Pojęcia jako funkcje decyzyjne. Zagadnienia filozoficzne, metodologiczne i informatyczne

Paweł Stacewicz

Czym są pojęcia, że możemy je pojmować na różne sposoby, wnikając w różne warstwy wytwarzanej i gromadzonej przez człowieka wiedzy? Pytanie to nurtuje filozofów, psychologów, semiotyków, logików, lingwistów, ale także informatyków i specjalistów od sztucznej inteligencji. Wszyscy oni uznają pojęcia za podstawowy składnik wiedzy, który umożliwia systemom opartym na wiedzy - tak naturalnym, jak sztucznym - podejmowanie decyzji kategoryzacyjnych. Umożliwia zatem percepcję, zapamiętywanie i elementarne formy rozumowania. Dlaczego pojęcia można rozumieć jako funkcje decyzyjne? Jak tego rodzaju funkcje są reprezentowane wewnątrz naturalnych i sztucznych systemów poznawczych? Dlaczego nie wszystkie ich reprezentacje są czytelne dla człowieka? W jaki sposób teorie pojęć odwołują się do teorii zbiorów? Są to najważniejsze zagadnienia, które podejmuję w swojej książce.

Podstawy Ekonomii

Leszek Jerzy Jasiński

Podręcznik ma umożliwić studentom Politechniki Warszawskiej poznanie głównych zasad ekonomii w jej wszystkich wymiarach. Opracowanie składa się z czterech części: mikroekonomii, ekonomii menedżerskiej, makroekonomii i ekonomii międzynarodowej. Przedstawiono trzy główne działy ekonomii, a uwzględnienie obok nich ekonomii menedżerskiej wynika z jej dużego znaczenia w praktyce. Nie wyodrębniono działu poświęconego finansom, ponieważ tematyka finansowa jest obecna we wszystkich czterech częściach tekstu. Do analizy niektórych zjawisk ekonomicznych wykorzystano metody matematyczne i zrozumienie tych fragmentów tekstu wymaga znajomości podstaw matematyki.   Pierwsze wydanie książki ukazało się w 2013 roku. Edycja obecna jest jej wersją uaktualnioną.

Gleboznawstwo - doświadczenia i wyzwania w procesie kształcenia

Alina Maciejewska

W monografi i zaprezentowano dyskusję dotyczącą obecnych związków gleboznawstwa   naukami technicznymi i przyrodniczymi. Przedstawiono założenia programów nauczania realizowanych na różnych kierunkach studiów uczelni technicznych i przyrodniczych. Podkreślono, że nauczaniu powinno przyświecać główne przesłanie, którym jest wyrobienie w studentach świadomości o znaczeniu gleb i ich funkcjach w różnych dziedzinach gospodarki narodowej.

Wytrzymałość materiałów. Wybrane zagadnienia

Cezary Ajdukiewicz, Aleksander Szwed

Autorzy podręcznika założyli, że Czytelnik już zna niektóre elementy kursu wytrzymałości materiałów, takie jak wyznaczanie sił przekrojowych w prostych układach prętowych, obliczanie charakterystyk geometrycznych figur płaskich i podstawowe równania mechaniki ciała sprężystego w zagadnieniu przestrzennym. W opracowaniu sprowadzono je do zagadnienia jedno- i dwuwymiarowego, z omówieniem niektórych cech stanu naprężenia lub odkształcenia, wykorzystywanych w dalszej części podręcznika.   W książce poruszono wiele zagadnień praktycznych związanych z projektowaniem, co stanowi dobry punkt wyjścia do wykładów z przedmiotów traktujących szczegółowo o konstrukcjach metalowych, drewnianych, żelbetowych czy zespolonych. Ukierunkowanie na zagadnienia związane z budownictwem nie ogranicza jednak ogólności podręcznika, który może być wykorzystywany także na innych kierunkach studiów.   W podręczniku szczegółowo omówiono zagadnienia prętów zginanych i obciążonych osiowo oraz wybrane przypadki prętów skręcanych. Wyprowadzono i omówiono podstawowe sformułowania zagadnień brzegowych różnych teorii prętów oraz metody ich badania i rozwiązywania. Zamieszczono liczne przykłady rozwiązań zadań z podaniem wyników w formie graficznej oraz ich interpretacją w odniesieniu do potencjalnych zastosowań w budownictwie. Przedstawiono też wstęp do metody elementów skończonych w zastosowaniu do prętów obciążonych osiowo i zginanych. Zagadnienia przeanalizowano zarówno w zakresie sprężystym, jak i sprężysto-plastycznym, wprowadzając podstawy teorii nośności granicznej. Omówiono także zjawisko wyboczenia w kontekście obowiązujących rozwiązań normowych.   Książka jest podzielona na osiem rozdziałów. Materiał zawarty w rozdziałach od pierwszego do szóstego dotyczy zagadnień sprężystych, które pozwalają na wyznaczenie przemieszczenia (sztywności) elementów konstrukcyjnych i, w konsekwencji, na ich zastosowanie w wymiarowaniu elementów na stan graniczny użytkowania. Treści przedstawione w rozdziałach siódmym i ósmym oraz częściowo szóstym dotyczą wyznaczenia nośności elementów konstrukcyjnych, osiąganej przez wyczerpanie wytrzymałości materiału lub utratę stateczności prętów, dającej podstawy do wymiarowania na stan graniczny nośności.

