Sprawozdawczość finansowa i niefinansowa przedsiębiorstwa - w kierunku integracji

Ewa Walińska, Bogusława Bek-Gaik, Jacek Gad

Publikacja stanowi głos w dyskusji toczącej się wśród reprezentantów nauk o zarządzaniu, finansach i rachunkowości na temat możliwych kierunków ewolucji współczesnej sprawozdawczości finansowej i niefinansowej przedsiębiorstw. Jest rezultatem kolejnego etapu badań prowadzonych przez pracowników Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego oraz Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Autorzy podjęli bardzo aktualne zagadnienie dotyczące raportowania korporacyjnego, w którym zachodzą dynamiczne zmiany spowodowane zapotrzebowaniem na informacje o działalności firm. Dokonali analizy sprawozdawczości finansowej i niefinansowej jako narzędzia komunikacji przedsiębiorstw z otoczeniem, a także wskazali trudności związane z jej dopasowaniem do zróżnicowanych potrzeb informacyjnych użytkowników. „Autorzy monografii poruszają nie tylko aktualne zagadnienia związane z szeroko pojętą sprawozdawczością [...]. Prezentują holistyczne koncepcje zintegrowanej sprawozdawczości, kreśląc wizjonerskie scenariusze oraz kierunki ewolucyjnych zmian. Umiejętność spojrzenia retrospektywnego, prezentacji ewolucji sposobu sprawozdawania, argumentacji przy prowadzonym dialogu naukowym [...] to zaleta publikacji. Aktualność poruszanej problematyki poparta została przykładami będącymi efektem badań empirycznych oraz bieżącego monitorowania projektowanych zmian w zakresie sprawozdawania zarówno w kraju, jak i za granicą. Wnioski sformułowane w formie postulatywnej inspirują czytelnika do dalszych badań w obszarze szeroko pojętej sprawozdawczości zintegrowanej, nakierowanej na zaspokojenie potrzeb informacyjnych różnych grup interesariuszy”. Z recenzji prof. nadzw. dr. hab. Waldemara Dotkusia

Nowe i stare perspektywy oraz ujęcia w geografii na przełomie XX i XXI wieku. Podstawowe Idee i Koncepcje w Geografii. T. 9

Wiesław Maik, Andrzej Suliborski, Marcin Wójcik

Tom z serii „Podstawowe idee i koncepcje w geografii” pt. „Nowe i stare perspektywy oraz ujęcia w geografii na przełomie XX i XXI wieku” zamyka cykl konferencji i powstałych na ich podstawie monografii naukowych poświęconych problematyce teoretyczno‐metodologicznej geografii. Zawarta w tomie treść nawiązuje do dyskusji o przyszłości geografii zarówno w aspekcie ogólnogeograficznym, jak i perspektywach rozwoju tej dyscypliny w Polsce. Całość podzielono na trzy części. Pierwsza z nich, zatytułowana „Dziesięć lat kolokwium teoretyczno‐metodologicznego pt. „Podstawowe idee i koncepcje geografii” stanowi pewnego rodzaju podsumowanie dziesięciu spotkań, które odbyły się w latach 2004‐2012. Druga część, zatytułowana „Geografia jako dyscyplina naukowa i przedmiot edukacji – kondycja i dylematy rozwojowe” skupiona jest na bieżących problemach rozwojowych dyscypliny. Część trzecia pt. „Oblicza geografii człowieka” ma nieco inny, zawężony zakres tematyczny i dotyczy wybranych zagadnień w zakresie koncepcji badań i metodologii.

Historycy a socjalizm. Polska lewica niepodległościowa spod znaku Klio. Wybór tekstów

