Wolność i pisanie. Dorota Masłowska i Andrzej Stasiuk w postkolonialnej Polsce

Claudia Snochowska-Gonzalez

Wolność i pisanie to książka poświęcona polskiej postkolonialności oraz teorii i praktyce lektury postkolonialnej. Autorka proponuje oryginalną definicję polskiej postkolonialności, odnosząc ją do takich pojęć i zjawisk, jak idea przedmurza cywilizacji, polskie poczucie gorszości, mit kresowy, kwestia żydowska, pamięć o wypędzeniach, pozycja w zglobalizowanym świecie, wewnętrzna kolonizacja oraz idea kolonialna i wiążące się z nią (post)kolonialne imaginarium. Praktycznym celem pracy jest przeanalizowanie, jak te wyznaczniki funkcjonują w utworach Doroty Masłowskiej i Andrzeja Stasiuka. Autorka interpretuje kolejne ich dzieła jako drogę między dążeniem do wolności rozumianej jako wycofanie się do domeny pisarskiego absolutu a taką konfiguracją rzeczywistości, w której pisarską podmiotowość wykuwa się w walce. Tak rozumiana lektura postkolonialna stanowi punkt wyjścia, który należy poddać krytycznemu namysłowi, a następnie go przekroczyć. Zagadnienie postkolonialnego statusu polskiej kultury dotyka niezliczonych kwestii drażliwych, narusza liczne samooceny narodowe i wymaga od analityczki ogromnego taktu. Claudia Snochowska-Gonzalez takim taktem wykazuje się na każdym poziomie badanego tematu, pozostając zarazem bezkompromisową badaczką i wnikliwą krytyczką. [Grażyna Woroniecka] Wolność i pisanie jest czymś więcej niż rozważaniem książek ważnych polskich autorów na podstawie szerokiej bazy tekstów teoretyków postkolonializmu. Jest także wskazaniem drogi, jaką badania postkolonialne czy też, jak autorka postuluje, antykolonialne mogą się posuwać. [Irena Grudzińska-Gross] Claudia Snochowska-Gonzalez - kulturoznawczyni i socjolożka. Zajmuje się socjologią literatury, teorią postkolonialną i badaniem polskiej kultury volkistowskiej.

Odczytać życie. Analiza opowieści o własnym życiu z wykorzystaniem narzędzi teorii literatury. Założenia i metoda

Dorota Kuncewicz

Dorota Kuncewicz Odczytać życie. Analiza opowieści o własnym życiu z wykorzystaniem narzędzi teorii literatury. Założenia i metoda  Czym właściwie jest opowieść o własnym życiu? Czy rzeczywiście opowiadamy historię życia; innymi słowy, czy opowiadając, mówimy prawdę? Czy prawdą jest, że człowiek „musi” opowiedzieć swoje życie, by mieć poczucie tożsamości, ciągłości, spójności? Jaki wpływ ma człowiek na przebieg własnego życia i sposób opowiedzenia o nim? Człowiek może po części wybrać i zdecydować, co ma go kształtować. Żeby to zrobić, musi dokonać wartościowania. Odpowiedzieć na pytanie, co jest dobre, co jest złe. I za te możliwe wybory, otrzymane i wykorzystane lub niewykorzystane szanse — ponosi odpowiedzialność. Słuchając opowieści pacjenta o jego życiu, można usłyszeć zmagania z trudnym wyborem, niezgodę na jego konsekwencje, przeoczenia rozwidleń decyzyjnych lub decyzje o pozostaniu ślepym. Ich dostrzeżenie jest istotną, może nawet kluczową kwestią w pomocy psychologicznej”. ---------------- Ze względu na bogatą i wielowątkową treść oraz wnikliwą analizę prezentowanych poglądów, książka dr Doroty Kuncewicz może stanowić ważną lekturę nie tylko dla osób zainteresowanych problematyką metodologii narracyjnej, ale także dla tych, które poszukują inspiracji do zrewidowania założeń ontologicznych na temat człowieka jako przedmiotu badań psychologii. Z niektórymi poglądami Autorki można się nie zgadzać czy uznać je za kontrowersyjne, lecz trudno odmówić im logiki i argumentacji, opartej na rzetelnej wiedzy. Dzięki temu książka ma niepodważalną wartość, jaką jest inspirowanie do teoretycznej i metodologicznej refleksji. Z recenzji prof. Marii Straś-Romanowskiej

