Prawa człowieka. Współczesne zjawiska, wyzwania, zagrożenia. T.2

Anna Kalisz (red.)

Niniejszy, drugi tom publikacji, jest nieco krótszy od poprzedniego i składa się z dwóch części numerowanych w sposób podkreślający ich związek z tomem pierwszym. Część czwartą zatytułowano „Prawa człowieka w prawie prywatnym”, i stanowi ona najob­szerniejszą część opracowania. Otwierający ją rozdział pierwszy (D. Fleszer) wprowadza w samo pojęcie prywatności jako dobra osobistego jednostki. Ochrona prywatności na­biera nowego znaczenia w dobie społeczeństwa informacyjnego – zaczyna w dużej mierze stanowić kwestię ochrony sfery prywatnej przed zainteresowaniem ze strony innych – jako a right to be alone. Prawo do prywatności bowiem rozumiane jest szeroko, jako integralność fizyczna i psychiczna jednostki, jej prawo do własnej tożsamości, prawo do życia w sposób zgodny z własnym życzeniem, tak w kręgu rodzinnym, jak i w relacjach z innymi osobami, w tym również w działalności gospodarczej i zawodowej. Kontynuację tego wątku zawie­ra rozdział drugi (K. Szymorek-Chachuła) dotyczący prawa do prywatności w kontekście nowych możliwości technicznych pozwalających na nieograniczoną kontrolę – inwigilację pracownika. Trzeci rozdział (V. Kalinovskij) napisany jest w języku rosyjskim, a dotyczy z kolei ochrony prawa do informacji, a konkretnie do dostępności i prawdziwości informa­cji w aspekcie prawnym w sytuacji wojny informacyjnej, co stanowi kolejne nawiązanie do sytuacji kryzysu ukraińskiego. Rozdział czwarty (A. Biłgorajski) wraca do tematyki granic praw człowieka w kontekście prawnych granic wolności wypowiedzi w Rzeczypospolitej Polskiej oraz do zagadnienia dopuszczalnego zakresu oraz głębokości ingerencji państwa w swobodę jednostki wyrażającej swoje poglądy oraz pozyskującej i rozpowszechniającej informacje. W rozdziale piątym (M. Wojtyczka) tematyka limitów i granic dotyczy z kolei wolności wypowiedzi komercyjnej i reklamowej ze względu na konieczność ochrony dobra o większej wartości. Rozdział szósty (A. Rogacka-Łukasik) traktuje o wciąż nowej, dyna­micznej i kontrowersyjnej kwestii – prawie do prywatności w dobie współczesnej ekspansji Internetu, zwłaszcza że sposoby naruszenia prywatności w Internecie nie tworzą zamknię­tego katalogu, a ich lista ciągle się powiększa. Rozdział siódmy (K. Darowska i J. Lewan­dowska) analizuje ochronę dóbr osobistych w Internecie, ze szczególnym uwzględnieniem portali społecznościowych, na których dochodzi do naruszeń dóbr osobistych. Także roz­dział ósmy (V. Sadova) i dziewiąty (Ł. Dziura) pozostają w analogicznym obszarze rozwa­żań, dotyczą bowiem kolejno: uzasadnionej (i nieuzasadnionej) ingerencji mediów w pra­wo do prywatności oraz regulacji wolności słowa w mediach internetowych. Natomiast rozdział dziesiąty (G. Krawiec) oraz jedenasty (M. Cichoń) odnoszą się do ochrony pra­wa do własności – kolejno: w działalności Rzecznika Praw Obywatelskich (na wybranych przykładach) oraz w aktach normatywnych. Ostatnia, piąta część dwutomowej publikacji, nosi tytuł „Prawa człowieka w ujęciu pra­wa pracy”. Prawa człowieka, które służą jednostce w świetle norm krajowych, europejskich i międzynarodowych, mają istotne znaczenie dla zatrudnionych, bez względu na podstawę zatrudnienia. Rozdział pierwszy (T. Wyka) otwiera ostatnią część publikacji refleksją nad myślą Jana Pawła II dotyczącą praw człowieka w kontekście praw pracowniczych. Podstawę rozważań stanowią teksty encyklik (przede wszystkim Laborem exercens), jak również inne wypowiedzi Jana Pawła II związane z tą tematyką. Zdaniem Jana Pawła II zabezpieczenie godności osoby dokonuje się poprzez zapewnienie jej wszelkich praw, a zatem nie tylko tych wolnościowych, ale także społecznych i solidarnościowych, w tym właśnie praw związanych ze świadczeniem pracy. Rozdział drugi (A.M. Świątkowski) dotyczy actio popularis (czyli skargi obywatelskiej gwarantującej ochronę prawną interesowi społeczności, w której każda jednostka będąca jej członkiem jest uprawniona do wniesienia owej skargi). Autor dokonuje wnikliwego opisu i analizy takich instytucji zawartych w prawie konstytucyjnym (skarga kon­stytucyjna); prawie międzynarodowym publicznym oraz w prawie unijnym. Podstawowym kontekstem jest tu problem ochrony zasady równości i zasady niedyskryminacji na gruncie polskiego prawa pracy. Autor wysuwa postulat de lege ferenda, iż polski ustawodawca powi­nien wyposażyć nie tylko – jak de lege lata – jednostki, ale i organizacje pozarządowe w legi­tymację do wszczęcia procesu dotyczącego ochrony praw człowieka w prawie pracy, nawet jeśli nie można wskazać konkretnego i indywidualnego poszkodowanego. Rozdział trzeci (M. Liwo) dotyczy obowiązku poszanowania tych praw również w stosunkach pomiędzy osoba­mi zatrudnionymi w służbie publicznej a osobami, wobec których podejmowane są okre­ślone działania wynikające z prawnych form działania określonych podmiotów publicznych i związane z realizacją zadań publicznych. Rozdział czwarty (D. Makowski) stanowi wobec pierwszego swoiste specialis, poświęcony jest bowiem roli, jaką odgrywa Państwowa Inspek­cja Pracy (PIP) jako organ ochrony praw pracownika. Podkreślono znaczenie w działalności PIP przepisów dotyczących ochrony zdrowia i życia, jak również prywatności i innych dóbr osobistych pracownika. Zauważono też problem wpływu uwarunkowań gospodarczych na wykonywane przez PIP kompetencje. Rozdział piaty (B. Baran) stanowi analizę standardów sprawiedliwości proceduralnej w ramach postępowania dyscyplinarnego funkcjonariuszy służby więziennej. Rozdział szósty (A. Reda-Ciszewska) dotyczy z kolei prawa do rokowań zbiorowych dla pracowników służby publicznej w świetle międzynarodowego i polskiego prawa pracy. Traktuje o rozwiązywaniu sporów, prawie do strajku, jak też o wyłączeniach tego prawa i ograniczeniach w tym sektorze. W rozdziale siódmym (J. Żołyński) prawo do strajku przedstawione jest jako jedyny środek bezpośredniego przymusu w zakresie ochro­ny praw i interesów pracowniczych. Prawo do strajku jednak zarówno w prawie krajowym, jak i międzynarodowym nie jest prawem absolutnym, a więc może podlegać ograniczeniom. Nie oznacza to jednak, że ograniczenia prawa do strajku mogą być wprowadzane dowolnie. Współczesna regulacja prawa do strajku powinna bowiem zmierzać w kierunku nałożenia pewnych ograniczeń w zakresie dopuszczalności strajku i sposobów jego prowadzenia w celu  uwzględnienia interesów pracodawcy, a także interesu publicznego. Kolejny, ósmy rozdział (K. Serafin), podejmuje wątek z zakresu sfery niepublicznej – uprawnień pracowników zwią­zanych z rodzicielstwem w kontekście konstytucyjnej zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zatrudnieniu. W ciągu ostatniej dekady do polskiego kodeksu pracy wpro­wadzono szereg zmian mających na celu rozszerzenie zakresu podmiotowego uprawnień rodzicielskich na pracownika ojca dziecka. Rozważania zawarte w tym rozdziale są próbą odpowiedzi na pytanie, czy obecne przepisy prawa pracy rzeczywiście gwarantują stosowanie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w sferze uprawnień rodzicielskich. Rozdział dziewiąty (M. Wujczyk), godnie zamykający całość monografii, podejmuje analizę kwestii traktowania praw pracowniczych i praw socjalnych jako praw człowieka. W opracowaniu przedstawiono różne podejścia doktryny do tej kwestii. Szczegółowo przeanalizowano rów­nież poglądy wyrażane przez Europejski Trybunał Praw Człowieka. Autor dokonuje analizy ewolucji zapatrywania ETPC na objęcie ochroną praw pracowniczych niezagwarantowanych wprost w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Problemy konwergencji mediów II

