Internacjonalizacja przedsiębiorstwa. Strategia zarządzanie pomiar

Piotr Kuraś

Procesy internacjonalizacji i globalizacji nie są zjawiskami nowymi. Właściwie ich początków można się doszukiwać od momentu, kiedy ludzie tworzyli pierwsze systemy wytwórcze, a następnie zaczęli się przemieszczać w celu pozyskiwania potrzebnych surowców i innych zasobów oraz ich wymiany. Z czasem, stopniowo, w celu ułatwienia takiej ekspansji zaczęto tworzyć różne udogodnienia, na przykład infrastrukturalne, które z jednej strony ją umożliwiały, a z drugiej strony stawały się jej akceleratorem. Procesy te przybrały na sile, na niespotykaną dotąd skalę, w latach 80. XX w. Stały się wówczas przedmiotem zainteresowania zarówno praktyków, jak i teoretyków zarządzania. Celem monografii jest rekapitulacja dorobku naukowego (zewnętrznego oraz badań własnych) w zakresie internacjonalizacji przedsiębiorstw oraz chęć ukazania złożoności i wielowymiarowości tego procesu, jego przyczyn i konsekwencji oraz zalet i wad. Nowatorstwo podejścia badawczego zastosowanego w pracy polega na rozpatrywaniu internacjonalizacji przedsiębiorstwa w perspektywie trzech wymiarów w zintegrowanym układzie. Do tych wymiarów zaliczone zostały: strategia, zarządzanie, pomiar. Internacjonalizacja rozpatrywana jest w odniesieniu do dużych przedsiębiorstw (korporacji) produkcyjnych. Zagadnienia teoretyczne ilustrowane są licznymi przykładami z sektora samochodowego (samochodów osobowych). Praca w założeniu miała mieć charakter uniwersalny i raczej opisywać wielowymiarowy i złożony proces internacjonalizacji przedsiębiorstw produkcyjnych, aniżeli stanowić diagnozę sektora samochodowego.

Mikro- i makroekonomiczny wymiar rynku nieruchomości i inwestycji

Anna Korombel (red.)

Rynek nieruchomości, przyczyniając się do wyznaczania standardu życia obywateli danego kraju czy też regionu, ma fundamentalne znaczenie dla wzrostu i rozwoju gospodarczego kraju. Stanowi specyficzny segment gospodarki, który z jednej strony jest od niej silnie uzależniony, z drugiej strony silnie na nią wpływa. Ta relacja powoduje, że rynek nieruchomości ciągle się zmienia. Kształtują go bowiem nie tylko czynniki ekonomiczne, takie jak wzrost gospodarczy, poziom stop procentowych, poziom inflacji, poziom bezrobocia, ale również zmiany demograficzne czy też zmiany aktów prawnych. Czynniki, takie jak moda czy gusty i preferencje konsumentów, kształtują popyt konsumentów przede wszystkim na pierwotnym rynku mieszkaniowym, a to z kolei wpływa na kształt rynku gruntów inwestycyjnych. Zasadniczym celem monografii jest próba całościowego spojrzenia na niezwykle istotne czynniki wzrostu współczesnej gospodarki, jakimi są inwestycje i rynek nieruchomości, a także wskazanie znaczenia dla obu tych czynników pierwszych skutków pandemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2. Niniejsze opracowanie obejmuje 14 rozdziałów, których autorzy podjęli problematykę mikro- i makroekonomicznych aspektów rynku nieruchomości i inwestycji. Ich rozpoznanie ma nie tylko duże znaczenie poznawcze, ale również aplikacyjne. Publikacja może być przydatna dla studentów, szczególnie kierunku finanse i rachunkowość w biznesie na specjalności inwestycje i nieruchomości, słuchaczom studiów podyplomowych z zakresu nieruchomości i inwestycji, a także przedstawicielom praktyki gospodarczej. Zapraszamy do lektury.

