Struktura i uwarunkowania kapitału społecznego lokalnych grup działania

Danuta Walczak-Duraj, Katarzyna Zajda, Elżbieta Psyk-Piotrowska, Agnieszka Kretek-Kamińska

 Książka składa się z pięciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym przedstawiono założenia metodologiczne badań własnych, poprzedzone przeglądem literatury przedmiotu. Rozdział drugi obejmuje charakterystykę badanej zbiorowości – zarówno opis społeczno-demograficznych cech respondentów, ich członkostwa w LGD, jak i aktywności politycznej. W rozdziale trzecim dokonano prezentacji danych dotyczących struktury kapitału społecznego lokalnych grup działania, z uwzględnieniem jego różnych aspektów. Rozdział czwarty poświęcony jest charakterystyce wybranych czynników potencjalnie warunkujących kapitał społeczny lokalnych grup działania. Wnioski zawarte w rozdziale piątym zamykają część merytoryczną

Pożar

Brandon Sanderson

 NEWCAGO JEST WOLNE. NIEZWYCIĘŻONY EPIK STALOWE SERCE NIE ŻYJE. I ZGINĄŁ Z RĘKI CZŁOWIEKA - DAVIDA CHARLESTONA Wyeliminowanie Stalowego Serca miało uczynić życie prostszym i znośniejszym. Zamiast tego David uzmysłowił sobie, że ma coraz więcej pytań. Fundamentalnych. I nie ma nikogo w Newcago, kto mógłby mu udzielić na nie odpowiedzi. Wraz z grupą innych Mścicieli wyrusza do Babilaru dawnego Manhattanu. Rządzi nim tajemniczy Epik Regalia, a David jest pewien, że właśnie to miasto umożliwi mu znalezienie odpowiedzi na jego pytania. I choć wizyta w mieście ciemiężonym przez potężnego Epika jest ryzykiem, David zamierza je podjąć. Pragnie tego, bo zgładzenie Stalowego Serca pozostawiło w jego sercu dziurę. Dziurę, którą niegdyś wypełniała żądza zemsty. Teraz jest tam ktoś inny kolejny Epik, Pożar. A David jest gotów podjąć wyzwanie znacznie mroczniejsze i niebezpieczniejsze nawet od zabicia Stalowego Serca chce odnaleźć Pożara i uzyskać odpowiedzi na dręczące go pytania

Jak to działa? Klimat i pogoda

Przemysław Rudź

Czy pogodę można zmierzyć? Gdzie deszcz pada codziennie? Co to jest smog? Dlaczego kierowcy boją się gołoledzi? Jeśli nurtują cię podobne pytania, to świetnie trafiłeś! Książka „Jak to działa? Klimat i pogoda” zawiera odpowiedzi na kilkadziesiąt pytań dotyczących zjawisk klimatycznych i pogodowych. W sposób jasny i prosty wyjaśniamy to, co z pozoru skomplikowane. Pomagają w tym zabawne ilustracje. „Jak to działa? Klimat i pogoda” to kopalnia odpowiedzi na arcytrudne pytania!

Ocena efektywności instytucji publicznych w sektorach edukacji i ochrony zdrowia

Marek Biernacki

 Celem głównym pracy jest zbudowanie własnej wielowymiarowej oceny działalności instytucji publicznych na potrzeby optymalizowania kosztów i polepszenia jakości usług w sektorach edukacji i ochrony zdrowia. Instytucja publiczna rozumiana jest tutaj jako organizacja niekomercyjna, utworzona w wyniku inicjatywy administracji państwowej lub jednostek samorządu terytorialnego. W poszczególnych rozdziałach książki zdefiniowano pojęcia związane  z sektorem publicznym, przybliżono pojęcie jakości usługi, przedstawiono wybrane koncepcje obecnie działających systemów ocen instytucji publicznych na świecie i w Polsce, zaproponowano także koncepcję kompleksowej oceny instytucji publicznej, podjęto próbę opisu oraz oceny systemu edukacyjnego w Polsce oraz dokonano analiz stanu zdrowia Polaków oraz oceny ochrony zdrowia w naszym

