Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość Łodzi. Tom 2. Przestrzeń miasta przemysłowego. Zbiór studiów z okazji 200 lat Łodzi przemysłowej

Ewa M. Boryczka, Kamil Śmiechowski

W roku 2020 Łódź obchodziła dwusetlecie swojej historii przemysłowej. Jubileusz ten stał się podstawą do zorganizowania debaty naukowej nad historią przemysłową i przyszłością naszego miasta, a pokłosiem cyklu spotkań przygotowanych przez Interdyscyplinarne Centrum Studiów Miejskich jest niniejsza, druga już publikacja. Podczas debaty postawiliśmy wiele istotnych pytań. Jak kształtowała się przestrzeń miasta przemysłowego? Jak zmieniła się Łódź w okresie transformacji? W jakim kierunku zmierza dziś polityka przestrzenna miasta? Co wpływa na jej przeobrażenia i co zmienia Łódź współcześnie? Jak przemysłowa przeszłość determinuje przyszłość miasta? Jak zmieniła się Łódź i dokąd podąża? W książce zostały podjęte dwa główne wątki rozważań dotyczące transformacji oraz przestrzeni Łodzi – jej przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Pierwsza część obejmuje procesy transformacji miasta – od wolno rozwijającej się małej wsi z okresu do XV wieku, przez czas prosperity miasta przemysłowego w XIX stuleciu, po miasto poprzemysłowe, zmierzające ku dalszej transformacji i regeneracji. Druga część koncentruje się na przestrzeni miasta Łodzi i jej przeobrażeniach, a także na czynnikach i uwarunkowaniach tych przekształceń. Spoglądając na Łódź głównie z perspektywy planowania przestrzennego, gospodarki przestrzennej, geografii społeczno-ekonomicznej, zarządzania, ochrony środowiska, architektury i urbanistyki, chcieliśmy wzbogacić nowe interdyscyplinarne podejście do studiów miejskich.

Geopolityka

Klaus Dodds

KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia! Geopolityka pozwala zrozumieć sens aktualnych zdarzeń i zjawisk, w tym konfliktów, kryzysów, porozumień i projektów, zarówno w skali lokalnej, jak i międzynarodowej. W jaki sposób rozumienie geografii kształtuje politykę i ekonomię? Skąd bierze się populizm? Jak kino, Internet i media społecznościowe wpływają na mapy świata? Odpowiedzi na te pytania Czytelnik znajdzie w tej publikacji. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. - od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Tożsamościowy wymiar samostanowienia i (nie)zależności w kontekście życia rodzinnego

Jakub Niedbalski

Przedmiotem badań są doświadczenia osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz członków ich rodzin dotyczące osiągania przez te osoby niezależności życiowej, a także przeszkód w realizacji tego celu. Autor skupił się na działaniach i codziennych praktykach młodych z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodzin podejmowanych w różnych sytuacjach na drodze ku dorosłości. Przeanalizował procesualny charakter przemian w rodzinach generacyjnych związanych z dorastaniem dzieci z niepełnosprawnością intelektualną. Wyniki badania poszerzają wiedzę na temat wchodzenia w dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz procesu negocjowania autonomii w rodzinie z perspektywy młodych dorosłych i ich rodziców. Młodzi z niepełnosprawnością intelektualną nie tylko mają określone potrzeby, lecz także poglądy dotyczące relacji z rodzicami. Sformułowane przez autora wnioski pozwalają lepiej zrozumieć te osoby oraz ukazują, jak wspierać je w okresie dorastania. Ma to szczególne znaczenie zarówno dla rodziców, jak i instytucji oraz służb społecznych, które wspomagają ludzi z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodziny.

Nieoficjalne nazewnictwo miejskie Łodzi. Słownik

Justyna Groblińska

Zasadniczą część publikacji stanowi słownik nieoficjalnego nazewnictwa miejskiego Łodzi. Na podstawie badań ankietowych wśród mieszkańców miasta reprezentujących trzy grupy wiekowe i różniących się wykształceniem autorka zgromadziła i zbadała prawie czterysta nieoficjalnych nazw miejskich. W zwięzłych analizach towarzyszących słownikowi autorka zwraca uwagę na walor zgromadzonego materiału - umożliwia on nie tylko zachowanie pamięci językowej, lecz także badanie miasta w świadomości jego mieszkańców. Nazwy nieoficjalne wynikają najczęściej z cech charakterystycznych danych miejsc i ze szczególnego stosunku mieszkańców do nich. Słownikowi towarzyszy czterdzieści sześć kolorowych fotografii Jana Groblińskiego przedstawiających miejsca opisane prezentowanymi nazwami.

