Akceptacja technologii IoT w inteligentnych miastach

Renata Walczak

Monografia pt. "Akceptacja technologii Internetu rzeczy w inteligentnych miastach" została zrealizowana na potrzeby Urzędu Miasta Płocka w ramach zrealizowanego przez autorkę projektu pt. "Identyfikacja czynników determinujących akceptację rozwiązań wykorzystujących sensory Internetu rzeczy jako elementu warunkującego projektowanie uniwersalne w inteligentnych miastach"; grant nr 23/WED/z/1119/2021 był finansowany przez Prezydenta Płocka w programie "Współpraca z uczelniami wyższymi". Władze dążą do przekształcenia Płocka w inteligentne miasto. Sukcesywnie wdrażane są nowe rozwiązania wykorzystujące technologie informatyczne. Coraz częściej stosuje się zasady projektowania uniwersalnego. Dane o zachowaniach mieszkańców mogą być przydatne dla lepszego zaprojektowania przestrzeni miejskiej, wiąże się to jednak z obserwacją życia miejskiego oraz wykorzystania technologii Internetu rzeczy do zbierania danych. W związku z tym, że mieszkańcy obawiają się o bezpieczeństwo swoje, danych oraz funkcjonowania miasta, władze Płocka zdecydowały o przeprowadzeniu badań społecznych pozwalających na ocenę obaw i zastrzeżeń mieszkańców. Celem badań przeprowadzonych w niniejszej pracy było wskazanie kluczowych czynników wpływających na akceptację wykorzystania danych przez urządzenia Internetu rzeczy, które zbierają dane dla potrzeb projektowania uniwersalnego w inteligentnych miastach, przy założeniu anonimowego przetwarzania danych w trybie Edge Computing. Zakres pracy obejmował analizę przedmiotowej literatury, przeprowadzenie badań ankietowych, budowę i analizę modelu statystycznego oraz przedstawienie zaleceń dla władz miasta. W roku 2021 przeprowadzono badania ankietowe wśród mieszkańców Płocka. W badaniach wzięło udział 150 mieszkańców. Struktura respondentów była zgodna ze strukturą populacji Płocka ze względu na wiek i płeć. Ankietę przeprowadziła specjalistyczna firma realizująca badania społeczne. Analiza danych ankietowych obejmowała statystyki opisowe, eksploracyjną analizę czynnikową, konfirmacyjną analizę czynnikową oraz budowę i analizę modelu strukturalnego. Wyniki analizy danych ankietowych wskazują, że społeczeństwo rozumie potrzeby osób z niepełnosprawnościami oraz popiera dostosowanie przestrzeni miejskiej dla wszystkich mieszkańców. Respondenci rozumieją, że dane pochodzące z urządzeń IoT (ang. Internet of Things, Internetu rzeczy) mogą być wykorzystane do celów projektowania uniwersalnego, i to popierają. Mimo zapewnienia, że dane zbierane są w trybie anonimowym, respondenci obawiają się o bezpieczeństwo swoje i danych. W modelu strukturalnym wykorzystano zmienne: empatię (podzieloną na empatię do osób o specjalnych potrzebach oraz zrozumienie konieczności dostosowania przestrzeni miejskiej do ich potrzeb), zaufanie do technologii, zaufanie do władz miasta, akceptację zbierania danych przez urządzenia IoT, akceptację technologii IoT, bezpieczeństwo i postrzeganą użyteczność technologii IoT. Model pozwolił na wyjaśnienie 86% wariancji. Najważniejszą zmienną modelu jest postrzegane bezpieczeństwo, które wpływa na pozostałe zmienne. Największe znaczenie w modelu mają wpływ bezpieczeństwa na zaufanie do technologii IoT, wpływ bezpieczeństwa na empatię w stosunku do osób o specjalnych potrzebach, wpływ empatii na zrozumienie potrzeby dostosowania miasta do potrzeb tych osób, wpływ zaufania do technologii IoT na zaufanie do władz miasta oraz wpływ bezpieczeństwa na postrzeganą użyteczność technologii. Średnie znaczenie miały wpływ bezpieczeństwa na zrozumienie dostosowania miasta do potrzeb osób o specjalnych potrzebach, wpływ tego zrozumienia na zaufanie do władz miasta i akceptację zbierania danych przez urządzenia IoT, na co również średni wpływ ma zrozumienie dla konieczności dostosowania miasta do potrzeb osób o specjalnych potrzebach. Model strukturalny przetestowano w rozbiciu na wiek, płeć i wykształcenie. Analiza wskazała, że kobiety wykazują się większą empatią w stosunku do osób o specjalnych potrzebach niż mężczyźni. Młodsza grupa mieszkańców (do 45 roku życia) jest bardziej świadoma problemów bezpieczeństwa technologii IoT, co ma wpływ na ich zaufanie do technologii. Zależność jest silniejsza dla grupy osób młodszych w stosunku do osób starszych. Wskazano też, że zaufanie do technologii ma większy wpływ na zaufanie do władz miasta w grupie osób młodszych. W przypadku analizy wpływu wykształcenia na akceptację technologii IoT wskazano, że wpływ ten jest niższy dla grupy osób z wykształceniem podstawowym i średnim w stosunku do grupy osób z wykształceniem wyższym. Przeprowadzona analiza mediacji wskazała, że empatia, zaufanie do władz miasta, zgoda na zbieranie danych z urządzeń IoT oraz użyteczność technologii są najważniejszymi mediatorami zależności między bezpieczeństwem a akceptacją technologii IoT. W wyniku przeprowadzonej analizy modelu strukturalnego wskazano istotne zalecenia dla władz miejskich. Najważniejsze jest zadbanie o bezpieczeństwo zbierania danych z urządzeń IoT oraz komunikowanie tego faktu. Edukacja i informowanie o stosowanych technologiach oraz o celu zbierania danych dla potrzeb projektowania uniwersalnego są kluczowe w uzyskaniu akceptacji dla zastosowania urządzeń IoT w mieście. Działania te mogą się przyczynić do podniesienia akceptacji dla władz miasta.