Przedsiębiorczość pracownicza i jej wpływ na efektywność organizacji

Dorota Łochnicka

Wykorzystanie przedsiębiorczego potencjału pracowników do osiągania celów organizacji wydaje się obecnie kluczowym czynnikiem warunkującym przetrwanie i rozwój przedsiębiorstw na rynku. Aktywne włączanie pracowników w rozwiązywanie problemów organizacji może zwiększyć elastyczność firm w przystosowywaniu się do zmian, przyczyniając się do poprawy efektywności ich funkcjonowania. Budowanie organizacji opartych na przedsiębiorczości pracowniczej wymaga podjęcia szeregu działań, tworzących warunki wewnątrzorganizacyjne sprzyjające kreatywności i innowacyjności. W budowę i rozwój firm powinni być zaangażowani wszyscy uczestnicy przedsiębiorstwa, bez względu na zajmowane stanowisko. Książka została poświęcona zagadnieniu przedsiębiorczości pracowniczej, jej uwarunkowaniom oraz wpływowi przedsiębiorczości na efektywność organizacji. Zawarte w niej rozważania teoretyczne i wyniki badań empirycznych mają na celu popularyzację „przedsiębiorczego stylu zarządzania” w organizacjach, dając jednocześnie praktyczne wskazówki do wdrażania niezbędnych zmian.

Pudełko z pamiątkami

Katarzyna Kowalewska

Pełna humoru opowieść z rodzinną tajemnicą w tle Aśka Maciejska to singielka, której zadziorności i dowcipu można tylko pozazdrościć. W wolnych chwilach albo ratuje z opałów przyjaciółki, albo sama pakuje się w tarapaty. Tak też staje się w momencie, kiedy postanawia poznać prawdę o swoich rodzicach. Babcia Maryla, z którą mieszka od ósmego roku życia, nie chce rozmawiać o tym, co było. Próba konfrontacji dla jednej kończy się kontuzją, a dla drugiej szpitalem. Od tego momentu Aśka będzie zmuszona przełamać swoją niechęć do proszenia innych o pomoc. Będzie również wspierać Wiktorię neurotyczkę o samoocenie na poziomie Rowu Mariańskiego, oraz Lilianę świeżo upieczoną małżonkę. Przy okazji stanie się ekspertką od problemów nastolatek. Przez cały czas nie przestanie szukać tajemniczego pudełka z pamiątkami, czyli furtki do zagadki z przeszłości. A pewien ortopeda o nieposkromionej czuprynie nie będzie chciał opuścić jej myśli

Prognozowanie upadłości spółek giełdowych

Paweł Kopczyński

Upadłość przedsiębiorstw jest zjawiskiem typowym dla gospodarki rynkowej. Część bankrutujących firm to podmioty zarządzane w sposób mało efektywny. Niekorzystne warunki makroekonomiczne i nieprzyjazne otoczenie mogą powodować utratę zdolności do działania niektórych podmiotów. Przedsiębiorstwa upadające różnią się od firm, którym nie zagraża utrata zdolności do utrzymania się na rynku. Analizując te różnice, można dostrzec pewne prawidłowości, typowe dla jednostek kończących działalność. Dzięki temu możliwe jest opracowanie skutecznych metod prognozowania upadłości, niezależnie od tego, jakie są jej przyczyny. Publikacja jest poświęcona prognozowaniu upadłości podmiotów gospodarczych. Pokazano w niej problemy przedsiębiorstw funkcjonujących w warunkach gospodarki rynkowej. Opisano cykl życia przedsiębiorstwa, wyjaśniono też, w jaki sposób otoczenie wpływa na działalność firm i zdolność do utrzymania się na rynku. Zaprezentowano przyczyny upadłości i symptomy zapowiadające utratę zdolności do działania. Książka zawiera przegląd i szczegółowy opis metod prognozowania bankructwa, opracowanych w różnych krajach. Poddano je krytycznej analizie, prezentując ich wady i zalety. W centrum uwagi znalazły się metody pochodzące z krajów rozwijających się. Przedstawiono modele służące przewidywaniu upadłości przedsiębiorstw azjatyckich, afrykańskich i prowadzących działalność we wschodniej i południowej Europie. Omówiono wybrane metody stworzone w krajach wysoko rozwiniętych, zwłaszcza te, które nie były dotąd opisane w polskiej literaturze przedmiotu.