Aleksandra Piłsudska (1882-1963)

Marta Sikorska

[...] historia nie zapomni Aleksandry Piłsudskiej, a nie zapomni z wielu przeróżnych racyj. Jeśli kiedyś pisać się będzie dzieje kobiety polskiej, te dzieje, które rozpoczną na poły święte księżne-ksienie polskiego średniowiecza - Jolanty, Kingi, Jadwigi, przez które przejdą renesansowe cienie mądrej Bony i kochliwej Barbary, barokowe, sarmackie Reginy Żółkiewskiej, Barbary Chrzanowskiej, jeśli znajdą się tu i wielkie damy romantyzmu polskiego z tą, która była "polskim mariażem" Napoleona i z tą, dla której zrzekł się największej korony świata kałmucki cesarzewicz z Belwederu, jeśli zapamięta się kobiety w czerni 1863 roku i te, co za zesłańcami ciągnęły na Sybir, to historia do tego wspaniałego albumu, tak wspaniałego, że nie posiada takiego niejeden wielki naród, wniesie jeszcze wizerunek czarno ubranej pani Aleksandry Piłsudskiej. K. Pruszyński, Pamiętnik Aleksandry Piłsudskiej, "Wiadomości Polskie" 1941, nr 17, s. 4

Łże-reportaże i prawdziwe fikcje. Powieść dziennikarska i reportaż w czasie postprawdy i zwrotu performatywnego

Izabella Adamczewska-Baranowska

Celem autorki było zdefiniowanie i usystematyzowanie gatunków literacko-dziennikarskich powstających współcześnie, w czasie postprawdy, oraz warunkowanych zwrotem performatywnym. Autorka odtwarza historyczne tło narodzin powieści oraz dziennikarstwa, a następnie analizuje realizacje gatunków literacko-dziennikarskich ostatnich dwu dekad w literaturze polskiej. Zjawiska te interpretuje w odniesieniu do analogicznych gatunków w literaturze anglojęzycznej. Książka stanowi ciekawe studium na temat współczesnego, szeroko rozumianego reportażu. Napisana kompetentnie i ciekawie, będzie, jak sądzę, ważną lekturą dla czytelników zajmujących się formami literacko-dziennikarskimi. Autorka wykorzystała oryginalny pomysł uporządkowania - na tle historycznym i europejskim - nowych gatunków dziennikarskich, wyłaniających się z kolejnych zwrotów w humanistyce. Innowacyjność pracy polega na umiejętnym przełamywaniu przez autorkę stylu naukowego stylem dziennikarskim, felietonowym, co jest niewątpliwie zaletą książki napisanej "z pazurem", miejscami lekko i dowcipnie, szczególnie gdy autorka włącza w narrację anegdoty. Eklektyczność stylu - zindywidualizowanego i oryginalnego - właściwie koresponduje z rozważanymi przez nią gatunkami-hybrydami. Z recenzji dr hab. Elżbiety Konończuk, prof. UwB

Jak badać zjawisko niepełnosprawności. Szanse i zagrożenia założeń teoretycznych i metodologicznych studiów nad niepełnosprawnością

Grzegorz Całek, Jakub Niedbalski, Dorota Żuchowska-Skiba

Książka dotyczy zagadnień metodologiczno-teoretycznych, w tym podmiotowości i tożsamości, a także edukacji i aktywności zawodowej oraz pozazawodowej osób z niepełnosprawnościami. Zwrócono w niej uwagę na szanse i zagrożenia wynikające z kontekstu kulturowo-społecznego oraz systemowo-instytucjonalnego w badaniach nad niepełnosprawnością. Poszczególne rozdziały zawierają konkretne przykłady ilustrujące podejmowane zagadnienia badawcze oraz bezpośrednie doświadczenia osób badających zjawisko niepełnosprawności w różnych obszarach życia społecznego. Publikacja łączy w sobie zarówno cechy opracowania naukowego, opartego na badaniach własnych poszczególnych autorów, jak i praktycznego poradnika z wnioskami o charakterze rekomendacji. Z tego względu powinna zainteresować nie tylko przedstawicieli nauki, lecz także praktyków zatrudnionych w instytucjach pomocowych, organizacjach pozarządowych i rządowych, których jednym z zasadniczych obszarów działania jest diagnozowanie sytuacji osób z niepełnosprawnościami i projektowanie zmian mających na celu aktywizację tego środowiska.