Marta Sikorska-Kowalska

Niniejsze wydawnictwo w zamyśle autorek ma stanowić tom pierwszy wielotomowej antologii, na którą złożą się materiały i opracowania odnoszące się do różnych epok i nurtów socjalizmu. W oddawanym do rąk czytelnika tomie zebrane zostały wypowiedzi polskich badaczy dziejów sympatyzujących z ruchem socjalistycznym ‒ od momentu powstania pierwszych tego typu organizacji na ziemiach polskich po rok 1918. Wyselekcjonowane wypowiedzi poświęcone życiu społecznemu, politycznemu, funkcjonowaniu kultury i nauki odzwierciedlają wielość sposobów rozumienia doktryny, płynność postaw i idei, bogactwo oraz zróżnicowanie nurtów polskiego socjalizmu. Reprezentanci wybranej grupy zawodowej, prezentujący światopogląd lewicowy (tzw. lewica niepodległościowa) popularyzowali bliskie sobie idee wśród szerokich kręgów społeczeństwa. Celem autorek było zarówno przypomnienie postaci, jak i próba prezentacji wyznawanego przez nie zespołu wartości. Nie analizowano teorii i przemian dokonujących się w myśli socjalistycznej, nie śledzono też pojawiających się w łonie ugrupowań partyjnych podziałów i wyodrębniających się nurtów. Autorki interesował sposób recypowania idei, jej krytyka, złożoność interpretacji oraz stopień oryginalności poglądów polskich socjalistów spod znaku Klio. Publikacja przekracza ramy tradycyjnej antologii. Poza edycją tekstów, zawiera również partie monograficzne, na które składają się biogramy autorów z fotografiami, zestawienie podstawowej literatury traktującej o ich życiu i działalności, a także rozdział wstępny zarysowujący portret zbiorowy pierwszych pokoleń socjalistów polskich podejmujących refleksję nad dziejami. Całość zamykają indeks, bibliografia i zestawienie źródeł pochodzenia wykorzystanych fotografii. Niniejsze wydawnictwo stawia sobie za zadanie przywrócenie pamięci o postaciach, określonym środowisku ideowym oraz popularyzację wypowiedzi, które być może w jakiejś części zachowały aktualność.  

Towarzystwa oszczędnościowo-pożyczkowe w guberni kaliskiej do 1914 roku

Marek Król

 Kredyt, na szerszą skalę pojawiający się wraz z rozpowszechnieniem pieniądza, jest jedną z miar wzajemności i solidarności, jako nierozerwalnie związany z wszelką wymianą. Istniejące dziś praktycznie w każdym miasteczku na terenie kraju banki spółdzielcze stanowią ważny element w ich życiu ekonomicznym, a także społecznym i kulturalnym. Te popularne w lokalnych ośrodkach instytucje bankowe wywodzą swój początek od powstających na szeroką skalę na przełomie XIX i XX w. na ziemiach polskich towarzystw pożyczkowo-oszczędnościowych. Publikacja dotyczy istotnego rozdziału życia gospodarczego na ziemiach polskich – dziejów taniego kredytu w latach 1867–1914. Autor przedstawia tempo rozwoju towarzystw oszczędnościowo-pożyczkowych, jak również udział różnych grup społecznych w ich tworzeniu, w guberni kaliskiej, niezbyt silnie uprzemysłowionym rejonie Królestwa Polskiego. Działalność omawianych towarzystw autor sytuuje na tle dziejów spółdzielczości kredytowej na ziemiach polskich (np. kasy Stefczyka w Galicji), porównuje je z innymi instytucjami kredytowymi, analizuje proces ich powstawania, proces udzielania pożyczek, oprocentowanie. Czytelnik znajdzie tu również wiele informacji na temat życia społecznego w jednej z guberni Królestwa Polskiego, autor prezentuje bowiem strukturę społeczną władz towarzystw, a także ich działalność społeczną i dobroczynną. Te niezwykle interesujące wątki zostały ponadto zebrane w aneksach do publikacji.

Apetyt na rzeczywistość. Między literaturą a dziennikarstwem - relacje interakcje perspektywy

Agnieszka Kłosińska-Nachin, Ewa Kobyłecka-Piwońska

Publikacja jest zbiorem artykułów eksplorujących relacje między dziennikarstwem a literaturą z różnych perspektyw i w różnych obszarach językowych. Wobec postępującej w ostatnich dziesięcioleciach kontaminacji między dziennikarstwem a literaturą autorzy tekstów pochylają się nad historycznymi związkami między badanymi dziedzinami (począwszy od starożytności do czasów najbardziej współczesnych), stawiają pytania dotyczące kontekstów kulturowych determinujących badaną ekspresję, przyglądają się typowym dla niej środkom wyrazu, wychwytują nieuniknioną hybrydyzację form oraz kreślą sylwetki konkretnych dziennikarzy-pisarzy. Wartością dodaną jest zderzenie perspektyw badawczych w odniesieniu do różnych kręgów kulturowych (hiszpański, latynoamerykański, francuski, bułgarski, polski, amerykański, angielski, germański, klasyczny, włoski). Takie ujęcie prowadzi do wieloaspektowej problematyzacji niezwykle aktualnego wymiaru współczesnej kultury. 

