Cost Management in Business Activity

Karolina Rybicka

The aim of the work is to present – based on literature studies – definitions and issues connected with cost accounting and indication of key instruments of cost management in modern enterprises. There are used in the work following research methods: literature research as well as case studies. The first chapter of the work contains an introduction to management accounting and cost management. There are presented here considerations connected with the accounting system in the management of a modern enterprise. This chapter also presents the differences between financial accounting and management accounting. The attention was paid to the functions of management accounting in business units. Next, the trends in modern management accounting are presented, including particular emphasis on the use of modern IT technologies in cost management, and the main trends in modern accounting and cost management are presented. The second chapter is devoted to the concept and classification of costs. It attempts to explain the basic concepts related to the cost category and discusses the basic cost definitions. Subsequently, the classification of costs for reporting purposes and for various criteria for management purposes is presented. The third chapter covers issues related to the cost calculation of production. Introductory considerations have been made regarding the issue of determining production costs in the basic variants of cost accounting. The concept of cost calculation of manufactured goods or services was introduced. Subsequently, the basic types of traditional calculation are characterized – process costing and job costing. This characteristic has been enriched with practical examples. Chapter four discusses costing models. The main aspects of the full and variable cost accounting and their impact on the financial results of business units were discussed. The rest of this chapter introduces the main ideas of multi-step and multi-block costing to move on to the costing considerations under the activitybased costing concept. Practical examples are provided with each of these costing models. The fifth chapter deals with the application of cost accounting in management processes of economic units. The influence of the application of management accounting instruments on short-term decisions is presented. The issues related to the break-even point analysis, price decisions and decisions such as “make or buy” were discussed. In the sixth chapter, an attempt was made to explain the essence of costs in planning and control processes in the enterprise. The traditional cost budgeting process was discussed, the main assumptions of the budget, the so-called “Master budget” in a manufacturing company. The concept of Beyond Budgeting was also indicated as an alternative to the traditional management method in a modern enterprise. Chapter seven deals with selected aspects of contemporary cost accounting concepts. The chapter’s considerations focus on the most common types of modern cost accounting. Concepts such as: product life cycle costing, target costing and kaizen costing, ABM concept, JiT systems, quality costing, value chain analysis, logistics costing and a balanced scorecard are presented here. The monograph is intended for students, postgraduate students in accounting and management, and practitioners who deal with cost management processes, including IT technologies. However, due to the great versatility of considerations, the book can be addressed to a relatively wide audience who want to expand their existing knowledge in the field of cost management.

Zrównoważony rozwój w zarządzaniu i finansach

Izabela Krawczyk-Sokołowska (red.)

W monografii przedstawiono koncepcje zrównoważonego rozwoju i jej ujęcie w strukturze celów przedsiębiorstwa oraz scharakteryzowano i poddano ocenie przejawy wdrażania i realizacji zrównoważonego rozwoju w działalności poszczególnych przedsiębiorstw, branż i sektorów gospodarczych, a także na poziomie lokalnym, jak i globalnym. Zaprezentowano wybrane aspekty zrównoważonego rozwoju, w tym: zależności pomiędzy kulturą innowacji a zrównoważonym rozwojem, role nowoczesnych technologii informacyjnych we współczesnych procesach gospodarowania, niezbędność implementacji zrównoważonego rozwoju w działalności przedsiębiorstw, realizację koncepcji zrównoważonego rozwoju w podmiotach leczniczych oraz aspekty zrównoważonego systemu ubezpieczeń społecznych. Przedstawiono udział technologii finansowej (FinTech) w poprawie efektywności MŚP, wpływ ESG (ang. Environmental, Social and Corporate Governance) na rynek inwestycyjny. Ponadto zaprezentowano rozważania dotyczące problematyki funkcjonowania banków, w tym: nowych usług na rynku płatności elektronicznych, cyfryzacji usług bankowych oraz wpływu pandemii COVID-19 na sytuację sektora bankowego w Polsce. Przedstawiono również analizę wpływu pandemii na system społeczno-gospodarczy.

