Trwanie życia Polaków i innych mieszkańców krajów słowiańskich. Od epoki prehistorycznej po współczesność

Witold Śmigielski

Szacuje się, iż trwanie życia ludzi żyjących w gromadach pierwotnych wynosiło przeciętnie od 15 do 30 lat. Istotny progres stwierdzono dopiero w połowie XIX wieku, ponieważ jeszcze w okresie od XVI do XVIII wieku kształtowało się ono na poziomie od 25 do 35 lat. Od połowy XIX wieku obserwowany jest niemal liniowy wzrost trwania życia ludzi i obecnie wynosi ponad 72 lata (w skali świata), przy silnym zróżnicowaniu regionalnym (w Japonii i Szwajcarii wynosi blisko 85 lat, zaś w Lesotho czy Somalii nie przekracza 60 lat). Niemniej jednak wybuch światowej pandemii COVID-19 boleśnie przypomniał światu, że obserwowany liniowy wzrost trwania życia nie jest zagwarantowany na stałe. * Monografia odnosi się do problematyki badawczej, w gruncie rzeczy do tej pory nieinterpretowanej. Wypełnia więc coś, co dziś jeszcze jest w demografii „terra incognita”. Z recenzji prof. Wojciecha Bieleckiego Oryginalność pracy wynika przede wszystkim stąd, że podejmuje ona rzadko brany pod uwagę kontekst porównywania zjawisk bądź procesów demograficznych (w tym przypadku – trwania życia) w grupie jednostek (państw, krajów, regionów) stanowiących zbliżony krąg etniczny. Z recenzji prof. Jerzego T. Kowaleskiego

Transport morski kontenerów. Rola i znaczenie intermodalnych terminali przeładunkowych

Aleksandra Bartosiewicz

Morskie terminale kontenerowe zajmują kluczową pozycję w światowej sieci transportowej. Ze względu na konieczność skracania czasu postoju statków w porcie i minimalizację kosztów transportowo-przeładunkowych terminale te stają się coraz bardziej wydajne, a operacje przeładunkowe wzdłuż nabrzeża i składowanie pojemników na placach składowych bądź w magazynach muszą odbywać się sprawnie i szybko. W publikacji podjęto próbę kompleksowego zbadania procesów związanych z transportem i obsługą kontenerów przewożonych drogą morską. Przedstawiono morskie terminale kontenerowe jako problem kombinatoryczny o charakterze kolejkowym, a także omówiono wyniki analizy wielokryterialnej, dokonując oceny potencjału konkurencyjnego baz przeładunkowo-składowych kontenerów w Regionie Morza Bałtyckiego.

Analizy i prognozy polskiego rynku pracy. Przekrój grup zawodowych

Artur Gajdos, Karolina Lewandowska-Gwarda

Analizy I prognozy zmian struktury zawodowej pracujących są niezwykle istotnym elementem badań nad rynkiem pracy. Dostarczają informacji na temat przyszłego popytu na pracę w określonych zawodach, dzięki czemu umożliwiają intensyfikację procesów dostosowawczych rynku pracy w zmieniającej się rzeczywistości społeczno-gospodarczej. Odpowiednie dopasowanie kwalifikacyjno-zawodowe osób poszukujących zatrudnienia oraz wolnych miejsc pracy prowadzi do bardziej efektywnego wykorzystania czynników produkcji, a w konsekwencji wzrostu ich produktywności. Jest ono również determinantą wzrostu płac, przy jednoczesnym zaspokojeniu aspiracji zawodowych osób pracujących. W perspektywie makroekonomicznej wpływa na rozwój gospodarczy, poziom bezrobocia oraz stan budżetu państwa. W niniejszej monografii zaprezentowano podstawy teoretyczne przewidywania zmian struktury zawodowej rynku pracy oraz wyniki analiz i prognoz liczby pracujących w przekroju wielkich, dużych i średnich grup zawodów w Polsce. Analizy danych historycznych dotyczyły okresu 1995–2018, przy czym w ostatnim rozdziale rozszerzono je o lata 2019 i 2020. Natomiast wartości prognoz wyznaczono w horyzoncie krótkim do roku 2025 oraz długim, w pięcioletnich interwałach od 2025 do 2050. Podjęto również próbę wstępnej oceny wpływu pandemii COVID-19 na strukturę zawodową w Polsce. Zaprezentowane wyniki analiz i prognoz struktury zawodowej rynku pracy w Polsce umożliwiły przeprowadzenie kompleksowej analizy przewidywanych przekształceń rynku pracy. Wysoka prognozowana dynamika wzrostu popytu na specjalistów oraz spadku popytu na rolników wskazuje na kontynuację procesu przechodzenia gospodarki polskiej w kierunku gospodarki opartej na wiedzy w najbliższych latach.

