(Nie)zapomniany czar arcydzieł. Anonim, Barańczak, Camus...

Marek Piechota

Punktem wyjścia do szczegółowych rozważań Autora o treściach komparatystycznych, dotyczących wzajemnych wpływów europejskiej dawnej i najnowszej kultury literackiej, jest przekonanie, że w znakomitej większości arcydzieł polskich i światowych rozmaite wątki dają się identyfikować – mniej lub bardziej precyzyjnie – z tradycją rzymską jako jej kolebką. Autora zachwyca nieprzemijający urok pierwszych zdań arcydzieł (choć nie zawsze to, co utrwaliło się w pamięci pokoleń w istocie jest pierwszym zdaniem dzieła), niepokoi tendencja do okrawania rozległych wcześniejszych myśli pisarzy do wyrwanych z kontekstu coraz krótszych kilkuwyrazowych frazesów. W tonacji eseistyczne, zatem przystępnej dla Czytelnika, Autor pisze także o arcydziełach kultury polskiej i światowej, o Rękopisie znalezionym w Saragossie Jana Potockiego i Dżumie Alberta Camusa, o inwokacji Pana Tadeusza Adama Mickiewicza i Zemście Fredry, o Mistrzu i Małgorzacie Michaiła Bułhakowa i Wojnie żydowskiej Liona Feuchtwangera, o pewnym motywie wziętym z Homera w noweli filmowej, scenariuszu i filmie Góry o zmierzchu Krzysztofa Zanussiego oraz o zapomnianym Bogactwie Wandy Miłaszewskiej, o tęsknocie za trzynastozgłoskowcem Wisławy Szymborskiej i romantycznym źródle frazy tytułowej Kamień na kamieniu Wiesława Myśliwskiego, pisze z przekonanie, że  „Sonet nie umiera nigdy” i ukazuje na tle tradycji wśród współczesnych odnowicieli gatunku Stanisława Barańczaka i Tadeusza Kijonkę. Książka powinna zainteresować nie tylko studentów kierunków humanistycznych, ale wszystkich miłośników dobrej literatury, szukających w arcydziełach wiedzy o świecie i sobie, przeżyć innych niż te, których dostarczają Muzy nienastawione na pismo.

Stating the Obvious: Celan - Beckett - Nauman

Sławomir Masłoń

Książka stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, czym mogą być literatura i sztuka dzisiaj, a co się z tym wiąże – również, krytyczne odniesienie do starego jak nowoczesność problemu końca sztuki wysokiej. Wychodząc z założenia, że mówienie o końcu sztuki jest uzasadnione, tylko jeśli rozumiemy ją jako prezentację tego, co idealne w formie uchwytnej dla zmysłów, w pracy próbowano spojrzeć na rolę twórczości i krytyki w naszym świecie, który nie jest już światem Idei w sensie heglowskim. Jako że dyskusja czysto teoretyczna w takim przypadku nie zawsze prowadzi do uchwytnych wniosków, autor zaproponował rozważenie wyżej wspomnianych problemów, posiłkując się przykładami dzieł Paula Celana, Samuela Becketta i Bruce’a Naumana, których praktyka pozwala, jego zdaniem, na sformułowanie pewnych szerszych wniosków dotyczących sensu tworzenia w epoce zwanej często postpostmodernistyczną. Książkę, której wcześniejsze rozdziały poświęcono rozważaniom na dość abstrakcyjnym poziomie, kończy polityczny apendyks, próbujący usytuować wcześniej omawiane problemy sztuki „elitarnej” i „trudnej” w kontekście postulatów polityki tożsamościowej, a w szczególności dyskusji o sensowności kanonu czy też jego represyjności. [15.10.2012]

Edukacja medialna a reklama. Studia teoretyczne i analizy empiryczne w kontekście środowiska szkolnego