Introduction to Numerical Methods with 245 Solved Problems

Roman Z. Morawski, Andrzej Miękina

This textbook is the result of the authors' experience of teaching the undergraduate students of the Faculty of Electronics and Information Technology at Warsaw University of Technology in the period 1985-2025, and in particular - the students following the English-medium programmes of study offered there during last 30 years. It is composed of seven chapters devoted to basic numerical problems, such as accuracy of computation, approximation of functions, numerical differentiation and integration, solving algebraic and differential equations. Each chapter contains a short general introduction followed by a considerable number of solved numerical problems. The textbook may be useful for students attending any engineering-oriented course of numerical methods.

Modelowanie i ocena systemów transportu wewnętrznego oraz sterowanie procesami transportu wewnętrznego

Konrad Lewczuk

Organizacja i planowanie transportu wewnętrznego przestały być jedynie lokalnym problemem technologicznym, ale wpisały się w szerokie spektrum czynników definiujących dzisiejsze łańcuchy dostaw, a pośrednio jakość różnych aspektów życia. Badania nad tymi systemami są drogą do dalszego usprawnienia i zmniejszenia kosztów. Dlatego celem niniejszej monografii jest analiza systemów transportu wewnętrznego jako ustandaryzowanych, ale niezwykle różnorodnych systemów technicznych funkcjonujących w łańcuchach dostaw i krytycznie oddziałujących na ich sprawność i koszty. W monografii omówiono wybrane dotychczasowe osiągnięcia branżowe w zakresie projektowania i organizacji systemów transportu wewnętrznego, a także autorskie metody ich badania - w tym modelowania, symulacji, organizacji i oceny. Przeprowadzono dyskusję wybranych aspektów funkcjonowania tych systemów, która pozwala na nieco inne - szersze - spojrzenie na to zagadnienie. Transport wewnętrzny jest powszechnym, ale rzadko odczuwanym bezpośrednio przez odbiorców indywidualnych rodzajem działalności logistycznej. Jego rola jest jednak ogromna. Aby ocenić znaczenie transportu wewnętrznego dla dobrostanu społeczeństw, wystarczy rozejrzeć się wokoło i zauważyć, że praktycznie każda rzecz w naszym otoczeniu na różnych etapach wielokrotnie przechodziła przez systemy transportu wewnętrznego, aby finalnie móc spełniać swoją funkcję.

Regulacja systemu elektroenergetycznego

Jan Machowski

W monografii omówiono poszczególne kryteria oceny niezawodności systemu elektroenergetycznego wykorzystywane w analizach statycznych i dynamicznych wykonywanych do celów planowania w różnych horyzontach czasowych (krótko-, średnio- i długookresowych). Opracowanie jest adresowane do studentów i doktorantów kierunków związanych z elektrotechniką i elektroenergetyką, a także specjalistów zajmujących się sieciami elektroenergetycznymi najwyższych i wysokich napięć oraz osób, które chcą poszerzyć lub uporządkować swoją wiedzę dotyczącą planowania rozwoju systemu elektroenergetycznego. Prezentowane, trzecie wydanie, zostało uatualnione i rozszerzone o (stustronicową) część dotyczącą odnawialnych źródeł energii.

