"Chowanna" 2015. T. 1 (44): Proces rewitalizacji społecznej - perspektywa kulturowo-edukacyjna

Teresa Wilk

Red. naczelna Ewa Syrek, redaktor części monograficznej Teresa Wilk Część monograficzna tomu (Proces rewitalizacji społecznej – perspektywa kulturowo-edukacyjna), poświęcona jest zagadnieniom rewitalizacji społecznej, postrzeganej jako proces odbudowy pożądanych wartości, struktur funkcjonujących w przeszłości, decydujących w istotnej mierze o pomyślności życia jednostek i grup społecznych. Proces ów jest kategorią pragmatyczną utrwalającą więzi społeczne, wzajemne relacje oraz korygującą postawy. W poszczególnych tekstach Autorzy, w wybranym obszarze tematycznym, ukazali możliwości i przesłanki do kreowania warunków umożliwiających realizację indywidualnych i społecznych potrzeb. Wspomniany proces doskonale wpisuje się w budowanie/kształtowanie poczucia tożsamości lokalnej/regionalnej i narodowej oraz w kreowanie identyfikacji z lokalną społecznością i środowiskiem. Rewitalizacja społeczna to doskonałe narzędzie rozwiązywania problemów społecznych. Autorzy poszczególnych opracowań podejmują analizy tematyczne, wskazując realne szanse powodzenia podejmowanych procesów naprawczych poprzez działania edukacyjne, w tym edukację regionalną, międzykulturową i językową. Istotnym czynnikiem usprawniającym ową edukację, a tym samym proces rewitalizacji jest kultura i sztuka. Wybrane i zaprezentowane przez Autorów obszary tematyczne czytelnie potwierdzają zasadność i konieczność zaimplikowania rewitalizacji społecznej w przestrzeni codziennego życia. Na część tekstów rozproszonych tomu składają się artykuły rozważające tematykę zdrowia w kontekście ludzkiego potencjału, twórczej rewitalizacji grup faworyzowanych, postrzegania ojcostwa przez osoby uwięzione, społecznych konsekwencji upadku komunizmu, charakteru obecności edukacji w dyskursie prasowym, specyfiki przedstawiania elementów systemu edukacyjnego w środkach masowego przekazu, warsztatu mediacyjnego oraz poniżania wychowawców przez wychowanków.

Kobiecość i męskość w popkulturze z perspektywy młodych dorosłych. Studium jakościowe

Dagmara Dobosz

Książka dotyczy problematyki wzorców kobiecości i męskości kreowanych przez popkulturę w kontekście ich wizualnej i tożsamościowej atrakcyjności dla badanych młodych dorosłych. Odniesiono się do zjawiska seksualizacji, rozumianego jako intensywne rozprzestrzenianie się dyskursów o seksualności w mediach oraz jako erotyczna prezentacja ciał kobiet i mężczyzn w przestrzeni publicznej. W pracy przedstawiono dane zebrane w toku wywiadów indywidualnych z młodymi dorosłymi. Zaprezentowane wnioski stanowią próbę zdiagnozowania preferencji wzorców kobiecości i męskości oraz różnic w zakresie konsekwencji emocjonalno-poznawczych i behawioralnych wynikających z identyfikacji badanych z określonymi wzorcami.

Pomiędzy płótnem a ekranem. Inspiracje twórczością Goi w kinie hiszpańskim

Joanna Aleksandrowicz

Książka ukazuje inspiracje twórczością Goi y Lucientes w kinie hiszpańskim na przykładzie 81 filmów z lat 1926–2011 (w polskiej dystrybucji ukazało się tylko 14 omawianych pozycji). Dominują wśród nich filmy fabularne, ale pojawiają się też dokumenty, seriale telewizyjne i animacja. Celem pracy jest ukazanie na gruncie refleksji filmoznawczej, jak zmieniało się postrzeganie Goi w jego ojczyźnie na kolejnych etapach historii i jak, również za sprawą kina, przekształcał się on w ikonę hiszpańskości. Na tle wcześniejszych badań książka jest pierwszą próbą tak szerokiego ujęcia tematu. Zastosowane metody badawcze są typowe dla komparatystyki kulturowej i wpisują się w nurt badań nad intertekstualnością przekazu filmowego. Analiza porównawcza, rozpięta pomiędzy obszarami kina i malarstwa, koncentruje się zarówno wokół sfery znaczeń dzieła, uwikłanej w różnorakie konteksty społeczno-kulturowe, jak i wokół aspektów strukturalnych, związanych z warstwą estetyczną.   Książkę poleca PortalFilmowy.pl Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Kwartalnik Filmowy” 2013, nr 82, s. 236–239

