Wokół antropologii fundamentalnej Michaela Landmanna

Witold P. Glinkowski

Uchwycona przez Landmanna "luka antropiczna" jest tym, co wyróżnia człowieka, który w odróżnieniu od innych żywych istot jest zarazem twórcą kultury oraz jej beneficjentem. Ta szczególna sytuacja człowieka stanowi konsekwencję jego ontycznego niedoposażenia, na które składa się niewyspecjalizowanie narządów oraz radykalne zredukowanie instynktu. Trzeba jednak od razu uściślić sens omawianego tu terminu, wskazać na jego względność. O ile bowiem określenie "luka" sugeruje jakiś niedostatek, to jest on orzekany w sposób obiektywny jedynie przy założeniu, że kryterium waloryzacji zakorzenione jest w horyzoncie świata animalnego. W przypadku, gdy rozpatrywanie owej "luki" przebiega z uwzględnieniem specyfiki bytu ludzkiego, jej sens ulega modyfikacji - luka przestaje być brakiem, a okazuje się okolicznością umożliwiającą urzeczywistnianie się nowych jakości, nieznanych światu animalnemu. Człowiek bowiem, będąc z jednej strony istotą kreatywną, tworzącą kulturę, a z drugiej, podlegając modelowaniu przez zastane dziedzictwo kulturowych artefaktów, podlega dwóm odrębnym i przeciwnym sobie siłom - nie tylko zresztą im podlega, ale także je generuje.Uchwycona przez Landmanna "luka antropiczna" jest tym, co wyróżnia człowieka, który w odróżnieniu od innych żywych istot jest zarazem twórcą kultury oraz jej beneficjentem. Ta szczególna sytuacja człowieka stanowi konsekwencję jego ontycznego niedoposażenia, na które składa się niewyspecjalizowanie narządów oraz radykalne zredukowanie instynktu. Trzeba jednak od razu uściślić sens omawianego tu terminu, wskazać na jego względność. O ile bowiem określenie "luka" sugeruje jakiś niedostatek, to jest on orzekany w sposób obiektywny jedynie przy założeniu, że kryterium waloryzacji zakorzenione jest w horyzoncie świata animalnego. W przypadku, gdy rozpatrywanie owej "luki" przebiega z uwzględnieniem specyfiki bytu ludzkiego, jej sens ulega modyfikacji - luka przestaje być brakiem, a okazuje się okolicznością umożliwiającą urzeczywistnianie się nowych jakości, nieznanych światu animalnemu. Człowiek bowiem, będąc z jednej strony istotą kreatywną, tworzącą kulturę, a z drugiej, podlegając modelowaniu przez zastane dziedzictwo kulturowych artefaktów, podlega dwóm odrębnym i przeciwnym sobie siłom - nie tylko zresztą im podlega, ale także je generuje.

Formy stadialne przestępstwa

Agnieszka Liszewska

Monografia zawiera analizę przepisów polskiego kodeksu karnego regulujących odpowiedzialność za formy stadialne przestępstwa na płaszczyźnie teoretycznej, konstytucyjnej i normatywnej. Rozważania teoretyczne koncentrują się na problemie relacji usiłowania i przygotowania do dokonania w związku z pojawiającymi się w nauce prawa karnego poglądami kwestionującymi niesamoistność postaci stadialnych przestępstwa jako odrębnych typów czynów zabronionych. Podjęto też kwestie dotyczące uzasadnienia karygodności form stadialnych w oparciu o kategorię niebezpieczeństwa jako wstępnego warunku kryminalizacji. Warunek ten - wywodzony z konstytucyjnej zasady proporcjonalności - oznacza, że kryminalizacja jest niedopuszczalna w demokratycznym państwie prawnym w razie braku zagrożenia dla dobra prawnego decydującego o społecznej szkodliwości czynu. Można ją zatem kwestionować w odniesieniu do usiłowania nieudolnego oraz usiłowania przestępstw z abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo. Wnioski płynące z analizy teoretycznych podstaw odpowiedzialności za formy stadialne przestępstwa stanowiły punkt odniesienia dla analiz normatywnych przepisów o usiłowaniu i przygotowaniu. W publikacji przyjęto, że skoro formy stadialne nie istnieją samodzielnie, to bezprawność mieszczących się w ich ramach czynów musi wynikać z naruszenia tej samej normy sankcjonowanej, którą odczytujemy z przepisu typizującego dokonanie. Prezentowane opracowanie zawiera diagnozę obecnego stanu prawnego, która wskazuje na bardzo szeroki zakres odpowiedzialności na przedpolu nie tylko naruszenia dobra, lecz także narażenia go na niebezpieczeństwo. Zmiana tego stanu rzeczy powinna jednak nastąpić przede wszystkim w toku działań legislacyjnych.

Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w mikro-, małych i średnich przedsiębiorstwach sektora kreatywnego

Magdalena Ratalewska

Sektor kreatywny zaliczyć można do jednego z najbardziej obiecujących sektorów gospodarki na świecie. W obszarze jego zainteresowań jest wiele różnych rodzajów działalności, które charakteryzują się innowacyjnością i wysokim potencjałem pracy twórczej, z których korzysta tradycyjny biznes. Niewątpliwie sektor kreatywny wiedzie prym i wskazuje drogę rozwoju innym, mniej dynamicznie rozwijającym się gałęziom gospodarki. Cechuje go kreatywne wykorzystanie wiedzy, zdolność i chęć adaptacji nietypowych rozwiązań i zastosowania nowych technologii, tworzenie nowych modeli biznesowych, jak również otwartość na zmianę i chęć do partnerskiej współpracy. Rosnące znaczenie i przewodnia rola sektora kreatywnego ujawniają się nie tylko w jego wartości ekonomicznej, lecz także w coraz szerszym wpływie na społeczeństwo i kulturę. Warto zaznaczyć, że sektor kreatywny coraz częściej wytycza nowe wzorce zachowań biznesowych i działań, które inne sektory gospodarki powinny naśladować, szczególnie, gdy chcą dalej istnieć na rynku, prężnie się rozwijać i osiągać sukces. Dodajmy do tego dynamicznie rozwijające się technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT), które stworzyły niespotykane dotąd warunki wykorzystania przez przedsiębiorców sektora kreatywnego takich narzędzi, jak komputer, urządzenia mobilne i sieć internetowa. W prezentowanej monografii poddano analizie wpływ wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) na konkurencyjność oraz rozwój MSP sektora kreatywnego, a także ukazano zależności między charakterystyką właścicieli i cechami przedsiębiorstwa a używaniem tych narzędzi.

Influencer Marketing. Potencjał cyfrowych twórców w kształtowaniu relacji konsumentów z markami

Anna Łaszkiewicz

Z powodu rosnącego za interesowania influencer marketingiem i rolą influencerów w budowani u relacji między markami a ich odbiorcami umiejętność oceny potencjału cyfrowych i wirtualnych twórców stała się niezwykle pożądana. W monografii omówiono zagadnienia dotyczące tradycyjnych influencerów i twórców cyfrowych, a także influencerów wirtualnych, których aktywność jest generowana komputerowo, między innymi z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego i algorytmów. Autorka podsumowuje aktualny stan wiedzy w obu obszarach oraz wskazuje skuteczne praktyki pomocne w przygotowywaniu strategii komunikacji z wykorzystaniem cyfrowych i wirtualnych influencerów. Ponadto systematyzuje zagadnienia związane z konsumentem oraz marką w gospodarce cyfrowej, co stanowi punkt wyjścia do zaprezentowania istoty i charakteru influencer marketingu, a także obszarów niezbędnych do opracowania strategii influencer marketingu. Książka jest adresowana do każdego, kto chce nabyć, ugruntować i pogłębić wiedzę oraz poszerzyć kompetencje związane z influencer marketingiem.

