Piętno w procesie demokratyzacji. Przykład bezdomności

Małgorzata Kostrzyńska

Autorka monografii podjęła nowatorską, na gruncie pedagogiki, próbę badania bezdomności jako sytuacji „innego”, który – będąc aktywnym podmiotem – uczestniczy w życiu społecznym, a jednocześnie jest uwikłany w procesy demokratyzacji, wsparcia oraz społecznej integracji [...]. Publikacja odsłania wady demokratyzacji, ukryte mechanizmy naznaczania społecznego i utrwalania procesu wykluczania nosicieli piętna, dostarczając danych do konstrukcji bardziej przyjaznych programów wieloaspektowego wsparcia społecznego i aktywizacji osób bezdomnych. Przedstawione przykłady działań pomocowych ujawniają wadliwe mechanizmy utrwalania bezdomności, odsłaniają bezsilność systemu pomocy osobom doświadczającym bezdomności, ukazują problemy w przezwyciężaniu sytuacji trudnych, ale też współodpowiedzialność za trwanie w bezdomności. Z recenzji dr hab. Ewy Kantowicz, prof. UWM Publikacja jest efektem kilkuletniej pracy naukowo-badawczej autorki oraz jej wieloletniego działania na rzecz osób doświadczających bezdomności. Badaczka podjęła się ukazania przeszkód w procesie włączania społecznego bezdomnych mężczyzn i stowarzyszania się w kontekście mieszanych sytuacji społecznych, odsłaniając przejawy piętna podczas demokratyzacji oraz mechanizmy zniewalające jednostkę dążącą do upełnomocnienia. W sposób zdecydowany i odważny ujawnia słabości oferowanej pomocy, która zamiast wspierać, wydaje się podtrzymywać piętno. Nie pozostawia to złudzeń, że systemowo projektowana pomoc jest nie tylko nieskuteczna, lecz także krzywdząca dla osób, które potrzebują wsparcia. Opisane mechanizmy i strategie podtrzymywania stygmatyzacji oraz pozornej pomocy ukazują raczej próbę zarządzania bezdomnością, nie zaś jej rozwiązywania. Z recenzji dr hab. Małgorzaty Ciczkowskiej-Giedziun, prof. UWM

Branża TSL wobec wyzwań zrównoważonego rozwoju - wybrane aspekty

Łukasz Jarosław Kozar, Agata Matuszewska-Kubicz

Monografia porusza wybrane społeczne, gospodarcze i środowiskowe aspekty koncepcji zrównoważonego rozwoju w branży TSL. Wpisuje się w rozważania na temat takiego wychodzenia naprzeciw potrzebom współczesnych pokoleń, aby nie ograniczać możliwości ich zaspokojenia przez przyszłe generacje. Publikacja złożona jest z dziewięciu rozdziałów oraz suplementu. Zawiera rozwiązania ukierunkowane na zrównoważony rozwój, inicjowane oraz wdrażane w życie przez instytucje publiczne, a także przez przedsiębiorstwa związane z branżą TSL. Zamieszczono w niej również przekrojowe analizy dotyczące całej branży TSL. Zaprezentowane wyniki badań pozwalają na sformułowanie wniosku, iż ze względu na strategiczne znaczenie branży TSL w gospodarce istnieje pilna potrzeba zaangażowania decydentów z tego sektora w inicjatywy ukierunkowane na zrównoważony rozwój. Transformacja podmiotów z branży TSL w kierunku zrównoważonego rozwoju jest jednak niemożliwa bez odpowiedniego, wielowymiarowego zaangażowani a w ten proces ich pracowników. Oprócz wdrażania wewnątrzorganizacyjnych regulacji prośrodowiskowych czy rozwiązań o charakterze technicznym oraz technologicznym istotne staje się zwrócenie uwagi na odpowiednie zarządzanie kapitałem ludzkim w poszczególnych organizacjach z branży TSL.

