Notatki z lat 1882-1884

Friedrich Nietzsche

Tom 10, tak jak pozostałe tomy notatek Nietzschego, ukazuje jego intelektualny warsztat, zawiera luźny materiał przygotowawczy, stanowiący w znacznej podstawę dzieł opublikowanych (w jego przypadku przede wszystkim Zaratustry), a więc zapisywane na gorąco, często podczas spacerów, myśli, pomysły, sentencje, relacje z lektur, dłuższe fragmenty teoretyczne i poetyckie. Jednakże tom ten, i na tym polega jego szczególna wartość, wraz z tomem 9 dokumentuje proces narodzin późnej, dojrzałej filozofii Nietzschego, którą przedstawił on najpierw w poetycko-epickim obrazowaniu Zaratustry (materiał z tomu 10 dotyczy trzech jego pierwszych części), by następnie, w swych dziełach późniejszych, poddać je pracy pojęciowo-teoretycznej; tom niniejszy ukazuje jej natężone początki, zawiera zatem zaplecze teoretyczne nieodzowne dla zrozumienia Zaratustry (ukazuje też ewoluowanie kształtu tego eposu), a tym samym całej myśli Nietzschego (z podstawowych jej idei rozwijane są w nim głównie idee wiecznego powrotu i nadczłowieka). Znajdziemy tutaj również pokaźny – największy spośród dzieł opublikowanych i tomów Nachlassu – korpus maksym i sentencji ukazujących Nietzschego-moralistę i wielkiego psychologa duszy ludzkiej, jak i znakomitego stylistę, a także echo jego dramatycznej relacji z Lou-Salomé.

Nowa Koncepcja Wszechświata

Walter Russell

Książka A New Concept of the Universe (tytuł oryginalny) w wyczerpujący i niebywale przystępny sposób przedstawia założenia i idee Kosmogoni Waltera Rusella oraz polemikę Autora z paradygmatami współczesnej nauki. Wysiłki nad jej udoskonalaniem Autor podejmował do końca swoich dni. Mimo to ta niezwykła pozycja mogła się ukazać w Stanach Zjednoczonych  dopiero w 1989 roku, po 26 latach od jego śmierci. Echa po jej publikacji nie milkną do dnia dzisiejszego, stając się motorem napędowym środowisk skupiających się wokół dokonań wybitnych, lecz niezwykle rzadko docenianych wynalazców XIX i XX wieku.   Do tej pory nie ukazała się w Polsce żadna książka tego znakomitego autora. Jedyna dostępna w Polsce pozycja to niewielka książka biograficzna o tytule: Człowiek, który poznał tajemnicę wszechświata. Opowieść o Walterze Russellu (2008).   FRAGMENTY: Walter Russell, Nowa Koncepcja Wszechświata, List Otwarty do Świata Nauki: https://www.hoid.pl/Nowa_Koncepcja_Wszechswiata_fragment1 Walter Russell, Nowa Koncepcja Wszechświata, Spis treści: https://www.hoid.pl/Spis_Nowa_Koncepcja_Wszechswiata   FRAGMENTY AUDIO:   https://www.youtube.com/watch?v=F1saVVpFKv0 https://www.youtube.com/watch?v=FeVPXH6puxk Walter Russell (1887-1963)  amerykański polimat, artysta, naukowiec, architekt i biznesmen. W 1921 roku stworzył i opatentował własny układ okresowy pierwiastków na którym zamieścił dwa nieznane wtedy pierwiastki: uridium i urium – oficjalnie odkryte wiele lat później i nazwane inaczej – neptun i pluton. Dzięki swoim dokonaniom zdobył szerokie uznanie i znajomości wśród najwybitniejszych ludzi swojej epoki. Przyjaźnił się z Nikolą Teslą i założycielem IBM, Thomasem Watsonem Jr. (z którym stworzył nowoczesną koncepcję etycznego biznesu). Znał się z Thomasem Edisonem, Ignacym Paderewskim i Theodorem Rooseveltem. Jego obrazy wielokrotnie prezentowano i nagradzano w Stanach Zjednoczonych i w Europie. Sformułował własną teorię kosmologiczną, którą zaprezentował oficjalnie po raz pierwszy w 1926 roku. Swoją naukę wykładał w założonym przez siebie University of Science and Philosophy w pałacu Swannanoa w stanie Virginia. W 1941 roku, w uznaniu naukowych odkryć, American Academy of Sciences  przyznała Walterowi Russellowi tytuł Doktora.

Nowoczesna eseistyka filozoficzna w piśmiennictwie polskim pierwszej połowy XX wieku

Andrzej Zawadzki

Książka jest próbą zrekonstruowania i opisania tych nurtów w polskiej myśli filozoficznej pierwszej połowy XX wieku, które celowo i świadomie przeciwstawiały się uprawianiu filozofii jako nauki ścisłej, opartej na modelu dyscyplin przyrodniczych i dążącej do metodycznego, systematycznego opisu rzeczywistości. Tym, co pomimo wszystkich różnic łączy pisarstwo takich myślicieli jak Stanisław Brzozowski, Bronisław Malinowski, Bolesław Miciński, Henryk Elzenberg, Jerzy Żuławski, Michał Sobeski - głównych bohaterów książki - jest przekonanie, że zarysowane na początku wieku XX nowe formy życia społecznego, w tym zwłaszcza nowa sytuacja egzystencjalna podmiotu, wymagają odmiennych od przyjętych tradycyjnie przez język filozofii form opisu - bliższych literaturze i literackim środkom wyrazu. Stąd podstawowym założeniem metodologicznym książki jest przeświadczenie, że historii filozofii nie można traktować wyłącznie jako historii idei i światopoglądów, lecz należy uprawiać ją również jako historię tekstów filozoficznych, historię tropów, figur, narracji, gatunków.

