Przekształcenia małych miast w Polsce. Studium wybranych miast w strefie podmiejskiej Warszawy

Anna Majewska

Konflikty przestrzenne i specyficzne problemy rozwojowe małych miast w Polsce, zwłaszcza położonych w strefach podmiejskich, skłoniły autorkę do podjęcia badań. Wiodącym celem naukowym jest analiza kierunków przekształceń, jakie nastąpiły w tych ośrodkach od 1939 roku, a w szczególności przez ostatnie 30 lat (po transformacji ustrojowej). Szczegółowa analiza badanych miast została zamieszczona w pierwszej części monografii, a w prezentowane opracowanie zawiera studium wybranych ośmiu małych miast położonych w strefie podmiejskiej Warszawy: Błonie, Górę Kalwarię, Karczew, Mszczonów, Radzymin, Serock, Tarczyn i Zakroczym. Wszystkie te ośrodki położone są w odległości 20−40 km od Warszawy, przy dawnych traktach handlowych. Cztery z nich mają 4 do 7 tys. mieszkańców, a cztery inne około 10 tysięcy. Są też dziś często zmarginalizowane, a ich liczba ludności (w kilku przypadkach) zmniejszyła się od 1939 roku, co świadczy o ich stagnacji czy nawet upadku. Stanowią jednak świadectwo historycznego rozwoju regionu podwarszawskiego, a ich wartości kulturowe wnoszą wkład do naszego dziedzictwa.   Monografia ma osiem rozdziałów, każdy poświęcony jednemu z badanych miast. Poprzedzone są one wprowadzeniem, zawierającym uzasadnienie tematyki oraz opis celu i metodyki badań. Zakończenie to wnioski końcowe z podsumowaniem diagnozy stanu zagospodarowania.   Każde zaprezentowane miasto badano według jednakowych kryteriów, w kolejnych etapach rozwoju, obrazujących stan ich zagospodarowania. Przyjęto 5 etapów, co około 15 lat (do 1939 roku, 1945–1960, 1960–1985, 1985–2000 oraz 2000–2017). Badane kryteria to: etapy rozwoju przestrzennego miasta (przyrosty terenów budowlanych i zmiany układu przestrzennego w kolejnych etapach rozwoju); struktura demograficzna i rynku pracy (zmiany struktury zatrudnienia i społecznej); struktura funkcjonalna (rozmieszczenie usług i miejsc pracy, zmiany funkcji dominującej, rola centrum, przestrzenie publiczne); krajobraz miejski (fizjonomia zabudowy i terenów zielonych); morfologia tkanki miejskiej (w tym: działek, układów ulic, typów i form zabudowy). Tak postawione warunki pozwoliły stworzyć wielokryterialną analizę porównawczą kolejnych przekształceń struktury przestrzennej badanych miast jako typowych dla małych ośrodków położonych w strefach podmiejskich.

Problemy decyzyjne organizacji przewozów transportem drogowym

Mariusz Wasiak

W monografii poruszono wybrane wyniki badań dotyczących problemów decyzyjnych dotyczących: doboru środków przewozowych do zadań z uwzględnieniem kosztów logistycznych; doboru jednomodalnych technologii transportu; planowania realizacji zadań przewozowych ze względu na ograniczenia czasu pracy kierowców. Pierwsze z tych zagadnień odnosi się do wzajemnych relacji między kosztami przewozu a wielkością dostaw. W tym zakresie został zaproponowany oryginalny wzór na tzw. Ekonomiczną Wielkość Zamówienia (EOQ) dla różnych technologii przewozu. Na potrzeby wyprowadzenia tej zależności zostały uwzględnione koszty transportu zależne od czasu pracy, od przebiegu oraz pozostałe koszty transportu, które obejmują koszty przewozu i koszty realizacji prac ładunkowych. Ponadto w monografii opisane zostały wzajemne relacje między kosztami transportu a kosztami utrzymania zapasów, które muszą być uwzględniane podczas podejmowania decyzji o wyborze środka przewozowego o określonej pojemności, jak również postaci transportowej. Kolejne z zagadnień opisanych w monografii to dobór jednomodalnych technologii transportu. Jest to jeden z najczęstszych problemów decyzyjnych w transporcie. Dotyczy on zarówno wyboru samego środka przewozowego, jak i postaci transportowej ładunków czy też urządzeń ładunkowych oraz trasy przemieszczania. W monografii został zaproponowany w pełni sformalizowany, oryginalny opis tego problemu (model matematyczny) oraz podejście do jego rozwiązania. Ostatnie z badań opisanych w monografii dotyczą planowania realizacji zadań przewozowych przy uwzględnieniu ograniczeń wynikających z regulacji czasu pracy kierowców. Zważywszy, że w literaturze normy regulujące pracę kierowców są opisywane częstokroć z niewystarczającą precyzją lub nawet błędnie, niezbędne było uporządkowanie stanu wiedzy w tym zakresie. Wartością dodaną monografii jest również propozycja formalnego ujęcia niektórych z prawnych ograniczeń czasu pracy kierowców. Opis proponowanych rozwiązywań problemów decyzyjnych został poprzedzony rozważaniami dotyczącymi podstaw teoretycznych podejmowania decyzji oraz metod i narzędzi optymalizacji.

