Musical. Spotkania z gatunkami filmowymi

Bogumiła Fiołek-Lubczyńska, Katarzyna Żakieta, Mateusz Żebrowski

Od niemal dziewięćdziesięciu lat musical filmowy, pomimo wzlotów i upadków, przyciąga do kin widzów, czym udowadnia swoją żywotność. W drugim tomie z serii „Spotkania z gatunkami filmowymi” dwunastu autorów z ośrodków akademickich w całej Polsce próbuje przyjrzeć się fenomenowi gatunku zapoczątkowanego Śpiewakiem Jazzbandu z roku 1927. Książka zawiera refleksję nad zjawiskami klasycznymi dla gatunku, jak również porusza problematykę musicalu w kinie współczesnym. Autorzy zwracają uwagę na najnowsze produkcje, a także na obecność konwencji w serialach. Można tu znaleźć rozważania o antymusicalu (Popeye R. Altmana, Tańcząc w ciemnościach L. von Triera, 9 songs M. Winterbottoma) oraz o zjawiskach peryferyjnych, takich jak: kino jidysz w okresie międzywojennym, musical czeski, meksykański czy nawet próby zaadaptowania gatunku na rodzimy grunt w dobie PRL-u.

Biblioteki i książki w życiu nastolatków

Agata Walczak-Niewiadomska, Mariola Antczak

Tom studiów z serii NAUKA – DYDAKTYKA – PRAKTYKA prezentuje badania obejmujące działalność i problemy współcześnie istniejących bibliotek, ich znaczenie w kształtowaniu kultury czytelniczej młodego pokolenia, sposobów realizacji tego zadania oraz preferencji czytelniczych dzieci i młodzieży. Autorzy zwracają uwagę na wzajemne oddziaływanie i obustronne relacje między czytelnikami i bibliotekami jako ośrodkami oferującymi dostęp do literatury oraz informacji, podkreślają potrzebę istnienia tych placówek, ich znaczenie dla rozwijania zamiłowań czytelniczych, ukazują niedomagania w zakresie sposobów zachęcania młodego pokolenia do lektury i proponują działania naprawcze. Wypowiedzi te wpisują się w nurt publikacji poświęconych zagadnieniom działalności bibliotek, formom prowadzonej przez nie aktywności, roli pracy bibliotekarzy w życiu czytelniczym i społecznym; są również wyrazem troski o rozwój kultury literackiej młodych ludzi. Podkreślają tym samym potrzebę ciągłego czuwania, nadzorowania i stymulowania u dzieci i młodzieży tej niezwykle ważnej aktywności ludzkiej. Podjętych w tomie rozważań nie da się przecenić. Problem rozbudzania kultury literackiej i skutecznego zachęcenia do satysfakcjonującego obcowania z książką jest otwarty i nadal wymaga przemyśleń i badań. Czytanie, korzystanie z książki (literatury) jest czynnością intymną (nikt nie może jej za nas wykonać), intencjonalną i dowolną: czytamy, kiedy chcemy, gdzie chcemy i taki rodzaj literatury, jaki chcemy, w przeciwieństwie do obcowania z narzucaną przez media kulturą. Z książką obcować można wielokrotnie, a wraz ze wzrostem doświadczenia i kultury literackiej dzieło literackie odkryje przed nami nowe treści i walory. Wreszcie, czytanie, ze względu na to, że jest skomplikowaną czynnością neurofizjologiczną, jest również swoistym ćwiczeniem umysłu, a rozwinięty umysł jest podstawą mądrego istnienia w społeczeństwie. Problem wskazania różnorodnych sposobów zachęcania do satysfakcjonującego obcowania z literaturą, podobnie jak uświadomienie znaczenia i zadań bibliotek w tej kwestii, jest trudny i wymaga szerokiej wiedzy. Autorzy prezentowanych publikacji są teoretykami i praktykami; odwołują się nie tylko do bogatej literatury z zakresu podejmowanej przez nich problematyki, lecz także opierają się na badaniach własnych. Warto zwrócić uwagę na obecność w tomie wypowiedzi badaczy z ośrodków uniwersyteckich Łotwy, Czech i Rosji, uświadamiających ogólnokulturowy i ponadterytorialny charakter podejmowanych problemów.  

