Le Surnaturel en littérature et au cinéma. The Supernatural in literature and cinema

red. Katarzyna Gadomska, red. Agnieszka Loska, red. Anna Swoboda

Nadnaturalność (le surnaturel), niesamowitość (l’étrange), cudowność (le merveilleux) oraz fantastyka i horror… Pozornie wszystkie te pojęcia mogą zostać uznane za bliskie czy wręcz pokrewne. Różnice między nimi uwidaczniają się dopiero podczas wnikliwej analizy poetyki, struktury czy też logiki nimi rządzącej. Bez wątpienia jednak kategoria nadnaturalności, przekraczając granice literatury, mieści w sobie nie tylko fantastykę, niesamowitość czy cudowność, ale także science fiction i fantasy, gatunki, które  w XX wieku czerpią z nich inspiracje. Niniejsza publikacja, skierowana zarówno do literaturoznawców, jak i do miłośników tego typu literatury, jest próbą zbadania kategorii nadnaturalności we wspomnianych gatunkach, wciąż budzących zainteresowanie wielu krytyków, teoretyków oraz czytelników. Zawiera ona 27 artykułów (w językach angielskim, francuskim oraz włoskim), w których autorzy poruszają zagadnienie nadnaturalności w odniesieniu do literatury i kinematografii, ukazując z różnych perspektyw jej niezwykłą heterogeniczność.   Katarzyna Gadomska, dr hab., adiunkt w Instytucie Języków Romańskich i Translatoryki Uniwersytetu Śląskiego, badaczka paraliteratur francusko- i anglojęzycznych. Autorka dwóch monografii: Science-fiction et fantasy comme merveilleux contemporain (2002) oraz La prose néofantastique d’expression francaise aux XXe et XXIe siècles (2012), a także licznych artykułów, w periodykach krajowych i zagranicznych, na temat fantastyki, horroru, fantasy i science-fiction. [19.10.2012][R] Agnieszka Loska, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Języków Romańskich i Translatoryki Uniwersytetu Śląskiego. Interesuje się literaturą (neo)fantastyczną francusko- i anglojęzyczną. Autorka artykułów, w periodykach krajowych i zagranicznych, na temat (neo)fantastyki, fantasy i grozy. Współredaktorka dwóch monografii wieloautorskich: Poe, Grabiński, Ray, Lovecraft. Visions, Correspondences, Transitions (Katowice 2017, wraz z K. Gadomską, współudz. A. Swoboda) oraz Le Surnaturel en littérature et au cinéma. The Supernatural in literature and cinema (Katowice 2018, wraz z K. Gadomską i A. Swobodą). [07.10.2018] Anna Swoboda, mgr, doktorantka w Instytucie Języków Romańskich i Translatoryki Uniwersytetu Śląskiego. Interesuje się frankofońską literaturą afrykańską. Autorka artykułów w periodykach zagranicznych na temat twórczości senegalskich pisarek Ken Bugul i Fatou Diome. [09.2017]

Studenci dzieciom bajki piszą. Bajki matematyczne. Część 1

Red. Renata Raszka, Małgorzata Bortliczek

Fragment recenzji autorstwa dr Barbary Nawolskiej: "Recenzowana książka jest zbiorem bajek matematycznych napisanych przez studentki pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej, a opracowanych redakcyjnie przez Renatę Raszkę i Małgorzatę Bortliczek. [...] W fabułę bajek wplecione są matematyczne zadania tekstowe dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Problematyka zadań dotyczy np. mierzenia długości (odległości, obwodów wielokątów), mierzenia czasu (czas zegarowy i kalendarzowy), dodawania i odejmowania liczb w aspekcie kardynalnym, by ustalić potrzeby bohaterów. [...] Dzięki rozwiązywaniu zadań zamieszczonych w bajkach uczeń mimochodem uczy się matematyki i dzięki temu nie stresuje się, tak jak to często bywa w przypadku dzieci nieodpornych emocjonalnie, w warunkach klasowo-lekcyjnych".