K. Dudek, M. Koszembar-Wiklik, P. Celej, M. Boczkowska (red.)

Niniejsza monografia adresowana jest do studentów oraz nauczycieli akademickich kształcących w obszarze nauk humanistycznych i społecznych oraz do praktyków podejmujących zawodowe działania w obszarze mediów (dziennikarzy, specjalistów z obszaru public relations, specjalistów z zakresu zarządzania w mediach itp.). Liczymy, że poniższe artykuły pozwolą na pogłębioną analizę zjawiska wzajemnego przenikania się mediów z wielorakiej perspektywy (medioznawczej, politologicznej, kulturoznawczej, socjologicznej), co pozwoli na interdyscyplinarne spojrzenie na zjawisko konwergencji z wykorzystaniem narzędzi oraz wyników badań będących charakterystycznymi dla danej dziedziny. Wyrażamy nadzieję, że szerokie spectrum zamieszczonych w monografii publikacji pozwoli odbiorcom reprezentującym różnorodne dyscypliny naukowe na uzupełnienie i pogłębienie wiedzy z zakresu problematyki konwergencji mediów oraz będzie przyczynkiem do debaty nad stanem mediów tradycyjnych i elektronicznych w ramach wzajemnego ich przenikania. Autorzy, których zaprosiliśmy do poniższego tomu, reprezentują bowiem różnorodne dyscypliny naukowe, takie jak m.in.: medioznawstwo, kulturoznawstwo, nauki o zarządzaniu, socjologię, politologię czy językoznawstwo. Stąd w Problemach konwergencji mediów II znajdują się pogłębione analizy dotyczące na przykład telewizji publicznej, funkcjonowania serwisu YouTube, polityki multimedialnej, opowieści transmedialnych, zawodu dziennikarza czy serwisów społecznościowych.

Partycypacja społeczna we współczesnym samorządzie terytorialnym

Magdalena Gurdek (red.)