Nowy ateizm. Rekonstrukcja światopoglądu

Tomasz Sieczkowski

Być może pojęcie światopoglądu pozwala nam wyrazić to, co w nas zachowawcze. [...] Światopoglądy to nasze punkty oparcia, autoidentyfikacje pozwalające zachować poczucie stałości, sposoby naszego uczestnictwa w kulturze, ale zarazem narzędzia rekonstruowania samej kultury pod kątem naszych oczekiwań i preferencji. Owo pragnienie poczucia stałości - które wcale nie musi być tym samym, co rzeczywista stałość - jest być może kluczem do zrozumienia światopoglądu neoateistycznego, ale też sprawia, że bardziej przychylnie można spojrzeć na światopoglądy konkurencyjne wobec nowego ateizmu. Są one w pewnym sensie źródłowo filozoficznymi pamiątkami po dawnym świecie metafizycznej stabilności, jednak pamiątkami żywymi, ewoluującymi już według nowych reguł ponowoczesnych narracji, w świecie globalnego rozproszenia, wymuszonej mobilności, epistemologicznej rywalizacji. Dlatego o światopoglądach trudno pisać jako o teoretycznej abstrakcji, stają się nią bowiem dopiero wtórnie, w naszym zawsze o krok spóźnionym wobec nich opisie. Z istoty tego, co napisałem powyżej, wynika, że dużo lepiej przyjrzeć się im w ich działaniu: formowaniu i osiąganiu dojrzałości. O tym traktuje ta książka. Fragment publikacji Nowy ateizm. Rekonstrukcja światopoglądu

O antropozofii Rudolfa Steinera. Moje ścieżki między Amsterdamem, Samotraką, Chartres a Warszawą

Barbara Kowalewska

Antropozofia? Co to właściwie jest? Powiedz w kilku zdaniach, na czym to polega? Zajmujesz się tym od tylu lat i jeszcze ci się nie znudziło? – takie pytania zadają mi czasem dawno niewidziani przyjaciele, znajomi, krewni. Zwłaszcza w Polsce. W Polsce, gdzie o twórcy antropozofii, Rudolfie Steinerze (1861–1925) – jednej z najwybitniejszych indywidualności XX w., filozofie, mistyku, reformatorze kultury i życia społecznego – wie się niewiele. A to, co się wie, bardzo rzadko pochodzi z własnych doświadczeń. Wyrażane opinie są zwykle powielaniem sądów gdzieś przeczytanych lub usłyszanych, zlepkiem informacji wyrwanych z kontekstu, czasem słusznych, częściej jednak groteskowo przekręconych i zdeformowanych. […] Zawsze interesowało mnie najbardziej, jak myśli potężnych indywidualności działają w świecie: poznasz drzewo po owocach, jakie rodzi. Praktyczne owoce antropozofii były dla mnie kamieniem probierczym jej wartości i użyteczności. […] jak to jest w innych dziedzinach inspirowanych przez antropozofię: w medycynie, rolnictwie, inicjatywach gospodarczych, polityczno-społecznych, w bankowości? I wreszcie: czy zajmowanie się antropozofią zmienia ludzi? A jeżeli tak, to w jakim kierunku? Czy proponowana przez antropozofię droga rozwoju wewnętrznego rzeczywiście zawsze doskonali ludzi moralnie? A jeżeli dzieje się inaczej, to gdzie szukać przyczyn niepowodzenia? ze Wstępu   Barbara Kowalewska – ur. w 1950 r. w Warszawie, od 1975 r. mieszka w Amsterdamie; studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, niderlandystykę na Uniwersytecie w Amsterdamie oraz pedagogikę waldorfską w Zeist (Holandia). Tłumaczka z języków niederlandzkiego i niemieckiego, autorka artykułów z zakresu pedagogiki małego dziecka.W latach 2007–2013 współpracowała jako tłumaczka, autorka oraz koordynator w realizacji siedemnastotomowej serii książek „Pedagogika Waldorfska”, wydanej przez krakowską Oficyną Wydawniczą Impuls. W ramach tej serii ukazała się książka jej autorstwa, Mam czas dla dziecka. Pedagogika waldorfska dla najmłodszych. Propozycja alternatywnej kultury wychowania w domu, przedszkolu i w żłobku (2011), która okazała się wielkim sukcesem wydawniczym. Zachęciło to autorkę do podjęcia tematu pasjonującego ją od 35 lat: antropozofii Rudolfa Steinera stosowanej w rozmaitych dziedzinach praktycznego życia. Autorka prezentuje w niej antropozofię nie jako teorię czy filozofię austriackiego reformatora kultury, lecz w formie esejów biograficznych, wychodząc z przekonania, że najlepiej odpowiada to jej stosunkowi do opisywanych zagadnień i procesów.

O duszy

Christian Wolff

Christian Wolff nie należy dziś do filozofów popularnych, chętnie czytanych i powszechnie docenianych. W porównaniu do sławy i siły oddziaływania, jaką miał za życia, jest myślicielem zgoła zapomnianym. Samo zapomnienie, rzecz jasna, nie stanowi racji dostatecznej wydobywania zeń różnorakich autorów, nawet jeśli niegdyś cieszyli się zasłużoną estymą. Wszak na historię filozofii składają się prawie wyłącznie studia nad pracami filozofów wybitnych i oryginalnych. Czy Wolff był filozofem wybitnym i oryginalnym? Wybitnym – z pewnością, oryginalnym – w zakresie określonym zasięgiem i intensywnością inspiracji dorobkiem poprzedników. Dlaczego więc warto wracać do prac tego myśliciela? Nie tylko z tego powodu, iż zaznajomienie się z jego filozofią, zwłaszcza z rozwijaną przezeń metafizyką, znacząco ułatwia zrozumienie wielu aspektów krytycznej filozofii Kanta. Ponadto nie tylko dlatego, że jako ten, który – jak to ujął Hegel – „myśl w formie myśli uczynił w Niemczech powszechną własnością”, jest kluczem do osiemnastowiecznej filozofii powstającej w tym obszarze językowym. Rozwijane przez Wolffa koncepcje niewątpliwie posiadają taki czysto historyczny i instrumentalny walor. Jego doktryna odznacza się również pewną wartością samoistną – paradoksalnie, to właśnie on uwypuklił, na przykład rolę doświadczenia w dziedzinie „psychologii”. Ukazaniu jego wkładu w rozwój metafizycznej nauki o duszy służy prezentowany tom, na który składa się przekład dwu rozdziałów jego głównej niemieckojęzycznej rozprawy metafizycznej.

