Filologia

145
Ebook

Vom konservativen Schriftsteller zum Inneren Emigranten. Ernst Wiechert - Eine Fallstudie

Marcin Gołaszewski

Der aus Ostpreußen stammende Schriftsteller und Dichter Ernst Wiechert hat zwischen 1920 und 1968 das literarische und kulturelle Leben in Deutschland und in den Nachbarländern mitbestimmt. Die vorliegende Monographie hat zum Ziel, das Gesamtschaffen Ernst Wiecherts zu analysieren und aufgrund dieser Analyse den literarischen Werdegang eines deutschen Schriftstellers zu schildern, vom Anhänger der Konservativen Revolution bis zu seinem Protest und Widerstand gegen den Nationalsozialismus. Der Kernpunkt der Arbeit ist also nicht der biographische Blick auf die Persönlichkeit Wiecherts, obwohl diese natürlich eine wichtige Rolle bei der Auslegung seiner Werke spielt und der Bezug darauf unvermeidlich ist, sondern die Analyse seiner Werke hinsichtlich ihres Widerstandspotentials und der Widerspiegelung der Entwicklung der Persönlichkeit und der Schöpferkraft Wiecherts selbst. Es soll gezeigt werden, wie einer der meistgelesenen deutschsprachigen Schriftsteller mit der nationalsozialistischen Diktatur umging und wodurch seine Entwicklung als Dichter und Entfaltung als Mensch bedingt war. Der Verfasser der Studie geht von der These aus, dass Ernst Wiechert in der bisherigen literaturwissenschaftlichen Forschung - vorwiegend eindimensional - als christlicher Autor und Repräsentant einer christlichen Orientierung innerhalb des Widerstands gegen den Nationalsozialismus im Dritten Reich wahrgenommen wurde. Diese Wahrnehmung ist und war insofern problematisch, als sie in einem nur geringen Maße die Dynamik der schriftstellerischen und publizistischen Tätigkeit Wiecherts berücksichtigt, die ein Effekt der eigenen Erfahrungen des Autors wie auch der kollektiven Einsichten seiner Generation war. In der Problematisierung dieses dynamischen Aspektes steckt der innovative Charakterdes Forschungsvorhabens. Eine weitere Frage, der in der Studie nachgegangen wird, ist das Phänomen einer relativ schnellen „Peripherisierung“ des Werks Ernst Wiecherts im Deutschland der Nachkriegszeit und seine möglichen Ursachen. Ausschnitt aus der Rezension von Herrn Prof. Dr. Czesław Karolak

146
Ebook

Wielcy minores. Miniatury teatralne francuskojęzycznej Kanady w okresie belle époque

Sebastian Zacharow

Antologia przekładów ośmiu miniatur teatralnych francuskojęzycznej Kanady w dobie belle epoque ukazuje przemiany gatunkowe w ówczesnej dramaturgii. W historii Kanady okres ten charakteryzuje się dynamicznym rozwojem nie tylko gospodarczym i społecznym, lecz także kulturalnym. Z wybranych miniatur wyłania się obraz teatru niesłychanie różnorodnego, definiującego w pewien sposób na nowo swoją tożsamość na fali przemian społecznych i kulturowych "pięknej epoki" oraz poszukującego nowych rozwiązań dotyczących konwencjonalnej dramaturgii. Ich autorzy zaliczają się do teatralnych minores, jednak ich wkład w kulturę teatralną pozostaje wybitny. Przedstawione sztuki nigdy wcześniej nie ukazały się w języku polskim. Prezentują one kulturę teatralną pozostającą pod wpływem tradycji anglojęzycznych i francuskojęzycznych oraz odzwierciedlają nową koncepcję dramatu w teatrze frankokanadyjskim w schyłkowej fazie belle epoque oraz przed Wielkim Kryzysem lat trzydziestych XX wieku, kiedy teatr francuskojęzyczny, dzięki dynamicznej obecności, tworzył niepowtarzalną atmosferę teatralną Montrealu.

