Italiano vero. Leksyka włoska w polszczyźnie XXI wieku

Łukasz Jan Berezowski, Joanna Ciesielka

Italiano vero. Leksyka włoska w polszczyźnie XXI wieku [...] jest obszerną pracą naukową [...] poświęconą zapożyczeniom z języka i kultury włoskiej pojawiającym się na różnych poziomach - łącznie z popularnym i niekontrolowanym - w polszczyźnie ostatnich dekad. Jest to zjawisko, z którym stykamy się w literaturze, środkach masowego przekazu, podczas robienia zakupów czy wizyty w kawiarni. Autorzy wzięli więc na warsztat zjawisko częste i znaczące zarówno z perspektywy funkcjonowania społecznego, jak i na płaszczyźnie kulturowej. Dokładne porównanie z kilkoma wcześniejszymi publikacjami o podobnym profilu - przedstawione w części teoretycznej opracowania - dowodzi wyraźnie, że jest to monografia nowatorska zarówno pod względem doboru materiału, wcześniej niezarejestrowanego, jak i sposobu jego ujęcia. Z recenzji prof. dr. hab. Piotra Salwy Mimo licznych prac na temat italianizmów w języku polskim, brakuje wśród nich opracowania tak wszechstronnego, jak prezentowana publikacja. Autorzy podsumowują dotychczasowe badania w tym zakresie, uwzględniając opracowania nie tylko leksykograficzne, lecz także z socjolingwistyki, etnolingwistyki, stylistyki, kultury języka, glottodydaktyki oraz ze studiów nad dwujęzycznością [...]. Na tle dostępnej literatury przedmiotu książka stanowi wyjątkowe, bo całościowe ujęcie na temat wpływów języka włoskiego na polszczyznę - nie ma w nim braków, nie ma też powtórzeń. [...] W dobie dużego oddziaływania szeroko rozumianej "włoskości" na życie codzienne w Polsce, ale również w innych krajach publikacja jest więc ze wszech miar potrzebna na polskim rynku wydawniczym. Z recenzji dr hab. Elżbiety Wierzbickiej-Piotrowskiej, prof. UW

Historiografia PRL. Zamiast podręcznika

Rafał Stobiecki

Książka jest pierwszą w polskiej literaturze syntetyczną próbą przyjrzenia się fenomenowi historiografii Polski Ludowej. W centrum zainteresowania autora pozostają dzieje struktur organizacyjnych nauki historycznej, w tym relacje historycy-władza, jej założenia teoretyczno-metodologiczne oraz kreowany przez dziejopisów obraz dziejów Polski i historii powszechnej. Autor stara się sporządzić bilans osiągnięć, błędów i zaniechań powojennego dziejopisarstwa. W szerszej perspektywie praca wpisuje się w trwający od kilku dziesięcioleci i daleki od zakończenia spór o PRL. Publikacja zainteresuje historyków i teoretyków historiografii, badaczy dziejów najnowszych, a także szeroko rozumiane grono przedstawicieli humanistyki, którym nie powinny być obojętne losy jednej z jej ważnych dziedzin w czasach PRL. Monografia może także pełnić funkcję podręcznika na różnych kierunkach studiów z zakresu nauk społecznych i humanistycznych.

Odkrywanie tajemnic polszczyzny biblijnej. Wybór łódzkich prac językoznawczych (1981-2021)

Elżbieta Umińska-Tytoń

Antologia prezentuje dokonania łódzkich językoznawców na polu (wieloaspektowego) poznania polszczyzny biblijnej - zarówno dawnej, jak i współczesnej, a także "dialogu" współczesnej z dawną. Widać w niej zamysł pokazania rozległej panoramy zainteresowań, podejść metodologicznych oraz uzyskanych wyników, co w sumie pozwala poznać warsztat i dorobek łódzkich badaczy, a zarazem czyni z książki cenne, bogate poznawczo kompendium wiedzy o rozwoju polszczyzny biblijnej (jak również polszczyzny w ogóle) i sposobach jej badania, a przy okazji o historii kultury nie ty polskiej, lecz także starożytnej (gdyż takie są konteksty języków Biblii). Z recenzji prof. dr hab. Marzeny Makuchowskiej

Zarządzanie wartością dla klienta a marketing doświadczeń w instytucjach kultury. Działania współczesnego teatru i filharmonii

