Zastosowania techniki MIMO w optycznych systemach transmisji krótkiego zasięgu

Marcin Kowalczyk

Nieustanny rozwój usług internetowych, a także postępujące zmiany organizacji życia społecznego wiążące się z przenoszeniem wielu form aktywności do sieci sprawiają, że już dziś wskazuje się, że systemy te mogą mieć duże problemy z wydajnością w najbliższych latach. Niestety, możliwości ich dalszego rozwoju są problematyczne. Wynika to m.in. z ograniczenia w dostępności pasma, które wykorzystują. W związku z tym poszukuje się również rozwiązań alternatywnych. W opracowaniu omówiono zagadnienia związane z optyczną bezprzewodową i przewodową transmisją MIMO krótkiego zasięgu oraz rozwiązanie hybrydowe – systemy transmisji RoF.   Opis techniki MIMO rozpoczęto od jej źródeł, a mianowicie od prześledzenia jej historii i aktualnego statusu w odniesieniu do systemów transmisji radiowej, co pozwala lepiej zrozumieć jej istotę i możliwości.

Koszty pracy a konkurencyjność polskiej gospodarki

Magdalena Kapela

Celem monografii jest wykazanie konieczności innego niż dotychczas spojrzenia na rolę kosztów pracy w kształtowaniu konkurencyjności polskiej gospodarki oraz podziału korzyści wynikających ze współpracy międzynarodowej. Niskie koszty pracy były traktowane jako ważny czynnik wpływający na napływ kapitału zagranicznego, zwłaszcza do branż pracochłonnych. Zwiększały konkurencyjność polskiego eksportu, a także umożliwiły rozwój małych i średnich przedsiębiorstw bazujących na niskich płacach i elastycznych formach zatrudnienia. Polityka ta wspierała model konkurencyjności oparty na niskich kosztach pracy. W monografii została podjęta próba wykazania, że pojawiło się wiele nowych czynników wpływających na koszty pracy w Polsce. Wśród tych czynników wymienić należy głównie: zmiany na rynku pracy (struktura demograficzna i niedobory pracowników, podnoszenie płacy minimalnej, presja na wzrost wynagrodzeń), zmiany strategii konkurencji na rynku krajowym (konkurencja jakością, a nie niskimi kosztami), a także zmiany na rynku międzynarodowym (ważny jest nie tylko poziom i struktura eksportu, ale także role pełnione w międzynarodowym łańcuchu wartości, a także w ostatnim okresie wpływ epidemii koronawirusa na postrzeganie międzynarodowego podziału pracy).   Monografia została podzielona na pięć rozdziałów. W pierwszym zaprezentowano ewolucję poglądów na płace i koszty pracy w głównych teoriach ekonomii. Rozdział drugi poświęcony jest przeglądowi literatury na temat międzynarodowej konkurencyjności. Zaprezentowano m.in. definicje i determinanty konkurencyjności międzynarodowej. Omówiono też podejmowane próby pomiaru konkurencyjności państw w świetle tradycyjnych i najnowszych metod korzystających z danych opartych na wartości dodanej i powiązań w ramach globalnych łańcuchów wartości.   Prezentacja dotychczas przeprowadzonych badań nad związkiem kosztów pracy i międzynarodową konkurencyjnością znajduje się w rozdziale trzecim. Rozdział czwarty poświęcony jest analizie danych statystycznych dotyczących kosztów pracy i głównych kategorii makroekonomicznych w Polsce na tle pozostałych państw Unii Europejskiej. Przedstawione zostały przyczyny relatywnie niskiego poziomu kosztów pracy w Polsce, spadającego udziału kosztów zatrudnienia w PKB oraz rozdźwięku między tempem wzrostu wydajności pracy i kosztów pracy oraz płac. Rozdział kończy się pokazaniem wpływu pandemii COVID-19 na rynek pracy w Polsce.   W ostatnim, piątym rozdziale przedstawione zostały badania własne nad kosztami pracy z punktu widzenia realizacji celów badawczych pracy. Do weryfikacji hipotez badawczych wykorzystano analizę zależności między strukturą BIZ i strukturą eksportu. Podjęto próbę określenia rzeczywistej lokalizacji Polski w globalnym łańcuchu wartości. W zakończeniu wskazano pożądane kierunki działań zmierzających do poprawy konkurencyjności polskiej gospodarki.

