Euroregiony polskie w procesie integracji europejskiej oraz przezwyciężaniu peryferyjności i dysproporcji regionalnych

Marianna Greta

Cel główny opracowania dotyczy euroregionów, ale tych nie da się oddzielić od polityki regionalnej, jej celów i instrumentów. Autorka umiejętnie łączy te zagadnienia i przedstawia politykę regionalną łącznie z jej instrumentami organizacyjnymi i finansowymi w kontekście euroregionalnym, czego nie czyni się w powszechnie dostępnych, standardowych opracowaniach. Wart podkreślenia jest też fakt przedstawienia perspektywicznej (już niedługo) polityki regionalnej na okres 2014-2020 wraz z jej nowym instrumentem finansowym „Łącząc Europę” oraz jego euroregionalnym ukierunkowaniem. Zawarto tu również nową filozofię wsparciową starych instrumentów funduszowych (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny i Fundusz Spójności) w kontekście trzech wzrostów (inteligentnego, zrównoważonego i integracji społecznej) określonych w Strategii Europa 2020 i służących euroregionom. Stanowi to nowe ujęcie, jeszcze nierozpowszechnione w literaturze przedmiotu. 

Finansyzacja gospodarki w teorii i praktyce. Pomyśleć kapitalizm od nowa

Dariusz Urban

Finansyzacja przynależy do tej kategorii zjawisk ekonomicznych, które niczym w soczewce skupiają w sobie największe słabości współczesnego systemu kapitalistycznego (wśród nich m.in. krótkowzroczność inwestorów, inflację aktywów na rynkach kapitałowych, bezprecedensową skalę nierówności dochodowych i majątkowych, postępujący wzrost zadłużenia tak indywidualnych podmiotów, jak i całych państw czy wreszcie niestabilność systemu finansowego). Co więcej, w procesie finansyzacji nastąpiło redefiniowanie ekonomicznej roli sektora finansowego w gospodarce. Ze służebnej, podporządkowanej funkcji pośrednika, a także mediatora i katalizatora w procesach gospodarczych, przekształcił się on w kreatora nadrzędnych reguł i zasad, w radykalny sposób zmieniając optykę i logikę funkcjonowania wielu podmiotów z realnej sfery gospodarki, fundamentalnie przeobrażając rynki towarowe oraz modyfikując zachowania gospodarstw domowych. Dominacja motywów i imperatywów finansowych doprowadziła do przekształcenia kapitalizmu przemysłowego w kapitalizm finansowy, w którym o sile i znaczeniu gospodarki w dużo mniejszym stopniu decydują podmioty wywodzące się z realnych jej sektorów. Ostatni globalny kryzys finansowy, stan wielu gospodarek kapitalistycznych świata zachodniego, a także odczucia społeczeństw wyrażane w procesie wyborczym wraz z wyzwaniami natury społecznej, demograficznej i środowiskowej, przed jakimi obecnie stoimy, skłaniają do stawiania pytań, czy można dalej akceptować model rozwoju, który w tak wyraźny sposób faworyzuje jeden sektor gospodarki. Stanowią one jednocześnie przesłankę do podjęcia rozważań na temat zasadności, a być może nieuchronnej konieczności, przywrócenia historycznie ugruntowanej roli sektora finansowego w gospodarce, co w niektórych przypadkach wiązać się może z przeprowadzeniem procesu definansyzacji.

Fundusze unijne zmieniają Polskę? Analiza ewaluacji projektów unijnych na przykładzie województwa śląskiego

Rafał Muster, Dorota Nowalska-Kapuścik, Monika Szpoczek-Sało, Krystyna Faliszek, ...

Niniejsza monografia wieloautorska to druga już publikacja poświęcona badaniom ewaluacyjnym. O ile w pierwszej książce: Wprowadzenie do badań ewaluacyjnych. Aspekty teoretyczne i praktyczne na podstawie doświadczeń badawczych, pod redakcją Krystyny Faliszek (Toruń 2013), problematyka badań ewaluacyjnych analizowana jest raczej od strony teoretycznej, o tyle w niniejszym tomie autorzy skoncentrowali się na ukazaniu zagadnień związanych z prowadzeniem badań ewaluacyjnych od strony praktycznej. W książce położono nacisk między innymi na praktyczne aspekty realizacji badań ewaluacyjnych projektów współfinansowanych ze źródeł unijnych na obszarze województwa śląskiego. Zamierzeniem autorów było ukazanie praktycznych kwestii dotyczących realizacji badań mających na celu diagnozę efektów podjętej interwencji zewnętrznej w ramach projektów realizowanych na terenie województwa śląskiego. Publikacja może okazać się przydatna zarówno studentom, rozpoczynającym dopiero zgłębianie wiedzy na temat badań ewaluacyjnych, jak i praktykom, którzy realizując różnorodne programy i projekty finansowane (lub współfinansowane) ze środków unijnych, muszą umieć bądź przygotować, bądź też ocenić, czy ewaluacja przeprowadzona przez zewnętrznych ekspertów została przygotowana i zrealizowana zgodnie z zasadami rzetelności badawczej.