Active Learning w akademickiej edukacji matematycznej. Przewodnik dla studenta i nauczyciela. Część 1. Funkcje rzeczywiste jednej zmiennej rzeczywistej dla inżyniera

Sylwia Lara-Dziembek, Edyta Pawlak-Kazior, Urszula Siedlecka, Ewa Węgrzyn-Skrzypczak

Skrypt akademicki Active learning w akademickiej edukacji matematycznej. Przewodnik dla nauczyciela i studenta. Część 1. Funkcje rzeczywiste jednej zmiennej rzeczywistej dla inżyniera w sposób nowatorski i innowacyjny ukazuje potencjał aktywnego uczenia się - active learning. Książka koncentruje się na praktycznych aspektach matematyki i na wykorzystaniu innowacyjnych metod uczenia się / nauczania, które umożliwiają skuteczne przyswajanie wiedzy matematycznej oraz pozwalają na lepsze dostosowanie się do potrzeb i oczekiwań uczących się. Pokazano w niej metody, które angażują w proces nauki i zachęcają do aktywnego myślenia, rozwiązywania problemów i eksperymentowania. Książka składa się z 5 rozdziałów - pierwszy z nich poświęcony jest istocie active learningu, a pozostałe cztery omawiają różne aspekty wybranych obszarów matematyki (funkcje rzeczywiste jednej zmiennej rzeczywistej, funkcje liniowe i kwadratowe, funkcje wielomianowe, potęgowe i wymierne, funkcje wykładnicze i logarytmiczne) oraz przedstawiają, jak zastosować do nich adekwatne metody aktywnego uczenia się. Każdy z tych rozdziałów zawiera teorię, praktyczne przykłady, zadania i ćwiczenia oraz wskazówki dla studenta i nauczyciela. W skrypcie znajdują się pigułki wiedzy, ciekawostki, kody QR i karty pracy. Podstawowym celem napisania skryptu było dostarczenie odpowiednich narzędzi do rozwijania umiejętności i myślenia matematycznego.

Przedsiębiorca społecznie odpowiedzialny - motywy i strategie działania w dobie pandemii COVID-19. Źródła, koncepcje, modele

Katarzyna Olejniczak-Szuster

Przedstawione w monografii zagadnienia odnoszące się do działań przedsiębiorcy społecznie odpowiedzialnego ukazują prospołeczne postawy przedsiębiorców w dobie pandemii COVID-19. W publikacji dokonano analizy pojęcia przedsiębiorcy w ustawodawstwie polskim, a także zaprezentowano cechy sprzyjające i utrudniające działania przedsiębiorcze; przedstawiono powstanie i ewolucję społecznej odpowiedzialności; dokonano charakterystyki teorii CSR (społeczna odpowiedzialność biznesu), modeli charakteryzujących jej istotę, a także strategii CSR, w tym motywów podejmowania prospołecznych działań przez przedsiębiorcę; odniesiono się do przedsiębiorczych działań w dobie pandemii COVID-19; dokonano prezentacji i analizy badań własnych w aspekcie wpływu pandemii COVID-19 na działalność przedsiębiorcy oraz prospołecznej działalności przedsiębiorcy w analizowanym okresie.

Ubezpieczenia w teorii i praktyce. Część i system ubezpieczeń społecznych. Wydanie ósme zmienione i zaktualizowane

Roman Garbiec

Funkcjonowanie na rynku wymaga znajomości zasad podlegania ubezpieczeniu, opłacania składek oraz kryteriów nabywania prawa do określonych świadczeń ubezpieczeniowych. Ze względu na to, iż ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe i ściśle powiązane z pracą, znać je powinien każdy absolwent uczelni. Obecnie dostępne pozycje książkowe na temat ubezpieczeń społecznych są nieaktualne bądź zajmują się raczej filozofią zmian systemu niż podawaniem niezbędnej i praktycznej wiedzy z tego zakresu, zawartej w kilkudziesięciu aktach prawnych. Niniejszy skrypt to praktyczny przewodnik po najważniejszych zagadnieniach ubezpieczeń społecznych. Zawiera informacje na temat: kryteriów, jakie należy spełnić, aby je otrzymać; okresu pobierania świadczenia; zasad obliczania wysokości świadczenia oraz niezbędnych dokumentów, jakie należy zgromadzić przy ubieganiu się o dane świadczenie. W skrypcie omówiono: pojęcie „ubezpieczenia” i inne terminy pochodne; klasyfikację ubezpieczeń opartą na aktualnie obowiązujących przepisach prawnych i praktyce instytucji realizujących ubezpieczenia; pojęcie, cechy i zasady zabezpieczenia społecznego i ubezpieczeń społecznych. obowiązki osób fizycznych oraz firm wobec ubezpieczenia społecznego oraz fundusze związane z tego typu ubezpieczeniami; charakterystykę  najliczniejszych grup ubezpieczonych; filary emerytalne nowego systemu ubezpieczeń; rodzaje świadczeń rentowych; typy zasiłków z ubezpieczenia społecznego; świadczenia przysługujące ubezpieczonym z ubezpieczenia wypadkowego.

