Edukacyjne uwarunkowania rozwoju kreatywności

Krzysztof J. Szmidt

W prezentowanym tomie autor, pionier badań nad twórczością, zwłaszcza w kontekście edukacyjnym, zbiera wyniki swoich dotychczasowych refleksji. Czytelnik otrzymuje unikatową na polskim rynku publikację o twórczości, która zawiera opisy i analizę procesów twórczych, refleksję nad pedagogiką ich inspirowania i utrwalania, a także prezentację metod badania twórczości. Autor, zajmując się uwarunkowaniami edukacyjnymi twórczości, pokazuje również omawiane zagadnienie w szerszym kontekście społeczno-kulturowym - definiuje ważne czynniki wspierania twórczości jako postawy i sposobu działalności człowieka.

La néologie de l\'adjectif en français actuel

Alicja Kacprzak

Parmi de nombreux travaux traitant l’adjectif sous différents angles, force est de constater l’absence quasi complète d’études visant ses dernières tendances évolutives. Cet ouvrage présente l’image de la néologie adjectivale en français de nos jours ; par cela il rend compte de la dynamique de cette catégorie au début du IIIe millénaire. La recherche s’appuie sur un corpus d’unités adjectivales recueillies à partir de 2014/2015 au sein des observatoires de repérage semi-automatique des néologismes, le Logoscope et Néoveille, opérant dans les articles de presse stockés, grâce à l’application de la méthode de « dictionnaire de référence ou d'exclusion ». L’ensemble des adjectifs obtenus de cette façon a été par la suite soumis à une étude détaillée selon trois points de vue : formel, sémantique et pragmatique.   Ces analyses donnent lieu à la constatation que l’adjectif néologique en français actuel constitue un phénomène lexical riche et complexe. Les unités nouvelles sont obtenues essentiellement grâce à des procédés lexicogéniques traditionnels, mais certaines particularités se manifestent aussi, soit par la sélection inhabituelle de certains morphèmes dérivatifs, soit par le recours à des instruments de formation originaux. Les modèles sémantiques de contraste, d’intensité et d’approximation, qui apparaissent comme particulièrement puissants dans le corpus étudié, dans une large mesure sous-tendent la créativité adjectivale contemporaine, tout en correspondant à des fonctions auxquelles les adjectifs nouvellement créés sont dévolus.  

Znaczenie wykorzystania paliw alternatywnych w transporcie samochodowym dla rozwoju gospodarki niskoemisyjnej Unii Europejskiej

Urszula Motowidlak

Monografia poświęcona jest analizie potrzeb energetycznych transportu samochodowego Unii Europejskiej w zakresie możliwości wykorzystania paliw alternatywnych. W badaniach skoncentrowano się na poszukiwaniu zależności między strategią rozwoju gospodarki niskoemisyjnej a kierunkami zmian popytu na paliwa w transporcie samochodowym. Zależności te zostały wykorzystane do budowy modelu funkcjonowania transportu samochodowego, umożliwiającego badanie efektów zastosowania paliw alternatywnych w tej gałęzi transportu w wymiarze ekonomicznym, środowiskowym, społecznym i w zakresie bezpieczeństwa dostaw paliw transportowych. Skonstruowany model stanowi narzędzie do oceny możliwości rozwoju gospodarki niskoemisyjnej w wyniku wykorzystania paliw alternatywnych w transporcie samochodowym. 

Humanizacja pracy w warunkach współczesnego ładu gospodarczego

Konrad Kubala, Łukasz Kutyło

 W publikacji zostały poruszone najważniejsze dylematy, jakie dziś wiążą się z szeroko rozumianym światem pracy. W swych rozważaniach autorzy koncentrują się m.in. na zagadnieniach dotyczących różnych form partycypacji pracowniczej. Mimo że na gruncie dyskursu neoliberalnego za główny cel funkcjonowania przedsiębiorstwa uznano generowanie zysku, a wszelką aktywność prospołeczną traktowano jako zbędną, to okazuje się, że ta wizja działalności gospodarczej jest nazbyt uproszczona. Pojawia się coraz więcej dowodów, że istnieje koherencja między podmiotowym traktowaniem pracowników, włączaniem ich w decyzje podejmowane przez firmę a osiągnięciami przedsiębiorstwa. Sama partycypacja zaś pozostaje kolejną próbą realizacji w życiu społecznym wartości, które są głęboko zakorzenione w kulturze Zachodu. Przedmiotem zainteresowania autorów stały się formy reprezentacji pracowniczej. Nacisk położony został na funkcjonowanie związków zawodowych w realiach typowych dla współczesnej rzeczywistości rynkowej. Porusza się również zagadnienia związane z pracą, zarządzaniem, zastosowaniem nowoczesnych technologii w świecie przedsiębiorstw ‒ jak pogodzić ludzkie potrzeby, związane m.in. z bezpieczeństwem, pragnieniem bliskości, współpracy, z napięciem generowanym przez mechanizmy rynkowe. Aby skutecznie rywalizować ze sobą firmy muszą być coraz bardziej elastyczne, skłonne do podejmowania szybkich decyzji. Gdzie w tym wszystkim miejsce dla człowieka, dla jego podmiotowości, dla humanizacji stosunków pracy?

