Dyskurs o bezpieczeństwie z perspektywy lingwosecuritologii

Jadwiga Stawnicka

Monografia otwiera w nauce miejsce na dyskusje i analizy z udziałem przedstawicieli Policji i służb bezpieczeństwa w ramach nowej subdycsypliny interdyscyplinarnej lingwosecuritologii. Jest to dziedzina z pogranicza nauk humanistycznych i społecznych, która będzie wykorzystywać teoretyczna i praktyczna wiedzę  o języku dla potrzeb nauk o bezpieczeństwie. W rozdziale pierwszym omówiono pojęcia dyskursu i dyskursu kryzysowego z perspektywy pragmalingwistyki oraz możliwości wykorzystania wiedzy psycholingwistycznej w sytuacjach kryzysowych. Rozdział drugi poświecono wybranym obszarom dyskursu kryzysowego z uwzględnieniem teorii aktów mowy. W rozdziale trzecim przedstawiono perspektywy badawcze nowej subdyscypliny.  Idea wielostronnego i interdyscyplinarnego badania języka stosowanego w sytuacjach kryzysowych między innymi ze względu na ogromnie ważny aspekt aplikatywny takich badań. Książka przeznaczona jest do szerokiego kręgu odbiorców: do przedstawicieli instytucji powołanych do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego, środowisk akademickich i naukowych, studentów i wykładowców, poruszających się w dziedzinach bezpieczeństwa, sytuacji kryzysowych, psychologii i  - co należy szczególnie podkreślić - lingwistyki. Książka jest bowiem kontynuacją moich badań i stanowi próbę wykorzystania wiedzy lingwistycznej do optymalizacji procesu przepływu informacji  w sytuacjach kryzysowych.

Czuła pedagogia. Edukacyjny walor dzieł i działań księżnej Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej

Jolanta Skutnik

W opracowaniu, którego cel  skupia się na interpretacji dzieł i działań księżnej Izabeli Doroty z Flemmingów Czartoryskiej (1746-1835), a dokonywanej z perspektywy pedagogicznej, zbiegły się rozmaite tropy analiz obejmujące   pola  jej działalności politycznej, społecznej, wychowawczej i pomocowej, ale również towarzysko – artystycznej czy nawet ekologicznej. Postępując tymi tropami nietrudno było w działaniach księżnej rozpoznać wczesne formy  praktyki animacyjnej w jej społecznym i kulturalnym wymiarze; wyprzedzające amerykańskie koncepcje interpretacji dziedzictwa  propozycje  edukowania w muzeum i poprzez muzeum; a nawet prekursorskie formy pracy społecznej i oświatowej. W sposób oczywisty te działania księżnej nie zrodziły się w społecznej i kulturowej próżni. Inspirowały je myśli i działalność osób towarzyszących jej na różnych etapach życia, wspierały nurty filozoficzne i trendy umysłowe przełomu oświeceniowo - romantycznego, wzbogacały dzieła i koncepcje stanowiące podstawę jej praktyki samokształceniowej. Efekty pracy potwierdzały się zaś w postawach wychowanków i znaczących osiągnięcia członków socjety, która wokół Czartoryskiej się koncentrowała. Szczególnym przejawem tych działań były  dzieła  promujące  humanizm w swoistej puławskiej odmianie znanej pod pojęciem „człekolubności”.  Zasięg wpływów i inspiracji pobudzających podjęte w pracy analizy, włączając nieoczywiste ale celowe przywołanie współczesnych koncepcji partycypacji społecznej, mediacji kulturalnej, interpretacji dziedzictwa, które związały doświadczenia historyczne ze współczesnymi dyskursami poświęconymi edukacji kulturalnej,  jest zatem bardzo szeroki. Rozległość tych odniesień i ilość przywołanych faktów oświetlających analizowane działania Czartoryskiej wydaje się czasem przytłaczać główny nurt analiz.  Porządkuje go jednak wyraźny kierunek poszukiwań. Wszystkie one, bez względu na odległość od głównego wątku, koncentrują się nieodmiennie na osobie, która z działań podejmowanych „z miłości ludzkiego plemienia” uczyniła  sens życia.  I jest to konkluzja, która nie straciła do dziś na aktualności. W treści pracy inspiracji mogą poszukiwać pedagodzy zajmujący się zagadnieniami edukacji kulturalnej, pedagogiki społecznej i pracy oświatowej a  analizujący formujące ich  kształt teorie, starający się ustalić historyczne etapy ich rozwoju lub praktyczne formy ich realizacji. Podobne inspiracje odnajdą też teoretycy i praktycy animacji, których zajmuje swoiście polska  perspektywa kształtowania się tego kierunku  i metody pracy społeczno – kulturalnej, a także kulturoznawcy podejmujący zagadnienia teorii i praktyki partycypacji w kulturze oraz poszukujący historycznych odniesień dla koncepcji mediacji kulturalnej. Osobną grupą odbiorców mogą stać się muzealni edukatorzy  wykorzystujący  w praktyce  metody  interpretacji dziedzictwa lub poszukujący historycznych zaczątków  form tej  praktycznej działalności muzeów.