Uwarunkowania i dylematy funkcjonowania człowieka we współczesnej organizacji

Felicjan Bylok, Aleksandra Czarnecka, Agata Przewoźna-Krzemińska (red.)

W wyniku szybko zmieniających się warunków rynkowych w XXI wieku (m.in. kryzysy ekonomiczne, pandemia COVID-19, konflikty wojenne) pojawiają się nowe wyzwania przed organizacjami i ich pracownikami. Mnogość i różnorodność tych wyzwań znalazła swoje odzwierciedlenie w rozważaniach prowadzonych przez autorów tej monografii, przy czym w centrum dociekań znajduje się człowiek, na którego oddziałuje splot czynników zarządczych, społecznych, psychologicznych i prawnych. Celem monografii jest przedstawienie najistotniejszych uwarunkowań funkcjonowania organizacji i jej pracowników oraz uwypuklenie dylematów związanych z pełnionymi rolami. Pracownik staje przed dylematem. Z jednej strony tworzy organizację, która ma być sprawniejsza, przynosić coraz większe zyski właścicielom, a pracownikom dawać możliwość zaspokojenia potrzeb i realizacji ich celów. Z drugiej strony ta sama organizacja ogranicza podmiotowość pracowników, którzy muszą przestrzegać różnych norm i procedur i są niekiedy traktowani jako zasób organizacyjny. Książka składa się z czterech części. Pierwsza przybliża problematykę uwarunkowań zarządczych człowieka w organizacji. Autorzy podjęli wątki związane z szerszym kontekstem zarządczym funkcjonowania człowieka w organizacji. W drugiej znajdują się rozważania nad czynnikami funkcjonowania człowieka sytuowanymi w społecznym kontekście organizacji. Można w tym przypadku mówić o bliższym kontekście, do którego zaliczyć można zaufanie, komunikację i relacje pracownicze, zaangażowanie pracowników, humanizację pracy oraz psychospołeczne uwarunkowania pracy. Część trzecia została poświęcona roli, jaką odgrywają uwarunkowania prawne w funkcjonowaniu organizacji i jej pracowników. Poruszono w niej kwestie stosunku pracy oraz pracy zdalnej. W części czwartej przedstawiono problemy związane z sytuacją postpandemiczną pracowników w organizacji.  Monografia adresowana jest do szerokiego grona czytelników, w szczególności do badaczy organizacji, studentów i praktyków zarządzania, którzy poszukują wiedzy o niematerialnych czynnikach wpływających na funkcjonowanie współczesnego przedsiębiorstwa. Autorzy mają nadzieję, że czytelnicy odnajdą treści inspirujące ich do własnych przemyśleń dotyczących funkcjono-wania człowieka we współczesnych organizacjach.

Czysta energia i środowisko

Artur Błaszczuk, Izabela Majchrzak-Kucęba

Transformacja energetyczna Polski stała się faktem w obliczu spełnienia nie tylko wymogów związanych z osiągnięciem neutralności klimatycznej przez technologie i systemy energetyczne, ale również zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju. Naukowcy wraz z przedstawicielami przemysłu energetycznego realizują liczne projekty badawczo-rozwojowe oraz prowadzą prace naukowe, aby sprostać wyżej wymienionym wyzwaniom. Aktualnie główny nurt prowadzonych prac naukowych ukierunkowany jest na neutralność klimatyczną technologii wytwarzania energii. Czysta "zielona" energia jest wszechobecna w środowisku, pozostaje jedynie kwestia jej umiejętnego zagospodarowania i efektywnego wykorzystania, zarówno w dużej skali technicznej w postaci systemów/układów energetycznych, jak i małej skali na przykładzie przydomowych instalacji, jako sposób na walkę z globalnym ociepleniem klimatu. Nie bez znaczenia pozostają też kwestie dotyczące optymalizacji istniejących systemów i technologii energetycznych pod kątem poprawy ich efektywności energetycznej oraz zaproponowania alternatywnego rozwiązania w zakresie magazynowania energii. Takie podejście ma istotne znaczenie z punktu widzenia osiągnięcia efektu synergii między czystymi "zielonymi" technologiami energetycznymi a otaczającym nas środowiskiem naturalnym. W rezultacie zainteresowanie się rozwiązaniami niskoemisyjnymi przełoży się na efekt finansowy zarówno dla konsumenta, jak i wytwórcy energii. Niemniej jednak, bez rozwoju w zakresie perspektywicznych układów i technologii energetycznych w oparciu o wydajne i intuicyjne narzędzia do modelowania występujących w nich zjawisk/ procesów, w tym również prognozowania optymalnych warunków wymiany ciepła oraz wskaźników środowiskowych na zasadzie wybranych przypadków, czy też zaproponowania modelowych technologii magazynowania energii w znacznym stopniu utrudni osiągnięcie celów i korzyści Europejskiego Zielonego Ładu. Stąd też niniejsza monografia kładzie duży nacisk na aspekt praktyczny prowadzonych badań i analiz przez autorów poszczególnych rozdziałów.