Przedsiębiorstwo w upadłości. Uwarunkowania prawne - wycena - model sprawozdania finansowego

Sławomir Jędrzejewski

 Publikacja poświęcona jest kluczowym zagadnieniom rachunkowości i sprawozdawczości finansowej spółek kapitałowych, wobec których przyjęcie założenia kontynuacji działalności nie jest zasadne. W opracowaniu skoncentrowano się na spółkach kapitałowych najczęściej występujących w Polsce, czyli spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, jednak zaproponowane rozwiązania mogą być stosowane we wszystkich podmiotach. Ponadto przedstawiono propozycje zmian wybranych elementarnych zasad rachunkowości i regulacji w prawie upadłościowym. Jedną z zasadniczych zmian w tym obszarze jest propozycja utworzenia instytucji tzw. poczekalni upadłości. Inne rozwiązania opisywane przez autora dotyczą szczegółowych zasad wyceny masy upadłościowej. Propozycje modyfikacji zarówno prawa bilansowego, jak i prawa upadłościowego zostały uzupełnione o praktyczny przykład sposobu sporządzania sprawozdania finansowego spółki w upadłości. Prezentowana publikacja wychodzi naprzeciw potrzebom praktyki gospodarczej i dostarcza wyczerpujących informacji o zasadach rachunkowości jednostek znajdujących się w upadłości. Będzie ona zatem przydatna w pracy szerokiemu gronu odbiorców: członkom zarządów przedsiębiorstw, wobec których została ogłoszona upadłość, wierzycielom, syndykom masy upadłościowej, likwidatorom, sędziom sądów gospodarczych, właścicielom firm sensu largo, a także studentom studiów ekonomicznych i menedżerskich drugiego stopnia oraz studiów podyplomowych.

Józef Hłasko. Wspomnienia

Marta Sikorska-Kowalska

W 1930 r. w „Gazecie Warszawskiej" Józef Hłasko opublikował pierwszą część swoich wspomnień Przed pół wiekiem. Następnie na łamach „Gazety" ukazały się kolejne części, które zatytułował Ze wspomnień szkolnych, publikowane w 1931 r. oraz Wspomnienia z pobytu w Petersburgu, które również ukazały się w 1931 r. W roku 1932 Hłasko opublikował ostatnią i najdłuższą część zatytułowaną W redakcji „Głosu”. Podstawą niniejszej edycji stały się zebrane pod wspólnym tytułem Wspomnienia - cztery oddzielne części, w których autor zawarł opowieść dotyczącą lat 1856-1894. Hłasko sięga w swojej opowieści do lat młodzieńczych, okresu spędzonego w domu rodzinnym. Cezurę końcową stanowi udział w tzw. kilińszczyźnie i rozwiązanie tygodnika „Głos”. Chronologia wspomnień została podporządkowana kolejności publikowania na łamach „Gazety Warszawskiej", a nie treści zawartych w odpowiednich fragmentach . Ze Wstępu  

Polszczyzna dziewiętnastowiecznych salonów

Elżbieta Umińska-Tytoń

Publikacja ukazuje etykietę językową dziewiętnastowiecznych salonów polskich. Materia językowa usytuowana została na szerszym tle kulturowym epoki, co rozszerza krąg odbiorców o czytelników niejęzykoznawców, a tym samym propaguje wiedzę o języku jako integralnym składniku przestrzeni społecznej określonej epoki. Salon był miejscem, gdzie kształtowano i stosowano wyższe formy zachowania, także językowego. Służyło to poczuciu elitarności, podkreślało dystans dzielący grupę osób bywałych na salonach od reszty społeczeństwa. Wyszukane formy grzeczności były ważnym sposobem tego wyróżnienia. Niemniej istotną rolę pełniło słownictwo. Jak wiadomo, jest to warstwa języka, która najlepiej odzwierciedla strukturę społeczną jego użytkowników. Zatem swoista leksyka charakterystyczna dla komunikacji salonowej, będzie także przedmiotem opisu. Opis polszczyzny salonowej wydaje się potrzebny z kilku powodów: 1. Brak w dotychczasowych badaniach nad językiem XIX w. prac zajmujących się jego ówczesnym zróżnicowaniem społecznym. W ogóle opisowi stylistycznych i socjalnych odmian języka polskiego w XIX w. poświęcono dotąd niewiele miejsca. W polu zainteresowań językoznawców znalazły się jedynie gwary miejskie (warszawska i krakowska) oraz – w różnym zakresie – styl potoczny. Język elit tamtych czasów nie doczekał się dotąd opracowania. 2. Badany typ kontaktu ukazuje bogactwo stylistyczne naszego języka, który dziś coraz silniej ulega naporowi wszechogarniającej potoczności. 3. Zamierzony opis utrwala odchodzący w przeszłość sposób posługiwania się językiem wyszukanym, eleganckim, dbałym o formy. 