Wioletta Krawiec

Monografia ma charakter teoretyczno-empiryczny. Dotyczy koncepcji zarządzania wartością dla klienta, która została ukazana przez pryzmat marketingu doświadczeń w działaniach instytucji kultury w Polsce. Książka zawiera diagnozę etapów teoretycznego modelu zarządzania wartością i doświadczeniem klienta na podstawie badań funkcjonowania teatrów i filharmonii w Polsce, analizę porównawczą zestawiającą wartości proponowane przez teatry i filharmonie z oczekiwaniami uczestników kultury, a także omówienie wpływu nurtu marketingu doświadczeń na działania teatrów i filharmonii oraz ich odbiór przez uczestników kultury. Publikacja jest adresowana przede wszystkim do menedżerów i animatorów kultury oraz pracowników instytucji kultury. Poruszone w niej zagadnienia mogą być też przydatne dla studentów i osób zainteresowanych zarządzaniem wartością dla klienta oraz marketingiem doświadczeń. Monografia stanowi uzupełnienie wiedzy z zakresu marketingu usług, marketingu organizacji non profit czy zarządzania marketingowego w instytucjach kultury. To bez wątpienia interesujące opracowanie, skłaniające do dyskusji. Być może pozwoli również na poprawę potocznego, niestety nie zawsze pozytywnego, wizerunku marketingu. Dzięki Autorce możemy zobaczyć jego "szlachetniejszą twarz". Prof. dr hab. Jacek Otto

Doświadczanie międzykulturowości. Na podstawie narracji młodych osób dorosłych pochodzenia żydowskiego

Agnieszka Krawczyk

Współczesność daje możliwość poznawania wielu różnych kultur, jednak doświadczanie międzykulturowości niejednokrotnie bywa wyzwaniem dla osób pochodzenia żydowskiego. Wymaga przezwyciężenia wielu trudności, ale też przyczynia się do rozwoju. Symboliczną inspiracją do podjęcia badań stała się historia Łodzi – miasta, które w początkach swego istnienia było związane z kulturą żydowską. Autorka przeprowadziła je w orientacji jakościowej, a do analizy zebranego materiału opracowała metodę językowo-narracyjną. * Kwestie zróżnicowania kulturowego i jego pedagogicznych konsekwencji nigdy nie były tak wyraziste, jak dziś. Autorka dotyka ważnego zagadnienia związanego z obecnością Żydów w Polsce. Jej badania nakładają się na renesans odzyskiwanej tożsamości w wymiarze społeczno-kulturowym. Wielu młodych ludzi, często wbrew niesprzyjającym okolicznościom, odkrywa swoje kulturowe korzenie, nadając im znaczenie w kreowanej tożsamości. Odgrywa to istotną rolę w konstruowaniu dojrzałej tożsamości społeczno-kulturowej w końcowej fazie adolescencji. Walorem monografii jest ukazanie problematyki w warunkach łódzkiego genius loci. Autorka umiejętnie wykorzystuje swój potencjał intelektualny oraz dostępne zasoby. Zaprezentowane w publikacji badania stanowią znakomity przykład podejścia interdyscyplinarnego poprzez zastosowanie wybranych aspektów gramatyki komunikacyjnej i narratologii – obecnych w językoznawstwie i literaturoznawstwie – w analizach z zakresu nauk społecznych, głównie pedagogiki. Autorka cechuje się ponadprzeciętną wnikliwością i refleksyjnością, co jest szczególnie znaczące w badaniach jakościowych. Doskonale panuje nad prowadzoną przez siebie narracją, trafnie operuje słowem, będąc precyzyjną w wyrażaniu myśli, a nade wszystko komunikatywną. Z recenzji PROF. DR. HAB. MIROSŁAWA SOBECKIEGO

Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 4: od 1945 roku

Krzysztof Lesiakowski

Historia miast przeżywa obecnie rozkwit, o czym świadczą liczne tomy przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji - jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Odnosi się to także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch - status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii. Oddawana w ręce Czytelników wielotomowa publikacja, będąca efektem prac licznego zespołu autorskiego, ma na celu zaradzić temu niedostatkowi. Czwarty tom publikacji poświęcony jest dziejom Łodzi po II wojnie światowej, a więc czasom, gdy miasto funkcjonowało w realiach PRL, a następnie w rzeczywistości ukształtowanej w konsekwencji zmian zapoczątkowanych w 1989 r. Na jego kartach przemiany polityczne splatają się z przeobrażeniami w przestrzeni miasta, sytuacją gospodarczą, a ściślej kondycją łódzkiego przemysłu, rozwojem szeroko rozumianego życia kulturalnego i akademickiego oraz warunkami codziennej egzystencji mieszkańców. Autorzy poszczególnych rozdziałów ukazują wydarzenia o charakterze węzłowym, w tym te wyróżniające miasto na tle kraju, a także na nowo interpretują znane już fakty. Szczególną rolę pełnią kapsuły, które interesującymi szczegółami, m.in. o charakterze biograficznym, dopełniają tekst główny. Nie zabrakło również ciekawych rycin. To książka o Łodzi, która po okresie ekstensywnego gospodarowania w latach 1945-1989 ponownie sięga do swoich korzeni, gdy była "ziemią obiecaną" i w tym kontekście usiłuje zdefiniować kierunki własnego rozwoju w XXI w.