O okrucieństwie

Marian Zdziechowski

Okrucieństwo polega na umyślnym i rozmyślnym sprawianiu cierpienia istocie żywej, czującej. Okrucieństwo jest dla okrutnika rozkoszą najobrzydliwszą, jaka się da wyobrazić, a to dlatego, że rozkosz ta jest w istocie swej podłością; pastwić się bowiem możemy tylko nad istotą słabszą, bezbronną lew w klatce na łasce jest u dziecka. Nie dość tego, w okrucieństwie mamy najbardziej odrażającą formę podłości. Można tłumaczyć czyn podły, spełniony ze strachu, albo dla interesu, ale podłość dla rozkoszy pastwienia się nad tym, kto się bronić nie jest w stanie, nie może nie budzić pogardy najgłębszej w każdym, kto ma w sobie choćby podobieństwo jakieś tego, co się sumieniem nazywa. Okrucieństwo wprowadza w szał, w stan bliski obłędu, i wyraz pijany krwią znają wszystkie języki, że zaś tych pijanych krwią, albo do pijaństwa takiego wzdychających, albo przynajmniej z natury do niego usposobionych jest w każdym społeczeństwie wielu, bardzo wielu, więc pomysły, kaprysy, fantazje tych pół-wariatów są rzeczą groźną, dezorganizują organizm społeczny, są trucizną, paraliżującą wysiłki wszystkich ludzi dobrej woli, skierowane ku umniejszeniu cierpienia na ziemi. Na wysiłki te okrutnik odpowiada obelżywym śmiechem. Co tamtych oburza i przeraża, to go pociąga i cieszy; on się zacina i zatwardza w namiętności swojej, a okropnym tego następstwem jest to, że dla umysłów słabych okrutnik staje się zgubnym przykładem, fatalnym inicjatorem najpotworniejszej rozkoszy...

O pochodzeniu. Ujęcie filozoficzne

pod redakcją Grzegorza Malca ze wstępem Kazimierza Jodkowskiego. Autorzy tekstów: Steve Clarke, William A. Dembski, Taner Edis, Jeffrey Koperski, ...

Problem pochodzenia, "skąd się to wzięło?", to - obok pytania o istotę i cel - jeden z trzech zasadniczych typów problemów filozoficznych dotyczących rzeczywistości przyrodniczej. Obecnie najciekawsze dyskusje w tym obszarze dotyczą teorii inteligentnego projektu i jej związkom z teorią ewolucji lub szerzej - z naturalizmem. "O pochodzeniu. Ujęcie filozoficzne" pod redakcją Grzegorza Malca i ze wstępem Kazimierza Jodkowskiego to zbiór artykułów uznanych specjalistów (Steve Clarke, William A. Dembski, Taner Edis, Jeffrey Koperski, Robert A. Larmer, Stephen C. Meyer, Del Ratzsch) po raz pierwszy opublikowanych w języku polskim. Oferują refleksję nad tym, jak nauka może pomóc nam lepiej zrozumieć świat przyrody. Jakie standardy powinna spełniać dobra teoria naukowa? Czy naturalizm metodologiczny jest koniecznym warunkiem naukowości? Czy teoria inteligentnego projektu jest tylko formą teologii naturalnej? Czy teoria ta może zwiastować koniec nauki? Odpowiedzi na te i inne pytania można znaleźć w tym tomie. Stanowi on początek serii wydawniczej, która ma składać się z trzech publikacji. Spośród wybranych tekstów jedne są dla teorii inteligentnego projektu (ID) przychylne, a inne wręcz przeciwnie - krytyczne. W ten sposób czytelnik uzyskuje większą możliwość wypracowania na ten temat obiektywnej oceny. Ta ważna książka porusza filozoficzne aspekty teorii inteligentnego projektu. Obejmuje przekłady z języka angielskiego siedmiu znakomitych artykułów lub rozdziałów monografii, których autorami są wybitni filozofowie. Udany dobór prac i ich autorów pozwala czytelnikowi z niesłabnącym zainteresowaniem śledzić debatę wokół problematyki pochodzenia, zwłaszcza pochodzenia informacji biologicznej. Uwzględnione są ważne kwestie z zakresu filozofii nauki i filozofii przyrody jak również implikacje światopoglądowe i społeczne. Debata jest przedstawiona w sposób syntetyczny i nadzwyczaj przystępny, również dla laików. Książka wpisuje się nurt nowej rewolucji naukowej odrzucającej naturalizm ewolucjonistyczny. - prof. dr hab. Marian Wnuk "O pochodzeniu" jest szczególną i wartą polecenia publikacją. Siedmiu znanych filozofów podejmuje w niej coraz częściej dyskutowany problem dopuszczalności w nauce wyjaśnień odwołujących się do przyczyn innych niż naturalne. A robią to w sposób niestandardowy - bez ulegania powszechnie przyjętemu poglądowi, zgodnie z którym w nauce dopuszczalne są jedynie wyjaśnienia odwołujące się do przyczyn naturalnych. Pytają zatem o to, czy za pomocą kategorii przypadku i konieczności da się wyjaśnić zachodzenie wszystkich zjawisk w przyrodzie. Lektura nie tylko dla naukowców! - dr hab. Krzysztof J. Kilian, prof. UZ Seria "O pochodzeniu" Historia myśli ludzkiej obfituje w rozmaite próby zrozumienia otaczającego nas świata przyrody. Zagadnienia, które wzbudzają w tym obszarze zapewne najwięcej kontrowersji, dotyczą pochodzenia Wszechświata, życia i człowieka. "O pochodzeniu" to trzy tomy zebranych artykułów pod redakcją Grzegorza Malca, omawiające zagadkę pochodzenia w ujęciu filozoficznym (tom 1), historycznym (tom 2) i naukowym (tom 3). Cechą charakterystyczną całej serii jest podejście polemiczne, które pozwala czytelnikowi poznać różnorodne opinie i argumenty wybitnych uczonych prezentujących odmienne stanowiska w sprawach m.in. naturalizmu, teorii inteligentnego projektu i teorii ewolucji, a także tło historyczne toczących się debat. Na wszystkie trzy tomy składa się staranny wybór artykułów przybliżających polskiemu czytelnikowi kontrowersje dotyczące problematyki pochodzenia, która nieustannie wzbudza ogromne zainteresowanie.