Innowacje w technologii i automatyzacji

Jerzy Winczek Przemysław Postawa Marek Gucwa

Nieustanny rozwój technik wytwarzania, stosowanie nowoczesnych technologii i materiałów stawiają przed kadrą naukową i dydaktyczną nowe zadaniai wyznaczają kierunki naukowych poszukiwań i badań. Dynamiczny postęp w technologii materiałów stosowanych w bioinżynierii, zintegrowanych systemach CAD/CAM//CAE, technologii druku 3D zarówno w technikach tworzyw sztucznych i metalowych, jak i metod oraz urządzeń spawalniczych implikuje konieczność reagowania na otaczający świat oraz sprostania nowym wyzwaniom. Odpowiedzią na tego typu wyzwania jest niniejsza monografia. Pierwsza część pracy poświęcona jest zagadnieniom materiałów i technologii przetwórstwa tworzyw sztucznych. Znajdują się tu rozdziały poświęcone zagadnieniom materiałów polimerowych oraz ich procesom starzenia w różnych warunkach, materiałom polimerowym stosowanym w medycynie, badaniom nad technologią przetwórstwa, analizie numerycznej przepływu tworzyw oraz obciążania implantów stosowanych w medycynie, a także zastosowaniom technologii przyrostowych, a w szczególności druku 3D.  Kształtowanie i badanie jakości powierzchni metalowych obrabianych metodami mechanicznymi (obróbką skrawaniem, nagniataniem) jest przedmiotem rozważań kolejnej części pracy. W odniesieniu do obróbki skrawaniem prezentowane prace koncentrują się na zagadnieniach frezowania i toczenia. Przedstawiono sposób kształtowania powierzchni śrubowej o zarysie kołowo wklęsłym frezem trzpieniowym z czołem kulistym, dokonano analizy dokładności 3-osiowej frezarki CNC na podstawie obróbki przedmiotu próbnego. Nowoczesnym rozwiązaniom poświęcona jest praca dotycząca zastosowania innowacyjnej technologii obróbki skrawaniem LFV, polegającej na wprawianiu w drgania osi ruchu posuwowego serwomechanizmu w kierunku osiowym. Ostatnią grupą prac związanych bezpośrednio z technologią wytwarzania są rozdziały poświęcone problematyce spawalniczej. Znajdują się tu rozdziały dotyczące zjawisk zachodzących w przestrzeni międzyelektrodowej w jednej z odmian metody MIG/MAG. Zaprezentowano także badania stabilności pracy łuku spawalniczego przy wymuszonych impulsach prądowo-napięciowych oraz zaproponowano nową autorską metodę badania charakterystyk statycznych zasilaczy impulsowych. Kolejne prace koncentrują się wokół efektów oddziaływania łuku spawalniczego na materiał spawany. Szczególnie istotny jest temat badań poświęcony ilości ciepła, jakie jest doprowadzane do złącza czy też napoiny. Zaproponowane podejście obliczenia wielkości geometrycznych napoin jest punktem wyjścia do zmiany metodologii wyznaczania ilości wprowadzanego ciepła do napoiny czy też złącza.  Również jakość powierzchni po cięciu, wielkość strefy wpływu ciepła i niewielkie zmiany w twardości ciętych materiałów przemawiają za wyborem tej metody cięcia, co znakomicie zostało pokazane w rozdziale poświęconym jakości cięcia laserowego. Dużym wyzwaniem, przed jakim staje obecnie spawalnictwo, jest modernizacja i naprawa bloków energetycznych. Stosowane w tych konstrukcjach materiały są trudnospawalne i wymagają dużego doświadczenia oraz wiedzy w odpowiednim projektowaniu technologii łączenia tych materiałów. Dobrym przykładem sposobu postępowania przy kwalifikowaniu technologii spawania stali stosowanych w energetyce jest praca, w której przedstawiono proces technologiczny łączenia rur i zmiany w strukturze złącza. Kolejne rozdziały poświęcono procesom napawania, z których pierwszy dotyczy napawania regeneracyjnego stosowanego w instalacjach energetycznych, a drugi napawania technologicznego, którego celem jest uzyskanie pożądanych właściwości w warstwie wierzchniej. Pracę kończą rozdziały poświęcone  projektowaniu aplikacji bazodanowych na przykładzie oprogramowania dedykowanego laboratorium metrologicznemu oraz modelowi ewaluacji kursów on-line prowadzonych na Politechnice Częstochowskiej.