Laboratorium sygnałów, modulacji i systemów

Mateusz Malanowski

Skrypt jest przeznaczony dla uczestników przedmiotu Sygnały, modulacje i systemy (SYMSE), prowadzonego na trzecim semestrze na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej, ale może być także wykorzystywany na innych uczelniach i wydziałach. W opracowaniu omówiono pięć ćwiczeń laboratoryjnych ściśle powiązanych z treścią wykładu. Dotyczą one: szeregu Fouriera, badania analogowych układów liniowych, próbkowania sygnałów i ich odtwarzania z probek, badania dyskretnych układów liniowych oraz stabilności układów analogowych i modulacji.

Finanse cyfrowe: wykluczenie finansowe seniorów na rynku finansowym

Aleksandra Wiktorow, Jan Monkiewicz, Lech Gąsiorkiewicz

Intuicyjnie zawsze wymienia się ludzi starszych jako przykład wykluczenia cyfrowego. Chcieliśmy poznać głębiej ten problem, a przede wszystkim zweryfikować rozmiary i przyczyny tego zjawiska. Zaprojektowaliśmy wielostronne podejście do problemu, zbadanie rozmaitych czynników mogących mieć wpływ na wykluczenie osób starszych na rynku finansowym, wzajemne ich powiązania, a także istniejące już działania mające pomóc tej grupie społeczeństwa w przybliżeniu się do załatwiania spraw drogą elektroniczną. Nie było to łatwe, bowiem brakuje wielu informacji w podziale na grupy wiekowe, zwłaszcza wydzielenia grupy najstarszych. W opracowaniu podjęto próbę ukazania problemów związanych z dostępem do rynku finansowego, ze szczególnym uwzględnieniem osób starszych. Ich słabsza pozycja na tym rynku jest powszechnie znana, chociażby z doniesień o ofiarach nadużyć ze strony instytucji finansowych i innych podmiotów działających w otoczeniu tego rynku. Starsi klienci mają niemal zawsze słabszą pozycję w stosunku do profesjonalnych pracowników instytucji finansowych oraz "profesjonalnych" oszustów z pseudo-instytucji finansowych, oferujących różne interesy życia. Poszczególne rozdziały zajmują się różnymi aspektami wykluczenia finansowego, wykluczenia na rynku finansowym i wykluczenia cyfrowego. Pokazują, jak niełatwo jest połączyć te wszystkie formy wykluczenia i zbadać ich wpływ na sytuację ludzi starszych na rynku finansowym, określając który aspekt jest decydujący, a który ma mniejsze znaczenie. Wszyscy formułują mniej lub bardziej szczegółowe wnioski, zmierzając jednak w tym samym kierunku konieczności zapobiegania wykluczeniu cyfrowemu seniorów. Bo każde (czasami niestety świadome) wykluczenie jest przejawem nierówności w traktowaniu i formą dyskryminacji.