O (podstawowym) znaczeniu Ingardenowskiej kategorii konkretyzacji estetycznej

Beata Garlej

Czy o Ingardenowskiej konkretyzacji estetycznej można powiedzieć coś jeszcze, skoro tylu badaczy w minionych dekadach czyniło ją przedmiotem swojego zainteresowania? Szkopuł w tym, co przez to „coś” należałoby rozumieć. […] „Łatka” bycia dopełnioną, rozwiniętą wersją dzieła sztuki to przecież formuła, jaką obdarza się konkretyzację estetyczną najczęściej i nikogo ona nie dziwi. Wręcz przeciwnie – tak bardzo do niej przylgnęła, że za zastanawiającą uznaje się sytuację, w której można byłoby określać ją inaczej. A przecież jak każda Ingardenowska kategoria czy koncepcja, również (zwłaszcza!) ta ma swoją bogatą przeszłość, skądś się w rozważaniach polskiego fenomenologa wzięła, nad wyraz udobitniając niezmiernie frapujące, gdyż podlegające rozmaitym inspiracyjnym wpływom, twórcze oblicze samego Ingardena. […] Niniejsza rozprawa jest próbą […] znaczeniowego wyzwolenia kategorii konkretyzacji estetycznej, która jednak nie tylko eliminacji wspomnianej „łatki” służy. Usiłujemy przede wszystkim dowieść, już wbrew Ingardenowi, że znaczenie kategorialne konkretyzacji estetycznej podporządkowane jest w pierwszym rzędzie jednemu: ewokowaniu jakości metafizycznych. A zatem wbrew Ingardenowi, ale i dla Ingardena, dla „ocalenia” rangi innej, bodaj najistotniejszej koncepcji na gruncie jego filozofii sztuki – koncepcji jakości metafizycznych. Ze Wstępu   Beata Garlej (z domu Romanowska) – adiunkt w Zakładzie Teorii Literatury na Wydziale Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i jednocześnie pracownik Zakładu Aksjologii i Estetyki Literackiej tej uczelni. Autorka monografii Warstwowość dzieła literackiego w ujęciu Romana Ingardena. Koncepcja, rozwinięcie, recepcja (Kraków 2015) oraz Ingardenowskie jakości metafizyczne – między otwartością a ścisłością pojęcia (Warszawa 2016). Współredaktorka dwóch zeszytów serii naukowej „Zeszyty Zakładu Aksjologii i Estetyki Literackiej. Wydział Nauk Humanistycznych UKSW” (nr 2 z 2015 roku: Estetyka literacka – Arcydzieło – Ingarden wraz z Bernadettą Kuczerą-Chachulską; nr 3 z 2018 roku: Estetyka Romana Ingardena a praktyka interpretacyjna wespół z Bernadettą Kuczerą-Chachulską i Andrzejem Tyszczykiem). Publikowała artykuły na łamach czasopism „Studia Poetica”, „Estetyka i Krytyka”, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, „Studia Wschodniosłowiańskie”. Autorka licznych rozdziałów prac monograficznych. Obszary badawcze: teoria literatury, poetyka dzieła literackiego, wybrane problemy z zakresu aksjologii i estetyki literackiej. Szczególnie zainteresowana filozofią fenomenologiczną.

O rozumie i wartościach

Ryszard Kleszcz

Książka jest zbiorem tekstów z zakresu filozofii, które powstawały w okresie lat kilkunastu, począwszy od roku 1993. Problematyka tych tekstów obejmuje dwie (spośród innych) sfery zainteresowań autora. Po pierwsze jest to zagadnienie racjonalności, widziane w rozmaitych jego aspektach, po drugie zaś problematyka aksjologiczna. Wydaje się, że tytuł O rozumie i wartościach dobrze oddaje zainteresowania autora i trafnie wskazuje na zagadnienia w niej podejmowane. Artykuły podejmują różnorodne zagadnienia, co do których sądzić można, że trudno w ich przypadku o powszechnie akceptowalne rozstrzygnięcia. Rodzą one wiele szczegółowych pytań, z których nie wszystkie autor mógł rozpatrzeć. Niektóre teksty, z racji ich rozmiarów, mogły służyć tylko do krótkiego zasygnalizowania pewnych kwestii.

O zmartwychwstaniu Jezusa

Gary R. Habermas, Michael R. Licona

Książka stanowi dogłębną i wszechstronną analizę fundamentalnej kwestii dla wszystkich chrześcijan - zmartwychwstania Jezusa z Nazaretu. Habermas i Licona opisują i rozwijają zasadę "minimum faktów", zgodnie z którą zmartwychwstanie można potwierdzić, bazując jedynie na kilku faktach, co do których panuje powszechna zgoda wśród badaczy, w tym sceptyków. Ten sposób prezentacji dowodów na zmartwychwstanie pozwala dotrzeć do szerokiego grona osób o różnorodnych poglądach, bez poruszania tematów nieistotnych w dyskusji o odkupieniu. Autorzy omawiają ponadto inne proponowane wersje tego, co stało się po śmierci Jezusa, mierząc się m.in. z teoriami zbiorowej halucynacji, pozornej śmierci, oszustwa i legendy. Rezultat argumentacji autorów jest jednoznaczny i nie pozostawia żadnych wątpliwości: Bóg istnieje i naprawdę objawił się nam w Jezusie Chrystusie, by następnie dać się ukrzyżować, aby odkupić nasze winy, a potem, zgodnie ze swoimi zapowiedziami, zmartwychwstał. Z tego powodu książka "O zmartwychwstaniu Jezusa" jest potężnym źródłem wiedzy dla każdego chrześcijanina, który otrzymuje za jej pośrednictwem wspaniałe narzędzie do argumentowania i wzmacniania swojej wiary. Historyczne zmartwychwstanie Jezusa to zaiste fundament wiary chrześcijańskiej. Mike i Gary stworzyli fenomenalny zbiór wiedzy - przyjazny dla użytkownika, a zarazem aktualny, pozwalający przygotować wierzących do obrony tej kluczowej kwestii i do odniesienia jej do własnego życia. Gorąco polecam tę pracę zarówno uczonym, jak i osobom świeckim. Josh McDowell, autor książki "Przewodnik apologetyczny" Ta fascynująca książka jest najbardziej wszechstronną obroną zmartwychwstania Jezusa, jaką znam. Nie znajdziemy gruntowniejszego omówienia teorii naturalistycznych. Nawet tylko dla samych wyczerpujących przypisów warto kupić tę książkę! Jeżeli chciałbyś poznać dowody na zmartwychwstanie, którymi mógłbyś podzielić się z innymi, musisz ją przeczytać! Lee Strobel, autor książki "Sprawa Chrystusa" Prawdopodobnie jest to najbardziej precyzyjna obrona historyczności zmartwychwstania. J.P. Moreland, profesor filozofii, autor książki "Scjentyzm i sekularyzm" Autorzy tej książki to czołowi eksperci w zakresie przedstawiania dowodów dotyczących tego ważnego wydarzenia. Dennis J. Kennedy Dr Gary R. Habermas - amerykański filozof, teolog i apologeta chrześcijański, przewodniczący Wydziału Filozofii na Liberty University. Jest autorem, współautorem lub redaktorem 39 książek i ponad 65 artykułów w różnych wydawnictwach zbiorowych. Chociaż jego głównym obszarem badań są kwestie związane ze zmartwychwstaniem Jezusa, często porusza w swoich publikacjach takie kwestie, jak życie pozagrobowe, doświadczenia śmierci, a także problem cierpienia i wątpliwości religijnych. Swoje prezentacje i publikacje udostępnia na stronie www.GaryHabermas.com. Mieszka z rodziną w mieście Lynchburg w Wirginii. Dr Michael Licona - amerykański teolog specjalizujący się w Nowym Testamencie i w kwestii zmartwychwstania Jezusa. Uzyskał doktorat z zakresu studiów nad Nowym Testamentem na University of Pretoria. Wykłada na Houston Baptist University oraz pełni funkcję dyrektora Risen Jesus Inc. Jest autorem, współautorem i redaktorem wielu książek oraz artykułów na temat Nowego Testamentu i zmartwychwstania. Członek Instytutu Badań Biblijnych, Stowarzyszenia Literatury Biblijnej oraz prestiżowego Studiorum Novi Testamenti Societas. Uczestniczył w licznych konferencjach, uniwersyteckich dyskusjach oraz programach telewizyjnych i radiowych dotyczących kwestii religijnych. Seria Apologetyka Objawienie jest niezmienne, ponieważ odsłania wieczne prawdy dotyczące natury Wszechświata, ludzi, a nade wszystko Boga. Zmienia się jednak kontekst intelektualny, społeczny i kulturowy, w którym rozbrzmiewa słowo Boga. Dlatego, by prawda chrześcijańska mogła być rozumiana, trzeba wyrażać ją i głosić wciąż na nowo. W niniejszej serii ukazują się książki prezentujące właściwe rozumienie i uzasadnienie wiary. Powstaje ona z myślą o każdym, kto chce poznać racjonalnie uzasadnione argumenty za prawdziwością objawienia. SERIĘ OPRACOWUJĄ: Wydawnictwo W drodze, które od 1973 roku publikuje treści pomagające łączyć wiarę z codziennością. Fundacja Prodoteo, której misją jest propagowanie stylu życia opartego na wartościach chrześcijańskich, m.in. poprzez popularyzację wiedzy z zakresu apologetyki chrześcijańskiej i znajomości Pisma Świętego.

