Autopromocja, autoprezentacja, wizerunek w mediach masowych. T. 3

red. Aleksandra Kalisz, red. Ewelina Tyc

Kolejny – trzeci – tom z serii autopromocyjnej pt. Autopromocja, autoprezentacja, wizerunek w mediach masowych stanowi zbiór artykułów, które tym razem strategii kreowania wizerunku poszukują właśnie w mediach masowych. W tej niezwykle chłonnej przestrzeni dojrzeć można bowiem realizacje rozmaitych strategii autopromocyjnych przyjmowanych przez tych, którzy wszelkimi możliwymi sposobami próbują zaistnieć w świadomości czytelnika, słuchacza czy widza. Przywołane taktyki są zatem nie tylko asumptem do podjęcia refleksji nad rozmaitymi jednostkami czy grupami społecznymi wykorzystującymi przestrzeń publiczną w celu promowania własnego wizerunku, lecz także doskonałym punktem wyjścia do analizy obranej przestrzeni medialnej, w której za sprawą słowa i obrazu dokonuje się prezentacja określonych postaw. Mamy nadzieję, że teksty, które oddajemy w Państwa ręce zainteresują, pobudzą do refleksji i będą inspiracją do odkrywania dyskursu autopromocyjnego.

"Chowanna" 2017. T. 2 (49): Zagadnienie oporu w perspektywie interdyscyplinarnej - między emancypacją a stagnacją

red. Ewa Bielska, Ewa Syrek

Część monograficzna tomu 2/2017 „Chowanny” pod redakcją Ewy Bielskiej została zatytułowana Zagadnienie oporu w perspektywie  interdyscyplinarnej –  między emanacją a stagnacją. Jej celem jest utworzenie interdyscyplinarnego forum wymiany refleksji dotyczącej kategorii oporu. Efektem współpracy z licznym gronem badaczy tejże problematyki reprezentujących dyscypliny takie, jak psychologia, socjologia, pedagogika, jest możliwość zaprezentowania zróżnicowanych kontekstów ulokowania refleksji nad oporem we współczesnych naukach społecznych. Egzemplifikacje dotyczą tutaj refleksji w studiach z zakresu psychologii klinicznej, psychoterapii, teorii i praktyki profesji pomocowych,  studiów z zakresu resocjalizacji i szeroko rozumianej teorii i praktyki związanej z treatment (czy też differentia treatment). Podjęte rozważania problematyki oporu odnoszą się także do socjologicznego ujęcia praktyk kulturowych o charakterze kontestacji, oporu wobec zmiany w przestrzeni edukacyjnej oraz oporu wobec normatywnych matryc kulturowych. Część tekstów rozporoszonych tomu tematycznie odnosi się m.in. do takich zagadnień, jak stosunek studentów pedagogiki do wybranych instytucji kontroli społecznej, satysfakcja młodzieży akademickiej ze sposobu funkcjonowania jej rodziny pochodzenia, medialne wzory kultury zdrowotnej, aktywność fizyczna, percepcja lęku przed śmiercią, zdrowotne i społeczne zagrożenia wynikające z uzależnień od czynności, pojęcie uzależnienia w środowisku lokalnym, peryferie społeczne jako przestrzeń profilaktyki zachowań ryzykownych, kulturowe źródła dydaktyki szkolnej, osobisty w perspektywie modelu elastyczności psychologicznej.