Finansjalizacja, interwencjonizm, rozwój

Leszek Jerzy Jasiński

W prezentowanej pracy przedstawiono trzy zagadnienia: szkodliwą dla stabilności gospodarczej finansjalizację, działania ekonomiczne rządu oraz wytyczanie kierunków rozwoju układu. Przeciwdziałanie niekorzystnym skutkom finansjalizacji i polityka rozwoju należą do zadań rządu. Dla sukcesu rozwojowego nie bez znaczenia jest stan systemu finansowego. W naszej analizie będziemy kierować następującymi zasadami. Po pierwsze, w gospodarce nie istnieją rozwiązania idealne, pojawiają się natomiast konstrukcje lepsze i gorsze. To, co jest zasadniczo korzystne, ma słabsze strony. Szukanie ekonomicznej doskonałości jest jałowe. Gotowych, dobrych, rozwiązań nie przynoszą badania teoretyczne. Udana praktyka wyłania się stopniowo, zgodnie z zasadą: szukaj, buduj i poprawiaj. Po drugie, polityka gospodarcza potrzebuje reguł, które nie zawsze są precyzyjne i w pełni skuteczne. Czasem należy je modyfikować stosownie do okoliczności. Po trzecie, zjawiska ekonomiczne wywołuje zwykle więcej niż jedna przyczyna. Trudno ustalić, z jaką siłą poszczególne przyczyny wpływają na wynik końcowy. Po czwarte, występuje niezgodność czasowa przyczyn i skutków. Nie jest więc łatwo przypisać zdarzeniom uznanym za efekty zdarzenia uważane za przyczyny. Po piąte, wskaźniki ekonomiczne obliczane na podstawie danych statystycznych nie budują pełnego obrazu sytuacji i nie wystarczają do ich wszechstronnej oceny.

Laboratorium badania surowców i form kosmetycznych

Tomasz Kobiela

Prezentowany skrypt napisali pracownicy Katedry Biotechnologii Środków Leczniczych i Kosmetyków z myślą o swoich studentach. Powinien on pomóc studentom w dostrzeżeniu i zrozumieniu zależności między świadomym przygotowywaniem form kosmetycznych a znajomością budowy chemicznej i właściwości fizykochemicznych używanych substancji.   Rozdział pierwszy zawiera wprowadzenie do tematyki laboratorium. W rozdziale drugim omówiono budowę i właściwości modyfikatorów reologii – niezbędnych do przygotowania stabilnych i wygodnych w aplikacji form kosmetycznych oraz związków powierzchniowo czynnych – stosowanych w żelach do mycia, szamponach i emulsjach. Wiele uwagi poświęcono także przeciwutleniaczom, związkom chroniącym przed promieniowaniem UV oraz konserwantom – głównie ze względu na studentów biotechnologii, dla których budowa i mechanizm działania związków biologicznie czynnych powinny być szczególnie interesujące.   W rozdziale trzecim zamieszczono receptury roztworów zawierających modyfikatory reologii, roztworów związków powierzchniowo czynnych oraz emulsji O/W i W/O. Świadomie zrezygnowano z umieszczania w recepturach informacji o działaniu poszczególnych ich składników na skórę oraz roli jaką pełnią w formulacji.   Rozdział czwarty został w całości poświęcony badaniom właściwości form kosmetycznych oraz ich stabilności fizykochemicznej i mikrobiologicznej. Zawarto w nim opis badań starzeniowych próbek kosmetyków w celu oceny ich stabilności w czasie i badań skuteczności działania konserwantów.   W opracowaniu omówiono także przykłady badań in vitro, ex vivo i in vivo form kosmetycznych oraz poszczególnych surowców, a także zaproponowano wybrane metody instrumentalne służące do oceny cytotoksyczności surowców i skuteczności działania produktów kosmetycznych.