Projektowanie systemów i urządzeń kierowania i sterowania ruchem kolejowym. Projekt budowlany urządzeń stacyjnych. Publikacja z załącznikami

Krzysztof Grochowski, Kamil Jóźwik, Juliusz Karolak, Paweł Wontorski

Brak nowych publikacji z zakresu teorii i praktyki projektowania systemów oraz urządzeń kierowania i sterowania ruchem kolejowym (ksr) utrudnia w Polsce kształcenie młodej kadry i podnoszenie kwalifikacji pracującym zawodowo projektantom. Zauważalny jest również brak szczegółowych przepisów i norm dotyczących tak specyficznego działania, jakim jest projektowanie urządzeń ksr. Dotyczy to również przepisów zarządców infrastruktury działających w kolejnictwie polskim, ponieważ istniejące dokumenty są często ogólnikowe, nie zawierają wielu istotnych elementów, a w ich treści znajduje się niepoprawna terminologia. W projektach wykonywanych przez różne jednostki projektowania oraz w dokumentacjach różnych producentów stosowana jest odmienna terminologia i symbolika. Konieczne jest jej uaktualnienie, ujednolicenie i przedstawienie w dostępnych powszechnie publikacjach. Propozycje mogą oczywiście podlegać dyskusji i dalszym uzasadnionym zmianom, ale tym bardziej muszą być przedstawione. Między innymi taką rolę ma spełnić niniejsze opracowanie, w którym stosowana jest terminologia i symbolika zgodna z formalnymi zasadami i zwyczajami, o ile jest obecnie poprawna i zrozumiała. Opracowanie uwzględnia podejście prezentowane w innych publikacjach.   W publikacji dokonano próby omówienia zasad projektowania mających zastosowanie przy opracowywaniu projektu budowlanego elektrycznych urządzeń sterowania ruchem kolejowym (srk) dla określonego obiektu (posterunku ruchu). Przedstawione zostały podstawowe zagadnienia dotyczące tworzenia (projektowania) nowych i przebudowy (modernizacji lub odnowienia) istniejących urządzeń.   Opracowanie zostało przygotowane dla potrzeb dydaktycznych, dlatego przedstawia również rozwiązania starsze, dające możliwość wprowadzenia czytelników w zasady obowiązujące we współczesnej technice ksr, będące często pochodną tych rozwiązań. Schematy, rysunki i przykłady dobrano tak, aby przedstawić (tam, gdzie jest to wskazane) przypadki odbiegające od sytuacji podstawowych, ale spotykane w praktyce. Ze względu na objętość opracowania pominięto rozwiązania nietypowe (jednostkowe), występujące sporadycznie, oraz rozwiązania wycofywane z eksploatacji w bliskim horyzoncie czasowym.

Zeszyt "Architektura" nr 17, Planowanie przestrzenne jako narzędzie ochrony wartości przyrodniczych na przykładzie Kampinoskiego Parku Narodowego