Podstawy sztucznej inteligencji

Paweł Wawrzyński

Niniejszy podręcznik przedstawia podstawowy, jednosemestralny kurs z dziedziny sztucznej inteligencji dla studentów nauk technicznych oraz informacyjnych. Do jego lektury potrzebna jest elementarna wiedza z logiki i analizy matematycznej oraz probabilistyki. W podręczniku dominuje perspektywa algorytmiczna, tzn. metody sztucznej inteligencji są przedstawiane jako narzędzia do rozwiązywania problemów z różnych obszarów: technicznych, informatycznych czy ekonomicznych. Zatem omawiana tu dziedzina to słaba sztuczna inteligencja. Niniejszy podręcznik powstał jako materiał do przedmiotu "Wprowadzenie do sztucznej inteligencji" prowadzonego na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej. Przedmiot ten zastąpił w programie studiów znakomity wykład prof. Wiesława Traczyka pt. "Inżynieria wiedzy", od którego rozpocząłem swoją edukację w dziedzinie sztucznej inteligencji. Liczne sformułowania i przykłady, traktowane przeze mnie jako należące do kanonu dziedziny, zostały w istocie wprowadzone przez prof. Traczyka. Winien jestem zatem serdeczne podziękowania Panu Profesorowi, tym bardziej że był uprzejmy przeczytać i skomentować niniejszy podręcznik w trakcie jego powstawania. Dziękuję także studentom za cenne uwagi wnoszone w ciągu kilku semestrów, kiedy był on pisany, a w szczególności studentom Koła Naukowego Sztucznej Inteligencji "Golem".

Gleboznawstwo - doświadczenia i wyzwania w procesie kształcenia

Alina Maciejewska

W monografi i zaprezentowano dyskusję dotyczącą obecnych związków gleboznawstwa   naukami technicznymi i przyrodniczymi. Przedstawiono założenia programów nauczania realizowanych na różnych kierunkach studiów uczelni technicznych i przyrodniczych. Podkreślono, że nauczaniu powinno przyświecać główne przesłanie, którym jest wyrobienie w studentach świadomości o znaczeniu gleb i ich funkcjach w różnych dziedzinach gospodarki narodowej.

Elektroenergetyczne sieci terenowe. Wybrane zagadnienia

Jerzy Marzecki

Monografia jest przeznaczona dla studentów wydziałów elektrycznych studiujących na specjalnościach związanych z elektroenergetyką oraz inżynierów i techników zajmujących się sieciami dystrybucyjnymi. W opracowaniu omówiono wymagania stawiane sieciom terenowym, układy elektroenergetyczne tych sieci oraz zagadnienia związane z ich modernizacją i optymalizacją. Przedstawiono także nowoczesne metody analizy ekonomicznej sieci rozdzielczych i omówiono problemy współpracy sieci terenowych z rozproszonymi źródłami energii oraz tematykę prognozowania obciążeń stacji SN i nn.

Otrzymywanie warstw złota o rozwiniętej powierzchni. Projekt "Złoty Jeż"

Tomasz Kobiela, Tomasz Łukawski, Wojciech Fabianowski

Projekt „Złoty Jeż” to sposób na otrzymywanie elektrod wykonanych ze złota o dużym stopniu rozwinięcia powierzchni. W monografii, oprócz omówienia sposobu ich otrzymywania, opisano sposoby wykorzystania takich elektrod – w czujnikach, biosensorach, ogniwach fotowoltaicznych oraz w spektroskopii ramanowskiej (EFECT SERS).

Gospodarka nieruchomościami i kataster. Wybrane problemy

Katarzyna Sobolewska-Mikulska

Gospodarka nieruchomościami i kataster stanowią istotne i dynamiczne zmieniające się zagadnienia w szeroko pojętej geodezji. Zmiany te wynikają z potrzeby rozwiązywania aktualnych problemów, a obejmują aspekty techniczne, proceduralne i prawne. Prezentowana monografia prezentuje tylko niektóre aspekty związane z gospodarką nieruchomościami, katastrem i wyceną nieruchomości z uwzględnieniem działań geodetów. Wielowątkowość opracowania wskazuje na trudności, które stoją przed geodetami w trakcie realizacji prac geodezyjnych związanych z prowadzeniem i modernizacją katastru nieruchomości, scalaniem gruntów na obszarach wiejskich czy określaniem wartości nieruchomości. Wspólne dla tych działań jest to, że muszą być one społecznie akceptowane i ekonomicznie opłacalne, a jednocześnie powinny chronić środowisko naturalne.

Architektura i urbanistyka wobec sytuacji kryzysowych

Cezary Głuszek, Krystyna Solarek

Monografia jest pierwszym tomem serii wydawniczej „Architektura i urbanistyka w badaniach młodych naukowców”.   Celem wydania I tomu publikacji z cyklu „Architektura i urbanistyka w badaniach młodych naukowców” poświęconego aktualnym sytuacjom kryzysowym w środowisku zbudowanym jest zaprezentowanie najnowszych badań doktorantów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej w tym zakresie. Główne obszary badawcze dotyczyły trzech wiodących tematów, odzwierciedlonych w odrębnych częściach monografii, czyli:   1. Urbanistyczne problemy współczesnego kształtowania miast.   2. Funkcjonalność mieszkalnictwa w Polsce w realiach pandemii.   3. Współczesne problemy dziedzictwa architektonicznego. 