147
Ebook

Wielkie tematy literatury amerykańskiej. T. 8: Przemoc

red. Sonia Caputa, Agnieszka Woźniakowska

Przemoc jest motywem przewodnim kolejnego, ósmego tomu Wielkich tematów literatury amerykańskiej. Historia Stanów Zjednoczonych, jak wiadomo, obfitowała w wydarzenia wiążące się z różnym formami przemocy: począwszy od faktu, że część kolonii stworzyli mieszkańcy, którzy byli prześladowani z powodów religijnych w swojej ojczyźnie, poprzez krzywdy wyrządzone przez kolonistów i ich potomków rdzennym mieszkańcom kontynentu amerykańskiego, przez wojny i konflikty na tle ekonomicznym, politycznym, rasowym czy religijnym, aż po zamachy terrorystyczne. Ofiarami przemocy byli przedstawiciele wszystkich warstw społecznych: prezydenci (Abraham Lincoln, James Garfield, William McKinley i John F. Kennedy stali się przecież ofiarami zamachowców) i liderzy ruchów społecznych (do najbardziej znanych należą niewątpliwie Martin Luther King, Malcolm X czy Medgar Evers), zwykli obywatele, a także, a może zwłaszcza, niewolnicy. Przemoc dotykała całych społeczności, na przykład plemion Indian, ale i jednostek. Przybierała różne formy – te widoczne, objawiające się okaleczeniem fizycznym ofiar, i bardziej subtelne, choć często nie mniej okrutne –jak przemoc psychiczna. [fragment wstępu]

148
Ebook

Wielojęzyczność jako wyzwanie społeczne, kulturowe i edukacyjne

Anna Żurek

Książka stanowi owoc wspólnych dyskusji prowadzonych podczas spotkań Zespołu Języka Polskiego poza Granicami Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN w latach 2021 i 2022 z różnymi naukowcami z Polski i zagranicy. Co ważne, ukazuje kierunki współczesnych badań polonistycznych nad wielojęzycznością postrzeganą jako wyzwanie społeczno-kulturowe, językowe i edukacyjne. Wielopłaszczyznowa perspektywa podkreśla interdyscyplinarny charakter omawianego zjawiska oraz jego wewnętrzną złożoność. Kontakty języka polskiego dotyczą różnych kontekstów, w tym badań dwujęzyczności polsko-portugalskiej i portugalsko-polskiej w Brazylii, dwujęzyczności ukraińsko-polskiej w Polsce, dwujęzyczności angielsko-polskiej w Wielkiej Brytanii, wielojęzyczności rumuńsko-ukraińsko-rosyjsko-polskiej oraz wielojęzyczności rodzin polsko-egipskich. Całość zamyka prezentacja działalności Zespołu Języka Polskiego poza Granicami Kraju, a w szczególności cyklu, dzięki któremu powstała prezentowana monografia. Wyniki badań bilingwizmu prowadzone w różnych aspektach, środowiskach, przy zastosowaniu zróżnicowanych metod są przydatne w lingwistyce, glottodydaktyce, logopedii, socjolingwistyce. Jak wynika z zaprezentowanych tekstów wiele zagadnień ma walor perspektywiczny, wymaga dalszych pogłębionych analiz. Tym bardziej że Polska z kraju monolingwalnego staje się krajem wielojęzycznym. z rec. prof. dr hab. Elżbiety Sękowskiej, UW Tom dotyczy aktualnej problematyki, wciąż niewystarczająco opisanej w polskim językoznawstwie, a poszczególne rozdziały powinny zainteresować zarówno językoznawców, jak i przedstawicieli innych dyscyplin. z rec. dr. hab. Michała Głuszkowskiego, prof. UMK Redaktor serii dr hab. Anna Żurek pracuje na Uniwersytecie Wrocławskim jako badaczka i dydaktyczka, kieruje Szkołą Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców UWr, jest pomysłodawczynią serii wydawniczej "Glotto-Logo", poświęconej zagadnieniom związanym z nauczaniem języka polskiego jako obcego, drugiego, odziedziczonego, a także z wielojęzycznością i logopedią. Jej zainteresowania naukowe obejmują zagadnienia z zakresu: teorii akwizycji języka, bilingwizmu, etykiety językowej, dydaktyki i metodyki języka polskiego jako obcego, komunikacji międzykulturowej oraz edukacji dzieci z doświadczeniem migracyjnym (w tym uchodźczym). Szczegółowe informacje o Autorkach i Autorach poszczególnych tekstów znajdują się na końcu książki.

149
Ebook

Wielojęzyczność. Krótkie Wprowadzenie 41

John C. Maher

> KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia! Autor przedstawia kwestię języka i wielojęzyczności w odniesieniu do coraz bardziej wielokulturowych społeczności. Omawia nie tylko rolę języków w podróżach, pracy czy migracji w globalnym świecie, lecz także w kształtowaniu tożsamości. Pokazuje ponadto, że wielojęzyczność może prowadzić do konfliktów społecznych i politycznych, nierównych stosunków władzy i dyskusji na temat języków narodowych lub urzędowych, a nawet do walk o prawa językowe społeczności lokalnych i tubylczych. Czytelnik znajdzie tu również przegląd losów wielu zagrożonych języków, które znikają ze świata, oraz rozważania dotyczące przyczyn rozwoju lub upadku języków. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. - od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

