Trwanie życia Polaków i innych mieszkańców krajów słowiańskich. Od epoki prehistorycznej po współczesność

Witold Śmigielski

Szacuje się, iż trwanie życia ludzi żyjących w gromadach pierwotnych wynosiło przeciętnie od 15 do 30 lat. Istotny progres stwierdzono dopiero w połowie XIX wieku, ponieważ jeszcze w okresie od XVI do XVIII wieku kształtowało się ono na poziomie od 25 do 35 lat. Od połowy XIX wieku obserwowany jest niemal liniowy wzrost trwania życia ludzi i obecnie wynosi ponad 72 lata (w skali świata), przy silnym zróżnicowaniu regionalnym (w Japonii i Szwajcarii wynosi blisko 85 lat, zaś w Lesotho czy Somalii nie przekracza 60 lat). Niemniej jednak wybuch światowej pandemii COVID-19 boleśnie przypomniał światu, że obserwowany liniowy wzrost trwania życia nie jest zagwarantowany na stałe. * Monografia odnosi się do problematyki badawczej, w gruncie rzeczy do tej pory nieinterpretowanej. Wypełnia więc coś, co dziś jeszcze jest w demografii „terra incognita”. Z recenzji prof. Wojciecha Bieleckiego Oryginalność pracy wynika przede wszystkim stąd, że podejmuje ona rzadko brany pod uwagę kontekst porównywania zjawisk bądź procesów demograficznych (w tym przypadku – trwania życia) w grupie jednostek (państw, krajów, regionów) stanowiących zbliżony krąg etniczny. Z recenzji prof. Jerzego T. Kowaleskiego

Transport morski kontenerów. Rola i znaczenie intermodalnych terminali przeładunkowych

Aleksandra Bartosiewicz

Morskie terminale kontenerowe zajmują kluczową pozycję w światowej sieci transportowej. Ze względu na konieczność skracania czasu postoju statków w porcie i minimalizację kosztów transportowo-przeładunkowych terminale te stają się coraz bardziej wydajne, a operacje przeładunkowe wzdłuż nabrzeża i składowanie pojemników na placach składowych bądź w magazynach muszą odbywać się sprawnie i szybko. W publikacji podjęto próbę kompleksowego zbadania procesów związanych z transportem i obsługą kontenerów przewożonych drogą morską. Przedstawiono morskie terminale kontenerowe jako problem kombinatoryczny o charakterze kolejkowym, a także omówiono wyniki analizy wielokryterialnej, dokonując oceny potencjału konkurencyjnego baz przeładunkowo-składowych kontenerów w Regionie Morza Bałtyckiego.

Analizy i prognozy polskiego rynku pracy. Przekrój grup zawodowych

Artur Gajdos, Karolina Lewandowska-Gwarda

Analizy I prognozy zmian struktury zawodowej pracujących są niezwykle istotnym elementem badań nad rynkiem pracy. Dostarczają informacji na temat przyszłego popytu na pracę w określonych zawodach, dzięki czemu umożliwiają intensyfikację procesów dostosowawczych rynku pracy w zmieniającej się rzeczywistości społeczno-gospodarczej. Odpowiednie dopasowanie kwalifikacyjno-zawodowe osób poszukujących zatrudnienia oraz wolnych miejsc pracy prowadzi do bardziej efektywnego wykorzystania czynników produkcji, a w konsekwencji wzrostu ich produktywności. Jest ono również determinantą wzrostu płac, przy jednoczesnym zaspokojeniu aspiracji zawodowych osób pracujących. W perspektywie makroekonomicznej wpływa na rozwój gospodarczy, poziom bezrobocia oraz stan budżetu państwa. W niniejszej monografii zaprezentowano podstawy teoretyczne przewidywania zmian struktury zawodowej rynku pracy oraz wyniki analiz i prognoz liczby pracujących w przekroju wielkich, dużych i średnich grup zawodów w Polsce. Analizy danych historycznych dotyczyły okresu 1995–2018, przy czym w ostatnim rozdziale rozszerzono je o lata 2019 i 2020. Natomiast wartości prognoz wyznaczono w horyzoncie krótkim do roku 2025 oraz długim, w pięcioletnich interwałach od 2025 do 2050. Podjęto również próbę wstępnej oceny wpływu pandemii COVID-19 na strukturę zawodową w Polsce. Zaprezentowane wyniki analiz i prognoz struktury zawodowej rynku pracy w Polsce umożliwiły przeprowadzenie kompleksowej analizy przewidywanych przekształceń rynku pracy. Wysoka prognozowana dynamika wzrostu popytu na specjalistów oraz spadku popytu na rolników wskazuje na kontynuację procesu przechodzenia gospodarki polskiej w kierunku gospodarki opartej na wiedzy w najbliższych latach.