Democracy at Risk. The Growth of Nationalism and Extreme Right Parties as Threat to the EU

Ewa Rokicka, Jeremy Leaman, Dieter Eißel

The book analyses the threats to democracy that are associated with the rise of extreme-right parties and xenophobia in European Union countries. The authors show that the growing distrust towards democratic institutions and the increasing strength of populism and nationalism are connected with persistent inequalities and the malign focus on immigrants as scapegoats for the misery. Case studies from Germany, Great Britain, and Poland examine the details of the anti-democratic movements in these countries. They demonstrate the real threats to democracy and peaceful coexistence, and to the very future of the European project, its principles of solidarity and its political ambitions of convergence through mutual support. The reader will find in the book extensive empirical material outlining the situation in the European Union, along with proposals for solving the region's social, economic and political dilemmas, for reversing the trends of fragmentation and for revitalising Europe's democratic culture.

Nie zamyka się w "skorupie" uczonego. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Wiesławowi Pusiowi w osiemdziesiątą rocznicę urodzin

Jarosław Kita

Prezentowany zbiór studiów i szkiców dedykowany jest Profesorowi Wiesławowi Pusiowi – znakomitemu historykowi i nauczycielowi akademickiemu, wychowawcy kilku pokoleń absolwentów Uniwersytetu Łódzkiego, osobie szczególnie zasłużonej dla Alma Mater, której poświęcił ponad pół wieku pracy jako kierownik Katedry Historii Społeczno-Gospodarczej, dziekan Wydziału Filozoficzno-Historycznego, prorektor i rektor Uniwersytetu Łódzkiego. W książce zostały przedstawione różne aspekty współczesnych badań historycznych. Zamieszczone teksty przygotowali przede wszystkim uczniowie, przyjaciele i zaproszeni goście z krajowych ośrodków naukowych. Poszczególne rozdziały monografii odzwierciedlają najważniejsze płaszczyzny badawcze podejmowane przez Profesora, a ich rozpiętość chronologiczna obejmuje okres od XVII do XXI wieku. Dotyczą one szeroko pojmowanej historii społecznej i gospodarczej, dziejów Żydów, przeszłości wielokulturowej Łodzi czy historii historiografii. Szeroki zakres tematyczny publikacji sprawia, że można ją zaproponować nie tylko historykom, lecz także miłośnikom dobrej książki historycznej.

Locuciones adverbiales de cuantificación superlativa positiva en forma de frases preposicionales. Estudio semántico-sintáctico relativo al español europeo

Monika Lisowska

En el presente libro, que pretende rellenar un vacío existente en los estudios dedicados a la cuantificación lingüística en español, se investigan las características semánticas y sintácticas de un grupo particular de cuantificadores débiles pluriverbales: aquellos que bajo la forma de frases preposicionales funcionan como locuciones adverbiales capaces de realizar la cuantificación superlativa positiva.   La lista de locuciones sometidas al análisis comprende 127 unidades empleadas en el español europeo, seleccionadas de varias obras lexicográficas. En su descripción, aparte de información de índole semántico-sintáctica, se encuentran también referencias a cuestiones fraseológicas, lexicológicas y lexicográficas. Las observaciones y comentarios han sido ilustrados con ejemplos extraídos de numerosas fuentes bibliográficas y de dos corpus lingüísticos accesibles en línea: el Corpus del Español NOW de Mark Davis, basado en textos provenientes de internet, y Sketch Engine, la plataforma de análisis textual y también una fuente de corpus de textos.

Stosunki przemysłowe w Europie Środkowo-Wschodniej

Katarzyna Skorupińska-Cieślak

Publikacja powinna zainteresować wszystkich, którzy zajmują się problematyką stosunków przemysłowych i partycypacji pracowniczej. Wypełnia ona lukę w zakresie wiedzy dotyczącej niezwiązkowego przedstawicielstwa pracowników w Polsce, a także procesu europeizacji stosunków pracy.

