Rozwój i zarządzanie strukturami klastrowymi w regionie

Jan Kaźmierski

Analizując doświadczenia najbardziej rozwiniętych regionów na świecie, można dostrzec kształtowanie się w ich ramach specyficznych struktur społeczno-gospodarczych określanych jako klastry czy grona, które w decydującym stopniu mogą się przyczyniać do podnoszenia regionalnej konkurencyjności i w konsekwencji wysokiej dynamiki wzrostu. Klastry są fenomenem globalnym, tzn. występują nie tylko w krajach wysoko rozwiniętych. Funkcjonowanie struktur klastrowych zostało zaobserwowane w wielu krajach świata. Klastry powstają właściwie we wszystkich sektorach gospodarki. Ich obecność nie ogranicza się tylko do sektorów przemysłu przetwórczego. Występują równie dobrze w usługach, w sektorach wysokich technologii, jak i sektorach tradycyjnych. Charakteryzują się także różnym poziomem innowacyjności i zaawansowania technologicznego, a tym samym różnymi perspektywami oraz strategiami rozwoju.

Facets of prefabrication. Perspectives on modelling and detecting phraseological units

Piotr Pęzik

Corpus-based studies have brought fresh insights into the role of collocability and lexico-grammatical patterning as core aspects of language permeating its structure and use. Facets of Prefabrication builds upon these findings and provides further impetus in the direction of large-scale explorations of phraseology. lt introduces a dependency- based method of detecting potential phraseological units to increase the coverage of prefabricated structures in automatic combinatorial dictionaries which have so far been mainly restricted to binary collocations. Various sources of evidence are used to evaluate this approach and assess its relevance to phraseological theories, including word recall experiments and phraseological markers analyses. These investigations open new perspectives on the interplay of novelty vs. formulaicity in naturally-occurring language and increase our recognition of seemingly subtle, but nevertheless ubiquitous aspects of phraseological prefabrication.

Władza lokalna a państwo, społeczeństwo i rynek. Współpraca i konkurencja

Aldona Podgórniak-Krzykacz, Magdalena Kalisiak-Mędelska, Jacek Chądzyński, Eugeniusz Wojciechowski

Samorząd terytorialny w Polsce znajduje się w fazie modernizacji i dostosowania do wyzwań globalnych i integracji europejskiej. Ponadto ograniczone możliwości finansowe, organizacyjne, techniczne i ludzkie samorządów terytorialnych, w stosunku do skali potrzeb i konieczności rozwiązywania coraz bardziej złożonych problemów lokalnych, powodują, że muszą one (powinny) poszukiwać rozwiązań integrujących różnych uczestników życia społeczno-gospodarczego. W książce opisano zagadnienia współpracy i konkurencji międzysamorządowej i międzysektorowej w polskich gminach. Rozważania i wnioski oparto na szerokich studiach empirycznych i literaturowych oraz wynikach obszernych badań ankietowych zrealizowanych w polskich gminach. Tym samym wzbogacono wiedzę na temat współpracy gmin z przedstawicielami innych sektorów. Całość adresowana jest do osób zainteresowanych problematyką samorządu terytorialnego oraz współpracą i konkurencją międzysektorową, a w szczególności: studentów, pracowników naukowych, pracowników administracji publicznej, a także przedstawicieli wszystkich sektorów kooperujących (konkurujących) z polskimi gminami.  

Przeciwdziałanie bezrobociu wśród osób starszych. W poszukiwaniu modelu

Magdalena Paluszkiewicz, Tatiana Wrocławska, Mirosław Włodarczyk

Publikacja ma dużą wartość praktyczną z uwagi na obserwowane w Polsce wysokie bezrobocie wśród osób starszych i brak spójnego programu polityczno-społecznego w tej kwestii. Założeniem badawczym projektu była próba przedstawienia w ujęciu modelowym zespołu przedsięwzięć i środków prawnych, które należy podjąć, by doprowadzić do ograniczenia rozmiarów prezentowanego zjawiska. Poszukiwania rozwiązań zaczęto od analizy regulacji prawnych wybranych państw europejskich: Belgii, Czech, Danii, Finlandii, Holandii, Litwy, Niemiec, Słowacji i Węgier. Zakres przedmiotowy badań obejmował instytucje prawne, które w danym kraju z pozytywnym skutkiem wykorzystywano do ograniczania lub eliminowania bezrobocia, została także rozważona ich przydatność w warunkach polskich. Książka jest adresowana do teoretyków i praktyków polityki społecznej, prawa rynku pracy, prawa zabezpieczeni a społecznego oraz do podmiotów i osób podejmujących trud procesu legislacyjnego.