Jedyną możliwą przepustkę zaangażowania w życie publiczne obywateli, którzy coraz częściej mobilizują się i chcą uczestniczyć w życiu codziennym swojego miasta, stanowi partycypacja, czyli współdecydowanie. Z każdym kolejnym rokiem nabiera ona większego znaczenia, zmie­nia swój charakter i pojawiają się coraz to nowsze jej formy – przy czym formy te uwzględ­niają różny stopień zaangażowania obywateli w podejmowane decyzje, począwszy od in­formowania, poprzez konsultacje, aż po współdecydowanie. To wszystko, a zwłaszcza zmieniająca się perspektywa samorządowa – mimo że w li­teraturze przedmiotu napisano już wiele na temat partycypacji społecznej – stanowiło asumpt do podjęcia przez nas decyzji o konieczności prowadzenia dalszych badań nad istotą, znaczeniem i rolą, jaką odgrywa ona we współczesnym samorządzie.

STUDIA ADMINISTRACYJNE I CYWILNE

Dorota Fleszer, Anna Rogacka-Łukasik (red.)

KOMPETENCJE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W ZAKRESIE POLITYKI SPOŁECZNEJ. SAMORZĄD TERYTORIALNY A RYNKI PRACY

Bolesław M. Ćwiertniak (red.)

Nawet pobieżna lektura opracowań poświęconych wzajemnym relacjom samorządu terytorialnego (a ściślej: jego jednostek i ich organów) i rynków pracy (w pierwszym rzędzie tzw. lokalnych) wskazuje, iż relacje te stanowią przedmiot zainteresowań badawczych różnych dyscyplin naukowych. Wspomniana problematyka ma zatem interdyscyplinarny charakter, który uwzględniać należy, prowadząc kompleksowe badania. (…) Samorząd terytorialny w stosunku do rynków pracy, w szczególności lokalnych, występuje bowiem w różnych rolach, realizując określone cele, zadania i funkcje. (…) Po pierwsze, kolokwialnie mówiąc, jako „pracodawca” uczestniczy bezpośrednio w procesach, jakie zachodzą na lokalnych rynkach pracy, co przekłada się na jego udział w procesach występujących na rynku pracy w skali krajowej. (…) Po drugie, przepisy prawa przewidziały dla określonych organów jednostek samorządu terytorialnego zadania i cele do realizacji oraz związane z nim kompetencje w zakresie zatrudniania i przeciwdziałania bezrobociu. (…) Po trzecie, praktyczne działania wskazanych podmiotów na lokalnych rynkach pracy, opis i analiza ich efektów pozwala na ocenę stanu zatrudnienia i bezrobocia na danym terenie, skuteczności (bądź nie) zastosowanych środków, m.in. prawnych, oraz propozycje zmian.

MIĘDZY "BIAŁYM" A "CZERWONYM" IMPERIUM RZECZ O NARODACH W ROSJI 1917-1922

ADAM LITYŃSKI

Ponad sto lat minęło od czasu, gdy dwie rewolucje – lutowa (w marcu) i październikowa (w listopadzie) 1917 r. zmieniły bieg dziejów świata. Narody upadłego Imperium Rosyjskiego usiłowały wykorzystać chwilę dziejową, by wybić się na niepodległość. Nie­którym się to udało, jak na przykład Polakom i narodom krajów bałtyckich, innym nie, i mimo ich heroicznych nieraz wysiłków za­garnęło je imperium czerwone, powstające w miejsce białego. Ludy niemające jeszcze wyrobionego głębokiego poczucia narodowego, nie podejmowały prób stworzenia własnej państwowości. Należy im się pamięć, gdyż również przeszły przez gehennę wojny na ob­szarach byłego imperium carów. Polacy, którzy sto lat temu odegra­li rolę najbardziej pierwszorzędną dla dziejów świata, zatrzymując imperialny marsz „czerwonej” Rosji ku zrewoltowanym Niemcom, ukazani są w książce zaledwie incydentalnie, na styku z innymi na­rodami. Polska, ówcześni Polacy i ich dzieło zasługują bowiem na coś znacznie więcej niż około dwudziestostronicowe informacje, co ma odbicie w istniejącej literaturze naukowej. O tym jest ten szkic. Jego celem było skonceptualizowanie te­matów i problemów już podejmowanych, ale nadal otwartych na historyczne interpretacje. Mógłbym powtórzyć za Johnem Lewi­sem Gaddisem, znanym profesorem Yale University: „Historycy […] z łatwością rozpoznają większość poruszanych przeze mnie kwestii, po części dlatego, że w dużej mierze skorzystałem z ich pracy, a po części dlatego, że powtarzam pewne rzeczy, które sam powiedziałem wcześniej”. Nie jest to praca o rewolucji w Rosji. Li­teratura naukowa na temat samej rewolucji oraz wojny domowej w Rosji jest ogromna, ale tylko niewielka jej część poświęcona jest narodom w Rosji owych czasów. Ogrom literatury w języku pol­skim oraz w wielu innych językach zmusza każdego autora do jej selekcji i w szczególności wymusza pozostawienie na uboczu tek­stów nietraktujących o narodach.

Umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym a umowa administracyjna

Kacper Rożek

Publikacja podejmuje zagadnienia istotne nie tylko dla nauki prawa administracyjnego, ale i dla praktyki prawniczej. Administracja publiczna, zwłaszcza samorządowa, stale nawiązuje stosunki prawne z podmiotami prywatnymi. Z punktu widzenia nauki prawa administracyjnego od dawna stawiane jest pytanie o charakter form działania administracji, które stosowane są w tego rodzaju sytuacjach. Wątpliwości nauki i praktyki wynikają m.in. z przywiązania do tradycyjnego katalogu  konsensualnych form działania administracji, do których zalicza się porozumienia, umowy (cywilnoprawne), czy też umowy administracyjne. Te ostatnie budzą najwięcej kontrowersji, ponieważ istotą umowy ma być zajęcie przez organ administracji publicznej pozycji równorzędnej w ramach stosunku prawnego, jednak „administracyjny” charakter umowy ma wskazywać narachowanie jakichś elementów władztwa po stronie organu administracji, a więc świadczyć o braku równorzędności. Stąd też Autor dostrzega potrzebę rozważenia szczególnego charakteru tzw. umów publicznoprawnych zawieranych w celu przekazywania lub wspólnej realizacji zadań publicznych związanych z przebudową infrastruktury, jak też świadczenia usług powszechnie dostępnych, w szczególności z punktu widzenia możliwości zakwalifikowania takich aktów jako umów administracyjnych. Odpowiedź na tak postawione pytanie stanowi novum badawcze.   Fragment Recenzji dr. hab. Pawła Chmielnickiego, prof. WSIiZ

ZARZĄDZANIE JEDNOSTKAMI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W WARUNKACH GOSPODARKI RYNKOWEJ

Magdalena Gurdek (red.)

Zgodnie z art. 20 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Choć społeczna gospodarka rynkowa oparta jest na własności prywatnej, nie oznacza to jednak wykluczenia z niej własności publicznej. Jak wskazano w literaturze, współcześnie trudno byłoby przyjąć, żeby państwo całkowicie zrezygnowało ze swej roli jako uczestnika życia gospodarczego. Przepis art. 20 Konstytucji RP „nakazuje tylko zachowanie właściwych proporcji tego uczestnictwa i zakazuje przyznania uprzywilejowanej pozycji dla własności publicznej”.(...) W ramach takiej właśnie gospodarki przyszło funkcjonować odrodzonemu ponad 25 lat temu samorządowi. Jest to trudne zadanie, gdy uwzględni się, że należy on jednak do sfery publicznej, rządzącej się zupełnie innymi prawami i zasadami niż sektor prywatny. Fragment Wstępu

Bezpieczeństwo - powinność czy gwarancja? T.3. Prawa i wolności a działania państwa

Tomasz Miłkowski (red.)

Bezpieczeństwo oraz prawa i wolności jednostki wydają się być czasem w pewnym „konflikcie” wobec siebie. Jest tak w pierwszym rzędzie z uwagi na nierzadko różny punkt widzenia na znaczenie tych pojęć w praktyce. Wybór któregoś z nich jako „ważniejszego” implikuje bowiem ingerencję w rolę i znaczenie drugiego. Zapewnienie bezpieczeństwa, w dzisiejszych realiach w szczególności, wiąże się chociażby ze stosowaniem metod wkraczających w swobody jednostki (np. monitorowanie otwartych przestrzeni, kontrola korespondencji, limitowanie możliwości wejścia do niektórych budynków itd.). Uznanie natomiast, że to prymat wolności i praw jest nadrzędny, powoduje, że staje się to również pierwszoplanową dyrektywą dla organów państwa. Dyrektywą nakazującą chociażby odstąpić od części metod i środków gwarantujących wprawdzie wyższy poziom bezpieczeństwa (nigdy jednak niedający pełni gwarancji, co jest po prostu niemożliwe), umniejszających jednakże przy tym (nawet li tylko potencjalnie) poziom intymności jednostki (rozumianej jako brak możliwości postrzegania bez jej woli przez innych tego, co robi) w jej codziennym funkcjonowaniu. Ten właśnie problem stał u podstaw rozważań, których zwieńczeniem są artykuły zamieszczone w niniejszej publikacji.

Bariery w otoczeniu osób z niepełnosprawnościami. Zagadnienia wybrane

Maciej Borski (red.)

Osoby niepełnosprawne funkcjonują razem z osobami pełnosprawnymi w określonej przestrzeni. Oddziaływanie tego, co znajduje się w obszarze tej przestrzeni, osoby niepełnosprawne odbierają i oceniają jako dostosowanie lub niedostosowanie do ich potrzeb. Brak dostosowania osób niepełnosprawnych do współegzystowania w tej samej przestrzeni co osoby pełnosprawne oznacza tym samym powstawanie barier. Termin bariera jest pochodzenia francuskiego (barriere) i w dosłownym tłumaczeniu oznacza przeszkodę. Tak więc bariery można zdefiniować jako wszelkie przeszkody, które utrudniają bądź uniemożliwiają osobom niepełnosprawnym samodzielne, aktywne życie zgodnie z ich ambicjami i predyspozycjami. Na drodze wyborów i osiągania celów u osób niepełnosprawnych pojawiają się liczne bariery, związane zarówno z samym faktem istnienia ograniczenia zdrowotnego, jak i znaczenia tego ograniczenia w relacjach społecznych. Biorąc pod uwagę wielowymiarowość barier, jakie dotykają osoby niepełnosprawne, próba kompletnego ich ukazania wydaje się być niemożliwa. Zważywszy na to, monografia, którą trzymacie Państwo w rękach, jest bardzo subiektywnym wyborem i nie może być traktowana jako przewodnik dla osób, które zajmują się lub powinny się zajmować likwidacją barier, z którymi stykają się osoby niepełnosprawne. W pewnym sensie stanowi ona także uzupełnienie treści zawartej w monografii zatytułowanej „Urzeczywistnianie idei humanizmu w kontekście osób niepełnosprawnych. Aksjologia i zagadnienia instytucjonalne”, której celem stało się ukazanie wybranych problemów związanych z funkcjonowaniem osób z niepełnosprawnościami poprzez osadzenie ich w świecie idei humanistycznych.