Biografia duchowa i antropologia chrześcijańska metropolity Antoniego Blooma (1914-2003). Wydanie drugie poprawione i uzupełnione

Aleksy Kucy

W swojej monografii Biografia duchowa i antropologia chrześcijańska metropolity Antoniego Blooma (1914-2003) autor prezentuje postać pierwszego zwierzchnika rosyjskiego prawosławia na terenie Wielkiej Brytanii. Książka jest nie tylko opisem życia i poglądów metropolity Antoniego, lecz także niezwykle ciekawą refleksją na temat losów współczesnego prawosławia i jego konfrontacji z nowożytnością i kulturą Zachodu. To bardzo ciekawe dzieło, które wykracza poza samą biografię prawosławnego hierarchy, ukazując tło historyczne opisywanych wydarzeń i odkrywając nową perspektywę interpretacyjną jego myśli. Z recenzji prof. dr hab. Urszuli Pawluczuk (Uniwersytet w Białymstoku)

Emocje w życiu codziennym. Analiza kulturowych, społecznych i organizacyjnych uwarunkowań ujawniania i kierowania emocjami

Krzysztof T. Konecki, Beata Pawłowska

Całe nasze życie jest wypełnione pracą nad emocjami, wypracowywaniem strategii i taktyk borykania się z nimi. Emocje ubarwiają świat, ale także strukturalizują go, a masowe emocje znoszą racjonalne myślenie i argumentację nie tylko na poziomie indywidualnym. Dla badania problematyki emocji powstała subdyscyplina zwana socjologią emocji. Monografia jest efektem debaty prowadzonej podczas konferencji „Emocje w życiu codziennym. Analiza kulturowych, społecznych i organizacyjnych uwarunkowań ujawniania i kierowania emocjami”. Opisano w niej zagadnienia dotyczące teoretycznych i metodologicznych aspektów afektywnego paradygmatu nauk społecznych, kierowania emocjami w organizacjach formalnych, pracy emocjonalnej, współczucia i empatii w życiu prywatnym, społecznym, zawodowym, a także emocji w procesie komunikacji, w tym ekspresji emocji w życiu społecznym i ich społecznej kontroli, emocji w sztuce, polityce i religii, jak również w codziennym życiu. Można tutaj znaleźć zarówno rozważania teoretyczne, jak i analizy materiału empirycznego. Zróżnicowanie to odzwierciedla kompleksowość i złożoność przedmiotu zainteresowania autorów – roli emocji w życiu społecznym. Dzięki różnorodności prac uzyskujemy wrażenie skupionego oglądania jednego przedmiotu z różnych stron. 

Wielowymiarowa Analiza Zachowań Organizacyjnych (WAZO) w polskich przedsiębiorstwach

Katarzyna Januszkiewicz i zespół

 Złożoność i niejednorodność problematyki zachowań organizacyjnych sprawia, iż badania tego obszaru wymagają podejścia wielowymiarowego. Z jednej strony należy bowiem uwzględnić specyfikę rozwiązań organizacyjnych i warunkowane nimi zachowania, z drugiej zaś, ich zróżnicowane aspekty. Prezentowane w książce wyniki badań oparte zostały na koncepcji WAZO (Wielowymiarowej Analizy Zachowań Organizacyjnych), której założenia teoretyczne zawarto w monografii: K. Januszkiewicz i zespół, Zachowania ludzi w organizacji. Uwarunkowania i kierunki ewolucji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012. W badaniu wykorzystano kwestionariusz WAZO składający się z dwóch części. Część I, Rozwiązania organizacyjne, pozwala na diagnozę rozwiązań organizacyjnych dla organizacji jako całości, jak też dla poszczególnych wymiarów. Część II, Zachowania organizacyjne, umożliwia przedstawienie zachowań organizacyjnych w ujęciu ogólnym dla pracownika oraz na tle poszczególnych wymiarów (K. Januszkiewicz, I. Bednarska-Wnuk, M. Czajkowska, M. Kołodziejczak, M. Michalak, I. Świątek-Barylska, M. Zalewska-Turzyńska, Kwestionariusz WAZO – metodyka i narzędzie badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016]. Książka skierowana jest do osób zainteresowanych tematyką zachowań ludzi w organizacji, a w szczególności wpływem rozwiązań organizacyjnych na zachowania pracowników. Wielowymiarowość podejmowanej analizy sprawia, iż ma ona charakter interdyscyplinarny, zatem jej odbiorcami mogą być zarówno teoretycy, jak i praktycy zarządzania, psychologii pracy, czy socjologii organizacji.