Statystyczna ocena znaczenia sektora usług w gospodarce Polski

Agata Szczukocka

Sektor usług ulega wielu przeobrażeniom, a pod wpływem sygnałów płynących z rynku nadal dokonują się w nim zmiany. Zmienia się charakter usług, powstają nowe rodzaje usług między innymi oparte na wysokich technologiach, ale wiele z nich nie ma miejsca bytu. Usługi odgrywają coraz większą rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym. Stanowią dział gospodarki, którego na co dzień w pełni nie doceniamy, ale ten dział zapewnia nam odpowiedni standard życia. Ocena rozwoju rynku usług w Polsce jest zjawiskiem złożonym, na które wpływa wiele różnorodnych czynników, a jednocześnie zależy od zadań każdej jednostki terytorialnej. Badania rozwoju sektora usług wymagają dwukierunkowego podejścia, tzn. analizy zmian znaczenia sektora usług rozumianego jako element trójsektorowej struktury gospodarczej i jego wewnętrznych zmian. Do oceny stopnia rozwoju gospodarki przede wszystkim wykorzystuje się analizy struktur zatrudnienia i wartości dodanej brutto. Analizę zmian strukturalnych można pogłębić, stosując odpowiednie metody ilościowe, które odzwierciedlałyby istotne zmiany dla tendencji rozwojowych sektora usług. Porównanie struktur zatrudnienia i wielkości wartości dodanej brutto w trzech sektorach gospodarki, na tle różnych krajów umożliwia dokonanie oceny stopnia rozwoju sektora usług w Polsce. Pozwala również na określenie dystansu dzielącego słabsze gospodarki od gospodarek państw najbardziej zaawansowanych w rozwoju usług. Rozwój sektora usług oznacza wzrastający jego udział w strukturze zatrudnienia, wartości dodanej i liczbie podmiotów gospodarczych. Celem rozprawy jest przedstawienie przestrzennego zróżnicowania poziomu rozwoju usług w Polsce oraz określenie kierunków zachodzących zmian tego sektora.  

Notatki z getta łódzkiego 1941-1944

Józef Zelkowicz

Książka została przygotowana na podstawie rękopisu w języku żydowskim przechowywanego w Archiwum ŻIH w Warszawie. Jego uzupełnieniem jest maszynopis reportażu z akcji deportacyjnej do ośrodka zagłady w Chełmie nad Nerem (tzw. szpery).   Człowieku, wyjdź na ulicę, przypatrz się, napełnij nozdrza bezwiedną trwogą niemowląt skazanych na rzeź. Bądź silny, nie płacz! Bądź silny, niech nie drży twe serce, tak byś mógł jasno i logicznie opisać choć najdrobniejszą cząstkę tego, co się wydarzyło w getcie w pierwszych dniach września roku 1942!... Biegną matki ulicami. Jedna noga obuta, druga bosa, włosy wpół uczesane, a wpół rozczochrane, opadła z pleców chustka wlecze się po ziemi. Wciąż trzymają w ramionach swoje dzieci i wciąż mogą je mocno tulić do wynędzniałej piersi, wciąż mogą całować ich jaśniejące twarzyczki i oczy. Jednak co będzie jutro, co będzie za godzinę? Mówi się, że jeszcze dziś zabierze się dzieci rodzicom. Mówi się, że już w poniedziałek będą wysłane, wysłane – dokąd?! W poniedziałek wysłane, dziś odebrane. Tymczasem teraz, w tym momencie matki jeszcze trzymają dzieci w ramionach. Teraz dałyby dziecku wszystko, wszystko, co najlepsze – ostatni kęs chleba. Wszystko, co mają najdroższego... Dziś dziecko nie musi spłakane czekać godzinami, aż rodzice postanowią, że można mu teraz dać kawałek z jego 25-gramowej porcji. Dziś zapytają dziecko: „Może, kochaneczku, chcesz teraz chlebka?”... I to nie będzie kromka taka jak zawsze, sucha i bez smaku, ale, jeśli tylko zostało troszkę, to posmarowana margaryną... posypana cukrem, jeśli jest w domu, bo getto żyje dziś bez rachunku, dziś się tu nie waży ani nie mierzy. Józef Zelkowicz, Tamte straszne dni