Wybrane obszary edukacyjnej, zawodowej i społecznej aktywności człowieka

pod red. Marka Lewandowskiego

W pierwszej części książki znalazły się teksty opisujące edukacyjny wymiar aktywności społecznej człowieka. W drugiej części książki zamieszczone zostały rozważania opisujące pracę zawodową jako obszar społecznej aktywności człowieka. W ostatniej części monografii znalazły się prace autorów zainteresowanych społecznym wymiarem aktywności życiowej człowieka, analizowanym w kontekstach zmian cywilizacyjnych i kulturowych.

Bezpieczeństwo - powinność czy gwarancja. Tom VI. Ustrojowa powinność państwa zapewnienia bezpieczeństwa w kontekście działań antyterrorystycznych

Tomasz Miłkowski, Barbara Orzeł

(...) Przedmiotem analizy są rozwiązania prawne lub wprost z nich wynikające decyzje organów obowiązanych do stosowania norm prawnych. W rozdziale pierwszym dokonano ogólnej analizy najważniejszych z punktu widzenia walki z terroryzmem ustaw uchwalonych w Polsce (w ostatnich dwóch latach), jakimi są: ustawa o działaniach antyterrorystycznych, ustawa o przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera i ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Dla porównania przywołano także najważniejsze rozwiązania i motywy ustawodawstwa innych krajów. Tymi przykładami są brytyjska ustawa o zwalczaniu terroryzmu i bezpieczeństwie (z 2015 roku) oraz hiszpańskie: ustawa organiczna 4/2015 o ochronie bezpieczeństwa obywateli i ustawa organiczna 29/2011 o uznaniu i pełnej ochronie ofiar terroryzmu. W rozdziale drugim skoncentrowano zaś uwagę czytelnika na prawodawstwie i rozwiązaniach organizacyjnych dotyczących formacji o podstawowym znaczeniu dla zwalczania aktów terroryzmu, jaką jest Policja.

Bezpieczeństwo informacji w administracji publicznej

Dorota Fleszer (red.)

Prezentowana monografia zbiorowa wiąże się z realizowanym w latach 2016-2017 r. w Instytucie Administracji i Prawa Wyższej Szkoły Humanitas projektem badawczym pt. „Bezpieczeństwo informacji w administracji publicznej”, finansowanego z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na podtrzymanie i rozwój potencjału badawczego. Zaproszenie do współpracy przy jej tworzeniu przyjęli naukowcy specjalizujący się nie tylko w zakresie prawa administracyjnego, ale także niezwiązani bezpośrednio z tym obszarem badań naukowych. Z pewnością tak złożone zagadnienie, jakim jest bezpieczeństwo informacji przetwarzanych w administracji publicznej, nie zostało wyczerpane, tym niemniej Autorzy wywodzący się z różnych ośrodków akademickich podjęli się przedstawienia istotnych pod względem prawnym zagadnień dotyczących sfery informacyjnej funkcjonowania administracji publicznej. Wyniki przeprowadzonych badań złożyły się na niniejszą monografię. Podejmowane w niej zagadnienia zostały podzielone na trzy tematyczne rozdziały.

Prawo administracyjne. Skrypt dla studentów kierunku administracja. Wyd. 2 rozsz. i uaktual

Grzegorz Krawiec

Prawo administracyjne stanowi najszerszą gałąź prawa. Potrzeba kształcenia studentów na kierunku Administracja w zakresie tej gałęzi jest oczywista. Na rynku znajduje się wiele podręczników omawiających problematykę prawa administracyjnego, jednak niniejszy skrypt stanowić ma pomoc dla osób, które dotychczas w ogóle nie zetknęły się z tym prawem. Celem dydaktycznym skryptu jest zapoznanie studenta z podstawowymi przepisami prawnymi dotyczącymi administracji publicznej w wymiarze organizacyjnym oraz funkcjonalnym. Student powinien nie tylko poznać przepisy, ale również poznać praktykę. W pracy skupiono się na przedstawieniu instytucji ogólnych prawa administracyjnego. Ale nie ograniczono się tylko do tego problemu. Duży nacisk położony został na kwestie europejskie w prawie administracyjnym. Przedstawiono także niektóre wybrane zagadnienia z zakresu prawa materialnego administracyjnego. Opisywane w pracy informacje mogą być przydatne zwykłym obywatelom załatwiającym sprawę administracyjną, ale także przedsiębiorcom ubiegającym się o wydanie jakiejś decyzji administracyjnej (np. jakiegoś uprawnienia). Studentowi kierunku Administracja lub kierunku Prawo pozwalają zaś zorientować się w skomplikowanym systemie prawa administracyjnego materialnego; skrypt stanowić może dla nich zachętę do dalszych badań nad tą gałęzią prawa. W drugim wydaniu dokonano poprawek oraz aktualizacji.