"Logopedia Silesiana" 2018. T. 7

Olga Przybyla

Sumienna i uważna obserwacja osób napotykających bariery w porozumiewaniu się to codzienność praktyki logopedycznej. Terapeuta krok po kroku analizuje sposoby funkcjonowania jednostki w kontaktach z otoczeniem, poszukując interpretacji dla ich rozpoznania i opisu. Dąży do odkrycia zespołu przyczyn występujących trudności w komunikowaniu się, gdyż ma świadomość, że natura, jakość i stan umiejętności tworzenia relacji człowieka z otaczającą go rzeczywistością są wielorako uwarunkowane. Budowanie programów terapii zaburzeń w porozumiewaniu się zarówno werbalnym, jak i niewerbalnym wymaga wiedzy lingwistycznej, biologicznych podstaw teoretycznych dotyczących rozwoju i funkcjonowaniu człowieka oraz znajomości mechanizmów psychologicznych i aspektów społeczno-pedagogicznych. Na procedurę logopedyczną składa się rozwijanie wszystkich typów kompetencji – komunikacyjnej, poznawczej (kulturowej) i językowej. Zasadnicze znaczenie dla rozumienia rzeczywistości ma rozumienie języka. Interdyscyplinarne kierunki badań logopedycznych pokazują, jak różnorodne, złożone i nierzadko dyskretne bywają czynniki wpływające na możliwości komunikowania się i stan rozwoju mowy. Tradycyjnie tematykę „Logopedii Silesiany” wyznaczają doświadczenia naukowo-badawcze i zawodowe autorów, które gromadzili, obserwując trudności w komunikacji językowej mówionej i pisanej dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Po raz kolejny idea rozpoznawania natury zaburzeń mowy połączyła znamienitych badaczy w dążeniu do opisu mowy zarówno w jej specyficznych, jak i w niespecyficznych kontekstach. (fragment Wstępu)

"Nowa Biblioteka. New Library. Usługi, Technologie Informacyjne i Media" 2018, nr 3 (30): Książka regionalna

red. Katarzyna Tałuć

Publikowany numer czasopisma „Nowa Biblioteka” poświęcony jest książce regionalnej w ujęciu synchronicznym i diachronicznym. Autorki zamieszczonych tekstów swoją uwagę skoncentrowały na analizie zbiorów i działalności wydawniczej bibliotek funkcjonujących w danym regionie, z uwzględnieniem np. obecności w ich zbiorach publikacji o tematyce regionalnej (Bernadeta Iwańska-Cieślik: Biblioteki stowarzyszeniowe we Włocławku w latach 1815–1918; Beata Langer: Serie wydawnicze publikowane przez wybrane biblioteki wojewódzkie w latach 2000–2015). Do tej grupy wypowiedzi należy zaliczyć również dwa komunikaty o przedsięwzięciach z zakresu edukacji regionalnej zainicjonowanych przez pracowników „Biblioteki pod Atlantami” w Wałbrzychu (Iwona Bany, Sława Janiszewska: Formy edukacji regionalnej w „Bibliotece pod Atlantami” w Wałbrzychu, Agnieszka Heidinger, Iwona Bany: Kultywowanie pamięci o Marianie Jachimowiczu przez „Bibliotekę pod Atlantami” w Wałbrzychu). Agata Arkabus (Treści z zakresu edukacji regionalnej w podstawach programowych w latach 1999–2017) i Adriana Piechota (Źródła informacji w pracy nauczyciela regionalisty na przykładzie Gimnazjum nr 9 w Bytomiu) zanalizowały stopień obecności oraz sposoby wykorzystania treści regionalnych w pracy nauczycieli. Jedno ze źródeł mogących stanowić pomoc w inicjatywach edukacyjnych omówiła Marzena Przybysz w artykule Działalność Zespołu ds. Bibliografii Regionalnej na rzecz popularyzacji wiedzy o regionie). Na celowe wykorzystanie publikacji o tematyce lokalnej, przypisujące książce regionalnej określone funkcje, zwróciły uwagę Bogumiła Warząchowska oraz Nikoleta Saluk. Pierwsza autorka w artykule „Książka zła” – edukacyjne funkcje czasopism katolickich w II Rzeczypospolitej na przykładzie periodyków diecezji katowickiej (prolegomena) dokonała analizy zawartości czasopism katolickich wydawanych w diecezji katowickiej o okresie II Rzeczypospolitej. Zaprezentowała artykuły, które traktowały książkę jako narzędzie w realizacji określonych zadań. Nikoleta Saluk w tekście Funkcje książek i prasy regionalnej w sieci. Studium przypadku na wybranych przykładach opisała funkcjonowanie książki i obecność informacji o niej w lokalnych mediach sieciowych. Lucyna Sadzikowska (Nadskawie. A literary anthology, that is a literary bouquet of flowers from the region of Wadowice) dokonała wnikliwej analizy historycznoliterackiej antologii, na którą złożyły się teksty autorów związanych z regionem wadowickim. W numerze 3/2018 zamieszczono siedem  sprawozdań i cztery recenzje.