Znajdź z polskim wspólny język. Fonetyka w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Poradnik metodyczny

Michalina Biernacka

Prezentowana publikacja to praktyczny poradnik dla nauczycieli języka polskiego jako obcego/drugiego, a szczególnie dla młodych lektorów, rozpoczynających zawodową karierę, zarówno polonistów, jak i neofilologów. Informuje o spodziewanych trudnościach w nauczaniu podsystemu fonicznego (norma językowa, błąd i sposoby korekty, tzw. miejsca trudne), omawia rolę, jaką fonetyka odgrywa w przyswajaniu innych podsystemów języka i podsumowuje wiedzę z zakresu kształcenia kompetencji fonologicznej uczących się (wraz z czynnikami implikującymi jej nabywanie). Szczególnie przyjrzano się fonetyce korektywnej, opisano podstawowe zasady nauczania, wybrane metody i techniki kształcenia słuchu mownego oraz wymowy cudzoziemców, a także sposoby wykorzystania niestandardowych technik pracy, np. logopedycznych, opartych na tekstach kultury czy podejściu komunikacyjnym. 

Предпереводческий анализ текста как первый этап стихотворного перевода

Anna Bednarczyk

Переводчик должен ответить на вопрос «что перевести?», а значит определить «какие у него доминанты» и «как перевести?», то есть «какие имеются возможности перевода?», но, прежде всего, он должен знать «почему?» принимает именно такие, а не иные решения, которые мотивированы вопросом о причине и цели предпринимаемых действий. Причина, а значит то, что принуждает меня – переводчика искать потенциальные соответствия и прибегать к трансформациям и цель, а значит то, чего я хочу достичь, прибегая именно к этим манипуляциям. С определением цели связано определение собственной переводческой мотивировки, результатом чего являются принимаемые в процессе перевода, осознанные (осведомляемые себе самому) решения. Из Завершения В польской переводоведческой литературе не существует ни одна книга, анализирующая произведения художественной литературы как исходные тексты, с избранной Автором точки зрения (тем более с русско-польским материалом, анализируемом на основе собственных переводов) [...] Существующие сегодня на рынке работы, занимающиеся деятельностью переводчика (в том числе предпереводческому анализу), относятся исключительно к письменному переводу специализированных текстов. Таким образом исследования Анны Беднарчик заполняют лакуну и в области дидактики перевода. Из рецензии д-ра филолог, наук проф. Дороты Урбанек

Psalmy polskie czasu reformy. Tetrapla łódzka na 500 lat Reformacji

Danuta Kowalska, Krystyna Płachcińska, Jarosław Płuciennik

Pamiątkowe wydanie na 500-lecie Reformacji czterech ówczesnych polskich tłumaczeń psalmów powstało w Łodzi. Chcieliśmy, by przybrało formę tetrapli, to znaczy, że na jednej stronicy wydrukowane są cztery wersje psalmów: parafrazy poetyckiej Jana Kochanowskiego (1579) i trzech tłumaczeń: Biblii brzeskiej (1563), psalmów Wujka (1594) oraz Biblii gdańskiej (1632). Jednak układ parafrazy Kochanowskiego czyni takie przedsięwzięcie bardzo dyskusyjnym, liczba wersów bardzo czasami odbiega od pozostałych wersji. Ze względów także estetycznych musieliśmy z tego pierwotnego projektu zrezygnować, nie rezygnując z poczwórności selekcji. W naszym wyborze widać ekumeniczny charakter projektu. Dwie wersje są protestanckie, jedna uważana za ponadwyznaniową i jedna katolicka. Czytelnik może łatwo porównać te wersje i samodzielnie obcować z pięknem języka polskiego z okresu narodzin nowożytności.

