Zarządzanie jakością w administracji i biznesie

Piotr Celej, Michał Kaczmarczyk (red.)

Monografia Zarządzanie jakością w administracji i biznesie, pod redakcją Piotra Ce­leja i Michała Kaczmarczyka, jest efektem pracy zespołu badaczy, zaproszonych do reali­zacji projektu naukowego finansowanego ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przyznanych Wydziałowi Administracji i Zarządzania Wyższej Szkoły Huma­nitas w Sosnowcu na utrzymanie potencjału badawczego w 2015 roku. Publikacja adre­sowana jest do studentów oraz nauczycieli akademickich kształcących w obszarze nauk społecznych i podejmujących zagadnienia zarządzania jakością, marketingu relacji i za­rządzania wartością dla klienta, a także do praktyków realizujących działania zawodowe w dziedzinie zarządzania, ekonomii, administracji czy marketingu (menedżerów, ekonomistów, kierowników organów administracji publicznej, auditorów i pełnomocników ISO 9001, branżowych stowarzyszeń zawodowych lub przedsiębiorstw). Zamieszczone w ni­niejszym tomie teksty mają za zadanie skłonić odbiorców do refleksji nad dynamicznie zmieniającymi się uwarunkowaniami ekonomiczno-społecznymi współczesnych organi­zacji, mającymi pośredni i bezpośredni wpływ na utrzymanie wysokiej jakości oferowa­nych produktów i usług. Monografia winna również przyczynić się do upowszechnienia wiedzy na temat metod, technik i narzędzi zarządzania jakością oraz ich użyteczności (aplikacyjności) w organizacjach różnych typów, tak komercyjnych, jak i publicznych. Ufamy, że publikacja pomoże – choćby w niewielkiej części – wypełnić lukę w badaniach nad zarządzaniem jakością z perspektywy firm i instytucji oraz urzędów administracji publicznej.

Samorząd terytorialny (zagadnienia prawne). T. 2. Zadania i kompetencje samorządu terytorialnego

Bolesław M. Ćwiertniak (red.)

Tom niniejszy, zatytułowany „Zadania i kompetencje samorządu terytorialnego”, podzielony został konwencjonalnie na sześć części. Owe wyodrębnione części zdecydowałem się poprzedzić tekstem autorstwa M. Mączyńskiego, analizującym zagadnienia wpływu rozwiązań ustrojowych na zakres zadań i kompetencji przypisanych organom jednostek samorządu terytorialnego. Przyznam, iż zastanawiałem się, czy wspomniany tekst nie powinien się znaleźć w tomie I, poświęconym zagadnieniom ustroju samorządu terytorialnego. Uznałem jednak, że stanowi on sui generis wprowadzenie w problematykę niniejszego tomu. Część drugą, zatytułowaną „Własność i planowanie przestrzenne”, otwiera opracowanie J. Paśnika („Nabywanie prawa własności przez samorząd terytorialny – źródła patologii”). W części tej zawarto też opracowania M. Kotulskiego („Zasady w planowaniu i gospodarowaniu przestrzennym”) i Ł. Strzępka („Władztwo planistyczne gminy a tzw. granice prawa własności. Zarys problemu”). Część tę uzupełnia rozdział autorstwa J. Serwackiego „Kompetencje podatkowe organów gmin”. Część trzecia zatytułowana została „Przedsiębiorczość i usługi komunalne”. Czytelnik znajdzie w niej teksty L. Zacharko („Podstawy prawne przedsiębiorczości komunalnej. Kilka refleksji”) oraz poświęcone oświacie samorządowej opracowania G. Krawca („Prowadzenie szkół publicznych przez spółki komunalne”) oraz K. Początka („Od płatności tradycyjnych do płatności »masowych« w przedszkolach samorządowych”). Kolejna, czwarta część, nosi tytuł „Zabezpieczenie społeczne”. Zawarto w niej rozdziały autorstwa S. Niteckiego („Zadania administracji publicznej w zakresie wspierania rodzin przeżywających trudności w realizacji funkcji opiekuńczo-wychowawczych”), A. Barczyńskiego („Dylematy finansowania terapii zajęciowej na poziomie samorządu terytorialnego”) i A. Majznera („Koordynacja systemu zabezpieczenia społecznego w sprawach dotyczących świadczeń rodzinnych na tle orzecznictwa sądów administracyjnych”). Część piąta książki, o tytule „Ochrona przyrody i zabytków”, grupuje opracowania E. Nowackiej („Ustawa o ochronie zwierząt w Polsce (pytania i wątpliwości”), J. Rokickiego („Aspekt zielonych zamówień publicznych w działalności jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie Gminy Dąbrowa Górnicza”), R. Płaszowskiej („Korzystanie z ustawowych form ochrony zabytków przez jednostki samorządu terytorialnego”). Kolejna część, pt. „Bezpieczeństwo w mieście (gminie)”, obejmuje dwa rozdziały autorstwa D. Fleszer: „Kompetencje rady gminy w zakresie ograniczenia spożycia napojów alkoholowych na gruncie orzecznictwa” oraz „Opłata za sprzedaż napojów alkoholowych”. P. Mączyński pisze o „Gminnych i miejskich systemach monitoringu w świetle obowiązków projektowanych w związku z regulacją monitoringu w Polsce”. Ostatnia, siódma część prezentowanej monografii zbiorowej, poświęcona jest kompetencjom związanym z nadzorem nad organami samorządu terytorialnego. Składają się na nią opracowanie J. Czerwa („Nadzór nad samorządem gminnym”), syntetycznie charakteryzujące ten nadzór oraz opracowanie bardziej szczegółowe E. Żelasko-Makowskiej („Konsekwencje prawne i faktyczne rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody (regionalnej izby obrachunkowej) związane z usunięciem z obrotu prawnego aktu normatywnego ze skutkiem ex tunc”).

LEGALNE/NIELEGALNE POSZUKIWANIE ZABYTKÓW I OBRÓT ZABYTKAMI. NA STYKU ARCHEOLOGII I PRAWA

Iwona Gredka-Ligarska, Dariusz Rozmus (red.)

