"Śląskie Studia Polonistyczne" 2016, nr 1-2 (8): Rozprawy i artykuły: Męskie sprawy. Prezentacje: Marta Syrwid

red. Adam Dziadek

Red. naczelny Adam Dziadek, redaktor materiałów w części „Męskie sprawy” Adam Dziadek   W dziale głównym Rozprawy i artykuły noszącym tytuł Męskie sprawy tematyka męskości w literaturze została poruszona między innymi przez Krystynę Kłosińską, Mateusza Skuchę, Tomasza Kaliściaka, Wojciecha Śmieję, Sławomira Buryłę, Dawida Matuszka i Grzegorza Olszańskiego. Autorów zainteresowały między innymi przemiany męskości w literaturze po 1945 roku oraz męskość w literaturze socrealizmu, przez pryzmat tematu numeru omówiono Ferdydurke Gombrowicza (projekt krytyki analnej), wskazano na temat ojcostwa w polskiej poezji męskich autorów po 1990 roku oraz poruszono zagadnienie końca męskości na przykładzie postaci Wiedźmina. Bohaterką działu Prezentacje jest Marta Syrwid, prozaiczka, autorka między innymi powieści Bogactwo. W dziale tym zamieszczono artykuł Michała Sowińskiego o powieściach Syrwid oraz rozmowę Anny Kałuży z autorką. Opublikowano też nowe opowiadanie Marty Syrwid Właścicielka, napisane specjalnie dla „Śląskich Studiów Polonistycznych”. Numer uzupełniają stałe działy: Recenzje i omówienia, Varia oraz Kronika.

"Theory and Practice of Second Language Acquisition" 2017. Vol. 3 (2)

red. Danuta Gabryś-Barker, red. Adam Wojtaszek

Theory and Practice of Second Language Acquisition, Volume 3, Issue 2 to piąty numer nowopowstałego czasopisma (półrocznik) poświęconego pracom teoretycznym oraz badaniom empirycznym zajmującym się przyswajaniem języka drugiego oraz uczeniem się języka obcego. Jest czasopismem o zasięgu międzynarodowym, gromadzi bowiem autorów z wielu środowisk akademickich poza Polską. Tegoroczny drugi numer koncentruje się na wspomaganiu procesu nauki języka obcego u dorosłych, postawach młodych nauczycieli angielskiego wobec zaangażowania rodziców w proces uczenia się języka obcego, zjawisku zanikania języka obcego u nauczycieli, postrzeganiu własnej wymowy obcojęzycznej wśród nauczycieli oraz na korzyściach wynikających z wcześniejszego przyswojenia obcego systemu językowego w kontekście nauki następnego. Nowością są recenzje wydanych niedawno książek: Multilingual Individuals and Multilingual Societies (Kurt Braunmüller, Christoph Gabriel, 2012) oraz Willingness to Communicate in Instructed Second Language Acquisition. Combining a Macro- and Micro-Perspective (Ana Mystkowska-Wiertelak, Mirosław Pawlak, 2017). Tak jak poprzednie, obecny numer kierowany jest zarówno do badaczy procesów przyswajania języków, jak i do praktykujących glottodydaktyków.  

Konflikty zbrojne na bliskim wschodzie i w Afryce w drugiej dekadzie XXI wieku. Przebieg - uwarunkowania - implikacje

Katarzyna Czornik, Miron Lakomy

Istnieje współcześnie paląca potrzeba podjęcia naukowej analizy charakteru konfliktów zbrojnych, które toczyły się w drugiej dekadzie XXI wieku na Bliskim Wschodzie i w Afryce. Coraz częściej wywierają one bowiem zasadniczy wpływ na bezpieczeństwo państw NATO i Unii Europejskiej, czego wyraźnym sygnałem stał się kryzys migracyjny w 2015 roku oraz drastyczny wzrost liczby zamachów terrorystycznych w Europie w ostatnich latach. Jest to tym poważniejszy problem, iż tak światowa, jak i rodzima opinia publiczna postrzegają je w sposób bardzo uproszczony, przepojony stereotypami bądź przekłamaniami, często niestety przekazywanymi bezrefleksyjnie przez media masowe. Głównym celem badawczym monografii jest ukazanie przebiegu, podstawowych uwarunkowań oraz najważniejszych implikacji wybranych konfliktów zbrojnych na obszarze Bliskiego Wschodu i Afryki w drugiej dekadzie XXI wieku. Do analizy wybrano w sumie sześć konfliktów zbrojnych: w Syrii, Libii, Mali, Republice Środkowoafrykańskiej, wojnę z tzw. Państwem Islamskim w Syrii i Iraku oraz konflikt izraelsko-palestyński. Wśród celów szczegółowych prezentowanej monografii należy wymienić: omówienie przebiegu wszystkich wybranych konfliktów zbrojnych w Afryce i na Bliskim Wschodzie, zweryfikowanie narosłych wokół tych konfliktów stereotypów i przekłamań, scharakteryzowanie najważniejszych czynników, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych, które wpłynęły na wybuch oraz przebieg wybranych konfliktów zbrojnych, wyodrębnienie, o ile to możliwe, wspólnych cech konfliktów zbrojnych w Afryce i na Bliskim Wschodzie w drugiej dekadzie XXI wieku, oraz wskazanie najpoważniejszych implikacji konfliktów zbrojnych dla bezpieczeństwa omawianych państw, jak i bezpieczeństwa międzynarodowego.

