Islam i muzułmanie w kulturze, literaturze i językach Słowian Południowych

Anetta Buras-Marciniak

Prace opublikowane w tym zbiorze są pokłosiem międzynarodowej konferencji naukowej Islam i muzułmanie w kulturze, literaturze i językach Słowian Południowych zorganizowanej w Uniwersytecie Łódzkim przez Katedrę Filologii Słowiańskiej, Katedrę Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki oraz Centrum Badań nad Historią i Kulturą Basenu Morza śródziemnego i Europy Południowo-Wschodniej im. prof. Waldemara Cerana, Ceraneum w dniach 18-19.02.2016 r. Autorzy zajęli się kwestiami wzajemnych wpływów kultury islamu i kultur krajów południowo-słowiańskich, udokumentowanych w literaturze ludowej i artystycznej, źródłach historycznych oraz językoznawczych obejmujących okres od czasów starożytnych do współczesnych.

Vade-mecum. Transliteracja autografu

Cyprian Norwid

Publikacja stanowi transliterację wszystkich rękopisów wierszy wchodzących w skład Vade-mecum Cypriana Norwida. Jest to pierwsza próba wydania Norwidowskiego dzieła z uwzględnieniem wszystkich elementów autorskiego zapisu, tym samym ukazująca często nieznane redakcje jego najbardziej cenionych liryków. Dzięki temu może służyć jako znakomita baza materiałowa do badań z zakresu tekstologii. "Dzieło ma walor pełnej oryginalnej dokumentacji tekstologicznej jako pierwsza kompletna transliteracja autografu Vade-mecum, należącego do najważniejszych pozycji literatury polskiej. Rzecz została wykonana bardzo skrupulatnie i odpowiedzialnie. To ważna pomoc naukowa w badaniach nad dziełem Norwida." Z recenzji prof.dr.hab. Józefa Ferta (KUL)

VNDIQVE VICTORES. Wizja rzymskiego władztwa nad światem w mennictwie złotego wieku Antoninów i doby kryzysu III wieku - studium porównawcze

Agata Aleksandra Kluczek

Książka opowiada o odzwierciedleniu rzymskiej idei panowania nad światem w mennictwie władców rzymskich „złotego wieku Antoninów” (96–192) oraz „kryzysu III wieku” (235–284). Zgodnie z przyjętymi założeniami badawczymi kluczem do poznania owej idei imperialnej stają się ikonografia i legendy namonetne. Te środki przekazu informacji, samodzielnie albo łącznie, dostarczają do analizy rozmaitych odsłon tytułowego zagadnienia w jego oficjalnej interpretacji. Składają się na nie następujące wątki: granice i budowa świata rzymskiego, struktura świata barbarzyńskiego, relacje Imperium – sąsiedzi, a porządkuje je umieszczenie ich w pryzmacie działań i roszczeń cesarza rzymskiego. Temat władztwa nad światem – kategorii bądź symbolicznej, bądź praktycznej – odczytywany jest w jego podstawowym, czyli przestrzennym, sensie. Dlatego w książce dominuje problematyka „militarna” i „tryumfalna”. Z wyobrażeń i napisów zamieszczanych w mennictwie cesarskim odczytać można przesłanie, że to wojna porządkuje świat i to właśnie wojna zwycięska czyni Rzymian panami świata. Będąc zwycięzcami nad wrogami „z zewsząd”, Rzymianie zwać się mogą: undique victores. Analiza poszczególnych typów i wariantów monet cesarskich oraz medalionów, a także ich systematyzacja pozwoliły na skonstruowanie globalnej wizji rzymskiego władztwa nad światem w dwóch epokach. Dostrzec w nich można spójne interpretacje tematu rzymskiej dominacji w świecie. W ramach przyjętej w badaniach strategii porównawczej odnaleźć można w ich mennictwie wspólne rozwiązania wątków składających się na omawianą ideę, ale też wskazać można w każdej z nich różne motywy namonetne, będące efektem oddziaływania odmiennej rzeczywistości w owych epokach.

Psychologia rozwoju człowieka

Anna Brzezińska, Karolina Appelt, Beata Ziółkowska

Podręcznik ten stanowi kompendium wiedzy na temat rozwoju człowieka na przestrzeni całego jego życia: w okresie prenatalnym i niemowlęcym, dzieciństwa, dorastania i dorosłości. Dzięki książce czytelnicy dowiedzą się, co jest przedmiotem badawczym psychologii rozwoju, jakie badania prowadzone były i są nad procesem i efektami rozwoju, poznają również sylwetki najważniejszych przedstawicieli tej dziedziny wraz z ich osiągnięciami. Podręcznik napisany pod opieką prof. Anny Brzezińskiej niekwestionowanego polskiego autorytetu w dziedzinie psychologii rozwojowej.