Oblicza hermeneutyki

Paweł Dybel

Książka prezentuje rozległą panoramę nowoczesnych koncepcji hermeneutycznych, które różnią się od siebie w swych wyjściowych założeniach (F. Schleirmacher, W. Dilthey, M. Heidegger, H.G. Gadamer, P. Szondi, H.R. Jauß, P. Ricoeur, G. Vattimo i inni). Zarazem jednak są one spadkobiercami hermeneutyki jako nurtu, który – biorąc pod uwagę jego genealogię - usytuowany jest na pograniczu filologii, teologii i filozofii i ma – podobnie jak tamte – swoje korzenie w myśli antycznej. Dlatego nie można go oceniać w kategoriach „nowatorski” lub „anachroniczny”. Jego status jest bowiem całkiem inny niż status innych nurtów popularnych dzisiaj w humanistyce i filozofii. W podobnie apologetyczny – lub krytyczny – sposób można odnosić się dzisiaj do psychoanalizy, marksizmu, strukturalizmu, czy różnych „poststrukturalizmów”. Wszystkie te nurty, jakkolwiek czerpią z dotychczasowej tradycji filozoficznej, są ideowymi spadkobiercami nowoczesności. Hermeneutyka natomiast liczy sobie tyle samo lat, co ludzka kultura.  Na przestrzeni kilku tysięcy lat hermeneutyka towarzyszyła nieprzerwanie pracom filologów, prawników i teologów, ulegając daleko idącym przekształceniom. Zawsze była nurtem żywym, zdolnym do głębokich wewnętrznych przeobrażeń, otwartym na to, co dzieje się w innych dyscyplinach. Żywotność podejścia hermeneutycznego bierze się stąd, że u jego podstaw tkwi proste pytanie, wraz z którym rozpoczął się rozwój kulturowy człowieka. Brzmi ono; jak mam zrozumieć Innego? Co właściwie mówią mi wszelkie przekazy kulturowe docierające z tradycji? Autor, odnosząc się do szeregu koncepcji hermeneutyki współczesnej, stara się wydobyć różne ich oblicza. Ukazuje jak dalece wszystkie te proste pytania przybrały w nich bardzo zróżnicowaną, a zarazem niezwykle złożoną postać.

Obrona Sokratesa

Platon

Obrona Sokratesa to utwór Platona, filozofa greckiego, ateńczyka, twórcy tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.   Na początku swojej obrony, ironicznie wyrażając podziw dla kunsztu słownego mowy oskarżycieli, Sokrates prosi sąd o zrozumienie, że będzie się bronił prostymi słowami, takimi, jakich zawsze używał w dysputach na rynku i ulicach Aten. I takim stylizowanym na mowę potoczną, a jednocześnie barwnym językiem jest rzeczywiście napisana Obrona Sokratesa.  