Macierzyństwo. Współczesna literatura, kultura, etyka

Agnieszka Gawron

Prezentowana publikacja o literackim macierzyństwie początku XXI w. inspirowana była doświadczeniem osobistym i lekturowym autorki, która opowiada o matkach nie tylko jak o literackich bohaterkach, lecz także rzeczywistych kobietach. W interpretowanych dziełach, sytuujących się najczęściej na styku fikcji i autobiografii, macierzyństwo jest ważnym źródłem twórczej wyobraźni, która umożliwia zmianę kulturowych reguł pisania o tym kobiecym doświadczeniu. W narracjach współczesnych matek traci ono swój wyidealizowany charakter, funkcjonując raczej jako złożone przeżycie egzystencjalne, które wymusza rewizję wielu pojęć związanych z kobiecą tożsamością, cielesnością i relacjami z otoczeniem. W analizowanych utworach z kręgu literatury wysokiej i popularnej, polskiej i obcej, autorek takich jak np. A. Nasiłowska, J. Bargielska, J. Mueller, D. Lessing, A. Pearson, P. Williams, R. Cusk, J. Jagiełło, M. Łukowiak czy E. Şafak, Czytelnik znajdzie przejmujące opowieści o jasnych i ciemnych stronach tego doświadczenia. Miłość, empatia i oddanie na równych prawach sąsiadują z uczuciami negatywnymi, takimi jak irytacja, zmęczenie, nuda, ból czy strach. Liryczne, często pełne humoru i dystansu do rzeczywistości opowieści o początkach macierzyństwa przeplatają się z historiami dotyczącymi najbardziej bolesnych aspektów tego doświadczenia, jak problem dzieciobójstwa, poronienia czy relacji matki z synem-mordercą.

Monidło. Życie po Kato-tacie

Halszka Opfer

Dramatyczna opowieść kobiety molestowanej w dzieciństwie. Kontynuacja bestselleru Kato-tata. Monidło to dalszy ciąg autentycznych wspomnień autorki przedstawionych w książce Kato-tata. Nie-pamiętnik. Jak wpłynęło molestowanie małej dziewczynki przez ojca i horror, jaki przeżyła w rodzinnym domu na jej dorosłe życie? Ile upokorzeń i złego traktowania od męża, teściów, rodziców i innych musiała jeszcze doznać? Historia mrocznego dzieciństwa się powtórzyła, gdyż jak twierdzi Halszka: Ofiara jest zawsze ta sama, tylko kaci się zmieniają.

Polityka społeczna. Rozważania o teorii i praktyce

Paweł Grzywna, Joanna Lustig, Marian Mitręga, Natalia Stępień-Lampa, ...

  W pracy podjęto problematykę polityki społecznej i jej subdyscyplin. Polityka społeczna w Polsce podlegała licznym przeobrażeniom. Ze względu na nieustanne zmiany instytucjonalne, przekształcenia w strukturze społecznej, postęp technologiczny, procesu tego nie można uznać za dokonany. Coraz większy zakres usług, nowe metody zarządzania, rozwój społeczeństwa wiedzy oraz zacieśniająca się współpraca międzynarodowa powodują, że działalności tej nie należy postrzegać jedynie w kategoriach sprawiedliwości redystrybutywnej. Z tego względu zdaniem autorów monografii uzasadnione i wartościowe jest prowadzenie studiów z zakresu tej dyscypliny naukowej. Prowadzone w pracy rozważania wpisują się w dwa nurty myślenia o polityce społecznej – jako o teorii i jako o praktyce. Monografia stanowi syntetyczny przewodnik po głównych obszarach badawczych współczesnej polityki społecznej. Składa się ona z 16 rozdziałów, w których scharakteryzowano następujące kwestie z zakresu polityki społecznej: zagadnienia definicyjne, genezę (polityki społecznej i działalności pomocowej). podejście modelowe, bezpieczeństwo społeczne, działalność trzeciego sektora, politykę ludnościową, politykę wobec osób niepełnosprawnych, zabezpieczenie społeczne, ubóstwo, politykę edukacyjną, politykę zdrowotną, politykę rynku pracy, politykę mieszkaniową, politykę rodzinną. Publikacja adresowana jest do osób zainteresowanych materią polityki społecznej, decydentów politycznych, w tym szczególności przedstawicieli władz samorządowych, a także instytucji II i III sektora.