Małgorzata Mirecka

Zakres zainteresowań zawodowych autorki oscyluje wokół zagadnień kształtowania przestrzeni i narzędzi temu służących w obowiązującym porządku prawnym. W pierwszym rozdziale publikacji omówiono genezę ochrony przyrody na świecie i w Polsce oraz przeprowadzono analizę obowiązujących w tym zakresie przepisów krajowych, z odniesieniem do zmian dokonanych w nich w ostatnich latach. Ze względu na szczególną rolę, jaką w ogólnokrajowym systemie ochrony przyrody pełnią parki narodowe, jeden z nich postanowiono wybrać jako pole dalszych badań. Wybrano Kampinoski Park Narodowy – położony w bezpośrednim sąsiadztwie Warszawy i stanowiący cześć stołecznej aglomeracji. Presja urbanistyczna na park jest olbrzymia i pomimo nałożonych od wielu lat reżimów ochronnych wydaje się trudna do powstrzymania. Ogólną charakterystykę parku, jego położenia, środowiska przyrodniczego, form ochrony i występujących tu zjawisk przestrzennych zawarto w drugim rozdziale pracy. W rozdziale trzecim odniesiono się do dokumentów wyrażających politykę przestrzenną na poziomie kraju i województwa – badaniami objęto Koncepcję Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 i Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, wskazując miejsce Kampinoskiego Parku Narodowego w ogólnokrajowym i regionalnym systemie obszarów chronionych. W czwartym rozdziale zbadano realizację ochrony wartości przyrodniczych na gminnym poziomie planowania, poddając analizie dokumenty planistyczne szczebla lokalnego, czyli studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin „parkowych” oraz wybrane miejscowe plany zagospodarowania. Przeprowadzone badania pozwoliły na sformułowanie w podsumowaniach kolejnych rozdziałów monografii wielu stwierdzeń, dotyczących genezy ochrony przyrody w Polsce, zmian legislacyjnych oraz związków między przepisami z zakresu ochrony przyrody, środowiska, krajobrazu, gruntów rolnych i leśnych z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym, a także na postawienie diagnozy w zakresie skuteczności planowania przestrzennego w ochronie wartości przyrodniczych. Wnioski autorskie mają na celu wzmocnienie planistycznych narzędzi ochrony wartości przyrodniczych.

Bezpieczeństwo transmisji informacji w sieci cyfrowej radiołączności kolejowej

Mirosław Siergiejczyk

W kolejnych rozdziałach przedstawiono: problematykę Europejskiego System Zarządzania Ruchem Kolejowym – ERTMS; ogólną charakterystykę systemu GSM-R (jego architekturę i strukturę, analizę usług i funkcji możliwych do realizacji, zwłaszcza tych, które mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo prowadzenia ruchu w transporcie kolejowym, źródła ruchu telekomunikacyjnego w GSM-R); analizę zagrożeń dla transmisji informacji w systemie GSM-R (w tym czynniki techniczne, ludzkie i organizacyjne); wybrane zagadnienia analizy i szacowania ryzyka w systemie zarządzania bezpieczeństwem informacji (m.in. metody identyfikacji zagrożeń i podatności w systemie cyfrowej radiołączności kolejowej, opis wykorzystania sztucznych sieci neuronowych do szacowania ryzyka w systemie zarządzania bezpieczeństwem informacji); mechanizmy zapewniania bezpieczeństwa w sieciach komórkowych, analizę mechanizmów zabezpieczenia dostępu do sieci oraz charakterystykę sposobu zabezpieczenia sieci szkieletowej i domeny aplikacji; metody zapewnienia bezpieczeństwa transmisji informacji w sieci GSM-R (analityczną metodę szacowania dostępności sieci GSM-R na podstawie odpowiedniego modelu matematycznego, obliczanie dostępności systemu dla wybranej linii kolejowej i stochastyczny model szacowania dostępności systemu cyfrowej radiołączności kolejowej); autorską analizę wymagań dotyczących bezpieczeństwa działania systemu (propozycja stosowania konkretnymi zmianami w ocenie dostępności systemu ERTMS, usługa transmisji danych dla potrzeb systemu ETCS; wdrażanie i eksploatację systemu cyfrowej radiołączności kolejowej w aspekcie wpływu na bezpieczeństwo transmisji informacji, jakimi są zagadnienia bezpieczeństwa fizycznego i środowiskowego (m.in. zagadnienia zakłócania poprawnej pracy terminali dotyczące części odbiorczej, identyfikację głównych przyczyn zakłóceń poprawnej pracy odbiorników terminali systemu cyfrowej radiołączności kolejowej i inne niepożądane zjawiska, które mogą prowadzić do blokowania odbiornika terminala); metodę administracyjno-organizacyjną zapewnienia bezpieczeństwa transmisji informacji w sieci GSM-R.