Wybrane zadania optymalizacji konstrukcji

Maksymilian Grzywiński

Niniejszy skrypt przeznaczony jest dla studentów studiów I i II stopnia Wydziału Budownictwa Politechniki Częstochowskiej do przedmiotów "Komputerowe modelowanie konstrukcji betonowych / stalowych" i "Elementy matematyki stosowanej" oraz dla tych, którzy piszą˛ prace dyplomowe i chcą˛ się˛ zapoznać z praktycznymi metodami komputerowego modelowania, a także algorytmami podejmowania optymalnych decyzji. Przedstawia niektóre współczesne osiągniecia wybranych działów teorii optymalizacji związanych z budownictwem. Ze względu na techniczny cel poło˙zono w skrypcie nacisk na przykłady konstrukcji budowlanych. Zakłada si˛e, ˙ze Czytelnik ma podstawowe wiadomości z zakresu mechaniki budowli, analizy matematycznej oraz równań' różniczkowych. Wszystkie rozdziały maja˛ taka sama˛ strukturę˛: wprowadzenie do zagadnienia, rozwiązane zadania (uporządkowane według rosnącego stopnia trudności). Ponieważ praktyczne zadania optymalizacji mogą być' rozwiązywane niemal wyłącznie z zastosowaniem programów komputerowych, zwrócono uwagę na wybrane problemy występujące w obliczeniach numerycznych. Podano przykłady zastosowań' niektórych programów, np. MS Excel, MATLAB, Ansys Mechanical ADPL oraz Ansys DesignXplorer. Programy te działają na komputerach osobistych w systemie operacyjnym Windows - służą˛ wyłącznie celom dydaktycznym i nie mogą˛ być stosowane do celów komercyjnych. Autor nie ponosi żadnej odpowiedzialność ci za poprawne działanie programów - służą˛ one wyłącznie ilustracji omawianych metod w skrypcie, niemniej jednak wszelkie uwagi na temat działania tych programów będą˛ przyjęte z wdzięcznością. Wyrażam nadzieje, ze niniejszy skrypt będzie pomocny w zaznajomieniu się z wybranymi metodami obliczeniowymi optymalizacji, zawarte w nim przykłady rachunkowe w przystępny sposób ułatwia˛ zrozumienie poszczególnych zagadnień, a zamieszczone zadania zachęca Studentów do napisania własnego oprogramowania.