Tradycyjny bułgarski obrzęd weselny. Studium etnolingwistyczne

Joanna Mleczko

Praca poświęcona tradycyjnemu bułgarskiemu weselu ujmowanemu w kategoriach rite de passage. Sam obrzęd jest w niej traktowany jako tekst "kultury", tworzony przez elementy należące do różnych języków semiotycznych. Wykorzystując fakt, że czynność podjęta w czasie realizacji obrzędu potencjalnie łączy w sobie elementy jego kodu personalnego (subiekta i /lub obiekt), temporalnego, przestrzennego (usytuowanie w czasie i przestrzeni), przedmiotowego (wykorzystanie rekwizytu obrzędowego), werbalnego i muzycznego (jeśli towarzyszy jej wypowiadanie słów lub muzyka),  przy ekscerpcji materiałów źródłowych nacisk położono na kod akcjonalnym wesela. Analiza etnolingwistyczna wykorzystująca dane etnograficzne i językowe (teksty folkloru, terminologia, frazeologizmy, przysłowia) pozwala  na odkrycie sensów symbolicznych, jakie niosą ze sobą konkretne działania oraz funkcji, które spełniają w planie semantycznym obrzędu.

Chleb prawie że powszedni. Kronika jednego życia

Zofia Stryjeńska

W opracowaniu Angeliki Kuźniak i Magdaleny Budzińskiej Z przedmową Angeliki Kuźniak Jądro ciemności, czyli życie artystki, zapis spraw małych i wielkich, zmagania z szarą codziennością, wieczna walka o pieniądze, rozterki i dylematy dotyczące własnej twórczości, ale i spraw tego świata, na którym Stryjeńska pojawiła się, jak sama zanotowała, przez przypadkowy zbieg okoliczności podstępnie zareżyserowany przez bożka Kupidyna z łukiem. Była jednym z sześciorga dzieci państwa Lubańskich. Jej dzieciństwo było chyba najszczęśliwszym okresem w życiu. Od wczesnych lat rysowała. Kształciła się w Monachium. Przebrana za chłopaka wyjechała na tamtejszą akademię. I tak rozpoczęła się droga (i męka) twórcza artystki. Jej dzieła są jednym z symboli dwudziestolecia międzywojennego. Tworzyła dużo, a jednak ciągle zmagała się z brakiem pieniędzy. Dlatego wątek ten jak mantra przewija się przez całe pamiętniki, aż do ostatnich stron. Sytuacja z dnia na dzień staje się już kompletnie niemożliwa, bo nie gonię z obrazem pod pachą, aby zdobyć grosze na najbardziej szarą marę egzystencji w stubarwnej centrali świata. O ironio! Nikczemny, deklasujący, ustawiczny i przymusowy wysiłek mózgu: skąd wyrwać forsy, nie da odpocząć nawet w chorobie! Koszmar jakiś! Cóż to za pamiętniki?, ktoś może zapytać. Na pierwszy rzut oka zwyczajne. Są w nich imiona, nazwiska, adresy. Pojawiają się Witkacy, Karol Szymanowski, Jarosław Iwaszkiewicz, rodzina Mortkowiczów, Malczewscy, Jadwiga Beckowa, Ignacy Mościcki, Jan Lechoń, Olga Boznańska, Jan Kiepura, Loda Halama, Józef Czapski. Długo można by wyliczać. Są kopie listów []. Do tego stare bilety, zdjęcia, dokumenty. Pisma od komornika, dowody spłaty długów. Dowody, że zaciąga nowe. Tytuły obejrzanych spektakli, daty wizyty u lekarza. Do jednej z kopert, którą zrobiła z czystej kartki papieru, Stryjeńska włoży pukiel swoich włosów. Tu i tam pojawiają się wycinki z gazet. Są też całe artykuły []. Część pamiętników musiała powstać jeszcze w Krakowie, gdzie mieszkała podczas wojny. Część dotyczącą pobytu poza krajem Zofia Stryjeńska napisała zapewne w Genewie i w Paryżu. Pamiętniki kończą się w 1950 roku. Dwadzieścia sześć lat przed jej śmiercią. [] Tu wszystko skrzy się humorem, celnymi puentami, zdaniami, które natychmiast chce się wynotować. Stryjeńska mawiała, że były czasy, gdy cechowało [ją] nieomylne chlaśnięcie pędzlem, psiakref. Trzeba dodać jeszcze: i językiem. Czytajcie więc Państwo. Czytajcie, psiakref! Angelika Kuźniak, fragment wstępu Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Sic erat in votis. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin. Europa i świat w czasach nowożytnych