LED-y w technice świetlnej

Wojciech Żagan

Na przełomie ostatnich kilkunastu lat, a w zasadzie na przełomie XX i XXI wieku, dokonała się w technice świetlnej rewolucja w zakresie źródeł światła. Pojawiły się diody elektroluminescencyjne (LED-y), choć wcześniej już znane, jednak musiały odbyć "kwarantannę" rozwojową, aby osiągnąć pełną dojrzałość aplikacyjną w szeroko rozumianym oświetleniu elektrycznym. Nie bez wpływu na wkraczanie LED-ów w obszar techniki świetlnej były też działania prawne, które w sposób administracyjny spowodowały praktycznie zakończenie ery żarowych źródeł światła. Obecnie mamy tak ukształtowaną świadomość społeczeństw, głównie w Europie, że nie tylko energooszczędność, ale także racjonalność, nowoczesność w oświetleniu elektrycznym musi się kojarzyć z wykorzystywaniem LED-ów. Obserwując rozchwianie informacyjne na temat diod elektroluminescencyjnych, autorzy niniejszej monografii, na podstawie wieloletniej obserwacji i badań naukowych postanowili stworzyć dzieło, które rzetelnie i rozważnie przedstawi szerokie spojrzenie na diody elektroluminescencyjne, na ich możliwości wykorzystania w szeroko rozumianej technice świetlnej. W pracy przedstawiono LED-y z perspektywy ich wytwarzania, cech fotometrycznych, kolorymetrycznych i użytkowych a także zaprezentowano spojrzenie aplikacyjne na te źródła w różnych typowych obszarach wykorzystywania elektrycznych źródeł światła. Podano dość wnikliwe spojrzenie na problem zasilania i sterowania światłem przez te źródła a także na kwestię powiązania właściwości użytkowych oraz cech foto- i kolorymetrycznych z termicznymi warunkami pracy. Mając świadomość szybkiego rozwoju technologicznego elektroluminescencyjnych źródeł światła, autorzy pracy potraktowali przekazywany materiał w formie otwartej, zakładając możliwość dalszych udoskonaleń, odkrycia nowych możliwości itp.

Gospodarka nieruchomościami i kataster. Wybrane problemy

Katarzyna Sobolewska-Mikulska

Gospodarka nieruchomościami i kataster stanowią istotne i dynamiczne zmieniające się zagadnienia w szeroko pojętej geodezji. Zmiany te wynikają z potrzeby rozwiązywania aktualnych problemów, a obejmują aspekty techniczne, proceduralne i prawne. Prezentowana monografia prezentuje tylko niektóre aspekty związane z gospodarką nieruchomościami, katastrem i wyceną nieruchomości z uwzględnieniem działań geodetów. Wielowątkowość opracowania wskazuje na trudności, które stoją przed geodetami w trakcie realizacji prac geodezyjnych związanych z prowadzeniem i modernizacją katastru nieruchomości, scalaniem gruntów na obszarach wiejskich czy określaniem wartości nieruchomości. Wspólne dla tych działań jest to, że muszą być one społecznie akceptowane i ekonomicznie opłacalne, a jednocześnie powinny chronić środowisko naturalne.

Konkurs chemiczny dla licealistów. Zbiór zadań

Maciej Dranka, Michał Fedoryński, Krzysztof Krawczyk

Prowadzony od 36 lat przez Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej Konkurs Chemiczny dla licealistów składa się z dwóch etapów. W pierwszym uczniowie rozwiązują w domu zadania z chemii ogólnej i nieorganicznej, chemii organicznej i tzw. zadania technologiczne, których istotą jest bilansowanie procesów technologicznych. Konkurs adresowany jest do uczniów szczególnie interesujących się chemią – podstawą cywilizacji technicznej – dlatego zakres zadań, szczególnie z chemii organicznej, wykracza poza zakres podstawy programowej obowiązującej licealistów i wymaga samodzielnego poszerzania wiedzy. Etap drugi odbywa się na Wydziale Chemicznym PW (z wyjątkiem XXXV Konkursu – z powodu pandemii drugi etap odwołano, natomiast drugi etap XXXVI Konkursu odbył się zdalnie), zakres zadań tego etapu pokrywa się z problemami, z którymi uczniowie powinni byli się zapoznać, rozwiązując zadania pierwszego etapu.   Przedstawione w publikacji zadania konkursowe z odpowiedziami stanowią wybór spośród około tysiąca problemów z minionych lat. Autorzy opracowania mają nadzieję, że będzie ono pomocne przy przygotowywaniu się do różnych konkursów chemicznych i przyczyni się do zwiększenia zainteresowania chemią wśród licealistów.