Książka niniejsza jest zbiorem artykułów, w których Autorzy podjęli próbę przedstawienia zjawiska poszukiwania zabytków i obrotu nimi, widzianego z perspektywy: organów publicznych powołanych do ochrony zabytków, organów ścigania przestępstw przeciwko zabytkom, uczestników rynku obrotu zabytkami oraz samych poszukiwaczy. Nakreślona została sylwetka ,,poszukiwacza”, który poszukuje i wydostało w świetle obowiązujących – jak również dopiero projektowanych – uregulowań administracyjnoprawnych, karnoprawnych oraz cywilnoprawnych. Niejednokrotnie autorzy artykułów postawili sobie za cel odpowiedź na pytanie, czy obowiązujące regulacje prawne są adekwatne do aktualnie obserwowanego w praktyce zjawiska legalnego/ nielegalnego poszukiwania zabytków i obrotu nimi. W niektórych przypadkach nie podano jeszcze gotowych rozwiązań dostrzeżonych, skomplikowanych problemów, ale co istotne – zwrócono uwagę na ich występowanie i stopień natężenia, który jest bardzo niepokojący i który wymaga uwagi ustawodawcy. Przeprowadzone rozważania pozwoliły także na zgłoszenie kilku propozycji wprowadzenia nowych rozwiązań do systemu prawa polskiego. Przedstawione zostały także rozwiązania przyjęte w innych krajach europejskich (na przykładzie Niemiec). Redaktorzy niniejszej książki wyrażają nadzieję, że dialog pomiędzy archeologami, muzealnikami, prawnikami i poszukiwaczami ,,skarbów” jest możliwy, a nade wszystko jest konieczny. Mediatorem mogą tu być urzędy konserwatorskie, środowiska akademickie i wszyscy ci, którym uczciwie na sercu leży zachowanie dziedzictwa kulturowego. Jak bowiem powiedział Józef Piłsudski, ,,Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku, teraźniejszości ani prawa do przyszłości”.

WSPÓŁCZESNE PROBLEMY ZARZĄDZANIA KAPITAŁEM LUDZKIM W ORGANIZACJACH

Małgorzata Smolarek (red.)

Od dawna już wiadomo, że kluczowym czynnikiem oraz wartością w rozwoju organizacji są ludzie i mogłoby się wydawać, że napisano na ten temat w zasadzie wszystko. Z uwagi jednak na olbrzymie tempo zmian w sferze społecznej, technologicznej i ekonomicznej, powodujące niespotykane w dotychczasowej historii ludzkości swoiste „przyspieszenie” – studia nad problematyką znaczenia oraz miejsca człowieka w skomplikowanym świecie organizacji globalnych, lokalnych, sieciowych, wirtualnych itd. są ze wszech miar uzasadnione, a wręcz absolutnie niezbędne w ramach nauk o zarządzaniu. Niniejsza publikacja pt. „Współczesne problemy zarządzania kapitałem ludzkim w organizacjach” pod redakcją Małgorzaty Smolarek wpisuje się w ten nurt badań, stanowiąc przyczynek do dyskusji w tym zakresie. Zauważyć należy, iż poszczególne rozdziały pomimo róznorodnej problematyki, zogniskowanej wokół kapitału ludzkiego w organizacji, stanowią spójną i interesujacą tematycznie całość. Fragment recenzji prof. PCz dr. hab. Piotra Pachury

Restytucja i ochrona dóbr kultury. Zagadnienia prawne

Iwona Gredka-Ligarska, Anna Rogacka-Łukasik

Celem książki jest ukazanie problematyki prawnej ochrony dóbr kultury widziane z kilku perspektyw: krajowej, europejskiej oraz światowej.

WOKÓŁ PROBLEMATYKI STOSOWANIA PRAWA

Dorota Fleszer, Anna Rogacka-Łukasik (red.)

Rozwój osobisty - prawdziwe historie

Józef Szopiński

W mojej młodości poznałem studenta, alpinistę Walka Fiuta. Jego działania zapisały się w historii alpinizmu, a nazwisko przewija się w wielu wydanych książkach na ten temat. Mogłem z pierwszego źródła usłyszeć o pierwszej zimowej wyprawie polskich alpinistów na Mount Everest. Dowiedziałem się wówczas, że wysokiej góry nie zdobywa się za jednym podejściem, ale trzeba zbudować kilka baz na różnych wysokościach. Te bazy służą do tego, aby organizm mógł przystosować się do mniejszej ilości tlenu oraz do odpoczynku na tej długiej drodze. Z najwyższej bazy kierownik wyprawy wyznacza osoby będące w najlepszej kondycji do wejścia na szczyt. W tamtej sytuacji Walek został wytypowany do wejścia. To było jego marzeniem, poprzedzone wieloma ćwiczeniami na mniejszych górach. Kiedy był już 200 m od szczytu podjął bardzo trudną decyzję o rezygnacji ze wspinaczki i zejściu do bazy.

Różne oblicza dialogu

Iwonia Dronia, Artur Kijak, Paweł Zakrajewski

Dialog od zawsze stanowił fundamentalną podstawę komunikacji międzyludzkiej. Nawoływania do „nawiązania dialogu”, tak często obecnie słyszane we wszystkich sferach naszego życia kulturalnego, religijnego czy też politycznego, to tak naprawdę zachęta do rozmowy, której nadrzędnym celem jest otwarcie na drugiego człowieka, promowanie tolerancji i zrozumienia. Niniejsza praca zbiorowa poświęcona jest więc tej prymarnej działalności człowieka. Dialog rozpatrywany jest tutaj z punktu widzenia interdyscyplinarnego i dotyczy takich dziedzin jak edukacja, językoznawstwo, literaturoznawstwo, czy też komunikacja społeczna i biznesowa. To właśnie dialog stanowi centrum odniesienia wszystkich prezentowanych tu artykułów.

