Jakość pracy a stan więzi społecznych. Monografia poświęcona pamięci prof. Władysława Jachera w dziesiątą rocznicę śmierci

red. Łukasz Trembaczowski

Monografia powstała w oparciu o publikacje uczestników konferencji pod tym samym tytułem, zorganizowanej w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Śląskiego dla upamiętnienia prof. Władysława Jachera w dziesiątą rocznicę śmierci. Tematyka publikacji skoncentrowana jest w obszarze zainteresowań badawczych prof. W. Jachera (choć nie jest ograniczona do jego myśli). Artykuły zaprezentowane w tomie stanowią analizę aktualności dorobku prof. Jachera (np. tekst prof. Mariańskiego), poszerzają zakres rozumienia poszczególnych zagadnień (np. problem więzi konfliktowych), analizują granice aplikacji dotychczasowych teorii w kontekście przemian (np. koncepcja moralnej transgresji w kontekście sztucznej inteligencji i gospodarki zalgorytmizowanej), rozważają potencjał nowych zastosowań dotychczasowych koncepcji (np. rozszerzenia pojęcia pracy na klientów fanów i użytkowników), prezentują wyniki bieżących badań empirycznych (np. badania U. Swadźby nad motywacjami podejmowania pracy przez studentów z krajów grupy wyszehradzkiej) oraz przywracają pamięć o zapoznanym dorobku (tekst poświęcony badaniom społecznego świata rzeki Odry). Główne obszary zainteresowań znalazły odzwierciedlenie w strukturze treściowej monografii podzielonej na 3 części: problematykę więzi społecznych, socjologię pracy oraz część zatytułowaną obrzeża myśli prof. Jachera (tematyka problemowo-regionalna).

Fenomenologiczne wątki w psychologii poznania. Badania Danuty Gierulanki nad przyswajaniem pojęć i rozumieniem tekstu

Maria Anna Zając

W opracowaniu przede wszystkim dokonano rekonstrukcji wyników badań empirycznych Danuty Gierulanki i ukazano bogactwo związanych z nimi wątków teoretycznych, a także przedstawiono jej warsztat badawczy, oparty na innym ideale obiektywności naukowej w stosunku do dominującego w psychologii poznawczej. Ukazano również poglądy metateoretyczne D. Gierulanki, które – rozproszone i rzadko formułowane expresis verbis – wspierały jej prace psychologiczne i ucieleśniały ideał wolności badań naukowych w czasach tak bardzo niesprzyjających jego realizacji. D. Gierulanka nawiązując wprost do filozoficznych koncepcji Husserla i Ingardena, uzyskała wyniki teoretyczne, w pełni porównywalne z późniejszymi rezultatami psychologii poznawczej i kognitywistyki. Jej prace, zwłaszcza dotyczące procesu przyswajania pojęć, niewątpliwie torowały drogę współczesnemu pluralistycznemu podejściu w psychologii. Zasługują na to, aby nie tylko ocalić je od zapomnienia, ale podjąć zawarte w nich myśli i idee, cenne dla psychologii poznania i sposobu jej uprawiania, aby pokazać ich żywotność i siłę oraz dalszą ich fenomenologiczną perspektywę, ku której konsekwentnie od samego początku się zwracały i perfekcyjnie rozwijały.

"Słowo to cały człowiek". Studia i szkice o twórczości Mickiewicza

Marek Piechota

Publikacja zawiera wybór pisanych na przełomie wieków XX i XXI prac Autora o Mickiewiczu, wyrosłych z przeróżnych inspiracji. Zostały one zgrupowane w pięciu częściach: Filomackie spełnienia i rozczarowania; Motywy, inspiracje, fenomeny; Dopowiedzenia o ideach, relacjach, milczeniu; Z problemów edytorskich i ściśle filologicznych oraz Poliglotyzm wieszcza. Są to najczęściej rezultaty ogólnopolskich i międzynarodowych sesji naukowych, w których Autor brał udział (w Cieszynie, Gdańsku, Katowicach, Ostrawie, Ustroniu, Wilnie) w latach 1994–2008. Większość rozdziałów stanowią znacznie rozbudowane w stosunku do pierwodruków wersje, co zaznaczono w Nocie bibliograficznej.

