Aplikacja mobilna jako zjawisko kulturowe

Barbara Orzeł

Książka Aplikacja mobilna jako zjawisko kulturowe skierowana jest do wszystkich użytkowników nowych mediów. Stanowi przewodnik po kulturowych fundamentach zagadnień związanych z informatyką, kreacją programów komputerowych oraz szeroko pojętym nowomedialnym biznesem. Opisuje najważniejsze pojęcia związane z aplikacjami mobilnymi: algorytmem, interfejsem, personalizacją oraz kreacją nowych zachowań komunikacyjnych. Autorka rozpoczyna swoje rozważania przywołaniem najważniejszych pojęć dotyczących programu komputerowego oraz prezentacji jego historii. Ważną część monografii zajmują refleksje nad kulturowymi aspektami programowania – pojęciem algorytmu oraz recepcją języków programowania w świetle hipotezy Sapira-Whorfa. W kolejnych rozdziałach analizie poddano kwestie interfejsu (cross-platformowości, tzw. „strategii trzech ekranów”), konsumpcji nowych mediów mobilnych, gier komputerowych (problem przejścia od konsoli do kanału mobilnego) oraz zagadnienie personalizacji i kastomizacji doświadczenia użytkownika. W ostatniej części książki zaprezentowano nowe zachowania komunikacyjne, które powstały w związku z wprowadzeniem aplikacji do różnych dziedzin życia (e-czytelnictwo, inteligentne domy). Podjęte w monografii problemy kierują dyskurs w stronę zmian w kulturowej percepcji aplikacji mobilnych, transformacji pojęć oraz możliwych kierunków zapośredniczonych przez nie przemian.

Dusza, ciało i tabu. Studia nad sakralnością praindoeuropejskiego formantu *u w łacińskiej terminologii anatomicznej

Katarzyna Tilgner

Przedstawiona książka jest pierwszym polskim studium poświeconym funkcji praindoeuropejskiego formantu *u, który miał być w głębokiej przeszłości nacechowany konotacjami związanymi ze sferą świętości i z tabu. Dokonując próby weryfikacji hipotezy dotyczącej domniemanej funkcji formantu *u, autorka koncentruje się na poszukiwaniach jego refleksów w praindoeuropejskich i łacińskich nazwach części ciała. Ich ekscerpcję uwarunkowała m.in. zrekonstruowana przez Richarda Oniansa pierwotna koncepcja rozlokowania duszy, obiektu tabu par excellence. Studium dopełnia analiza potencjalnie tabuizowanych nazw części ciała, postrzeganych w zamierzchłych czasach jako obdarzone ponadnaturalną, apotropeiczną mocą, oraz nazw organów wykorzystywanych jako narzędzie poznania woli bóstw. W książce nie zabrakło również tekstów autorów starożytnych, które odzwierciedlają wyobrażenia Rzymian dotyczące ciała, jego członków i przypisywanych im funkcji, odziedziczonych być może z epoki praindoeuropejskiej, a nieświadomie wykorzystywanych także i przez nas w epoce współczesnej.

Wartości formalne antycznego dramatu i teatru greckiego. Konferencja w 50. rocznicę śmierci Profesora Stefana Srebrnego. Materiały z Konferencji Naukowej zorganizowanej w dniu 17 października 2012 roku w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach

red. Grażyna Golik-Szarawarska

Tom zbiorowy „Wartości formalne antycznego dramatu i teatru greckiego”. Konferencja w 50 rocznicę śmierci Profesora Stefana Srebrnego przynosi rozważania teatrologów i filologów klasycznych na temat twórczości naukowej i artystycznej Stefana Srebrnego ( 1890-1962 ) wybitnego hellenisty, tłumacza, inscenizatora i krytyka teatralnego oraz jej recepcji w dobie współczesnej. Refleksja natury historyczno-literacko-teatralnej sytuuje się na tle narracji o wielkim uczonym, artyście teatru i człowieku wiernym zasadom i zawodowej etyce w obliczu totalitaryzmów. Tom aspiruje do usytuowania poruszanych w nim wątków problemowych w kręgu refleksji nad spuścizną Srebrnego autorstwa Zofii Abramowiczówny, Jerzego Łanowskiego, Mariana Plezi, Lidii Winniczuk i innych. Odwołuje się do obszernego wyboru jego pism Teatr grecki i polski wydanego w latach 80.tych minionego stulecia. Przywołuje wydanie w Ośrodku Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego w latach 90.tych korespondencji Stefana Srebrnego z jego Mistrzem Tadeuszem Zielińskim. Omówienia zawarte w tomie dotyczą nowych ustaleń na temat przekładu Orestei Ajschylosa i Dialogów Platona na szerokim tle teorii przekładu z języków klasycznych. W kontekście kanonicznych inscenizacji Srebrnego w Wilnie w latach 30. tych zrekonstruowane zostały polska prapremiera Prometeusza w okowach Ajschylosa i przedstawienie Gromiwoi/Lysistrate Arystofanesa z uwzględnieniem okoliczności politycznych w okresie PRL-u. W kręgu problematyki artystycznego dziedzictwa twórczości Srebrnego omówiona została recepcja konwencji teatru misteryjnego w polskiej myśli i krytyce teatralnej oraz wystawienia Orfeusza Anny Świrszczyńskiej na polskich scenach. Analizy współczesnych wystawień repertuaru antycznego pod kątem rejestracji obserwowanych przemian i kreacji nowych ideologiczno-artystycznych strategii twórczych w dziedzinie reinterpretacji antyku greckiego objęły także poezję dramatyczną Eurypidesa Ifigenia w Aulidzie oraz Bachantki i Sofoklesa Filoktet. Zaprezentowane wyniki pozwalają mówić po półwieczu, które minęło od śmierci Uczonego, o nieprzemijającej aktualności naukowej i artystycznej Jego twórczości i uznać inspirującą moc Jego dzieła. Publikacja jest adresowana do teatrologów, filologów klasycznych, kulturoznawców i historyków.

Nauka programowania dla początkujących: podejście graficzne

Diana Domańska, Krzysztof Gdawiec

„Niniejsza książka jest łagodnym wprowadzeniem w świat programowania. Okazuje się, że nie musimy być geniuszami komputerowymi, aby nauczyć się programować. Większość ludzi ma ograniczone pojęcie o budowie i działaniu samochodu czy motocykla, ale nie powstrzymuje ich to przed tym, aby zasiąść za kółkiem i jechać. Nie musimy znać od podstaw budowy i zasad działania komputerów, aby móc ich używać. Podobnie jest z programowaniem. W dzisiejszych czasach mamy do dyspozycji wiele różnych języków programowania. Naukę możemy zacząć od każdego z nich, ale w przypadku jednych języków będzie to proces prostszy, a w przypadku innych – trudniejszy. Jak mówi chińskie przysłowie: „Jeden obraz wart więcej niż tysiąc słów” – dlatego do nauki programowania wykorzystamy język, który nastawiony jest na tworzenie obrazów. Tym językiem jest Processing. Jest on dialektem języka Java, najpopularniejszego języka programowania (październik 2016) według rankingu TIOBE1. Został zaprojektowany z myślą o artystach, dzięki czemu jest bardzo prosty do nauki. Najlepszym sposobem nauki programowania jest pisanie, pisanie i jeszcze raz pisanie programów. Samo przeczytanie książki nie sprawi, drogi Czytelniku, że posiądziesz umiejętność programowania. Dlatego w trakcie lektury powinieneś przepisywać przykładowe programy, modyfikować je oraz używać ich jako zachęty do pisania własnych programów. Jeśli postąpisz według tych rad, to po przeczytaniu tej książki z pewnością będziesz wiedzieć wiele o procesie programowania. Co prawda po ukończeniu lektury nie będziesz guru programowania, ale nauczysz się podstaw programowania komputerów i posiądziesz wiedzę, która umożliwi Ci pójście różnymi ścieżkami. Może nawet w przyszłości zostaniesz zawodowym programistą, czego Ci życzymy. Książka została przewidziana dla osób, które nigdy wcześniej nie miały styczności z programowaniem. Z tego powodu wiele pojęć jest omawianych w bardzo szczegółowy sposób. Osobom, które już mają doświadczenie w programowaniu, może się to wydać nudne, ale i dla nich znajdzie się coś w tej książce: będą miały okazję zaznajomić się z podstawami języka Processing. Od Czytelnika nie wymagamy znajomości żadnych zaawansowanych narzędzi. Jedynymi wymaganiami są znajomość elementów szkolnej matematyki i chęć nauczenia się programowania. Pomimo że nauka programowania w książce odbywa się w języku Processing, to nabyta wiedza pozwoli na łatwe przejście do nauki programowania w innych językach, takich jak C, C++, C# czy Java”. (– ze Wstępu)