Przestrzenie kultury książki w publikacjach z zakresu savoir-vivre. Od PRL do Facebooka

Stanisława Kurek-Kokocińska

Autorka [...] bez przesady można powiedzieć, że zainicjowała zapełnianie jednej z białych plam na mapie badawczej [...] dyscypliny (obecnie będącej częścią nauk o komunikacji społecznej i mediach).[...] podjęła temat oryginalny, ważny, aktualny. Należy mieć nadzieję, że badania będą kontynuowane. Z recenzji prof. Jadwigi Woźniak-Kasperek   Publikacja stanowi oryginalne, aktualne, ważne z punktu widzenia nauk humanistycznych i społecznych [...] rozwiązanie problemu badawczego. [...] Jej wartością dodaną i unikatową jest wyzyskanie obszernego korpusu tekstów źródłowych. Autorko wykazuje się w niej dużą erudycją, co w połączeniu ze wspomnianą wielokontekstowością sprawia, że praca jest ciekawa dla potencjalnego czytelnika. Z recenzji prof. Anity Has-Tokarz

Adaptacja i postrzeganie imigrantów w państwach europejskich. Studium porównawcze

Książka porusza problematykę migracji, koncentrując się na czynnikach mających wpływ na proces adaptacji imigrantów do społeczeństwa przyjmującego oraz na kształtowanie się określonego nastawienia do przybyszów wśród jego członków. Przedstawiono w niej szeroki historyczny, teoretyczny i polityczny kontekst współczesnej mobilności międzynarodowej w Europie. Zaprezentowane wyniki analiz obejmują porównania w czasie i przestrzeni, pokazując: co wpływa na poziom zaadaptowania imigrantów i nastawienie do nich członków społeczeństw przyjmujących, jak oba te elementy są ze sobą powiązane oraz jaką rolę mogą odgrywać w ich kształtowaniu się wydarzenia i charakterystyki poziomu makro. Na podkreślenie zasługuje również zastosowanie stosunkowo nowego podejścia analitycznego polegającego na stworzeniu syntetycznego wskaźnika do pomiaru adaptacji imigrantów. Całość tworzy złożony i wielowymiarowy obraz doświadczenia migracji w Europie na początku XXI wieku, wyłaniający się z analiz ilościowych. Książka ta powinna zainteresować przedstawicieli  nauk  społecznych, w szczególności zaś socjologów i specjalistów z obszaru studiów nad współczesnymi migracjami, jak również pracowników administracji, którzy w swojej pracy zawodowej mierzą się z kwestiami związanymi z migracją.

Dwie matki jednego dziecka. Macierzyństwo nieheteronormatywne w doświadczeniu kobiet wychowujących dzieci poczęte w związku jednopłciowym

Magdalena Wojciechowska

Publikacja stanowi socjologiczną ilustrację codziennego życia i doświadczania macierzyństwa przez pary kobiet, które wspólnie podjęły decyzję o powiększeniu rodziny za sprawą sztucznego zapłodnienia. Przedstawiono proces nadawania przez nie znaczeń nowym rolom i wzorom funkcjonowania w społeczeństwie polskim, które nieustannie projektują, wcielają w życie, a następnie weryfikują w toku kolejnych interakcji. Poddane analizie przypadki składają się na historie rodzin, które - choć obecne i dostrzegalne w przestrzeni społecznej - zdają się pozostawać konceptualnie niewidzialne. Książka jest adresowana do osób zainteresowanych problematyką macierzyństwa nieheteronormatywnego, w szczególności do socjologów, psychologów (w tym dziecięcych), doradców rodzinnych i mediatorów, a także decydentów w dziedzinie prawa, zwłaszcza rodzinnego. "Największym walorem publikacji jest ukazanie sytuacji rodzin nieheteronormatywnych we współczesnej Polsce, wraz ze specyfiką kontekstu społeczno-kulturowego charakterystycznego dla naszego kraju. Ten bardzo trudny, delikatny temat jest opracowany przez Autorkę z wnikliwością i empatią, a jednocześnie w sposób obiektywizujący i rzetelny. Monografia, obok niewątpliwego waloru naukowego, ma także ogromny ładunek edukacyjny. Dzięki niej osoby niezorientowane w specyfice badanych rodzin mogą zdobyć wiedzę ugruntowaną w badaniach naukowych". Z recenzji prof. dr hab. Elżbiety Zakrzewskiej-Manterys

The importance of social innovations in the knowledge-based economy in the context of footwear sector solutions