Warszawska enklawa. Świat społeczny wyścigów konnych na Służewcu

Barbara Bossak-Herbst

Książka daje wgląd w życie niewielkiej społeczności mieszkającej w wyodrębnionej przestrzeni, która przez dziesiątki lat w zmieniających się warunkach zewnętrznych wytworzyła własny społeczny mikroświat. Rzuca światło na złożoną codzienność, rozmaite strategie i taktyki mieszkańców osiedla przy Torze służewieckim na Wyścigach. I jest to jej największa wartość - takich publikacji dotychczas nie było. [...] z pewnością usatysfakcjonuje szerokie grono czytelników z zakresu nauk społecznych i humanistycznych (socjologów, antropologów, historyków), a także miłośników literatury varsavianistycznej oraz grono pasjonatów wyścigów konnych. Może być to również ważna lektura dla studentów. (Z recenzji Łukasza Smyrskiego) Książka jest kompletną, interdyscyplinarną monografią opisującą złożone zjawisko społeczne, jakim jest środowisko Wyścigów. [...] Od pierwszych stron autorka jak gdyby pisała powieść, a nie poważną monografię naukową, uwodzi czytelnika intelektualnie. Nie chodzi tu o warstwę retoryczną tekstu, ale o oryginalność i empiryczne ugruntowanie przedstawianej rzeczywistości. Każdy krok dokłada kolejną warstwę znaczenia, a wnikliwa socjologiczna interpretacja pozwala, by familiaryzacja czytelnika postępowała sukcesywnie. [...] Na polskim gruncie jest to publikacja przełomowa. [...] Stanowi równocześnie wzorcowy przykład dobrze przemyślanych i zrealizowanych badań antropologicznych w przestrzeni miejskiej. Autorka staje się jednym z głównych autorytetów w dziedzinie studiów nad ekologią społeczną przestrzeni enklaw poddanych restrukturyzacji. (Z recenzji Macieja Witkowskiego) Barbara Bossak-Herbst - socjolożka, badaczka, reżyserka. Pracuje jako adiunkt na Wydziale Socjologii (dawniej w Instytucie Socjologii) Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka książki Antropolis. Współczesny Gdańsk w wymiarze symbolicznym (2009), filmu etnograficznego 450 kilo marzeń oraz artykułów, m.in. na łamach "Journal of Urban Affairs", "Memory Studies" czy "Space and Culture".

Dzieci i zdrowie. Wstęp do childhood studies , t.1, Książka dla dzieci , t.2

Magdalena Radkowska-Walkowicz, Maria Reimann, redaktor naukowy

Opowieści dzieci o zdrowiu, chorobie i cielesności mówią jednocześnie o tym, jak postrzegają one inne kategorie społeczne świata dorosłych – kiedy na przykład dyskurs o zdrowym człowieku łączy się w dziecięcych opowieściach z dyskursem moralnym: człowiek zdrowy to człowiek dobry. "Dyskurs publiczny, mimo deklaratywnych postulatów uznania wartości dzieci jako pełnoprawnych członków społeczności, w praktyce nieustannie sprowadza je raczej do biernych odbiorców dorosłej wiedzy, opieki i władzy. Prowadzenie badań z dziećmi w duchu childhood studies to obok etycznej uważności również kwestia przyjęcia perspektywy dziecięcego sprawstwa, uznania dzieci za kompetentnych aktorów społecznych, ekspertów w światach swoich codziennych doświadczeń, aktywnych w procesach nadawania znaczeń i eksplorowania społecznej rzeczywistości. Przyjęcie perspektywy childhood studies oznacza nie tylko wiarę w sprawczy potencjał dzieci uznanych za aktywnych aktorów społecznych, ale także idący za nią nakaz etyczny takiego prowadzenia badań, które dziecięce refleksje i doświadczenia stawia w centrum". Z recenzji Mai Brzozowskiej-Brywczyńskiej

Społem 1906-1939. Idea, ludzie, organizacja, Tom 1 - 2

Aleksandra Bilewicz, redakcja naukowa

Redakcja Naukowa Aleksandra Bilewicz TOM 1 To pierwsza na polskim rynku wydawniczym współczesna publikacja poświęcona Związkowi Spółdzielni Spożywców Rzeczypospolitej Polskiej "Społem". Książka wszechstronnie ukazuje Związek jako ruch społeczny, demokratyczną organizację gospodarczą i próbę wcielenia w życie idei solidarności i współdziałania. "Społem" jest dziś warte przypomnienia nie tylko dlatego, że było jedną z ważnych polskich prób modernizacji i świadectwem samoorganizacji społecznej, ale także ze względu na przyświecające temu ruchowi idee, które zdają się ponownie zyskiwać na aktualności. TOM 2 Książka przybliża zapomnianą ideę i historię polskiej spółdzielczości spożywców. Bogato ilustrowany zbiór źródeł pokazuje historię rozwoju Związku "Społem", który w okresie międzywojennym stał się największą polską organizacją handlową. Szeroki wybór materiałów prasowych i archiwalnych pozwala poznać historię społeczną kooperacji z perspektywy nie tylko jej pionierów i przywódców - Edwarda Abramowskiego, Romualda Mielczarskiego czy Stanisława Wojciechowskiego - ale także zwykłych członków kooperatyw w miastach i na wsi. Prezentowane źródła przybliżają codzienne zmagania spółdzielców i znaczenie spółdzielczych wartości, o które toczono wiele gorących sporów.