Optical Information Processing

Agnieszka Siemion

This elaboration describes the exemplary material needed for Optical Information Processing laboratory exercises - the course at the Faculty of Physics at Warsaw University of Technology. The topics were chosen as complementary for a better understanding of the lecture and workshops. There are 7 laboratory exercises allowing to acquire practical knowledge about holography, optical setups and its numerical counterparts. All these problems are related to the optical information processing and performing such laboratory exercises can help to understand the processing and application of optical information. These experiments can be carried out during specializations connected to optics and photonics as advanced laboratory exercises. The first two exercises are related to interferometry and holography which can be used for example in detailed analysis of surface shape or deformations of objects. Holographic inspection of elements is a very precise method of measurement allowing to visualize micro changes or even internal defects. Then, the basics of operation in angular spectrum space is presented by performing spatial filtering, observing correlation and recording Fourier holograms. Deep understanding of processing images in frequency domain helps to carry out both optical setups and numerical algorithms. The majority of optical setups carried out on laboratories will be modelled numerically during the 6th laboratory. Numerical processing of optical signals is very important in practicing the understanding of what is the difference between discrete and continuous signals processing. The sampling theorem plays a great role in proper designing of optical signals. The last laboratory part corresponds to designing and exposing holograms that can be reconstructed in white light. The whole knowledge gathered during these classes should help with understanding the idea of optical processing of signals.

Zastosowanie rachunku wariacyjnego we współczesnej mechanice analitycznej

Krzysztof Arczewski, Józef Pietrucha

W opracowaniu omówiono: podstawy rachunku wariacyjnego, zagadnienia wariacyjne w ogólniejszej postaci, podstawowe pojęcia mechaniki analitycznej, zagadnienia dotyczące energii kinetycznej i potencjalnej, zasady wariacyjne, elementy mechaniki analitycznej w zmiennych kanonicznych, elementy teorii sterowania optymalnego oraz metody przybliżone.

Zagrożenia informacji w cyberprzestrzeni, cyberterroryzm

Jakub Kowalewski, Marian Kowalewski

Informacja jest strategicznym i biznesowym zasobem państwa i organizacji - dobrem i osiągnięciem, gwarantem postępu i rozwoju, ale niestety poza dobrem niesie ze sobą różnorodne zagrożenia. Powodem zdobywania i upowszechniania wiedzy na temat zagrożeń jest potrzeba budowy nowoczesnych metod, sposobów i narzędzi przeciwdziałających zagrożeniom i destrukcyjnemu oddziaływaniu na informację i systemy teleinformatyczne. Naprzeciw takim potrzebom wychodzi niniejsza książka. Jest ona próbą prezentacji zagrożeń informacji w cyberprzestrzeni, na jakie są narażone obecnie państwa, różne organizacje i obywatele. Jest próbą systemowego ujęcia i prezentacji narzędzi, form i rodzajów ataków na informację i zasoby teleinformatyczne, przestępstw popełnianych w cyberprztsrzeni, po najniebezpieczniejsze z nich, jakimi są cyberterroryzm i wojna w cyberprzestrzeni. Są to zagrożenia realne, obecnie występujące i z dnia na dzień narastające.

Procesy przenoszenia ciepła w zadaniach

Tomasz Kotkowski, Leszek Rudniak

Skrypt dotyczy zagadnień wymiany ciepła, analizowanych na przykładzie konkretnych problemów obliczeniowych. Przeznaczony jest dla studentów kierunku Inżynieria Chemiczna i Procesowa oraz pokrewnych kierunków technicznych.

Basics of Electrical Engineering, Electrotechnics, Electronics and Electric Machines

Antoni Szumanowski

This book is especially dedicated as the fundamental background knowledge, to the students of Hybrid and Electrical Vehicles, Engineering, provided by Warsaw University of Technology. Anyway, it seems, it could be also useful for other students of Mechanical and Electrical Engineering Faculties, participating in English lectures.

Wybrane zagadnienia budowy i projektowania dźwigów

Artur Jankowiak, Mirosław Szymański

W skrypcie przedstawiono problemy budowy i projektowania dźwigów. Treść opracowania pozwala na zapoznanie się z techniką dźwigową, budową ważniejszych zespołów dźwigów oraz zasadą ich pracy. Zaprezentowano ważniejsze reguły doboru wybranych komponentów oraz obliczania zespołów i układów dźwigów elektrycznych (ciernych cięgnowych) i dźwigów hydraulicznych. Zawarto też przykłady obliczeń i innych zagadnień (w tym formalnych), z którymi może się zetknąć inżynier mechanik pracujący w tej dziedzinie.