Mam, jestem, mogę. Kształtowanie odporności psychicznej u dzieci i młodzieży

Katarzyna Walęcka-Matyja, Elżbieta Napora

Autorki poruszają problematykę odporności psychicznej i jej wzmacniania. W pierwszej części, teoretycznej, koncentrują się na zagadnieniu stresu w perspektywie dzieci i młodzieży, a także na zróżnicowanych sposobach radzenia sobie z nim. Akcentują rolę odporności psychicznej w pokonywaniu trudności życiowych oraz podkreślają możliwość jej skutecznego wzmacniania i rozwijania poprzez różne formy oddziaływania psychologicznego. W drugiej części publikacji, praktycznej, przedstawiono scenariusze zajęć psychoedukacyjnych. Są one ujęte w formie modułowej i tworzą kompendium specjalistycznej wiedzy psychologicznej dla osób pracujących z dziećmi i młodzieżą. Każdy cykl zajęć warsztatowych dotyczy innego obszaru odporności psychicznej, np. roli środowiska rodzinnego, życiowych wyzwań, poczucia własnej wartości, rywalizacji i współpracy, stabilności emocjonalnej, prawidłowej komunikacji czy zdolności budowania właściwych relacji interpersonalnych. Zaproponowane metody aktywizujące mogą przyczynić się do wzmacniania motywacji dzieci i młodzieży do dokonywania zmian. Książka adresowana jest do osób pracujących z dziećmi i młodzieżą, psychologów, pedagogów, wychowawców, terapeutów. Może być pomocna w kształtowaniu przestrzeni do podejmowania kreatywnej aktywności, a także skłaniać do realizowania nowatorskich działań w obszarze psychologii stosowanej.

Filozofia fizyki. Krótkie Wprowadzenie 33

Dawid Wallace

KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia! Filozofia fizyki zajmuje się najważniejszymi teoriami współczesnej fizyki - teorią kwantów, teoriami przestrzeni, czasu i symetrii oraz fizyką termiczną - i ich zadziwiającymi implikacjami pojęciowymi. Głębsze zrozumienie tych teorii pomaga nie tylko fizyce, wskazując drogę do nowych teorii i nowych zastosowań, lecz także filozofii, dostrzegając, jak zmienia się nasz światopogląd w świetle tego, czego uczymy się z fizyki. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. - od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Controlling działań marketingowych. Pojęcie, narzędzia, etapy

Wojciech Grzegorczyk

Prawidłowo przygotowana i realizowana strategia marketingowa powinna zapewniać przedsiębiorstwu obronę przed konkurencją oraz mocną pozycję na rynku. Podczas i po zakończeniu jej wdrażania konieczne jest zebranie informacji o sytuacji rynkowej i podejmowanych działaniach z zakresu marketing mix w celu kontroli wykonania zamierzeń, porównania ich z założonymi wynikami czy sformułowania ewentualnych procedur naprawczych. Przedsiębiorstwo gromadzi więc informacje stanowiące podstawę do opracowania planu marketingowego, który następnie jest realizowany i poddawany ocenie z punktu widzenia zaprojektowanych inicjatyw. W literaturze fachowej właśnie tak rozumiany jest controlling marketingowy w ujęciu funkcjonalnym. W publikacji przedstawiono podstawowe informacje na temat controllingu marketingowego - jego uwarunkowań, funkcji, barier stosowania, narzędzi i etapów, a także zaprezentowano niezbędne analizy controllingowe odnoszące się do działań marketingowych przedsiębiorstwa i jego zasobów. Na końcu zamieszczono trzy studia przypadków, które mogą zostać wykorzystane w pracy ze studentami kierunków ekonomicznych i zarządzania.