Odwrót Wielkiej Armii Napoleona z Rosji w roku 1812

Rafał Kowalczyk

Jest to pierwsza w polskiej historiografii książka, która wyjaśnia przyczyny tragicznego w skutkach odwrotu Napoleona z Rosji w roku 1812. Nie powiela stereotypów, wskazuje winnych fizycznego zniszczenia wojsk napoleońskich, ale też przedarcia się przez zastępy rosyjskich korpusów. Ukazuje rolę dwóch głównodowodzących -Napoleona i Kutuzowa. Napoleona - twórcę klęski Wielkiej Armii, i Kutuzowa - który uczynił wszystko, by zastępom napoleońskim udało się opuścić Rosję, budując im słynne „złote mosty”. Właśnie to ujęcie czyni książkę tak atrakcyjną zarówno dla badaczy, jak i zainteresowanych wojnami napoleońskimi.

Dialog wiary z nauką i kulturą

Monika Worsowicz, Barbara Bogołębska

 Składające się na tom szkice i rozprawy naukowe zostały wygłoszone w ramach spotkań w Ośrodku Badawczym Myśli Chrześcijańskiej UŁ w latach 2010–2013 przez pracowników m.in. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, a także Uniwersytetu Łódzkiego. Zbiór ma charakter interdyscyplinarny i obejmuje – ujętą z różnych perspektyw badawczych – tematyczną triadę: wiara – teologia – filozofia (antropologia, dialogika, personalizm, teologia moralna, filozofia religii), a ponadto wkracza w socjologię religii, relacje między nauką i religią oraz wiarą i kulturą. Autorzy przypominają dorobek Karola Wojtyły – Jana Pawła II, Josepha Ratzingera – Benedykta XVI, ks. JózefaTischnera (doktora honoris causa UŁ w roku 1995), abpa Józefa Życińskiego i Martina

Dekada ołowiu na ekranie. Polityczny terroryzm lat 70. we włoskim filmie fabularnym

Anna Miller-Klejsa

Filmy o tematyce historycznej uruchamiają specyficzny tryb analizy, którą można by nazwać „analizą faktograficzną”. Polega ona na weryfikacji danych zawartych w tekście filmu w celu sprawdzenia wiarygodności komunikatu. Mimo wszystko film nigdy nie stanie się dokładną repliką tego co się zdarzyło. Przekonanie to wyraża się w prowokacyjnym paradoksie: „Na ekranie historia musi być fikcyjna po to, by była prawdziwa”. Włochy w latach 70. były areną wielu aktów terroru, najczęściej motywowanych lewacką ideologią. Już wtedy kino stało się portrecistą i komentatorem tych wydarzeń, niekiedy krytycznie oceniającym reakcje władz. W niniejszej książce autorka opisuje i analizuje ten wycinek niedawnej historii włoskiego filmu. Oprócz teoretycznych rozważań na temat kina politycznego oraz obszernych omówień fabuł o „dekadzie ołowiu”, książka zawiera dwa rozdziały analityczne, dotyczące śmierci anarchisty Giuseppe Pinellego oraz zabójstwa Alda Moro – lidera chadecji i byłego premiera Włoch. Autorka widzi kino przede wszystkim w perspektywie historycznej i kulturowej, pamiętając, że opisywane wydarzenia miały duże znaczenie dla włoskiej tożsamości i pamięci zbiorowej. „Dekada ołowiu…” jest w związku z tym publikacją nie tylko o kinie Włoch, ale i o ich kulturze i historii. 