Monika Frania

Cywilizacja medialna, zmediatyzowany świat, zapośredniczona rzeczywistość to tylko kilka określeń współczesnego środowiska życia człowieka. Nie wydaje się przesadą stwierdzenie, że media są dziś wszechobecne. Ich rozwój nigdy dotąd nie przebiegał tak szybko, a instrumentarium nie było tak szerokie. Dla potencjalnego odbiorcy media są źródłem zarówno szans, jak i zagrożeń. Edukacja medialna, rozumiana jako edukacja o mediach, do mediów i przez media stanowi odpowiedź na wyzwania czasu. Prezentowana książka jest próbą przybliżenia czytelnikowi istoty oraz stanu edukacji medialnej w Polsce, zwłaszcza w kontekście edukacji szkolnej. Porusza również problem reklamy jako komunikatu perswazyjnego. Zasadniczą cześć pracy stanowi analiza wyników badań dotyczących wpływu warsztatów z edukacji medialnej na odbiór reklam telewizyjnych u młodzieży licealnej. Autorka dąży również do przedstawienia opinii środowiska szkolnego na Śląsku na temat edukowania medialnego. Publikacja skierowana jest przede wszystkim do pracowników naukowych zainteresowanych problemem mediów w kontekście edukacji, ale również do czynnych nauczycieli, pedagogów, studentów.

Marginalia w książce dawnej i współczesnej

red. Bożena Mazurkowa

Rozprawy zgromadzone w tomie poświęcone są odręcznym zapiskom (między innymi o charakterze rzeczowym, dokumentacyjnym, porządkowym, nawigacyjnym, ale też emocjonalnym i rozrywkowym) w manuskryptach o charakterze literackim bądź użytkowymi i w dziełach opublikowanych, a także adnotacjom drukowanym. Autorzy dokonują typologii i charakteryzują marginalia różnie usytuowane w książkach: na marginesach poszczególnych kart, równolegle do tekstu głównego, a także w innych miejscach wewnętrznej struktury książki, stanowiących w szerokim znaczeniu przestrzeń zewnętrzną wobec zapisu tekstu głównego – a zatem jego „margines”. Zróżnicowanie formalne, charakter oraz rozliczne funkcje takich właśnie dodatkowych not utrwalonych w rękopisach i drukach – od XV do XIX wieku, a w przypadku niektórych edycji wznowionych w stuleciach XX–XXI – prezentowane są w tomie w porządku chronologicznym. Są wśród nich na trwale związane z wszystkimi egzemplarzami wydanych utworów esencjonalne rekapitulacje ważniejszych treści, pod względem funkcji zbliżone do żywej paginy, czyli adnotacje ułatwiające czytelnikowi zapamiętywanie konkretnych partii tekstu i nawigację po książce po ponownym lub kolejnym sięgnięciu do niej, a także marginalia, w których autorzy sygnalizowali przyszłym odbiorcom nawiązania do określonych, niekiedy ściśle zlokalizowanych, miejsc w konkretnych dziełach lub zamieszczali w nich komentarze do tekstu głównego, wyrażające stosunek do problematyki, która wprawdzie nie została tam podjęta, ale wiąże się z nią w sposób bezpośredni lub pośredni. Z oczywistych względów z dużo większą różnorodnością mamy do czynienia w przypadku charakteryzowanych w tomie dodatkowych odręcznych zapisków poczynionych w manuskryptach i drukach. Tego typu marginalia, niezależnie od tego, czy wyszły spod pióra konkretnych, imiennie określonych czytelników, czy też zostały utrwalone przez nieznanych odbiorców, a w przypadku rękopisów także przez kopistów, są szczególnie cennym trwałym śladem indywidualnego kontaktu z książką – refleksji na bieżąco powstających w trakcie lektury dzieł lub nasuwających się po jej zakończeniu, a także towarzyszących spisywaniu ksiąg. Adnotacje te niejako zatrzymały w czasie jednostkowe okoliczności oraz myśli i odczucia konkretnych i nieznanych osób, które miały do czynienia z tekstami, a równocześnie znamienne dla kultury danego okresu sposoby obcowania z tekstem, spontaniczny lub ukierunkowany przebieg procesu lektury oraz związane z tym indywidualne i zbiorowe nawyki, jednym słowem – historię czytania i spisywania ksiąg.