Historia odkryć pierwiastków chemicznych

Jan Grzegorz Małecki

W pracy przedstawiono w sposób przystępny historie odkryć pierwiastków chemicznych szeregując je nie według miejsc zajmowanych w układzie okresowym, a w oparciu o okres czasu, w którym zostały zidentyfikowane. Cezura czasowa nie jest jedynym kryterium jakie Autor zastosował do przedstawienia historii odkryć liter chemicznego alfabetu. Drugim kryterium są odkrycia naukowe skutkujące powstaniem metod stosowanych do zgłębienia zagadek budowy otaczającego świata, a które doprowadziły do odkrycia szeregu pierwiastków chemicznych. Ostatnia grupa opisanych w książce pierwiastków to otrzymane sztucznie ciężkie, nietrwałe, pierwiastki chemiczne. Najcięższe z nich otrzymały swoje nazwy dopiero w roku 2016. Książka przeznaczona jest dla studentów pierwszego stopnia chemii, może również stanowić doskonałe źródło wiadomości dla nauczycieli przedmiotów przyrodniczych w szkołach ponadpodstawowych. Ponadto, ponieważ napisana została w sposób nie wymagający od czytelnika szerszego przygotowania z zakresu chemii, może być inspirująca dla osób zaczynających swoją przygodę z naukami przyrodniczymi.

Zapomniani książęta? Sułkowscy w XVIII-XX wieku

red. Grzegorz Madej, red. Dariusz Nawrot

Spis treści   Wstęp / 7   Adam Perłakowski: Aleksander Józef Sułkowski – u źródeł potęgi rodu / 13 Jiří Brňovják: Heraldika Alexandra Josefa Sułkowského. Vizualizace titulárního vzestupu polského magnata ve světle říšských a českých panovnických privilegií / 29 Michał Zwierzykowski: August Sułkowski i strategia budowy pozycji rodu. Od książąt na Bielsku do senatorów Rzeczypospolitej / 51 Grzegorz Madej: Inwentaryzacja bielskiego zamku po śmierci księcia Aleksandra Józefa Sułkowskiego w 1804 roku / 69 Dariusz Nawrot: Jan Nepomucen Sułkowski w powstaniu na Nowym Śląsku w 1807 roku / 89 Dawid Madziar: Początki kariery wojskowej księcia Antoniego Pawła Sułkowskiego / 113 Jarosław Czubaty: Honor czy defetyzm? Dylematy Antoniego Pawła Sułkowskiego na tle wyborów Polaków w 1813 roku / 131 Miha Preinfalk: Jožef baron Dietrich in njegove povezave z rodbino Sulkowski / 143 Piotr Kenig: Pod dwugłowym orłem. Sułkowscy w armii Habsburgów w latach 1746–1918 / 165 Jakub Krajewski: Lasy książęce w Bielsku-Białej i okolicy / 195 Mojca Rjavec: Plemiška družina Sulkowski v Bresternici pri Mariboru v 20. stoletju / 209 Grażyna Sokół-Szołtysek: Przyczynki do dziejów zespołu Archiwum Książąt Sułkowskich w Bielsku w zasobach Archiwum Państwowego / 225   Indeks nazwisk / 237

Przemiany funkcjonalno-przestrzenne Starego Miasta w Mysłowicach w latach 1913-2013