Teoretyczne podstawy cyfrowego bliźniaka aplikacji ETCS

Andrzej Kochan

Monografia jest poświęcona cyfrowemu odwzorowaniu aplikacji ETCS. Aplikację taką należy rozumieć jako system ERTMS/ETCS zaimplementowany na określonym obszarze sieci kolejowej np. linii kolejowej. System ERTMS/ETCS realizuje zadania systemu automatycznego zabezpieczenia pociągu ATP (ang. Automatic Train Protection), do których należą: - wyznaczanie zezwolenia na jazdę; - wyznaczanie dynamicznego profilu prędkości dopuszczalnej w obszarze zezwolenia na jazdę; - nadzór nad przestrzeganiem dynamicznego profilu prędkości dopuszczalnej; - automatyczne hamowanie pociągu w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego. Poprawna realizacja tych funkcji zapewnia bezpieczeństwo ruchu kolejowego na obszarze sieci kolejowej, nadzorowanego przez aplikację ETCS. Poprawność realizacji funkcji jest kluczowym wymaganiem dla systemu ERTMS/ETCS. Przeprowadzone przez autora badania w ramach projektu "Cyfrowa kolej. Cyfrowy bliźniak aplikacji ETCS. Wirtualne prototypowanie i symulacja scenariuszy operacyjnych" są oryginalnym osiągnięciem indywidualnego dorobku autora i obejmują składowe zagadnienia badawcze, takie jak: - koncepcja infrastruktury Cyfrowego Bliźniaka Aplikacji ETCS (rozdz. 4.1); - identyfikacja i opracowanie modelu Aplikacji ETCS i jej otoczenia (rozdz. 4.4); - koncepcja wirtualnego laboratorium i metodyki projektowania aplikacji ETCS; przez wirtualne prototypowanie (rozdz. 4.5.2); - formalny model infrastruktury kolejowej w postaci Multigrafu IS (rozdz. 5.2); - algorytmy weryfikacji poprawności modelu infrastruktury kolejowej (rozdz. 5.3); - formalny model procesu weryfikacji aplikacji ETCS z wykorzystaniem symulacji scenariuszy operacyjnych, w tym: formalna specyfikacja scenariusza operacyjnego (rozdz. 5.4.1) i koncepcja obrazu symulacji scenariusza operacyjnego (rozdz. 5.4.3); - implementacja weryfikacji modelowej z wykorzystaniem czasowych, rozproszonych automatów współbieżnych, jako formalnej metody pozwalającej na kompleksową weryfikację modelu aplikacji ETCS (rozdz. 5.5). Opis wymienionych nowatorskich zagadnień jest uzupełniony charakterystyką powiązanych, istniejących rozwiązań, które stanowią środowisko łączące aktualny stan wiedzy z dorobkiem autora.

Hermeneutyka życia świadomości według Edmunda Husserla

Marek Maciejczak

Problem świadomości obejmuje zagadnienia powstania, tworzenia się struktury i funkcjonowania świadomości. Ścisła zależność tych trzech aspektów czyni trudnymi badania nad świadomością, a uwzględnienie jej możliwości twórczych, samozwrotności (refleksyjności), powiązania z ciałem, pojęciami, językiem, komunikacją z innymi – kulturą, wyjątkowo trudnym. Świadomość jest podstawą świata ludzkiego życia, struktur konstytuujących jego sens we wszystkich aspektach, założeniem wszelkiego możliwego doświadczenia. To przekonanie podziela wielu współczesnych badaczy ludzkiego umysłu. Monografia zbiera w całość wyniki wieloletnich, obszernych i subtelnych badań twórcy fenomenologii dotyczących świadomości, wykorzystując aparaturę pojęciową teorii systemów. Daje systematyczne wyjaśnienie jej sprawczości poznawczej, której efektem jest świat przeżywany. Autor interpretuje Husserlowskie ujęcie świadomości jako swoistą hermeneutykę. Struktura świadomości, względnie jej kompetencje powstają, zgodnie z tym modelem, dzięki temu, że świadomość sama się programuje.