Silesian Journal of Legal Studies. Contents Vol. 4

red. Barbara Mikołajczyk

Silesian Journal of Legal Studies vol. 4 jest kolejnym numerem wydawnictwa ciągłego powołanego do życia uchwałą Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. W Silesian Journal of Legal Studies są publikowane teksty w językach angielskim, francuskim, niemieckim i hiszpańskim. Numer czwarty Silesian Journal of Legal Studies zawiera artykuły dotyczące różnych dziedzin prawa – prawa konstytucyjnego, międzynarodowego prawa człowieka, karnego międzynarodowego i administracyjnego. Teksty dotyczą aktualnych problemów prawnych pojawiających się na gruncie prawa krajowego (teksty administracyjne), ale przede wszystkim europejskiego. Silesian Journal of Legal Studies vol. 4 zawiera spis wybranych, ważniejszych monografii autorstwa pracowników Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego za rok 2011. Dołączono także wykaz konferencji zorganizowanych na Wydziale Prawa i Administracji. Wykazy te mają na celu promocje Wydziału i zapoznanie społeczności akademickiej z działalnością naukową Wydziału. Autorami tekstów są nie tylko Polacy – pracownicy Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, ale także naukowcy z innych polskich i zagranicznych uniwersytetów. Publikacja jest adresowana do szerokiego grona czytelników w Polsce i za granicą. Zakłada się, że czytelnikami będą prawnicy – tak teoretycy jak i praktycy – specjalizujący się w różnych dziedzinach prawa. Publikacja może też być cennym źródłem wiedzy dla magistrantów i doktorantów.

Prasowa wizja dziewczyny (analiza konfrontatywna polskich i rosyjskich czasopism młodzieżowych)

Ewa Kapela

Media masowe, będące obecnie jedną z najbardziej rozpowszechnionych form bytowania języka, nie tylko opisują otaczający człowieka świat i oferują sposoby jego interpretacji, lecz często go konstruują. Celem przekazów medialnych jest coraz częściej kształtowanie postaw odbiorców, narzucanie określonego światopoglądu i hierarchii wartości. Stanowiąc swego rodzaju filtr między człowiekiem a rzeczywistością, środki masowego przekazu mają moc modyfikowania indywidualnych obrazów świata oraz zachowań komunikacyjnych. Żyjąc w epoce mediów masowych, nie sposób ignorować ich roli w kształtowaniu poglądów człowieka na otaczający go świat, zwłaszcza, gdy idzie o formowanie świadomości nastolatków. W świetle powyższych uwag zasadne wydaje się zrekonstruowanie wizji dziewczyny (i odpowiednio девушки), propagowanej przez współczesne czasopisma młodzieżowe. Zamierzeniem autorki jest ukazanie językowych mechanizmów kreujących pożądane przed nadawców prasowych stany rzeczy, a więc poszczególne elementy składowe odtwarzanego wizerunku dziewczyny. Heterogeniczność prasowej wizji dziewczyny/девушки pozwala na traktowanie jej nie w kategoriach utrwalonego stereotypu, ale raczej w kategoriach performansu. W monografii zwrócono uwagę na korelacje między językowym obrazem kobiety, kulturowo utrwalonymi stereotypami płciowymi a prasową wizją młodej kobiety. Ukazana została zależność między językiem przekazu prasowego a jego potencjalnym odbiorcą. Wyniki analizy stanowią podstawę do zabrania głosu w kwestii roli prasy w kształtowaniu świadomości młodzieży, w kreowaniu i redefiniowaniu wzorców płciowych. Publikacja adresowana jest nie tylko do językoznawców, lecz także do szerokiego grona czytelników zainteresowanych daną problematyką.

Praca - więź - integracja. Wyzwania w życiu jednostki i społeczeństwa. Monografia poświęcona pamięci prof. zw. dr. hab. Władysława Jachera. T. 1: Praca, przedsiębiorczość, gospodarka oparta na wiedzy

Bożena Pactwa, Monika Żak, red. Urszula Swadźba

Monografia poświęcona jest zmarłemu profesorowi Władysławowi Jacherowi. Profesor zostawił po sobie liczne grono uczniów i przyjaciół, którzy poprzez tę publikację chcą uczcić jego pamięć. Zakres tematyczny monografii obraca się więc wokół problematyki, jaką podejmował on w swojej twórczości naukowej. Zasadniczo można ją sprowadzić do trzech głównych zagadnień: pracy, więzi i integracji. Wymienione powyżej motywy i problemy, poruszane przez profesora Jachera, to zagadnienia teoretyczne i praktyczne nadal aktualne. Były one przedmiotem wieloaspektowych analiz i rozważań na konferencji: „Praca – Więź – Integracja. Wyzwania w życiu jednostki i społeczeństwa” poświęconej pamięci profesora Władysława Jachera w 5. rocznicę śmierci. Konferencja odbyła się w dniach 9-10 kwietnia 2014 roku w Katowicach. Przedstawione w monografii artykuły są pokłosiem tej konferencji. Monografia składa się z dwóch wspólnie zatytułowanych tomów o zróżnicowanej problematyce. Pierwszy dotyczy zagadnień pracy, przedsiębiorczości i gospodarki opartej na wiedzy, a drugi skupia się na wartościach i więziach społecznych. Oprócz socjologów polskich swoje refleksje przedstawiają socjologowie czescy. Publikacja jest skierowana do socjologów, psychologów, kulturoznawców, antropologów społecznych zainteresowanych przedstawioną problematyką. 