Uwarunkowania czynów karalnych młodzieży w świetle teorii napięcia Roberta Agnew. Studium empiryczne z zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej

Marcin Jurczyk

Przedmiotem rozważań teoretycznych oraz analizy empirycznej niniejszej dysertacji uczyniono czynniki środowiskowe i podmiotowe mające udział w podejmowaniu zachowań naruszających normy prawne i społeczne przez młodzież w okresie adolescencji. Ujawniona skłonność do zachowań agresywnych pełni kluczową rolę w diagnozowaniu zależności między odczuwanym napięciem, reprezentowanym poziomem lęku i agresji a zachowaniem przestępczym. Jako podstawę teoretyczną podjętych badań przyjęto założenia ogólnej teorii napięcia Roberta Agnew (1992). Głównym celem pracy jest zbadanie istniejącego związku między zmiennymi z zakresu poczucia napięcia (jego rodzajów), czynników ograniczających (kontroli społecznej, kontaktów w środowisku przestępczym) oraz zmiennych podmiotowych (agresywność i lęk) a podejmowaniem zachowań naruszających normy prawne i społeczne przez badaną młodzież z zakładów resocjalizacyjnych oraz zachowań naruszających normy społeczne wśród uczniów ze szkół ogólnokształcących.

Compound nouns and phrasal nouns in English and Polish

Bożena Cetnarowska

W monografii przedstawiono rezultaty badań nad rzeczownikami złożonymi oraz zestawieniami (tj. wielowyrazowymi połączeniami o charakterze leksemów frazowych, czyli leksemów nieciągłych) w języku angielskim oraz polskim. Szczególną uwagę poświęcono połączeniom przymiotnikowo-rzeczownikowym zawierającym przymiotniki klasyfikujące. Zbadano wewnętrzną spójność zestawień oraz stopień widoczności ich składników dla operacji składniowych. Ukazano nieostrość granicy pomiędzy złożeniami właściwymi i wielowyrazowymi jednostkami leksykalnymi. Podkreślono interakcję pomiędzy procesami słowotwórczymi oraz składniowymi. Przedstawiono analizę omawianych zjawisk w ramach teorii morfologii konstrukcji (Construction Morphology), stanowiącej zastosowanie założeń gramatyki konstrukcji do badania wewnętrznej struktury wyrazów. Praca skierowana jest głównie do badaczy zajmujących się słowotwórstwem, morfoskładnią, frazeologią i leksyką języka angielskiego i polskiego, językoznawstwem teoretycznym oraz kontrastywnym. Zainteresuje również studentów kierunków neofilologicznych.

Ołowicze światy Śląska. W strefie chorób poprzemysłowych Jolanty Wadowskiej-Król

Red. Lucyna Sadzikowska, Tomasz Kipka

Monografia wieloautorska pod redakcją Lucyny Sadzikowskiej i Tomasza Kipki, pokłosie zorganizowanej w ramach 7. Śląskiego Festiwalu Nauki Katowice 2023 specjalnej strefy chorób poprzemysłowych im. Jolanty Wadowskiej-Król, jest pracą o wyraźnie interdyscyplinarnym charakterze, wprowadzającą refleksję nad chorobami poprzemysłowymi jako osobny nurt do humanistyki środowiskowej. Na książkę składają się trzy artykuły oraz zapis dwóch rozmów panelowych. Wszystkie te teksty wchodzą ze sobą w dialog, niekiedy bardzo wyraźny, innym razem niejawny. Zwieńczeniem publikacji są dzieła studentów artystów zainspirowanych życiem i działaniem "doktórki od familoków".