150
Ebook

Wizerunek felietonisty i sposoby jego werbalnego komunikowania

Anna Barańska-Szmitko

Jaki efekt wizerunkowy można osiągnąć za pomocą jakich działań werbalnych? Odpowiedź na to kluczowe w prezentowanej książce pytanie sformułowano na podstawie badań, w ramach których ponad pół tysiąca respondentów czytało teksty czterech różniących się w opiniach felietonistów (Krzysztofa Vargi, Piotra Zaremby, Magdaleny Środy, Szymona Hołowni), a następnie określało ich cechy wizerunkowe oraz wypisywało te fragmenty, które stały się podstawą do przypisania wskazanych epitetów. Analiza odpowiedzi pozwoliła zdefiniować cechy wizerunku komunikowanego językowo i utworzyć katalog wykładników tych cech. To pierwszy, a zarazem jedyny taki katalog powstały na bazie empirycznych danych, przydatnych nie tylko do działań badawczych, lecz także do praktycznego projektowania komunikacji wizerunkowej. „Publikacja jest nowatorska ima charakter pionierski. [...] Konstruktywistyczna koncepcja trzech rzeczywistości, która stanowi inspirację dla autorki, wskazuje/potwierdza dwa akty: komunikowanie własnego wizerunku przez autora i kreowanie wizerunku autora przez odbiorcę/interpretatora. Autorka koncentruje się na tym drugim. [...] Monografia może trafić do językoznawców, medioznawców, mediolingwistów, komunikologów, zarówno specjalistów, jak i adeptów tych dziedzin. Powinna dać do myślenia czynnym dziennikarzom, uświadamiając im kreacyjną rolę odbiorcy”.

151
Ebook

Wokół gotycyzmów: wyobraźnia, groza, okrucieństwo

Redakcja: Grzegorz Gazda, Agnieszka Izdebska, Jarosław Płuciennik

Wampiry w literaturze i filmie... ...CyberDracula - oblicza wampira w grach komputerowych Groza w reklamie... ...Horror jako gra satysfakcji Demony erotyki... ..."Sacrum wykroczenia" Okrucieństwo u Sade'a...   Gotycyzm współcześnie rozumiany jest bardzo szeroko i przeżywa swoisty renesans zainteresowania. Książka ma wypełnić wyraźną lukę we współczesnej refleksji nad tym zagadnieniem w Polsce. Autorów tekstów interesowały raczej gotyckie inspiracje aniżeli wąsko rozumiane konwencje. Artykuły w tym tomie stanowią owoc dyskusji interdyscyplinarnej, w której brali udział literaturoznawcy, filmoznawcy, antropolodzy, filozofowie i historycy sztuki z Polski, Hiszpanii, Kanady, Szwecji i USA. Wszystkie teksty obcojęzyczne zostały przetłumaczone na język polski. Pierwszą grupę artykułów stanowią szkice poruszające zagadnienia ogólne, dotyczące: gotyckiej przestrzeni, kategorii estetycznych z gotycyzmem tradycyjnie związanych takich jak wzniosłość czy groza. Drugą część książki tworzą szkice poświęcone obecności konwencji gotyckiej w mediach audiowizualnych: filmie, reklamie, grach komputerowych. Na plan pierwszy tych tekstów wybija się analiza takich motywów gotyckich, jak reprezentacja zła w wampiryczno – frankensteinowskim wcieleniu. Na trzecią część tomu składają się teksty poświęcone konkretnym zjawiskom historycznoliterackim i konkretnym tekstom. Książkę zamykają szkice omawiające gotyckie wątki w polskiej literaturze dziewiętnastego i dwudziestego wieku, analizujące angielskie i amerykańskie wcielenia powieści grozy w ciągu ostatnich dwustu lat, oraz ukazujące niektóre aspekty twórczości Sade’a. Zakończenie książki stanowi tekst poświęcony reprezentacji okrucieństwa w ikonografii chrześcijańskiego średniowiecza.  