Nielokalne i lokalne modele obliczeniowe oporności akustycznej struktur warstwowych

Stanisław Karczmarzyk

Analiza akustyczna, w szczególności także w zakresie przedstawionym w tym skrypcie, jest bardzo pożądana w procesie projektowania wielu konstrukcji inżynierskich: ścian i stropów budynków, pudeł (nadwozi) wagonów kolejowych szybkich pociągów, kabin operatorów maszyn roboczych, kadłubów samolotów, nadwozi autobusów itp. Dlatego, włączenie modelowania akustycznego struktur warstwowych do procesu dydaktycznego na wyższych uczelniach jest jak najbardziej uzasadnione. Obecnie brakuje w Polsce systematycznych opracowań z tej tematyki dla studentów uczelni politechnicznych. Autor ma nadzieję, że ten skrypt zmniejsza częściowo ten niedobór. W celu uzyskania możliwie najlepszego efektu dydaktycznego, autor wychodząc z poziomu podstawowych analiz geometrycznych, założeń kinematycznych i równań ruchu, skupił uwagę na dokładnych opisach modeli nielokalnych i lokalnych w tym algorytmów wyznaczania izolacyjności akustycznej i częstotliwości koincydencji struktur w ramach tych modeli. Zagadnienia opracowano w taki sposób aby student mógł zrozumieć idee oraz szczegóły i samodzielnie opracować program(y) komputerowy(e) do wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych struktur warstwowych i częstotliwości koincydencji. Do sprawdzenia wiadomości czytelnika zamieszczono pytania kontrolne.

Nasypy budowlane

Agnieszka Dąbska, Stanisław Pisarczyk, Paweł Popielski

Nasypy budowlane są jednymi z najczęściej wykonywanych i spotykanych obiektów budowlanych w inżynierii lądowej i wodnej. Podręcznik jest kompleksowym opracowaniem zagadnień dotyczących projektowania, budowy i kontroli nasypów wykonanych z gruntów naturalnych i antropogenicznych.   Treść podręcznika podzielono na trzynaście rozdziałów. We wstępie omówiono ogólną problematykę budowy nasypów ziemnych. W rozdziale drugim przedstwiono podstawową charakterystykę nasypów budowlanych. Rozdział trzeci omawia grunty budowlane oraz ich klasyfi kację według norm PN-EN ISO 14688-1:2018, PN-EN ISO 14688-2:2018 oraz PN-B-02480:1986. Rozdział czwarty poświęcono zagadnieniu zagęszczalności gruntów, zarówno naturalnych, jak i antropogenicznych. W piątym rozdziale zawarto opis przydatności gruntów do wykonywania nasypów budowli komunikacyjnych, a w rozdziale szóstym – do budowy nasypów hydrotechnicznych. Metody wykonywania nasypów ogólnobudowlanych omówiono w rozdziale siódmym. Ósmy rozdział poświęcono opisowi metod wzmacniania i uszczelniania korpusów nasypów. W rozdziale dziewiątym przedstawiono charakterystykę geotechniczną słabego podłoża i omówiono metody posadawiania nasypów na podłożu słabonośnym, a w rozdziale dziesiątym umocnienia biologiczne i techniczne skarp nasypów stosowane w praktyce. Rozdział jedenasty poświęcony jest kontroli jakości zagęszczenia gruntu w nasypach budowlanych. W rozdziale dwunastym przedstawiono wymagania dotyczące zakresu rozpoznania podłoża na potrzeby realizacji nasypów, a w rozdziale trzynastym metody obliczeniowe oceny stateczności skarp nasypów.   Podręcznik „Nasypy budowlane” jest skierowany do studentów i absolwentów wydziałów budownictwa lądowego i wodnego oraz inżynierii środowiska uczelni wyższych oraz do inżynierów praktyków.