Katarzyna Ławińska, Małgorzata Jabłońska

The prepared scientific monograph entitled The importance of social innovations in the knowledge-based economy in the context of footwear sector solutions is an attempt to further exemplify social innovations by identifying real links between social need and a specific good, service, method and process, in the context of solutions used in the footwear industry. Poland is one of the leading European footwear manufacturers, ranking 7th in terms of production volume in the EU, with a market share of 2.5%. In addition, strong competition is observed in the industry, which is conducive to the emergence of new innovations. The work contains theoretical and practical references to innovations in the industry, such as examples of modifications of footwear materials that have been used in business practice, and their measurable effect is to improve the comfort of using footwear. The authors refer to the environmental aspects of innovation, indicating the directions of utilization of production residues of the footwear and tanning industry, including composites, granules, and biostimulants for plants. The subject matter taken up in the monograph is an important contribution to the development of further scientific research covering the footwear industry and its importance in developing social innovations in Poland and the world. Based on the obtained research results and statistical data analysis, we attempted to outline the prospects for the development of social innovations in the footwear industry until 2050. The book can be an interesting study for practitioners and theoreticians, particularly for scientists representing disciplines such as economics and finance, management sciences, materials engineering, or entrepreneurs looking for opportunities to finance innovation in various areas.

Teatr bliskiego kontaktu. Studia przypadków grup teatralnych

Katarzyna Kalinowska, Katarzyna Kułakowska, Ewelina Wejbert-Wąsiewicz, Emilia Zimnica-Kuzioła

Książka Teatr bliskiego kontaktu. Studia przypadków grup teatralnych wypełnia lukę na polskim rynku wydawniczym dotyczącą aktualiów rodzimego teatru niezależnego (i socjologii teatru w ogóle). Pomimo że Teatr Węgajty, Stowarzyszenie Teatralne Chorea i Teatr Szwalnia wyrastają z poniekąd już "klasycyzującego się" idiomu stworzonego przez Jerzego Grotowskiego i czerpią w sposób przemożny z kontrkulturowego etosu lat 60., stanowią wciąż aktualną i nader żywą antytezę wobec teatru mieszczańskiego i - co Autorki wykazują w sposób dobitny - twórczo wpływają na tkankę lokalnych społeczności, budując (wciąż) nową wrażliwość i wartości. Niewątpliwą zaletą tekstu jest jego komparatystyczny charakter. Autorki precyzyjnie wskazują na konfigurację cech budujących społeczną strukturę, etos i habitus poszczególnych grup, mniej lub bardziej "rezonujących" ze światem społecznym, sformalizowanych, inkluzywnych, opartych na idei "plemienności". Dr hab. Małgorzata Stępnik, prof. UMCS Każda z trzech grup teatralnych będąca przedmiotem zainteresowania Autorek została odrębnie przedstawiona i opisana przez inny zespół autorski, co spowodowało, że sposób obrazowania nie jest jednolity, opiera się̨ na odmiennych założeniach teoretycznych i posiada odmienną strukturę̨ opisu. [...] Autorki wyraźnie dopuszczają polifonię i nie chcą porównywać tego, co i tak przecież nie jest porównywalne - na takim przekonaniu opiera się̨ również swoistość wykorzystywanej przez nie metodologii badań jakościowych. W efekcie Autorki nie tylko uzyskały polifonię narracji, lecz także uchwyciły polifonię badanych zjawisk. Dr hab. Przemysław Kisiel, prof. UEK

Nazwy geograficzne w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku. Analiza i słownik

Rafał Zarębski

Książka Rafała Zarębskiego to studium na wysokim poziomie refleksji naukowej, wpisujące się w serię monografii dotyczących polszczyzny przekładów biblijnych XVI i XVII wieku, które w ostatnich latach ukazały się na rynku krajowym i zagranicznym. Uzupełnia wiedzę na temat polszczyzny renesansowej, a w szczególności polszczyzny biblijnej, zwłaszcza w jej planie onomastycznym. Autor ukazał przejęte do polszczyzny nowotestamentowe nazwy geograficzne zarówno w aspekcie formalnym, jak i stylistycznym oraz semantycznym. Na podstawie pozyskanych danych sporządził też Słownik nazw geograficznych i ich ekwiwalentów w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku, będący niezwykle wartościowym naukowo dopełnieniem monografii. Publikacja wraz ze słownikiem to pozycja w pełni oryginalna zarówno na polskim, jak i zagranicznym rynku wydawniczym. Stanowi studium pionierskie, jeśli chodzi o materiał empiryczny, który został poddany analizie lingwistycznej, a także nowatorskie, jeśli chodzi o założenia metodologiczne, splatające w jedno zagadnienia z onomastyki, semantyki, diachronicznych studiów filologicznych, filologii biblijnej, teolingwistyki, lingwistyki antropologicznej, translatologii, teorii wariantywności i historii języka polskiego. Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Lisowskiego