152
Ebook

Wolność człowieka i jej granice. Antologia pojęcia w doktrynach polityczno-prawnych. Od Nietzschego do współczesności

Olgierd Górecki

Trzytomowa monografia stanowi kompleksowe opracowanie kategorii wolności, jaką posługiwali się w doktrynach polityczno-prawnych przedstawiciele zachodniego kręgu cywilizacyjnego od czasów starożytnych aż do współczesności. Tom trzeci zawiera analizy myśli politycznej od końca XIX wieku do dziś. Przedstawiono w nim koncepcje Fryderyka Nietzschego, Włodzimierza Lenina i Lwa Trockiego, a także interpretacje różnorodnych aspektów wolności w założeniach hiszpańskiej myśli tradycjonalistycznej (karlistowskiej), niemieckich konserwatystów rewolucyjnych oraz w doktrynie narodowego socjalizmu. W publikacji znajdują się również opracowania dotyczące myśli liberalizmu (Ludwig von Mises, Friedrich August von Hayek, Milton Friedman, Isaiah Berlin, James M. Buchanan, John Rawls i Ronald Dworkin), socjalizmu (historia i idee Praskiej Wiosny, ruch Nowej Lewicy), katolickiej nauki społecznej (Jan Paweł II), libertarianizmu (Robert Nozick), republikanizmu (Quentin Skinner), feminizmu i komunitarianizmu. Ponadto zamieszczono tu przekrojowe studium na temat znaczenia pojęcia wolności we współczesnej demokracji oraz dwa artykuły poświęcone metodologii i typologii kategorii wolności. Przegląd zaprezentowanych stanowisk pozwala dostrzec skalę rozbieżności w postrzeganiu pojęcia wolności nie tylko w różnych epokach, lecz także pomiędzy reprezentantami głównych doktryn politycznych. Bogactwo przywołanych koncepcji wskazuje jednoznacznie na interdyscyplinarną specyfikę badania kategorii wolności. Ukazanie spektrum ich różnorodności przez pryzmat analizy naukowej wydaje się więc niezbędnym fundamentem umożliwiającym kompleksowe i wielopoziomowe zrozumienie idei wolności.

153
Ebook

Women's Space and Men's Space

Katarzyna Ostalska

The articles included in this book explore the concept of space with regard to gender discourse. Their authors analyse how women and men address, re-define and shape their physical, topographical as well as cultural and literary space; they study how gender affects women’s and men’s spatial and discursive location and how it influences their (spatial) identities. The contributors to this book are young academics, Ph.D. students and university graduates. Apart of the freshness of the approach, the book’s strength lies in the fact that the gendered dimension of space is discussed here from numerous standpoints, such as geographic, psychological, linguistic, sociological, literary and cultural.

154
Ebook

Wprowadzenie do literatury chorwackiej i jej polskiej recepcji. Cz. 1: Wprowadzenie do współczesnej literatury chorwackiej (1970-2010)

Krešimir Bagić, przekł., oprac. i posłowie Leszek Małczak

Pierwsza część nowej serii wydawniczej pt. Wprowadzenie do literatury chorwackiej i jej polskiej recepcji przedstawia najnowsze dzieje współczesnej literatury chorwackiej. Omówiono w niej najistotniejsze zjawiska w literaturze i kulturze chorwackiej w poszczególnych dziesięcioleciach: w latach siedemdziesiątych, osiemdziesiątych, dziewięćdziesiątych i dwutysięcznych. Publikacja jako jedyna na rynku ukazuje najważniejsze tendencje w literaturze z uwzględnieniem szerokiego tła społeczno-politycznego i kulturalnego (odwołania do muzyki, komiksu, fotografii, filmu, wydarzeń politycznych w Chorwacji i na świecie, osiągnięć naukowych, technologicznych nowinek, najważniejszych wydarzeń, które wpłynęły na rzeczywistość nie tylko w tej części Europy). Ujęcie kontekstowe sprawia, że literatura nie jest postrzegana i przedstawiana jako zawieszona w próżni dziedzina ludzkiej aktywności. Dzięki temu czytelnik ma możliwość pełniejszego zrozumienia zachodzących procesów w kulturze. Ta książka to również opowieść o współczesnym świecie oraz literaturze i kulturze - z jednej strony będących wytworem otaczającej nas rzeczywistości, a z drugiej strony ją konstruujących. W analizowanych tekstach kultury chorwackiej z łatwością można rozpoznać problemy, tematy, formy literackie obecne w innych kulturach i literaturach, nie tylko słowiańskich czy europejskich.

155
Ebook

Wprowadzenie do literatury chorwackiej i jej polskiej recepcji. Cz. 2: Recepcja literatury chorwackiej w Polsce w latach 1970-2010

