Macedonia 1: Giaurowie Macedonii. Opis magii i religii pasterzy z Porecza na tle zbiorowego życia ich wsi

Józef Obrębski

I część Macedonii Józefa Obrębskiego zawiera materiały do monografii Giaurowie Macedonii. Opis magii i religii pasterzy z Porecza na tle zbiorowego życia ich wsi. Książka ta, przygotowana do druku, uległa zniszczeniu w czasie powstania warszawskiego. Redaktorzy tomu opracowali zachowane w spuściźnie archiwalnej uczonego rozdziały, fragmenty i warianty tekstu, a także macedońskie notatki terenowe, które zaopatrzyli w polski przekład. Publikowane ponad 80 lat po badaniach terenowych Obrębskiego na macedońskim Poreczu jego pisma i materiały okazują się antropologicznym odkryciem. Odrzuceni na krańce cywilizacji europejskiej, od niedawna [...] włączeni w terytorialny obszar narodowej wspólnoty jugosłowiańskiej, po ostatnie nieomal lata wiodąc żywot swój według wzorów zostawionych im przez ich dziadów i pradziadów, Poreczanie - z całą swoją archaiczną kulturą ludową i tradycyjnym tokiem życia - znajdowali się poza nawiasem współczesnej historii, poza nurtem wielkich przemian i wydarzeń dziejowych współczesności.

Opowieści o miłości. Między modelem a tajemnicą Analiza i interpretacja monologów par o swoich związkach

Dariusz Kuncewicz

Opowieści o miłości. Między modelem a tajemnicą Analiza i interpretacja monologów par o swoich związkach Przy rosnącej współcześnie liczbie rozwodów, związków bezdzietnych i rodzin rekonstruowanych wydawałoby się, że zaprezentowany model historii długoletniej miłości jest już nieaktualny. To asekuracyjne stwierdzenie - być może lepiej nie przywiązywać się do marzeń o dozgonnej miłości, aby uniknąć rozczarowania, lub ją zdewaluować, aby usprawiedliwić rozpad własnego związku. Widok dwojga starszych ludzi wolno spacerujących, trzymających się za ręce wciąż jednak wzrusza i przypomina, że miłość na całe życie się zdarza i że tak naprawdę też byśmy tak chcieli. Wspólne pięćdziesiąt lat zmagań ze sobą i światem wplata historię miłości w większą część historii życia, przez co staje się ona jej centralnym wątkiem. Ta jedna bliska relacja tworzy wyjątkową, właśnie przez jej jedyność i długość, okazję życiową do podejmowania wielu przełomowych i codziennych wyborów, dzięki którym kształtują się cnoty wierności, miłości, opiekuńczości, mądrości i generalnie człowieczeństwo. To wyjątkowa wartość, dar, którego nie da się całkowicie zastąpić innym. Dlatego - pozwolę sobie na podsumowującą dygresję - wbrew mitom o "dopasowaniu połówek" czy "niezgodności charakterów" warto zaryzykować i o ten dar od losu zawalczyć.

Język - kultura - technologia. Rozwój polskiej i francuskiej terminologii biomedycznej

Kaja Gostkowska

Książka wpisuje się w nurt prac poświęconych terminologiom różnych dziedzin. Przedmiotem badań są wybrane działy polskiej i francuskiej terminologii inżynierii biomedycznej. Przyjmując szeroką perspektywę badań, autorka analizuje terminologię biomedyczną z różnych punktów widzenia: słowotwórczego, terminologicznego i ontologicznego, semantycznego, kognitywnego, analizy tekstu oraz socjoterminologicznego. Ukazuje, jakie mechanizmy terminotwórcze są wykorzystywane - w sposób świadomy lub nie - przez użytkowników danego języka specjalistycznego, i porównuje tendencje panujące w językach należących do dwóch odmiennych obszarów kulturowych i cywilizacyjnych. Analiza zgromadzonych terminów pozwoliła również autorce na ukazanie pewnych nowych i ciekawych zjawisk językowych zachodzących we współczesnej nauce, związanych m.in. z interdyscyplinarnością inżynierii biomedycznej. Kaja Gostkowska - absolwentka Instytutu Filologii Romańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, doktor nauk humanistycznych, pracuje w Zakładzie Translatologii na wrocławskiej Romanistyce. Jej zainteresowania naukowe obejmują terminologię pojmowaną jako odrębna dyscyplina naukowa oraz terminologie różnych dziedzin nauki.