Poliglotyzm wielkich romantyków polskich (Mickiewicz, Słowacki, Krasiński)

Marek Piechota

W Przedsłowiu prezentowanej publikacji wykazano, że bogactwo języka poetyckiego wielkich twórców zależało też od wielości języków obcych, w których studiowali, czytali, zachwycali się dokonaniami poetyckimi autorów wywodzących się z innych kultur i tradycji. W wieku XIX, gdy naród funkcjonował bez państwa, troska o język ojczysty miała zgoła inną wymowę niż we współczesnej „globalizacji”. Rozdział poświęcony „fantazjom” etymologicznym romantyków ukazuje fenomen łatwości, z jaką Mickiewicz i Słowacki ulegali przeświadczeniu, że najbardziej fantastyczne etymologizowanie w dowolnym języku można traktować na równi z dociekaniami stricte naukowymi jako narzędzie poznania rzeczywistości i pozarzeczywistości. Mickiewicz zrazu opanował język polski, łacinę, francuski, rosyjski, włoski, niemiecki i białoruski. O ukraińskim, litewskim, hebrajskim i jidysz wolno powiedzieć, że znał poszczególne słowa, nie studiował tych języków ani w tych językach. Z lat studiów w Wilnie trzeba dodać grekę i angielski. Po niemiecku słuchał wykładów Hegla w Berlinie, po łacinie i po francusku sam wykładał filologię klasyczną w Lozannie i literaturę słowiańską w Paryżu (w Collège de France). Przyznawał się nadto do znajomości języka czeskiego. Może znał też podstawy serbskiego, był ekspertem w zakresie cerkiewno-słowiańskiego, u schyłku życia uczył się mówić i pisać po turecku, co daje ponad 11 języków. Słowacki nieco ustępował Mickiewiczowi, opanował bowiem 9 języków: francuski, na równi z polskim, grekę, łacinę, rosyjski i niemiecki (na poziomie szkolnym) – z łaciny świetnie tłumaczył, w rosyjskim dobrze się porozumiewał, po niemiecku studiował dzieła romantyków tego obszaru językowego (głównie Goethego i Schillera), doskonalił znajomość angielskiego. Poznał hiszpański, początki wymowy arabskiego. Lektury w językach obcych stanowiły istotny element inspiracji dla własnych dzieł (Shakespeare, Calderón de la Barca). Krasiński wypadł skromniej, jako urodzony paryżanin i arystokrata władał francuskim z większą biegłością niż polszczyzną, najkunsztowniej spośród tej wielkiej trójki twórców. W domu rozpoczął naukę kolejnych języków, które doskonalił w szkole i na prywatnych korepetycjach: łaciny i greki, niemieckiego, arabskiego i angielskiego. Opanował też język włoski (to 8 język), natomiast nigdy nie przyznał się do znajomości rosyjskiego. Poliglotyzm romantyków polskich ukazano w prezentowanej publikacji na tle niepokojącej kwestii współczesnego zaniku obfitości języków naturalnych; uczeni alarmują, że wymierają w tempie jeden język co dwa tygodnie. Czarne scenariusze wieszczą wyginięcie 90% języków do końca XXI wieku; zastąpią je powszechnie używane narodowe lub globalne. Poligloci także wyginą, gdyż zastąpią ich coraz doskonalsze programy komputerowe. Humanistyka skona kilka godzin później.