Psychologia zmian rozwojowych człowieka

Kazimierz M. Czarnecki

Recenzowana praca o charakterze monograficznym jest pierwszą pozycją naukową o takim zakresie w polskiej literaturze psychologicznej. Pisana jest językiem ścisłym, jasnym, a zarazem naukowym. Jest bardzo dobrze udokumentowana źródłami naukowymi o charakterze konstytutywnym i to nie tylko z zakresu psychologii, ale także pedagogiki, socjologii, filozofii, medycyny itp. Tytuł pracy, jako że nowy, jest dobrze uzasadniony. Wielką zaletą opracowania jest centralistyczne, a nie peryferyjne podejście, zawiera zarazem wielotorowe wyjaśnienie podstawowych pojęć dotyczących omawianej problematyki. Definiowanie i syntetyczny opis opierają się na bardzo precyzyjnym języku, a także na solidnej dokumentacji bibliograficznej, bez często stosowanego we współczesnych opracowaniach bełkotu naukowego.   Fragment z recenzji prof. zw. dr. hab. Stanisława Popka

Postępowanie ustawodawcze w Polsce - prawo, zwyczaje i praktyka

Maciej Borski, Rafał Glajcar, Bogusław Przywora

„Autorzy recenzowanej publikacji potrafili dostrzec walor łączenia perspektyw poznawczych, gromadzenia i analizy danych badawczych, wypracowania w ten sposób własnych poglądów na efektywność rozwiązań prawnych. Książkę czyta się z dużą satysfakcją, gdyż autorzy potrafili przedstawić swoje poglądy nie tylko profesjonalnie, ale i interesująco. Podstawowym walorem pracy jest podjęcie trudnego, stawiającego duże wymagania tematu i dokonanie udanej próby zajęcia jednolitego stanowiska wobec złożonych problemów, dotyczących procesu ustawodawczego. Ogólnie biorąc, recenzowana publikacja stanowi dzieło bardzo wartościowe”. z recenzji prof. dr. hab. Pawła Chmielnickiego „Interdyscyplinarne ujęcie zagadnienia postępowania ustawodawczego po części zostało wyrażone już w tytule książki. Podkreślenie, że analiza obejmuje nie tylko przepisy prawa, ale także zwyczaje i praktykę, ma ściśle określony cel. Nie chodzi przy tym o to, by rozdzielać te trzy kwestie, „prawo” rezerwując prawnikom, a „zwyczaje” i „praktykę” przypisując politologom. Oznaczałoby to, że pierwsi nie odwołują się do praktycznego wymiaru funkcjonowania prawa, a drudzy są obojętni wobec prawnych ram zjawisk i procesów politycznych. Wydaje się, że założeniem badań, których efektem jest recenzowana monografia, było to, aby ukazując specyfikę postępowania ustawodawczego, nie przejść zupełnie obojętnie wobec wpływu rywalizacji politycznej na jego przebieg (...)” z recenzji prof. dr. hab. Bogumiła Szmulika

Bezpieczeństwo informacji w administracji publicznej

Dorota Fleszer (red.)

Prezentowana monografia zbiorowa wiąże się z realizowanym w latach 2016-2017 r. w Instytucie Administracji i Prawa Wyższej Szkoły Humanitas projektem badawczym pt. „Bezpieczeństwo informacji w administracji publicznej”, finansowanego z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na podtrzymanie i rozwój potencjału badawczego. Zaproszenie do współpracy przy jej tworzeniu przyjęli naukowcy specjalizujący się nie tylko w zakresie prawa administracyjnego, ale także niezwiązani bezpośrednio z tym obszarem badań naukowych. Z pewnością tak złożone zagadnienie, jakim jest bezpieczeństwo informacji przetwarzanych w administracji publicznej, nie zostało wyczerpane, tym niemniej Autorzy wywodzący się z różnych ośrodków akademickich podjęli się przedstawienia istotnych pod względem prawnym zagadnień dotyczących sfery informacyjnej funkcjonowania administracji publicznej. Wyniki przeprowadzonych badań złożyły się na niniejszą monografię. Podejmowane w niej zagadnienia zostały podzielone na trzy tematyczne rozdziały.

Wsparcie i pomoc postpenitencjarna w opinii skazanych. Szkic empiryczny

Janusz Stanek, Aleksander Mańka

Prezentowana publikacja zawiera wyniki wielopłaszczyznowego projektu badawcze­go zrealizowanego w latach 2010-2012. Zarysowane w rozdziale metodologicznym para­metry badań uzmysławiają, że uzyskane wyniki mogą uchodzić za reprezentatywne dla zarysowanego pola badawczego. Sposób ujęcia zagadnienia pozwala ufać, że udało się oddać rzeczywisty obraz przekonań, opinii i interpretacji respondentów poświęconych idei wsparcia postpenitencjarnego. Intencją autorów nie było przygotowanie wyczerpującej monografii poświęconej pod­jętemu zagadnieniu. Stąd wziął się zamysł zastosowania formuły szkicu empirycznego, pozwalającego się skupić na czynnościach poznawczo-diagnostycznych, w minimalnym zaś stopniu na analizie dostępnych źródeł. Przeprowadzona w niniejszym opracowaniu diagnoza, analiza i interpretacja jest za­biegiem mającym na celu znalezienie odpowiedzi na pytanie, jak pomoc postpenitencjar­ną postrzegają sami zainteresowani. Główne kwestie badawcze można sytuować na styku pedagogiki penitencjarnej, pedagogiki resocjalizacyjnej, pedagogiki społecznej i socjolo­gii wychowania.  

Edukacja dorosłych na Górnym Śląsku od Wiosny Ludów do wybuchu I wojny światowej

Beata Matusek

Książka składa się z 4 rozdziałów. Rozdział pierwszy ukazuje wpływ sytuacji polityczno-społecznej Górnego Śląska na rozwój edukacji dorosłych. Rozdział drugi zawiera teoretyczne podstawy rozwoju edukacji dorosłych na Górnym Śląsku na przełomie XIX i XX wieku. Rozdział trzeci prezentuje początki pracy oświatowej z człowiekiem dorosłym oraz przybliża sylwetki jej inicjatorów. Rozdział czwarty natomiast to spojrzenie na edukację dorosłych od strony popularyzowanych na przełomie XIX i XX wieku treści edukacyjnych. Treść rozważań stanowią trzy kierunki: edukacja ogólnokształcąca, społeczno-moralna (w tym religijna) oraz promocja zdrowego stylu życia i upowszechnianie treści zdrowotnych.