Słowo, dźwięk, cisza. Radio i sztuka audialna

Joanna Bachura-Wojtasik, Natalia Kowalska-Elkader

Zbiór Słowo, dźwięk, cisza. Radio i sztuka audialna - poświęcony przede wszystkim nowym i najnowszym formom działalności radiowej, ze szczególnym uwzględnieniem przedsięwzięć artystycznych zasługujących na miano sztuki - wydaje się interesującą propozycją wydawniczą. Analizowane są tu nie tylko "aplikacje mobilne", "podcasty" i "platformy agregujące", lecz także słuchowiska, tradycyjne i eksperymentalne, problemy obecności radia w szkole i edukacji czy zagadnienia "formy" w ujęciu Witkacego oraz innych teoretyków. Różnorodność tematów nie jest jego wadą. [...] Autorzy przekonują nas, że o radiu można wciąż mówić i pisać rozmaicie, ale w każdym razie pisać warto, bo jest ono znaczącym elementem zarówno naszej kultury, jak i cywilizacji cyfrowej. Z recenzji prof. dr. hab. Jana Tomkowskiego

Zjawiska propagandy i manipulacji w prasie, telewizji, radiu i Internecie

Paulina Czarnek-Wnuk, Zofia Nacewska, Robert Wyrębski

Monografia Zjawiska propagandy i manipulacji w prasie, telewizji, radiu i Internecie jest zbiorem tekstów uczestników konferencji, którzy omawiali tematy związane m.in. z manipulacją wizerunkiem, prozodycznością operatorów oraz przekazywaniem informacji na portalach społecznościowych. Publikacja ma na celu zwrócenie uwagi na pogłębiającą się utratę zaufania wobec mediów masowych ze względu na działania o charakterze manipulacyjnym, a także problem doszukiwania się sedna prawdy w świecie fake newsów. * Prezentowana pozycja wydawnicza ma oryginalny charakter. Jest przykładem nowatorskiego, interesującego ujęcia problemu, istotnie pogłębia naukową perspektywę oglądu zjawiska. Z recenzji dr. hab. Arkadiusza Dudziaka, prof. UWM Deklarowanym przez redaktorów i autorów celem publikacji jest ukazanie różnych odmian działalności medialnej z wykorzystywaniem technik perswazyjnych oraz manipulacyjnych […]. Cel ten został dobrze zrealizowany przez młodych badaczy w siedmiu artykułach, składających się na całość tomu, co odnotowuję z satysfakcją. W mojej opinii książka może zainteresować czytelników oraz zachęcić do podejmowania dalszych badań. Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Rotta

Organizacje wobec wyzwań zrównoważonego rozwoju - wybrane aspekty

Łukasz Jarosław Kozar, Piotr Oleksiak

Monografia wpisuje się w nurt rozważań na temat aktualnych procesów i zjawisk związanych z wdrażaniem w organizacjach idei zrównoważonego rozwoju. Autorzy podkreślają, iż w kontekście zrównoważonego rozwoju organizacji dochodzi na gruncie naukowym do ścierania się licznych poglądów oraz powstawania nowych teorii. Książkę należy więc traktować nie jako wyczerpującą analizę omawianych aspektów, lecz przyczynek do dyskusji dotyczącej problematyki zmian we współczesnych organizacjach wobec stawianych przed nimi wyzwań zrównoważonego rozwoju. Podstawowym celem publikacji jest identyfikacja rozwiązań organizacyjnych w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi ukierunkowanych na wspieranie zrównoważonego rozwoju organizacji. Na podstawie przeanalizowanych wybranych zagadnień przedstawiono, jakie zmiany dokonywać może współczesna organizacja, chcąc wejść na drogę zrównoważonego rozwoju. Istotne miejsce w podjętych rozważaniach zostało poświęcone problematyce zrównoważonego zarządzania zasobami ludzkimi. Autorzy zwracają uwagę, iż transformacja organizacji w kierunku zrównoważonego rozwoju jest niemożliwa bez zaangażowania w ten proces jej pracowników. Osoby zarządzające organizacjami powinny swoją uwagę ukierunkować na kreowanie zielonych kompetencji pracowników.