Podstawy eurologistyki

Iga Kott, Katarzyna Sukiennik, Aleksandra Belof

Znajomość podstawowych pojęć i narzędzi logistycznych jest podstawą do zrozumienia procesu logistycznego na rynkach krajowych i międzynarodowych. Niniejszy skrypt przedstawia problematykę dotyczącą eurologistyki opartej na strategii obsługi klienta w przedsiębiorstwach międzynarodowych, a także restrukturyzacji przedsiębiorstw w kontekście rozwoju usług logistyki globalnej oraz barier na drodze realizacji procesów logistycznych w skali międzynarodowej. Opracowanie ma charakter kompleksowy w badanym obszarze. Można w nim znaleźć zarówno informacje teoretyczne, jak i praktyczne z zakresu eurologistyki. Skrypt adresowany jest do studentów kierunku logistyka. Może również posłużyć wszystkim tym, którzy interesują się omawianą tematyką w sferze praktyki zawodowej. Zagadnienia teoretyczne uzupełnione są przykładami, zestawami pytań, zadaniami oraz analizą przypadków wraz z rozwiązaniami. W skrypcie omówiono: istotę logistyki i eurologistyki; podstawy teoretyczne i praktyczne obsługi klienta oraz rodzaje strategii logistycznej obsługi klienta w odniesieniu do przedsiębiorstw międzynarodowych; restrukturyzację przedsiębiorstw w kontekście rozwoju usług logistyki globalnej; centra logistyczne jako ważne ogniwa w realizacji usług logistyki globalnej; systemy informacyjne w procesie restrukturyzacji przedsiębiorstwa; przebieg procesu restrukturyzacji koncernu motoryzacyjnego; bariery powstające podczas realizacji procesów logistycznych; genezę oraz istotę procesu logistycznego, a także koncepcje łańcucha wartości według różnych autorów; rodzaje procesów; znaczenie właściciela procesu oraz atrybuty procesu wraz z parametrami i zachodzącymi między nimi związkami; kompleksowe podejście operatorów logistycznych oraz działania, których podjęcie pomaga w optymalizacji procesu.  

Znak towarowy - zarządzanie marką i jej ochrona

Michał Konopka

Skrypt zawiera prawną analizę możliwości ochrony i zarządzania znakiem towarowym jako jednym z dostępnych praw własności intelektualnej. W opracowaniu przedstawiono ustawową definicję oraz zaprezentowano współczesne funkcje znaku towarowego. Wskazano dostępne formy przedstawieniowe znaków towarowych. Poruszono kwestię niekonwencjonalnych znaków towarowych, które już niebawem mogą doczekać się właściwych regulacji prawnych i występować w obrocie na równi ze znakami konwencjonalnymi. Przedstawiono zestawienie dostępnych współcześnie systemów ochrony znaków towarowych. Omówiono krajową procedurę rejestracji znaków towarowych oraz wskazano alternatywne możliwości ochrony wyżej wymienionych znaków. Dokonano analizy prawnych możliwości tworzenia własnej marki i sposobów jej ochrony. Przeanalizowano również możliwości efektywnego zarządzania własną marką na przykładzie uczelni wyższych.

Placówki ochrony zdrowia oraz kadra lekarska w Częstochowie i powiecie częstochowskim w latach 1918-1939

Juliusz Sętowski

Monografia Juliusza Sętowskiego pt. Placówki ochrony zdrowia oraz kadra lekarska w Częstochowie i powiecie częstochowskim w latach 1918-1939 w sposób kompleksowy omawia funkcjonowanie służby zdrowia w czasach II Rzeczypospolitej. Należy podkreślić, że do tej pory brak było tak całościowego spojrzenia na te kwestie, co czyni tę pozycję wyjątkowo interesującą i zapełniającą lukę na rynku wydawniczym. Autor omówił powstanie, funkcjonowanie i świadczone usługi dla ludności szpitali miejskich, tj. Szpitala Najświętszej Maryi Panny, Szpitala Miejskiego dla Chorych Zakaźnych, Szpitala Miejskiego dla Chorych Wewnętrznych oraz Szpitala dla Chorych Kobiet Wenerycznie, a także Szpitala Powszechnego Miejskiego, Szpitala Towarzystwa Dobroczynności dla Żydów, Szpitala Powiatowej Kasy Chorych. Zasygnalizowano też rolę i znaczenie funkcjonowania szpitalnictwa wojskowego, tak istotnego podczas powstań śląskich oraz wojny polsko-bolszewickiej. Autor pokusił się także o przedstawienie funkcjonowania placówek zdrowia - szpitali, przychodni i ośrodków zdrowia - w miejscowościach powiatu częstochowskiego, podkreślając rolę i znaczenie tamtejszego personelu w podnoszeniu stanu zdrowotnego ludności. Istotną część monografii stanowią biogramy lekarek i lekarzy Częstochowy i powiatu częstochowskiego. Biogramy przedstawiają jednostkowe losy tej grupy zawodowej. Na podkreślenie zasługuje bogata bibliografia, zawierająca zwłaszcza wybór źródeł z czasów dwudziestolecia międzywojennego.