Literackie topografie Lwowa. Szkice komparatystyczne

Zoriana Czajkowska

Monografia jest poświęcona literackiemu obrazowi Lwowa, łączy nowe spojrzenie na pogranicze kultur, gdzie problemy pamięci kulturowej, historycznej i postpamięci, w tyglu wspomnień, odczytywaniu i podtrzymywaniu pamięci, dezideologizacji i dehierarchizacji myślenia oraz rehabilitacji tego, co było przemilczane czy zakazane są kluczowe. Analizie zostały poddane wybrane polskie, ukraińskie i rosyjskie teksty literackie powstałe w XX i XXI wieku. Podjęte rozważania stanowią próbę uchwycenia ogólnych dyskursów o Lwowie i tworzenia jego mitu/mitów oraz przeanalizowania, w jaki sposób autorzy polscy, ukraińscy i rosyjscy odkrywają i postrzegają tę niezwykłą przestrzeń. W publikacji przeprowadzono również analizę, w jaki sposób problem „obcości” i/lub „inności” znajduje odzwierciedlenie w tekstach literackich oraz w jaki sposób autorzy kreują obraz innych narodowości.

Autonomia woli w prawie prywatnym międzynarodowym i arbitrażu

Joanna Boroń, Katarzyna Buda, Mateusz Dąbroś, Patryk Felkel, ...

Na publikację składają się wybrane referaty spośród wygłoszonych podczas konferencji naukowej pt. „Autonomia woli w prawie prywatnym międzynarodowym i arbitrażu”,  która zorganizowana została przez Koło Naukowe Prawa Prywatnego Międzynarodowego i Arbitrażu przy Katedrze Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. Autorzy podejmują rozważania nad współczesnym statusem zasady autonomii woli w prawie prywatnym międzynarodowym i w prawie sądownictwa polubownego. Właściwie ze wszystkich artykułów wyłania się przekonanie, iż współczesne prawo kolizyjne jest polem ścierania się dwóch przeciwstawnych tendencji. Z jednej strony dostrzegalna jest ekspansja zasady autonomii woli na obszary, w których tradycyjnie nie była ona respektowana. Z drugiej – w sferze zobowiązań umownych, gdzie zasada ta trwale wpisała się w tradycje prawa kolizyjnego, dostrzega się zjawisko przeciwne, które jest wyrazem przekonania, że kolizyjnoprawna autonomia woli stron musi  podlegać pewnym ograniczeniom. Analogiczne wyzwania stają przed współczesnym prawem sądownictwa polubownego, pomimo że wyrasta ono z zasady autonomii woli i jest wyrazem jej najwyższego poszanowania. Książka będzie zapewne wartościową i użyteczną publikacją dla przedstawicieli doktryny prawa kolizyjnego i prawa sądownictwa polubownego, jak również dla praktyki prawniczej.

Model systemu informacji terminologicznej

Jacek Tomaszczyk

W książce zaprezentowano model ogólnopolskiego, wielodziedzinowego systemu informacji terminologicznej, którego najważniejszymi cechami są multidyscyplinarność, kompleksowość informacji opisującej terminy i pojęcia, wysoka funkcjonalność oraz elastyczność i otwartość na zmieniające się potrzeby użytkowników. Model łączy w sobie najważniejsze, zarówno z naukowego, jak i praktycznego punktu widzenia, elementy różnych teorii terminologicznych i lingwistycznych oraz koncepcje autorskie: wielodefinicyjność terminów, różnorodność typów definicji, podejście synchroniczno-diachroniczne, funkcję deskryptywno-preskryptywną, uwzględnienie nazw własnych, gromadzenie informacji bibliograficzno-faktograficznych związanych z działalnością terminologiczną oraz wykorzystanie map tematów do reprezentowania, przechowywania i udostępniania informacji terminologicznej. Wdrożenie zaproponowanego modelu pozwoli na prowadzenie zorganizowanej, ogólnokrajowej działalności terminologicznej, mającej na celu przede wszystkim utworzenie centralnego banku terminologii, gromadzącego i udostępniającego dane terminologiczne ze wszystkich dziedzin nauki.