Resistenza we włoskim filmie fabularnym

Anna Miller-Klejsa

Książka traktuje o filmowych reprezentacjach włoskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej, interpretowanych jako ważne świadectwo pamięci kulturowej Italii. W części teoretycznej autorka prezentuje rozmaite koncepcje dotyczące związków filmu i historii, przedstawiając własną propozycję kategoryzacji tego istotnego problemu .W kolejnych rozdziałach szczegółowo analizowane są: Rzym, miasto otwarte i Generał Della Rovere Roberta Rosselliniego, Strategia pająka, Bernarda Bertolucciego, Noc świętego Wawrzyńca Paola i Vittoria Tavianich oraz Człowiek, który nadejdzie Giorgio Dirittiego. 

Higiena szkolna w szkolnictwie ogólnokształcącym w Drugiej Rzeczypospolitej

Beata Szczepańska

Reformowanie wychowania i nauczania, jakie dokonało się w drugiej połowie XIX i początkach wieku XX, zawdzięcza rozwojowi higieny szkolnej, która inspirowała do rozleglejszego i wnikliwszego spojrzenia na praktykę szkolną oraz pobudzała do poszukiwań bardziej optymalnych rozwiązań organizacyjnych, programowych i metodycznych w dziedzinie szeroko pojętej edukacji. Narastająca świadomość ważności zdrowia jako podstawy wychowania i kształcenia zyskała intensywniejsze uzasadnienie ze strony higieny szkolnej, wyodrębniającej się z higieny ogólnej, jako nauki zajmującej się zachowaniem zdrowia, stanowiącej jedną z najstarszych dyscyplin medycznych. Postęp w pedagogice, wiążący się pod koniec XIX w. z rozwojem psychologii eksperymentalnej, współgrał z osiągnięciami nauk medycznych. Szczególnie bakteriologia, okulistyka i pediatria odegrały w procesie formowania się higieny szkolnej ważną rolę. Można łączyć rozwój higieny szkolnej ze stopniowym wprowadzaniem obowiązku szkolnego i upowszechnianiem nauczania, jakie dokonywały się w drugiej połowie wieku XIX, mając jednakże świadomość daleko głębiej sięgających w przeszłość związków pedagogiki i medycyny. Problematyka zawarta w książce ma charakter interdyscyplinarny, ale jest mocno osadzona w nurcie rozważań pedagogiki i historii wychowania. Praca jest wartościowym przedsięwzięciem badawczym i może stanowić ważną lekturę nie tylko dla historyków wychowania, pedagogów, ale i dla osób zajmujących się zagadnieniami kultury fizycznej.  

Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego

Albin Głowacki, Sławomir Lucjan Szczesio

W kolejnym tomie z serii „Bałkany XX/XXI” zaprezentowano studia i szkice z zakresu spraw politycznych, społecznych, gospodarczych oraz wojskowych, a także dyplomatycznych i wywiadowczych, dotyczące państw Bałkanów Zachodnich. Autorzy dzielą się refleksjami m. in. o tym, jakie wyzwania stoją jeszcze przed tym regionem, jakie zagrożenia może spowodować dla Europy i świata ewentualna destabilizacja wewnętrzna w tamtych krajach, a także jak destrukcyjną siłą stał się (nie tylko tam) radykalny islam. Zwracają uwagę na to, jak ważną rolę mogą odgrywać. Bałkany Zachodnie w międzynarodowym systemie bezpieczeństwa. Stawiają również pytania o to, co sprawia, że proces zmian na Bałkanach Zachodnich przebiega dość wolno – czy źródło tego stanu rzeczy tkwi tylko w sprawach wewnętrznych, czy jest to problem szerszy, dotyczący także reakcji społeczności międzynarodowej. Dlaczego mocarstwa nie mogą porozumieć się co do tego, jak i po co wspierać te kraje? Dlaczego organizacje międzynarodowe nie są w stanie zapewnić tam pokojowej stabilizacji? Czy możliwe są kolejne, groźne dla ładu europejskiego i pokoju światowego konflikty zbrojne w tym zapalnym regionie? Rozważania nad tymi ważnymi kwestiami mogą zainteresować nie tylko historyków, politologów, prawników, dziennikarzy, ale także polityków i osoby, którym obszar bałkański jest - z różnych powodów - szczególnie bliski.  