Powieść graficzna. Studium gatunku w perspektywie kognitywistycznej

Michał Wróblewski

W publikacji dokonano analizy powieści graficznej jako gatunku o znamionach literackości przy zastosowaniu metodologii kognitywnej. Czytelnik zostaje zapoznany z podstawowymi założeniami poetyki kognitywnej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na mechanizmy stojące za tekstem, w tym na te związane z procesem lektury. Autor sytuuje powieść graficzną w perspektywie historycznej, ale przede wszystkim podejmuje próbę gatunkowego wyróżnienia jej z dziedziny komiksu. Rozważa przy tym teoretyczne zagadnienia związane ze sposobem badania gatunków hybrydycznych i wieloznakowych w obliczu kryzysu genologii esencjalnej, dowodząc, że komiks i powieść graficzna zasługują na włączenie ich w sferę zainteresowań (nowej) genologii.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa". T. 4

red. Andrzej Górny, red. Justyna Kijonka, red. Agata Zygmunt

Tematyka czwartego tomu "Górnośląskich Studiów Socjologicznych. Seria Nowa" nawiązuje do zagadnień poruszanych w "Górnośląskich Studiach Socjologicznych", wydawanych niegdyś przez nieistniejący już Śląski Instytut Naukowy. W tomie zaprezentowane zostały między innymi wyniki badań i naukowe dociekania "młodych naukowców" – doktorantów i doktorów, dotyczące wciąż obecnych i wzbudzających wiele dyskusji problemów kształtowania się tożsamości mieszkańców Górnego Śląska. Tożsamość ujmowana zarówno w perspektywie kulturowej, charakterystycznej dla zbiorowości narodowych, regionalnych, religijnych czy innych, jak i w perspektywie osobowości jednostkowej należy współcześnie do najczęściej podejmowanych tematów badawczych socjologii. Jest jednym z modnych tematów badań, wskazujących, że w świecie globalizacji i aksjologicznej wichrowatości kultury nie zniknęły pytania o doświadczenie ciągłości i trwania pamięci zbiorowej, społecznej odpowiedzialności za dziedzictwo przeszłych pokoleń, emocjonalnych zobowiązań wobec ojczyzny prywatnej czy ideologicznej, o kształty przyszłości niewyobcowanej z bogactwa kulturowej tradycji.

Panaceum

Agnieszka Sudomir

Z nieba leje się żar, Łódź dusi się w kurzu, a komisarz Blattner walczy z własnymi demonami. W takich warunkach przychodzi mu prowadzić kolejne trudne śledztwo. W jednym z apartamentowców policja odkrywa ciało pięknej młodej kobiety - uzdolnionej lekarki, której życie przypominało bajkę. W trakcie dochodzenia Blattner musi przyjrzeć się środowisku neurochirurgów. Światek wybitnych specjalistów okazuje się jednak bardziej hermetyczny, niż komisarz się spodziewał. Czy to specyfika zawodu, czy też pracownicy szpitala coś ukrywają? Pojawiają się kolejne ofiary, a ślady zdają się prowadzić do znanego neurochirurga, niepodważalnego autorytetu w swojej dziedzinie. Nic tu jednak nie jest proste ani oczywiste. Rozwiązanie sprawy zaskakuje nie tylko śledczych, ale także środowisko medyków.

Palimpsest. Miejsca i przestrzenie

Anna Gomóła, Anna Szawerna-Dyrszka

W tomie, który oddajemy do rąk Czytelnika, metafora palimpsestu jest kluczem interpretacyjnym, otwierającym refleksję badaczy nad kategoriami miejsca i przestrzeni w różnych obszarach i wytworach kultury. Miejsca, noszące ślady kolejnych zapisów ludzkiej historii, podobnie jak palimpsesty, odsyłają do znaczeń zarówno oczywistych, jak i zatartych. Palimpsest budzi ciekawość inaczej niż strona raz tylko zapisana. Pozornie ukrywa, bo to, co pod spodem (nawet jeśli zamazane czy częściowo zdrapane) – prześwituje. Im bardziej nieczytelne, tym bardziej frapujące, otwierające, potencjalne. Palimpsest uczula na niewidzialne i podkreśla jego wagę. Elżbieta Dutka (jedna z autorek tomu) pisze, iż palimpsest jest kategorią „niewystraczającą i niezastąpioną zarazem”. Autorki kolejnych szkiców zdają się potwierdzać tę tezę, poszukując znaczeń miejsc i przestrzeni w literaturze, teatrze, muzyce czy współczesnych mediach. Książka adresowana jest do tych, których zainteresuje poszukiwanie nieoczywistych znaczeń i zapomnianych odniesień.