Littératures de limaginaire

red. Katarzyna Gadomska, red. Agnieszka Loska

Pojęcie „literatura wyobrażona” (littératures de l’imaginaire) cechuje niezwykłe bogactwo, zawiera bowiem ono w sobie ogromną ilość gatunków, takich jak m.in. fantastyka, fantasy, horror, science-fiction, oraz podgatunków : dark fantasy, eco fantasy, high i low fantasy, urban fantasy, dystopia, uchronia, steampunk, cyberpunk, gore i wiele innych. Pomimo swej różnorodności, „literatura wyobrażona” długo uznawana była za twórczość masową, paraliteraturę, i nie traktowano jej jako obiekt godny badań literackich. Obecnie jednak jej rozwój, a także wielostronność i złożoność tematyczna i gatunkowa, wzbudza coraz większe zainteresowanie nie tylko wśród czytelników i miłośników gatunku, lecz również wśród krytyków i teoretyków literatury. Niniejsza publikacja, skierowana zarówno do literaturoznawców, jak i do szerszego grona odbiorców zainteresowanych tego typu literaturą, zawiera 16 artykułów w języku francuskim, w których autorzy, analizując różne gatunki i podgatunki „literatury wyobrażonej”, ukazują z różnych perspektyw jej niezwykłą heterogeniczność.   Katarzyna Gadomska, dr hab., adiunkt w Instytucie Języków Romańskich i Translatoryki Uniwersytetu Śląskiego, badaczka paraliteratur francusko- i anglojęzycznych. Autorka dwóch monografii: Science-fiction et fantasy comme merveilleux contemporain (2002) oraz La prose néofantastique d’expression francaise aux XXe et XXIe siècles (2012), a także licznych artykułów, w periodykach krajowych i zagranicznych, na temat fantastyki, horroru, fantasy i science-fiction. [19.10.2012][R] Agnieszka Loska, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Języków Romańskich i Translatoryki Uniwersytetu Śląskiego. Interesuje się literaturą (neo)fantastyczną francusko- i anglojęzyczną. Autorka artykułów, w periodykach krajowych i zagranicznych, na temat (neo)fantastyki, fantasy i grozy. Współredaktorka dwóch monografii wieloautorskich: Poe, Grabiński, Ray, Lovecraft. Visions, Correspondences, Transitions (Katowice 2017, wraz z K. Gadomską, współudz. A. Swoboda) oraz Le Surnaturel en littérature et au cinéma. The Supernatural in literature and cinema (Katowice 2018, wraz z K. Gadomską i A. Swobodą). [07.10.2018]

Romanica Silesiana. No 4: Les jeux littéraires

red. Krzysztof Jarosz

W prezentowanym tomie zebrano 19 artykułów, których wspólnym tematem są różnorodne aspekty gry literackiej. Materiał badawczy zaczerpnięto z literatury francuskiej, quebeckiej, afrykańskiej, hiszpańskiej i włoskiej. Analizie poddano między innymi następujące utwory: L’Illusion comique P. Corneille’a, Maryse F. Noël, Nottetempo, casa per casa V. Consolo, Quemar las naves A. Cuevasa, Le mosche del capitale P. Volponiego, Poèmes saturniens P. Verlaine’a, Le tombeau de Charles Baudelaire S. Mallarmégo, Tres tristes tigres G. Cabrery Infantego. Zbiór został wzbogacony o nową część, zatytułowaną En chantier, w której prezentowane są fragmenty wybranych opracowań przygotowywanych do druku. W części zawierającej recenzje zamieszczono pięć szkiców krytycznych, poświęconych opublikowanym w ostatnim czasie romanistycznym pracom literackim.

"Przekłady Literatur Słowiańskich" 2016. T. 7. Cz. 2: Bibliografia przekładów literatur słowiańskich (2015)