Cantico delle creature. Do słów Pieśni słonecznej św. Franciszka z Asyżu oraz tekstów Starego Testamentu na orkiestrę symfoniczną z towarzyszeniem instrumentów ceramicznych, chór mieszany oraz sopran i tenor solo

Karol Pyka

Przedmiotem publikacji jest partytura kompozycji „Cantico delle creature” do słów św. Franciszka z Asyżu oraz tekstów Starego Testamentu napisanej na orkiestrę symfoniczną z towarzyszeniem instrumentów ceramicznych, chór oraz sopran i tenor solo. Pomysł napisania utworu „Cantico delle creature” narodził się w wyniku kontaktu autora z pracownikami oraz studentami Pracowni Ceramiki Katedry Rzeźby Instytutu Sztuki Wydziału Artystycznego Uniwersytetu Śląskiego związanymi z projektem „Akademia Dźwięków Ziemi” dotyczącego badania możliwości konstruowania nietradycyjnych instrumentów muzycznych z wykorzystaniem technik ceramicznych, a którego kierownikiem jest dr hab. Małgorzata Skałuba-Krentowicz. Gliniane instrumentarium zajmuje centralne miejsce w warstwie instrumentacyjnej kompozycji, a jego związek z naturą nawiązuje do tematyki żywiołów – treści związanych ze stworzeniem opiewanym przez św. Franciszka. Ponadto przyjmuje rolę medium łączącego ducha dawnych czasów z obecnym spojrzeniem na świat dźwięków.

Kultura muzyczna ewangelików na Śląsku Cieszyńskim w pierwszej połowie XVIII wieku. T. 1: Rys historyczny z wybranymi materiałami źródłowymi

Zenon Mojżysz

Seria: Dyskursy sztuk(i) (2), ISSN 2719-941X Odkrycie nieznanych rękopisów muzycznych w archiwum Kościoła Jezusowego w Cieszynie w roku 2008 było impulsem do rozpoczęcia kompleksowych badań naukowych. W świetle tych badań osiemnastowieczny Cieszyn jawi się jako jeden z głównych ośrodków protestanckiej kultury muzycznej na Śląsku, promieniującej na cały Górny Śląsk i regiony ościenne. Od roku 1710, mimo wielu trudności, cieszyńskim kantorom udało się stworzyć prężnie działający zespół wokalno-instrumentalny i zapewnić muzyczną oprawę uroczystości i nabożeństw i na wysokim poziomie artystycznym. "Kantaty cieszyńskie" - zachowane do dziś utwory z ówczesnego repertuaru - stanowią żywe świadectwo tego fascynującego rozdziału historii muzyki.