Wybrane źródła finansowania mikro -, małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

Joanna Fila, Elżbieta Grzegorczyk, Marta Paduszyńska

Przedsiębiorstwa funkcjonują w konkurencyjnym i niestabilnym otoczeniu, co w gospodarce wolnokonkurencyjnej jest uznawane za zjawisko normalne. Nieustannie poszukują coraz lepszych rozwiązań dla efektywnej działalności. Mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa (MMSP) to kluczowy element każdej gospodarki rynkowej. Podmioty te postrzegane są jako grupa napotykająca na liczne bariery, zarówno w momencie ich tworzenia, jak i dalszego funkcjonowania. Jednym z kluczowych ograniczeń, często warunkujących powstanie lub kontynuowanie działalności, jest utrudniony dostęp do źródeł finansowania. Autorki publikacji skupiły się zatem na wybranych, współcześnie dogodnych dla sektora MMSP metodach pozyskania kapitału. Analizie i ocenie poddane zostały takie instrumenty, jak: crowdfunding skierowany do przedsiębiorstw, pożyczki i kredyty rozważane z perspektywy mikrofinansów, a także kredyt hipoteczny jako sposób na finansowanie projektów inwestycyjnych. Wszystkie wymienione formy łączy wspólna idea – wsparcia sektora MMSP w dostępie do kapitału. Celem głównym opracowania było wzbogacenie wiedzy na temat wskazanych instrumentów finansowych, zwarte przedstawienie ich funkcjonowania w Polsce oraz weryfikacja ich bieżącej struktury i dostępności dla przedsiębiorstw. Należy również podkreślić, że wszystkie omawiane instrumenty mogą być wykorzystywane w okresie rozkwitu gospodarki, lecz nabierają szczególnego znaczenia w okresie dekoniunktury. Analiza obejmuje ostatnie kilkanaście lat i dotyczy przede wszystkim Polski, z odwołaniem do przykładów występujących w innych krajach.

Słownik samo-świato-wyrażeń. Czy te pojęcia coś dziś opisują?

Kamila Biały, Piotr F. Piasek, Paweł Pieniążek

Słownik został stworzony na podstawie projektu badawczego: "Kształtowanie się podmiotowości biografii jednostek w obliczu przemian neonowoczesnego społeczeństwa". Wydany w koedycji Oficyny Związek Otwarty i Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Napisany z perspektywy filozoficznej i socjologicznej, odwołujący się do teorii pola i metodologii terapii Gestalt: Klasyczna metodologia wywiadu narracyjnego i zogniskowanego wywiadu grupowego w połączeniu z metodologią terapii Gestalt jest propozycją tzw. enactive research, czyli łączenia nauki i praktyki, tworzenia interwencji z obszaru aktywizmu społecznego. W centrum uwagi jest, można powiedzieć klasycznie, podmiot i świat, jednostka i społeczeństwo, tę relację tu też opisujemy, dostrzegając konieczność uwzględnienia znaczenia szerokiego kontekstu społeczno-kulturowego w rozumieniu symptomów indywidualnej biografii, w tym krytyki psychoterapii i kultury terapeutycznej, a jednocześnie otwieramy się na fenomenologiczny detal, który dezorientuje nierzadko krytyczny ogląd społeczny, nie porzucając go nigdy do końca. Z drugiej strony, w centrum uwagi jest coś bardziej aktualnego, wykraczającego poza sprawczość indywidualną czy znaczenie sił instytucjonalnych, coś co ma wektor mniej aktywny a bardziej pasywny, wiąże się z odbieraniem, rezonowaniem na innych i świat. Tym samym oznacza to przywrócenie ciału, cielesności roli w każdym naszym działaniu, myśleniu, czuciu czy postrzeganiu. Wyposażeni w takie epistemologiczne nastawienie, a także socjologiczną i filozoficzną wiedzę, jako badacze słuchamy indywidualnych biografii, dyskusji grupowych i teraźniejszych doświadczeń naszych narratorów, czyli tym samym uczestniczymy w ich stawianiu sobie pytań o to, kim byli i kim się stają w ciągu własnego życia, jaki świat chcą budować, i jaką rolę w tym pełnią inni.