Drgania mechaniczne. 15 podstawowych wykładów

Włodzimierz Kurnik

Treść podręcznika podzielona jest na 15 wykładów. Każdy z wykładów jest spójnym kwantem wiedzy z przykładami obliczeniowymi. Każdy wykład kończy się zestawem pytań sprawdzających, które dotyczą najważniejszych spodziewanych efektów kształcenia. Drugi podział treści książki, to podział na 8 rozdziałów dotyczących różnych rozważanych zagadnień drganiowych. Każdemu rozdziałowi odpowiada jeden lub kilka wykładów. Rozdziały mają odrębną numerację podrozdziałów, wzorów, rysunków i przykładów, dzięki czemu można częściowo zmieniać kolejność ich studiowania, zaczynając jednak zawsze - po wiadomościach wstępnych - od drgań układów liniowych o jednym stopniu swobody. Treść książki jest ściśle skoordynowana nie tylko z wykładem, któremu odpowiada, ale też z ćwiczeniami audytoryjnymi oraz z programem ćwiczeń laboratoryjnych, które w ramach kierunku Mechanika i Budowa Maszyn są integralną częścią przedmiotu pod nazwą "Drgania mechaniczne". Każde z tych ćwiczeń znajduje swoje odzwierciedlenie w przykładach omawianych w podręczniku. Główny podział książki na rozdziały oparto na kryterium liczby stopni swobody i liniowości równań. Z tego punktu widzenia wyodrębniono w formie rozdziałów drgania liniowego układu o jednym stopniu swobody (rozdział 2), drgania układów liniowych o wielu stopniach swobody (rozdział 4) oraz drgania liniowych jednowymiarowych układów ciągłych (rozdział 5). Wiadomości wstępne zawierające istotę, znaczenie i klasyfikację drgań, modelowanie procesów i układów drgających oraz elementy analizy i syntezy harmonicznej zawarto w rozdziale 1. Rozdział 3 jest poświęcony analizie i interpretacji drgań układów o jednym stopniu swobody - liniowych i nieliniowych - na płaszczyźnie fazowej. Opisane są punkty osobliwe jako położenia równowagi układu drgającego. Pokazano także charakter trajektorii fazowych w otoczeniu punktów osobliwych, z uwzględnieniem ich stateczności. Celem tego rozdziału jest zdobycie umiejętności szkicowania obrazów fazowych układów drgających i rozpoznawania ich właściwości bez rozwiązywania ich równań. W rozdziale 6 przedstawiono podstawowe wiadomości dotyczące właściwości układów nieliniowych o jednym stopniu swobody - swobodnych i wymuszonych harmonicznie - na podstawie ich analizy metodą Galerkina. Podręcznik kończą rozdziały 7 i 8 jako pojedyncze wykłady poświęcone odpowiednio drganiom parametrycznym i drganiom samowzbudnym, w formie bardziej poglądowej niż analitycznej, jednak z zachowaniem niezbędnego minimum, dotyczącego ich modeli, analizy i podstawowych właściwości. Książka ściśle wiąże się z podręcznikiem "Wykłady z mechaniki ogólnej", wydanym po raz pierwszy w roku 2005 nakładem Oficyny Wydawniczej Politechniki Warszawskiej. Trzecie, poprawione wydanie tej książki ukazało się w roku 2017. Często odwołuje się do wiedzy zawartej w tym podręczniku i łącznie z nim stanowi swoistą całość. Kompletna wiedza z mechaniki ogólnej zawarta w wymienionym podręczniku nie jest warunkiem koniecznym do rozpoczęcia studiów w zakresie drgań mechanicznych, ale jej zrozumienie jest zdecydowanie pomocne w skutecznym opanowaniu wiedzy z zakresu drgań.