Dziecko - in vitro - społeczeństwo. Ujęcie interdyscyplinarne

Anna Krawczak, Ewa Maciejewska-Mroczek, Magdalena Radkowska-Walkowicz, redakcja naukowa

Redakcja naukowa Anna Krawczak, Ewa Maciejewska-Mroczek, Magdalena Radkowska-Walkowicz Co to znaczy być "dzieckiem z in vitro"? Jak to jest nim być we współczesnej Polsce? Czy taki sposób poczęcia ma znaczenie? Autorki tekstów udzieliły głosu najbardziej zainteresowanym - dzieciom urodzonym dzięki in vitro, ich rodzinom, osobom niepłodnym, osobom starającym się o dziecko (kobietom i mężczyznom). Osobom, które jednocześnie mogą czuć się najbardziej poszkodowane przez toczącą się w ostatnich latach w polskiej przestrzeni publicznej dyskusję dotyczącą wspomaganej reprodukcji. Na książkę składają się nie tylko artykuły stricte naukowe, opisujące wyniki badań czy sytuację prawną, lecz także wzruszająca autoetnografia pierwszego polskiego dziecka poczętego in vitro czy zapis dyskusji o tym, jaką rolę w życiu rodziny mogą odgrywać różne stanowiska wobec tej technologii. Książka jest modelowym przykładem antropologii zaangażowanej, otwartej na potrzeby tych, których najbardziej dotyczy. Autorki stosowały nowatorskie i upodmiotawiające metody badań, w tym związane z działalnością artystyczną i zabawą. Z recenzji dr hab. Agnieszki Kościańskiej

Śledztwa i spiski. seria- MUTACJE KAPITALIZMU

Luc Boltanski Śledztwa i spiski przełożyła Katarzyna Marczewska, redakcja naukowa Małgorzata Jacyno   Gdzie naprawdę znajduje się władza i do kogo w rzeczywistości należy? Czy rządzą nami ludzie, którzy pełnią funkcje państwowe, czy też ci, którzy pozostają w cieniu – bankierzy, komuniści, anarchiści, tajne organizacje, elity światowe? Zadając sobie to pytanie, zakładamy, że istnieją dwie rzeczywistości ‒ rzeczywistość jawna, widoczna, oficjalna, ale pozorna oraz rzeczywistość ukryta, nieformalna, złowroga, ale o wiele bardziej realna i mająca faktyczny wpływ na nasze życie. -------------- Przedmiotem badania Luca Boltanskiego są powieści detektywistyczne i szpiegowskie jako przejaw nowoczesnej wyobraźni politycznej. Autor pokazuje, że powieść kryminalna i szpiegowska, teorie spiskowe, diagnoza paranoi oraz socjologia pojawiły się w dziewiętnastowiecznym państwie narodowym, którego stabilność jest zagrożona przez zewnętrznych i wewnętrznych wrogów. Książka analizuje kwestie związane ze sferą publiczną, zaufaniem do instytucji państwowych i kryzysem demokracji.