Leszek Małczak

Druga część nowej serii wydawniczej pt. Wprowadzenie do literatury chorwackiej i jej polskiej recepcji została poświęcona odbiorowi literatury i kultury chorwackiej w Polsce w latach 1970-2010. Stanowi ona kontynuację będącego pierwszą częścią serii Wprowadzenia do współczesnej literatury chorwackiej (1970-2010), napisanego przez Kresimira Bagicia, a przetłumaczonego przez Leszka Małczaka. Tym razem ogląd twórczości literackiej, jak zdradza tytuł, przedstawiany jest z perspektywy polskiej. To jedyne w swoim rodzaju opracowanie, które ukazuje dwa rządzące się zupełnie innymi zasadami światy literatury tłumaczonej przed i po 1989 roku. Autor rozpatruje problemy recepcji literatury chorwackiej w Polsce w szerokim kontekście przekładów z innych języków z ukazaniem działających w danym czasie mechanizmów w sferze związków międzyliterackich. W recenzji publikacji profesor Krystyna Pieniążek-Marković zauważa między innymi, że książka jest wciągającą opowieścią o polskich realiach kulturowych i ustrojowych, o polityce kulturalnej (lub jej braku). Cały badany okres został podzielony na cztery części, będące kolejnymi dekadami: lata siedemdziesiąte, osiemdziesiąte, dziewięćdziesiąte i dwutysięczne. Książka zawiera bibliografię przekładów, biogramy chorwackich pisarzy oraz informację na temat tłumaczy. Ważny element publikacji stanowi jej szata graficzna, która poprzez aspekt wizualny wzbogaca treść i tworzy pełniejszy obraz recepcji literatury chorwackiej w Polsce.

156
Ebook

Współczesne oblicza medialnych rozmów o sporcie

Beata Kacperska

Autorka podejmuje temat aktualny, atrakcyjny dla czytelnika. Monografia ma charakter naukowy, napisana jest z dbałością o precyzyjne użycie terminów i pojęć z zakresu językoznawstwa. Autorka dokonuje przemyślanego wyboru literatury przedmiotu, a praca ukazuje Jej duże oczytanie w publikacjach z zakresu lingwistyki sportu. Do dotychczasowego stanu badań książka wnosi przede wszystkim doprecyzowanie terminu "rozmowa medialna", a także próby wskazania jej specyfiki oraz medialnych form dialogowych. Autorka odwołuje się do metodologii zaproponowanej przez Marię Wojtak, konsekwentnie stosuje kolejne kroki badawcze, w każdym (sub)gatunku analizując aspekt pragmatyczny, strukturalny, stylistyczny i poznawczy. Monografia z pewnością zainteresuje językoznawców i medioznawców, nie tylko badaczy języka sportu. Z pewnością do grona jej odbiorców będą należeli dziennikarze profesjonalni oraz amatorzy, działający w ramach dziennikarstwa społecznego/obywatelskiego. Warta polecenia jest również studentom kierunków humanistycznych i społecznych, głównie dziennikarstwa. Z recenzji dr hab. Marty Wójcickiej, prof. UMCS

157
Ebook

Wybrane zagadnienia z frazeologii rosyjskiej wraz ze słownikiem rosyjskich jednostek stałych

Agata Piasecka

Niniejsza publikacja w bezpośredni sposób nawiązuje do problemów poruszonych w Zarysie frazeologii współczesnego języka rosyjskiego (ujęcie funkcjonalno-teoretyczne), który w 2021 roku ukazał się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Niektóre kwestie były we wspomnianym opracowaniu zaledwie zasygnalizowane. Teraz postanowiłam zaprezentować je w sposób bardziej pogłębiony, sięgając po wybrane teorie frazeologiczne. Są to następujące zagadnienia: wąskie i szerokie rozumienie frazeologii, znaczenie frazeologii w nauczaniu języka, relacja między przysłowiem a klasycznym frazeologizmem w różnych teoriach frazeologicznych, synonimy i warianty leksykalne. Praca łączy cechy monografii i podręcznika, a zatem jest dobrą pomocą podczas realizacji wszelkiego typu kursów akademickich o profilu językoznawczym lub kulturologicznym i wraz z Zarysem frazeologii... tworzy kompendium, po które powinien sięgnąć każdy student filologii rosyjskiej. Opracowanie może być pomocne podczas zajęć z gramatyki opisowej języka rosyjskiego. Część teoretyczna została przygotowana w dwóch wariantach językowych i pozwala na zapoznanie się z niełatwymi problemami lingwistycznymi zarówno początkującym studentom-rusycystom, jak i tym, którzy zdecydują się kontynuować studia na poziomie magisterskim. W Zarysie frazeologii... umieściłam kilkadziesiąt ćwiczeń sprawdzających umiejętności wykorzystywania różnych frazeologizmów w codziennych sytuacjach komunikacyjnych. Teraz natomiast, oprócz nie tak już licznego zestawu ćwiczeń, przygotowałam słownik zawierający 1000 popularnych i często używanych stałych związków wyrazowych, po które użytkownicy języka rosyjskiego chętnie sięgają, by dodać swoim wypowiedziom kolorytu i ekspresji.