Potencjał energetyczny wybranych paliw alternatywnych

Agnieszka Kijo-Kleczkowska

W pracy omówiono problematykę potencjału energetycznego wybranych paliw alternatywnych, również w formie brykietów, w postaci osadów ściekowych, odpadów biomasy i tworzyw sztucznych, w odniesieniu do węgla kamiennego i mułu węglowego z uwzględnieniem ich termicznej utylizacji metodą spalania i współspalania. Tematyka ta nabiera coraz większego znaczenia z uwagi na narastającą ilość odpadów. Prowadzenie procesów termicznych, jakim poddawane są paliwa/odpady, wymaga odpowiedniej ich organizacji. Stąd wynika główny cel pracy, polegający na przedstawieniu zachowania wybranych paliw/odpadów w procesie spalania, w warunkach laboratoryjnych, w oparciu o kompleksowe badania eksperymentalne. Realizacja badań wymagała zastosowania odpowiedniej aparatury i stanowisk badawczych oraz opracowania odpowiedniej metodyki pomiarów. Eksperymenty obejmowały wysokotemperaturowe badania, związane z procesami fizykochemicznymi towarzyszącymi heterogenicznemu spalaniu/ /współspalaniu wybranych odpadów/paliw, w zróżnicowanym otoczeniu. W celu wykazania specyfiki ich zachowania podczas procesów termicznych niezbędne było wykonanie analizy technicznej i elementarnej paliw/odpadów, umożliwiającej przedstawienie zróżnicowania ich właściwości, a także możliwości energetycznego wykorzystania. W pracy zaprezentowano wyniki badań spalania i współspalania wybranych paliw/odpadów w cyrkulacyjnej warstwie fluidalnej, które, zdaniem autorki, bardzo dobrze spełniają trudne warunki, jakie należy uzyskać, aby sprawnie i ekologicznie wykorzystać te paliwa. Wykazano ponadto oddziaływanie właściwości rozpatrywanych paliw/odpadów na emisję wybranych gazów podczas spalania, a także wyznaczono wpływ różnych parametrów procesu (dostosowanych do możliwości aparaturowych) na charakter jego przebiegu. W monografii przedstawiono również wyniki analizy termicznej TG/DTG/DTA/ /DSC/MS wybranych paliw/odpadów z uwzględnieniem ważnego aspektu emisji zanieczyszczeń. Nowym elementem pracy są wyniki modelowania spalania wybranych paliw/odpadów, które umożliwia prognozowanie zachowania tych materiałów w różnych warunkach termicznych. Pracę zakończono podsumowaniem, wykazującym istotę i ważność podjętego zagadnienia z zaakcentowaniem potrzeby kontynuowania badań w omawianej problematyce.

Wybrane metody analizy w procesie zarządzania strategicznego

Sylwia Gostkowska-Dźwig, Ewa Kempa, Magdalena Mrozik, Ryszard Królik

Skrypt stanowi znaczące źródło wiedzy z zakresu zarządzania strategicznego, analizy strategicznej i pokrewnych dziedzin. Treść dotyczy wybranych metod analizy w procesie zarządzania strategicznego. Zarządzanie strategiczne odgrywa kluczową rolę w osiąganiu sukcesu organizacji, umożliwiając jej skuteczne reagowanie na zmieniające się warunki rynkowe i wyznaczenie właściwej drogi do osiągnięcia celów strategicznych. W procesie zarządzania strategicznego istotne jest podejście analityczne, które umożliwia zrozumienie otoczenia, ocenę zasobów wewnętrznych i identyfikację strategicznych możliwości. Zaprezentowano wybrane metody analizy, które są często stosowane w procesie zarządzania strategicznego. Omówiono zarówno narzędzia do analizy otoczenia zewnętrznego, jak i metody oceny zasobów wewnętrznych organizacji. Pozwala to na kompleksowe zrozumienie kontekstu, w którym działa firma, oraz identyfikację kluczowych czynników sukcesu. W skrypcie przedstawiono analizę Michaela E. Portera, która pomaga zarządzającym przedsiębiorstwem lepiej zrozumieć swoje otoczenie konkurencyjne i opracować strategie pozwalające im osiągnąć przewagę konkurencyjną. Omówiono metodę oceny zasobów wewnętrznych organizacji. Przedstawiono analizę SWOT, która umożliwia identyfikację mocnych i słabych stron organizacji oraz określenie szans i zagrożeń wynikających z otoczenia. Przeanalizowano także inne wybrane metody analizy, takie jak analiza grup strategicznych, która jest narzędziem stosowanym w zarządzaniu strategicznym oraz umożliwia przedsiębiorstwom lepsze zrozumienie konkurencyjnego otoczenia i swojej pozycji na rynku. Przedstawiono mikrootoczenie, które odnosi się do bezpośredniego otoczenia przedsiębiorstwa i składa się z różnych interesariuszy oraz czynników wpływających na jego działalność.

Elektrotechnika i elektronika. Laboratorium

Daniel Zbroński (red.)