Środowisko naturalne w strategiach przedsiębiorstw. Perspektywa interesariuszy

Oksana Seroka-Stolka

Strategia zorientowana na ochronę środowiska jest integralną częścią społecznej odpowiedzialności biznesu i przyciąga zainteresowanie ze strony naukowców oraz praktyków, jednak właściwie bez skupiania się na samej odpowiedzialności przedsiębiorstw za środowisko naturalne i na tworzeniu konkurencyjnych strategii zorientowanych na ochronę środowiska. Problem ten jest zatem ważną przesłanką podjęcia tematu publikacji. Wybór ścieżki strategicznej przedsiębiorstwa związanej z wymaganiami ochrony środowiska jest silnie zdeterminowany wpływem presji interesariuszy, jednak w polskiej literaturze przedmiotu rzadko poddaje się analizie siłę, typ i charakter oddziaływania interesariuszy z uwagi na reakcję strategiczną przedsiębiorstw wobec zagadnień środowiska naturalnego. Istnieje zatem luka poznawcza w odniesieniu do niejednoznacznych wyników badań dotyczących nacisków interesariuszy w zakresie ochrony środowiska na strategie przedsiębiorstw. Niewystarczająco przeanalizowano również bezpośrednie i pośrednie powiązania pomiędzy wielkością przedsiębiorstwa i typami strategii zorientowanych na ochronę środowiska oraz, jak dotąd, niewiele uwagi poświęcono badaniu efektów wynikających z relacji między strategią środowiskową a presją interesariuszy – i w tym aspekcie prezentowane wyniki badań wypełniają ową lukę. W monografii sformułowano szereg hipotez badawczych, które następnie poddano weryfikacji. Opisano teoretyczne ramy zarządzania uwzględniające aspekty ochrony środowiska. Zwrócono uwagę na rolę strategicznych zdolności do zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, dzięki którym istnieje możliwość równoważenia celów środowiskowych, ekonomicznych i społecznych, co w efekcie prowadzić może do przewagi konkurencyjnej. Następnie poruszono kwestie istoty, nośników i mechanizmów strategii zorientowanych na ochronę środowiska, a także zawarto empiryczną ocenę wpływu presji interesariuszy na typy strategii oraz efektów działalności przedsiębiorstwa wynikających z ich przyjęcia. Monografię zakończono podsumowaniem, w którym sfomułowano wnioski wynikające z weryfikacji hipotez badawczych. Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią publikacji.