Profesjologia. Nauka o profesjonalnym rozwoju człowieka

Kazimierz M. Czarnecki

„Profesjologia” winna być ujęta pod znacznie dłuższym tytułem, jak np.: „Nauka o warunkach, procesie, wynikach i mechanizmach profesjonalne­go rozwoju człowieka”, a to dlatego, że faktyczna jej treść dotyczy głównie wymienionych składników oraz teoretycznych i metodologicznych podstaw tego rozwoju. Zdecydowałem się jednak na tytuł krótszy, żeby był bardziej frapujący i zachęcający Czytelnika do sięgnięcia po tę pracę, by pobudził do twórczego myślenia, krytyki i refleksji. „Profesjologia” składa się z dwunastu rozdziałów, bibliografii i posłowia au­torskiego, które tworzą zwartą całość treściową i źródłową nowej nauki o pro­fesjonalnym rozwoju dzieci, młodzieży i dorosłych, osób niepełnosprawnych oraz emerytów i rencistów. Rozdział 1 zawiera charakterystyczne cechy profesjologii i ich analizę. Rozdział 2 zawiera najważniejsze informacje o pracy ludzkiej jako podsta­wowym warunku istnienia i profesjonalnego rozwoju człowieka. Rozdział 3 zawiera podstawowe informacje o profesjonalnej pracy człowieka. W roz­dziale 4 przedstawiłem teoretyczne podstawy profesjologii jako nowej na­uki. Rozdział 5 zawiera wyróżnione i opisane typy i metody naukowych ba­dań, z wyraźnym wyróżnieniem typowych metod profesjologii. W rozdzia­le 6 przedstawiłem opis warunków profesjonalnego rozwoju na tle ogólnych zmian rozwojowych człowieka. W rozdziale 7 przedstawiłem proces profe­sjonalnego rozwoju dzieci, młodzieży i dorosłych. Rozdział 8 zawiera opis wyników profesjonalnego rozwoju. Rozdział 9 poświęcony jest metodom stymulacji profesjonalnego i postzawodowego rozwoju dzieci, młodzieży i dorosłych, szczególnie seniorów. Rozdział 10 zawiera wyniki badań pro­zawodowych marzeń dzieci jako przykład twierdzenia, że już dzieci wieku przedszkolnego posiadają swoją preorientację dotyczącą wyboru zawodów i pracy ludzkiej; postzawodową ogólną aktywność seniorów oraz aktywność twórczą. Rozdział 11 to pomocniczy słownik profesjologiczny jako przy­kład wyróżnionych i zdefiniowanych wybranych terminów. Rozdział 12 jest potraktowany jako pomocniczy test ćwiczeniowy, przeznaczony głównie dla studentów pedagogiki i psychologii przygotowujących się do egzaminu z przedmiotu profesjologia.

Nowoczesne koncepcje zarządzania

Olimpia Grabiec (red.)

Nowoczesne koncepcje zarządzania to monografia zrealizowana jako pokłosie VI Międzynarodowej Konferencji Naukowej GOSPODARKA – ZMIANY – ZARZĄDZANIE 2018. Tematyka monografii została wyraźnie ukierunkowana na problemy związane z ekonomicznymi aspektami zarzadzania, „zarzadzania zmianami”, z uwzględnieniem innowacyjności małych i średnich przedsiębiorstw i nowych wyzwań innowacyjnej przedsiębiorczości. Najważniejsze problemy, na które zwrócono uwagę, to zarzadzanie przedsiębiorstwem w turbulentnym środowisku oraz społeczne aspekty jego funkcjonowania.

Rozwój osobisty - prawdziwe historie

Józef Szopiński

W mojej młodości poznałem studenta, alpinistę Walka Fiuta. Jego działania zapisały się w historii alpinizmu, a nazwisko przewija się w wielu wydanych książkach na ten temat. Mogłem z pierwszego źródła usłyszeć o pierwszej zimowej wyprawie polskich alpinistów na Mount Everest. Dowiedziałem się wówczas, że wysokiej góry nie zdobywa się za jednym podejściem, ale trzeba zbudować kilka baz na różnych wysokościach. Te bazy służą do tego, aby organizm mógł przystosować się do mniejszej ilości tlenu oraz do odpoczynku na tej długiej drodze. Z najwyższej bazy kierownik wyprawy wyznacza osoby będące w najlepszej kondycji do wejścia na szczyt. W tamtej sytuacji Walek został wytypowany do wejścia. To było jego marzeniem, poprzedzone wieloma ćwiczeniami na mniejszych górach. Kiedy był już 200 m od szczytu podjął bardzo trudną decyzję o rezygnacji ze wspinaczki i zejściu do bazy.

LEGALNE/NIELEGALNE POSZUKIWANIE ZABYTKÓW I OBRÓT ZABYTKAMI. NA STYKU ARCHEOLOGII I PRAWA

Iwona Gredka-Ligarska, Dariusz Rozmus (red.)