Państwo w państwie? Terytoria autonomiczne, państwa nieuznawane oraz ruchy separatystyczne w przestrzeni międzynarodowej

Małgorzata Rączkiewicz

Państwa są wciąż podstawowymi jednostkami organizacji świata, a przez stulecia były właściwie jedynymi uczestnikami w stosunkach międzynarodowych. W dalszym ciągu ich rola w stosunkach międzynarodowych jest dominująca, chociaż niewątpliwie widoczne są objawy osłabienia. Obecnie coraz wyraźniej zauważalne są procesy ewolucji tradycyjnej roli państwa w stosunkach międzynarodowych. Państwo, będące specyficzną formą organizacji życia społecznego, stara się przystosować sos mian zachodzących w jego wnętrzu i w środowisku.  

Znaczenie przejrzystości w polityce fiskalnej

Radosław Piwowarski

Przejrzystość polityki fiskalnej wymusza racjonalne ekonomicznie zachowania na politykach, przez co umożliwia efektywniejsze funkcjonowanie instytucji sektora finansów publicznych. Sprzyja też podejmowaniu trudnych decyzji gospodarczych. Dlatego potrzebne są prace, których przedmiotem jest poprawa zdrowia finansów publicznych. Konieczne jest zrozumienie racjonalnie i długofalowo prowadzonej polityki fiskalnej nie tylko przez profesjonalistów, ale także przez polityków, którzy podejmują decyzje ją kształtujące. Upowszechnianie wiedzy o narzędziach służących poprawie stanu finansów publicznych i o doświadczeniach ich stosowania w innych krajach powinno temu sprzyjać. Istotna jest również szeroka edukacja ekonomiczna społeczeństwa, która pozwala obywatelom dokonywać trafnych wyborów politycznych. Wszystkim tym aspektom poświęcona jest w mniejszym lub większym stopniu niniejsza książka. Osią pracy jest przejrzystość polityki fiskalnej, która z jednej strony warunkuje prowadzenie efektywnej i racjonalnej polityki, a z drugiej pozwala też na trafniejszą jej ocenę. 

W kręgu myśli Profesora Jana Szczepańskiego. Tom 5

Daniel Kadłubiec, Ewa Ogrodzka-Mazur, Andrzej Kasperek

Autorzy poszczególnych tekstów nawiązują do najważniejszych wartości: poczucia przynależności do określonej grupy, wpajania szacunku, przywiązania do tradycji własnego regionu, jego osiągnięć, kultury przodków, lokalnej gwary i ludzi, którzy go zamieszkują. Zwracają uwagę – w aktualnych kontekstach społecznych i kulturowych – na etos narodowy, etos pracy, cenione przez młodzież wartości w życiu codziennym i znaczenie kultury regionalnej w transmisji międzypokoleniowej. Podjęte rozważania stwarzają zarazem Czytelnikowi z jednej strony – możliwość poznania dziedzictwa kulturowego, tradycji regionalnej oraz wartości tkwiących w tym regionie, a z drugiej – szanse na otwarcie się na inne społeczności, na inne środowiska kulturowe i/lub inne regiony. Wszyscy Autorzy są zgodni co do tego, że życie oraz twórczość naukowa i literacka Profesora Jana Szczepańskiego potwierdzają słuszność tezy o „życiodajnym efekcie pogranicza”.

Kontaminacje leksykalne. Struktura - sens - pragmatyka

Krystyna Ratajczyk

Monografia jest poświęcona kontaminacji leksykalnej jako zjawisku językowemu oznaczającemu łączenie nie tylko wyrazów, lecz także jednostek leksykalnych obejmujących frazeologizmy. Autorka analizuje strukturę, sens i pragmatykę kontaminacji. Omawia zagadnienie w kontekście dynamicznego rozwoju języka współczesnych mediów, zwłaszcza w zakresie słowotwórstwa. Materiał badawczy pochodzi z języka rosyjskich i polskich mediów z lat 2008-2014 (z materiałów prasowych, informacyjnych programów telewizyjnych oraz innych środków przekazu elektronicznego). Prezentowane badania prowadzą do wniosku, że współcześnie formacje kontaminacyjne to często zamierzone chwyty stylistyczne pozostające na usługach dowcipu językowego. 