Potencjał energetyczny wybranych paliw alternatywnych

Agnieszka Kijo-Kleczkowska

W pracy omówiono problematykę potencjału energetycznego wybranych paliw alternatywnych, również w formie brykietów, w postaci osadów ściekowych, odpadów biomasy i tworzyw sztucznych, w odniesieniu do węgla kamiennego i mułu węglowego z uwzględnieniem ich termicznej utylizacji metodą spalania i współspalania. Tematyka ta nabiera coraz większego znaczenia z uwagi na narastającą ilość odpadów. Prowadzenie procesów termicznych, jakim poddawane są paliwa/odpady, wymaga odpowiedniej ich organizacji. Stąd wynika główny cel pracy, polegający na przedstawieniu zachowania wybranych paliw/odpadów w procesie spalania, w warunkach laboratoryjnych, w oparciu o kompleksowe badania eksperymentalne. Realizacja badań wymagała zastosowania odpowiedniej aparatury i stanowisk badawczych oraz opracowania odpowiedniej metodyki pomiarów. Eksperymenty obejmowały wysokotemperaturowe badania, związane z procesami fizykochemicznymi towarzyszącymi heterogenicznemu spalaniu/ /współspalaniu wybranych odpadów/paliw, w zróżnicowanym otoczeniu. W celu wykazania specyfiki ich zachowania podczas procesów termicznych niezbędne było wykonanie analizy technicznej i elementarnej paliw/odpadów, umożliwiającej przedstawienie zróżnicowania ich właściwości, a także możliwości energetycznego wykorzystania. W pracy zaprezentowano wyniki badań spalania i współspalania wybranych paliw/odpadów w cyrkulacyjnej warstwie fluidalnej, które, zdaniem autorki, bardzo dobrze spełniają trudne warunki, jakie należy uzyskać, aby sprawnie i ekologicznie wykorzystać te paliwa. Wykazano ponadto oddziaływanie właściwości rozpatrywanych paliw/odpadów na emisję wybranych gazów podczas spalania, a także wyznaczono wpływ różnych parametrów procesu (dostosowanych do możliwości aparaturowych) na charakter jego przebiegu. W monografii przedstawiono również wyniki analizy termicznej TG/DTG/DTA/ /DSC/MS wybranych paliw/odpadów z uwzględnieniem ważnego aspektu emisji zanieczyszczeń. Nowym elementem pracy są wyniki modelowania spalania wybranych paliw/odpadów, które umożliwia prognozowanie zachowania tych materiałów w różnych warunkach termicznych. Pracę zakończono podsumowaniem, wykazującym istotę i ważność podjętego zagadnienia z zaakcentowaniem potrzeby kontynuowania badań w omawianej problematyce.

ACTIVE LEARNING W AKADEMICKIEJ EDUKACJI MATEMATYCZNEJ PRZEWODNIK DLA STUDENTA I NAUCZYCIELA FUNKCJE RZECZYWISTE JEDNEJ ZMIENNEJ RZECZYWISTEJ DLA INŻYNIERA Z WYKORZYSTANIEM PROGRAMÓW MATEMATYCZNYCH

Jolanta Borowska (red.)

Skrypt akademicki Active learning w akademickiej edukacji matematycznej. Poradnik dla studenta i nauczyciela.Część druga. Funkcje rzeczywiste jednej zmiennej rzeczywistej dla inżyniera z wykorzystaniem programów matematycznych omawia zagadnienia związane z funkcjami rzeczywistymi jednej zmiennej rzeczywistej uzupełnione wykorzystaniem darmowych programów matematycznych i kalkulatorów graficznych. W czasach bardzo szybkiego rozwoju technologicznego trudno wyobrazić sobie inżyniera, który pojawiające się w jego praktyce zawodowej problemy matematyczne rozwiązuje jedynie metodami algebraicznymi, bez wspomagania się programami komputerowymi. Współczesne programy i aplikacje matematyczne umożliwiają wykonywanie złożonych obliczeń symbolicznych, podają interpretacje graficzne rozważanych zagadnień, pozwalają sprawdzić poprawność obliczeń, a tym samym przyczyniają się do efektywniejszego gospodarowania czasem przewidzianym na rozwiązanie danego problemu inżynierskiego. Podczas korzystania z takich narzędzi informatycznych istotne jest posiadanie wiedzy, która umożliwi komunikowanie się z programem oraz pomoże w określeniu oczekiwań względem jego funkcjonalności. Dlatego też każdy z 9 rozdziałów książki zawiera scenariusz zajęć obejmujący teorię w postaci "pigułek wiedzy", karty pracy przedstawiające ćwiczenia i zadania reprezentujące praktyczne aspekty omawianego zagadnienia matematycznego oraz różne aktywności wykorzystujące w procesie uczenia się/ /nauczania matematyki programy komputerowe. Z rozległej gamy programów matematycznych zostały wybrane te, które są programami niekomercyjnymi, a przez to ogólnie dostępnymi dla każdego studenta czy nauczyciela. W prezentowanych scenariuszach zajęć głównie wykorzystano program Wolfram Alpha, w niektórych rozdziałach skryptu do realizacji zaproponowano użycie takich programów jak GeoGebra czy też Desmos. Zaproponowana w skrypcie aktywna forma zdobywania i pogłębiania wiedzy matematycznej przez studentów będzie wsparciem w rozwijaniu kompetencji proinnowacyjnych (kreatywności, krytycznego myślenia, komunikacji i kooperacji), które w połączeniu z wiedzą ekspercką pozwolą w sposób efektywny budować karierę zawodową. Dla nauczyciela zaprezentowane scenariusze zajęć wykorzystujące metody active learning będą inspiracją, która pomoże tworzyć własne materiały dydaktyczne będące odpowiedzią na potrzeby edukacyjne współczesnych uczniów i studentów.