Małgorzata Karkocha, Piotr Robak

Prezentowany zbiór studiów i szkiców dedykowany jest Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi, wybitnemu historykowi i nauczycielowi akademickiemu, kierownikowi Katedry Historii Nowożytnej w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego, w latach 2005-2008 dyrektorowi tego Instytutu, a od 2008 do 2016 r. dziekanowi Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Łódzkiego. W książce zostały przedstawione różne aspekty współczesnych badań historycznych, jak również odwołania do tematyki pokrewnych dziedzin nauk humanistycznych. Zamieszczone teksty dotyczą historii Europy (od Morza Czarnego po Atlantyk) i obu Ameryk od późnego średniowiecza po schyłek XVIII stulecia. Zostały w nich omówione zagadnienia z zakresu międzynarodowych wydarzeń politycznych i militarnych, stosunków ustrojowo-politycznych, społecznych, religijnych, a także literaturoznawstwa, źródłoznawstwa, prasoznawstwa, biografistyki, dziejów dyplomacji, podróżnictwa i nauczania, wreszcie historii sztuki i myśli politycznej. Taka różnorodność tematyki prezentowanych studiów odzwierciedla niezwykle szerokie zainteresowania badawcze Profesora Zbigniewa Anusika. Publikacja jest adresowana zarówno do historyków dziejów nowożytnych, jak i do szerokiego grona miłośników nauk humanistycznych.

"Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych". T. 27, nr 2/2018: Kobiety z niepełnosprawnością i wobec niepełnosprawności. Zagadnienia edukacji i socjalizacji

Elżbieta Górnikowska-Zwolak

Tom 27. czasopisma Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych ukazujący się w 2018 roku (nr 2), w setną rocznicę uzyskania przez Polki praw wyborczych, przez redaktorkę naukową został dedykowany kobietom i im poświęcony. Składa się z dziesięciu tekstów poprzedzonych obszernym słowem wprowadzającym.   W prezentowanym zbiorze artykułów szeroko nakreślono zagadnienia socjalizacji osób, kobiet z niepełnosprawnościami w nowoczesnym społeczeństwie, z obowiązującym dyskursem ekonomii neoliberalnej, paternalistycznym traktowaniem wszelkich odmienności. Niepełnosprawne kobiety są dyskryminowane podwójnie, ze względu na płeć (gender) i niepełnosprawność. Kulturowy wymiar płci przejawia się w oczekiwaniach wobec kobiecego ciała, zadbanego, nieskażonego chorobą. Ów przekaz dotyczący akceptowanego wizerunku kobiety jest kluczowy i zarazem opresyjny dla tych spośród odbiorczyń, które ze względu na chorobę, jej widoczne objawy, bądź skutki („fizyczne i psychologiczne blizny” po leczeniu raka piersi) czy niepełnosprawność, borykają się z niedostatkiem atrakcyjności fizycznej. Konstruowanie pozytywnej tożsamości jest w tych warunkach szczególnie trudne. Oczekiwania społeczne dotyczą też ról społecznych, przede wszystkim roli matki. Bez względu na niepełnosprawność jej samej czy też dziecka (także dorosłego dziecka, niepełnosprawnego lub chorego) kobiety są zdeterminowane (a w sytuacji opuszczenia przez partnera/ojca dziecka są zmuszone), aby maksymalnie dobrze realizować zadania wynikające z macierzyństwa, pomimo doświadczanego stresu i wypalenia sił. Relacje z personelem medycznym, członkami rodziny i szerszym otoczeniem to z kolei niektóre z zagadnień kierujące uwagę na sferę edukacji – potrzebnej kobietom obciążonym niepełnosprawnością, własną (gdy zależne od opiekunów bywają narażone na przemoc) bądź swych podopiecznych: rodzonych dzieci czy wychowanków, pacjentów domów pomocy społecznej.