Polskie inwestycje bezpośrednie. Doświadczenia przedsiębiorstw regionu łódzkiego

Bogdan Buczkowski, Agnieszka Kłysik-Uryszek, Anetta Kuna-Marszałek, Janusz Świerkocki

Międzynarodowa ekspansja polskich przedsiębiorstw w formie bezpośrednich inwestycji zagranicznych jest stosunkowo nowym, ale dynamicznym zjawiskiem, które mocno wpływa na krajobraz polskiej gospodarki i konkurencyjności. Wzbudza też rosnące zainteresowanie praktyków (specjalistów od biznesu międzynarodowego), polityków i ekonomistów. Zaangażowanie przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych ma różny zakres (od marginalnego do pełnego). Skala ta zależy od dwóch grup czynników: endogenicznych (wywodzących się z potencjału konkurencyjnego firmy, jej przewag i umiejętności dostosowania się do warunków panujących w gałęzi oraz w całej gospodarce) i egzogenicznych (determinowanych przez cechy otoczenia, w jakim działa przedsiębiorstwo). W książce można znaleźć jeszcze inne ciekawe wnioski. Wpisując się w nurt relatywnie nielicznych – jak dotąd – publikacji na temat aktywnej internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw, w niniejszej książce przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Do jej atutów można zaliczyć kompleksowe ujęcie tematu: zarówno solidną podbudowę teoretyczną, jak i analizę empiryczną w ujęciu ilościowym (na podstawie szczegółowych danych GUS) oraz jakościowym (badanie ankietowe determinant i efektów internacjonalizacji przedsiębiorstw z województwa łódzkiego). Publikacja z pewnością zainicjuje dalsze badania związane z polskimi inwestycjami bezpośrednimi. 

Polska wobec południowych sąsiadów w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku. Tom II

Przemysław Waingertner

To kolejna publikacja z serii poświęconej polskiej refleksji politycznej, odnoszącej się do integracji Europy Środkowo-Wschodniej. Czytelnik znajdzie w niej teksty historyków, politologów i ekspertów z dziedziny stosunków międzynarodowych. Dotyczą one relacji zachodzących między Polską i Polakami a narodami Europy Środkowo-Wschodniej: Węgrami, Czechami, Słowakami, Rumunami i ich państwami od schyłku XIX do początku XXI wieku. Autorzy uwzględniają nie tylko fakty z zakresu wzajemnych stosunków pomiędzy Warszawą, Budapesztem, Pragą, Bratysławą i Bukaresztem, lecz także ich zaczyn – polskie koncepcje, projektujące kształt relacji z Madziarami, Czechami, Słowakami i Rumunami oraz odtworzonymi przez nich w XX wieku suwerennymi państwami.

Przestępczość i poczucie bezpieczeństwa w przestrzeni miasta. Przykład Łodzi

Stanisław Mordwa

 Podmiot badań niniejszej pracy jest dwojakiej natury. Z jednej strony są to przestępstwa (ujawnione, czyli zarejestrowane przez statystyki policyjne oraz tzw. nieujawnione, czyli ciemna liczba przestępstw określona w wyniku badań wiktymizacyjnych), z drugiej zaś strony są to również ankietowani mieszkańcy Łodzi, których pytano o różne kwestie związane z przestępczością. Przedmiotem badań jest natomiast zróżnicowanie przestrzenne przestępstw oraz poczucia bezpieczeństwa. Przedmiot ten wynika z ogólnego celu przyjętego dla podjętych rozważań, jakim jest analiza związków i relacji między zróżnicowaniem przestrzennym przestępstw i zdarzeń policyjnych dokonanych w Łodzi w latach 2006–2010 oraz postaw mieszkańców łączących się z percepcją przestępczości i z poczuciem bezpieczeństwa, wyrażonych w badaniach ankietowych z 2010

Koncepcja smart city na tle procesów i uwarunkowań rozwoju współczesnych miast

Danuta Stawasz, Dorota Sikora-Fernandez

Koncepcja smart city to jedna z najczęściej dyskutowanych dróg rozwoju współczesnych miast. Prezentowana publikacja wyjaśnia w przystępny, syntetyczny sposób teoretyczne i programowe aspekty budowania i funkcjonowania miasta inteligentnego, rozwijającego się zgodnie z tą koncepcją. W opracowaniu przedstawiono elementarne zagadnienia ekonomiki miasta i obszary jej zainteresowań. Uporządkowano definicje miasta inteligentnego na podstawie dokumentów Unii Europejskiej i literatury przedmiotu. Scharakteryzowano miary sprawności zarządzania miastem. Zidentyfikowano problemy społeczne, gospodarcze i przestrzenno-środowiskowe charakterystyczne dla współczesnych miast i obszarów miejskich. Wskazano innowacyjne aspekty zarządzania w mieście (oparte na partycypacji społecznej i nastawione na wysoką jakość dwukierunkowej komunikacji władz miasta z jego interesariuszami), wpisujące się w koncepcję smart city. Kompleksowy charakter monografii, łączący podejście opisowe do dotychczasowych procesów funkcjonowania i rozwoju miast oraz podejście koncepcyjne dotyczące ich dalszej ewolucji czyni niniejszą publikację wartościową dla środowiska akademickiego, a także pracowników jednostek samorządu terytorialnego oraz decydentów administracji publicznej.  