Sic erat in votis. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin. Rzeczpospolita w czasach nowożytnych

Małgorzata Karkocha, Piotr Robak

Prezentowany zbiór studiów i szkiców dedykowany jest Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi, wybitnemu historykowi i nauczycielowi akademickiemu, kierownikowi Katedry Historii Nowożytnej w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego, w latach 2005-2008 dyrektorowi tego Instytutu, a od 2008 do 2016 r. dziekanowi Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Łódzkiego. W książce zostały przedstawione różne aspekty współczesnych badań historycznych, a także odwołania do tematyki pokrewnych dziedzin nauk humanistycznych. Zamieszczone teksty dotyczą historii Rzeczypospolitej. w czasach nowożytnych – od schyłku średniowiecza do początku wieku XIX. Ukazano wydarzenia polityczne i militarne oraz problematykę odnoszącą się do zagadnień ustrojowo-politycznych i społecznych, epistolografii, historiografii, literaturoznawstwa, biografistyki, antropologii historycznej, dziejów podróży, miast, wojska, sądownictwa i skarbowości, wreszcie historii sztuki. Taka różnorodność tematyki prezentowanych studiów odzwierciedla niezwykle szerokie zainteresowania badawcze Profesora Zbigniewa Anusika. Publikacja jest adresowana zarówno do historyków dziejów nowożytnych, jak i do szerokiego grona miłośników nauk humanistycznych.

Arytmetyka codzienności. Antropologiczna analiza rachunków domowych

Katarzyna Orszulak-Dudkowska

W książce podjęto rozważania z zakresu antropologii ekonomicznej i antropologii codzienności. Na podstawie niepublikowanych materiałów źródłowych - prywatnych zeszytów z rachunkami domowymi prowadzonych przez wiele lat przez trzy kobiety o różnej sytuacji zawodowej i rodzinnej, w nieco odmiennych warunkach kulturowych - autorka dokonała interesującej antropologicznej analizy aktywności polskich gospodyń w czasach powojennych i w okresie potransformacyjnym, po 1989 roku. W monografii omówiła codzienne praktyki dotyczące prowadzenia gospodarstw domowych, rodzaju najczęściej kupowanych towarów i usług, nawyków żywieniowych i konsumpcyjnych, sposobów zamieszkiwania, zasad dbałości o ciało i higienę, form spędzania czasu wolnego, a także światopoglądu, religijności, stosunku do polskiej tradycji kulturowej. Publikacja jest adresowana do badaczy życia społecznego - antropologów, socjologów, ekonomistów i kulturoznawców. Może być również atrakcyjną lekturą dla szerszego grona czytelników, którzy szukają niekonwencjonalnej i drobiazgowej refleksji nad polską codziennością ostatnich sześćdziesięciu lat.

Przedsiębiorczość pracownicza i jej wpływ na efektywność organizacji

Dorota Łochnicka

Wykorzystanie przedsiębiorczego potencjału pracowników do osiągania celów organizacji wydaje się obecnie kluczowym czynnikiem warunkującym przetrwanie i rozwój przedsiębiorstw na rynku. Aktywne włączanie pracowników w rozwiązywanie problemów organizacji może zwiększyć elastyczność firm w przystosowywaniu się do zmian, przyczyniając się do poprawy efektywności ich funkcjonowania. Budowanie organizacji opartych na przedsiębiorczości pracowniczej wymaga podjęcia szeregu działań, tworzących warunki wewnątrzorganizacyjne sprzyjające kreatywności i innowacyjności. W budowę i rozwój firm powinni być zaangażowani wszyscy uczestnicy przedsiębiorstwa, bez względu na zajmowane stanowisko. Książka została poświęcona zagadnieniu przedsiębiorczości pracowniczej, jej uwarunkowaniom oraz wpływowi przedsiębiorczości na efektywność organizacji. Zawarte w niej rozważania teoretyczne i wyniki badań empirycznych mają na celu popularyzację „przedsiębiorczego stylu zarządzania” w organizacjach, dając jednocześnie praktyczne wskazówki do wdrażania niezbędnych zmian.