"Wortfolge. Szyk Słów" 2017, nr 1

red. Robert Rduch

Czasopismo naukowe „Wortfolge. Szyk Słów”, wydawane przez Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, będzie się ukazywać raz w roku w wersji drukowanej i elektronicznej. Niemiecko-polski tytuł oznacza, że periodyk stawia sobie za cel nie tylko przedstawianie i upowszechnianie problemów literatury, języka i kultury niemieckojęzycznego obszaru językowego, lecz także pośredniczenie w wymianie myśli między humanistyką niemiecką i polską oraz komparatystyczne podejście do prezentowanych zagadnień. Czasopismo będzie miało charakter interdyscyplinarny, ale pozostanie wierne podstawowym obszarom filologii: językoznawstwu i literaturoznawstwu. Skierowane jest przede wszystkim do przedstawicieli humanistyki uniwersyteckiej oraz wszystkich zainteresowanych literaturą, kulturą i językiem niemieckim.

Władysław Sebyła. Lektury

red. Joanna Kisiel, red. Elżbieta Wróbel

Tom zbiorowy Władysław Sebyła. Lektury to wielogłosowa i wielowymiarowa monografia twórczości katastroficznego poety dwudziestolecia międzywojennego, podejmująca nowe możliwości czytania tej intrygującej poezji, odkrywająca jej niezwykły potencjał interpretacyjny i różnorodne powiązania z tradycją liryki polskiej. Książka jest świadectwem wielorakich autorskich lektur, przyjmujących różne metodologiczne podstawy, mnożących interpretacyjne konteksty. Przynosi pierwszy tak wielostronny opis fenomenu dzieła, myśli i wyobraźni Władysława Sebyły, wzbogacony o szkice poświęcone jego twórczości dramatycznej i krytycznoliterackiej. Kluczem do opisania swoistości dorobku poety jest zdarzenie interpretacyjne, mikrologiczna lektura, fascynujące i odkrywcze spotkanie z tekstem, dlatego tak ważną rolę pełnią w tomie analizy i interpretacje pojedynczych utworów, za każdym razem na nowo oświetlające całość dzieła poety. Książka Władysław Sebyła. Lektury przeznaczona jest zarówno dla badaczy i studentów literatury, jak i wszystkich osób zainteresowanych dwudziestowieczną poezją.

"da die Tränen der Frauen stark genug sein werden...". Zum Bild der Frau im Erzählwerk Ina Seidels

Nina Nowara-Matusik

Bohaterkami tej książki są kobiety: niemiecka pisarka Ina Seidel oraz wykreowane przez nią wizerunki kobiet. Twórczość pisarki, percypowana do tej pory w kontekście literatury nazistowskich Niemiec, odczytywana jest tym razem inaczej. Sytuując analizowane utwory w kontekście teorii płci aktualnych w okresie Republiki Weimarskiej (szwajcarskiego antropologa Johanna Jakoba Bachofena, niemieckiego socjologa Georga Simmla oraz czołowych przedstawicielek ruchu kobiecego w Niemczech, Heleny Lange i Gertrudy Bäumer), autorka pracy udowadnia, iż pisarstwo Iny Seidel wpisuje się w estetykę „zezującego spojrzenia” (Sigrid Weigel): poruszając się w ramach tradycyjnej topografii płci, pisarka poszukuje jednocześnie drogi do emancypacji kobiety. Przyznając kategorii macierzyństwa rolę nadrzędną, Seidel wydobywa jego emancypacyjny potencjał, udowadniając, że to właśnie ono może stać się specyficzną kobiecą bronią, a nawet środkiem do zdobycia władzy.   „Publikacja Pani Nowary-Matusik znajdzie zainteresowanie wśród literaturoznawców, kulturoznawców i historyków literatury. Monografia odkrywa nieznane szerszemu gronu czytelniczemu dzieło prozatorskie Iny Seidel, odwołuje się do aktualnego dzisiaj dyskursu kobiecości i definiowania ról społecznych, przywołując jednocześnie przykłady historyczno-literackie. […] Monografia stanowi przyczynek do dalszych badań nad kobiecością i męskością i otwiera kolejne perspektywy badawcze […]”. (Z recenzji dr hab. Anny Gajdis)

"Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych". T. 21, nr 2/2015: Interdyscyplinarność w opiece i wsparciu osób niepełnosprawnych

red. Sylwia Wrona, Jerzy Rottermund

Kolejny numer „Problemów Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych”, pt. Interdyscyplinarność w opiece i wsparciu osób niepełnosprawnych (2/2015, tom 21) pod redakcją Sylwii Wrony i Jerzego Rottermunda, zawiera dziewięć artykułów, w których autorzy dzielą się swoim doświadczeniem zawodowym, wskazując jednocześnie na konieczność podejmowania zadań i adekwatnych terapii dla poprawy jakości życia osób będących w potrzebie. Kryterium doboru publikacji do przedłożonego tomu mieści się w triadzie: osoba niepełnosprawna (rozwój, zdrowie, potrzeby) – środowisko (kształcenie, nauka, codzienne życie) – zespół rehabilitacyjny. Zakres tematyczny zaprezentowany w czasopiśmie jest szeroki, gdyż taka jest aktualnie potrzeba wymiany myśli, przekazywania sobie wzajemnie informacji o możliwościach, a zarazem prowadzenia czynności terapeutycznych, wspierających czy opiekuńczych.

Bettina von Arnim: "O Polsce"

red. Nina Nowara-Matusik, Marek Kryś

Drugi tom zainicjowanej w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu Śląskiego serii wydawniczej Niemiecka Literatura Kobiet przynosi pierwszy w języku polskim przekład polonofilskiego eseju Polenbroschüre [Broszura o Polsce] słynnej niemieckiej pisarki epoki romantyzmu Bettiny von Arnim. Opublikowany w 1849 roku tekst wciąż zaskakuje wyjątkowo aktualnością, będąc jednocześnie – w historii literatury niemieckiej stosunkowo rzadko spotykanym – przykładem niemieckiego (i kobiecego) głosu, upominającego się tak żywiołowo, tak bezpardonowo i z tak wielkim zaangażowaniem o wolność i prawa Polaków. Ponadto publikacja zawiera szkice poświęcone życiu i twórczości Bettiny von Arnim, zagadnieniom politycznym poruszanym w Broszurze o Polsce, wybranym problemom translacji oraz obszerną bibliografię. Książka O Polsce jest przeznaczona dla wszystkich osób zainteresowanych historią literatury niemieckiej, w szczególności tej autorstwa kobiet, historią stosunków polsko-niemieckich oraz problematyką przekładu literackiego.

Przekłady Literatur Słowiańskich. T. 2. Cz. 1: Formy dialogu międzykulturowego w przekładzie artystycznym

red. Bożena Tokarz

T. 2, Cz. 1 wydawnictwa ciągłego „Przekłady Literatur Słowiańskich” został poświęcony formom dialogu międzykulturowego w przekładzie (i za jego pośrednictwem), zaobserwowanym na materiale literatur: bułgarskiej, czeskiej, chorwackiej, macedońskiej, polskiej, serbskiej, słowackiej i słoweńskiej. W prezentowanych rozprawach autorzy opisują i interpretują różne poziomy zdialogowania (najczęściej zaś leksykalny), próbują określić przesłanki zarówno pozwalające, jak i uniemożliwiające podjęcie dialogu, a także negatywny czy niechętny stosunek niektórych tłumaczy do takiego dialogu.

Figury braku. O prozie Stanisława Dygata

Ewa Bartos

Studium jest próbą interpretacji powieści Stanisława Dygata, ze szczególnym zwróceniem uwagi na sposób, w jaki autor Jeziora Bodeńskiego zapisuje w swojej twórczości kategorię braku. Brak rozumiany jako figura myślowa, a nie retoryczna, uobecnia się na kartach utworów pisarza jako kondensator pragnień. Książka została podzielona na trzy rozdziały: I. Ekonomia i brak, II. Pragnienie i brak, III. Czas, wojna i brak. Pierwszy rozdział to interpretacja kolejnych powieści pisarza, ze szczególnym zwróceniem uwagi na brak, jako zasadę konstruującą myślenie o miłości. Drugi rozdział, Pragnienie i brak, to próba znalezienia odpowiedzi na pytanie o powód, dla którego brak jest tak ważny w strukturze powieści. Trzeci rozdział, Czas, wojna i brak, stanowi kontynuację rozważań z rozdziałów pierwszego i drugiego, wzbogaconą o nowy sposób rozumienia braku, zbliżającą go do pojęcia nostalgii.