Kroatywni. Dramat chorwacki po 1990 roku. Wybór tekstów. T. 1-2

Anna Ruttar

Kroatywni. Dramat chorwacki po 1990 roku. Wybór tekstów powstał na podstawie antologii współczesnego dramatu chorwackiego pt. Odbrojavanje (Odliczanie), którą zestawił Leo Rafolt, a wydała w 2007 roku Zagrzebska Szkoła Slawistyczna. Leo Rafolt jest też autorem wstępu do niniejszego wyboru, wstępu, który ma na celu zaprezentowanie polskiemu czytelnikowi kondycji dramatu i teatru chorwackiego po 1990 roku. W Kroatywnych... oprócz siedmiu dramatów pochodzących z Odliczania (są to dramaty Lady Kaštelan, Mate Matišicia, Asji Srnec‑Todorović, Filipa Šovagovicia, Teny Štivičić, Milko Valenta, Tomislava Zajeca) znalazły się jeszcze trzy utwory wybrane przez zespół realizujący projekt (utwory Dubravko Mihanovicia, Marijany Noli i Borivoja Radakovicia). Każdy z tych tekstów był w Chorwacji nagradzany i/lub uwzględniany w którejś z opublikowanych antologii współczesnego dramatu (z wyjątkiem Diwy Marijany Noli, której premiera odbyła się w 2011 roku). Jednocześnie żaden z nich nie został jeszcze przełożony na język polski. Idea zapoznania czytelnika polskiego z tendencjami panującymi w dramacie chorwackim od lat dziewięćdziesiątych XX wieku stanowiła główne kryterium niniejszego wyboru. Wybór ten jest uzupełnieniem tego obrazu dramatu i teatru chorwackiego, jaki wyłania się z już przetłumaczonych i wystawionych utworów. Z jednej strony lektura prezentowanych dramatów pokazuje czytelnikowi współczesną Chorwację, zupełnie inną niż ta, z jaką się styka turysta spędzający wakacje nad przepięknym wybrzeżem Morza Adriatyckiego. Z drugiej strony nietrudno odnieść wiele sytuacji ukazanych w poszczególnych utworach do polskiej rzeczywistości i odnaleźć w niej analogiczne zjawiska. W Kroatywnych... są utwory zabawne i przerażające, podejmujące ważne, uniwersalne tematy i pokazujące problemy, z jakimi boryka się dzisiaj społeczeństwo chorwackie.   Recenzje książki ukazały się: -  w czasopiśmie „Nowe Książki” 10/2012, s. 40–41, - w tygodniku „Angora” nr 46 (18.11.2012), s. 60. Recenzja i rozmowa o Kroatywnych w Polskim Radio.

Współpraca środowisk: szkolnego i rodzinnego z perspektywy rodziców i nauczycieli

Patrycja Młynek

Szkoła jest miejscem, w którym współpraca ma szczególne znaczenie. Osiągnięcie głównego celu, jakim jest edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży, zależy od współdziałania nauczycieli, uczniów, rodziców oraz środowiska lokalnego. Niniejsze opracowanie poświęcone jest współpracy środowisk szkolnego i rodzinnego. Wypełniające je studium teoretyczno-empiryczne przybliża główne zagadnienia związane z wdrażaniem idei współpracy rodziców i nauczycieli w polskiej szkole, jak również ukazuje problemy i perspektywy jej rozwoju. Książka jest adresowana do nauczycieli, rodziców i tych, którym zależy na budowaniu szkoły opartej na dialogu.

(Re)interpretacje. Między praktyką twórczą a dyskursem

red. Witold Jacyków, Ryszard Solik

Niniejsza publikacja wpisuje się w obszar refleksji dotyczący interpretacji i reinterpretacji sztuki oraz wybranych tekstów kultury. Dystansuje się przy tym od wyłącznie egzegetycznego pojmowania interpretacji, dostrzegając w niej aktywność na różne sposoby konkretyzującą historycznie i kulturowo zmienną tożsamość i określoność sztuki i jej wytworów. W ten sposób aktywność interpretacji i kolejnych reinterpretacji – niejednokrotnie wyznaczających nowe otwarcia i możliwości – umiejscawiamy zarówno w domenie dyskursów teorii, jak i w przestrzeni twórczych poszukiwań i eksperymentów, artystycznych transgresji, reorganizacji, redefinicji. To spojrzenie na problem nie tylko z uwzględnieniem różnych obszarów ekspresji twórczej i refleksji teoretycznej (zajmującej się sztukami plastycznymi, malarstwem, architekturą, muzyką, oprawą muzyczną filmów czy gier), ale także – co bodaj najcenniejsze – z różnych perspektyw reinterpretacyjnych i punktów widzenia. Czytelnik znajdzie więc w pracy propozycje – teksty i dokumentację działań twórczych – zorientowane na różne cele, racje i pola aktywności interpretacji, będącej zasadniczą formę obecności i przejawiania się sztuki w kulturowej semioprzetrzeni; propozycje formułowane w kontekście różnorakich tekstów kultury, określonych strategii twórczych oraz interpretacyjnych. Publikacja adresowana jest do szerokiego grona odbiorców zajmujących się sztuką i współczesną kulturą artystyczną, teoretyków sztuki, estetyków, kulturoznawców, w szczególności zainteresowanych zagadnieniem interpretacji, w tym także do przedstawicieli dyscyplin pokrewnych oraz studentów kierunków artystycznych.