Anegdoty, limeryki, epifanie o socjologii i socjologach

Andrzej Kojder

Znaczna część zamieszczonych w tym tomiku tekstów ukazywała się w ostatnich latach w biuletynie Polskiego Towarzystwa Socjologicznego "Informacja Bieżąca", najczęściej pod kryptonimem Ankor. Najżywszy odzew wywołały limeryki. Niektórzy socjologowie, a nawet ich spadkobiercy, poczuli się bardzo urażeni, autor zaś wzywany był do publicznych przeprosin. Nie uczynił tego, musiałby bowiem przyznać, że imiona Jana, Piotra czy Stefana oznaczają konkretne osoby, a tak nie jest. Wszelako w sytuacji, jaka zaistniała, autor czuje się w powinności, aby stwierdzić, że jakiekolwiek podobieństwo postaci i sytuacji tutaj przywołanych do żyjących i nieżyjących socjologów (a także przedstawicieli innych zawodów) jest najzupełniej przypadkowe. Co się tyczy anegdot, które Merriam Webster's Dictionary and Theasaurus definiuje jako short narrative of interesting, amusing, or biographical incident, to spotkały się z zarzutem, że ten czy ów socjolog (zwłaszcza rodzimy socjolog!) nie mógł powiedzieć lub zrobić tego lub owego, kłóciłoby się to bowiem z jego wizerunkiem, jego charakterem, temperamentem, poczuciem humoru lub innymi znanymi(?) jego przymiotami. Według tej opinii jeden z nadzwyczaj sympatycznych profesorów (notabene promotor doktoratu autora tych słów, a także, notabene, mąż kilku żon), nie mógł porównać wykładanego przez siebie przedmiotu do kostiumu bikini, bo to jakoby nie licowało z jego z sylwetką i stylem bycia... Niedorzeczną pretensją jest oczekiwanie, że każda anegdota będzie opatrzona stemplem autentyczności. Do anegdotycznej narracji nie stosuje się bowiem kryterium prawdy i fałszu, co najwyżej prawdopodobieństwa. Nie ma więc sensu dociekać, czy opisana w anegdocie sytuacja na pewno się wydarzyła i czy jej bohaterem była ta właśnie, a nie inna osoba. Zapewne sporną jest kwestią, czy powtarzane z pokolenia na pokolenie anegdoty, złote myśli, aforyzmy, maksymy, sentencje, facecje, dykteryjki, powiastki, dewizy, kalambury i fabulacje należą do dóbr (kanonu) kultury, czy też powinno się im przyznać znacznie niższą rangę. Zdaje się natomiast nie ulegać wątpliwości (choć nie jest to oczywiste dla wszystkich socjologów), że owe drobne, ulotne w większości utwory, mniej lub bardziej udane lub zupełnie chybione, są nośnikiem nie tyle treści poznawczych, choć i takie w nich się znajdzie, ile emocjonalnych pobudzeń i nastrojów raczej żartobliwych niż poważnych.

Etnografia pamięci PRL-u. Kultura codzienności Polski powojennej 1956-1989

Wojciech Burszta, Anna Jawor, Mirosław Pęczak, Michał Rauszer, ...

Wojciech Burszta, Anna Jawor, Mirosław Pęczak, Michał Rauszer, Piotr Zańko Etnografia pamięci PRL-u. Kultura codzienności Polski powojennej 1956-1989   Człowiek socjalizmu winien być człowiekiem kulturalnym. Dla człowieka socjalistycznego oświata i kultura mają być powszechnie dostępne, a stawanie się człowiekiem kulturalnym — modelem rozwoju osobowości, przedmiotem aspiracji i składnikiem awansu społecznego.

Reformy prawa karnego. W stronę spójności i skuteczności

Jarosław Utrat-Milecki, redakcja naukowa

Redakcja naukowa Jarosław Utrat-Milecki Studia "Kultur Penalnych" otwiera tom zawierający cykl artykułów z zakresu prawa karnego, penologii i kryminologii, które bezpośrednio odnoszą się do wybranych zagadnień związanych z reformami prawa karnego w Polsce na tle tendencji europejskich i światowych. Przedstawione artykuły dotyczą przede wszystkim reform prawa karnego materialnego i prawa karnego wykonawczego oraz odpowiednio postępowania w sprawach nieletnich. Zagadnienia te będą rozwijane w kolejnych trzech tomach poświęconych kulturowym uwarunkowaniom polityki kryminalnej, historyczno-kulturowym i politycznym uwarunkowaniom funkcji sprawiedliwościowej prawa karnego oraz kryminalizacji. W dalszych tomach uwzględniona będzie ponadto kwestia rozwoju studiów kryminalistycznych, a także ewolucji doktryny procesu karnego. Badania przedstawione w tomie czwartym nawiązują do polskiej tradycji studiów socjologicznych wymiaru sprawiedliwości karnej. Studia te w zamierzeniu miałyby stanowić wkład do dalszej racjonalizacji polskiej polityki kryminalnej w zgodzie z najlepszymi tendencjami europejskimi i światowymi, które zobowiązani jesteśmy w świecie nauki analizować krytycznie, a nadto - jako podmiot, a nie przedmiot polityki europejskiej i światowej - współkształtować. Jarosław UTRAT-MILECKI - profesor Uniwersytetu Warszawskiego, pracuje od 1989 r. w Instytucie Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW. Stworzył tam Zakład Prawnych i Społecznych Badań Integralnokulturowych oraz w jego ramach Europejski Ośrodek Studiów Penologicznych im. Prof. G. Rejman.