Kultura emocjonalna szkoły - czasoprzestrzenie doświadczania emocji

Irena Przybylska

W monografii „Kultura emocjonalna szkoły – czasoprzestrzenie doświadczania emocji” autorzy podejmują wątki w ramie pojęciowej wyznaczanej kategorią kultury emocjonalnej. Mówią różnymi głosami, ale każdy z nich sprzeciwia się ignorowaniu emocji w edukacji (uczeniu, relacjach wychowawczych, rozwoju), każdy z nich odczytuje znaczenie kultury emocjonalnej jako kontekstu wychowania i wskazuje na obszary działań pedagogicznych, w których emocje są warunkiem sine qua non zaistnienia sytuacji i relacji o znaczeniu edukacyjnym. Zachowania i zdarzenia emocjonalne, aprobowane i tłumione formy ekspresji, pozornie mało ważne z punktu widzenia „misji” szkoły i nauczyciela, są soczewką jej kultury emocjonalnej, a codzienność jest jej źródłem i przejawem. Kultura emocjonalna deklarowana w oficjalnej narracji szkoły „wybrzmiewa” jednak w jej codzienności, w rytuałach, regułach i znaczeniach nadawanych sytuacjom edukacyjnym, a nawet zadaniom stawianym przed uczniem i nauczycielem w formalnych i nieformalnych oczekiwaniach. To, do jakich emocji odwołuje się nauczyciel (pedagog, wychowawca), kierując pracą w grupie, a także to, jak pracuje z emocjami własnymi i klasy, determinuje klimat emocjonalny – umowną powierzchnię (warstwę wyczuwaną) kultury emocjonalnej szkoły. W zbiorze tekstów pojawią się głosy, które dysponują „dowodami”, że edukacja otwarta na emocje nie jest tylko dobrym doświadczeniem, ale ma głęboki sens – emancypuje, a nie ogranicza, rozwija, a nie klasyfikuje, ponieważ pozwala przeżywać, a nie tylko zapamiętywać.

L'Effet-Bataille. De la littérature d'exces a l'écriture. Un "texte-lecture"

Michał Krzykawski

Autor podejmuje próbę odczytania dzieła Georges’a Battaille’a w świetle francuskich tekstów krytycznych drugiej połowy XX wieku. Próba ta opiera się na założeniu, że uchwycenie otwartości charakteryzującej myśl Bataille’a, dzisiaj klasyka literatury francuskiej, który doczekał się wydania powieści i opowiadań w prestiżowej bibliotece Plejady, musi się wiązać ze sprzeniewierzeniem się owej myśli, ujmowanej przez większość krytyków w kategoriach egzegezy historyczno-literackiej, co paradoksalnie umożliwia „wierną” lekturę tekstu. Przyjęta w rozprawie metodologia wypływa z zaproponowanej przez Rolanda Barthes’a szczególnej strategii lektury, polegającej na „czytaniu z uniesioną głową”, uniemożliwiającym ograniczenie lektury do wybranego korpusu badawczego (dzieło Bataille’a), akcentując tym samym jej otwarty charakter, pozwalający na jej kontynuację w obrębie innych tekstów. Metodologia ta odrzuca charakterystyczne dla dyskursu historyczno-literackiego pojęcie „wpływu”, przeciwstawiając mu pojęcie „efektu”, a ściślej mówiąc „efektu Bataille’a”, będącego trawestacją „efektu motyla” – metafory obrazującej zjawisko meteorologiczne odkryte przez Edwarda Lorenza, które dało matematyczne podwaliny teorii chaosu w fizyce.

Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Model teoretyczny i metodologiczny

Ewa Wysocka

Publikacja stanowi propozycję teoretyczno-metodologicznego ujęcia diagnozy resocjalizacyjnej w perspektywie pozytywnej. Autorka przedstawia założenia teoretyczne diagnozy pozytywnej w resocjalizacji oraz konstruuje jej model metodologiczny. Wychodzi z założenia, że jednym z najważniejszych czynników warunkujących efektywność resocjalizacji jest prawidłowo realizowany proces diagnostyczny powiązany z procesem wychowania resocjalizującego. Wskazuje na to, że diagnoza jest podstawą projektowania działań resocjalizacyjnych. Zakłada się, że diagnoza negatywna i pozytywna stanowią diagnozę pełną wykorzystywaną do projektowania modelu działań interwencyjnych, opartych na działaniach dwukierunkowych: eliminujących deficyty i wzmacniających potencjały. Zasadę stanowi to, iż diagnoza pozytywna jest bardziej istotna dla procesu projektowania działań interwencyjnych niż diagnoza negatywna. Diagnoza pozytywna dotyczy wykorzystania w projektowaniu czynników bezpośrednio stymulujących rozwój, polega na odkrywaniu zasobów, potencjałów i zdolności. Negatywna zaś polega na eliminacji czynników hamujących ów rozwój. Praca składa się z dwóch rozdziałów. W pierwszym przedstawiono założenia teoretyczne diagnozy resocjalizacyjnej, a w drugim jej założenia metodologiczne. W prezentowanych przez autorkę modelach (tzw. ujęcie komplementarne) zakłada się priorytetowość diagnozy pozytywnej (potencjałów, zasobów) i jedynie uzupełniający charakter diagnozy negatywnej (deficytów, zaburzeń). Rozważania dotyczące modelu diagnozy resocjalizacyjnej kończą refleksje odnoszące się do wyznaczników i specyfiki etyki postępowania pedagoga resocjalizacyjnego, pełniącego funkcję zarówno diagnosty, jak i wychowawcy wspierającego proces wewnętrznej przemiany jednostki niedostosowanej społecznie.