Laboratorium aparatury procesowej

Leon Gradoń

Skrypt zawiera instrukcje wykonania 18 ćwiczeń laboratoryjnych, obejmujących podstawowe procesy i aparaturę przemysłowych systemów technologicznych. Ćwiczenia mają na celu zapoznanie studentów z przebiegiem wybranych procesów separacji składników, kontaktu fazowego oraz wymiany ciepła i masy, a także z konstrukcją aparatury i technikami pomiarowymi. Omówienie każdego ćwiczenia zawiera krótkie wprowadzenie teoretyczne oraz opis stanowiska badawczego, metodyki pomiarów i sposobu opracowania wyników. Opracowanie jest przeznaczone dla studentów kierunków inżynieria chemiczna i procesowa, technologia chemiczna, biotechnologia i biogospodarka, ale może być wykorzystywane na wielu pokrewnych kierunkach.

Laboratory of Construction Machinery

Paweł Ciężkowski

In this script, the laboratory exercises presented are divided into two groups. In the fi rst group, the authors describe the stands and test methods to determine the basic strength parameters of soils and rocks. The stands discussed allow students to become familiar with model processes of interaction of construction machinery tools with geomaterials and road surface materials (asphalt, concrete). The model investigations are concerned with elementary rock fragmentation processes and the interaction of crushing tools in the milling process of road surfaces. Exercises on machine-based crushing processes will be presented. Within this group of exercises, students will become familiar with the construction and operation of various types of crushers (cone, impact, jaw). The exercises will include studies of: a) the influence of the type of crusher on the shape and grain size of the product obtained, b) the influence of the outlet gap setting on the forces, energy consump-tion and effi ciency of the crushing process, c) the infl uence of the shape of jaw crusher crushing plates on the parameters of the crushing process. The second group of exercises deals with construction and transport machinery, their construction and operation. The exercises are aimed with the problems of interaction of tools with the soil. On the laboratory stand "soil channel", exercises will be presented to study the interaction of model tools of earth-moving construction machinery such as: loader bucket blade, excavator, scraper basket. The exercises will include the determination of cutting forces and work and the determina-tion of deformation mechanisms. The soil channel described in the paper allows students to fami-liarise themselves with the interaction of the driving system with the ground. The exercises will include determining the characteristics of the interaction of the crawler with the ground, investiga-ting changes in the tractive force of the machine as a function of slippage and the weight of the machine. Within the laboratory, exercises will be performed on a unique stand of a single-head hydraulic backhoe excavator, whose control and data acquisition system is fully automated. By performing the exercise on the single-head excavator, students will study selected methods for calculating cutting forces, the eff ect of excavator bucket shape and digging trajectory on cutting forces. The next stand is a rotating mechanism, where students can familiarise themselves with the properties of hydraulic drive systems using a hydraulic piston motor as an example, and the influence of the gain of individual controller components on system properties and speed control error. The script also includes a stand to learn about a typical PLC structure and the programme structure and programming method. Information on the theory of vibratory conveyor of granular materials is also presented in this study.

Zarządzanie bezpieczeństwem informacji organizacji

Jakub Kowalewski, Marian Kowalewski

W okresie cywilizacji informacyjnej oraz społeczeństwa informacyjnego w sposób masowy przetwarza się informację. Współcześnie znaczne ilości informacji przetwarzają różnorodne organizacje i stowarzyszenia zarówno w wymiarze międzynarodowym, jak i krajowym. Przetwarzane są także przez zwykłych obywateli. Informacja to wiedza o otaczającym nas świecie, występujących zjawiskach i istniejących procesach, które stymulują rozwój współczesnej rzeczywistości. Prowadzone badania oraz praktyka wskazują, że informacja w cywilizacji informacyjnej (poza dobrem, jakie sobą niesie) stwarza również zagrożenia. Środowisko cyberprzestrzeni, w jakim jest głównie przetwarzana, sprzyja zagrożeniom informacji. Przykładem takiego stanu są rezultaty powszechnie stosowanego Internetu oraz różnorodnych sieci teleinformatycznych, które przetwarzają informacje w publicznych chmurach obliczeniowych. By przeciwdziałać temu niekorzystnemu zjawisku w przetwarzaniu informacji, w sieciach i systemach teleinformatycznych, stosuje się szereg różnorodnych metod i sposobów ochrony informacji, rozwiązań standaryzacyjnych i normalizacyjnych po uregulowania prawne włącznie. Współcześnie występujące i dynamicznie rozwijające się zagrożenia informacji w cyberprzestrzeni, a także stosowane różnorodne rozwiązania ochrony przetwarzanej informacji wymagają działania uporządkowanego i sprzyjającego bezpieczeństwu informacji. Tego rodzaju działania realizowane są przez organizacje w ramach zarządzania bezpieczeństwem informacji. Zarządzanie bezpieczeństwem informacji jest szczególnym sposobem kierowania zasobami osobowymi i materialnymi organizacji, których treścią jest zapewnienie ochrony przetwarzanej informacji w imię osiągania celów biznesowych tej organizacji. W swej istocie dotyczy modelowania i organizowania oraz wdrażania rozwiązań z zakresu bezpieczeństwa informacji, kierowania i zarządzania procesami bezpieczeństwa informacji w celu przeciwdziałania zagrożeniom i zapewnienia jej poufności, integralności oraz dostępności. Niniejsza monografia kierowana jest do osób zajmujących się zarządzaniem bezpieczeństwem informacji w różnych organizacjach, zajmujących się modelowaniem bezpieczeństwa informacji oraz tych osób, które zajmujących się ochroną informacji. Monografia kierowana jest do środowiska naukowego związanego z bezpieczeństwem informacji oraz studentów poznających i studiujących problemy z tym związane.