Wieki Stare i Nowe. T. 9 (14)

red. Sylwester Fertacz, Agata Aleksandra Kluczek

Tom 9 (14) „Wieków Starych i Nowych”, parametryzowanego czasopisma Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego, jest adresowany nie tylko do zawodowych historyków, lecz także do wszystkich osób interesujących się historią powszechną, Polski i regionalną. Tom zawiera dwa artykuły dotyczące historiografii rzymskiej pierwszych wieków naszej ery autorstwa badaczy reprezentujących odpowiednio białostockie i warszawskie środowisko naukowe – Michała Norberta Faszczy i Roberta Suskiego. Ponadto opracowanie Doroty Malczewskiej-Pawelec z Katowic na temat pisarstwa historycznego Łucji Charewiczowej, jednej z niewielu kobiet w Polsce zajmujących się w okresie międzywojennym badaniami naukowymi, w dodatku z zakresu historii regionalnej, oraz artykuł doktoranta z katowickiego środowiska naukowego – Łukasza Burchackiego – o budzącej wciąż żywe zainteresowanie historii budowy Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. W niniejszym tomie zamieszczono również artykuły recenzyjne i recenzje, autorstwa historyków z Katowic i Rzeszowa, dotyczące trzech najnowszych wydawnictw naukowych.

W zderzeniu z naturą - świętość Brata Alberta. Naturalne uwarunkowania życia duchowego świętego Alberta Chmielowskiego

Krzysztof Matuszewski

Publikacja stanowi cenne studium uwarunkowań życia duchowego Alberta Chmielowskiego (1845-1916), wybitnego Polaka, artysty-malarza, byłego powstańca i świętego Kościoła. Autor umiejętnie wykorzystał wiedzę m.in. z zakresu psychologii, historii czy historii sztuki, szukając odpowiedzi na pytanie, co kształtuje świętości człowieka. Bogactwo wszechstronnie uzdolnionej i doświadczonej natury Chmielowskiego, jego zderzenie z cierpieniem, depresją, stratami, dzięki głębokim doświadczeniom duchowym, zaowocowało przemianą, zostawiając trwały świat w środowisku, w którym żył. Publikacja jest odważną próbą całościowego ujęcia czynników, które kształtują duchowość człowieka. Stanowi cenne źródło zwłaszcza dla teologów, ale również psychologów, pedagogów, historyków i historyków sztuki, szukających powiązań między psychologią, kulturą a religią.

Studia Artystyczne. Nr 1: Sztuka w przestrzeniach współczesności

Ryszard Solik

Podjęte przez autorów „Studiów Artystycznych” próby analizy wybranych aspektów rzeczywistości stały się podstawą do tworzenia dyskursów nad miejscem i rolą sztuki we współczesności. Ideą wydawnictwa niniejszego numeru jest wielowymiarowe i interdyscyplinarne ukazanie sztuki, a w tym: muzyki, sztuk plastycznych, grafiki i gier komputerowych w różnych jej aspektach. W publikacji znajdują się następujące obszary tematyczne: teoretyczne rozważania o sztuce, jej projektowanie, wykonanie i interpretacja artystyczna, percepcja, innowacyjne trendy uprawiania sztuki oraz propagowania edukacyjnej i wychowawczej roli sztuki w szeroko rozumianym środowisku życia człowieka. Numer pierwszy publikacji nosi tytuł: „Studia Artystyczne”. Sztuka w przestrzeniach współczesności. Jest pracą zbiorową, wydawnictwem ciągłym z rocznym trybem druku. Każdy kolejny numer będzie posiadał własny podtytuł zgodny z treścią zawartych w nim tekstów. Układ publikacji jest działowy i dzieli zamieszczone w nim teksty na części tematyczne. W części pierwszej znajdują się rozprawy teoretyczne o sztuce, w drugiej opis doświadczeń i rozważań o praktyce wykonawczej sztuki, trzecia część skupia myślenie o edukacyjnych uwarunkowaniach kształcenia artystycznego na różnych poziomach kształcenia. Całość tomu zamyka Dodatek Artystyczny prezentujący najważniejsze osiągnięcia artystyczne i naukowe pedagogów Instytutu Muzyki i Instytutu Sztuki Wydziału Artystycznego w danym roku kalendarzowym. Publikacja ta jest wynikiem współpracy naukowej i artystycznej pedagogów Wydziału Artystycznego z partnerskimi ośrodkami naukowymi w kraju i spoza granic. Odbiorcami publikacji mogą być: nauczyciele akademiccy kierunków artystycznych i pedagogiczno-artystycznych, artyści profesjonalni i nieprofesjonalni, muzycy, dyrygenci, studenci, pracownicy instytucji oświatowych i kulturalno-oświatowych, muzea, biblioteki, działacze artystycznego ruchu amatorskiego, pasjonaci sztuką współczesną. 