Oblicza Wojny. Tom 10. Narzędzia wojny

Magdalena Pogońska-Pol

Dziesiąty tom serii wydawniczej Oblicza Wojny zawiera 12 artykułów, których autorami są archeolodzy i historycy z Czech, Grecji, Kanady, Niemiec, Polski, Węgier i Włoch. Taki zespół badaczy zapewnia nie tylko interdyscyplinarne podejście do omawianych zagadnień, ale również wielowątkowość ujęcia. Wszystkie studia podejmują tytułowy problem: Narzędzia wojny. Można wyodrębnić kilka płaszczyzn badawczych, na których skupiają się Autorzy - wątki związane z uzbrojeniem poszczególnych armii oraz systemami fortyfikacji; odniesienia do formacji wojskowych i wpływu ich rozwoju na pole walki; dyplomacja jako narzędzie podczas wojny - oraz mniej oczywiste tematy: pieniądz, rower, a nawet lekyt. Nowe ujęcia znanych problemów badawczych, reinterpretacje dawnych analiz i poglądów, podejmowanie niezbadanych dotąd zagadnień - to cechy, które łączą wszystkie teksty, czyniąc je godnymi polecenia zarówno dla specjalistów, jak i studentów. * This tenth volume of the Oblicza Wojny (Faces of War) series, contains 12 papers written by archaeologists and historians from Czechia, Greece, Canada, Germany, Poland, Hungary, and Italy. Such a team of researchers not only ensures an interdisciplinary approach to the issue at hand but also guarantees a multifaceted approach. All papers address the problem named in the title of this volume: the Tools of War. We can distinguish several levels of research undertaken by the Authors: themes related to the armaments of particular armies and fortification systems; references to military formations and the impact of their development on the battlefield; diplomacy as a tool during war, and less obvious issues: money, bicycle, and even a lekythos. New approaches to well-known research problems, reinterpretation of old analyses and views, and taking up hitherto unexplored issues are features that unite all the texts, at the same time making them a reading material recommended for both specialists and students.

Interdyscyplinarne aspekty diagnozy i terapii logopedycznej

Ewelina Zając, Mateusz Szurek

Logopedia to interdyscyplinarna dziedzina nauki, która bardzo szybko rozwinęła się w ostatnim dziesięcioleciu. Jej intensywny rozwój jest związany ze wzrostem zapotrzebowania społecznego wynikającego ze zwiększenia świadomości i wiedzy na temat zaburzeń mowy. W procesie diagnostyczno-terapeutycznym mowy najważniejsza jest rola logopedy, jednak najczęściej pełny sukces terapeutyczny osiąga się dopiero przy współpracy wielu specjalistów. Dlatego tak istotna w rozwoju myśli logopedycznej jest kooperacja wielu dziedzin nauki, świadcząca o interdyscyplinarności logopedii. Tom zawiera teoretyczne rozważania oraz wyniki badań własnych naukowców i praktyków, którzy reprezentują ośrodki naukowe, placówki oświatowe oraz terapeutyczne z całej Polski. Ukazali oni logopedię jako dziedzinę o interdyscyplinarnych podstawach, a także przyczynili się do kontynuacji dyskusji oraz współpracy specjalistów zajmujących się pomocą dzieciom i dorosłym z zaburzeniami mowy i języka. W monografii znajdują się rozważania specjalistów z różnych dziedzin - logopedii, neurologopedii, surdologopedii, onkologopedii, oligofrenopedagogiki, psychologii, ortodoncji, językoznawstwa, glottodydaktyki - co umożliwia wieloaspektowe spojrzenie na skomplikowane zagadnienie, jakim jest szeroko pojęta komunikacja. Ze Słowa wstępnego

Limen znaczy próg. Wyspiański, Kantor, Szajna

Dominika Łarionow

W przedstawionej pracy skupiłam się na dorobku trzech artystów, którzy posługiwali się progowością, czyli liminalnością, jako strategią twórczą. Analizie poddałam dzieła: Stanisława Wyspiańskiego (1869-1907), Tadeusza Kantora (1915-1990) i Józefa Szajny (1922-2008). Każdy z wymienionych twórców był człowiekiem progu w rozumieniu Turnera, stojącym zarówno na styku epok historycznych, jak i wobec widocznej w kulturze zmiany estetycznej. Z Wprowadzenia

Mistyczne marzenie. O Pieśniach sobie śpiewanych Konstancji Benisławskiej na tle kobiecej literatury dawnej

