartą znajomością kontekstów biograficznych, społeczno-politycznych oraz kulturowych. To warunki konieczne do świadomej lektury dzieła Kaczmarskiego, twórcy tak silnie osadzonego we współczesności, a jednocześnie czerpiącego z artystycznej tradycji oraz historii Polski i Europy. Warunki w tej pracy spełnione. […] książka świetnie napisana, prezentująca ciekawe interpretacje na podstawie rzetelnie udokumentowanych analiz. Jest to publikacja, która bez wątpienia wzbogaci stan wiedzy na temat twórczości najważniejszego polskiego barda, porządkując wiele dotychczasowych ustaleń oraz prezentując interesujące tezy własne Autorki. Fragment recenzji prof. UAM dra hab. Krzysztofa Gajdy   Hardy zawiera analizy wybranych wątków twórczości Jacka Kaczmarskiego. Kolejne części książki dotyczą: skomplikowanych relacji między bardem a rewolucją oraz sposobów metaforyzowania sprzeciwu wobec systemu, zmagań z Bogiem uchwyconych w interpretacji kilku tekstów kluczowych dla kolejnych etapów tej trudnej relacji (Walka Jakuba aniołem, Konfesjonał, Śniadanie z Bogiem, Diabeł mój), twórczego nawiązywania przez Kaczmarskiego do istniejących dzieł literackich, gatunków (Testament ’95) czy najtragiczniejszych elementów własnej biografii (utwory o chorobie). To „zmagania wybrane”, bo zbiór jest niekompletny, obejmujący zaledwie kilka możliwych do literaturoznawczego podjęcia kwestii. Ale i „zmagania wybrane”, bo to zmagania w pewnym sensie przez Kaczmarskiego wybrane, odważnie przez niego podjęte. Takie ujęcie tematu wpisuje się ideę barda jako hardego, zbuntowanego, kontestującego artysty, będącego w kontrze do tego, co go uwiera, i wchodzącego w twórczy dialog z tym, co go inspiruje.