Teoria ciał uporządkowanych

Mieczysław Kula, Andrzej Sładek

Podstawy teorii ciał uporządkowanych stworzone zostały przez Emila Artina i Ottona Schreiera w 1927 roku, w odpowiedzi na problem znany jako 17. problem Hilberta. Z biegiem czasu teoria ta stała się katalizatorem rozwoju kilku działów matematyki. Powstaje rzeczywista geometria algebraiczna, teoria form kwadratowych uzyskuje nowe narzędzia badań, a ciała uporządkowane pojawiają się w teorii modeli. Niniejszy podręcznik zapoznaje Czytelnika z podstawami oraz głównymi, w tym również najnowszymi, zastosowaniami teorii ciał uporządkowanych. Materiał w nim zawarty pozwala głębiej zrozumieć te zagadnienia matematyczne, które odwołują się do własności uporządkowanego ciała liczb rzeczywistych. W polskiej literaturze matematycznej dotychczas nie było opracowania o takim charakterze. Dziesięć głównych rozdziałów uzupełnionych zostało dwoma dodatkami, aby prezentowany materiał był kompletny i spójny. Każdy rozdział kończy się zadaniami, które pozwolą Czytelnikowi sprawdzić i pogłębić zrozumienie przeczytanego materiału. Podręcznik przeznaczony jest dla studentów kierunków ścisłych, doktorantów oraz pracowników naukowych pragnących zapoznać się z podstawami algebry rzeczywistej.

Uczeni z odległej i nieodległej przeszłości. Rekonstrukcje, interpretacje, refleksje

Alicja Żywczok, Małgorzata Kitlińska-Król

Zaprezentowana praca wieloautorska powstała w celu popularyzacji wiedzy naukoznawczej, zwłaszcza z zakresu historii nauki, filozofii nauki oraz psychologii i pedagogiki twórczości naukowej. Upowszechnienie znajomości biografii uczonych, zawierających wiele wskazówek odnośnie do tajników dynamicznych postępów w nauce, stanowi, w mym przekonaniu, odpowiedni kierunek w edukacji młodego pokolenia.     Rozstrzygającym motywem zbiorowego wysiłku i współpracy naukowców z wielu ośrodków stało się przeświadczenie redaktorów naukowych, że w każdej społeczności postaci, które zmieniały bieg historii, tworzyły kulturę, kształtowały cywilizację od czasów najdawniejszych po współczesność, powinny być doskonale znane i doceniane. Zapomnienie o nich bądź fragmentaryczne postrzeganie dokonań stanowią akty niesprawiedliwości społecznej. Potwierdza je dzisiejsza degrengolada, którą daje się rozpoznać w hołubieniu zwłaszcza pracowników mediów czy tzw. celebrytów. Nie chodzi jednak o bagatelizację jakiejkolwiek grupy, ale o uczciwe uznanie społeczne dla inicjatorów procesów kulturotwórczych. Rekonstrukcja faktów biograficznych stanowi jedynie podwalinę twórczych interpretacji i refleksji dotyczących działalności naukowej uczonych z różnych epok. Jednak niezależnie od okresu, w którym przyszło im żyć, każdy z nich podtrzymuje ciągłość kulturową i dialog z przedstawicielami kolejnych pokoleń naukowców. Kulturowa jedność uczonych z odległej i nieodległej przeszłości służy obronie humanizacyjnej funkcji nauki wyrażającej się choćby w trosce o przetrwanie ludzkości i jej godną egzystencję. Wśród komponentów strukturalnych pracy należy wyliczyć: spis treści; wstęp; dziesięć rozdziałów z zakresu naukoznawstwa; zakończenie; summary ze słowami kluczowymi; noty o autorach. Autorzy w rozdziałach zaprezentowali kolejno: – biogramy rzymskich intelektualistów: Orbiliusza (114–14 r. p.n.e.) i Apulejusza (ok. 125–po 180 r. n.e.); – obraz uczonego zakonnika wyłaniający się ze średniowiecznych kronik klasztornych; – sylwetkę Jana Niecisława Baudouina de Courtenay'a – prekursora teorii językoznawczych oraz działacza społecznego; – wybitnego czeskiego filozofa, pedagoga, redaktora oraz polityka – Františka Drtinę; – twórczość Tadeusza Zielińskiego (1859–1944), który podporządkował działalność naukową misji wychowawczej; – sylwetkę Kurta Aldera – naukowca urodzonego na Śląsku, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie chemii; –  twórczość naukową Jeana Piageta, jednego z największych uczonych XX wieku w zakresie psychologii rozwojowej; – interpretację dzieł (głównie z zakresu epistemologii) Tadeusza Kotarbińskiego, co umożliwiło zbadanie jego poglądów na rozwój nauki i naukowców; – jednego z luminarzy pedagogiki specjalnej – docenta/profesora Ottona Lipkowskiego; – biogramy nauczycieli intelektualistów, społeczników, związanych z regionem górnośląskim na tle sytuacji społeczno-politycznej po zakończeniu II wojny światowej. Praca ta jest adresowana zarówno do środowiska naukowców reprezentujących różne dziedziny i dyscypliny, jak i do szerokiego kręgu odbiorców, począwszy od uczniów szkół średnich, studentów, doktorantów oraz członków ich rodzin, a skończywszy na wszystkich zainteresowanych postępem naukowym i cywilizacyjnym na przestrzeni wieków.