Studia Politicae Universitatis Silesiensis. T. 9

red. Jan Iwanek, Mieczysław Stolarczyk, współudz. Marian Mitręga

Kolejny, dziewiąty już, tom prezentowanego wydawnictwa jest wyjątkowy z tego względu, że geneza jego powstania wiąże się z pamięcią o Pani Profesor Lucynie Frąckiewicz. Zebrane przez Redaktorów artykuły są spójne tematycznie, dotyczą bowiem szeroko pojętego problemu ubóstwa, marginalizacji i wykluczenia społecznego. Zostały one pomieszczone w czterech blokach tematycznych. W bloku pierwszym „Ubóstwo, marginalizacja, wykluczenie społeczne – aspekty teoretyczne i praktyczne”, przedstawiono artykuł R. Janika o roli interwencjonizmu państwowego w powstaniu welfare state w XX wieku, A. Lipskiego dotyczący debaty nad wykluczeniem społecznym, J. Sztumskiego o marginesie społecznym w ujęciu socjologicznym, R. Jończego na temat wpływu zagranicznej migracji zarobkowej na poziom życia na przykładzie wsi województwa opolskiego, R. Rauzińskiego, T. Sołdry-Gwiżdż, K. Szczygielskiego o grupach szczególnie zagrożonych wykluczeniem społecznym, M. Baron-Wiaterek traktujący o systemowych podstawach pomocy osobom niepełnosprawnym, B. Kołaczek na temat znaczenia świadczeń społecznych w zapobieganiu ubóstwu dzieci, P. Jusko dokonał analizy sytuacji społecznej i pomocy społecznej w Republice Słowackiej, a J. Jarosiński opisuje kwestie ruchu zawodowego wobec problemów wykluczenia i marginalizacji w środowisku kolejarskim.                                           W bloku „Przeciwdziałanie ubóstwu dzieci i młodzieży oraz międzypokoleniowemu przekazywaniu biedy” M. Barátová i L. Lojdová zajęły się kwestią rodziny jako formą ochrony przed ubóstwem dzieci, M. Kowalewicz skupiła się na kwestii samookreślenia się zawodowego i technologii innowacyjnych w rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych, A. Odlerová zestawiła problematykę rozbieżności światów ludzi młodych i starych.              Blok „Partnerska współpraca podmiotów polityki społecznej w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu” zawiera tekst J. M. Zabielskiej o wykluczeniu społecznym w świetle pracowników opieki społecznej. Tekst M. Klimka traktuje o rozwiązywaniu problemów społecznych jako formie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. O ważności instytucji mniejszości niemieckiej pisze K. Łukaniszyn, a B. Jarosiński przedstawia znaczenie małych firm jako lekarstwa na złą koniunkturę na rynku pracy. „Czynniki warunkujące wykluczenie społeczne grup szczególnego ryzyka” to ostatni blok tomu. O wykluczeniu społecznym osób starszych pisze T. Zbyrad. Wykluczenia cyfrowego osób starszych dotyczą artykuły B. Janeczko i S. Czopko. Z. Wajda prezentuje genogram – narzędzie w pracy terapeutycznej z zagrożonymi wykluczeniem społecznym. J. Maciaszek dowodzi, że wykluczenie w jednej sferze życia generuje podobne sytuacje w innych sferach – na zasadzie błędnego koła. L. Vavrinčiková analizuje funkcjonowanie instytucji zwolnienia warunkowego, a A. Majewska zajmuje się reintegracją zawodową osób długotrwale bezrobotnych i wykluczonych.

Polski film i fotografia nowego wieku na tle kultury wizualnej. Widma, antropocienie, sztandary

Justyna Hanna Budzik

Seria: Media i Kultura (3), ISSN 2719-9789 Książka jest wynikiem pracy badawczej nad polskim filmem i fotografią pierwszego dwudziestolecia XXI wieku. Kategorie filmu i fotografii zostały tu potraktowane szeroko, ze względu na kulturoznawczą perspektywę rozważań autorka łączy ze sobą w analizach i interpretacjach porównawczych filmy fabularne i dokumentalne, krótko-, średnio- i długometrażowe oraz fotografie o charakterze reportażowym i inscenizowanym. Trzy główne kategorie obrazów, wokół których budowane są szkice interpretacyjne, to widma, antropocienie oraz sztandary.