158
Ebook

Wypatrywanie. Filozoficzne aspekty języka, literatury i edukacji

red. Małgorzata Wójcik-Dudek, Ewelina Zygan

Lech Witkowski w monumentalnym dziele Humanistyka stosowana. Wirtuozeria, pasje, inicjacje przyznaje, że wartość edukacji i pedagogiki jest mierzalna, choć ich probierz nie jest najłatwiejszym narzędziem w obsłudze1. Według badacza, fundamentem edukacji powinna być praca nad nadzieją, co oznacza wysiłek otwierania sobie szans na to, co jeszcze nie zaistniało. I choć otwarcie na to, co nieoczekiwane, wcale nie musi być scenariuszem biograficznym człowieka, to już z pewnością pozostaje wyzwaniem dla edukacji oraz nauczyciela. Wsłuchując się w ten imperatyw, przedstawiamy teksty zarówno młodych oraz bardzo młodych badaczy, jak i nauczycieli, którzy podejmują trud wypatrywania szansy na nowe interpretacje, różne punkty widzenia, ożywcze zdziwienie wywołane kanoniczymi, a tym samym, wydawałoby się, że znanymi, tekstami. Autorów tekstów − filozofów, kulturoznawców, literaturoznawców, językoznawców i nauczycieli — z pewnością łączy jedno: postawa „wypatrywania” praktykująca nadzieję na szansę „nowego”. (fragment wstępu)

159
Ebook

Wzniosłość i makabra w literackich obrazach śmierci

Michał Kuran

Śmierć jednakowo przeraża i fascynuje literatów oraz twórców kultury. Próbują ją poznać, zbadać, oswoić, opisać, niektórzy może nawet zaprzyjaźnić się. Jedni postrzegają śmierć poprzez doświadczenia, przekazy, objawienie religijne, inni próbują zmierzyć się z nią sami. Rezultatem tych różnorodnych u swej genezy, ale też w swym przebiegu, poszukiwań są dzieła literackie oraz inne wszelkiego rodzaju artefakty. Śmierć, w rzeczywistości nieuchwytna w swej istocie, jawi się w średniowieczu jako szkielet bądź rozkładające się zwłoki. Budząc przerażenie i szacunek zaprasza ludzi różnych stanów do swego tańca – danse macabre – tańca Śmierci. Straszy karą grzeszników, obiecuje rozkosze niebiańskie sprawiedliwym. Jest wpisana w porządek religijny. Pojęcia śmierci wzniosłej lub pełnej makabry nie wyczerpują całej bogatej palety doznań, jakie ze śmiercią kojarzymy. Wzniosłość i makabra stały się jako własne przeciwieństwa punktem wyjścia dla poszukiwań podjętych w obszarze literatury i kultury. W książce znajdujemy studia na temat literackich zmagań ze śmiercią w twórczości m.in.: F. Birkowskiego, F.D. Kniaźnina, J.P. Woronicza, A.A. Jakubowskiego, H. von Kleista, J. Słowackiego, A. Mostowskiej, Ł. Rautenstrauchowej, B. Ostrowskiej, M. Wolskiej, H. Sienkiewicza, L. Rydla, S. Piętaka, A. Świrszczyńskiej, A. Kamieńskiej, J. Kaczmarskiego, E. Ostrowskiej, S. Clarke, S. Kane. Autorzy przyglądają się wzniosłości i makabrze w literackich obrazach śmierci od baroku po współczesność. 

160
Ebook

Wzory kultury antycznej. Reguły zachowania starożytnych Greków i Rzymian

red. Julia Doroszewska, Marek Job, Tomasz Sapota

Tytuł niniejszej publikacji świadomie nawiązuje do prac słynnej amerykańskiej antropolożki Ruth Benedict, która do nauk o kulturze wprowadziła pojęcie „wzoru kulturowego”. W badanych przez siebie kulturach wskazywała ona na specyficzne dla ich uczestników reguły myślenia i zachowania oraz wpływ owych reguł na wytwarzanie określonych postaw i reakcji w życiu codziennym i, co za tym idzie, na kształtowanie i sposoby realizacji norm kulturowych charakterystycznych dla danej grupy lub społeczeństwa. Termin „wzór kulturowy” odsyła nas zatem do skomplikowanego uniwersum norm i wartości, które funkcjonują zawsze na dwóch różnych poziomach: deklaratywnym i realizacyjnym. Przyglądanie się normom na pierwszym z wymienionych poziomów ukazuje nam istnienie w świadomości zbiorowej typów idealnych, do których każda jednostka powinna dążyć. Odkrycie natomiast drugiego, realizacyjnego poziomu pozwala zweryfikować, na ile to, co pozostaje w sferze postulatu, jest rzeczywiście realizowane i przestrzegane. (fragment wstępu)