Wybitni Rzymianie czasów schyłku Republiki. Gnejusz Pompejusz Wielki (106-48 przed Chrystusem)

red. Norbert Rogosz

Niniejsza publikacja nie jest biografią Gn. Pompejusza. Zawiera bowiem kilkanaście artykułów, dotyczących różnych sfer jego aktywności publicznej. Omawiane w nich kwestie wybierali autorzy.   Nie ukazano więc w niej kompleksowego obrazu jego życia czy działalności.  W książce tej można jednak znaleźć omówienie nieraz bardzo unikalnych zagadnień, niezbyt często prezentowanych w opracowaniach traktujących o tym wybitnym Rzymianinie. Zamieszczone w niej prace podzielono na kilka problemowych cykli poświęconych militarnym i politycznym osiągnięciom Pompejusza, przymiotom intelektualnym jego oraz otaczających go współpracowników, jego życiu uczuciowemu, zwłaszcza niektórym małżeństwom, śmierci oraz pamięci potomnych o tej znaczącej postaci. Rozpatrywane w niej problemy mogą więc zainteresować pracowników naukowych wyższych uczelni zajmujących się historią starożytną, zwłaszcza ostatniego stulecia Republiki Rzymskiej, studentów historii, nauczycieli oraz miłośników antyku czy hobbystów. Jest tak również dlatego, że do prezentowanych w niej kwestii nawiązano w oryginalny, unikalny sposób. Ujęto je zaś interesująco i przystępnie.

Ustrój konstytucyjny Republiki Kosowa

Robert Rajczyk

Publikacja prezentuje system konstytucyjny Republiki Kosowa. Stan prawny aktów normatywnych, które stanowią podstawę przedmiotowego opracowania, obejmuje grudzień 2015 roku. W publikacji wykorzystano przede wszystkim obowiązujące akty prawne uchwalone przez organy konstytucyjne Republiki Kosowa w albańskiej oraz angielskiej wersjach językowych, jak również akty normatywne Republiki Serbii w języku serbskim. Sięgnięto ponadto do wybranych opracowań naukowych prezentujących zagadnienia z zakresu geopolityki, historii oraz życia politycznego i społecznego Bałkanów. Jednym ze źródeł są także informacje pochodzącego z oficjalnych witryn internetowych instytucji Republiki Kosowa oraz Republiki Serbii, a także organizacji międzynarodowych i ich reprezentantów funkcjonujących na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 1244 z 1999 roku. Brak sformułowań „niepodległość” czy też „suwerenność” w dokumentach z zakresu prawa międzynarodowego czyni kwestię jednostronnego ogłoszenia niepodległości przez Republikę Kosowa, ogromnie interesującą z politologicznego punktu widzenia. Monografia przeznaczona jest dla studentów politologii, dziennikarzy i szerokiego grona odbiorców zainteresowanych  tematyką skomplikowanych relacji etnicznych i politycznych w regionie Bałkanów. W pracy czytelnik odnajdzie bowiem szczegółowe informacje dotyczące kompetencji organów władzy i funkcjonowania Republiki Kosowa.

"Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego" 2015. T. 16

red. Maksymilian Pazdan

W szesnastym tomie Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego znalazło się opracowanie poświęcone aspektom kolizyjnoprawnym zapisu windykacyjnego. Ponadto zamieszczono artykuł dotyczący niektórych konsekwencji zmiany statutu w międzynarodowym prawie spółek w przypadku przymusowego przeniesienia siedziby spółki za granicę. Godne polecenia są także rozważania o następstwach niemożności stwierdzenia treści prawa obcego na tle art. 10 ust. 2 ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym. Szesnasty tom czasopisma zamykają uwagi o uregulowaniach rozporządzenia Rzym II i ich stosowaniu na tle doświadczeń polskiej judykatury oraz glosa orzeczenia dotyczącego kolizyjnoprawnych konsekwencji rozdzielności majątkowej ustanowionej na podstawie prawa polskiego.