"Rzecznik historii rewolucyjnej". Henryka Rechowicza (1929-2004) życie publiczne i naukowe

Maciej Fic

Seria: Studia z Historii Najnowszej (1), ISSN 2956-6959 Książka jest jednym z ogniw dociekań nad uprawianiem badań historycznych w okresie Polski "ludowej" oraz karierami reprezentantów środowiska naukowego i stanowi rodzaj case study funkcjonowania środowiska zwolenników i realizatorów "nauki dworskiej". Odtworzono w niej przebieg kariery Henryka Rechowicza (urodzonego w Zagłębiu Dąbrowskim historyka i działacza PZPR): uwypuklony został najpierw błyskotliwy awans (m.in. objęcie eksponowanych stanowisk w środowisku naukowym województwa katowickiego), potem degradacja wynikająca z przynależności do grupy skupionej wokół "ekipy Gierka", a następnie powrót do pracy naukowej i akademickiej, dokonany w rzeczywistości schyłku PRL i początku III RP.

Media lokalne Śląska Cieszyńskiego. Historia i współczesność

Monika Kornacka-Grzonka

Monografia stanowi swoiste kompendium wiedzy o mediach lokalnych Śląska Cieszyńskiego, który należy do historyczno-kulturowych regionów współczesnej Polski o silnie zaznaczającej się do dnia dzisiejszego tożsamości. Praca nie tylko porządkuje, lecz również poszerza stan wiedzy o kształtowaniu się i funkcjonowaniu rynku mediów lokalnych tego interesującego regionu. Ma także swoistą użyteczność praktyczną przede wszystkim dla działaczy i urzędników samorządu terytorialnego oraz regionalistów, a także dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej oraz politologii i socjologii. (na podstawie fragmentu recenzji)   Monika Kornacka-Grzonka, doktor, adiunkt w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UŚ. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół komunikowania lokalnego i mediów lokalnych (ze szczególnym uwzględnieniem lokalnych mediów internetowych), tożsamości i podmiotowości społeczności lokalnych oraz nowych mediów. W 2014 wyróżniona przez JM Rektora UŚ za osiągnięcia naukowe i działalność popularnonaukową. Zwyciężczyni dziewiątej edycji konkursu Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej na Najlepszą Pracę Doktorską z zakresu Nauk o Mediach i Komunikacji Społecznej DOKTORAT ’16. Wybrane publikacje: – Rola mikroregionalnych portal internetowych w samorządowych kampaniach wyborczych 2010-2014, „Polityka i Społeczeństwo” 2017, nr 1(15), ISSN 1732-9639 – Lokalne portale internetowe – przyszłość komunikowania medialnego na poziomie lokalnym, „Studia Politicae” 2017, nr 18, ISSN 1895-3492 – Lokalne media internetowe – transgraniczne czy przygraniczne? Przypadek Cieszyna, „Pogranicze. Polish Borderland Studies” 2017, T. 5, nr 3  (Pogranicze w mediach, media na pograniczu), ISSN 2353-3781 – Trudna miłość? O relacjach między lokalnymi mediami tradycyjnymi a internetowymi w społeczności lokalnej, „Rocznik Prasoznawczy” 2017, nr 11, ISSN 1897-5496 [02.10.2018]

Zróżnicowanie roślinności łąkowej i ziołoroślowej Doliny Górnej Wisły i jej znaczenie w ochronie przyrody

Justyna Michniok, Zbigniew Wilczek, Magdalena Zarzycka, Wojciech Zarzycki

W monografii przedstawiono charakterystykę roślinności łąkowej i ziołoroślowej występującej w Dolinie Górnej Wisły. Określono znaczenie badanej roślinności w ochronie przyrody, oceniając udział gatunków chronionych roślin naczyniowych i obcych gatunków roślin,  stanowiących zagrożenie dla badanych fitocenoz.  Wytypowano zbiorowiska roślinne będące identyfikatorami siedlisk przyrodniczych Natura 2000 oraz zaproponowano utworzenie nowych form ochrony przyrody dla zachowania najlepiej wykształconych płatów badanej roślinności.