Wybrane problemy zarządzania procesami kształcenia w społeczeństwie informacyjnym

Janusz Janczyk

Praca zawiera główne tezy z obszaru nowoczesnych form zarządzania i organizacji procesów kształcenia. Prezentuje genezę nauczania opartego na nowoczesnych środkach technicznych, z e-learningiem włącznie. W zakresie teoretycznym i badawczym omawia społeczne i techniczne aspekty upowszechnienia się e-learningu w Polsce. Dokonuje deskrypcji znaczenia ICT względem jej zastosowań edukacyjnych w kontekście społecznej asymilacji.

Milczę, więc jestem? Formy milczenia w literaturze XX i XXI wieku

Agnieszka Nęcka, Emilia Wilk-Krzyżowska, Natalia Żórawska‑Janik

W tomie Milczę, więc jestem. Formy milczenia w literaturze XX i XXI wieku poddano szerokiej interpretacji temat milczenia, przemilczenia, ciszy w literaturze najnowszej. Publikacja jest swoistą panoramą obrazów milczenia, przyczyniającą się do pogłębienia ignorowanych dotąd zagadnień – wykazuje, że w ostatnich latach coraz częściej autorzy sięgają po ten motyw, a topos milczenia ujmowany jest w sposób wieloraki i dotyczy różnych, często skrajnych kwestii (np. kazirodztwa). Zakres tematów poruszanych w ramach opracowywanego problemu dotyczy między innymi: milczenia jako sprzeciwu wobec czegoś, wyrazu buntu lub oporu, efektu (post)traumy, urazu. Monografia udowadnia, że literackie (prze)milczenia obejmują wiele, dotąd pominiętych lub zapomnianych zagadnień z zakresu historii, polityki czy stosunków społecznych.   Agnieszka Nęcka, doktor habilitowany nauk humanistycznych w Zakładzie Krytyki i Literatury Ponowoczesnej Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, krytyk literacki, współpracowała m.in. z „FA-artem”, „Nowymi Książkami”, „Opcjami”, „Śląskiem”, „Twórczością”, „Pograniczami”, „Frazą”, „Toposem”, „artPAPIEREM”. Wybrane publikacje: autorka artykułów i książek poświęconych przede wszystkim prozie XX i XXI wieku: Granice przyzwoitości. Doświadczanie intymności w polskiej prozie najnowszej (2006); Starsze, nowsze, najnowsze. Szkice o prozie polskiej XX i XXI wieku (2010); Cielesne o(d)słony. Dyskursy erotyczne w polskiej prozie po 1989 roku (2011); Co ważne i ważniejsze. Notatki o prozie polskiej XXI wieku (2012); Emigracje intymne. O współczesnych polskich narracjach autobiograficznych (2013), „Polifonia. Literatura polska początku XXI wieku” (2015). Redaktorka działu krytyki w „Postscriptum Polonistycznym”. Współredaktorka serii „Literatura i …” oraz „Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych”. [18.10.2019] Emilia Wilk-Krzyżowska, doktorantka w Zakładzie Krytyki i Literatury Ponowoczesnej Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej im.   Ireneusza Opackiego, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Śląski w Katowicach. Absolwentka filologii polskiej (specjalności: nauczycielska; nauczanie polonistyczne wśród cudzoziemców) na Uniwersytecie Śląskim. Jej główne zainteresowanie badawcze koncentrują się na literaturze polskiej wydawanej po 1989 roku. Najważniejsze publikacje: „Literatura jako najważniejszy składnik kultury. „Postscriptum Polonistyczne” 2016, nr 2; „Zło, co dobro udaje”. „Postscriptum Polonistyczne” 2017, nr 2; Jeżeli jeszcze miała coś swojego, było to jej ciało – jedyne, co mają zwierzęta. O „Nocnych zwierzętach” Patrycji Pustkowiak. W: Literatura i granice. Szkice o literaturze XX i XXI wieku. Red. B. Gutkowska, A. Nęcka, K. Gutkowska-Ociepa. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2017; Krawiec wśród literackich wzorów i wykrojów. „Tematy i Konteksty” 2018, nr 8. [16.10.2019] Natalia Żórawska-Janik, doktorantka w Zakładzie Krytyki i Literatury Ponowoczesnej Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Absolwentka filologii polskiej UŚ. Jest autorką kilkunastu publikacji naukowych, monografii  Dziedzictwo (nie)pamięci. Holocaustowe doświadczenia pisarek drugiego pokolenia oraz uczestniczką projektów naukowych: Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych oraz Literatura i… Jej zainteresowania badawcze skupiają się na polskiej literaturze współczesnej dotykającej problematyki II wojny światowej oraz (post)traumy. Wybrane publikacje: „Żeby kłamać, trzeba jak najczęściej mówić prawdę”. O prozie Anny Boleckiej (w: Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych. Cz. 2. Red. A. Nęcka, D. Nowacki, J. Pasterska. Katowice 2016); „Jest nas coraz więcej i coraz więcej będzie nas umierać”. O Grochowie Andrzeja Stasiuka („Postscriptum Polonistyczne” 2017, nr 1); Pociąg do nieistnienia („artPAPIER” 2015, nr 13). [16.10.2019]