Adaptacja i postrzeganie imigrantów w państwach europejskich. Studium porównawcze

Jakub Krzysztof Adamski

Książka porusza problematykę migracji, koncentrując się na czynnikach mających wpływ na proces adaptacji imigrantów do społeczeństwa przyjmującego oraz na kształtowanie się określonego nastawienia do przybyszów wśród jego członków. Przedstawiono w niej szeroki historyczny, teoretyczny i polityczny kontekst współczesnej mobilności międzynarodowej w Europie. Zaprezentowane wyniki analiz obejmują porównania w czasie i przestrzeni, pokazując: co wpływa na poziom zaadaptowania imigrantów i nastawienie do nich członków społeczeństw przyjmujących, jak oba te elementy są ze sobą powiązane oraz jaką rolę mogą odgrywać w ich kształtowaniu się wydarzenia i charakterystyki poziomu makro. Na podkreślenie zasługuje również zastosowanie stosunkowo nowego podejścia analitycznego polegającego na stworzeniu syntetycznego wskaźnika do pomiaru adaptacji imigrantów. Całość tworzy złożony i wielowymiarowy obraz doświadczenia migracji w Europie na początku XXI wieku, wyłaniający się z analiz ilościowych. Książka ta powinna zainteresować przedstawicieli nauk społecznych, w szczególności zaś socjologów i specjalistów z obszaru studiów nad współczesnymi migracjami, jak również pracowników administracji, którzy w swojej pracy zawodowej mierzą się z kwestiami związanymi z migracją.

Działaczki i działacze oświatowi w Królestwie Polskim u progu niepodległości. Słownik biograficzny. Tom 1: A-K

Aneta Bołdyrew, Agnieszka Wałęga

Dwutomowa publikacja Działaczki i działacze oświatowi w Królestwie Polskim u progu niepodległości. Słownik biograficzny powstawała w latach 2018-2023. Obejmuje 676 biogramów działaczek i działaczy społecznych, którzy uczestniczyli w różnych formach upowszechniania oświaty i wiedzy w Królestwie Polskim u schyłku XIX i na początku XX w. Hasła przedstawiają najważniejsze dane biograficzne, w tym informacje o wykształceniu, przebiegu pracy zawodowej, aktywności publicznej. Najważniejszą część biogramów stanowi opis działalności społeczno-oświatowej. Każdy biogram został opatrzony selektywną bibliografią przedmiotową zawierającą wykaz najważniejszych źródeł i literatury. W przypadku osób, których formą pracy oświatowej i popularyzacji wiedzy była także działalność publikacyjna, hasła zawierają również bibliografię podmiotową obejmującą 10 najważniejszych publikacji zwartych i tekstów publicystycznych. W części biogramów przywołano opinie współczesnych, głównie osób bezpośrednio znających omawianych działaczy i działaczki, w tym fragmenty tekstów funeralnych. Mając z założenia charakter pochwalny, wnosiły one niekiedy nieznane informacje, a przede wszystkim były ważnym elementem quasi-panegirycznego konstruktu życiorysów społeczników. Charakteryzowały nie tylko bohaterów biogramów, ale także autorów tych wypowiedzi i reprezentowane przez nich środowiska, ukazując opinie i oczekiwania wobec społeczników oraz cele i wartości przypisywane działalności oświatowej. Od redaktorek Przedłożoną do oceny publikację uważam za oryginalną, innowacyjną, rzetelną, źródłową inicjatywę wydawniczą. [...] Ustalenia badawcze znacznie wykraczają poza dotychczasowe osiągnięcia polskiej historiografii oświatowej. [...] Należy docenić bardzo szczegółowy schemat opracowania haseł biograficznych, co z kolei umożliwiło ukazanie sieci powiązań i współpracy osób wywodzących się z różnych środowisk społecznych i zawodowych, należących do różnych organizacji, między innymi społecznych, oświatowych, sportowych, lekarskich itd. [...] organizacje społeczne i oświatowe badanego okresu były ważnymi wyznacznikami tworzenia oddolnych struktur społecznych i oświatowych oraz obywatelskich inicjatyw, które z kolei legły u podstaw instytucjonalnego przygotowania do budowy niepodległego państwa. [...] Publikacja z całą pewnością wzbogaca dotychczasowy dorobek biografistyki polskiej, prezentując sylwetki nie tylko znanych dotąd działaczy Królestwa Polskiego, uszczegóławiając jednak ich działalność o aspekt pedagogiczny i oświatowy - zarówno naukowy, jak i popularyzatorski. Szczególnie wartościowe jest wskazanie na postaci działaczy mniej znanych lub zapomnianych, których aktywność na polu pedagogicznym u progu XX wieku została tu dostrzeżona i doceniona. Z recenzji prof. dr. hab. Krzysztofa Jakubiaka