Zdjęcia lotnicze Polski z okresu II wojny światowej

Sebastian Różycki, Katarzyna Osińska-Skotak, Artur Świątek

Autorzy monografii podjęli próbę ukazania różnych aspektów dotyczących zdjęć lotniczych z okresu II wojny światowej. Przedstawiono w niej niepublikowane do tej pory informacje o technicznych parametrach kamer lotniczych, wykonywanych przez nie zdjęciach lotniczych i produktach pochodnych, pozyskanych w trakcie działań wojennych. Zarysowano także problemy, jakie mogą się pojawić podczas opracowywania tych zdjęć, aby możliwe było uzyskanie materiału o dobrej jakości kartograficznej i wysokich walorach interpretacyjnych, co dla specjalistów spoza branży fotogrametrycznej może być ważne i interesujące. Całość uzupełniają niepublikowane do tej pory zdjęcia lotnicze przedstawiające wybrane miejsca w Polsce wykonane w latach 1939–1944.

Peri-urban. Typologia strefy podmiejskiej średnich miast Mazowsza

Małgorzata Denis

Podstawowym celem tej pracy była autorska identyfikacja, charakterystyka oraz typologia strefy podmiejskiej (peri-urban) średnich miast Mazowsza wraz z próbą zdelimitowania jej zasięgu. W siedmiu rozdziałach monografii udowodniono, że średnie miasta rozlewają się na tereny podmiejskie, zdelimitowano granice strefy peri-urban, dokonano jej podziału na części: obrzeże miejskie (urban fringe), strefa miejska (urban zone) i peryferie miejskie (urban periphery), oraz stworzono typy układów przestrzennych zabudowy. W celu ograniczenia dalszej ekspansji zabudowy na tereny rolnicze stworzono wytyczne związane z uwzględnieniem modelu funkcjonalno-przestrzennego, który można zastosować w Strategii rozwoju ponadlokalnego. Zaproponowano ustanowienie Lokalnego Obszaru Funkcjonalnego (LOF), bazującego na delimitacji strefy podmiejskiej. Podkreślono konieczność wprowadzenia policentrycznego układu osadniczego i zabudowy wielofunkcyjnej oraz obszarów stref koncentracji zabudowy i nieprzekraczalnego zasięgu zabudowy. Zaproponowano autorskie propozycje w zakresie działań naprawczych, obejmujące budowę relacji przestrzennych pomiędzy ośrodkami wielofunkcyjnymi a miastem centralnym, a także poszukiwanie możliwości lokalizacji korytarzy i ciągów ekologicznych w wymiarze strefy peri-urban.

Dynamika lotu bezzałogowych statków powietrznych klasy mikro

Krzysztof Sibilski, Maciej Lasek, Anna Sibilska-Mroziewicz, Michał Grabowski

Monografia jest pierwszą w Polsce i prawdopodobnie jedną z pierwszych na świecie publikacją obejmującą kompleksowe badania dynamiki lotu Bezzałogowych Statków Powietrznych klasy mikro w układzie stałopłata (tzw. mikrosamolotów). Jednym z istotnych problemów podjętych w książce było wykorzystanie funkcji impulsowej do identyfikacji pochodnych aerodynamicznych obiektu latającego na zakresie bardzo małych liczb Reynoldsa, w szerokim zakresie kątów natarcia i zredukowanych częstości. Istotną częścią monografii jest rozdział poświęcony problemom stateczności dynamicznej mikrosamolotu, w szczególności poświęcony wykorzystaniu Teorii Układów Dynamicznych i Teorii Bifurkacji do analizy dynamiki lotu na dużych, nadkrytycznych kątach natarcia. Monografia może być wykorzystywana na studiach magisterskich i doktoranckich na wydziałach lotniczych wyższych uczelni technicznych.

Kompatybilność elektromagnetyczna. Pomiary i badania

Michał Borecki, Jan Sroka

Skrypt jest skierowany do studentów kierunku elektrotechnika na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. Opracowanie powstało jako materiał pomocniczy do zajęć laboratoryjnych z badania kompatybilności elektromagnetycznej. W ramach laboratorium studenci są zaznajamiani z metodyką, zakresem oraz sposobem przeprowadzenia i raportowania wyników badań kompatybilności elektromagnetycznej zgodnie z wymaganiami dyrektywy europejskiej 2014/30/EU o kompatybilności elektromagnetycznej. Ponadto poznają różne metody poprawy kompatybilności elektromagnetycznej prowadzące do pozytywnego wyniku badań. Prezentowany skrypt ma im ułatwić zdobywanie tych umiejętności.