Choroba - ciało - dusza w literaturze i kulturze

red. Justyna Tymieniecka-Suchanek

Projekt konferencji, jak również prezentowany czytelnikom tom jest pierwszą tego typu publikacją w Polsce, która podejmowała zagadnienie językowych/tekstualnych/kulturowych praktyk choroby, analizowała kontekstualizacje ciała chorego w odmiennych dyskursach niż paradygmatyczne critiques/clinique Gilles’a Deleuze’a czy Michela Foucaulta. Publikacja nie ma odpowiednika w literaturze krytycznej: derekonstruuje diagnozowaną przez filozofów, historyków, kulturoznawców, socjologów ciała zmianę paradygmatów kulturowych,  kondycję nowoczesnego, ponowoczesnego, ucieleśnionego podmiotu, matryce nieobecnego-i-obecnego ciała chorego, jego artykulacje, mediacje w Ja-Podmiocie-Pisma-Ciała-Literatury, a jego symptomatologia pozwoliła diagnozować problematykę relacji ciała biologicznego i ciała tekstu, somatyczności i semiologii, symbolologii, tropologii, narracje sôma-sema Kultury (-r)/Literatury (-r), pisalności – konstruować projekt krytyki somatycznej, somatoestetycznej, modalności piszącego się ja w autoperformatywnych (subwersywnych) strategiach wytwarzania. Krytyka somatoestetyczna jest pluralistyczna, multiplikuje domeny konceptualne, operatory konstrukcyjne wielu dyscyplin, tworząc konglomerat wielu języków krytycznych (lingwistyki, komparatystyki, psychoanalizy, semioanalizy, feminizmu, gender, queer, culture stadies, pragmatyzmu). Performatywne reprezentacje Ja-Podmiotu-Pisma-Ciała-Literatury sondowane w odmiennych językach analitycznych pozwoliły kontekstualizować transkulturową, interdyscyplinarną, krytyczną mapę tekstualnych narracji, historii, skryptów sympto-/symbo-/semio-/troplogii choroby (m. in. gruźlicy, anoreksji, bulimii, depresji, uzależnień, chorób nowotworowych, syndromu stresu pourazowego) w somatoestetycznych domenach konceptualnych. Uczestnicy konferencji wypracowali tekstualną nozologię nowoczesnych i ponowoczesnych somatogennych modeli, ich artykulacje w Ja-Podmiocie-Piśmie-Ciała; kreślili heterotopie miejsc, przestrzeni kontroli (społeczno-politycznych i prywatnych) nadzorujących, wykluczających, represjonujących ciało: szpitala, domu (łazienki, kuchni, sypialni) rewaloryzowanych jako szczególne miejsca transgresji: życia/śmierci, zdrowia/choroby, nadmiaru/braku wolności, potwierdzając i wzmacniając stany zdekonstytuowanego podmiotu. Somatyczne doświadczenie aktualizowane przez piszące ciała autorów, mówiące, histeryzujące poetek/pisarek nie były konceptualizowane przez badaczy wyłącznie w dyskursach medycznych, systemie jednostek chorobowych, deskrypcji zespołu objawów, patologii. Autorzy wystąpień konsekwentnie poddawali krytycznemu czytaniu autoperformatywność, transgresywność tekstualnych chorób, matryce cielesnych identyfikacji czytającego/piszącego/oglądającego się podmiotu, interpretowali subwersywne praktyki ja. Autosomalna choroba Pisma – nałóg wytwarzania się, odciskania śladów Ja-Ciała w Alfabecie; egzystencjalna konieczność reprodukowania, kopiowania, kliszowania, multiplikowania się, wpisywania/przepisywania siebie-z-siebie wskazywała na uzależnienie od nieprzechodniego czasownika pisać się, sygnifikować się w procesie stymulacji pragnienia, pożądania Innego. Nadmiar wchłoniętych i niestrawionych słów wywoływał bulimiczne mdłości lub ich brak powodował permanentny, anorektyczny głód wyrażalności, konstruując autoperformatywne praktyki. Ponowoczesność formatowała strategie somatycznego doświadczenia podmiotu generowanego przez idiomatyczną fizjologię/symptomologię Ja. Ideologema chorego organizmu jest wyjątkowo labilna i operatywna: umożliwia rewaluacje autobiograficznych skryptów, deskrypcje modyfikacji podmiotów; diagnozuje problemy identyfikacyjne (zmienną markerów antropologicznych), pozwala prześledzić mapę zmian stratyfikacji społecznej, penetrować transformacje polityk państw (asymilacji/wykluczenia) adaptujących i kooptujących migrujące komórki do wewnątrz ciała społeczno-politycznego: nacje, kultury, systemy filozoficzne, religijne, a metaforyzowana kategoria mikrobiologicznej homeostazy w wielu projekcjach staje się surogatem marzeń o wolności jednostek, równości obywateli w demokratycznym systemie. Kontekstualizacje i dyskursywizacje tekstualnych reprezentacji i artykulacji choroby, ciała chorego w angielskiej, polskiej, romańskich i słowiańskich literaturach, filozoficznych tekstach, pismach współczesnych oświeconych, kodach amerykańskiej kultury filmowej prowokujące projekt krytyki somatoestetycznej generowanej subwersywnymi praktykami Ja-Podmiotu-Pisma-Ciała-Literatury-Filozofii-Kultury.   