Szkice o przekładzie literackim. Literatura rodem z Quebecu w Polsce

Joanna Warmuzińska-Rogóż

Monografia Szkice o przekładzie literackim. Literatura rodem z Quebecu w Polsce jest pierwszym opracowaniem mającym na celu opis istniejących przekładów literatury quebeckiej w języku polskim. Badaczka łączy perspektywę historycznoliteracką oraz przekładoznawczą: przybliża zatem rodzimemu odbiorcy kontekst i problematykę analizowanych dzieł, ukazując wybrany korpus badawczy przez pryzmat konkretnych ram teoretycznych, które wydają się najbardziej odpowiednie do opisu najbardziej reprezentatywnych zjawisk i problemów tłumaczeniowych. Autorka zastanawia się kolejno nad kwestią wyboru dzieł do przekładu i decyzjami wydawców oraz charakteryzuje parateksty cechujące przełożone na język polski quebeckie powieści. Opisuje szerzej jedyną istniejącą do tej pory serię przekładową, czyli powstałe w odstępie niemal stu lat dwa tłumaczenia należącej do kanonu literackiego powieści Maria Chapdelaine Louisa Hémona. Na podstawie przekładów czterech ważnych dla rozwoju powieści w Quebecu dzieł: Agaguka Yves’a Thériaulta, Une saison dans la vie d’Emmanuel Marie-Claire Blais, Kamouraski Anne Hébert i La fille qui aimait trop les allumettes Gaétana Soucy’ego ukazuje rolę tłumacza i nieodzownej w jego działalności inwencji. Przybliża ponadto polskiemu czytelnikowi zjawisko literatury neoquebeckiej (fr. écritures migrantes), czyli tworzonej przez autorów urodzonych poza Quebekiem, badając kolejno możliwości przekładu przesyconej wielością kodów kulturowych prozy pochodzącego z Haiti Dany’ego Laferrière’a oraz tekstów mającej polskie korzenie Régine Robin. Odrębny rozdział traktuje o specyfice twórczości najważniejszego dla rozwoju quebeckiego teatru dramatopisarza, Michela Tremblaya, oraz o niepośledniej roli, jaką we wszystkich jego utworach, także prozatorskich, odgrywa joual, czyli socjolekt używany w Montrealu. Autorka podejmuje ponadto próbę opisu specyfiki antologii, czyli publikacji typowej dla przekładowego rynku wydawniczego. Pretekstem do poruszenia tego zagadnienia jest obecność na liście polskich przekładów literatury quebeckiej dwujęzycznej Antologii poezji Quebeku (1985) oraz Antologii współczesnej noweli quebeckiej (2011). Monografię zamyka refleksja na temat obrazu literatury quebeckiej na podstawie przekładów i tekstów krytycznych publikowanych w czasopismach literackich.

"Polski atlas etnograficzny" - stan prac. Digitalizacja i opracowanie naukowe materiałów źródłowych (lata 2020-2024)

Zygmunt Kłodnicki, Agnieszka Pieńczak, Joanna Koźmińska

Książka stanowi pokłosie kilkuletnich badań Uniwersytetu Śląskiego prowadzonych w ramach grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (nr 11H 18 0068 87) pt. Polski Atlas Etnograficzny - opracowanie naukowe, elektroniczny katalog danych, publikacja zasobów w sieci Internet, etap II (2020-2024) oraz działalności Zespołu Badań Etnograficznych i Antropologicznych (2024-2028). Autorami opracowania są etnolodzy zajmujący się dziedzictwem kulturowym wsi polskiej, jednocześnie realizujący projekty digitalizacyjne mające na celu popularyzację etnologii i antropologii kulturowej w sieci. Badacze połączyli swoje doświadczenia we wspólnym projekcie, w efekcie czego powstało obszerne studium dotyczące specyfiki prac współcześnie prowadzonych nad Polskim atlasem etnograficznym. Książka może być przydatna dla badaczy szerzej zainteresowanych problematyką dziedzictwa kulturowego, głównie etnologów, folklorystów, muzealników oraz pasjonatów kultury wiejskiej.