Active Learning w akademickiej edukacji matematycznej. Przewodnik dla studenta i nauczyciela. Część 1. Funkcje rzeczywiste jednej zmiennej rzeczywistej dla inżyniera

Sylwia Lara-Dziembek, Edyta Pawlak-Kazior, Urszula Siedlecka, Ewa Węgrzyn-Skrzypczak

Skrypt akademicki Active learning w akademickiej edukacji matematycznej. Przewodnik dla nauczyciela i studenta. Część 1. Funkcje rzeczywiste jednej zmiennej rzeczywistej dla inżyniera w sposób nowatorski i innowacyjny ukazuje potencjał aktywnego uczenia się - active learning. Książka koncentruje się na praktycznych aspektach matematyki i na wykorzystaniu innowacyjnych metod uczenia się / nauczania, które umożliwiają skuteczne przyswajanie wiedzy matematycznej oraz pozwalają na lepsze dostosowanie się do potrzeb i oczekiwań uczących się. Pokazano w niej metody, które angażują w proces nauki i zachęcają do aktywnego myślenia, rozwiązywania problemów i eksperymentowania. Książka składa się z 5 rozdziałów - pierwszy z nich poświęcony jest istocie active learningu, a pozostałe cztery omawiają różne aspekty wybranych obszarów matematyki (funkcje rzeczywiste jednej zmiennej rzeczywistej, funkcje liniowe i kwadratowe, funkcje wielomianowe, potęgowe i wymierne, funkcje wykładnicze i logarytmiczne) oraz przedstawiają, jak zastosować do nich adekwatne metody aktywnego uczenia się. Każdy z tych rozdziałów zawiera teorię, praktyczne przykłady, zadania i ćwiczenia oraz wskazówki dla studenta i nauczyciela. W skrypcie znajdują się pigułki wiedzy, ciekawostki, kody QR i karty pracy. Podstawowym celem napisania skryptu było dostarczenie odpowiednich narzędzi do rozwijania umiejętności i myślenia matematycznego.

Environmental safety of biowaste in the circural economy

Neczaj, Ewa, Grosser Anna

The book deals with a very important element of the circular economy related to sustainable management of biodegradable waste. According to World Bank by 2050, the human population is estimated to increase more than 9 billion; meanwhile, energy demand is expected to almost double, and the demand for water and food is expected to increase by about 60%. It is also obvious that the amount of biodegradable waste will grow in th coming years, and it will become a global problem and need to change in the organic waste management system. If not properly handled, the large volume of biodegradable waste may deteriorate air, water, and soil quality, resulting in significant impacts to food, energy, and water supplies. However, waste also poses a great opportunity as feedstock for renewable energy generation and production of value-added products Thus, reuse and treatment of biodegradable waste play an essential role in the food-energy-water nexus. The individual chapters of the book are aimed at the importance of biowaste and other biodegradable waste in a circular economy, taking into account environmental aspects (e.g. toxicity, organic carbon sequestration, LCA). This book will serve as a useful resource for environmental engineers, biotechnologists, researchers, and students studying organic waste processes, as well as operators of a wastewater and organic waste treatment plants. We strongly hope that readers enjoy reading this book and find it of very use.

Zarys wykorzystania symulacji MES w analizie oddziaływania niezgodności spawalniczych na cechy eksploatacyjne konstrukcji spawanych