The Fundamentals of Economic Research

Władysław Milo

In this monography there are presented and discussed the following categories of concepts: truth and causes, randomness, isomorphism, homomorphism, models, modelling, expectations, tools and effects of the use of monetary policy, potentia and calculus of potentias, theory and theorizing. These categories make themes of successive chapters of this book. It seeks to provide both theoretical and empirical foundations for doing economic research by economists, econometricians, financiers, and management scientists who want to deepen their economic and methodological backgrounds. The author presents the essence of the considered concepts from the point of view of the philosophy of science, logic, mathematics, economics and finance, as well as, empirical testing of models and theories.

Francuski teatr społeczny na przełomie XIX i XX wieku. Antologia przekładów. Twarze i maski kultury mieszczańskiej

Tomasz Kaczmarek

Prezentowana publikacja to antologia przekładów dramatów francuskich z przełomu XIX i XX w., z nurtu tzw. teatru społecznego. Zawiera pierwsze polskie tłumaczenia tych, nieznanych rodzimemu Czytelnikowi, tekstów. Towarzyszy im esej wstępny redaktora tomu prezentujący rzadko podejmowane we współczesnej humanistyce zagadnienie teatru społecznego i przybliżający spolszczone dramaty. Książka stanowi kontynuację wcześniejszych antologii sztuk politycznie zaangażowanych: Anarchia i francuski teatr sprzeciwu społecznego 1880-1914 (2014) oraz Farsy i moralitety Octave’a Mirbeau (2015).

Granice finansów XXI wieku. Finanse publiczne, rynek finansowy, finanse przedsiębiorstw

Stanisław Wieteska, Dorota Burzyńska

W monografii omówiono zagadnienia dotyczące współczesnych finansów, zaprezentowane w 2016 r. podczas Konferencji Katedr Finansowych zatytułowanej "Granice finansów XXI wieku". Autorzy artykułów podjęli rozważania na temat perspektyw rozwoju finansów publicznych przedsiębiorstw oraz rynku finansowego. Poruszona przez nich problematyka i sformułowane wnioski mają znaczenie nie tylko dla teorii finansów, lecz także praktyki gospodarczej.

Status prawny i społeczny pracownika socjalnego

Jakub Niedbalski

W książce zaprezentowano status prawny, społeczny i zawodowy pracownika socjalnego w Polsce. Treść publikacji została podzielona na trzy główne obszary. Po pierwsze, autor zamieścił genezę tworzenia się kadry pracowników socjalnych na przestrzeni kilkudziesięciu ostatnich lat, z nakreśleniem sytuacji społeczno-politycznej towarzyszącej rozwojowi zawodów opiekuńczych w Polsce. Po drugie, scharakteryzował uwarunkowania prawno-instytucjonalne, określające aktualny status pracownika socjalnego w naszym kraju. Po trzecie, omówił specyfikę i znaczenie pracy socjalnej w obecnych warunkach społeczno-gospodarczych, przywiązując dużą wagę do trudności oraz dylematów etycznych towarzyszących działalności zawodowych „pomagaczy” (helping professions). Publikacja jest skierowana za równo do przedstawicieli środowiska akademickiego zajmujących się wspomnianą problematyką, jak i do praktyków zaangażowanych w udzielanie pomocy i wsparcia w zakresie szeroko rozumianej pracy socjalnej. Ponadto może zainteresować osoby zatrudnione w jednostkach samorządowych oraz organizacjach pozarządowych, których podstawowym obszarem działania jest praca socjalna.