Tom pokonferencyjny Choroba – ciało – dusza w literaturze i kulturze rewaluuje skrypt (-y) ciała chorego, tekstualne matryce chorób, reprezentacje doświadczeń ucieleśnionego podmiotu, restytuując projekt (-y) poetyki (-k)/krytyki (-k) somatoestetycznej. Interdyscyplinarne ramy somaestetyki Richarda Shustermana eksplorujące wiele dziedzin warunkują pluralny wymiar krytyczny dyscyplin doświadczenia ciała w wymiarze teoretycznym, jak i praktycznym, ustanawiając etyczną odpowiedzialność podmiotów za autoreprezentację, warunki i jakość egzystencji przeciw opresji przygodności; dostarczają matryc do świadomych konstrukcji tożsamości; strategii do jego odpowiedzialnych modyfikacji – kulturę/filozofię self-help, która pozwoli neutralizować ideologiczne technologie corps, doktryny władzy-wiedzy, przemieścić polityki konsumpcjonizmu. Melioracyjne doświadczenie somatoreceptora łączące teorię z praktyką urasta do postprojektu ponowoczesnej filozofii życia, która przełamuje konstrukty estetyzacji generowane przez filozofów subersji/transgresji Pisma (ekstremistów: Michela Foucaulta, Gilles’a Deleuze’a; radykałów Rolanda Barthes’a Jacques’a Derridę), wyzwala ja w akcjach wywrotowych indywidualnego praktykowania ciała derekonstruującego, derewaloryzującego ideologemy piękna narzucone przez translacyjną kulturę – stosowalna somatotropia przeciw zawłaszczającym dyskursom. Somaestetyka mapuje zagadnienie relacji człowiek-maszyna, problematyzując idee techné generującego postestetykę, jako że współczesny człowiek jest udoskonalany przez protezy, implantacje, przeszczepy – w coraz większym stopniu pozostaje zależny od maszyn, a inżynierowie-robotycy nieustannie pracują nad projektami transformacji human body, działania których antycypują kolejny cultural turns. Shusterman wysunął hipotezę, że relacyjność biologicznego/technologicznego jest jednym z paradygmatów kulturowych i pozostaje w autozwrotnym/autosymetrycznym warunkowaniu, jednak pozostaje otwartym pytanie o konsekwencje bioetyczne dla cywilizacji (życia), które wymagają czujnej rewaloryzacji. W wymiarze indywidualnym, jak i społecznym ponowoczesna tożsamość operuje cyfrowo-analogowym ciałem: nawet tak oczywistej i powszechnie dostępnej przestrzeni komunikacji jaką jest skype – w aktach wirtualizacji, symulacji biologicznego ciała, wizualnym i oralnym współwytwarzaniu podmiotów – autoperformatywne konstruowanie świadomego leib stanowi filtr ochronny przeciw wydziedziczeniu z siebie, jeśli w taki sposób czytać idee Shustermana.

Hen. Na północy Norwegii

Ilona Wiśniewska

Północ Norwegii to surowy klimat, garstka ludzi, tysiące reniferów, lodowate morze i wicher, który mąci świadomość. Dla bohaterów tej książki Finnmark, region przez wieki utożsamiany z ultima Thule, to centrum świata i niekończąca się opowieść. Najdalszą północ Europy Ilona Wiśniewska ogląda matowymi oczami umierającego starca, wsłuchuje się w nią razem z Mari Boine najsłynniejszą na świecie saamską wokalistką, godzi się na nią z tymi, którzy nie mają dokąd wyjechać, albo stara się ją uchronić od zniknięcia wraz z tymi, którzy malują murale na opuszczonych budynkach. Finnmark to kraniec. Nie ma znaczenia, skąd się patrzy, bo to nadal będzie albo daleko, albo hen daleko. Słowo hen w norweskim odnosi się do odległości, tyle że równie dobrze może znaczyć po drugiej stronie globu, jak i tuż za rogiem. Hen to równocześnie daleko i blisko. Ten norweski koniec świata staje się częścią naszej historii, opowieścią o nas.