Jerzy Nawrocki, Jacek Słania, Kwiryn Wojsyk, Grzegorz Golański

Niezgodności spawalnicze występują zawsze w złączach spawanych i obniżając ich wytrzymałość, decydują o bezpieczeństwie użytkowania konstrukcji. Niezgodności spawalnicze powodują znaczne zwiększenie naprężeń lokalnych. W normach stosowanych do obliczeń wytrzymałościowych, dotyczących na przykład rurociągów, zjawisko to nie jest bezpośrednio ujęte. Jedynym stosowanym podejściem jest używanie kilkunastoprocentowych współczynników bezpieczeństwa, zależnych między innymi od typu spoiny. Zakładanie na etapie projektowania wymaganego poziomu jakości spoin także nie odpowiada współczesnym wymogom bezpieczeństwa, ponieważ służy jedynie do kontroli jakości procesu spawalniczego. W normach stosowanych do projektowania nie ujęto związku pomiędzy poziomem jakości spoiny a zalecanym współczynnikiem bezpieczeństwa. Obecnie, mając do dyspozycji symulacje MES, możliwa jest analiza wartości naprężenia lokalnego. Podstawowym celem pracy jest zbadanie i przedstawienie wpływu dodatkowych czynników na rozkład pola naprężenia w złączu spawanym zawierającym 10 różnego typu niezgodności. Do realizacji tego zadania użyto programów modelujących skomplikowane kształty przestrzenne oraz algorytmów symulacyjnych pracujących w oparciu o metodę elementów skończonych (MES). Wybór tej metody wynika z faktu, że w ciągu ostatniej dekady miał miejsce znaczący rozwój zarówno możliwości obliczeniowych komputerów, jak i jakości komercyjnych programów symulacyjnych pracujących w oparciu o tę metodę. Tekst poszczególnych rozdziałów uzupełniony został o rysunki, schematy i tabele, jak również wzory i przykładowe wyliczenia określonych wartości związanych z omawianymi zagadnieniami. Zachęcamy do zapoznania się z pozycją.

Elementy matematyki dyskretnej

Jolanta Pozorska, Izabela Zamorska

Matematyka dyskretna jest fascynującym działem matematyki, zlepkiem innych działów, ewoluującym od wieków. Interesowali się nią już starożytni, lecz największy rozwój matematyki dyskretnej przypada na wiek XX n.e. Cały czas się rozwija i wymaga ciągłej aktualizacji wiedzy, przez to wciąż można na nowo ją odkrywać. Znamy już sporo jej zastosowań, a ile jest jeszcze nieodkrytych? Wciąż wiele pytań zostaje otwartych, wiele twierdzeń i lematów nieudowodnionych. Podręcznik Elementy matematyki dyskretnej przeznaczony jest nie tylko dla studentów kierunku informatyka, ale również dla wszystkich pasjonatów matematyki dyskretnej. Każdy znajdzie w nim coś interesującego dla siebie. Wybór zagadnień jest subiektywny, dlatego zapewne omawiane tematy nie zostały przedstawione w sposób wyczerpujący, jednak wystarczający.