"Żywoty świętych ten Apollo pieje". Studia nad tradycją mitologiczną w literaturze staropolskiej

Marzena Walińska

Książka jest zbiorem artykułów podejmujących problematykę recepcji mitologii klasycznej w literaturze staropolskiej (XVI-XVII w.). Zawiera zarówno teksty wcześniej drukowane, dokumentujące wieloletnie studia autorki nad zagadnieniem, jak i prace nowe. Tytułowy cytat wskazuje na część II wydawnictwa poświęconą mitologizmom w wybranych obszarach barokowej literatury religijnej. Na materiale m. in. pastorałek dramatycznych i kaznodziejstwa autorka pokazuje, jak elementy tradycji antycznej funkcjonują w literaturze szkolnej, popularnej oraz użytkowej, a przede wszystkim zupełnie odmiennej pod względem ideowym. Na pozostałe części książki składają się studia określające rolę mitologii oraz formy jej wykorzystania w twórczości autorów renesansowych: Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego (część I) oraz ukazujące problematykę z perspektywy kształtowania języka poetyckiego: motywy mitologiczne w strukturze toposów, ich rola w poetyckim „kodowaniu” oraz w dyskursie miłosnym (część III).

Certainty and doubt in academic discourse: Epistemic modality markers in English and Polish linguistics articles

Krystyna Warchał

Przedmiotem pracy są językowe wykładniki stopnia pewności sądów w artykułach naukowych z dziedziny językoznawstwa w języku angielskim i polskim. Punktem wyjścia podjętych badań jest przekonanie, że różne tradycje intelektualne, w jakich kształtowała się polska i angielska komunikacja akademicka — tradycje odmiennie postrzegające status wiedzy naukowej i proces jej tworzenia, relację między autorem i czytelnikiem, czy wreszcie sam akt pisania i stopień dialogowości tekstu naukowego — mogą znajdować odzwierciedlenie w różnych przeświadczeniach dotyczących tego, czym jest fakt naukowy, a co pozostaje w sferze hipotez, założeń i propozycji oczekujących na potwierdzenie i akceptację środowiska akademickiego. Różnice te z kolei sugerowałyby, iż autorzy wywodzący się z tych dwóch kręgów kulturowych mogą przywiązywać różną wagę do wyraźnego oznaczania treści hipotetycznych oraz sądów, którym towarzyszy wysoki stopień pewności, oznaczać je w różny sposób, z różną częstotliwością i w różnych miejscach wywodu. Niniejsza praca podejmuje próbę ustalenia, czy różnice takie istnieją i, jeśli tak, których wykładników modalności epistemicznej dotyczą i jak przebiegają. Praca może stanowić głos w dyskusji nad różnicami w stylach argumentacji akademickiej charakterystycznych dla poszczególnych kultur i dyscyplin, wnieść dane do badań porównawczych nad znaczeniami epistemicznymi i ich funkcją w różnych typach dyskursu oraz być punktem odniesienia dla dalszych analiz uwzględniających inne języki, gatunki i dyscypliny.

"Neophilologica" 2018. Vol. 30: Études sémantico-syntaxiques des langues romanes

red. Wiesław Banyś, Anna Krzyżanowska, Monika Sułkowska

Kolejny - 30 tom czasopisma „Neophilologica” składa się z 24 artykułów, napisanych w języku francuskim, włoskim, hiszpańskim oraz angielskim, których autorzy podejmują zagadnienia związane z różnorodną tematyką językoznawczą od badań kognitywistycznych, po inne ujęcia teoretyczne, np. odwołujące się do filozofii, epistemologii, koncepcji struktur predykatowo – argumentowych Stanisława Karolaka, Andrzeja Bogusławskiego, czy też wykorzystujące koncepcję Gastona Grossa lub Wiesława Banysia w rozważaniach na temat tłumaczenia automatycznego. W różnych ujęciach i kontekstach poruszane są także zagadnienia składniowe, leksykologiczne, semantyczne oraz związane z pragmatyką językoznawczą.