Wymiary, konteksty i wzory karier. Proces stawania się sportowcem przez osoby z niepełnosprawnością fizyczną - analiza społecznych mechanizmów (re)konstruowania tożsamości

Jakub Niedbalski

Autor książki rekonstruuje doświadczenia i działania składające się na wieloetapowy proces „stawania się” sportowcem przez osobę niepełnosprawną. Proces ten, będący zasadniczym przedmiotem podjętych analiz, został przedstawiony w jak najszerszych ramach strukturalno-instytucjonalnych, podając uwarunkowania i konteksty głównego działania, a więc sportu. Wyniki badań obrazują, iż proces „stawania się” sportowcem przebiega w sieci społecznych powiązań, ale także ograniczeń, które jednostki napotyka, odpowiednio adaptuje i oswaja. Na kolejnych etapach podążania określoną drogą osoba niepełnosprawna jest wystawiana na różnego rodzaju próby (takie jak ocena przez innych, publiczne wystąpienia czy pokonywanie własnych słabości) a ich pozytywne przejście i osiągane gratyfikacje zwiększają intensywność jej angażowania się w uprawianie sportu. Jest to działanie umożliwiające przedefiniowane nie tylko postrzegania siebie w sposób subiektywny, lecz także dokonanie rekonstrukcji jaźni społecznej, czyli „przestrojenia” wizji siebie w oczach innych. Człowiek niepełnosprawny pod wpływem zaangażowania w sport zmienia zarówno swój ogląd rzeczywistości, jak i sposób myślenia o sobie pozostałych aktorów społecznych.

Sztuka Afryki. Afrykańska tradycja - afrykańska nowoczesność

Aneta Pawłowska, Julia Sowińska-Heim

Publikacja porusza ważne kwestie dotyczące historii sztuki Afryki prezentowanej z perspektywy tradycji i nowoczesności. Autorzy podjęli próbę diagnozy najważniejszych zagadnień powstających na styku tych dwóch perspektyw. a także poruszyli problematykę sztuki i polityki oraz spraw społecznych i tożsamościowych Afryki. Teksty odnoszą się zarówno do przeszłych. jak i współczesnych osiągnięć sztuki Afrykanów - tworzonej na terenie Afryki i poza jej granicami. Czytelnik w toku rozważań ma szansę wkroczyć w szerokie spektrum zagadnień współczesnej afrykanistyki. w tym np. skonfrontować się z tezą. że kierunek przemian kulturowych w Afryce wyznacza proces zatracania sakralnego charakteru współcześnie tworzonych obiektów sztuki na rzecz ich funkcji estetycznych i przejmowania przez sztukę roli narzędzia manifestowania postaw i sygnalizacji współczesnych problemów (sztuka jako sprzeciw społeczny. jako manifestacja tożsamości). 

Czego chce współczesna kobieta? Problematyka kobieca na łamach polskiej prasy w Łodzi przełomu XIX i XX wieku

Marta Sikorska-Kowalska

 Antologii tekstów poświęconych problematyce kobiecej z przełomu XIX i XX wieku, za tytuł posłużyło pytanie, które nigdy nie straci na aktualności: „Czego chce współczesna kobieta?” - artykuł, w którym próbowano rozstrzygnąć to zagadnienie ukazał się w „Kurierze Łódzkim” z 1908 r. Próbowano w nim rozstrzygnąć to zagadnienie na łamach „Kuriera Łódzkiego” z 1908 r. Podkreślano w nim, że kobiety są twórcami kultury i bez nich nie dokonają się przemiany cywilizacyjne, a Polska nie odzyska niepodległości. W szczególności kobiety zażądały prawa do pracy, rozporządzania swoim majątkiem, wolności, równości, szacunku. Część artykułów dotyczy wychowania oraz edukacji kobiet, m. in. problemów łódzkich gimnazjów żeńskich, dopuszczenia kobiet do studiów wyższych. Zamieszczono też teksty z zakresu higieny kobiety i macierzyństwa. Poświęcono także rozdział pracy kobiet – ukazuje on ciężkie warunki pracy robotnic oraz ustawodawstwo fabryczne. Praca prezentuje również publicystykę poświęconą walce z prostytucją oraz handlem żywym towarem. Część wydawnictwa poświęcona jest modzie oraz walce z gorsetem, który niszczył zdrowie kobiety. Pokazano, że nowe trendy w modzie należały do ważnych tematów podejmowanych przez ówczesną publicystkę, również tę prowincjonalną.