Funkcjonowanie łańcuchów dostaw ropy naftowej i gazu ziemnego do Polski. Uwarunkowania infrastrukturalne i geopolityczne

Urszula Motowidlak, Tomasz Motowidlak

W publikacji zostały zaprezentowane rezultaty badań naukowych dotyczących zasadniczych aspektów funkcjonowania łańcuchów dostaw surowców energetycznych i paliw. Przedmiotem rozważań teoretycznych i empirycznych są łańcuchy dostaw ropy naftowej i gazu ziemnego do Polski. Analizę empiryczną podporządkowano zagadnieniu krajowego bezpieczeństwa energetycznego, uwzględniając przy tym jego geopolityczny wymiar. Książka jest adresowana do szerokiego kręgu odbiorców ze świata nauki, praktyków oraz młodzieży akademickiej, którzy interesują się bieżącymi trendami funkcjonowania rynków surowców strategicznych z uwzględnieniem aspektów logistyki.  

Gospodarka i społeczeństwo Rosji. Historia i współczesność

Natasza Duraj

Prezentowana praca poświęcona jest problematyce dotyczącej rozwoju gospodarczego i społecznego Federacji Rosyjskiej w aspekcie historycznym oraz w odniesieniu do sytuacji, jaka ukształtowała się w Rosji w latach 2000–2020. Zawarto w niej także omówienie mechanizmów zjawisk zachodzących w gospodarce Federacji Rosyjskiej iw rosyjskim społeczeństwie. Monografia adresowana jest do szerokiego grona Czytelników zainteresowanych tematyką rozwoju gospodarczego i społecznego Rosji, a także współczesnych problemów rosyjskiego społeczeństwa. Będzie ona pomocnym materiałem do zajęć dla studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych takich kierunków, jak ekonomia, bezpieczeństwo wewnętrzne, bezpieczeństwo narodowe oraz administracja i gospodarka publiczna.

Gospodarka międzynarodowa w ujęciu regionalnym. Wybrane case studies państw z Europy, Ameryk i Azji

Magdalena Rosińska-Bukowska, Klaudia Zielińska-Lont

Monografia pt. Gospodarka międzynarodowa w ujęciu regionalnym. Wybrane case studies państw z Europy, Ameryk i Azji to druga część serii publikacji, dotyczących gospodarki międzynarodowej, autorstwa Magdaleny Rosińskiej- -Bukowskiej i Klaudii Zielińskiej-Lont. Pierwsza, pt. Gospodarka międzynarodowa. Rys teoretyczny, została wydana na początku 2024 roku także nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. W niniejszej monografii podjęto próbę przybliżenia złożoności pojęcia "gospodarka międzynarodowa" poprzez analizę wybranych jego aspektów jako studiów przypadków dziewięciu wiodących gospodarek z różnych regionów świata (case studies: Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Meksyk, Stany Zjednoczone, Brazylia, Chiny, Japonia, Indie). Celem Autorek jest ułatwienie Czytelnikom, w tym studentom kierunków ekonomicznych, dogłębnego zrozumienia złożoności relacji w gospodarce międzynarodowej, ich natury i implikacji dla rozwoju gospodarczego poszczególnych państw. Prezentowane w monografii wyniki badań to egzemplifikacja mająca poprawić zrozumienie zagadnień teoretycznych z zakresu gospodarki międzynarodowej. Ma ona uwypuklić konieczność holistycznego i strategicznego podejścia do badań nad rozwojem poszczególnych państw i ich koncepcji kreowania konkurencyjności międzynarodowej. Wyniki badań obrazują kierunki zmian w analizowanych gospodarkach, ich specyfiki i przewagi, pozwalając na ocenę poziomu i dynamiki ich rozwoju społeczno- gospodarczego, a w konsekwencji wnioskowanie odnośnie do podstaw ich długookresowej konkurencyjności. Zwrócono uwagę zarówno na indywidualne cechy badanych gospodarek, jak i na wpływ uwarunkowań oraz czynników ponadnarodowych, w tym procesu globalizacji, regionalnych trendów inwestycyjnych, kierunków przemian społeczno-gospodarczych w związku z poszukiwaniem równowagi między współpracą a konkurencją państw i regionów czy konieczność odpowiedzi na wyzwania zrównoważonego rozwoju. Dla każdego podmiotu zastosowano identyczny schemat badania uwzględniający parametry ilościowe i jakościowe. W publikacji odwołano się do różnorodnych teorii i obszarów badań, m.in. metod pomiaru tempa rozwoju gospodarczego i otwartości gospodarczej, teorii handlu międzynarodowego, rodzajów i znaczenia inwestycji zagranicznych, jak również badań związanych z rosnącym znaczeniem korporacji transnarodowych w gospodarce światowej. Czytelników, którzy chcieliby pogłębić swoją wiedzę teoretyczną dotyczącą tych zagadnień, Autorki zachęcają do lektury części pierwszej niniejszego badania, opublikowanej w monografii pt. Gospodarka międzynarodowa. Rys teoretyczny (https://doi.org/10.18778/8331-328-3), w której szczegółowo omawiają wykorzystane teorie i narzędzia.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa" 2018, T. 9, z. 1