Sygnały, modulacje i systemy. Laboratorium

Kajetana Snopek

Skrypt stanowi pomoc dydaktyczną do zająć laboratoryjnych z przedmiotu „Sygnały, modulacje i systemy” prowadzonego na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych PW. Zawiera instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych wzbogacone o część teoretyczną z zakresu analizy częstotliwościowej sygnałów i modulacji, przetwarzania analogowo-cyfrowego oraz filtracji analogowej i cyfrowej.

Analiza drgań nawierzchni i podtorza pod wpływem obciążeń ruchomych z dużymi prędkościami

Magdalena Ataman

We współczesnej komunikacji pociągi odgrywają coraz większą rolę. Konstrukcje nawierzchni kolejowej i podtorza, przystosowanych do ruchu pociągów z dużymi prędkościami, muszą spełniać rygorystyczne warunki techniczne, zatem właściwe zwymiarowanie nawierzchni drogi szynowej jest niezwykle ważnym zadaniem, mającym zasadniczy wpływ na bezpieczeństwo i komfort podróży i transportu.   W prezentowanym opracowaniu wskazany i przebadany został wpływ pionowego obciążenia ruchomego na powstawanie i wielkość ściskających sił osiowych w konstrukcji drogi szynowej. Oprócz prędkości w analizie uwzględniono inercję obciążenia i podłoża gruntowego. Do rozważań przyjęto model nawierzchni kolejowej w postaci belki lub płyty warstwowej o zmiennej sztywności poszczególnych warstw. Analizowany model podłoża Własowa uwzględnia, oprócz własności sprężystych gruntu, jego ścinanie i masę, czyli inercję (siły bezwładności), oraz osiadanie podłoża w sąsiedztwie toru kolejowego. W pracy przebadano wpływ sił osiowych na wielkość prędkości krytycznych. Przeanalizowano też schematy uwzględniające zmienność masy i sztywności konstrukcji drogi szynowej oraz zmienność parametrów charakteryzujących podłoże w kierunku podłużnym.   Ruch pojazdu ze zmiennymi prędkościami po torze generuje również podłużną siłę ruchomą, wywołującą drgania podłużne konstrukcji nawierzchni. Zjawisko to może być szczególnie ważne w konstrukcjach mostowych. W pracy przebadano wpływ ruchomych sił stycznych do toru na odpowiedź dynamiczną nawierzchni i podtorza drogi szynowej biegnącej po gruncie oraz na moście. Zaprezentowano także uproszczony model do wstępnej analizy wpływu nierówności toru na zmianę prędkości koła.   Istotą prezentowanej monografii są analityczne rozwiązania dynamiczne od pionowych inercyjnych obciążeń ruchomych konstrukcji na podłożach odkształconych, a zasadniczym i oryginalnym elementem - analityczne wyznaczenie dynamicznych podłużnych sił krytycznych od inercyjnych obciążeń pionowych w układzie nawierzchnia, podtorze, ruchomy pociąg i otoczenie drogi kolejowej, a następnie wyznaczenie w takim modelu prędkości krytycznych.