Winklowie i rodziny spokrewnione

Jacek Winkiel

  Jacek Winkiel Winklowie i rodziny spokrewnione   Wszystko zaczęło się od jednej drobnej sprawy. Moje dzieci miały przygotować na zajęcia szkolne drzewo genealogiczne swoich przodków. Ogarnął mnie wstyd, kiedy okazało się, że nie mogę sobie przypomnieć nawet pradziadków. Prace nad książką trwały ponad 10 lat. Wszystko zaczęło się od jednej drobnej sprawy. Moje dzieci miały przygotować na zajęcia szkolne drzewo genealogiczne swoich przodków. Ogarnął mnie wstyd, kiedy okazało się, że nie mogę sobie przypomnieć nawet pradziadków. Zacząłem szukać materiałów. Na początku próbowałem pytać członków rodziny oraz zbierać niezbędne dokumenty. W wiadomości najbliższych funkcjonował Leon Winkiel i jego żona Waleria. Relacje koncentrowały się również wokół Winklów na Śląsku1. W swoim otoczeniu nie natrafiłem na ślad lipieckiej linii Winklów. Były tylko przypuszczenia. Przełomowym momentem w moich poszukiwaniach były odwiedziny w Muzeum w Lipcach, około 2012 r., gdzie zauważyłem zapis, że Ludwik Winkiel (założyciel manufaktury) przybył do Lipiec z Felicjanowa. Wtedy domyśliłem się, że on i jego potomkowie to nasza rodzina.

Od Hrabala do Eco. Szkice nie tylko o granicach przekładu

Wojciech Soliński

Wojciech Soliński Od Hrabala do Eco. Szkice nie tylko o granicach przekładu   Bohumila Hrabala i Umberta Eco łączyć może bodaj tylko późny debiut. Obaj weszli w świat literackiej prozy narracyjnej u progu tak zwanego wieku Abrahamowego. Hrabal (rocznik 1914), wyraźnie starszy od Eco (rocznik 1932), próbował wcześniej, bez większego powodzenia, zostać poetą; Eco dał się najpierw poznać jako autor ksiąg uczonych. ------------------------------ Kiedy pisałem i redagowałem zebrane tu szkice, nie sądziłem, że dojdzie do spotkania Włocha z Czechem w jednym tomie, i nie wiem, kiedy wpadł mi do głowy pomysł tej swoistej „unii personalnej”. Może w rezultacie zadumy nad powodzeniem prozy Hrabala we Włoszech, włoskiej fascynacji Pragą magiczną czy „praską genezą” Imienia róży?. Może jeszcze podziwem Hrabala dla wyobraźni filmowej Felliniego, a może wreszcie w grudniu 2017 roku podczas wykładu, który nota bene nosił tytuł „Między Eco a Hrabalem, czyli rozterki polonisty w naszych czasach”?  

O kulturze strachu i przemyśle bezpieczeństwa

Piotr Żuk, redakcja naukowa

Redakcja Nukowa Piotr Żuk Medialne "niusy" o terroryzmie, toczących się wojnach, zagrażających Polsce konfliktach zbrojnych czy wzrastającej przestępczości z pewnością utrudniają budowanie kultury zaufania i otwartości wobec innych ludzi. Czy jednak są szanse na stworzenie bardziej racjonalnej, pokojowej i odrzucającej prymat wydatków na zbrojenia polityki? Czy moda na paramilitaryzm w Polsce to tylko niewinna zabawa, czy też przejaw kultury autorytarnej? Czy w dobie dominacji "bezpieczeństwa" nad "wolnością" musimy się godzić na kolejne ograniczanie praw obywatelskich? Czy nacjonalistyczne fobie i sztuczne podziały, wywoływane przez rządy i przywódców religijnych, można zastąpić oddolnymi porozumieniami między społeczeństwami? Czy we współczesnym świecie strach musi nam stale towarzyszyć? Czy można sobie wyobrazić politykę inną niż manipulacja emocjami społecznymi oraz podsycanie obaw i uprzedzeń wobec wyimaginowanych wrogów? Te i wiele innych pytań stawiają autorzy artykułów zamieszczonych w prezentowanej książce. Są one bardzo aktualne w czasach, kiedy pod pretekstem wszechobecnych zagrożeń obcina się wydatki socjalne, a zwiększa kwoty wydawane przez państwo na "przemysł bezpieczeństwa"; kiedy ogranicza się prawa obywatelskie oraz rozszerza skalę inwigilacji i nadzoru ze strony aparatu represji; kiedy relacje między państwem a społeczeństwem wiążą się z naruszaniem zdobyczy ruchów demokratycznych minionych dwustu lat.