Prezentowany podręcznik stanowi materiał pomocniczy do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu „Elektrotechnika i elektronika”, prowadzonego na kierunkach: mechanika i budowa maszyn, mechatronika oraz inżynieria gospodarki obiegu zamkniętego na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Informatyki Politechniki Częstochowskiej. Celem zespołu było stworzenie przystępnego opracowania, które pozwoli studentom przygotować się do ćwiczeń i nabyć umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy ogólnej zdobytej na wykładach. Należy podkreślić, że w podręczniku ograniczono się wyłącznie do zagadnień zawartych w sylabusie przedmiotu, zgodnie z programami studiów dla wskazanych kierunków kształcenia. Każdy z rozdziałów zawiera: cel ćwiczenia, wprowadzenie teoretyczne, część praktyczną i wzór sprawozdania. Dodatkowo, w każdym rozdziale podano zalecaną literaturę i przykłady obliczeniowe, ułatwiające samodzielne wykonanie obliczeń wymaganych w ćwiczeniach. Tak przygotowany podręcznik z pewnością ułatwi studentom przyswojenie trudnych zagadnień z elektrotechniki i elektroniki, a wskazane źródła literaturowe zachęcą ich do szerszego zainteresowania się ciekawym przedmiotem. Zachęcamy do zapoznania się z publikacją.

Monitoring finansowy w zarządzaniu przedsiębiorstwem

Helena Kościelniak

Jednym z narzędzi zarządzania przedsiębiorstwem ukierunkowanych na wczesne ostrzeganie przed zagrożeniami jest monitoring finansowy, który cechuje proces ciągłego i aktywnego zarządzania oparty na pełnej i kompleksowej analizie sytuacji przedsiębiorstwa, antycypujący pojawiające się ograniczenia, zagrożenia i bariery funkcjonowania oraz rozwoju zarówno wewnątrz, jak i w otoczeniu. Monografia jest adresowana do wszystkich, którzy pragną poszerzyć wiedzę o zasobach informacyjnych przedsiębiorstw, narzędziach wspomagających zarządzanie przedsiębiorstwami na bazie skutecznego monitoringu finansowego. W publikacji przedstawiono rozważania na temat monitoringu finansowego i jego roli w zarządzaniu przedsiębiorstwem oraz podjęto próbę wskazania zadań monitoringu istotnych dla informacyjnego wspomagania zarządzania. Wyeksponowano problemy metodyczne w systemie monitoringu finansowego przedsiębiorstw. Zaakcentowano problematykę ryzyka w monitoringu działalności przedsiębiorstw i przyszłości monitoringu finansowego w analityce biznesowej przedsiębiorstw. Przedstawiono wyniki własnych badań empirycznych z zakresu monitoringu finansowego przedsiębiorstw.

Rozwiązania proekologiczne w inżynierii środowiska

Mariusz Kowalczyk, Iwona Zawieja, Małgorzata Worwąg (red.)

Monografia stanowi wartościowe źródło wiedzy dotyczącej innowacyjnych, proekologicznych rozwiązań w zakresie inżynierii środowiska. Poruszane w niej zagadnienia naukowe odzwierciedlają kierunki badań realizowanych przez naukowców Wydziału Infrastruktury i Środowiska. Zawarty w monografii materiał badawczy nawiązuje do idei zrównoważonego rozwoju oraz koncepcji „zero waste” i dotyczy aktualnych problemów cywilizacyjnych w zakresie ochrony środowiska. Monografia ma charakter zarówno przeglądowy, oparty na aktualnym stanie wiedzy, jak i eksperymentalny, którego podstawą są badania własne autorów ze wskazaniem na ich aplikacyjne zastosowanie.