O czym mówią prawnicy, mówiąc o podmiotowości

red. Agnieszka Bielska-Brodziak

Publikacja wielopłaszczyznowo charakteryzuje problematykę podmiotowości, prezentując ją jednocześnie z wielu punktów widzenia. Dzięki temu książka może okazać się pomocna w rozważaniach nie tylko teoretyków prawa, ale też przedstawicieli poszczególnych nauk prawnych, jak też praktyków i studentów prawa. Ze względu na rozbudowane ujęcie tytułowej tematyki, przy uwzględnieniu jej aspektów filozoficznych, dogmatycznych,  socjologicznych, filologicznych, międzynarodowych etc., nie ma przeszkód, by odbiorcami książki byli również studenci i przedstawiciele nauk innych niż prawne. Publikacja wpisuje się w ciągle rozważany ogólny problem przełożenia natury ludzkiej na sferę prawa. Niespotykany dotychczas rozwój nauk przyrodniczych sprawia, że kategoria podmiotowości osoby fizycznej z nową siłą zostaje poddana wyzwaniom tak w obszarze początku życia, jak i w obszarze identyfikacji płciowej. To także wyzwania, jakie przed prawem stawia eksperymentalna możliwość tworzenia hybryd, chimer ludzko-zwierzęcych, zmuszająca do rewizji myślenia. Stąd już tylko mały krok do innego zagadnienia, które wraz z rozwojem współczesnych technologii staje się sprawdzianem dla dyskursu prawnego – problematyki podmiotowości prawnej sztucznej inteligencji. Zauważalne jest też, że z coraz większym trudem udaje się utrzymać całkowicie niejasny status prawny zwierząt. Rozwój cywilizacyjny stawia również nowe wyzwania przed drugą formą podmiotowości – osobami prawnymi. Ich złożoność, dynamika rozwoju oraz wymuszone globalizacją i informatyzacją świata przeobrażenia, wymagają od prawników dostarczania efektywnych propozycji normatywnych, opartych na szerokim, dynamicznym widzeniu świata. Książka jest wyrazem integracji teorii prawa z dogmatykami prawniczymi, jak również uzewnętrznieniem wymykających się schematom sposobów myślenia o podmiotowości. Tak szerokie, niestandardowe spojrzenie na tę tematykę stało się możliwe dzięki temu, że tytuł jest zbiorem tekstów przedstawiających różne perspektywy naukowe, a zaprezentowane punkty widzenia – choć odnoszą się do tego samego terminu – pochodzą z odległych sobie dyscyplin prawnych.

Od Wydziału Propagandy Filmowej do Centralnego Urzędu Kinematografii. Pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie

Ewa Gębicka

Książka traktuje o polskim kinie jako instytucji życia społecznego kształtowanej pod wpływem czynników politycznych, ekonomicznych i artystycznych. Autorka koncentruje się na infrastrukturze twórczości filmowej oraz praktykach wytwarzania i rozpowszechniania filmów. Badając wpływ polityki na materialne wyposażenie kina, postawy twórców i widzów, kształt systemów produkcji, dystrybucji i eksploatacji filmów oraz charakter występujących między nimi powiązań, zmierza do wyłonienia podstawowych prawidłowości funkcjonowania tej instytucji w warunkach państwowego monopolu i partyjnego dyktatu.

Wypowiedzi zalecające w książce dawnej i współczesnej

Bożena Mazurkowa, red. Mariola Jarczykowa

Łaskawy Czytelniku, masz przed sobą książkę pożyteczną i starannie przygotowaną, w której zgromadzono rozprawy Uczonych z wielu polskich ośrodków akademickich, prezentujących różne dyscypliny naukowe, zajmujących się dziełami na przestrzeni tysiącleci (od starożytności do XXI wieku). Artykuły uporządkowane chronologicznie uświadamiają jak doskonalono sztukę promowania publikacji, jak korzystano z doświadczeń poprzedników, jak wprowadzano odbiorców do lektury dzieła. Ufamy, że czas spędzony z tą książką w ręku będzie czasem przyjemnym i pełnym inspirujących myśli towarzyszących słowom Autorów. Z tym bądź łaskaw.