Od Darwina do DNA. Debata wokół teorii inteligentnego projektu

William A. Dembski, Michael Ruse

W książce "Od Darwina do DNA. Debata wokół teorii inteligentnego projektu" William Dembski i Michael Ruse przedstawiają wyczerpujący i wyważony przegląd debaty dotyczącej biologicznych początków - kontrowersyjnej dialektyki toczonej od czasu publikacji książki Darwina "O powstawaniu gatunków" w 1859 roku. Czy obecność projektu w organizmach jest rezultatem niekierowanych sił przyrodniczych? Czy może jednak mamy do czynienia z zamysłem i teleologią, a jeżeli tak, to czy ten projekt jest wykrywalny empirycznie, a tym samym podlega badaniom naukowym? Zasadniczo istnieją cztery stanowiska, które umożliwiają odpowiedzi na te pytania: darwinizm, teoria samoorganizacji, teistyczny ewolucjonizm i teoria inteligentnego projektu. Autorzy tekstów zawartych w tym tomie przedstawili swoje poglądy w sposób przystępny, zapraszając czytelników do wyciągnięcia własnych wniosków. Redaktorzy wykonali kawał dobrej roboty, zbierając teksty wybitnych specjalistów z różnych dziedzin - teologów, naukowców, matematyków i filozofów. Roger Trigg, Uniwersytet Warwick Dwóch redaktorów zebrało znakomity zespół dyskutantów poruszających gorący temat. [...] Spodziewam się, że ta książka stanie się pozycją klasyczną w debatach nad teorią inteligentnego projektu. John Brooke, Uniwersytet Oksfordzki Książka warta szczególnego polecenia. "Philosophy in Review" William A. Dembski Doktor matematyki i filozofii, profesor nadzwyczajny w zakresie teoretycznych podstaw nauki na Uniwersytecie Baylora. Jego najważniejsze książki to "Wnioskowanie o projekcie" i "Nic za darmo" ("Seria Inteligentny Projekt", Fundacja En Arche, Warszawa 2021). Michael Ruse Profesor filozofii na Uniwersytecie Stanu Floryda. Zajmuje się filozofią biologii i relacją nauka-religia. Jest autorem wielu książek, m.in. "Darwin and Design: Does Evolution Have a Purpose?". SERIA PERSPEKTYWY NAUKI Jeszcze sto lat temu uczeni uważali, że nauka to przedsięwzięcie obiektywne, oparte na gromadzeniu danych empirycznych i wyciąganiu na tej podstawie wniosków, które przeradzają się w teorie. Dziś jednak wiemy, że to nie fakty, ale przede wszystkim ich interpretacje prowadzą do rozwoju nauki. Największe rewolucje w historii nauki zaszły dzięki wybitnym jednostkom, które wykazały się postawą krytyczną wobec powszechnie obowiązujących poglądów. Kopernik nie przyjął geocentryzmu Ptolemeusza, Einstein odrzucił to, co dzisiaj określamy mianem fizyki klasycznej, a Darwin nie zgodził się z tym, co w jego czasach nazywano biblijnym poglądem o niezmienności gatunków. Seria Perspektywy Nauki pokazuje, że nauka nie jest przedsięwzięciem jednolitym, że to raczej kolaż rozmaitych poglądów, hipotez i idei. Będziemy w niej przedstawiać oryginalne poglądy uczonych, którzy wykraczają poza utarte szlaki i przedstawiają czytelnikowi zupełnie nowe perspektywy w nauce. Odkrycie w nauce polega na tym, że widząc to, co wszyscy inni, dostrzega się to, czego nikt nie zauważył. Albert Szent-GyOrgyi, laureat Nagrody Nobla

Od epistemologii do krytycznej analizy dziejów. Studium filozofii Léona Brunschvicga

Marta Ples-Bęben

Książka jest próbą syntetycznego ujęcia filozofii Léona Brunschvicga (1869–1944), niegdyś wpływowej, a dziś zapomnianej postaci francuskiej sceny filozoficznej. System Brunschvicga stanowi połączenie namysłu epistemologicznego z refleksją historiozoficzną, co znajduje odzwierciedlenie w układzie niniejszej pracy. W jej kolejnych rozdziałach analizowane są leżące u podstaw badanej koncepcji założenia teoriopoznawcze, rozwiązania metodologiczne wynikające z ich przyjęcia oraz sposoby zastosowania tych rozwiązań do badań nad dziejami zachodniej kultury. Ważnym celem pracy jest odniesienie koncepcji filozoficznej Brunschvicga do kontekstu historycznofilozoficznego i ukazanie jej powiązań między innymi z filozofią krytyczną Immanuela Kanta i z Heglowskim idealizmem. Głównym zamierzeniem książki jest pokazanie związku między poszczególnymi elementami składającymi się na koncepcję filozoficzną Léona Brunschvicga. Prace pochodzące z różnych okresów twórczości francuskiego filozofa, pozornie dotyczące odległych od siebie obszarów problemowych (teorii poznania, form życia duchowego ludzkości, dziejów poszczególnych form ducha), są kolejnymi etapami realizacji jednego projektu, którego punkt wyjścia został określony przez Brunschvicga na samym początku jego drogi filozoficznej. Projekt ten, ufundowany na założeniach wypracowanych w rozprawie La modalité du jugement, to krytyczna refleksja nad historią ludzkiej myśli, mająca umożliwić namysł nad poznaniem i przejawiającym się w dziejach wiedzy rozumem. W ten sposób, w filozofii Brunschvicga transcendentalizm, rozumiany jako krytyczna refleksja nad poznaniem, łączy się z badaniem dziejów rozumu, przejawiającego się we wszelkiej ludzkiej działalności.

Odkrywanie sensu i wartości

Barbara Bogołębska, Monika Worsowicz

Kolejny tom dokumentujący prace uniwersyteckiego Ośrodka Badawczego Myśli Chrześcijańskiej jest wydawany w trzydziestolecie działalności ośrodka. Głównym tematem spajającym artykuły są zagadnienia związane z aksjologią i poszukiwaniem sensu we współczesnym życiu społecznym, a także w kulturze i sztuce. Tytułowe odkrywanie sensu i wartości jest zilustrowane przykładami różnych tekstów kultury. Zwraca też uwagę wielość interpretacji tematu przewodniego zbioru. Myśl chrześcijańska - co starają się potwierdzić autorzy - wciąż stanowi źródło twórczej inspiracji.

Odsłonięcie. Epistemologiczne podstawy filozofii języka religijnego w poglądach Iana T. Ramseya

Zbigniew Bomert

„Odsłonięcie” jest systematyczną rekonstrukcją koncepcji doświadczenia zawartej w pismach Iana T. Ramseya, oxfordzkiego myśliciela, który w środowisku filozofii analitycznej bronił poznawczej wartości języka religijnego. Tytułowe „odsłonięcie” jest kluczowym pojęciem tej koncepcji, określającym składnik każdego, nie tylko religijnego, doświadczenia. Jest on źródłem rozróżnienia wrażeń i pojęć, i jednocześnie świadectwem tego, że pojęcia są strukturami wywodzącymi się z treści doświadczenia, a za pośrednictwem zjawisk poznajemy rzeczy. Na gruncie tej koncepcji język religijny, choć niepozbawiony tajemnicy, jest zakorzeniony w doświadczeniu w analogiczny sposób jak język potoczny i naukowy.