Kamila Żukowska

Książka jest niewątpliwie dobrze napisana, ciekawa, pokazuje twórczość Benisławskiej na tle literatury pisanej w epoce przez kobiety, odwołuje się do literatury przedmiotu czerpanej z różnych porządków. Pokazuje wiele nowych wątków i odniesień, szczególnie tych, które sytuują się w kręgu europejskiej mistyki, ale także w ogóle literatury barokowej – przede wszystkim polskiej, ale i (rzadziej) obcej. Rozprawa jest mocno osadzona w literaturze przedmiotu, która zostaje gruntownie wykorzystana. Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Chachulskiego To bardzo dobrze i logicznie przemyślana, starannie skomponowana, udokumentowana, wyzyskująca w bardzo dobry sposób dotychczasową literaturę przedmiotu monografia. Narracja jest  „skupiona” i interesująco prowadzona, z wykorzystaniem szerokich i ciekawych kontekstów. Nie mam wątpliwości, że recenzowana książka, wnosząca duży wkład do wiedzy o życiu i twórczości Konstancji Benisławskiej, w pełni zasługuje na druk. Jest publikacją cenną, a także bardzo potrzebną w polskim piśmiennictwie naukowym. Z pewnością będzie komentowana, recenzowana i twórczo wykorzystywana przez kolejnych badaczy. Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Rotta

Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 2: 1820-1914

Jarosław Kita

Historia miast przeżywa obecnie wyraźny rozkwit, o czym świadczą liczne publikacje przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji - jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Odnosi się to także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch - status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii. Monografia będąca efektem pracy ponad 20 autorów poświęcona jest dziejom Łodzi w latach 1820-1914, a więc czasom, kiedy niewielkie rolnicze miasteczko przekształciło się w wielki przemysłowy ośrodek miejski. Można w nim odnaleźć także informacje o przeszłości podłódzkich wsi, obecnie dzielnic miasta, w których wówczas zamieszkiwały dziesiątki tysięcy ludzi. Historia Łodzi przemysłowej cieszyła się od lat największym zainteresowaniem badaczy, dlatego autorzy stanęli przed trudnym zadaniem innego, nowatorskiego jej ujęcia. Porządkują zatem dotychczasowe ustalenia, ale również odkrywają przed Czytelnikiem nowe fakty. Narracja podporządkowana jest przede wszystkim przybliżeniu wieloaspektowego życia kształtującej się nowoczesnej społeczności miasta. Tekst główny uzupełniają kapsuły zawierające fragmenty wartościowych źródeł, biogramy i ciekawostki oraz ilustracje. To książka o Łodzi, która stała się "ziemią obiecaną".

W poszukiwaniu zielonego ładu

Małgorzata Burchard-Dziubińska

Powstała w ramach inicjatywy EKOEkSoc książka W poszukiwaniu zielonego ładu jest efektem pracy autorów związanych zawodowo z Wydziałem Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, którzy w swej aktywności badawczej i dydaktycznej podejmują zagadnienia związane z problemami wyrastającymi na styku systemów społeczno-gospodarczych i środowiska przyrodniczego. Jak zazieleniać zarządzanie zasobami czynników produkcji? Jak koegzystować z innymi gatunkami? Dlaczego warto poznawać ekologiczne uwarunkowania funkcjonowania miast, sektorów gospodarczych, przedsiębiorstw i gospodarstw domowych? Do czego mogą się przydać zielone podatki? Jak policzyć ślad węglowy i finansować proekologiczne rozwiązania? Czy wzrost PKB zawsze jest miarą sukcesu, a zwrot w kierunku zielonej gospodarki będzie inkluzywny? To przykładowe pytania, które postawiliśmy w publikacji. Znalezienie odpowiedzi wymagało wyjścia poza utarte schematy myślenia, o których już wiemy, że zbyt często prowadzą do praktyk destrukcyjnych nie tylko wobec przyrody, lecz także nas samych. Zapraszamy do lektury i aktywnego poszukiwania sposobów bar­ dziej harmonijnego układania relacji z naturą. * Znaczenie i aktualność poruszanej w książce tematyki, szczególnie w obecnej sytuacji związanej z działaniami na rzecz ochrony klimatu oraz procesem dotyczącym transformacji energetycznej, można uznać za bezdyskusyjne. Dr hab. inż. Izabela Sówka, prof. Politechniki Wrocławskiej Ta wielowątkowa i interdyscyplinarna książka stanowi inspirację do działania oraz dalszych poszukiwań rozwiązań służących polepszeniu naszych relacji ze środowiskiem przyrodniczym. Dr hab. Karol Mrozik, prof. Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