Metoda analizy bezpieczeństwa czynnego pojazdów kolejowych

Michał Opala

Praca dotyczy badania i oceny bezpieczeństwa jazdy pojazdów kolejowych w kontekście zagrożenia wykolejeniem. Przedstawiona metoda oceny bezpieczeństwa czynnego opiera się na analizie zespołu czynników wpływających na prawdopodobieństwo wypadku. Czynniki te to między innymi poziom drgań mierzony za pomocą sygnałów przyspieszenia nadwozia i wózków pojazdu, a także jego prędkość jazdy i położenie geograficzne względem newralgicznych obiektów inżynierskich znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie toru (np. tunele, wiadukty, rozjazdy, stacje kolejowe). W pracy omówiono m.in.: metody określania prawdopodobieństwa wystąpienia wypadku, zasady oceny bezpieczeństwa, system monitorowania bezpieczeństwa, zagadnienie prognozowania bezpieczeństwa biegowego pojazdu kolejowego w czasie ewolucji tribologicznego zużycia profili poprzecznych kół i szyn.

Mikrobiologia ogólna i przemysłowa. Ćwiczenia laboratoryjne

Jolanta Mierzejewska, Karolina Chreptowicz

Skrypt jest zbiorem instrukcji opracowanych przez pracowników Katedry Biotechnologii Środków Leczniczych i Kosmetyków PW do ćwiczeń laboratoryjnych w ramach przedmiotu „Mikrobiologia ogólna i przemysłowa – laboratorium”, który realizują studenci III roku kierunku Biotechnologia na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej.   Wykonując poszczególne ćwiczenia, studenci zapoznają się z podstawowymi technikami mikrobiologicznymi – m.in. z przygotowaniem podłoży mikrobiologicznych i ich sterylizacją, posiewem na podłoża stałe i płynne, izolowaniem wybranych grup mikroorganizmów z próbek środowiskowych, określaniem liczby mikroorganizmów, badaniem zdolności do produkcji hydrolaz, badaniem wrażliwości bakterii na wybrane substancje. Oprócz tego, stosując różnorodne metody barwienia i prowadząc obserwacje mikroskopowe, studenci zapoznają się z morfologią komórek bakteryjnych i grzybów mikroskopowych (głównie drożdży). Ponadto, studenci w trakcie ćwiczeń samodzielnie przeprowadzą wybrane procesy biotechnologiczne z wykorzystaniem mikroorganizmów.   W skrypcie studenci znajdą oprócz metodyki wykonania poszczególnych eksperymentów także podstawowe zagadnienia teoretyczne dotyczące każdego ćwiczenia. Ponadto, na końcu skryptu umieszczono spis pożywek i odczynników wykorzystywanych w ćwiczeniach, aby ułatwić realizację zaplanowanych zadań.

Uczące się systemy decyzyjne

Paweł Wawrzyński

Część I podręcznika stanowi wprowadzenie. Przedstawia w stopniu wystarczającym do dalszej lektury zagadnienia dotyczące sieci neuronowych, optymalizacji stochastycznej i programowania dynamicznego, czyli trzech podstawowych narzędzi służących do budowy systemów adaptacyjnych i uczących się. Część II jest poświęcona uczeniu się ze wzmocnieniem. Materiał został zaprezentowany w sposób zwarty i dlatego uzupełniono go rozległą bibliografią. W części III omówiono zagadnienia dotyczące sterowania adaptacyjnego, zaczynając od formalizmu służącego do opisu obiektów dynamicznych i teorii stabilności. Następnie przedstawiono koncepcję systemów adaptacyjnych z modelem referencyjnym oraz koncepcję samostrojących się regulatorów. W ostatniej części omówiono rzadziej stosowane alternatywne podejścia do zagadnienia.

Laboratorium obciążalności torów wielkoprądowych i zestyków

Łukasz Kolimas, Stanisław Kulas, Marek Piskała, Kazimierz Zgliński

Książka jest przewodnikiem do ćwiczeń laboratoryjnych prowadzonych w Instytucie Elektroenergetyki, których przedmiotem są badania aparatów prowadzone w trakcie ich projektowania - głównie w celu poznania i kontroli poszczególnych zespołów. Materiał skryptu zawiera ćwiczenia z wybranych zagadnień dotyczących badań nagrzewania torów wielkoprądowych aparatów elektrycznych, funkcjonowania i właściwości dynamicznych mechanizmów łączników oraz podstaw konstrukcji wybranych elementów aparatów elektrycznych.