Bizantyński epos dla średnio zaawansowanych. "Katomyomachia" Teodora Prodromosa jako tekst trzeciego stopnia

Katarzyna Warcaba

Analiza wpływu Homera na literatury różnych epok i społeczeństw jest jednym z najobszerniejszych zagadnień badawczych związanych z literacką recepcją. Iliada i Odyseja do dzisiaj są jednymi z najbardziej rozpoznawalnych utworów literackich powstałych w kulturze europejskiej, a badania nad samymi poematami prowadzone są nieustannie, od początku istnienia filologii jako nauki. Homer był też bezdyskusyjnie najbardziej popularnym autorem w Bizancjum, świadczy o tym chociażby liczba zachowanych rękopisów zawierających dzieła przypisywane Poecie. Obecny był na wszystkich stopniach kształcenia, jednak tylko nieliczni naprawdę studiowali wielkie dzieła greckiego mistrza. Większość uczniów – przyszłych intelektualistów Konstantynopola – poznawała przede wszystkim pierwszą księgę Iliady i ewentualnie jej streszczenia. Natomiast przypisywaną Poecie Batrachomyomachię, będącą utworem wprowadzającym do lektury eposów, znali wszyscy, którzy przeszli przez system nauczania „średniego” szczebla. Tekst ten doczekał się w czasach bizantyńskich swojego naśladowcy w osobie Teodora Prodromosa, autora Katomyomachii, która jest przedmiotem niniejszego opracowania. Książka składa się z części wprowadzającej, do której należą: informacje o autorze i okolicznościach, w jakich powstawała „Wojna kocio-mysia” oraz przegląd obecności kotów i myszy w literaturze antycznej i bizantyńskiej. Główna część pracy to analiza tekstu w ujęciu transtekstualnym, zaproponowanym przez Gerarda Genette’a w eseju pt. Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia. Ponieważ Katomyomachia stanowi literacki palimpsest oparty na innym palimpseście, zdecydowałam się zaproponować, analogiczną do genetteowskiej, koncepcję tekstu trzeciego stopnia. Analiza prowadzi do próby ustalenia możliwych przestrzeni konceptualnych, dla których przeznaczony był tekst Prodromosa. Do studium dołączone zostały tłumaczenia na język polski dwóch tekstów greckich – Katomyomachii i przypisywanych Prodromosowi Schede tou myos.