Kontrasty w humanistyce: literatura, język, kultura / Les contrastes dans les humanités : littérature, langue, culture

Eliza Sasin, Anita Staroń

Kontrast leży u źródła postrzegania świata przez człowieka – próbując opisać otaczającą nas rzeczywistość, przedstawiamy dane zjawisko w opozycji do innego, zupełnie odmiennego. „Prawda potrzebuje kłamstwa – bo jakże ją zdefiniować bez kontrastu?” – pisał Paul Valéry, zauważając tę zależność. Według tej reguły można stwierdzić, że dobro i zło, światło i mrok, piękno i brzydota oraz wszystkie inne przeciwieństwa istnieją nierozerwalnie, w harmonii i równowadze, wzajemnie się definiują, a nawet uzupełniają, tworząc w ten sposób wszechświat, tak jak w koncepcji yin-yang. Zgromadzone w tomie analizy stanowią próbę uchwycenia wielowymiarowej istoty kontrastu w literaturze, języku i kulturze. * Le contraste est aux sources de la perception humaine du monde : en essayant de décrire la réalité qui nous entoure, nous présentons un phénomène donné en opposition à un autre, complètement différent. « La vćritć a besoin d'un mensonge -car comment la dćfinir sans contraste ? » – a écrit Paul Valéry, constatant cetle dépendance. Selon cette règle, on peut dire que le bien et le mal, la lumière et l’obscurité, la beauté et la laideur, et tous les autres opposés existent inséparablement, en harmonie et en équilibre, se définissant mutuellement et même se complétant, créant ainsi un univers, comme dans le concept du yin-yang. Les analyses rassemblées dans ce volume tentent de saisir la nature multidimensionnelle du contraste dans la littérature, la langue et la culture.

Myślenie pytajne. Teoria i kształcenie

Krzysztof J. Szmidt, Elżbieta Płóciennik

Publikacja dla nauczycieli różnych przedmiotów, pedagogów różnych specjalności, trenerów twórczości, psychologów szkolnych i trenerów grupowych, animatorów kultury – dla wszystkich tych, którym bliskie jest odkrywanie świata wraz z wychowankami. Zawiera oryginalną i pierwszą tak rozwiniętą w polskiej pedagogice teoretyczną koncepcję myślenia pytajnego jako twórczej kompetencji poznawczej, którą warto rozwijać u uczniów we wszystkich kategoriach wieku. W części metodycznej czytelnik znajdzie modele lekcji twórczego myślenia pytajnego oraz Dydaktyczny Kodeks Nauczyciela Stymulującego Myślenie Pytajne Uczniów, będący rejestrem zasad pomocy uczniom w rozwoju myślenia pytajnego, nie tylko w klasie szkolnej. Zamieszczono tu także czterdzieści wybranych ćwiczeń (dla wszystkich poziomów kształcenia) wraz ze zwięzłymi zasadami prowadzenia tego typu zajęć. Na końcu autorzy proponują Inwentarz Klasy Przyjaznej Myśleniu Pytajnemu Uczniów. * Rozwijanie myślenia w szkole jest zaniedbane. Publikacja pozwoli zbudować fundament dla modelu edukacji konstruktywistycznej, prorozwojowej, w której język (w szczególności pytania stawiane przez uczniów i nauczycieli) pełni funkcję pośrednika pomiędzy uczeniem się a rozwojem. Dostarcza ona teoretycznego wsparcia nauczycielom i pedagogom zainteresowanym problemem, a także pokazuje drogowskazy, możliwości rozwiązań poprzez prezentację m.in. treningu myślenia pytajnego. Otwiera nauczycielom przestrzeń dla podejmowania innowacyjnych rozwiązań, dostarczając im narzędzi. Z recenzji prof. dr hab. Ewy Filipiak   W serii ukazały się: E. Płóciennik, Rozwijanie mądrości dziecka. Koncepcja i wskazówki metodyczne E. Płóciennik, Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej E. Płóciennik, Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć dla młodzieży E. Płóciennik, Mądrość dziecka. Predyspozycje – przejawy – perspektywy wspierania J. Sternberg, L. Jarvin, E. L. Grigorenko, Mądrość, inteligencja i twórczość w nauczaniu. Jak zapewnić uczniom sukces A. Pobojewska, Edukacja do samodzielności. Warsztaty z dociekań filozoficznych. Teoria i metodyka I. Czaja-Chudyba, Myślenie krytyczne w edukacji. Metodyka kształcenia w szkole podstawowej