Pisarstwo naukowe. Między rzemiosłem a sztuką

Krystyna Duraj-Nowakowa

„Dzieło profesor Krystyny Duraj-Nowakowej odznacza się erudycyjną rozległością: wielością i różnorodnością idei, wątków, skojarzeń, zagadnień, zasad i sugestii z zakresu naukoznawstwa, twórczości naukowej i artystycznej oraz wielu innych zagadnień szczegółowych związanych z teorią i praktyką pisania prac naukowych. Dzieło jest ogromne. Ta charakterystyka odnosi się nie tylko do jego objętości paginacyjnej, ale także do rzeczowego zakresu opracowania. Na czoło zalet wysuwa się temat pracy, który został bogato sproblematyzowany, co dobrze świadczy o poczuciu ładu oraz dyscyplinie redakcyjnej Autorki i zarazem stanowi przykład dobrej roboty, o której właściwie ta książka traktuje (…) Opracowanie profesor Kystyny Duraj-Nowakowej różni się od innych publikacji zaliczanych do metodologii nauk pedagogicznych (np. M. Łobocki, J. Pieter, W. Zaczyński) położeniem akcentu na pracę naukową jako twórczość podmiotową, jako na autorskie przeżywanie odkrywania naukowego, kiedy autor nie tylko coś z konieczności kompiluje lub powtarza za innymi, ale całą swoją osobowością jednoczy się z poznawanym i przeżywanym obiektem (…) Ogrom wysiłku włożonego przez Autorkę w przestudiowanie źródeł, w „skodyfikowanie” i przekazanie Jej własnych doświadczeń pisarskich oraz staranne graficzne przygotowanie pracy do druku budzi podziw. Odczytuję tę pracę jako zbiór osobistych i serdecznych porad osoby doświadczonej w pisaniu prac naukowych, kierowanych do młodszych adeptów badań naukowych (…) Pod względem struktury opracowanie nie wywołuje zastrzeżeń, a nawet wzbudza podziw, że Autorce udało się nadać przejrzysty i merytorycznie uzasadniony kształt temu mnóstwu zagadnień, jakie omawia. W dziele widać chwalebną tendencję do utrzymywania objętości rozdziałów tekstu w poprawnych wzajemnych proporcjach, do maksymalnego porządkowania zagadnień, do wyliczania i numerowania procedur badawczych (…) Pracę czyta się z zainteresowaniem i to nie tylko ze względu na jej bardzo ważny w nauce temat i mnóstwo podejmowanych zagadnień szczegółowych, ale także z uwagi na to, że została napisana potoczyście, poprawną polszczyzną, bogatym słownictwem (…) Ta praca przychodzi z pomocą także promotorom. Uważam, że będzie dobrze służyć środowiskom akademickim. Taka tematyka może być przydatna nie tylko dla magistrantów i doktorantów, ale także dla szerszego kręgu osób zainteresowanych twórczością naukową”. Z recenzji wydawniczej Prof. zw. dr. hab. Antoniego Smołalskiego

Wystarczająco dobre życie. Konteksty psychologiczne

Monika Kornaszewska-Polak (red.)