red. Bożena Tokarz

Tom 7. część 1 czasopisma „Przekłady Literatur Słowiańskich” poświęcony jest refleksji badaczy i tłumaczy nad przekładem w zakresie literatury i kultury polskiej, słowackiej, słoweńskiej w relacji do literatur chorwackiej, polskiej, serbskiej, słowackiej i słoweńskiej oraz literatur niemieckojęzycznych pogranicza austriacko-słoweńskiego i niemiecko-rumuńskiego. Treść zamieszczonych w nim artykułów tworzy panoramę teoretyczną i historyczną w zakresie dyscypliny, jak również konkretnych praktyk translatorskich. Spojrzenie z tych dwóch perspektyw na jednostkowe rozwiązania tłumaczy lepiej oświetla ich rolę jako pośredników (a czasem inicjatorów stylu i myślenia), decyzje, funkcje i pragmatyczność przekładu. W tym kontekście w tomie skupiono uwagę na takich problemach, jak: dominująca w praktyce i/lub w teorii norma tłumaczenia, określająca poetykę historyczną przekładu; aspekt intertekstualności przekładu, czyli jego istnienie wśród innych utworów tłumaczonych albo w kontekście serii; znajomość oryginału w kręgach artystycznych i intelektualnych kultury przyjmującej oraz wieloaspektowość przekładu artystycznego, związana z jego zapotrzebowaniem rodzimym, a także z preferencjami tłumacza, który może być „ambasadorem” obcości lub jej „legislatorem,” wzbogacając własny warsztat artystyczny i/ lub literaturę docelową. Publikacja adresowana jest do badaczy literatur i kultur słowiańskich (w tym polskiej), studentów oraz do wszystkich zainteresowanych wiedzą o innych kulturach słowiańskich.

Śląski Moniuszko. Recepcja postaci i twórczości kompozytora na Górnym Śląsku. Studium socjologiczne. T. 1: Tożsamość narodowa i muzyka. Budowanie tożsamości narodowej poprzez muzykę Stanisława Moniuszki za życia kompozytora i w ramach działalności Związku Śląskich Kół Śpiewaczych w pierwszej połowie XX wieku

Maja Drzazga-Lech

Budowanie tożsamości narodowej poprzez muzykę to długotrwały proces, którego znaczna część rozgrywa się w intersubiektywnej przestrzeni życia społecznego. Wskaźnikiem zachodzenia tego procesu są sytuacje, w których wykonywaniu i recepcji wybranych utworów muzycznych bądź recepcji postaci tych kompozytorów, którzy świadomie pełnią rolę zaangażowanych w życie swej wspólnoty narodowej działaczy lub, którym kreatorzy recepcji przypisują pełnienie takiej funkcji, towarzyszy proces mitologizacji danych wytworów artystycznych na symbole narodowe a postaci danych kompozytorów na narodowych twórców w muzyce. Proces ten ukazałam na przykładzie recepcji postaci i twórczości Stanisława Moniuszki. Przeanalizowałam Listy Stanisława Moniuszk z perspektywy socjologii humanistycznej. Skoncentrowałam się na świadczącej o recepcji dzieł moniuszkowskich analizie doniesień prasowych i analizie zachowanych pisemnych wypowiedzi kompozytora, z których można wyczytać informacje o kontekście tworzenia, wykonywania i obecności twórczości Stanisława Moniuszki w intersubiektywnej przestrzeni kulturowej właściwej dla danej kategorii odbiorców. Ponadto przeanalizowałam sposoby obecności narracji moniuszkowskiej w górnośląskiej kulturze kreowane przez Związek Śląskich Kół Śpiewaczych w I połowie XX wieku za jednostkę analizy przyjmując czasopismo „Śpiewak Śląski”/”Śpiewak” z lata 1920 – 1948. Narracja moniuszkowska, której różne warianty są/były obecne w górnośląskiej intersubiektywnej przestrzeni kulturowej, jest dla mnie elementem pamięci społecznej/pamięci kulturowej. Jako taka jest ona uwikłana w zależne od kontekstu społeczno-kulturowego i historycznego relacje etniczne/narodowe zachodzące wśród mieszkańców śląskiej ziemi, zwłaszcza pomiędzy polskością a (górno)śląskością.    W. Rudziński, M. Stokowska (opr)  Listy S. Moniuszki, Państwowe Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1969.

Z Dziejów Prawa. T. 11 (19) część 2

red. Marian Mikołajczyk, Wojciech Organiściak

Kolejny tom czasopisma wydawanego przez pracowników Katedry Historii ma specyficzny charakter. Składa się on bowiem z dwóch części. W pierwszej zamieszczone zostały artykuły oraz sprawozdania i wspomnienia, które zostały przygotowane przez pracowników Wydziału Prawa i Administracji UŚ z okazji jego 50-lecia. Wśród nich znajdują się teksty poruszające dzieje poszczególnych katedr, jak i wspomnienia o dawnych mistrzach. Część druga zawiera artykuły z różnych dziedzin prawa. Trzon stanowią artykuły historyczno-prawne. Jednakże czytelnik znajdzie tu również teksty poświęcone prawu rzymskiemu, nauczaniu prawa, teorii prawa oraz prawu administracyjnemu i finansowemu. Artykuły zostały opublikowane w kilku językach, a mianowicie w języku polskim, rosyjskim, słowackim oraz niemieckim. Tradycyjnie tom zamyka Kronika Katedry Historii Prawa oraz wykaz publikacji pracowników Katedry za 2017 rok.