Historie eksperymentalne. Szkice o gatunkach radia artystycznego

Natalia Kowalska-Elkader

Eksperymentalne artystyczne audycje radiowe stanowią punkt wyjścia do rozważań zawartych w prezentowanych szkicach. Za najbardziej interesującą postrzegam formę dzieł artystycznych, w których autorzy zdecydowali się odejść od tego, co dla radia artystycznego klasyczne i standardowe. Wprowadzanie różnych poziomów narracji, alinearna fabuła oraz gra z konwencją gatunków stały się podstawą do wyselekcjonowania i opisu audycji, które w mojej ocenie mogą być postrzegane jako eksperymentalne. Choć przywołuję również audycje fikcyjne, to szczególnie ciekawe są dla mnie audycje artystyczno-dokumentalne, features, słuchowiska oparte na faktach czy eksperymenty radiowe nawiązujące do wydarzeń rzeczywistych. Ze Wstępu O eksperymentach w dziedzinie literatury, plastyki, teatru, filmu czy muzyki słyszeli wszyscy, ale eksperymentalna sztuka radiowa dopiero czeka na wydobycie z cienia. Historie eksperymentalne to ważny krok w tym kierunku. Autorka bardzo zręcznie wiąże dokonania eksperymentalne z akceptacją estetyki brzydoty i podejmuje nadzwyczaj ciekawą próbę zdefiniowania pojęcia brzydoty w sztuce radiowej. Ogromnie pożyteczny wydał mi się również fragment poświęcony Eugeniuszowi Rudnikowi – twórcy chyba wciąż niezupełnie docenianemu i zbyt słabo znanemu. Z recenzji prof. dr. hab. Jana Tomkowskiego

Проблемы кодификации русских служебных слов

Aleksandr Tsoi

Słowniki języka rosyjskiego są głównym naukowym źródłem informacji o jego leksyce. Stanowią normatywną podstawę leksykograficzną dotyczącą morfologii, składni, semantyki, stylistyki, funkcjonowania wyrazów, terminów i pojęć. Określenie problemów kodyfikacji wyrazów funkcyjnych – partykuł, przyimków i spójników – umożliwia więc teoretykom i praktykom leksykografii prowadzenie bardziej ukierunkowanej pracy w zakresie przedruku istniejących słowników, a także projektowania i opracowywania nowych. W książce przedstawiono analizę zagadnień związanych z normatywnym opisem wyrazów funkcyjnych w słownikach objaśniających i specjalistycznych. Na podstawie zebranych faktów językowych i leksykograficznych zaproponowano nowe rozwiązania, a także zasady kodyfikacji przyimków, spójników i partykuł w zależności od typu słownika.

Nil nisi veritas. Księga dedykowana Profesorowi Jackowi Matuszewskiemu

Marcin Głuszak, Dorota Wiśniewska-Jóźwiak

Jacek S. Matuszewski to osobowość zawsze pełna pasji twórczej, polemicznej, nauczycielskiej bądź pozaakademickiej, ujawniającej się w działaniach obywatelskich i wspólnotowych. Dorobek naukowy Jubilata to ponad sto różnorodnych publikacji, zapewnia Mu on znaczące oraz trwałe miejsce w historii polskiej nauki prawa, jak też w historii tout court. Dzięki bogactwu treści Jego prac, a także celnej formie wypowiedzi, starannie i jasno dobranym słowom, ciętym, ale i błyskotliwym sformułowaniom Jego wpływ na współczesną kulturę prawną, nie tylko naszego środowiska, jest niebagatelny. Nie wszystkie planowane prace udało Mu się do tej pory zakończyć. Możemy oczekiwać dalszych studiów nad testamentem Bolesława Krzywoustego idących w kierunku rewizji poglądów dotychczasowej historiografii nadających mu tak ważne znaczenie ustrojowe. W sferze zainteresowań J. S. Matuszewskiego znajdują się również badania nad dziejami polskiego podpisu, także problemu znaczącego nie tylko w sferze stosunków prawnych. Profesor prezentuje wyraźną skłonność naukową wynikającą z przekonania, że znacznie efektywniejsze są wyniki badań prowadzone przez więcej niż jedną osobę. Zapewnia to bowiem wielostronne, niemożliwe do uzyskania przez jedną osobę spojrzenie na opracowywane materiały, jak też pomaga uchronić przed pochopnymi wnioskami.