Innowacje w technologii i automatyzacji

Jerzy Winczek Przemysław Postawa Marek Gucwa

Nieustanny rozwój technik wytwarzania, stosowanie nowoczesnych technologii i materiałów stawiają przed kadrą naukową i dydaktyczną nowe zadaniai wyznaczają kierunki naukowych poszukiwań i badań. Dynamiczny postęp w technologii materiałów stosowanych w bioinżynierii, zintegrowanych systemach CAD/CAM//CAE, technologii druku 3D zarówno w technikach tworzyw sztucznych i metalowych, jak i metod oraz urządzeń spawalniczych implikuje konieczność reagowania na otaczający świat oraz sprostania nowym wyzwaniom. Odpowiedzią na tego typu wyzwania jest niniejsza monografia. Pierwsza część pracy poświęcona jest zagadnieniom materiałów i technologii przetwórstwa tworzyw sztucznych. Znajdują się tu rozdziały poświęcone zagadnieniom materiałów polimerowych oraz ich procesom starzenia w różnych warunkach, materiałom polimerowym stosowanym w medycynie, badaniom nad technologią przetwórstwa, analizie numerycznej przepływu tworzyw oraz obciążania implantów stosowanych w medycynie, a także zastosowaniom technologii przyrostowych, a w szczególności druku 3D.  Kształtowanie i badanie jakości powierzchni metalowych obrabianych metodami mechanicznymi (obróbką skrawaniem, nagniataniem) jest przedmiotem rozważań kolejnej części pracy. W odniesieniu do obróbki skrawaniem prezentowane prace koncentrują się na zagadnieniach frezowania i toczenia. Przedstawiono sposób kształtowania powierzchni śrubowej o zarysie kołowo wklęsłym frezem trzpieniowym z czołem kulistym, dokonano analizy dokładności 3-osiowej frezarki CNC na podstawie obróbki przedmiotu próbnego. Nowoczesnym rozwiązaniom poświęcona jest praca dotycząca zastosowania innowacyjnej technologii obróbki skrawaniem LFV, polegającej na wprawianiu w drgania osi ruchu posuwowego serwomechanizmu w kierunku osiowym. Ostatnią grupą prac związanych bezpośrednio z technologią wytwarzania są rozdziały poświęcone problematyce spawalniczej. Znajdują się tu rozdziały dotyczące zjawisk zachodzących w przestrzeni międzyelektrodowej w jednej z odmian metody MIG/MAG. Zaprezentowano także badania stabilności pracy łuku spawalniczego przy wymuszonych impulsach prądowo-napięciowych oraz zaproponowano nową autorską metodę badania charakterystyk statycznych zasilaczy impulsowych. Kolejne prace koncentrują się wokół efektów oddziaływania łuku spawalniczego na materiał spawany. Szczególnie istotny jest temat badań poświęcony ilości ciepła, jakie jest doprowadzane do złącza czy też napoiny. Zaproponowane podejście obliczenia wielkości geometrycznych napoin jest punktem wyjścia do zmiany metodologii wyznaczania ilości wprowadzanego ciepła do napoiny czy też złącza.  Również jakość powierzchni po cięciu, wielkość strefy wpływu ciepła i niewielkie zmiany w twardości ciętych materiałów przemawiają za wyborem tej metody cięcia, co znakomicie zostało pokazane w rozdziale poświęconym jakości cięcia laserowego. Dużym wyzwaniem, przed jakim staje obecnie spawalnictwo, jest modernizacja i naprawa bloków energetycznych. Stosowane w tych konstrukcjach materiały są trudnospawalne i wymagają dużego doświadczenia oraz wiedzy w odpowiednim projektowaniu technologii łączenia tych materiałów. Dobrym przykładem sposobu postępowania przy kwalifikowaniu technologii spawania stali stosowanych w energetyce jest praca, w której przedstawiono proces technologiczny łączenia rur i zmiany w strukturze złącza. Kolejne rozdziały poświęcono procesom napawania, z których pierwszy dotyczy napawania regeneracyjnego stosowanego w instalacjach energetycznych, a drugi napawania technologicznego, którego celem jest uzyskanie pożądanych właściwości w warstwie wierzchniej. Pracę kończą rozdziały poświęcone  projektowaniu aplikacji bazodanowych na przykładzie oprogramowania dedykowanego laboratorium metrologicznemu oraz modelowi ewaluacji kursów on-line prowadzonych na Politechnice Częstochowskiej.