Aleksander Szczęsny (1885-1929). Poeta, baśniopisarz, patriota

Aleksandra Ewelina Mikinka

Niedoceniony w pełni, choć uznany przez największych - m.in. Przesmyckiego i Leśmiana; wycofany i melancholijny, delikatny i marzycielski; poeta, ojciec, patriota - przedwcześnie zmarły, następnie niemalże zapomniany, później wspominany rzadko, "przy okazji", "po przecinku", gdzieś pomiędzy tymi, których historia uznała za bardziej utalentowanych. Aleksander Szczęsny to przykład twórcy tyleż niezwykłego, co tragicznego. Jako należący do pokolenia przełomu wieków, Szczęsny debiutował na styku dwóch epok. Niefortunnie, gdyż jedna bezpodstawnie niepochlebna recenzja sprawiła, że zaliczono go do grona epigonów. Tymczasem jego twórczość stanowi niezwykły pomost pomiędzy poetyką Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Z Wprowadzenia Autorka rozwija wątki podjęte przez wcześniejszych badaczy, uzupełnia luki, szerzej pokazuje dorobek Szczęsnego. Jej studia stanowią więc w rezultacie syntezę tego, co już z prac historycznoliterackich i biograficznych wiadomo na temat twórczości i działalności Szczęsnego. Ponadto publikacja jest zadowalającym uzupełnieniem stanu badań, poszerza go i ukazuje w kontekście biografii i całokształtu twórczości. Analizy odznaczają się dbałością i starannością, a także - co jest zaletą tej pracy - zwięzłością analityczno-interpretacyjną. Z recenzji prof. dr. hab. Edwarda Jakiela

Miasto mozaika. Opis kulturowy

Aleksandra Krupa-Ławrynowicz, Katarzyna Orszulak-Dudkowska

Publikacja składa się z oryginalnych analiz różnych aspektów miasta oraz kategorii miejskości, które tworzą wielogłosową, patchworkową opowieść o współczesnych i minionych ścieżkach trasowania miast oraz perspektywach ich analizowania. Autorzy i autorki tekstów podejmują rozmaite wątki życia miejskiego, opisując je w odmiennych skalach i temporalnościach. Na różne sposoby konceptualizują tytułowe miasto, podejmując próby jego reinterpretacji i rekonfiguracji, pokazując je jako amalgamat, konstrukcję, metaforę. [...] Miasta, które wyłaniają się z recenzowanej pracy, są często bytami fragmentarycznymi, sprowadzonymi do dzielnic, kamienic, konkretnych mieszkań, konkretnych praktyk i przestrzeni pojawiających się w palimpsestowej opowieści mieszkanek i mieszkańców. [...] Dzięki tym mikroskalom miejskość nabiera barwnego konkretu, wypełnia się szczegółami, otwierając się na doświadczanie i przeżywanie. Tym samym wyjątkowość tej publikacji polega na wymykaniu się uogólnionym tezom i równie ogólnym wnioskom, w których miasta funkcjonują nierzadko jako kategorie wypreparowane ze strumienia codzienności. [...] To książka opowiadająca o różnych miastach nie tylko z perspektywy antropologii społeczno-kulturowej, lecz także z punktu widzenia socjologii, filmoznawstwa czy historii. Z recenzji dr hab. Katarzyny Majbrody, prof. UWr Recenzowany tom widzę jako bardzo wartościowy zbiór studiów, przekonujący, że miasto jest nie tylko tematem wdzięcznym dla badaczy wielu dyscyplin naukowych, lecz także obszarem badań niekończących się, wymagających powrotów w teren i ciągłych rewizji wcześniejszych twierdzeń własnych i innych naukowców. Badacze kultury miasta jawią się tutaj jako ogniwa wielkiego, międzynarodowego, wielopokoleniowego "łańcucha sprzymierzonych'; wspierając się interdyscyplinarnie w dokumentowaniu i interpretacji tego, co pozostaje nieuchwytne: miasta-procesu dziejącego się zarówno współcześnie, jak i sięgającego w przeszłość oraz wybiegającego (czytaj: wyprowadzającego nas) w przyszłość. Z recenzji dr hab. Katarzyny Smyk, prof. UMCS

USA wobec zakończenia zimnej wojny. Liberalny consensus ery końca historii (1989-2000)