Książka niniejsza jest zbiorem artykułów, w których Autorzy podjęli próbę przedstawienia zjawiska poszukiwania zabytków i obrotu nimi, widzianego z perspektywy: organów publicznych powołanych do ochrony zabytków, organów ścigania przestępstw przeciwko zabytkom, uczestników rynku obrotu zabytkami oraz samych poszukiwaczy. Nakreślona została sylwetka ,,poszukiwacza”, który poszukuje i wydostało w świetle obowiązujących – jak również dopiero projektowanych – uregulowań administracyjnoprawnych, karnoprawnych oraz cywilnoprawnych. Niejednokrotnie autorzy artykułów postawili sobie za cel odpowiedź na pytanie, czy obowiązujące regulacje prawne są adekwatne do aktualnie obserwowanego w praktyce zjawiska legalnego/ nielegalnego poszukiwania zabytków i obrotu nimi. W niektórych przypadkach nie podano jeszcze gotowych rozwiązań dostrzeżonych, skomplikowanych problemów, ale co istotne – zwrócono uwagę na ich występowanie i stopień natężenia, który jest bardzo niepokojący i który wymaga uwagi ustawodawcy. Przeprowadzone rozważania pozwoliły także na zgłoszenie kilku propozycji wprowadzenia nowych rozwiązań do systemu prawa polskiego. Przedstawione zostały także rozwiązania przyjęte w innych krajach europejskich (na przykładzie Niemiec). Redaktorzy niniejszej książki wyrażają nadzieję, że dialog pomiędzy archeologami, muzealnikami, prawnikami i poszukiwaczami ,,skarbów” jest możliwy, a nade wszystko jest konieczny. Mediatorem mogą tu być urzędy konserwatorskie, środowiska akademickie i wszyscy ci, którym uczciwie na sercu leży zachowanie dziedzictwa kulturowego. Jak bowiem powiedział Józef Piłsudski, ,,Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku, teraźniejszości ani prawa do przyszłości”.

Muzea. Aspekty praktyczne i prawne

Iwona Gredka-Ligarska, Anna Rogacka-Łukasik, Dariusz Rozmus

Niniejsza publikacja jest zbiorem opracowań poświęconych różnym problemom związanym z funkcjonowaniem muzeów. Książka została podzielona na dwie części: ,,Aspekty prawne” i ,,Zagadnienia praktyczne”. W części pierwszej zamieszczono artykuły naukowe poświęcone: dostępności zbiorów muzealnych oraz ich ochronie; digitalizacji muzealiów; zagadnieniom prawnoautorskim nieodłącznie towarzyszącym ekspozycjom muzealnym; tajemnicy przedsiębiorstwa w muzeach; ponownemu wykorzystywaniu informacji sektora publicznego w działalności muzeów, a także sprawowaniu nadzoru i kontroli nad muzeami. Przedstawiono również prawne regulacje dotyczące muzeów w Hiszpanii. Druga część książki zawiera komunikaty i poświęcona jest w całości zagadnieniom praktycznym. Z części praktycznej Czytelnicy mogą czerpać wiedzę na temat: muzeum otwartego, urzeczywistniającego się w reliktach olkuskich murów obronnych i synagogi; zagrożeń, wyzwań i szans stojących przed olkuskimi muzeami społecznymi.

Jakość produktów i usług - perspektywa rynku komercyjnego i sektora administracji publicznej

Michał Kaczmarczyk (red.)

Monografia „Jakość produktów i usług – perspektywa rynku komercyjnego i sektora administracji publicznej” pod redakcją Michała Kaczmarczyka stanowi udaną próbę uporządkowania współczesnej myśli na temat zarządzania jakością, przede wszystkim w sektorze administracji publicznej. Książka wnosi wiele cennych, nowych wątków, koncepcji i analiz, które można w przyszłości rozbudować i poszerzyć, jest również źródłem nowatorskich rozwiązań i inspiracji dla teoretyków i praktyków zarządzania. Ufam, że praca zostanie dobrze przyjęta przez grono naukowców i studentów, jak i przez wszystkie osoby zainteresowane wdrażaniem koncepcji zarządzania przez jakość na różnych szczeblach organizacji i w różnych sektorach rynku. Fragment recenzji prof. dr. hab. Libora Pavery

Polityka oświatowa polskich gmin i powiatów w świetle ustaleń, zleceń i rekomendacji eksperckich

Michał Kaczmarczyk

Celem niniejszej monografii jest syntetyczne omówienie zadań samorządu terytorialnego w sferze edukacji, scharakteryzowanie Programu „Samorządowy Lider Edukacji” jako narzędzia doskonalenia polityki oświatowej gmin, powiatów i samorządnych województw, jak również zaprezentowanie wybranych wniosków z procedur ewaluacyjnych dokonanych w ramach przedmiotowego Programu. Wnioski te obejmują m.in. opisy wybranych „dobrych praktyk” zidentyfikowanych przez komisję konkursową i uznanych za godne naśladowania przez inne JST.

Edukacja dorosłych na Górnym Śląsku od Wiosny Ludów do wybuchu I wojny światowej

Beata Matusek

Książka składa się z 4 rozdziałów. Rozdział pierwszy ukazuje wpływ sytuacji polityczno-społecznej Górnego Śląska na rozwój edukacji dorosłych. Rozdział drugi zawiera teoretyczne podstawy rozwoju edukacji dorosłych na Górnym Śląsku na przełomie XIX i XX wieku. Rozdział trzeci prezentuje początki pracy oświatowej z człowiekiem dorosłym oraz przybliża sylwetki jej inicjatorów. Rozdział czwarty natomiast to spojrzenie na edukację dorosłych od strony popularyzowanych na przełomie XIX i XX wieku treści edukacyjnych. Treść rozważań stanowią trzy kierunki: edukacja ogólnokształcąca, społeczno-moralna (w tym religijna) oraz promocja zdrowego stylu życia i upowszechnianie treści zdrowotnych.