Wyjść z cienia

Red. Agata Borek, Paweł Meus

"Kobieto, puchu marny!" - sugeruje nasz wieszcz, Adam Mickiewicz, zwracając uwagę na złożoność natury kobiety. Istotnie, wieloaspektowość postaci kobiecych pozwala klasyfikować je bądź jako wrażliwe istoty, pragnące li tylko przeżyć wspaniałe uczucie u boku kochanego mężczyzny, bądź jako kobiety świadome, mające ogromny wpływ na kształtowanie rzeczywistości. Przez wieki pozostawały w cieniu mężczyzn, których działalność - choć często inspirowana i sterowana przez kobiety - była honorowana w środowisku. Cień, w którym żyły kobiety, bardzo często ukrywał ich dokonania, a ich życiorysy czynił tajemnicą, co w konsekwencji skazywało je na zapomnienie i wymazanie ze społecznej świadomości. Symbolem przeciwstawiającym się niepamięci jest patronka niniejszej serii - Kalliope. Jej imię jest tłumaczone jako "Pięknolica" (gr. Καλλιόπη od καλός - piękny i ὤψ - oblicze), jak również jako "Pięknogłosa" (gr. Καλλιόπη od καλός - piękny i ὄψ - głos). W imieniu kobiet Kalliope mówi więc o ich bohaterskich czynach, którymi zdobyły sobie na stałe miejsce w historii, a tym samym nieśmiertelną pamięć.

Narrating the Ghost: Readings in the Gothic and M.R. James

Jacek Mydla

Książka Narrating the Ghost: Readings in the Gothic and M. R. James poświęcona jest opowiadaniom o duchach Montague Rhodesa Jamesa (1862-1936) i literaturze "gotyckiej", które bada się za pomocą narzędzi teorii narracji. Stosując te narzędzia, Jacek Mydla opisuje technikę narracyjną klasycznej opowieści o duchach, gatunku literackiego, którego M. R. James jest jednym z najznamienitszych przedstawicieli. Za motyw przewodni uznana została kategoria dystansu, która spaja analizy i uzasadnia podział książki na dwie części. Część I koncentruje się na ideologicznym znaczeniu dystansu, które ożywiało powstanie i przyszły rozwój gotyku literackiego w Anglii "oświeceniowej" (druga połowa XVII wieku) i wiktoriańskiej (druga połowa XIX wieku). Część II analizuje użycie przez M. R. Jamesa szerokiej gamy zabiegów dystansujących, których głównym celem jest przekształcenie czytelników w ghost-seers (po polsku: "widzący ducha"), kategoria w powszechnym użyciu we współczesnej literaturze przedmiotowej. Celem monografii jest stworzenie platformy do spotkania między teorią narracji a opowieścią o duchach. Mydla pokazuje, że takie spotkanie i dialog mogą być produktywne i w ten sposób usiłuje wypełnić lukę w badaniach spowodowaną okolicznością, iż teoria narracji przez znaczny okres swojego rozwoju koncentrowała się na realistycznej fikcji literackiej. Motywacją, która przyświeca podjętym analizom jest pragnienie oszacowania, w jakim stopniu teoria narracji może zostać produktywnie zastosowana do gatunków takich jak opowieść tajemnicza (mystery story), opowieść grozy (terror fiction) i opowieść osobliwa (weird fiction) oraz, bardziej ogólnie, do gotyku literackiego. M. R. James z powodzeniem uczynił opowiadanie o duchach wybraną prowincją swojej działalności pisarskiej (która zajmowała go przez ponad dwadzieścia lat), co może oznaczać, że opowieść o duchach jest gatunkiem posługującym się własną retoryką narracyjną.