Licz na Banacha. Podręcznik do nauczania polskiego słownictwa specjalistycznego dla cudzoziemców

Agnieszka Tambor

„Licz na Banacha” to podręcznik do kształcenia sprawności językowej z zakresu słownictwa z matematyki, a także topografii, fizyki, chemii i astronomii. Podręcznik nadaje się do wykorzystania na wszystkich poziomach znajomości języka polskiego - pierwsze rozdziały przewidziane zostały dla osób, które dopiero zaczynają mówić po polsku. Podręcznik jest metodycznie dostosowany, tak aby osoba korzystająca poznawała słownictwo specjalistyczne, które umożliwi udział w zajęciach i lekcjach z przedmiotów ścisłych - ułatwi zrozumienie podstawowych poleceń oraz poprawne wykonywanie podstawowych zadań na lekcji. Książka ułatwi także funkcjonowanie w środowisku komputerowym (lekcja związana z informatyką). Książka doskonale sprawdzi się zarówno w kształceniu szkolnym podstawowym i ponadpodstawowym dla cudzoziemców (jako pomoc w nauce leksyki i w zdobywaniu wiedzy po polsku), jak i przygotowującym do edukacji uniwersyteckiej w języku polskim w zakresie przedmiotów ścisłych.

Postrzeganie i rola motywacji w procesie glottodydaktycznym. Perspektywa nauczyciela i ucznia

red. Danuta Gabryś-Barker, Ryszard Kalamarz

Seria: Publikacje Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych (5), ISSN 2719-8065 Monografia zawiera teoretyczne i praktyczne rozważania na temat motywacji w edukacji językowej ukazanej przez autorów zarówno z perspektywy nauczającego i uczącego się w różnych grupach wiekowych, na różnych poziomach zaawansowania językowego, a tym samym w różnych kontekstach  edukacji językowej: w szkole, na studiach neofilologicznych czy też niefilologicznych (lektoraty językowe). Całość zebranych tekstów podzielona została na trzy części tematyczne obejmujące pojęcie motywacji  i czynników motywacyjnych w glottodydaktyce, motywację w różnych kontekstach edukacyjnych oraz zastosowanie nowych technologii w rozwijaniu motywacji w ujęciu praktycznym. Wybór tekstów powinien skłonić Czytelnika do refleksji nad tym czym jest motywacja, jakie czynniki na nią wpływają, jaką rolę odgrywa w jej kształtowaniu nauczyciel glottodydaktyk.

Wilcze noce

Vlado Žabot, tłum. Marlena Gruda, współudz. Bożena Tokarz

Vlado Žabot debiutował w 1986 roku zbiorem opowiadań Bukovska mati. Jest autorem sześciu powieści. W tym roku ukazała się jego najnowsza książka Ljudstvo lunja („Plemię Jastrzębia Bagiennego”). Wilcze noce są jego trzecią powieścią (w 2000 roku opublikowaną w niemieckim przekładzie), za którą w 1997 roku otrzymał nagrodę literacką Kresnik, przyznawaną w Słowenii za najlepszą powieść roku. Po raz pierwszy ukazuje się w Polsce w przekładzie Marleny Grudy. Wilcze noce to magiczny czas listopadowych i grudniowych nocy, czas Adwentu, kiedy według opowieści ludowych, słyszanych jeszcze na Prekmurju (Słowenia), Ziemia wraz z zamieszkałymi na niej istotami, pozostaje otwarta i bezbronna w stosunku do kosmosu. Okres ten stanowi czas próby człowieka, który jest wystawiony na działanie silniejszych od niego mocy. Naturalna fantastyka regionu dostarcza autorowi, jak Proustowska magdalenka, bodźca do snucia literackich studiów psychologiczno-filozoficznych, inspirowanych Freudem, Frommem i Bataille’em. Tak jak i Bataille’a węzeł śmierci i erotyki sprawia, że człowiek zatraca się w przestrzeniach realnych i wyimaginowanych, kochając i umierając. Zatraca się jako czytelnik w magii światów możliwych.   Tłumaczenie Marlena Gruda, opieka merytoryczna i współpr. red. Bożena Tokarz