Nowy leksykon profesjologiczny

Kazimierz M. Czarnecki, Bogusław Pietrulewicz, Piotr Kowolik (red.)

Nowy leksykon profesjologiczny zawiera 651 haseł i ma służyć przede wszystkim członkom PTP jako „wspólny język” w porozumiewaniu się między sobą; pracownikom naukowo-dydaktycznym z innych dziedzin wiedzy np. psychologom, pedagogom, socjologom do orientowania się w tym, czym jest i czym istotnie różni się profesjologia od innych nauk; nauczycielom szkół podstawowych i średnich, realizującym zadania dotyczące niemal zapomnianej preorientacji i orientacji zawodowej; pracownikom poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz urzędom pracy i doradztwa zawodowego dla dorosłych, jak również rodzicom, posiadającym dzieci interesujące się wyborem dziedziny życia zawodowego, poziomu kwalifikacji zawodowych, zawodu i szkoły zawodowej.

Samorząd terytorialny (zagadnienia prawne). T. 3. Zatrudnienie w samorządzie terytorialnym

Bolesław M. Ćwiertniak (red.)

Prezentowana monografia podzielona została konwencjonalnie (poza częścią wprowadzającą) na pięć części grupujących poszczególne sekwencje rozdziałów. Pierwsza z nich, pt. „Modele i podstawy zatrudnienia w samorządzie terytorialnym”, obejmuje opracowania K. Chochowskiego, prezentującego ogólnie „Status prawny pracowników samorządowych”, A. Drala, omawiającego „Wymogi podmiotowe zdolności osoby fizycznej do nabycia statusu pracownika samorządowego”, M. Mędrali, analizującej „Roszczenia zwycięzcy konkursu oraz pozostałych kandydatów związane z postępowaniem konkursowym na samorządowe stanowiska urzędnicze”. Druga z nich zatytułowana została „Treść stosunku pracy pracowników samorządowych”. Składają się na nią rozdziały autorstwa K. Księżyk („Regulacja zadań publicznych samorządu terytorialnego a sposób regulacji wynagradzania pracowników samorządowych”), dwa rozdziały poświęcone problematyce czasu pracy pracowników samorządowych (B. Bury, M. Latos-Miłkowska), A. Ludera-Ruszel omawia „Telepracę jako formę zatrudnienia pracownika samorządowego”. Dwa kolejne rozdziały poświęcone zostały specyficznym statusom: sekretarza jednostki samorządu terytorialnego (S. Płażek) oraz radcy prawnego będącego pracownikiem samorządowym (M. Kaczmarczyk). Część tę kończy rozdział H. Szewczyk pt. „Prawne aspekty przeciwdziałania mobbingowi w administracji samorządowej”. Trzecia część, zatytułowana została „Zmiana i ustanie samorządowych stosunków pracy”. Otwiera ją rozdział autorstwa A. Dubowik pt. „Podstawy zatrudnienia a zmiana treści stosunków pracy urzędników samorządowych (na przykładzie urzędników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę)”. Szczegółowe formy zmiany samorządowych stosunków pracy omawiają w kolejnych rozdziałach A.M. Świątkowski („Charakter i następstwa przeniesienia pracownika samorządowego w drodze porozumienia pracodawców)” oraz K. Moras-Olaś („Zmiany w podziale terytorialnym państwa a przejście samorządowego zakładu pracy)”. Kolejne dwa rozdziały dotyczą szczególnych przypadków rozwiązania samorządowych stosunków pracy. Pierwszy z nich, mojego autorstwa, dotyczy „Obligatoryjnego rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem samorządowym na stanowisku urzędniczym…” w trybie art. 6a ustawy o pracownikach samorządowych, drugi zaś, autorstwa P. Pakuły-Gawareckiej, „Rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem samorządowym na skutek negatywnej oceny okresowej”. Niepracowniczym formom zatrudnienia w samorządzie terytorialnym poświęcono kolejną część książki, zatytułowaną „Z zagadnień zatrudnienia niepracowniczego w samorządzie terytorialnym”. Czytelnik znajdzie tu rozdział autorstwa M. Gurdek („Powierzenie radnemu wykonywania pracy w rozumieniu art. 24d ustawy o samorządzie gminnym”) oraz T. Beśki, który analizuje „Zagadnienia nieodpłatnego zatrudnienia skazanychm przez samorząd terytorialny”. Ostatnia część książki, pt. „Zbiorowe prawo pracy w samorządzie terytorialnym”, zawiera rozdział autorstwa A. Kowalczyk („Regulacje prawne z zakresu zbiorowego prawa pracy dotyczące pracowników samorządowych a regulacje ogólne. Podobieństwa i różnice”) oraz dwa rozdziały autorstwa J. Żołyńskiego. Pierwszy dotyczy „Aksjologicznych i prawnych podstaw tworzenia związków zawodowych ad hoc na przykładzie samorządowego prawa pracy”, drugi zaś poświęcony jest „Stosowaniu kodeksu cywilnego w zbiorowym i samorządowym prawie pracy na przykładzie ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych”.