Efektem wieloaspektowych i pogłębionych badań nad jakością życia uwarunkowa­ną charakterem relacji rodzinnych, stanem zdrowia oraz czynnikami pracy zawodowej, prowadzonych w różnych ośrodkach akademickich i innych, jest niniejsza monografia zatytułowana Wystarczająco dobre życie. Konteksty psychologiczne. Monografia składa się z trzech części, adekwatnych do eksplorowanych obszarów dobrego życia: rodziny, zdrowia oraz pracy zawodowej. Opisywane trzy obszary tematyczne wskazują wspólny psychologiczny kontekst podejmowanych zagadnień wobec wyzwań współczesnego ży­cia, mianowicie relacje interpersonalne. Ich poziom i jakość wyznacza kształt nie tylko jednostkowego dobrostanu i szczęścia, ale także składa się na sumę międzyludzkich od­działywań, stanowiących podstawy właściwie ukształtowanego społeczeństwa. W części I monografii pt. Uwarunkowania dobrego życia we współczesnej rodzinie podejmowana jest tematyka ról oraz relacji rodzinnych budowanych na przestrzeni całego życia, po­cząwszy od podjęcia decyzji o potomstwie, poprzez relacje pomiędzy poszczególnymi członkami, rozwijane na tle wspólnoty indywidualne kompetencje, po wskazanie na za­grożenia dobrostanu rodziny, jakie płyną ze zjawiska przemocy. Dobrostan życia rodzin­nego jest współcześnie zagrożony poprzez wiele czynników, jednak najpoważniejszym z nich jest fakt dzietności gwarantujący tej wspólnocie istnienie. Jeżeli dzietność w danym kraju spada, następuje brak zastępowalności pokoleń i społeczeństwo stopniowo zaczyna wymierać. Takie konsekwencje czekają Europę, a zwłaszcza Polskę, jeśli będą one kon­tynuowały dotychczasową politykę prokreacyjną w małym stopniu wspierającą rodziny wychowujące dzieci. Dla młodego pokolenia wyrastającego w rodzinach jednym z naj­istotniejszych czynników rozwoju są właściwe wzory osobowe matki i ojca przyczynia­jące się do prawidłowo ukształtowanych postaw życiowych. Jeśli rodziny te przeżywają poważne trudności, a w relacjach pojawia się przemoc, ma to szczególnie destrukcyjny wpływ na młodzież, przeżywającą w związku z tym obniżenie poczucia wartości swojego życia, zadowolenia z niego oraz poczucia sensu. Tracąc nadzieję, młodzi ludzie słabiej radzą sobie z wieloma wyzwaniami, doświadczają depresji, poszukują ryzykownych alter­natyw rozwiązań problemów. Potrzebne jest im wsparcie ze strony dorosłych, aby mogli przezwyciężyć własne trudności. Takiego wsparcia, wzmocnienia samooceny, doskona­lenia kompetencji osobowych powinni udzielić czy nauczyć najbliżsi – rodzice, rodzeń­stwo, dziadkowie, krewni. Rodzina wówczas staje się miejscem sprzyjającym życiu, kiedy jej członkowie wzajemnie sobie pomagają oraz rozumieją własne potrzeby. W takim śro­dowisku troska o drugą osobę kształtuje klimat, w którym nikt nie czuje się nadmiernie przeciążony obowiązkami, prześladowany czy wykorzystywany. Część II pt. Dobrostan w zaburzeniach zdrowia psychicznego i fizycznego – możliwości terapii opisuje wieloaspektowe zależności pomiędzy jakością życia a chorobą, zaburze­niem oraz psychoterapią. Poruszone w niej zostały niezwykle istotne kwestie dotyczące ludzkiego cierpienia, bólu, wstydu oraz możliwości ich zrozumienia i przezwyciężenia. Objawy różnorodnych zaburzeń zdrowia fizycznego i psychicznego w poważnym stopniu obniżają indywidualny dobrostan, a także utrudniają funkcjonowanie psychospołeczne, spada tym samym jakość życia pacjenta, zostaje zachwiana interpretacja rzeczywistości i koncepcji siebie. Niewątpliwie ogromny wpływ we wspomnia­nych przypadkach ma właściwy dobór metod leczenia i terapii, odpowiadający indy­widualnym potrzebom osób zaburzonych i chorych. Osoby doświadczające cierpienia pod różnymi postaciami zazwyczaj subiektywnie oceniają poprawę stanu zdrowia w na­stępstwie procesu leczenia czy psychoterapii i nie zawsze wiążą tę ocenę z obiektywną poprawą zdrowia czy lepszym funkcjonowaniem. Dlatego też tak ważna staje się troska o dobry kontakt osoby chorej z osobą leczącą, kiedy wymagane są nie tyle i nie tylko kom­petencje zawodowe, ale także umiejętność wczuwania się w doświadczenia, uczucia i spo­soby rozumienia świata osób cierpiących. Potrzebują one takiego nabycia kompetencji indywidualnych (umiejętności radzenia sobie), aby w procesie zdrowienia osiągnąć do­bre samopoczucie, pozytywną ocenę sytuacji życiowej oraz wzrost nadziei na przyszłość. Wszystkie te aspekty mogą mieć miejsce we właściwie ukształtowanych relacjach chorego z leczącym, terapeutą czy grupą terapeutyczną, kiedy budowane jest zrozumienie, więź oparta na autentycznej trosce o drugiego człowieka. Na część III monografii pt. Optymalne funkcjonowanie zawodowe – możliwości i ograni­czenia składają się badania dotyczące powiązań pomiędzy dobrostanem pracownika a sprzy­jającymi i niesprzyjającymi warunkami pracy. We współczesnej rzeczywistości bowiem (w Polsce, Europie, czy ogólnie – cywilizacji Zachodu) nie wystarcza już tylko posiadanie jakiejś pracy, konieczne staje się znalezienie pracy wystarczająco dobrze płatnej i odpowiadającej kompetencjom oraz zainteresowaniom poszukującego. Stąd coraz częściej badanym wymia­rem życia zawodowego staje się indywidualne zadowolenie z pracy w znaczącym stopniu wpływające na poziom jakości życia. Istnieją dwa źródła tego zadowolenia: po pierwsze, po­czucie spełnienia indywidualnych potrzeb pracownika oraz po drugie, satysfakcja płynąca z pracy wykonywanej zespołowo i pochodząca stąd akceptacja. Prezentowane badania wy­różniły następujące czynniki sprzyjające dobremu funkcjonowaniu w miejscu pracy: dobre dopasowanie możliwości pracownika do określonego stanowiska pracy (formy zatrudnie­nia), wykorzystanie twórczego myślenia przy rozwiązywaniu problemów zawodowych oraz poczucie realizacji powołania w określonych zawodach związanych z tzw. misją społeczną (jak na przykład lekarz, pielęgniarka, nauczyciel). Poruszony w tej części monografii zosta­nie także ciekawy problem orzecznictwa zawodowego: na ile stosowanie ogólnych wyników i norm osiąganych w testach psychologicznych ma sens w jednostkowych przypadkach i sy­tuacjach. Z jednej bowiem strony pojawia się problem doboru właściwych metod i narzędzi diagnostycznych, z drugiej natomiast umiejętność właściwego posługiwania się nimi oraz zastosowania ich wyników do konkretnych przypadków.