Granice sacrum. Wymiary religijności w myśli współczesnej

Paweł Grabarczyk, Tomasz Sieczkowski

Dzisiejszy, tyleż niespodziewany, co niekwestionowany renesans religijności jest niezmiernie doniosłym faktem społecznym. W oczywisty sposób przekłada się on na naukowe zainteresowanie religią jako taką. Zainteresowanie to podsycane jest przez paradoksalną dwoistość owego powrotu religii. Z jednej bowiem strony daje się dostrzec fundamentalizację w obrębie trzech monoteizmów (charedi w judaizmie, wahabici w islamie, ewangelikanie w chrześcijaństwie). Z drugiej strony, zauważalnym skutkiem kulturowej globalizacji jest liberalizacja religii – rozszczelnienie jej instytucjonalnej struktury, podejście konsensualne i kompromisowe, ponowoczesny dystans do dogmatycznych podstaw wiary. To rozszczepienie w obrębie religii – rozszczepienie, które sprawia, że coraz trudniej jest nam mówić o jednorodnym fenomenie religii – stanowi ciekawe wyzwanie dla nauki, w tym dla filozofii, dla której nowe próby skonceptualizowania religii i religijności stały się jednym z istotniejszych zadań. Właściwie ucichły działania na frontach, na których wcześniej dyskutowano najgoręcej, a więc zaprzestano w filozofii religii roztrząsać kwestie czysto teologiczne, dotyczące natury i przymiotów bogów, ich egzystencji, ich stosunku do świata itp. Jednocześnie odtworzono nowe przestrzenie sporu, które jeszcze czterdzieści lat temu, wobec tezy sekularyzacyjnej, wydawały się jałowe. Filozofia – wspólnie z naukami społecznymi – usiłuje zrozumieć procesy leżące u podstaw owego dwuwektorowego wzrostu religijności. Ale dyskutuje też epistemiczny status religii, jej stosunek do nauki, kontestuje tezę o prywatyzacji przekonań religijnych, próbuje odnaleźć nowe reguły funkcjonowania instytucji religijnych w przestrzeni publicznej i śledzi odwzorowania wartości religijnych w systemach prawa stanowionego.

SlovoSlavia. Studia z etnolingwistyki słowiańskiej

Dejan Ajdačić

Publikacja zawiera zbiór szkiców etnolingwistycznych serbskiego slawisty Dejana Ajdačicia, teoretyka i krytyka literatury, folklorysty i etnolingwisty, badacza kontrastywnej kulturologii słowiańskiej, tłumacza i redaktora, łączącego znajomość trzech słowiańskich tradycji kulturowych: południowej, wschodniej i zachodniej. Jako językoznawca o orientacji antropologicznej i literaturoznawca-slawista, autor ze znawstwem odtwarza konteksty kulturowe wyrażeń językowych. Analizuje fakty językowe na tle kulturowym, często odnosząc się do tekstów literackich. W badaniach podejmuje tematy ważne i zarazem aktualne w dyskursie publicznym, takie jak zmiana przynależności narodowej, wyznaniowej, politycznej, analiza leksyki dotyczącej migracji, słownictwa odnoszącego się do honoru i godności czy frazeologizmów ze słowami „dusza” i „krew”.

W świecie wygnańców, wdów i sierot. O pewnym wariancie antropologii zaangażowanej

Marcin Kafar

 Zaangażowanie antropologa łączy trzy postawy autobiograficzne ‒ świadectwa, wyznania, wyzwania. Osią pracy jest napięcie między konwencjonalną teorią antropologiczną a przeżyciem, zwłaszcza przeżyciem granicznym choroby, śmierci i cierpienia. Autor odrzuca utrwalony sposób pisania o tych kwestiach, sprowadzający się najczęściej do rejestracji i interpretacji „rytuałów” im towarzyszących, społecznych wyobrażeń czy obrazów medialnych. Ze szlachetną premedytacją stawia przed czytelnikiem „nagą” prawdę przeżycia, jej banalność, marginesowość, jej wstyd i efekt poniżenia. Autor wadzi się z naszą mentalnością, z naszym najgłębszym „ja”, dokonując swoją pracą znaczącej transgresji etycznej. Tym, co wyróżnia autora spośród innych, jest wariant antropologii zaangażowanej przedstawiany ostentacyjnie, ma charakter programowego manifestu, zanurzenia zaangażowania w żywiole autobiograficznym. Trzy postawy jego autobiograficznego „ja” wybrzmiewają wspólnie. Antropologiczny lógos odnajduje w postawie świadectwa argumentacyjną siłę opisu zdarzeń i stawia na „wymowę faktów”. Antropologiczny ethos lokuje się w postawie wyznania, by odpowiednio ukształtowany w swej słownej formie badawczy raport mógł stać się ‒ ujawniającą doświadczenia i przeżycia ‒ przekonującą antyfikcją. Antropologiczny pathos przybiera postawę wyzwania, a czyni to, etycznie umocowany, dla poruszenia innych antropologów jako badaczy‒ludzi.