Emerging pollutants wyzwaniem dla gospodarki wodno-ściekowej

Agata Rosińska

Stan środowiska naturalnego jest jednym z najważniejszych wyznaczników zdrowia ludzkiego i jakości życia. W związku z tym istotnego znaczenia nabiera właściwa ocena i kontrola, a także eliminacja zanieczyszczeń gleb, wód i powietrza; jest to problem ogólnoświatowy, analizowany przez różne organizacje, gremia i stowarzyszenia, wywołujący spory, dyskusje, budzący skrajne  emocje. Rozwój przemysłu, technologii  i chęć podnoszenia standardu życia przyczyniły się do tego, że zanieczyszczenia towarzyszą człowiekowi wszędzie. Trwałe zanieczyszczenia organiczne obejmują szeroką grupę związków chemicznych, które pozostają na stałe w środowisku, gromadzą się w organizmach żywych, mogą być przenoszone za pośrednictwem powietrza, wody lub gatunków wędrownych, docierając do miejsc, w których nie były ani wykorzystywane, ani produkowane. Obecnie coraz więcej uwagi badacze poświęcają nowo pojawiającym się zanieczyszczeniom – tzw. emerging pollutants EP. Literatura specjalistyczna wyróżnia dwie główne klasy EP: mikro- oraz nanozanieczyszczenia. Nanomateriały wykorzystywane są praktycznie we wszystkich gałęziach przemysłu, stosuje się je m.in. w produktach kosmetycznych, farbach, szkle odpornym na zarysowania, różnego rodzaju powłokach, mają one doskonałe właściwości bakteriostatyczne i dezodoracyjne. Jednak rosnące stale zapotrzebowanie na nanoprodukty  może doprowadzić do destabilizacji bioróżnorodności  w skali globu, powstają bowiem  nowe strumienie odpadów, które mogą mieć potencjalny wpływ na zdrowie ludzi i ekologię. Ogromnym globalnym problemem stały się w ostatnich latach tworzywa sztuczne. Wprowadzone na rynek w połowie XX wieku jako „cudowny” materiał – lekki, elastyczny, trwały i mocny – obecnie są uważane za jedno z ważniejszych zagrożeń, zaczęto dostrzegać prawdziwą „spuściznę” tych produktów i ich wpływ na środowisko i na człowieka. W kontekście tych wszystkich zagrożeń niezwykle istotne są działania mające na celu ograniczenie negatywnego wpływu EP na środowisko, ważna jest więc właściwa implementacja postanowień Zielonego Ładu (Green Deal), wdrażanie zasad gospodarki obiegu zamkniętego GOZ czy odpowiednich dokumentów prawnych wydanych  na poziomie globalnym, krajowym czy regionalnym. Biorąc pod uwagę istotność zagadnień związanych z EP, Autorka, wykorzystując obszerną literaturę przedmiotu, niezwykle wnikliwie omawia zagadnienia związane z obecnością w środowisku różnego rodzaju zanieczyszczeń pochodzących m.in. z farmaceutyków, środków higieny osobistej, perfluorowanych związków alifatycznych, nanozanieczyszczeń czy mikroplastiku. Analizuje źródła ich emisji, drogi migracji w środowisku, losy oraz sposoby ich usuwania. W kontekście doświadczeń związanych z pandemią koronawirusa Autorka podkreśliła rolę i znaczenie monitoringu wód, a także ścieków w wykrywaniu i zapobieganiu zagrożeń mikrobiologicznych, w tym wirusów.

Zarządzanie firmami rodzinnymi i nierodzinnymi w zmiennym otoczeniu rynkowym

Katarzyna Olejniczak-Szuster, Ewa Kempa (red.)

Zarzadzanie przedsiębiorstwem stanowi złożone zagadnienie, będące dużym wyzwaniem dla współczesnych przedsiębiorców, którzy muszą mierzyć się z wieloma problemami pojawiającymi się w burzliwym otoczeniu. Sytuacja gospodarcza wywołana najpierw przez pandemię COVID-19, a potem przez wojnę w Ukrainie, jest szczególnie trudna dla małych i średnich przedsiębiorstw zmagających się z konkurencją krajową i zagraniczną, a także z rosnącymi kosztami prowadzenia działalności gospodarczej. Nowe podejście do zarzadzania firmami rodzinnymi i nierodzinnymi można odnieść do sytuacji rynkowej w różnych sektorach  gospodarki, przemyśle i usługach, także tych opierających się na wiedzy wykorzystywanej w doradztwie biznesowym oraz consultingu. W monografii została poruszona tematyka związana z przemysłem, logistyką oraz rolą człowieka w przedsiębiorstwach rodzinnych i nierodzinnych. Kolejne zagadnienia dotyczą m.in. zrównoważonego rozwoju oraz społecznej odpowiedzialności biznesu, analizy wartości przychodów z organizacji, a także motywacji pracownika w sytuacji kryzysowej organizacji.

Zachowanie ludzi w organizacji w perspektywie ewolucyjnej - komunikacja, integracja, współpraca

Sebastian Skolik, Katarzyna Kukowska

Niniejsza monografia poświęcona jest ewolucyjnemu podłożu zachowań ludzi w organizacji. Autorzy, włączając się w naukową dyskusję na temat organizacyjnych zachowań człowieka, poszukują ich źródeł na różnych etapach ewolucji gatunków oraz wskazują na złożoność procesów ewolucyjnych i ich wielopoziomowych powiązań. Przedstawiają przy tym argumenty za biologiczną naturą naszych zachowań oraz modyfikującą rolą kultury w ich kształtowaniu. Opisują wiele aspektów zachowań istotnych dla funkcjonowania organizacji, skupiając się na komunikacji, integracji i współpracy. Publikacja nie zawiera wyraźnego stanowiska autorów w kwestii ewolucji biologiczno-kulturowej jako bazy dla zachowań organizacyjnych, może jednak stanowić inspirację do podejmowania dalszych badań naukowych w tym zakresie.