Odwaga poetyki. Aktywizm, opór, psalmy

Jarosław Płuciennik

W części teoretycznej publikacja dotyczy miejsca nauk humanistycznych, kulturoznawstwa i teorii literatury w społeczeństwie, w części analitycznej ukazuje zaangażowanie społeczne, odbiór społeczny psalmów traktowanych jako pierwowzór zaangażowanej literatury. W tej książce chciałbym pokazać czytelnikowi, że pojęcie kultury przywoływane przeze mnie jest równoznaczne z wizją zaangażowanego, troskliwego i empatycznego pielęgnowania - to bardzo bliskie sobie kategorie uczestniczenia w życiu i jego wyzwaniach. Ze Wstępu "Nie ma tego rodzaju opracowania w języku polskim, które by łączyło tak różne perspektywy oddziaływania Reformacji na współczesną kulturę w bardzo różnych jej aspektach [...]. Całość rozważań została umieszczona w bardzo szerokim kontekście historycznym, teologicznym, filozoficznym, antropologicznym, literaturoznawczym i językoznawczym. W sensie ogólnym jest to dobrze pomyślane studium interdyscyplinarne skupione wokół kulturowego wymiaru Reformacji. Z recenzji prof. dr. hab. Sławomira Jacka Żurka (KUL)

Ontologia Boga

Marek Łagosz

Problematyka podjęta w tej książce zdaje się być nieuchronnym punktem, do którego myślenie filozoficzne – gwoli zupełności swoich prób opisu i wyjaśniania rzeczywistości – musi dojść. Szczególnie w ontologii pytanie o absolutny wymiar bytu jawi się jako palące. Kwestia natury Boga oraz Jego relacji do pozaboskiej transcendencji (a w szczególności do człowieka) narzuca się przy tym z całą ostrością – chociażby jako przeciwwaga dla rozwiązania materialistycznego. Nie myślałbym o publikacji tej książki, gdyby nie przypuszczenie, że prowadzone wyżej spekulacje – mimo chronicznej niekonkluzywności i dramatycznej niepewności co do natury Boga ‒ niosą ze sobą pewną wiedzę o świecie i człowieku, który zmaga się z problematem Absolutnego i Nieskończonego. Pomimo bowiem sceptycznego podejrzenia, iż prowadzone wyżej rozważania nie dają niezawodnej wiedzy o Bogu oraz niewiele rozstrzygają, można uznać, że przynajmniej porządkują one pewne obszary ontologicznego myślenia o świecie realnym w wymiarze jego odniesienia do Boskiego absolutu. [Autor] „Zaprezentowana „Ontologia Boga” (…) reprezentuje bardzo wysoki poziom naukowy. Rozprawa posiada wyraźnie sprecyzowany problem, którego rozwiązaniu przyporządkowany jest jasny, logiczny układ rozdziałów i paragrafów. Chciałbym podkreślić, że to „zmaganie” się charakteryzuje się dwiema ważnymi cechami: źródłowością i analitycznością (…) To monumentalna praca, w której zawarto wiele istotnych i ciekawych filozoficzno-teologicznych treści dotyczących istnienia i natury Absolutu (…) Rozprawa przygotowana przez prof. Marka Łagosza mieści się na pewno wśród 25% najlepszych tego typu książek znanych mi w literaturze polskiej jak i zagranicznej”. [z recenzji ks. dr. hab. Pawła Mazanki, prof. ucz. UKSW]   „Chciałbym od razu na wstępie wskazać, że odpowiada mi osobiście zarówno styl zaprezentowanej pracy, jak i sposób jej przeprowadzenia. Jestem bowiem zdania, że filozofia w dalszym ciągu jest rozpatrywaniem wielkich problemów i nie można jej sprowadzać jedynie do analitycznego wymiaru ukazywania lub opisywania jakichś zarówno historycznych, jak i problemowych zagadnień, które nie zostały jeszcze przebadane. Z tego względu bardzo spodobał mi się zamysł zmierzenia się z wielkim problemem Boga (…) Autor bardzo klarownie i przekonująco skonstruował poszczególne rozdziały monografii, co pozwala nawet mniej wprawnemu czytelnikowi na zrozumiałą lekturę dzieła (…)”. [z recenzji dr. hab. Jacka Surzyna] O autorze Profesor Marek Łagosz pracuje w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie kieruje Zakładem Ontologii i Filozofii Przyrody. Dotychczas opublikował sześć książek: Znaczenie i prawda. Rozważania o Fregowskiej semantyce zdań (Wrocław 2000), Brzytwa Ockhama a wykazywanie nieistnienia (Wrocław 2002), Realność czasu (Wrocław 2007), Marks. Praca i czas. Wartość czasu w ekonomii i moralności (Warszawa 2012), O świadomości. Fenomenologia zjawisk umysłowych (Kęty 2016), Ontologia. Materializm i jego granice (Kraków 2019). Autor licznych publikacji m.in. w „Filozofii Nauki”, „Kwartalniku Filozoficznym”, „Przeglądzie Filozoficznym – Nowej Serii”, „Ruchu Filozoficznym”, „Principiach”, „Filozofii i nauce. Studiach filozoficznych i interdyscyplinarnych”, „Studia Philosophiae Christianae” oraz „Studia Philosophica Wratislaviensia”. Interesuje się ontologią, epistemologią, filozofią nauki, filozofią analityczną, filozofią Karola Marksa, fenomenologią oraz filozofią Boga.