Pasywne zarządzanie portfelem inwestycyjnym - indeksowe fundusze inwestycyjne i fundusze ETF. Ocena efektywności zarządzania na przykładzie akcyjnych funduszy ETF rynków wschodzących

Tomasz Miziołek

Niniejsza monografia jest pierwszym w Polsce całościowym opracowaniem poświęconym problematyce pasywnego zarządzania portfelem inwestycyjnym, rozumianego jako taki sposób konstruowania portfela, który ma na celu jak najdokładniejsze odwzorowywanie stóp zwrotu określonego indeksu rynku finansowego. Pasywne zarządzanie jest realizowane przede wszystkim przez indeksowe fundusze inwestycyjne (index funds) oraz fundusze typu ETF (exchange-traded funds). Autor prezentuje dotychczasowy dorobek z zakresu teorii inwestycji finansowych, odnoszący się do zagadnień będących jej przedmiotem, charakteryzuje instytucje finansowe wykorzystujące go w praktyce i szczegółowo analizuje indeksy replikowane przez te podmioty. Przeprowadza również badanie empiryczne, w ramach którego ocenia efektywność zarządzania portfelami inwestycyjnymi akcyjnych funduszy ETF rynków wschodzących posiadających ekspozycję na jeden kraj. 

Być w mniejszości. Być mniejszością

Tomasz Kaczmarek, Joanna Raźny

Autorzy artykułów reprezentują różne ośrodki naukowe, zróżnicowane dziedziny wiedzy, a zagadnienie mniejszości postrzegają z różnych perspektyw. Pragną zabrać głos w imieniu tych wszystkich, którzy z różnych powodów znajdują się na marginesie grup większościowych. Według Alberta Camusa rolą pisarza jest występowanie w obronie wykluczonych, którym odebrano ów oskarżycielski głos. Harold Pinter chce odkrywać „rzeczywistość przez sztukę” dla odbudowania ludzkiej godności. Działania te mają na celu, jak pisała Emma Goldman w swym eseju o wymownym tytule Mniejszości wobec większości, „rozdzielić i rozbić” to, co większościowe, bowiem „zawsze - niezależnie od epoki - mniejszości niosły sztandar wielkiej idei, wysiłku wyzwolenia. Przeciwnie działa masa, której ciężar uniemożliwia ruch”. Ta orędowniczka praw kobiet i wolności seksualnej nie pragnie bynajmniej wyrazić pogardy dla „tłumu”, lecz zwrócić uwagę na siłę sprawczą myślącej istoty ludzkiej, gotowej do zmiany zmurszałego i niesprawiedliwego systemu na rzecz prawdziwie demokratycznego społeczeństwa składającego się z wolnych ludzi: „żywe jednostki i życiowa prawda społecznego i ekonomicznego dobrobytu mogą się urzeczywistnić jedynie za sprawą gorliwości, odwagi i bezkompromisowej determinacji inteligentnych mniejszości, nie zaś dzięki masom”. Tomasz Kaczmarek

Oświatowe i edukacyjne aspekty działalności wydawniczej w XIX i początkach XX wieku

Iwonna Michalska, Grzegorz Michalski

W książce przedstawiono wyniki badań dotyczących wydawnictw (i wydawców) nie tylko czasopism, ale i publikacji edytowanych przez wybrane oficyny w XIX i na początku XX w. Autorzy zajęli się działalnością edytorską w latach niewoli, akcentując jej wkład w pracę oświatowo-kulturalną w środowisku lokalnym oraz znaczenie nakładców, którzy najczęściej przyjmowali rolę liderów w życiu społecznym. Podjęto w ten sposób poszukiwania historyczno-pedagogiczne zmierzające do ukazania dorobku działalności wydawniczej na rzecz rozwoju oświaty, edukacji i kultury. Mówiąc o działalności wydawniczej, autorzy mieli na myśli nie tylko aktywność profesjonalnych firm edytorskich, ale również bardziej lub mniej znane redakcje periodyków, instytucje i stowarzyszenia społeczne, które miały swój udział w oddziaływaniach na czytelników. Istotną pomoc w funkcjonowaniu szkoły zawsze stanowiły wydawnictwa podręcznikowe. Odtworzono też (m.in.) dzieje konkursów wydawniczych na podręczniki i materiały przydatne w edukacji, które ogłaszano w XIX w. na terenie Poznania. Przeprowadzone przez Autorów studia ujawniły, że nie cieszyły się one zbyt wielką popularnością, a ich rezultaty nie zawsze były zgodne z oczekiwaniami inicjatorów.