Weronika Dragan

Monografia posiada charakter empiryczno-teoretyczny i podejmuje próbę wyjaśnienia przemian przestrzeni i funkcji dzielnicy staromiejskiej w Mysłowicach od feudalizmu po współczesność, koncentrując się zwłaszcza na dwóch etapach ewolucji tego obszaru – maksymalnym rozwoju i międzynarodowej randze ośrodka (okres historyczny – 1913 r.) oraz współczesnym regresie funkcjonalnym i znaczeniu lokalnym miasta (2013 r.). W opracowaniu zastosowano ewolucyjne podejście do problemu badawczego, jednak wyjaśnianie przemian Starego Miasta przeprowadzono w odniesieniu do całej struktury funkcjonalno-przestrzennej Mysłowic, co wskazuje z kolei na podejście systemowe. Ponadto każdy zasadniczy rozdział zakończony jest próbą modelowego wyjaśniania przekształceń przestrzenno-funkcjonalnych, tak obszaru badań, jak i całego miasta. Ważnym elementem niniejszego studium jest również zastosowanie koncepcji teoretycznych takich jak miast-wrót i struktur dyssypatywnych. Procedurę badawczą oparto na obszernych materiałach archiwalnych (m.in. kartograficznych, księgach adresowych, publikacjach prasowych) oraz współczesnych (m.in. inwentaryzacji urbanistycznej i dokumentach planistycznych), których analiza umożliwiła odtworzenie lokalizacji poszczególnych działalności gospodarczych w przestrzeni Starego Miasta w obydwu wydzielonych okresach czasowych. Efektem przeprowadzonych badań, poza wspomnianą już uprzednio próbą skonstruowania modelu przemian funkcjonalno-przestrzennych Mysłowic ze szczególnym uwzględnieniem dzielnicy staromiejskiej, są również wielkoformatowe mapy prezentujące rozmieszczenie działalności gospodarczych w 1913 r. i 2013 r. Niniejsze studium adresowane jest przede wszystkim do badaczy problematyki miejskiej, a zatem m.in. geografów, historyków, urbanistów i planistów, ale także do nauczycieli i mieszkańców miasta Mysłowice.

Wielkie tematy literatury amerykańskiej. T. 7: Miłość

red. Sonia Caputa, red. Agnieszka Woźniakowska

"Oddajemy do rąk Państwa kolejny, siódmy już tom Wielkich tematów literatury amerykańskiej. Tym razem motywem przewodnim zbioru stała się miłość. Autorzy jedenastu zamieszczonych w zbiorze tekstów próbują odpowiedzieć na pytanie, czy rzeczywiście miłość jest wielkim tematem amerykańskim. Czy członkowie tego społeczeństwa, na ogół postrzeganego jako pragmatyczne, materialistyczne i konsumpcyjne, cenią uczucie miłości? Czy istnieją, a jeśli tak, to jakie są literackie obrazy miłości w literaturze (i kulturze) amerykańskiej? Niniejszy tom podejmuje próbę odpowiedzi na te i podobne pytania." (Sonia Caputa, Agnieszka Woźniakowska – Wstęp)

Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy

red. Magdalena Pastuch, Mirosława Siuciak, współudz. Kinga Wąsińska, Wioletta Wilczek

Tom jest pokłosiem zorganizowanego w Katowicach I Kongresu Historyków Języka. Celem tego spotkania naukowego była prezentacja dotychczasowych osiągnieć naukowych językoznawstwa historycznego oraz przestawienie najważniejszych planów badawczych dyscypliny. W Kongresie wzięło udział blisko 150 naukowców reprezentujących tę dziedzinę. W wystąpieniach Kongresowych podejmowano różnorodne wątki, które ułożyły się w następujące bloki tematyczne: Dylematy metodologiczne współczesnego językoznawstwa diachronicznego Badania historycznojęzykowe a uniwersalne problemy lingwistyki Źródła w badaniach diachronicznych Leksykologia i leksykografia Polszczyzna regionalna i dialekty Komunikacja. Genologia. Stylistyka Wiedza historycznojęzykowa w kształceniu uniwersyteckim   Bardzo istotnym uzupełnieniem tomu jest zapis i omówienie dwóch przeprowadzonych dyskusji panelowych, które zogniskowane były wokół następujących zagadnień: 1. Wyzwania badawcze i metodologiczne lingwistyki historycznej; 2. Nauczycielskie zadania historyków języka wobec narodowej wspólnoty komunikatywnej dawniej i obecnie. Środowiskowe głosy na temat miejsca językoznawstwa diachronicznego w badaniach lingwistycznych, opinie na temat podstawowych problemów i dylematów z pewnością ważne są dla wszystkich zainteresowanych postępem badań nad językiem. Dodatkową wartością tomu jest jego ostatnia część poświęcona uroczystościom nadania Instytutowi Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego imienia wybitnej językoznawczyni – Ireny Bajerowej. Utrwalone głosy Przyjaciół, Rodziny i Uczniów oddają naukowy, a jednocześnie bardzo ciepły charakter tego ważnego wydarzenia.