Ewaluacja w edukacji - teoria i praktyka

red. Urszula Szuścik, Danuta Kocurek

Monografia pt. Ewaluacja w edukacji – teoria i praktyka jest publikacją prezentująca rozważania pedagogów, nauczycieli i osób, którzy problem ewaluacji podnoszą w swoich opracowaniach i badaniach. Jest to problem złożony i trudny w swojej warstwie teoretycznej i jego praktycznym wymiarze oraz skutkach psychologicznych. Szczególnie praktyka nauczycielska w sposób niejednoznaczny bada i wyjaśnia tę problematykę, co prezentują teksty monografii.  Publikacja jest adresowana do szerokiej rzeszy nauczycieli, badaczy, którym drogie jest dobro wychowanka i jego edukacja. Stanowi ona kompendium wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu problematyki ewaluacji w praktyce edukacyjnej. Monografia może stanowić źródło inspiracji w rozważaniach nad zagadnieniem ewaluacji i jej wdrożenia w rzeczywistość edukacyjną.

Prawo a nowe technologie

red. Sławomir Tkacz, Zygmunt Tobor

Postęp technologii informatycznych i biomedycznych,  ewolucja myślenia o standardach w dziedzinie etyki , postęp społeczny, stawiają nowe wyzwania przed prawem i prawnikami. W niniejszej pracy młodzi naukowcy oraz studenci postanowili  zmierzyć się z tymi wyzwaniami, przedstawiając ustalenia w tej materii w szesnastu krótkich esejach. Spektrum podjętych problemów jest bardzo szerokie. Autorzy postawili  bardzo interesujące pytania m.in. o sposoby wykorzystania sztucznej inteligencji w prawie, możliwość opodatkowania robotów,  czy o to w jaki sposób powinny być realizowane prawa człowieka wobec oczekiwanych radykalnych przemian istoty ludzkiej związanych z  rozwojem nowoczesnych technologii oraz inżynierii genetycznej i wizji  powstania postczłowieka. W tekstach zostały poruszone także m.in. problemy wykorzystania diagnostyki preimplatacyjnej, chmur obliczeniowych, dronów czy zagadnienie kryptowalut. Sformułowane konkluzje mogą rodzić zaniepokojenie. Prawodawca dostrzega konieczność zmian w prawie wynikających z rozwoju nowych technologii, jednakże rzeczywistość pozaprawna zmienia się znacznie szybciej niż prawo. Rozwój nauki zmusza zatem prawników do zastanowienia się nad potrzebą rewizji tradycyjnego sposobu myślenia o prawie i jego stosowaniu. Nauka prawa, prawnicy i sam prawodawca muszą zerwać ze złudzeniem „doskonałości prawa” i stawić czoła wyzwaniom, które rodzą nowe technologie, zanim rozdźwięk pomiędzy światem prawa, a światem rzeczywistym osiągnie tak poważne rozmiary, iż może to godzić w fundamenty na których opiera się porządek prawny.  Praca ma charakter naukowy, lecz jest ona napisana zrozumiałym językiem. W związku z tym jest ona skierowana do szerokiego kręgu odbiorców, w tym osób nie zajmujących się nauką prawa, które są zainteresowane rozwojem nowych technologii.

W głąb i w dal Ja. O poezji Mickiewicza i Słowackiego

Leszek Zwierzyński

Książka W głąb i w dal Ja. O poezji Mickiewicza i Słowackiego jest próbą nakreślenia zarysu wyobraźni polskiego romantyzmu. Opisanie tejże wyobraźni dokonane zostało na dwóch poziomach. Na pierwszym istotne tematy romantycznej poezji (skupione wokół dwóch centrów – Bytu i podmiotowości) analizowane są w perspektywie wyobraźni poetyckiej, której zmodyfikowane i rozwinięte instrumentarium umożliwiło zbadanie różnorodnej i złożonej problematyki. Na drugim poziomie owo badanie romantycznych tematów pozwoliło wydobyć i opisać istotne i indywidualne rysy samej romantycznej wyobraźni. W części pierwszej książki (Ja w przestrzeniach Bytu) zbadane i opisane zostały stabilne (metafizyczne) i dynamiczne modele bytowości poezji Słowackiego i Mickiewicza. Ta fenomenologia romantycznego Bytu dopełniona została interpretacją zła – jako drugiej, ciemnej strony Bytu – w poezji Mickiewicza. Część druga (Przestrzenie Ja) zawiera rozpoznanie i opisanie niestandardowych modeli podmiotowości romantycznej, wykraczającej poza dotychczasowe ujęcia. W centrum znalazła się interpretacja późnej poezji Mickiewicza i Słowackiego. Całość dopełniona została analizami świata wewnętrznego i kształtów romantycznej poezji mistycznej.