Wybrane źródła finansowania mikro -, małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

Joanna Fila, Elżbieta Grzegorczyk, Marta Paduszyńska

Przedsiębiorstwa funkcjonują w konkurencyjnym i niestabilnym otoczeniu, co w gospodarce wolnokonkurencyjnej jest uznawane za zjawisko normalne. Nieustannie poszukują coraz lepszych rozwiązań dla efektywnej działalności. Mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa (MMSP) to kluczowy element każdej gospodarki rynkowej. Podmioty te postrzegane są jako grupa napotykająca na liczne bariery, zarówno w momencie ich tworzenia, jak i dalszego funkcjonowania. Jednym z kluczowych ograniczeń, często warunkujących powstanie lub kontynuowanie działalności, jest utrudniony dostęp do źródeł finansowania. Autorki publikacji skupiły się zatem na wybranych, współcześnie dogodnych dla sektora MMSP metodach pozyskania kapitału. Analizie i ocenie poddane zostały takie instrumenty, jak: crowdfunding skierowany do przedsiębiorstw, pożyczki i kredyty rozważane z perspektywy mikrofinansów, a także kredyt hipoteczny jako sposób na finansowanie projektów inwestycyjnych. Wszystkie wymienione formy łączy wspólna idea – wsparcia sektora MMSP w dostępie do kapitału. Celem głównym opracowania było wzbogacenie wiedzy na temat wskazanych instrumentów finansowych, zwarte przedstawienie ich funkcjonowania w Polsce oraz weryfikacja ich bieżącej struktury i dostępności dla przedsiębiorstw. Należy również podkreślić, że wszystkie omawiane instrumenty mogą być wykorzystywane w okresie rozkwitu gospodarki, lecz nabierają szczególnego znaczenia w okresie dekoniunktury. Analiza obejmuje ostatnie kilkanaście lat i dotyczy przede wszystkim Polski, z odwołaniem do przykładów występujących w innych krajach.

Islam, Arabowie i wizerunek kalifów w przekazach Chronografii Teofanesa Wyznawcy

Błażej Cecota

Książka dotyka kwestii zrozumienia islamu i kultury pierwszych muzułmanów przez Teofanesa Wyznawcę, głównego autora Chronografii. W monografii podjęto tematykę stworzonego przez bizantyńskiego historyka wizerunku Muhammada, Proroka nowej wiary, a także samych jej wyznawców. Podjęto kilka zagadnień szczegółowych, dotyczących relacji pomiędzy zwolennikami islamu a chrześcijanami w kontekście informacji zawartych w dziele Teofanesa, m.in. na temat współpracy wyznawców Chrystusa z najeźdźcami podczas arabskiego podboju Egiptu i Syrii, a także zjawiska ikonoklazmu, istotnego dla obydwu obszarów kulturowych, muzułmańskiego i bizantyńskiego. Pewnych reinterpretacji wymagało zagadnienie przekazów na temat prześladowań chrześcijan, pozostawionych na kartach Chronografii. W drugiej części dysertacji Autor zajął się budowanym przez Teofanesa Wyznawcę wizerunkiem poszczególnych władców kalifatu, poczynając od omówienia tzw. sprawiedliwych (Abu Bakr, ‘Umar ibn al-Chattab, ‘Usman ibn Affan oraz Ali), poprzez dynastię Umajjadów (z Mu’awiją i ‘Abd al-Malikiem na czele), aż po współczesnych bizantyńskiemu chronografowi kalifów abbasydzkich. * Zadanie Autora nie było łatwe. Uprawianie źródłoznawstwa wymaga zawsze odpowiedniego przygotowania filologicznego, historycznego, ale i koncepcyjnego, aby jemu sprostać. Na bazie własnej wiedzy, dociekliwości, szerokiej palety źródeł pomocniczych oraz jeszcze większej wielojęzycznej literatury przedmiotu, jaka siłą zainteresowań poprzednich pokoleń bizantynistów, językoznawców, zdążyła narosnąć do znaczących rozmiarów, Autor z tego zadania wywiązał się ostatecznie sprawnie. dr hab. Zdzisław Pentek, prof. UAM Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

Biblia jako miejsce spotkania wyznań chrześcijańskich

Grażyna Habrajska, Andrzej Perzyński, Anita Filipczak-Białkowska

Tom Biblia jako miejsce spotkania wyznań chrześcijańskich jest efektem rozważań przedstawicieli różnych dyscyplin nad Biblią i jej ekumenicznym wymiarem. Otwiera nowe perspektywy badawcze, ukazuje pewne aspekty tłumaczenia tekstu biblijnego, które miałoby spełniać funkcję ekumeniczną, ilustruje przejawy idei ekumenizmu w aspekcie historycznym i regionalnym. Przedmiotem szczególnego zainteresowania jest Biblia Ekumeniczna jako dzieło realizujące potrzebę tłumaczenia Pisma Świętego wspólnego dla wszystkich chrześcijan, niezależnie od przynależności konfesyjnej.