"Iudaica Russica" 2019, nr 2 (3)

red. Mirosława Michalska-Suchanek

W ciągu ostatnich dwóch wieków miało miejsce kilka fal masowych wyjazdów rosyjskich Żydów z Rosji. Ludność pochodzenia żydowskiego stanowiła osiemdziesiąt procent emigrantów, którzy w latach 1971–1986 opuścili Związek Sowiecki. Po roku 1990 (masowa alija 1990–1991) z Rosji wyjechało pokolenie „szestidiesiatników”, głównie intelektualistów i ludzi kultury. Obecnie w Izraelu niezwykle dynamicznie rozwija się rosyjskojęzyczna twórczość literacka pokolenia urodzonego w latach 70. Ważny wpływ na kształt „rosyjskiego Izraela” ma przywiązanie do tradycji, kultury i języka kraju pochodzenia (Rosji), a także charakter i ewolucja procesów aklimatyzacyjnych. Rosyjskojęzyczne życie literackie w Izraelu, biorąc pod uwagę zarówno liczebność jego przedstawicieli, jak i wartość interpretacyjną pisanych przez nich tekstów, stanowi istotną część kultury rosyjskiej. Tematyka ta niestety traktowana jest w polskiej rusycystyce marginalnie. Nie ma zwartych opracowań, opisujących rozmiary i złożoność zjawiska, a przede wszystkim brakuje forum, na którym owe zagadnienia byłyby podejmowane. Lukę tę wypełnia czasopismo „IUDAICA RUSSICA”. W czasopiśmie podejmowana jest tematyka najnowszej literatury rosyjsko-izraelskiej — jej ewolucji, obecnego miejsca, roli i statusu, jej odmian, charakteru oraz poetyki. Na jego łamach obecne są również badania dotyczące tematyki żydowskiej (motywów żydowskich) w twórczości rosyjskich klasyków, a zwłaszcza twórców późniejszej epoki, zwłaszcza tych o żydowskich korzeniach. Zamieszczane są również teksty poświęcone bardziej szeroko pojętej tematyce żydowskiej. W czasopiśmie „IUDAICA RUSSICA” obok artykułów naukowych publikowane są recenzje naukowe, omówienia, sprawozdania, ale także przekłady dzieł (lub ich fragmentów) rosyjskojęzycznych żydowskich twórców lub przekłady znaczących rosyjskojęzycznych tekstów (esejów, szkiców) poświęconych tematyce żydowskiej.

Języki specjalistyczne. Teoria i praktyka glottodydaktyczna

red. Danuta Gabryś-Barker, red. Ryszard Kalamarz

Tom został poświęcony zdefiniowaniu pojęcia „języki specjalistyczne”, jak również ukazaniu pewnych problemów i dylematów, na jakie napotykają nauczyciele języków obcych, których zadaniem jest kształcenie językowe z elementami wiedzy specjalistycznej. Książka stanowi zbiór tekstów będących efektem doświadczeń praktykujących nauczycieli glottodydaktyków, pracujących w różnych kontekstach edukacyjnych. Autorami są lektorzy języków obcych na wyższych uczelniach bądź pracujący na wydziałach neofilologicznych wyższych uczelni. Niniejszy zbiór tekstów opracowanych przez nauczycieli glottodydaktyków ukazuje zarówno ich przemyślenia, wiedzę jak i praktyczne doświadczenia w nauczaniu języków specjalistycznych będące wyrazem ich własnych poszukiwań. Redaktorzy wierzą, że niniejszy tom stanie się nie tylko źródłem wiedzy i pomysłów, jak radzić sobie z nauczaniem języków specjalistycznych, ale że również stanie się inspiracją do dalszych poszukiwań bardziej motywujących i efektywnych metod i technik nauczania, bardziej różnorodnych i wychodzących poza program kursu językowego, realizowanego za pomocą mniej tradycyjnych materiałów dydaktycznych.