Czytaj po polsku. T. 15: Sławomir Mrożek:

oprac. Maria Wacławek

Seria: Czytaj po polsku (15), ISSN 2720-5800 Ukazujące się w serii Czytaj po polsku. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego utwory Sławomira Mrożka: jednoaktówka Na pełnym morzu oraz opowiadanie List w butelce, opracowane przez Marię Wacławek, skierowane są do osób uczących się języka polskiego na poziomie średnio zaawansowanym (B1-B2). Utwory są przytoczone w oryginale, przy czym dla celów glottodydaktycznych jednoaktówka została lekko skrócona. Opracowane zadania opierają się na materiale gramatycznym i leksykalnym użytym w obu tekstach. Z publikacji mogą korzystać studenci uczący się języka polskiego jako obcego/drugiego/odziedziczonego, chcący samodzielnie doskonalić język, nauczyciele podczas pracy z grupą lektoratową, a także polscy odbiorcy, zainteresowani współczesną literaturą polską, którzy chcą kształtować kompetencje językowo-kulturowe w zakresie języka i kultury polskiej. Książkę przygotowano z uwzględnieniem standardów egzaminacyjnych Państwowej Komisji ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.

Kultura emocjonalna szkoły - czasoprzestrzenie doświadczania emocji

Irena Przybylska

W monografii „Kultura emocjonalna szkoły – czasoprzestrzenie doświadczania emocji” autorzy podejmują wątki w ramie pojęciowej wyznaczanej kategorią kultury emocjonalnej. Mówią różnymi głosami, ale każdy z nich sprzeciwia się ignorowaniu emocji w edukacji (uczeniu, relacjach wychowawczych, rozwoju), każdy z nich odczytuje znaczenie kultury emocjonalnej jako kontekstu wychowania i wskazuje na obszary działań pedagogicznych, w których emocje są warunkiem sine qua non zaistnienia sytuacji i relacji o znaczeniu edukacyjnym. Zachowania i zdarzenia emocjonalne, aprobowane i tłumione formy ekspresji, pozornie mało ważne z punktu widzenia „misji” szkoły i nauczyciela, są soczewką jej kultury emocjonalnej, a codzienność jest jej źródłem i przejawem. Kultura emocjonalna deklarowana w oficjalnej narracji szkoły „wybrzmiewa” jednak w jej codzienności, w rytuałach, regułach i znaczeniach nadawanych sytuacjom edukacyjnym, a nawet zadaniom stawianym przed uczniem i nauczycielem w formalnych i nieformalnych oczekiwaniach. To, do jakich emocji odwołuje się nauczyciel (pedagog, wychowawca), kierując pracą w grupie, a także to, jak pracuje z emocjami własnymi i klasy, determinuje klimat emocjonalny – umowną powierzchnię (warstwę wyczuwaną) kultury emocjonalnej szkoły. W zbiorze tekstów pojawią się głosy, które dysponują „dowodami”, że edukacja otwarta na emocje nie jest tylko dobrym doświadczeniem, ale ma głęboki sens – emancypuje, a nie ogranicza, rozwija, a nie klasyfikuje, ponieważ pozwala przeżywać, a nie tylko zapamiętywać.