Filozofia cywilizacji informacyjnej

Jacek Janowski

Zamiarem autora jest ukazanie alternatywnych potrzeb i możliwości rozwoju. Dyktatura technologiczna stała się dziś bezdyskusyjna, nawet kiedy traci na tym sam człowiek i jego człowieczeństwo. Tymczasem właściwie (w uniwersalnie sprawdzony sposób) lokując swoje nadzieje i umiejętnie kierując wysiłki, mamy wciąż szansę być kimś, być sobą i żyć u siebie. Siła dramatu narasta i trzeba się co prędzej opowiadać za życiem, aby nie dać się pochłonąć śmierci. Książka ma pomóc dostrzec i wyjawić ten dramat, nie zaś zagmatwać i zbagatelizować jego istotę.   Ze względu na wielorakie powiązanie i zmieniające się uwarunkowania problemów współczesnego świata, ważne jest by poniższych wypowiedzi nie wyrywać z całego ich kontekstu. Jego rozległość uniemożliwiła szczegółowe eksplikacje i egzemplifikacje. Autor wyszedł z klasycznego założenia, że sens szczegółu można dostrzec dopiero na tle znajomości ogółu. Mimo że życia nie starcza na zgłębienie wszystkich jego aspektów i fragmentów, należy zadbać o zorganizowane ukazywanie szerszych perspektyw. Z naukowego punktu widzenia trzeba dopuścić różne sposoby pozyskiwania egzystencjalnie wartościowej i fundamentalnie prawdziwościowej wiedzy.

Formy wspornikowe w architekturze domów indywidualnych

Wiesław Rokicki

Formy wspornikowe umożliwiają bardziej urozmaicone kształtowanie architektoniczne indywidualnych domów mieszkalnych. Ułatwiają też wprowadzenie różnorodnych kompozycji materiałowych. W poszukiwaniu odpowiedniej formy obiektów pojawił się kierunek polegający na projektowaniu budynków w wyraźnej spójności z logiką kształtowania strukturalnego. Nowatorska forma architektoniczno-konstrukcyjna to na pewno silny impuls do tworzenia oryginalnych kształtów, które będą inspirowały kolejnych twórców. Znaczącym aspektem w kształtowaniu wspornikowych domów indywidualnych jest ich subiektywny odbiór emocjonalny z oczywistą świadomością, że nowe architektoniczne formy przestrzenne z czasem powszednieją, co należałoby uznać za stan naturalny. Zgromadzenie takich przykładów w jednej pracy oraz ich uszeregowanie wskazuje na występowanie tendencji do wykorzystywania form wspornikowych we współczesnej, interdyscyplinarnej twórczości architektonicznej.

Hydraulic Systems in Heavy Construction Equipment

Paweł Ciężkowski, Jan Maciejewski, Adam Zawadzki

Książka jest angielskojęzycznym odpowiednikiem opracowania - Układy hydrauliczne w maszynach roboczych (OWPW, Warszawa 2021) The authors of the publication entitled "Hydraulic systems in heavy construction equipment", want to acquaint students of mechanical faculties and operators of working and construction machinery with the fundamental knowledge of the designing of hydraulic systems, both their cylinders and control elements. The manuscript presents information on hydrokinetic and hydrostatic hydraulic systems. The work discusses the basic components of hydraulic systems used in working machinery, in particular: hydraulic pumps and motors, cylinders, valves, directional control valves, accumulators. Chapter one of this book discusses the basic hydraulic components used in working machinery, their functions, purpose and presents basic calculations. Chapter two presents basic information on open, closed, constant output and constant power hydraulic systems. The ways of controlling the systems are discussed on the basis of hydraulic system diagrams. Chapter three presents current trends in drive systems used in working machines, i.e.: the driving mechanism, the turning mechanism, the rotation mechanism of the working attachment, and discusses the system of cooperation of the hydraulic cylinder with the working attachment working in the crank and lever system (chapter four). The manual presents a method for determining the forces and moments acting on work attachments generated by hydraulic cylinders (force) and hydraulic motors (torque). Chapter five is devoted to specialized control systems for work attachments in construction machinery. Chapter six presents basic information on maintenance and operation of hydraulic systems of working machinery, i.e.: unloading hydraulic systems, deaerating hydraulic systems, performing daily maintenance, replacing hydraulic components.

Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy gmin i województw

Eugeniusz Sobczak

Rozwój zrównoważony wyraża się w integracji wszystkich dziedzin rozwoju społeczno-gospodarczego, w tym spójności społecznej, rozwoju ekonomicznego i ochrony środowiska naturalnego, a jednocześnie ogranicza istniejące dysproporcje rozwojowe. W praktyce jest to trudne do osiągnięcia, ale wszystkie władze (rządy i samorządy) mają obowiązek uwzględniania harmonizacji przestrzennej w rozwoju regionów i krajów. Niniejsza praca ma im pomóc w tym trudnym zadaniu.