Polityka równości płci na szczeblu samorządowym

Joanna Podgórska-Rykała

 W poszczególnych rozdziałach pracy autorka zaprezentowała tematykę równościową, rozpoczynając w rozdziale I od wyjaśnienia, czym jest idea równości i jak może być definiowana oraz jakie są jej relacje z zasadą sprawiedliwości. Śledząc poniekąd losy historyczne kobiet i mężczyzn, mając na uwadze ich wzajemne stosunki, odniosła się do poglądów filozoficznych na równość, począwszy od czasów najdawniejszych, aż do obecnych. Poruszyła także materię płci, zarówno biologicznej, jak i społeczno-kulturowej, stanowiących istotne tło dla głównego nurtu rozważań. Scharakteryzowała też rozwój ruchów feministycznych i wiążące się z nim przemiany świadomościowe w społeczeństwach, szczególnie państw Zachodu (m.in. kraje europejskie oraz Stany Zjednoczone). W II rozdziale autorka skupiła się na zasadzie równości płci w kontekście prawnym i politycznym. Scharakteryzowała przepisy prawne, obowiązujące zarówno na forum międzynarodowym, jak i europejskie oraz krajowe. Przedstawiła ewolucję zmian prawnych oraz społeczne skutki podejmowanych legislacji, mając na uwadze tło historyczno-polityczne poszczególnych okresów czasowych. Omówiła strategię gender mainstreaming, której powstanie stanowi niewątpliwie punkt zwrotny w procesie definiowania zasady równości płci. Wskazała genezę, narzędzia oraz oceny owej strategii, a także sposób jej wdrażania w poszczególnych krajach Unii Europejskiej, w tym w Polsce. Odniosła się tym samym do krajowych dokumentów równościowych i związanym z nimi planem działania na rzecz równości. Następnie, przytaczając dane statystyczne dotyczące wyników wyborów, zwróciła uwagę na problem niedoreprezentowania kobiet w strukturach władzy. Wskazała kilka zdiagnozowanych i opublikowanych w literaturze przedmiotu przyczyn i skutków tego zjawiska i w tym kontekście poddała ocenie równościowe narzędzia zarządzania, wdrażane (bądź planowane) przez rząd na szczeblu krajowym. W rozdziale III autorka odniosła się do polityki równości płci na szczeblu lokalnym, analizując przypadek gminy jako jedynej konstytucyjnej i zarazem podstawowej jednostki samorządu terytorialnego. Scharakteryzowała pozycję prawną gmin w strukturze zdecentralizowanej administracji samorządowej oraz zaprezentowała katalog ich zadań własnych i zleconych. Następnie przedstawiła wypracowane przez siebie zestawienie możliwych instrumentów gminnej polityki równości płci: prawno-politycznych, instytucjonalnych i finansowych. W rozdziale IV – jak wyjaśniono powyżej – odbiegającym zarówno formą, jak i objętością od pozostałych części pracy, autorka zawarła metodologiczne wprowadzenie do zrealizowanych badań. W rozdziałach V i VI autorka przedstawiła wyniki badania. Pozyskane dane mają charakter jakościowo-ilościowy. Jako że polityka równości płci na szczeblu lokalnym nie wynika w dużej mierze z jasnych, powszechnie obowiązujących przepisów prawnych, gminy podejmują różnorodne działania, niedające się niejednokrotnie i co za tym idzie – rzetelnie sklasyfikować. Tak więc, przytaczając dane ilościowe, pochyliła się nad konkretnymi przypadkami, tzw. dobrymi praktykami z zakresu wdrażania zasady równości płci. Nie zabrakło też przedstawienia złych praktyk oraz końcowych rekomendacji, które zawarła w zakończeniu pracy.

MODELE ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ W WYBRANYCH PAŃSTWACH EUROPEJSKICH

Joanna Podgórska-Rykała, Maciej Borski (red.)

Recenzowana praca, poświęcona europejskim modelom administracji samorządowej „Starej Europy” oraz młodym demokracjom Europy Środkowej i Wschodniej, charakteryzuje się różnorodnością rozwiązań ustrojowych przy równoczesnym spełnianiu standardów opartych na wspólnych wartościach fundamentalnych, wynikających z Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego oraz zasad demokratycznego państwa prawa, w tym zasady pomocniczości i decentralizacji władzy i administracji publicznej. Wyniki badań zaprezentowane przez autorów potwierdzają duże podobieństwo rozwiązań ustrojowych w państwach środkowoeuropejskich i szczycących się dwustuletnią tradycją i doświadczeniem samorządowym państwami Europy Zachodniej. Poszukiwanie cech i wartości uniwersalnych i specyficznych modeli samorządów w wielu przypadkach obnaża słabości i negatywne zjawiska będące asumptem do rozważań zawartych w artykułach. Teksty zawierają wyniki badań kilku środowisk naukowych i – co ważniejsze – zapraszają do kontynuowania dyskusji i debat przyszłych czytelników.   Recenzowana książka posiada walory idiograficzne, wyjaśniające oraz utylitarne. Dzieło posiadające charakter interdyscyplinarny powinno znaleźć czytelników wśród pracowników i studentów wydziałów prawniczych, nauk społecznych oraz nauk humanistycznych, a także środowiska samorządowców oraz parlamentarzystów.   Fragment recenzji prof. dr. hab. Marka Barańskiego

Young Scholars on Theoretical and Applied Linguistics: Research Projects

Maria Wysocka, Dagmara Gałajda, Paweł Zakrajewski, Artur Kijak

Realizacja zadań publicznych przez organizacje pozarządowe. Studium administracyjnoprawne

Dorota Fleszer

Jednym z motywów pracy było poszukiwanie odpowiedzi na pytanie czy obowiązujące ramy prawne zapewniają zadowalającą i efektywną współpracę pomiędzy administracją publiczną a organizacjami tzw. trzeciego sektora. Chodzi tu nie tylko o przepisy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie – chociaż niewątpliwe mają one tutaj pozycję dominującą, ale w ogóle o przygotowanie administracji pod względem prawnym ustrojowym i czynnościowym (funkcjonalnym) do realizacji zadań publicznych w sposób uwzględniający w nim udział podmiotów spoza administracji.

KOMPETENCJE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W ZAKRESIE POLITYKI SPOŁECZNEJ. SAMORZĄD TERYTORIALNY A RYNKI PRACY

Bolesław M. Ćwiertniak (red.)

Nawet pobieżna lektura opracowań poświęconych wzajemnym relacjom samorządu terytorialnego (a ściślej: jego jednostek i ich organów) i rynków pracy (w pierwszym rzędzie tzw. lokalnych) wskazuje, iż relacje te stanowią przedmiot zainteresowań badawczych różnych dyscyplin naukowych. Wspomniana problematyka ma zatem interdyscyplinarny charakter, który uwzględniać należy, prowadząc kompleksowe badania. (…) Samorząd terytorialny w stosunku do rynków pracy, w szczególności lokalnych, występuje bowiem w różnych rolach, realizując określone cele, zadania i funkcje. (…) Po pierwsze, kolokwialnie mówiąc, jako „pracodawca” uczestniczy bezpośrednio w procesach, jakie zachodzą na lokalnych rynkach pracy, co przekłada się na jego udział w procesach występujących na rynku pracy w skali krajowej. (…) Po drugie, przepisy prawa przewidziały dla określonych organów jednostek samorządu terytorialnego zadania i cele do realizacji oraz związane z nim kompetencje w zakresie zatrudniania i przeciwdziałania bezrobociu. (…) Po trzecie, praktyczne działania wskazanych podmiotów na lokalnych rynkach pracy, opis i analiza ich efektów pozwala na ocenę stanu zatrudnienia i bezrobocia na danym terenie, skuteczności (bądź nie) zastosowanych środków, m.in. prawnych, oraz propozycje zmian.