161
Ebook

Навчально-тренувальні вправи з синтаксису простого речення з принагідним повторенням елементів і

Мирослава Криськів, Олександра Мельничайко

Добірка навчально-тренувальних вправ із синтаксису простого речення призначена для учнів старших класів, абітурієнтів та студентів, які опановують навчальну дисципліну 201cУкраїнська мова (за професійним спрямуванням)201d, і для майбутніх журналістів 2014 тих, хто хоче закріпити свої знання з синтаксису та пунктуації і принагідно повторити інші питання граматики. Посібник може стати у пригоді вчителям-словесникам при підготовці до уроку.

162
Ebook

Навчально-тренувальні вправи з синтаксису складного речення з принагідним повторенням синтаксису простого речення, будови слова і словотвору.

Мирослава Криськів, Олександра Мельничайко

Добірка навчально-тренувальних вправ з синтаксису складного речення зі схемами їх будови призначена для учнів старших класів, абітурієнтів, студентів, які опановують навчальну дисципліну «Українська мова (за професійним спрямуванням)» і майбутніх журналістів 2013 для тих, хто хоче удосконалити свої уміння аналізувати та будувати складні синтаксичні конструкції, принагідно закріпити знання та уміння з син таксу простого речення (словосполучення, речення 2013 двоскладне, односкладне, повне, неповне) і важливі питання будови слова словотвору. Думається, що такі вправи зможуть використати і вчителі під час підготовки до уроку.

163
Ebook

Синтаксис сучасної української мови: самостійна та індивідуальна робота. Словосполучення. Просте речення. Просте ускладнене речення: навч. посібник

Ірина Бабій, Ніна Свистун

У посібнику вміщено завдання для самостійних робіт, індивідуальні науково-дослідні завдання (ІНДЗ), тести, праці для самостійного опрацювання та конспектування, перелік запитань для самоконтролю, питання для підсумкового тестування із розділу «Синтаксис». Запропоновані завдання складено відповідно до чинної програми з курсу сучасної української літературної мови для студентів філологічних факультетів вищих навчальних закладів. Рекомендовано для студентів філологічних та нефілологічних спеціальностей, викладачів, учителів-словесників, учнів.

164
Ebook

Z dziejów leksykografii polsko-łacińskiej. Przedmowy do słowników

Anna Lenartowicz-Zagrodna

Prezentowana publikacja to bardzo wartościowe krytyczne wydanie przedmów do słowników polsko-łacińskich z kilku stuleci. Może stanowić wstęp do kolejnego etapu badań nad dziejami leksykografii. Na pochwałę zasługuje nie tylko pomysł edycji przedmów, lecz także wykonanie tego zadania. Autorka bardzo dobrze orientuje się w historii leksykografii i realiach kulturowych oraz włożyła wiele pracy w znakomite tłumaczenia z łaciny na język polski. Przystępny język opisów i liczne objaśnienia sprawiają, że książka jest ważna zarówno dla specjalistów, jak i dla miłośników dawnej polszczyzny. Z recenzji dr hab. Lucyny Agnieszki Jankowiak, prof. IS PAN

165
Ebook

Zbożność i bezbożność w kulturze Greków

Joanna Rybowska

Autorka bada przejawy greckiej pobożności i śledzi reguły rządzące tą sferą w obszarze religii i obyczajowości starożytnych Greków. Opiera się na zachowanych źródłach literackich oraz szeroko pojmowanym piśmiennictwie, np. na materiałach inskrypcyjnych. Ze względu na zakres tematyczny praca wykracza daleko poza analizy filologiczne i sytuuje się na pograniczu religioznawstwa, antropologii kulturowej i filozofii. Jej niewątpliwym walorem jest kompleksowe ujęcie omawianej problematyki, zwłaszcza w obliczu obszernego i wielowątkowego zakresu badań. Czytelnik zapozna się z dyskusją na takie tematy, jak: Czy istniały normy religijne i instytucje o panhelleńskim znaczeniu, które kształtowały relacje Greków z bogami, czy też możemy mówić jedynie o religii poszczególnych poleis? Jaką rolę odgrywały niepisane normy religijne w życiu społecznym mieszkańców Hellady i jaki miały one wpływ na ukształtowanie się pojęcia prawa zwanego koinos nomos i koinos nomos kata fyseos? Dlaczego wystąpienia sofistów były wymierzone przeciwko tradycyjnie pojmowanej pobożności? Czy oskarżenie Sokratesa było wymierzone przeciwko bezbożnikowi? Dlaczego Sokrates, mogąc uniknąć kary śmierci, dobrowolnie poddał się wymierzonej mu karze?