Polska Ludowa w edukacji historycznej

Maciej Fic

Praca stanowi połączenie rozważań teoretycznych i propozycji praktycznych rozwiązań, dotyczących okresu Polski Ludowej, przydatnych w procesie szkolnej i pozaszkolnej edukacji historycznej. W tomie przedstawiono sposób wykorzystania różnorakich środków dydaktycznych, których świadome i poprawne stosowanie jest niezbędne w procesie nauczania-uczenia się (anegdoty, filmu dokumentalnego, filmu fabularnego, fotografii, muzyki popularnej, plakatu i prasy). Zaproponowano również istotną dla kształcenia umiejętności historycznych metodę oral history oraz zaoferowano zapoznanie się z propozycjami działań szeregu instytucji, które dokumentują miniony okres (Archiwum Historii Mówionej, Ośrodka Karta i Domu Spotkań z Historią w Warszawie, Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 roku w Radzionkowie, Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności, Instytut Pamięci Narodowej). Tom powinien okazać się szczególnie przydatny dla nauczycieli i studentów historii, ale także osób zajmujących się popularyzacją nauki w ramach tak popularnej ostatnio formuły public history.   Maciej Fic, historyk (dr hab.), dydaktyk i popularyzator wiedzy historycznej. Pracownik Zakładu Metodologii, Dydaktyki i Kultury Historycznej Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Prowadzi badania z zakresu historii Polski XX wieku (ze szczególnym uwzględnieniem Górnego Śląska); problematyki kształcenia i popularyzacji wiedzy historycznej oraz historii kultury, nauki i oświaty w XX wieku. Rzeczoznawca podręcznikowy przy MEN, ekspert Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego przy CKE. Za działalność naukową nagrodzony m.in. w Konkursie im. Klemensa Szaniawskiego przez Fundację Stefana Batorego oraz Towarzystwo Popierania i Krzewienia Nauk w Warszawie. Wybrane publikacje: Wilhelm Szewczyk (1916–1991) – śląski polityk i działacz społeczny (Katowice 2007); Jan Kustos (1893–1932) – separatysta czy autonomista górnośląski? (Katowice 2010); Edmund Osmańczyk – działacz społeczny i polityczny, (Katowice 2010); Między nauką a propagandą. Śląski Instytut Naukowy im. Jacka Koraszewskiego w Katowicach (1957–1992) (Katowice 2014) [autor]; Przerwana droga do niepodległości. Stan wojenny 13 XII 1981 – 22 VII 1983. Świadomość – edukacja – kultura (Toruń 2012); Jak 9 z „Wujka”. Górnośląski glosariusz Polski Ludowej (Bielsko-Biała 2016) [współautor]. [maj 2018]

Metody stymulowania rozwoju słownictwa w języku polskim u dzieci dwujęzycznych na emigracji

Kamila Kuros-Kowalska

Publikacja jest adresowana do wszystkich zainteresowanych zagadnieniem dwujęzyczności oraz poszukujących sposobów rozwijania słownictwa w języku polskim u dzieci przebywających poza granicami Polski. Tytuł pracy jasno ukazuje, jaki kontekst dwujęzyczności i teren badań znalazł się w centrum zainteresowań. Wnioski przedstawione w publikacji zostały dogłębnie przemyślane i zweryfikowane w praktyce. Wysiłek badawczy Autorki wpisuje się w indeks ważnych problemów i pytań, jakie stawia dziś lingwistyka stosowana i cała humanistyka. Jednym z celów pracy była próba oceny efektywności różnych sposobów służących rozwojowi słownictwa dzieci na emigracji, ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowoczesne metody. W pracy zwięźle opisano dwie, opozycyjne w stosunku do siebie metody stymulacji: tradycyjną, która sprowadza się do rozwijania poziomu słownictwa poprzez kanał słuchowy oraz nowoczesną, w której wykorzystano multimedialne narzędzie umieszczone na platformie internetowej. Opisane w pracy autorskie narzędzia dają możliwość praktycznego zastosowania, co może okazać się cennym walorem dla nauczycieli, terapeutów czy rodziców poszukujących różnych metod rozwijania leksyki dzieci na emigracji.

Знак и значение. Семантика предсказаний в знамениях, повериях и приметах / Znak i znaczenije. Siemantika priedskazanij w znamienijach, powierijach i primietach

Piotr Czerwiński

Na materiale przepowiedni odzwierciedlonych w zabytkach literatury staroruskiej (Słowo o wyprawie Igora, Powieść minionych lat), jak również niektórych rosyjskich ludowych wróżb i przepowiedni, dokonywana jest analiza i charakterystyka interpretującej części określanego w przepowiedni znaku-obrazu. Wybrany aspekt zakłada wyłonienie stojącego za intuicyjnie interpretowaną wiedzą o świecie konceptualnego systemu, którego fragmenty i części powinny stanowić jednostki semantyczne zarówno uświadamiane, jak i nieuświadamiane przez przedstawicieli danej tradycji mentalnej.