Rola rzeczników prasowych w komunikacji masowej

Krystian Dudek

W procesie masowej komunikacji głównym partnerem rzeczników są dziennikarze. To oni, pełniąc rolę selekcjonerów i dysponując narzędziami o globalnym zasięgu, stanowią podstawowe ogniwo łączności z publicznością. Efektywna współpraca z nimi, budowanie i utrzymywanie wzajemnych korzystnych relacji, dopełniane monitoringiem przekazów medialnych i reakcji opinii publicznej, rozumiane jako szeroko pojęte media relations spoczywa na barkach rzeczników prasowych i specjalistów public relations, stając się ich priorytetem. Należy jednak zaznaczyć, że chociaż większość osób nie zauważa różnicy między działaniami public relations i media relations, sprowadzając to pierwsze, szersze pojęcie do aktywności medialnej – rola rzeczników w komunikacji masowej wykracza dziś zdecydowanie i daleko poza ten obszar. Wiąże się bowiem z wieloma aktywnościami i dbałością o koherentny, eufoniczny przekaz płynący z organizacji. Stąd zarówno w literaturze przedmiotu, jak i praktyce dominuje podejście, zgodnie z którym funkcje rzecznika prasowego i PR-owca w praktyce utożsamiane są ze sobą. Reasumując: problem badawczy przedstawiony w tytule niniejszej książki: „Rola rzeczników prasowych w komunikacji masowej” stanowi prymarne zagadnienie funkcjonowania każdej organizacji w rzeczywistości medialnej. Zwiększanie ich roli stanowi odpowiedź na konieczność przewidywania i podążania za postępującymi wymogami konkurencyjnego rynku, a także wspomnianym popytem na krótkie, upraszczane przekazy fatyczne.

Ograniczenie praw rzeczowych w drodze wywłaszczenia

Łukasz Strzępek

Przedmiotem niniejszego opracowania jest próba kompleksowej analizy wywłasz­czenia polegającego na zajęciu nieruchomości na cele publiczne. W mojej ocenie, jako najistotniejsze, jawią się kwestie związane z wpływem wywłaszczenia na treść i sposób wykonywania praw rzeczowych. Ze względu na to, że prawo własności daje największe uprawnienia względem rzeczy, jego ograniczenie w drodze wywłaszczenia zostało po­traktowane jako sytuacja modelowa. Stanowi ona zarazem punkt wyjścia do omówienia wspomnianej problematyki, z uwzględnieniem odmienności wynikających z konstrukcji pozostałych praw rzeczowych. Nie ulega żadnej wątpliwości, że wywłaszczenie polegające na ograniczeniu prawa rzeczowego do nieruchomości nie pozostaje również obojętne dla bytu prawnego stosunków zobowiązaniowych, których przedmiotem jest wykonywanie określonych uprawnień względem nieruchomości. Jest to powód, dla którego w sposób zwięzły zasygnalizowane zostaną również kwestie związane z oddziaływaniem wywłasz­czenia na więzi obligacyjne i płynące z tego konsekwencje prawne. Celem pracy jest próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie i w jaki sposób wywłaszczenie wpływa na treść i sposób wykonywania praw rzeczowych. Cho­dzi więc przede wszystkim o następstwa przymusowego ograniczenia praw rzeczowych, przy czym pod uwagę należy brać nie tylko sytuację prawną podmiotu poddanego wy­właszczeniu, lecz również tego, kto uzyskał możliwość ingerowania w prawo do nierucho­mości. Mając to na uwadze, najlepszym sposobem jej uzyskania wydaje się prowadzenie rozważań na trzech płaszczyznach. Po pierwsze, konieczne wydaje się omówienie samej konstrukcji normatywnej wywłaszczenia częściowego, po wtóre, jego relacji względem wywłaszczenia całkowitego, a po trzecie, usytuowania tej instytucji w systemie prawa, z uwzględnieniem podobieństw i różnic w stosunku do innych regulacji prawnych prze­widujących zbliżone uprawnienia do ingerencji w prawo do nieruchomości. Z tego też powodu, mając na uwadze istnienie przepisów zarówno o charakterze cywilnoprawnym, jak i administracyjnoprawnym, które pozwalają na przymusowe ograniczenie czyjegoś prawa do nieruchomości, uzasadnione wydaje się dokonanie ich zwięzłej analizy i porów­nania do wywłaszczenia częściowego. Konsekwencją przyjęcia wspomnianego założenia będzie próba umiejscowienia instytucji wywłaszczenia w systemie prawa i ustalenia jego wpływu na prawo własności, przy uwzględnieniu konstytucyjnych gwarancji ochrony praw podmiotu poddanego wywłaszczeniu. Tym samym niezbędne wydaje się zwięzłe przybliżenie ustawowej regulacji odnoszącej się zarówno do wywłaszczenia całkowitego, jak i częściowego, celem wskazania podobieństw i różnic.

Asystentura rodziny. Teoria, praktyka, badania

Monika Kornaszewska-Polak (red.)