Grzegorz Nycz

Monografia obejmuje analizę polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych w latach 1989-2000. Autor zaprezentował cele i funkcje propagowania demokratyzacji w okresie zakończenia zimnej wojny, co nastąpiło podczas prezydentury George'a H. W. Busha, a także skupił się na przybliżeniu założeń dotyczących budowania euroatlantyckiego systemu sojuszy i obszaru "demokratycznego pokoju" w trakcie prezydentury Williama Billa Clintona. Ostatnią część publikacji stanowią rozważania na temat faktycznej rangi propagowania demokratyzacji w polityce zagranicznej USA. Autor doszedł do wniosku, że paradoksalnie promowanie demokracji mogło być traktowane zarówno jako cel polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych, jak i instrument, którego tak skutecznie wówczas używano, przynajmniej na obszarze Europy Środkowo-Wschodniej. Innowacyjność publikacji przejawia się w podjętym temacie. Jego omówienie prezentuje się dobrze na tle konkurencyjnych tytułów, w pewnym sensie uzupełnia lukę informacyjną w tym zakresie na rynku krajowym, a także przekonuje o zasadności przedstawionych badań. Autor oparł swą monografię na krytycznej analizie dostępnej literatury zagranicznej i polskiej, koncentrując się na publikacjach zwartych i źródłach netograficznych. Krąg odbiorców tej publikacji to studenci historii najnowszej, a także nauk o polityce, bezpieczeństwie i stosunkach międzynarodowych. Do lektury zachęca jasność przekazu i logiczna narracja. Z recenzji Grzegorza Ciechanowskiego

Liderki gospodarki społecznej. Studia przypadków

Janusz Reichel

W książce zostały przedstawione wyniki badań autora oparte na wywiadach z liderkami prowadzącymi podmioty gospodarki społecznej. Rozmowy koncentrowały się na poznaniu opinii kobiet zarządzających przedsiębiorstwem społecznym na temat ich stylu zarządzania, cech charakteru niezbędnych w ich pracy, czynników sukcesu, przeszkód stojących na drodze do rozwoju organizacji, a nawet ich samooceny. W części wprowadzającej zaprezentowano ogólne uwagi dotyczące gospodarki społecznej, a następnie skupiono się na osobach liderek oraz dyskutowanej w literaturze kwestii cech ludzi na menedżerskich stanowiskach i demonstrowanych przez nich stylach zarządzania. Główną częścią pracy jest omówienie zebranych studiów przypadków - najpierw każdego studium osobno, a później w formie syntezy wielokrotnego studium przypadku.

Przedsiębiorczość akademicka - istota, znaczenie, uwarunkowania rozwoju

Dorota Łochnicka

Narastające problemy gospodarcze, społeczne, a także klimatyczne stawiają przed uczestnikami życia gospodarczego nowe wyzwania, do sprostania którym konieczne jest opracowywanie innowacyjnych, często niekonwencjonalnych rozwiązań. Kluczową rolę w tym procesie przypisuje się uczelniom wyższym, w tym uniwersytetom będącym ośrodkami edukacyjnymi i naukowo-badawczymi, wyznaczając nowe kierunki ich rozwoju. Wyzwaniem dla uniwersytetów stało się kształtowanie wśród pracowników i studentów postaw otwartych na przedsiębiorczość i samozatrudnienie, rozwijanie wiedzy oraz rozwiązań technologicznych i organizacyjnych dopasowanych do potrzeb przedsiębiorstw i całego rynku. W celu wykorzystania potencjału tkwiącego w uczelniach konieczne jest przyjęcie przedsiębiorczej orientacji na wielu poziomach ich funkcjonowania – budowania przedsiębiorczej kultury organizacyjnej, systemu zarządzania uczelnią, przedsiębiorczej edukacji studentów, systemu motywacyjnego pracowników czy systemowego wsparcia dla komercyjnego wykorzystania wiedzy naukowej. Nie bez znaczenia jest również otoczenie społeczne, kulturowe i gospodarcze uniwersytetów, które określa szeroki kontekst ich funkcjonowania. Otoczenie to może bowiem mniej lub bardziej sprzyjać nawiązywaniu relacji na linii nauka–gospodarka, decydując o jakości i skuteczności tej współpracy. W monografii podjęto próbę oceny szerokiego kontekstu funkcjonowania uniwersytetów w Polsce, na który składa się otoczenie społeczno-kulturowe, gospodarcze oraz działania podejmowane przez uczelnie wyższe. Autorka wyraża nadzieję, że publikacja wpisze się w działania na rzecz intensyfikacji wykorzystania potencjału polskich uniwersytetów dla potrzeb społeczno-gospodarczych.