red. Adam Bartoszek, red. Sławomira Kamińska-Berezowska

Publikacja stanowi przejaw potrzeby ciągłej refleksji nad znaczeniem socjologii w zmieniającym się społeczeństwie oraz nad społeczną rolą socjologów. W prezentowanym tomie zestawione zostały cztery kategorie problemów ważnych dla sposobów rozumienia misji społecznej socjologów, rozpoznających sens swojego funkcjonowania na rynku pracy i nauki. Są to: kwestie etyczne kształcenia socjologów i rozwoju socjologii, problemy rozwoju zawodowego i kariery socjologów, zadania i wyzwania stawiane socjologom w ramach współczesnego rynku pracy, kwestie kapitału kulturowego socjologów i ich tożsamości. Zamieszczone w tomie teksty adresowane są do Czytelników wrażliwych na znaczenie dobrze uprawianej socjologii oraz do socjologów przygotowanych do budowania świadomości obywatelskiej i kształtowania wysokiej kultury zawodowej we wszystkich środowiskach pracowniczych, które wesprzeć może dyscyplina naukowa, jaką jest socjologia.

Impact of the 2008 economic crisis on the functioning of political systems. A case study of Greece, Spain, and Italy

Tomasz Kubin, Małgorzata Lorencka, Małgorzata Myśliwiec

Prezentowana publikacja zawiera wyniki badań prowadzonych przez trzy lata przez Tomasza Kubina, Małgorzatę Lorencką i Małgorzatę Myśliwiec w ramach projektu sfinansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki (przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/09/B/HS5/00021). Podstawowym celem naukowym pracy jest pokazanie wpływu kryzysu gospodarczego na funkcjonowanie systemu politycznego. Przedmiotem szczegółowych prac badawczych były systemy polityczne Grecji, Hiszpanii i Włoch, ponieważ to właśnie w tych państwach Unii Europejskiej skutki światowego kryzysu gospodarczego wydają się mieć największy wpływ na działanie najważniejszych elementów tworzących system polityczny. Wiodącą hipotezą badawczą jest założenie, że w warunkach demokracji przedstawicielskiej sytuacja ekonomiczna państwa jest jednym z najistotniejszych czynników warunkujących stabilność i trwałość systemu politycznego. Im lepsza sytuacja gospodarcza państwa, tym większa stabilność funkcjonowania i możliwość przetrwania systemu politycznego. Natomiast w sytuacji kryzysu gospodarczego stabilność i trwałość systemu politycznego jest poważnie zagrożona. Analiza wpływu kryzysu gospodarczego na funkcjonowanie systemów politycznych skłoniła autorów do postawienia następujących hipotez szczegółowych: Działania ośrodków podejmujących decyzje polityczne w Grecji, Hiszpanii i we Włoszech w zakresie kwestii gospodarczych – zarówno na szczeblu centralnym, jak i na szczeblach regionalnych – doprowadziły do poważnych zakłóceń w zakresie funkcjonowania systemów politycznych. Kryzys gospodarczy w Grecji, Hiszpanii i we Włoszech zakłócił w poważny sposób rytm cykli wyborczych. Kryzys gospodarczy w Grecji, Hiszpanii i we Włoszech wpłynął na funkcjonowanie systemów partyjnych owych państw. Kryzys gospodarczy w Hiszpanii i we Włoszech w znaczący stopniu wpłynął na nasilenie się tendencji odśrodkowych w owych państwach. Kryzys gospodarczy w Grecji, Hiszpanii i we Włoszech wpłynął na nasilenie się procesu formułowania postulatów antysystemowych przez wybrane ugrupowania polityczne.   We wstępie zostały przedstawione założenia merytoryczne i metodologiczne przeprowadzonych badań. W rozdziale pierwszym przeanalizowane zostały problemy związane z genezą, przebiegiem i konsekwencjami kryzysu gospodarczego 2008 roku, ze szczególnym uwzględnieniem przebiegu zdarzeń w Grecji, Hiszpanii i Włoszech. Kolejne trzy rozdziały zawierają analizę konsekwencji owego kryzysu dla działania systemów politycznych Grecji, Hiszpanii i Włoch. W zakończeniu zawarte zostały wnioski ogólne, wynikające z przeprowadzonego procesu badawczego.