Słowo, doświadczenie, tajemnica

red. Jacek Kempa, Marta Giglok

Monografia Słowo, doświadczenie, tajemnica jest owocem ogólnopolskiej interdyscyplinarnej konferencji naukowej Słowo wobec doświadczenia T(t)ajemnicy, która odbyła się w dniach 17‒18 października 2013 roku w Centrum Informacji Naukowej i Bibliotece Akademickiej w Katowicach. Celem spotkania był wspólny namysł przedstawicieli różnych dziedzin humanistyki nad problemem języka w jego relacji do doświadczenia i rzeczywistości. Zastanawiano się nad kwestiami granic wyrażalności w filozofii i teologii, możliwością użycia języka w próbach opisu rzeczywistości nadnaturalnej czy językiem jako takim – jako narzędziem i środkiem wypowiedzi artystycznej. Problemy te prezentowane są z kilku odmiennych perspektyw – filozoficznej, filologicznej i teologicznej. W tomie znajdziemy teksty Autorów takich jak: Zofia Zarębianka, Aleksander Nawarecki, ks. Andrzej Wierciński, ks. Jerzy Szymik, ks. Robert Woźniak, ks. Jacek Kempa i wielu innych.

Doświadczenia transformacji systemowej w państwach Europy Środkowej i Wschodniej

red. Marek Barański, Natalia Rudakiewicz, Maciej Guzy

Kraje Europy Środkowej i Wschodniej przebyły długą drogę reform mających na celu przede wszystkim demokratyzację władzy państwowej, urynkowienie i prywatyzację gospodarki oraz rozwój społeczeństwa obywatelskiego, korzystając w procesie modernizacji z doświadczeń państw zachodnich. Po 26 latach transformacji rodzą się dzisiaj pytania: Czy proces modernizacji państw Europy Środkowej i Wschodniej można uznać za zakończony? Czy „Wschód” dogonił „Zachód”? Pomimo pogłębiania integracji w ramach Unii Europejskiej wciąż istnieją rażące dysproporcje pomiędzy rozwiniętą Europą Zachodnią a europejskimi państwami postsocjalistycznymi. Europa Środkowa i Wschodnia jest obszarem bardziej podatnym na oddziaływanie czynników egzogennych, zwłaszcza wschodniego sąsiedztwa, szczególnie skutków polityki Federacji Rosyjskiej, odbudowującej swoją mocarstwową pozycję wobec europejskich i azjatyckich sąsiadów środkami militarnymi, destabilizując sytuację w regionie. Aktualność i waga tych zjawisk poszerzają pola badawcze i potrzebę systematycznego monitorowania polityki wschodniej Unii Europejskiej. Publikacja podzielona została na trzy bloki tematyczne. Część pierwsza poświęcona jest teoretyczno-filozoficznym aspektom transformacji. Autorzy starają się przedstawić teoretyczne tło sporów politycznych dotyczących transformacji politycznej z punktu widzenia wartości ideologicznego kontinuum od prawicowości do lewicowości. Drugi blok tematyczny dotyczy kwestii społecznych transformacji. Traktuje w głównej mierze o zmianach, jakie zachodzą w sferach kulturowych, gospodarczych i społecznych państw Europy Środkowej i Wschodniej podczas transformacji, z punktu widzenia różnych wskaźników rozwoju społecznego. Trzecia część monografii zawiera artykuły dotyczące kształtowania się i ewolucji narodowych systemów politycznych poszczególnych państw Europy Środkowej i Wschodniej z punktu widzenia oddziaływania czynnika endogennego oraz doświadczeń wysoko rozwiniętych państw demokratycznych. Wpływ wielorakich czynników na rozwój i przemiany polityczne zachodzące podczas procesu transformacji systemowej prowadzi do unikalnych doświadczeń w poszczególnych państwach, co stanowi podstawę do analiz porównawczych. Prezentacja dorobku badawczego autorów wywodzących się z różnych ośrodków akademickich stosujących różnorodne metodologie i narzędzia w obrębie zakreślonego przedmiotu badawczego powoduje, iż publikacja ma walor studium interdyscyplinarnego.