Monografię podzielono na dwie części. W pierwszej z nich zawarto szerokie rozważania dotyczące warunków pracy asystenta rodziny i kontekstu środowiskowego tej pracy, a także obowiązków, jakie na zawód ten nakłada ustawa z 2011 r. W drugiej części monografii zaprezentowano wyniki badań, które przeprowadzono wiosną 2015 r. na terenie dwunastu miejskich ośrodków pomocy społecznej regionu Górnego Śląska. Część teoretyczna pt. Zadania i wyzwania asystentury rodzin jako nowej profesji w dziedzinie pracy socjalnej zawiera dziesięć rozdziałów podejmujących kwestie historycznych i współczesnych czynników kształtujących pracę asystentów rodzin. Ramy teoretyczne dla podejmowanych tematów stanowią Rozdział 1, Rozdział 2 oraz Rozdział 10. W pierwszym rozdziale została przedstawiona analiza współczesnej rodziny z podkreśleniem obecnego kontekstu kulturowego oraz ze wskazaniem obszarów problemowych, z którymi rodzina często sobie nie radzi. Niemożliwość sprostania problemom powoduje u członków rodzin różnorodne dysfunkcje, w rozwiązaniu których ma pomóc asystent. Jego rola, zadania, kompetencje i metody pracy zostały przedstawione w drugim rozdziale, wskazano w nim także na te początki asystentury, które wyznaczyły kształt pracy obecnie zatrudnionym asystentom rodzin. W dalszym toku rozważań części teoretycznej przyjrzano się zagadnieniom szczegółowym związanym ze specyfiką pracy asystenta w różnych środowiskach.   Kwestie szczegółowe dotyczące obowiązków asystenta rodzin podjęły kolejne rozdziały opisujące z jednej strony historyczne korzenie pomagania, z uwzględnieniem ich chrześcijańskich pierwowzorów (Rozdział 3), oraz z drugiej strony – współczesny kontekst środowiskowy i instytucjonalny. Sukces w pracy z rodziną zależy w dużej mierze od współpracy z pracownikami socjalnymi w ramach tego samego ośrodka OPS oraz z różnymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny na terenie gminy (Rozdział 4). Autorki poszczególnych rozdziałów skupiły się na wskazaniu zarówno opisów trudnej sytuacji życiowej środowisk dysfunkcyjnych, jak i na podkreśleniu praktycznych aspektów warsztatu pracy asystentów rodzin w tych środowiskach. W kolejnych rozdziałach podjęto następujące zagadnienia problemowe występujące w rodzinach: równoległe występowanie wielu trudności (wieloproblemowość), nowe formy życia małżeńsko-rodzinnego, trudności opiekuńczo-wychowawcze, problem alkoholowy czy trudności środowisk, w których zamieszkują osoby niepełnosprawne (dzieci lub rodzice) (Rozdziały 5–9). Opis praktycznych aspektów pracy asystenta w wymienionych obszarach ma służyć budowaniu kompetencji trafnego stawiania diagnozy sytuacji rodziny. Podsumowanie zagadnień teoretycznych znajduje się w Rozdziale 10, który ukazuje aktualne wyzwania stojące przed asystentami rodzin. W rozdziale tym analizowana jest skuteczność asystentury opierającej się na określonym warsztacie pracy (metody i narzędzia) oraz zagrożenia dla pracy asystenta będące pochodną warunków, w jakich wykonuje on swoje obowiązki. Poruszono również kwestie postulatów optymalizacji pracy asystenta oraz przyszłości tego zawodu. Konfrontacja trudności zgłaszanych przez środowisko z tymi, które doświadczają asystenci rodzin oraz ich przełożeni, stała się odniesieniem dla przeprowadzenia badań terenowych. W części badawczej pt. Uwarunkowania pracy asystentów rodzin w środowisku śląskim przedstawiono wyniki przeprowadzonych badań, w toku których przebadano 88 asystentów z dwunastu ośrodków OPS oraz ich przełożonych. Celem badań było sporządzenie psychologicznego portretu asystenta rodziny, gdyż czynnik osobowy odgrywa w tej profesji fundamentalną rolę. Wyniki badań prezentują sylwetkę asystenta rodziny, jego charakterystykę osobowościową oraz szereg czynników kształtujących jego pracę, zarówno wewnętrznych motywatorów, jak i zewnętrznych narzędzi służących wykonywaniu tego zawodu. Ankieta przeprowadzona z asystentami oraz wywiad udzielony przez kierowników zespołów asystentów pozwoliły na wskazanie najbardziej newralgicznych obszarów pracy asystentów oraz nakreślenie perspektyw tego nowego zawodu. Na końcu monografii znajdują się aneksy, bibliografie oraz indeks rzeczowy, pomocne w korzystaniu z tej pracy na zasadach podręcznika akademickiego. Aneksy zawierają: wzory dokumentów do pracy asystenta, opis zjawisk: wypalenia zawodowego, wyuczonej bezradności i pracy terapeutycznej asystentów, kwestionariusze wykorzystane w badaniu oraz wykaz ośrodków kształcących asystentów rodzin w Polsce. W bibliografiach zawarto literaturę cytowaną w monografii oraz szerszą literaturę dotyczącą asystentury rodzin, niecytowaną w publikacji. Indeks rzeczowy ułatwia poruszanie się po książce według interesujących czytelnika zagadnień.

Prawo administracyjne. Skrypt dla studentów kierunku administracja. Wyd. 2 rozsz. i uaktual

Grzegorz Krawiec

Prawo administracyjne stanowi najszerszą gałąź prawa. Potrzeba kształcenia studentów na kierunku Administracja w zakresie tej gałęzi jest oczywista. Na rynku znajduje się wiele podręczników omawiających problematykę prawa administracyjnego, jednak niniejszy skrypt stanowić ma pomoc dla osób, które dotychczas w ogóle nie zetknęły się z tym prawem. Celem dydaktycznym skryptu jest zapoznanie studenta z podstawowymi przepisami prawnymi dotyczącymi administracji publicznej w wymiarze organizacyjnym oraz funkcjonalnym. Student powinien nie tylko poznać przepisy, ale również poznać praktykę. W pracy skupiono się na przedstawieniu instytucji ogólnych prawa administracyjnego. Ale nie ograniczono się tylko do tego problemu. Duży nacisk położony został na kwestie europejskie w prawie administracyjnym. Przedstawiono także niektóre wybrane zagadnienia z zakresu prawa materialnego administracyjnego. Opisywane w pracy informacje mogą być przydatne zwykłym obywatelom załatwiającym sprawę administracyjną, ale także przedsiębiorcom ubiegającym się o wydanie jakiejś decyzji administracyjnej (np. jakiegoś uprawnienia). Studentowi kierunku Administracja lub kierunku Prawo pozwalają zaś zorientować się w skomplikowanym systemie prawa administracyjnego materialnego; skrypt stanowić może dla nich zachętę do dalszych badań nad tą gałęzią prawa. W drugim wydaniu dokonano poprawek oraz aktualizacji.