166
Ebook

Ze świata idei Benedetta Crocego: o kulturze, religii i przekładzie

Łukasz Jan Berezowski

Książka zawierająca trzy najważniejsze dzieła Benedetta Crocego przetłumaczone przez Łukasza Jana Berezowskiego i Katarzynę Muszyńską stanowi ważną pozycję na polskim rynku wydawniczym. Dokonany przez redaktora wybór […] dotyczył tematyki najbliższej i najbardziej aktualnej czasom, w których wyrażał się Croce, a mianowicie odnosił się do kultury, religii i przekładu. Wkład badawczy zamieszczony we wstępie i w dwóch podsumowujących esejach doskonale kontekstualizuje czasy i dzieło Crocego. Bogaty zasób bibliograficzny pokazuje nam, w jaki sposób jego twórczość była w Polsce odbierana i interpretowana. Z recenzji wydawniczej prof. Andrei F. De Carlo

167
Ebook

"Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies" 2017, nr 3: Podmiotowość

red. Dariusz Gzyra, Justyna Tymieniecka-Suchanek

Do rąk Czytelników oddajemy trzeci już monograficzny numer interdyscyplinarnego czasopisma "Zoophilologica" 2017/3, zawierający artykuły autorów, którzy ani wprost, ani w jednolity sposób nie definiują statusu i podmiotowości zwierząt, ale podejmują próby badania owego zagadnienia poprzez pryzmat własnych dziedzin badawczych – z ich specyficzną siatką pojęciową i metodologią. Wszyscy oni próbują – każdy w inny sposób rozkładając akcenty – penetrować, analizować i rozważać warunki, w jakich dochodzi do tworzenia i rozpoznania pozaludzkiego podmiotu. Ich praca stanowi skromny wkład dla określenia wieloaspektowej istoty podmiotowości zwierząt, ale bez wątpienia stanie się cenna w kontekście pytania o to, kim jesteśmy my sami.

168
Ebook

"Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies" 2018, nr 4: Polowanie

red. Paulina Charko-Klekot, Justyna Tymieniecka-Suchanek

Kolejny numer interdyscyplinarnego czasopisma „Zoophilologica” 2018/4 nosi tytuł „Polowanie”. Artykuły tu zamieszczone poruszają różnorodne zagadnienia dotyczące myślistwa, a ich autorzy reprezentują humanistykę i przyrodoznawstwo, co wpisuje czwarty zeszyt monograficzny w „trzecią kulturę”. Reprezentują oni różne dyscypliny naukowe: biologię, zoologię, ekologię, filmoznawstwo, literaturoznawstwo, językoznawstwo, filozofię i prawo. Stąd też na polowanie patrzą z własnej perspektywy badawczej, przyjmując przy tym różne optyki badawcze: dalszą i bliższą, teoretyczną i praktyczną, dosłowną i metaforyczną. Autorzy poszukują odpowiedzi m.in. na pytania: czy polowanie w XXI wieku ma jakikolwiek sens? Czy jest z naukowego / etycznego punktu widzenia uzasadnione? Dlaczego polowanie wzbudza tyle emocji i kontrowersji? Czy udział dzieci i młodzieży w polowaniu jest szkodliwy? Czy jest jakaś etyczna różnica pomiędzy polowaniem a kłusownictwem? Jaką rolę odgrywa(ło) myślistwo w kulturze ludowej? Jakie myślistwu towarzyszą mity, stereotypy i uprzedzenia? Dlaczego polowanie i towarzyszące mu obrzędy można uznać za rodzaj niezaplanowanego wyrafinowanego performance’u („teatru śmierci”)? Jak polowania prezentują pisarze / reżyserzy / malarze / autorzy tekstów piosenek? Zapewne nie udało się w wyczerpujący sposób odpowiedzieć na wszystkie postawione pytania. Warto jednak zwrócić uwagę na wspólny mianownik aksjologiczno-etyczny łączący większość zamieszczonych tutaj rozważań, polemik, refleksji, ocen i stanowisk. Jest nim zdecydowany sprzeciw moralny wobec praktykowanego we współczesnym świecie łowiectwa dla rozrywki i sportu, czyli przyjemności. Zwłaszcza biolodzy skutecznie, bo z udziałem wiedzy empirycznej, demaskują hipokryzję myśliwych i obalają wciąż pokutujący w potocznej świadomości mit o tym, że polowanie jest wyższą koniecznością sprzyjającą kontroli populacji dzikich zwierząt.