Komunikacyjne aspekty tekstów pisanych przez osoby z dysfunkcją słuchu

Katarzyna Jachimowska

Książka podejmuje temat bardzo ciekawy poznawczo i ważny społecznie. Może stać się istotnym głosem w dyskusji nad zagadnieniami związanymi z komunikacją interpersonalną, zwłaszcza z tą jej formą, która dotyczy porozumiewania się osób z dysfunkcją słuchu ze słyszącymi. Autorka ma całkowitą rację, kiedy pisze: „Znaczenie komunikowania uświadamiamy sobie szczególnie wtedy, gdy zetkniemy się z problemem jego braku (np. w przypadkach mutyzmu całkowitego lub autyzmu) czy zakłóceń i barier w komunikacji wynikających z dysfunkcji, np. słuchu”. Katarzyna Jachimowska nie tylko doskonale rozumie, jak bardzo komunikacja międzyludzka stanowi skomplikowaną i heterogeniczną sieć powiązań werbalnych i niewerbalnych, ale ma również świadomość – co niezwykle rzetelnie prezentuje w toku swoich wywodów – na jakie trudności w procesie wymiany myśli i słów napotykają osoby z uszkodzonym słuchem. Autorka, dokonując opisów, analiz i interpretacji, czyni to w sposób retorycznie jasny, przekonujący i interesujący zarazem. Można powiedzieć, że realizuje starożytną zasadę: docere, delectare, movere, oczywiście z naciskiem na nauczanie. 

Pokolenia na rynku pracy

Anna Rogozińska-Pawełczyk

W publikacji ukazano mechanizmy odpowiedzialne za kreowanie sytuacji kolejnych pokoleń na rynku pracy oraz różnorodne jej przyczyny związane z bieżącą koniunkturą i aktualnymi przemianami gospodarczymi. Choć polski rynek pracy jest nadal rynkiem pracodawcy, to wciąż trudno przedsiębiorcom znaleźć dobrego pracownika. Przyczyną tych trudności jest zwykle niedopasowanie kompetencji kandydatów do oczekiwań pracodawców. Unia Europejska podejmuje kolejne kroki w celu ustanowienia gwarancji zatrudnienia dla ludzi młodych, skupiając uwagę państw członkowskich na tej właśnie grupie społecznej, jednak europejskie społeczeństwa starzeją się i od dawna wskazuje się na konieczność utrzymania dojrzałych pracowników jak najdłużej na rynku pracy. Zostały opisane trzy grupy pokoleniowe: młodzi absolwenci szkół wchodzący bądź w niedalekiej przyszłości zamierzający wejść na rynek pracy; pracownicy już od lat odnajdujący się zawodowo na rynku oraz osoby w wieku 40, 50 lat, które musiały sobie poradzić z okresem przejściowym po 1989 r., problemem bezrobocia, a także włączeniem do nowego systemu emerytalnego. Zwrócono uwagę, że gdy nie przybywa miejsc pracy na rynku, młodzi opuszczający szkoły i uniwersytety są w gorszej sytuacji na rynku niż osoby ze starszych pokoleń, którym udało się zdobyć zatrudnienie jeszcze przed nastąpieniem ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego. 

Przeludnienie więzień w Polsce - przyczyny, następstwa i możliwości przeciwdziałania

Aldona Nawój-Śleszyński

Celem opracowania jest zdiagnozowanie przeludnienia więziennego w latach 2000–2010 w Polsce. Treścią diagnozy są jego aspekty fenomenologiczne, etiologiczne, prognostyczne. Przybliżony został obszar zagrożeń, które generuje przeludnienie więzienne, oraz dokonano oceny szans i możliwości zapobiegania temu zjawisku, a także jego negatywnym skutkom. 