Małe rewitalizacje podwórek. Społeczno-pedagogiczne badania-działania

Anita Gulczyńska, Mariusz Granosik

Książka powstała w efekcie teoretyzacji procesu trójstronnego (akademia /studenci + młodzi mieszkańcy miejskich defaworyzowanych sąsiedztw + pracownicy instytucji zaangażowanych w system wsparcia mieszkańców takich miejsc) współtworzenia przestrzeni miejsca życia w przebiegu partycypacyjnego badania-działania (PAR) prowadzonego w latach 2018–2021. W jego genezie uwidacznia się związek prac teoretycznych z klinicznym praktykowaniem i edukacją akademicką, charakterystyczny dla działań teoriotwórczych w łódzkim modelu rozwoju pracy społecznej. Książka prezentuje złożone uzasadnienia i bogate w empiryczne ilustracje, rezultaty tego badania. Trzy pierwsze rozdziały obejmują teoretyczne uzasadnienia społeczno-pedagogicznie zorientowanego PAR z dziećmi i młodzieżą z defaworyzowanych miejskich sąsiedztw. Czwarty wyjaśnia metodologiczne założenia pracy ze szczególną dbałością uzasadnia wybór metody, problematykę badawczą, techniki zbierania danych w badaniu jakościowym regulowanym prawidłowościami partycypacyjnej strategii badawczej. Wprowadza w teren badań oraz w ich przebieg. Kolejne obejmują rezultaty badania: – typologiczny opis sąsiedztw; - siły ludzkie, społeczne, historyczne i ekonomiczne  zdiagnozowane w tych miejscach; – rekonstrukcję procesu współtworzenia społeczno-pedagogicznej rewitalizacji środowiska życia śródmiejskich sąsiedztw (nazwaną przez Autorów „małą rewitalizacją podwórek”). W końcowej części pracy Czytelnik/czka znajdzie elementy refleksji na temat zmian opracowanych odrębnie dla wybranych grup podmiotów uczestniczących w tym kolektywnym akcie poznania i działania organizowanego w formacie partycypacyjnie konstruowanej zmiany rewitalizacyjnej czerpiącej inspiracje z źródłowej tożsamości pedagogiki społecznej oraz refleksję krytyczną.

Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość Łodzi. Tom 2. Przestrzeń miasta przemysłowego. Zbiór studiów z okazji 200 lat Łodzi przemysłowej

Ewa M. Boryczka, Kamil Śmiechowski

W roku 2020 Łódź obchodziła dwusetlecie swojej historii przemysłowej. Jubileusz ten stał się podstawą do zorganizowania debaty naukowej nad historią przemysłową i przyszłością naszego miasta, a pokłosiem cyklu spotkań przygotowanych przez Interdyscyplinarne Centrum Studiów Miejskich jest niniejsza, druga już publikacja. Podczas debaty postawiliśmy wiele istotnych pytań. Jak kształtowała się przestrzeń miasta przemysłowego? Jak zmieniła się Łódź w okresie transformacji? W jakim kierunku zmierza dziś polityka przestrzenna miasta? Co wpływa na jej przeobrażenia i co zmienia Łódź współcześnie? Jak przemysłowa przeszłość determinuje przyszłość miasta? Jak zmieniła się Łódź i dokąd podąża? W książce zostały podjęte dwa główne wątki rozważań dotyczące transformacji oraz przestrzeni Łodzi – jej przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Pierwsza część obejmuje procesy transformacji miasta – od wolno rozwijającej się małej wsi z okresu do XV wieku, przez czas prosperity miasta przemysłowego w XIX stuleciu, po miasto poprzemysłowe, zmierzające ku dalszej transformacji i regeneracji. Druga część koncentruje się na przestrzeni miasta Łodzi i jej przeobrażeniach, a także na czynnikach i uwarunkowaniach tych przekształceń. Spoglądając na Łódź głównie z perspektywy planowania przestrzennego, gospodarki przestrzennej, geografii społeczno-ekonomicznej, zarządzania, ochrony środowiska, architektury i urbanistyki, chcieliśmy wzbogacić nowe interdyscyplinarne podejście do studiów miejskich.

Geopolityka

Klaus Dodds

KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia! Geopolityka pozwala zrozumieć sens aktualnych zdarzeń i zjawisk, w tym konfliktów, kryzysów, porozumień i projektów, zarówno w skali lokalnej, jak i międzynarodowej. W jaki sposób rozumienie geografii kształtuje politykę i ekonomię? Skąd bierze się populizm? Jak kino, Internet i media społecznościowe wpływają na mapy świata? Odpowiedzi na te pytania Czytelnik znajdzie w tej publikacji. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. - od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.