Emerging pollutants wyzwaniem dla gospodarki wodno-ściekowej

Agata Rosińska

Stan środowiska naturalnego jest jednym z najważniejszych wyznaczników zdrowia ludzkiego i jakości życia. W związku z tym istotnego znaczenia nabiera właściwa ocena i kontrola, a także eliminacja zanieczyszczeń gleb, wód i powietrza; jest to problem ogólnoświatowy, analizowany przez różne organizacje, gremia i stowarzyszenia, wywołujący spory, dyskusje, budzący skrajne  emocje. Rozwój przemysłu, technologii  i chęć podnoszenia standardu życia przyczyniły się do tego, że zanieczyszczenia towarzyszą człowiekowi wszędzie. Trwałe zanieczyszczenia organiczne obejmują szeroką grupę związków chemicznych, które pozostają na stałe w środowisku, gromadzą się w organizmach żywych, mogą być przenoszone za pośrednictwem powietrza, wody lub gatunków wędrownych, docierając do miejsc, w których nie były ani wykorzystywane, ani produkowane. Obecnie coraz więcej uwagi badacze poświęcają nowo pojawiającym się zanieczyszczeniom – tzw. emerging pollutants EP. Literatura specjalistyczna wyróżnia dwie główne klasy EP: mikro- oraz nanozanieczyszczenia. Nanomateriały wykorzystywane są praktycznie we wszystkich gałęziach przemysłu, stosuje się je m.in. w produktach kosmetycznych, farbach, szkle odpornym na zarysowania, różnego rodzaju powłokach, mają one doskonałe właściwości bakteriostatyczne i dezodoracyjne. Jednak rosnące stale zapotrzebowanie na nanoprodukty  może doprowadzić do destabilizacji bioróżnorodności  w skali globu, powstają bowiem  nowe strumienie odpadów, które mogą mieć potencjalny wpływ na zdrowie ludzi i ekologię. Ogromnym globalnym problemem stały się w ostatnich latach tworzywa sztuczne. Wprowadzone na rynek w połowie XX wieku jako „cudowny” materiał – lekki, elastyczny, trwały i mocny – obecnie są uważane za jedno z ważniejszych zagrożeń, zaczęto dostrzegać prawdziwą „spuściznę” tych produktów i ich wpływ na środowisko i na człowieka. W kontekście tych wszystkich zagrożeń niezwykle istotne są działania mające na celu ograniczenie negatywnego wpływu EP na środowisko, ważna jest więc właściwa implementacja postanowień Zielonego Ładu (Green Deal), wdrażanie zasad gospodarki obiegu zamkniętego GOZ czy odpowiednich dokumentów prawnych wydanych  na poziomie globalnym, krajowym czy regionalnym. Biorąc pod uwagę istotność zagadnień związanych z EP, Autorka, wykorzystując obszerną literaturę przedmiotu, niezwykle wnikliwie omawia zagadnienia związane z obecnością w środowisku różnego rodzaju zanieczyszczeń pochodzących m.in. z farmaceutyków, środków higieny osobistej, perfluorowanych związków alifatycznych, nanozanieczyszczeń czy mikroplastiku. Analizuje źródła ich emisji, drogi migracji w środowisku, losy oraz sposoby ich usuwania. W kontekście doświadczeń związanych z pandemią koronawirusa Autorka podkreśliła rolę i znaczenie monitoringu wód, a także ścieków w wykrywaniu i zapobieganiu zagrożeń mikrobiologicznych, w tym wirusów.

Metody kalkulacji okresowych składek netto w podstawowych typach ubezpieczeń na życie - model całkowicie ciągły

Edyta Pawlak-Kazior, Sylwia Lara-Dziembek

Niniejszy podręcznik akademicki dotyczący matematyki aktuarialnej pozwala czytelnikowi zapoznać się z metodami kalkulacji składek netto w podstawowych typach ubezpieczeń na życie w modelu całkowicie ciągłym. Model ten jest głównie modelem teoretycznym, ale jest wykorzystywany do kalkulacji składek netto w modelu mieszanym. Opracowanie powstało na bazie wykładów i ćwiczeń z matematyki ubezpieczeniowej i finansowej, które od kilku lat prowadzą autorki niniejszej książki, oraz literatury dostępnej w tym temacie. Pozycja ta jest rezultatem kilkuletnich doświadczeń dydaktycznych w dziedzinie matematyki aktuarialnej. W książce przedstawiono podstawowe pojęcia i wzory wykorzystywane przy kalkulacji składek netto w modelu całkowicie ciągłym oraz omówiono jednorazowe składki netto w ciągłych ubezpieczeniach na życie oraz jednorazowe składki netto ciągłych rent życiowych. Następnie zaprezentowano metody kalkulacji składek netto w modelu całkowicie ciągłym w bezterminowym i terminowym ubezpieczeniu na życie, terminowym ubezpieczeniu na dożycie oraz na życie i dożycie, a także w odroczonym bezterminowym ubezpieczeniu na życie. W każdym z sześciu rozdziałów znajdują się liczne rozwiązane przykłady ilustrujące przedstawione zagadnienia oraz szereg zadań do samodzielnego rozwiązania wraz z odpowiedziami i wskazówkami. Ostatnią część opracowania stanowią tabele zawierające szczegółowe zestawienia wzorów prezentowanych w poszczególnych rozdziałach. Pozycja ta jest przede wszystkim skierowana do studentów kierunków matematycznych o specjalnościach finansowych i ubezpieczeniowych, może być jednak przydatna wszystkim zainteresowanym przedstawioną tematyką.