Społeczne światy. Teoria - empiria - metody badań. Na przykładzie świata wspinaczki

Anna Kacperczyk

Autorka podejmuje tematykę coraz bardziej popularnej działalności sportowej, rekreacyjnej oraz hobbystycznej, jaką jest wspinanie. Opisywana wspólnota „ludzi gór” jest tu pretekstem do pokazania pewnych ogólnych zjawisk i procesów społecznych, możliwych do uchwycenia przy pomocy teorii światów społecznych. Książka ukazuje złożone procesy tworzenia się i podtrzymywania światów społecznych na przykładzie analizy konkretnego społecznego świata – świata wspinaczki. Równocześnie stanowi prezentację efektywnych metod badania światów społecznych. Autorka stosuje cały zestaw strategii analityczno-badawczych – od etnografii, przez autoetnografię, elementy metody biograficznej, analizy dyskursu, po netnografię – podporządkowanych metodologii teorii ugruntowanej, by jak najpełniej opisać społeczny świat wspinaczy. Książka, będąca zbliżeniem zarówno do świata wspinaczki, jak i do teorii światów społecznych, może zainteresować socjologów, antropologów, etnologów, pedagogów i badaczy społecznych, którzy kierują swoją uwagę na złożone i dynamiczne całości społeczne oraz sposoby ich poznawania. Interesujące treści mogą też w niej znaleźć dla siebie studenci tych dyscyplin, chcący zapoznać się z pewnym typem badań, usiłującym opisać światy społeczne, wykorzystując do tego celu różne podejścia badawcze. Pierwsza część pracy może także zainteresować samych wspinaczy, pozwalając im przyjrzeć się własnemu społecznemu światu z nieco innej perspektywy – oczami socjologa.  

Samorząd terytorialny w budowie społeczeństwa informacyjnego w Polsce

Paweł A. Nowak

Budowa społeczeństwa informacyjnego została wskazana jako jeden z priorytetów rozwojowych Unii Europejskiej na najbliższą dekadę. W prezentowanej monografii Czytelnicy znajdą nie tylko definicję społeczeństwa informacyjnego oraz wyjaśnienie jego roli w rozwoju społecznym i gospodarczym XXI wieku, lecz także opis sieci powiązań, zadań i interesów różnych podmiotów administracji publicznej zaangażowanych w proces jego budowy w Polsce. Autor, wykorzystując swoje przygotowanie teoretyczne oraz wiedzę praktyczną, szczególną uwagę poświęcił bieżącym i planowanym działaniom samorządu terytorialnego na rzecz tworzenia społeczeństwa informacyjnego. Książka została napisana przede wszystkim z myślą o pracownikach samorządu terytorialnego i administracji publicznej. Może być również interesującym uzupełnieniem wiedzy dla osób zainteresowanych praktycznymi aspektami wykorzystania technologii informatycznych.

Imaginauci. Pismo wyobraźni w poezji Bolesława Leśmiana, Józefa Czechowicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Nowaka

Anita Jarzyna

Książka przynosi opis XX-wiecznych dziejów kategorii wyobraźni oraz przedstawia jej funkcje w poezji Bolesława Leśmiana, Józefa Czechowicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Tadeusza Nowaka. Zestawiając czterech wskazanych twórców, autorka wytyczyła imaginatywną linię w historii polskiej literatury minionego wieku, biegnie ona w poprzek dotychczasowych uporządkowań. Anita Jarzyna przyjęła, że pierwszym tematem twórczości interesujących ją autorów jest wyobraźnia. Jako że wszyscy oni unikają metarefleksji, badawczemu oglądowi poddała obrazy i tematy, z których wyprowadziła autorską koncepcję pisma wyobraźni, zaświadcza ono o stwórczej, apotropeicznej mocy języka. Autorka ukazuje, jak wiersze w nim zapisane stają się swego rodzaju autotematyczną opowieścią. Książka zdaje sprawę z badań zakrojonych z rozmachem i rzetelnie przeprowadzonych. Znakomicie poświadcza rozległą erudycję, świetny słuch literacki i nieprzeciętny talent interpretacyjny autorki. Jest świadectwem lektury uważnej i wnikliwej – skoncentrowanej na wierszach, wsłuchanej w ich niepowtarzalną dykcję, wiernej wziętym na warsztat idiomom poetyckiej wyobraźni. Jednocześnie ta zorientowana interpretacyjnie i pozostająca „blisko wiersza” lektura wnosi istotne novum w historycznoliteracką wiedzę o jednym z kluczowych nurtów polskiej liryki nowoczesnej i może okazać się istotnym elementem całościowego obrazu polskiego modernizmu – obrazu, którym wciąż nie dysponujemy. z recenzji prof. dr. hab. Pawła Próchniaka