Działalność polskiej placówki dyplomatycznej na Węgrzech (1946-1956)

Aleksandra Sylburska

Prezentowana książka jest pierwszą monografią poświęconą dziejom polskiej placówki dyplomatycznej na Węgrzech po 1945 roku. Przedstawiono w niej różne aspekty funkcjonowania polskiej ambasady w Budapeszcie w pierwszej powojennej dekadzie, zmieniający się zakres suwerenności polskiej dyplomacji, coraz bardziej zależnej od dyrektyw płynących z Moskwy, a także zupełnie nowe zadania stawiane dyplomatom, takie jak prowadzenie działalności propagandowej i objęcie pełną kontrolą polskich obywateli. Publikacja wpisuje się zatem w nurt badań nad polską dyplomacją i epoką stalinowską. Jest adresowana przede wszystkim do historyków oraz osób zainteresowanych historią relacji polskowęgierskich i dziejami Węgier po 1945 roku.

Rytuał tabu w języku potocznym. Analiza konwersacyjno-interakcyjna

Ewa Urbaniak

Przedmiotem monografii jest zjawisko rytuału tabu stosowanego przez uczestników podczas sekwencji traktujących o tematach tabu. Analiza opiera się na danych empirycznych pozyskanych z transkrypcji codziennych rozmów młodych użytkowników języka polskiego. Prezentowane rozważania mają charakter konwersacyjno-interakcyjny i opierają się na założeniu, że poruszając kwestię tabu, rozmówcy stosują rytuał, o konkretnej strukturze, organizacji i bazujący na określonych mechanizmach językowych. Rytuał tabu umożliwia zatem przeprowadzenie rozmowy zgodnie z powszechnie obowiązującymi normami społeczno-kulturowymi nie zagrażając harmonii interakcyjnej. Cel badania stanowi omówienie poszczególnych elementów na poziomie konwersacyjnym oraz interakcyjnym, takich jak typy granic rytuału, jego wewnętrzny układ czy określone mechanizmy pragmatyczne. W ten sposób rytuał tabu traktowany jest jako szczególny rodzaj sekwencji, wyróżniający się określonymi strukturami i pełniący konkretne funkcje socjopragmatyczne i interpersonalne.

Historio, historio, cóżeś ty za pani. Eseje historiograficzne

Rafał Stobiecki

Tytuł książki świadomie nawiązuje do wiersza Agnieszki Osieckiej. Poetka odsłania przed nami tę twarz historii, której często nie chcemy widzieć, którą podświadomie odrzucamy. Nie dostojnej muzy Klio, ale historii będącej ciężarem, obezwładniającej, pretensjonalnej, bezwzględnej, oskarżającej. Ale jest jeszcze inna twarz przeszłości. To historia pokrzepiająca, przeszłość jako bajka opowiadana przez zwycięzców i moralistów, w gruncie rzeczy niewiele znacząca poza samą sobą. Zdając sobie sprawę z pewnej przewrotności, która towarzyszy naszym zmaganiom z historią, w niniejszej pracy chciałbym upomnieć się o ten rodzaj historii, który przeciwstawia się dwóm wcześniej wymienionym, zwrócić uwagę na potrzebę historii refleksyjnej, krytycznej, świadomej swoich ograniczeń. Zebrane w książce teksty zdecydowałem się podzielić na trzy dopełniające się części. Pierwsza z nich dotyczy historiografii, druga koncentruje się na zjawisku pamięci zbiorowej/pamięci historycznej, trzecia grupuje wypowiedzi na temat szeroko dyskutowanej ostatnio kategorii "polityki historycznej", tej dawnej i tej współczesnej. Ideą spajającą zebrane w tej książce szkice jest przeświadczenie o różnych formach obecności przeszłości w kulturze. W zależności od kontekstu może ona służyć celom poznawczym, emancypacyjnym, ludycznym czy propagandowym. Ów nadmiar historii i różne użytki, które z niej czynimy, są znakiem epoki.