Liberackość dzieła literackiego

Agnieszka Przybyszewska

Można spróbować ująć liberaturę jako taki rodzaj literatury, w którym jej medialność jest świadomie eksplorowana przez artystę, używana do kreowania sensów dzieła. Wyznaczniki liberatury dają się sprowadzić do jednej cechy, (potencjalnie) realizowanej na poszczególnych poziomach dzieła (od typografii po całą książkę), co sprawnie pozwoliła też ująć kategoria interfejsu, która okazuje się coraz bardziej użyteczna. Sam termin zmusza do spoglądania na świat literatury jako czarno-biały, jakby nie było w nim odcieni szarości. Można mówić o liberackości jako cesze, którą potencjalnie mają dzieła z obszaru sztuki słowa, co pozwalałoby zauważyć gradacyjność tego aspektu, porównywać ze sobą różne utwory, nie wyłącznie zaś opatrywać je etykietkami. Choć liberackie bywają dzieła od antyku po współczesność, to właśnie przełom XX i XXI w., aktualny kształt kultury (z jej uwikłaniem w nowomedialność) wykreowały nad wyraz podatny grunt, na którym liberackie ziarno mogło zostać zasiane: był to idealny moment na narodziny takiej teorii. Książka jest próbą przyjrzenia się, czym jest liberatura, zastanowienia się, kto pierwszy podejmował tematy i rozważania teoretyczne odnośnie aspektów dzieł literackich, takich jak forma, tworzywo literatury czy książka. Poszukuje się w niej odpowiedzi na pytanie: dlaczego liberacki, niedominujący sposób traktowania materialności, fizyczności literackich artefaktów, namysłu nie tylko nad kwestią języka, lecz i kształtem tekstu, powrócił w 1999 r. 

Liryka Młodej Polski. Interpretacje

Bogdan Mazan, Katarzyna Badowska

Publikacja zawiera analizy i interpretacje dwunastu wierszy młodopolskich, dokonane przez cenionych badaczy literatury przełomu XIX i XX wieku. Każdy szkic poświęcony jest utworowi innego autora, dzięki czemu książka prezentuje szerokie spektrum liryki Młodej Polski - swego rodzaju miniobraz poetyckiej mapy epoki. Jak napisał w recenzji prof. Tadeusz Linkner, "pozwala wnikliwie i panoramicznie wejrzeć w Młodą Polskę i poznać z różnych perspektyw jej bogate spektrum myśli i słowa". W aneksie Czytelnik znajdzie teksty omawianych utworów, co ułatwi lekturę książki oraz usprawni korzystanie z niej podczas pracy dydaktycznej. Zapraszamy na wędrówkę po poetyckiej Młodej Polsce, rozpoczynając od utworów znamionujących niezwykle silną w epoce potrzebę przeniknięcia tajników istnienia i rozwiązania zagadki, jaką jest nie tylko świat, lecz także ludzkie wnętrze; będących kreacją mistycznych przeżyć i epifanijnych doświadczeń podyktowanych przekonaniem o duchowej korespondencji człowieka z rzeczywistością transcendentną oraz pragnieniem odzyskania łączności z całością bytu. Kolejne liryki poświęcone są deszyfracji znaczenia przyrody (pejzażu), miłości i cielesności dla pokolenia młodopolan, odczuciu sytuacji granicznej, eksplorują tematykę i poetykę baśniowości, odsłaniają próby poszukiwania prywatnych arkadii, oscylując wszakże niezmiennie wokół fundamentalnych kwestii ontologicznych. Zbiór zamyka szkic poświęcony utworowi powstałemu w pierwszych dniach I wojny światowej, której wybuch jest - zgodnie z literaturoznawczą chronologią - umowną zapowiedzią finału Młodej Polski jako formacji literackiej. Ze Słowa wstępnego