Ontologia. Materializm i jego granice

Marek Łagosz

Zamiarem moim jest przedstawienie książki, która byłaby pracą koncepcyjną, pogłębioną analizą wchodzącą w środek niektórych ważnych problemów ontologicznych oraz względnie całościową interpretacją bytu realnego, a jednocześnie - mogłaby służyć jako swoisty przewodnik wprowadzający w podstawowe zagadnienia ontologii. Podejmowane tu problemy nie wyczerpują - rzecz jasna - wszystkich ważnych zagadnień ontologicznych (chociaż większości chyba "dotykają"); z pewnością jednak są to problemy - jak na filozofię pierwszą przystało - fundamentalne. Podjęte tu rozważania są próbami zarysowania w miarę spójnej koncepcji rzeczywistości. I chociaż wiele tez stawiam w tej książce kategorycznie, to celem moim nie jest podanie gotowych rozwiązań, lecz zainicjowanie filozoficznej dyskusji. W obliczu naukowych niepewności związanych ze współczesnym pojęciem materii, a także - granic pojmowalności świata materialnego, do jakich dotarliśmy w tej książce, może nasunąć się myśl, że jednak "światłość w ciemności świeci". [Autor] "(...) jest to praca na wskroś autorska; przedstawia wypracowany przez lata i opracowany w szczegółowych zakresach w wielu wcześniejszych publikacjach własny pogląd Autora na ontologię - zarówno w sensie koncepcji, jak i w sensie metodologii". "Zwarty autorski wykład ontologii jest we współczesnej filozofii zjawiskiem rzadkim i cennym". [Z recenzji prof. dra hab. Roberta Piłata] "Samodzielność poszukiwań ontologicznych stanowi też miarę dojrzałości naukowej, talentu i osobistej odwagi. Niewiele jest książek współczesnych o podobnym rozmachu tematycznym, spełniających zarazem warunki literatury akademickiej, a zawierających oryginalne przesłanie i zmysł syntetyczny". "Wydaje się pewne, że (...) książka spotka się z zainteresowaniem i zapewne z rozmaitymi ocenami zarówno w środowisku filozoficznym, jak i w szerszym gronie czytelniczym. O tym decyduje materia sporów ontologicznych właśnie". [Z recenzji prof. dra hab. Józefa Lipca] Profesor Marek Łagosz pracuje w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie kieruje Zakładem Ontologii i Filozofii Przyrody. Dotychczas opublikował pięć książek: Znaczenie i prawda. Rozważania o Fregowskiej semantyce zdań (Wrocław 2000), Brzytwa Ockhama a wykazywanie nieistnienia (Wrocław 2002), Realność czasu (2007), Marks. Praca i czas. Wartość czasu w ekonomii i moralności (Warszawa 2012), O świadomości. Fenomenologia zjawisk umysłowych (Kęty 2016). Autor licznych publikacji m. in. w "Filozofii Nauki", "Kwartalniku Filozoficznym", "Przeglądzie Filozoficznym - Nowej Serii", "Ruchu Filozoficznym", "Principiach", "Filozofii i nauce. Studiach filozoficznych i interdyscyplinarnych" oraz "Studia Philosophica Wratislaviensia". Interesuje się ontologią, epistemologią, filozofią nauki, filozofią analityczną, filozofią Karola Marksa oraz fenomenologią. Jest przewodniczącym Okręgowego Komitetu Olimpiady Filozoficznej we Wrocławiu.

Państwo

Platon

Państwo to utwór Platona, filozofa greckiego, ateńczyka, twórcy tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.   Państwo to dzieło filozoficzno-polityczne, napisane w formie dialogu. Platon przedstawia w nim syntezę swoich poglądów na temat funkcjonowania społeczeństwa i ogólnie tego, co nazywa „filozofią rzeczy ludzkich”. Porusza szereg zagadnień dotyczących etyki, filozofii politycznej, epistemologii, ontologii i etyki medycyny.  Platon zadawał sobie w tym dialogu pytanie Co to jest sprawiedliwość?; poszukując idealnego wzorca państwa i sprawiedliwości.  

Pedagogika analityczna. Od porządkowania wiedzy naukowej do odkrywania jej nowych obszarów

Alicja Żywczok, Bogumiła Bobik

W monografii zaproponowano postrzeganie klasyfikowania jako nie tylko procesu poznawczego porządkującego wiedzę, lecz także sprzyjającego dynamicznemu rozwojowi nauki: inicjowaniu nowych kierunków, koncepcji, działów nauki, nurtów, subdyscyplin itp. W wiedzy uporządkowanej łatwiej bowiem wykryć miejsca jeszcze nieoznaczone w nauce. Przedmiot zaprezentowanych badań stanowi więc znaczenie porządkowania wiedzy naukowej w postaci klasyfikacji w dziedzinie nauk społecznych, w dyscyplinie pedagogika. Metodologiczne zasoby hermeneutyki okazały się użyteczne w analizie oraz interpretacji naukowych tekstów źródłowych i dokumentów oficjalnych. Na strukturę monografii składa się spis treści, wprowadzenie, cztery rozdziały, zakończenie, bibliografia, wykaz schematów i tabel, indeks osobowy, summary oraz nota o autorkach.

Pejzaże miasta w komiksie. Studia nad komiksem

Matylda Sęk-Iwanek

Seria: Oikos. Komparatystyka Literacka i Kulturowa (3), ISSN 2720-1104   Książka Pejzaże miasta w komiksie. Studia nad komiksem skupia się na badaniach komiksu, gdzie motywem przewodnim staje się analiza przestrzeni miejskiej. Miasto jest tropem badawczym, ale też pretekstem do podjęcia zagadnień działania komiksu, jego struktury i składników. Autorka zaczyna od przeglądu stanu studiów nad komiksem. Kolejną ważną część monografii stanowi przygotowanie narzędzi i metod, które są istotne w badaniu i analizowaniu komiksów. W książce skonstruowano i opisano warsztat badawczy, w tym nowe jego elementy. Z kolei w ostatniej części pracy można znaleźć przykłady analiz komiksów w świetle badania przestrzeni miejskiej, także z zastosowaniem opracowanych narzędzi. Przyjęta perspektywa badawcza pozwala na wykorzystanie wypracowanych w niniejszej książce metod do badania również innych, nie tylko miejskich, tropów i zagadnień w komiksach.

Pelagianizm i semipelagianizm

Praca zbiorowa

Przekonanie o sile i jakości ludzkiej natury było podstawową zasadą nauki Pelagiusza. Teolog ten wierzył, że natura ludzka, jako stworzona przez Boga, jest zdolna przezwyciężyć grzech i osiągnąć świętość. Grzech pierworodny popełniony przez Adama był jedynie "złym przykładem", jego skutki nie przeszły na potomstwo pierwszych rodziców w postaci zepsutej natury. Podobnie widział pelagianizm rolę Jezusa Chrystusa jako "dającego dobry przykład". Człowiek, przez naśladownictwo Chrystusa, może się sam wyzwolić z grzechu, dzięki temu, że z natury został stworzony jako mający wolną wolę (liberum arbitrium). Pelagianie rozumieli łaskę Bożą jako światło pomocne człowiekowi w jego pracy moralnej dla dokonywania dobrych wyborów i dostrzegania właściwych wzorców postępowania. Wolnej woli przeszkadzają zły wpływ otoczenia i skutki własnych grzechów człowieka. Pelagiusz bronił bardzo samodzielności ludzkiej woli, nie była ona według niego niczym zdeterminowana, także przez Boga (za Wikipedią).