Critica varia

Marian Kisiel

Książka zbiera teksty różnego rodzaju: szkice przekrojowe o literaturze krajowej i emigracyjnej, portrety krytyczne (o Stanisławie Baczyńskim, Tymonie Terleckim, Jacku Łukasiewiczu, Andrzeju K. Waśkiewiczu, Stefanie Szymutce), wywiady (z Wojciechem Żukrowskim, Ireneuszem Opackim, Henrykiem Markiewiczem), a także laudacje wielkich poetów i pisarzy (Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Sławomira Mrożka, Wiesława Myśliwskiego). Jest spotkaniem z historycznoliteracką varietas, mierzy się z prywatyzowaną (osobistą) przeszłością lektury. Literatura wieku XX, widziana we fragmentach, strzępach czy odbiciach, staje się w ten sposób mapą możliwych peregrynacji i spotkań. Autor nie ukrywa, że istotą jego lektury jest poszukiwanie znaczeń ważnych niezależnie od czasu. Dlatego, łącząc twórców różnych pokoleń, szkół i poetyk, stara się ich zobaczyć we wspólnym doświadczaniu rzeczywistości i literatury. Jest to także książka osobista, ponieważ przywołuje wybitne postacie polskiej kultury literackiej, z którymi autor spotykał się lub prowadził z nimi poznawczy dialog.

Wiedza niezdyscyplinowana. Meandry międzyobszarowości

red. Piotr Bogalecki, red. Jan Zając

W monografii Wiedza niezdyscyplinowana. Meandry międzyobszarowości próbowaliśmy określić charakter specyficznej, widmowej postaci wiedzy, właściwej współczesnym inter-, trans-, czy postdyscyplinarnym paradygmatom myślowym – wiedzy niepodległej rygorom poszczególnych dyscyplin i stanowiącej postać (jak powiedzieć można za Ryszardem Nyczem) „słabego profesjonalizmu”. Próbowaliśmy prześledzić, w jaki sposób jej adepci, starający się myśleć wbrew istniejącym podziałom, są w stanie wykroczyć poza istniejące struktury, odsłonić ukryte, otworzyć się na nowe, w końcu zaś poddać krytycznej refleksji swą własną kondycję jako ekspertów, profesjonalistów, znawców. Próbowaliśmy wreszcie odpowiedzieć na pytanie, czy w dobie wszechobecnej parametryzacji jest w uniwersytecie miejsce dla wiedzy niezdyscyplinowanej – jej upartych aspiracji do niezależności i krytyczności, jej metodologicznej krnąbrności, jej podziwu godnej odkrywczości… Jeśli zaś ta ostatnia, wraz z właściwymi jej marzeniami o możliwościach wolnej myśli, stanowi rodzaj utopii, to w imię jakiej nadziei powinniśmy pozostać jej wierni? [ze wstępu Piotra Bogaleckiego]

"Forum Lingwistyczne" 2017, nr 4

red. Magdalena Pastuchowa, współred. Karolina Lisczyk-Kubina, współred. Iwona Loewe

Kolejny – czwarty – numer „Forum Lingwistycznego” charakteryzuje różnorodność zarówno w tematyce podejmowanych badań, jak i w stosowanych metodach badawczych: analizom materiałowym towarzyszą rozważania metalingwistyczne, refleksjom synchronicznym – dociekania diachroniczne, a prezentacji wyników aktualnie prowadzanych badań – polemiczne prezentacje nowości wydawniczych oraz relacje z wydarzeń skupiających szeroko pojęte środowisko językoznawcze. Stanowi to odbicie zainteresowań naukowych Autorów, lecz także świadczy o zróżnicowaniu szkół badawczych, z których się wywodzą. Teksty do prezentowanego tomu przygotowali bowiem lingwiści z ośrodków uniwersyteckich w Katowicach, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu. Artykuły publikowane w tomie pomieszczono w działach: „Studia”, „Archiwalia”, „Polemiki” i „Varia”.