Słownik samo-świato-wyrażeń. Czy te pojęcia coś dziś opisują?

Kamila Biały, Piotr F. Piasek, Paweł Pieniążek

Słownik został stworzony na podstawie projektu badawczego: "Kształtowanie się podmiotowości biografii jednostek w obliczu przemian neonowoczesnego społeczeństwa". Wydany w koedycji Oficyny Związek Otwarty i Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Napisany z perspektywy filozoficznej i socjologicznej, odwołujący się do teorii pola i metodologii terapii Gestalt: Klasyczna metodologia wywiadu narracyjnego i zogniskowanego wywiadu grupowego w połączeniu z metodologią terapii Gestalt jest propozycją tzw. enactive research, czyli łączenia nauki i praktyki, tworzenia interwencji z obszaru aktywizmu społecznego. W centrum uwagi jest, można powiedzieć klasycznie, podmiot i świat, jednostka i społeczeństwo, tę relację tu też opisujemy, dostrzegając konieczność uwzględnienia znaczenia szerokiego kontekstu społeczno-kulturowego w rozumieniu symptomów indywidualnej biografii, w tym krytyki psychoterapii i kultury terapeutycznej, a jednocześnie otwieramy się na fenomenologiczny detal, który dezorientuje nierzadko krytyczny ogląd społeczny, nie porzucając go nigdy do końca. Z drugiej strony, w centrum uwagi jest coś bardziej aktualnego, wykraczającego poza sprawczość indywidualną czy znaczenie sił instytucjonalnych, coś co ma wektor mniej aktywny a bardziej pasywny, wiąże się z odbieraniem, rezonowaniem na innych i świat. Tym samym oznacza to przywrócenie ciału, cielesności roli w każdym naszym działaniu, myśleniu, czuciu czy postrzeganiu. Wyposażeni w takie epistemologiczne nastawienie, a także socjologiczną i filozoficzną wiedzę, jako badacze słuchamy indywidualnych biografii, dyskusji grupowych i teraźniejszych doświadczeń naszych narratorów, czyli tym samym uczestniczymy w ich stawianiu sobie pytań o to, kim byli i kim się stają w ciągu własnego życia, jaki świat chcą budować, i jaką rolę w tym pełnią inni.

Małe rewitalizacje podwórek. Społeczno-pedagogiczne badania-działania

Anita Gulczyńska, Mariusz Granosik

Książka powstała w efekcie teoretyzacji procesu trójstronnego (akademia /studenci + młodzi mieszkańcy miejskich defaworyzowanych sąsiedztw + pracownicy instytucji zaangażowanych w system wsparcia mieszkańców takich miejsc) współtworzenia przestrzeni miejsca życia w przebiegu partycypacyjnego badania-działania (PAR) prowadzonego w latach 2018–2021. W jego genezie uwidacznia się związek prac teoretycznych z klinicznym praktykowaniem i edukacją akademicką, charakterystyczny dla działań teoriotwórczych w łódzkim modelu rozwoju pracy społecznej. Książka prezentuje złożone uzasadnienia i bogate w empiryczne ilustracje, rezultaty tego badania. Trzy pierwsze rozdziały obejmują teoretyczne uzasadnienia społeczno-pedagogicznie zorientowanego PAR z dziećmi i młodzieżą z defaworyzowanych miejskich sąsiedztw. Czwarty wyjaśnia metodologiczne założenia pracy ze szczególną dbałością uzasadnia wybór metody, problematykę badawczą, techniki zbierania danych w badaniu jakościowym regulowanym prawidłowościami partycypacyjnej strategii badawczej. Wprowadza w teren badań oraz w ich przebieg. Kolejne obejmują rezultaty badania: – typologiczny opis sąsiedztw; - siły ludzkie, społeczne, historyczne i ekonomiczne  zdiagnozowane w tych miejscach; – rekonstrukcję procesu współtworzenia społeczno-pedagogicznej rewitalizacji środowiska życia śródmiejskich sąsiedztw (nazwaną przez Autorów „małą rewitalizacją podwórek”). W końcowej części pracy Czytelnik/czka znajdzie elementy refleksji na temat zmian opracowanych odrębnie dla wybranych grup podmiotów uczestniczących w tym kolektywnym akcie poznania i działania organizowanego w formacie partycypacyjnie konstruowanej zmiany rewitalizacyjnej czerpiącej inspiracje z źródłowej tożsamości pedagogiki społecznej oraz refleksję krytyczną.