Kobiety i milczenie w "Pervigilium Veneris"

Anna Kucz

Książka jest pierwszą w języku polskim monografią na temat anonimowego poematu Pervigilium Veneris, który doczekał się wielu inspirujących interpretacji literackich, jak i instrumentalno-wokalnych. Przeanalizowanie niezwykłych podobieństw zwrotów i motywów, jakie pojawiają się tak w Pervigilium, jak i w poezji Nemezjana, przyczyniło się do potwierdzenia tezy Monceaux, że autorem dzieła może być Nemezjan, kartagiński poeta tworzący w III w. n.e. Autorka analizuje techniki portretowania bogiń Diany i Wenus oraz sióstr Filomeli i Prokne, zestawiając je z prefiguracjami zawartymi w poematach m.in. Lukrecjusza, Katullusa, Stacjusza i Nemezjana. Przedmiotem refleksji są również enigmatyczne słowa Terei puella oraz Illa cantat, nos tacemus, które nawiązują do motywu milczenia kobiet, mocno podkreślonego w literaturze antycznej.

Doświadczając. Szkice o twórczości (anty)modernistycznej

red. Ewa Bartos, Michał Kłosiński

Publikacja jest adresowana do badaczy literatury zainteresowanych nowymi i odkrywczymi interpretacjami tekstów XX-wiecznych. Zaletą książki jest jej wielogłosowość i zróżnicowanie tematyczne, w jej skład wchodzą teksty zorientowane tak teoretycznie jak i historycznie. Szerokie spektrum interpretacji jakich podejmują się młodzi badacze stanowi ciekawy zapis ich doświadczeń lekturowych (m.in. Samuela Becketta, Jarosława Marka Rymkiewicza, Andrzeja Sosnowskiego, Andrzeja K. Waśkiewicza, Tadeusza Różewicza, Brunona Schulza) związanych z próbą reinterpretacji klasycznych tekstów z perspektywy teorii i filozofii postmodernizmu ze szczególnym zwróceniem uwagi na rolę doświadczenia i egzystencji w literaturze.

Emigracja jako doświadczenie. Studium na przykładzie migrantów powrotnych do województwa śląskiego

Rafał Cekiera, Justyna Kijonka, Monika Żak

Z wielu powodów pierwsze lata po wejściu Polski do Unii Europejskiej nazwać możemy „złotą dekadą polskiej mobilności”. Stopniowe otwieranie rynków pracy państw zachodnich, swoboda poruszania się po Europie, szybko rozwijająca się siatka tanich połączeń lotniczych, czy w końcu dynamiczny rozwój komunikacji internetowej – wszystko to w wydatnym stopniu sprzyjało decyzjom emigracyjnym. W jaki sposób może zmieniać jednostkę pobyt na emigracji? Które obszary egzystencji stają się szczególnie wrażliwe? Jakie lekcje oferuje „migracyjna szkoła życia”? Na podstawie przeprowadzonych badań wśród reemigrantów z woj. śląskiego w książce podjęta została próba identyfikacji różnych wymiarów migracyjnego doświadczenia. Analizując procedury adaptacji i readaptacji, znaczenia przypisywane pobytowi za granicą, ale też jego konsekwencje dla rozwoju osobistego i zawodowego, autorzy poszukiwali mechanizmów uniwersalnych. Ich poznanie może być przydatne dla lepszego zrozumienia fenomenu ludzkiej mobilności. Książka może być także inspiracją dla tworzenia programów integracyjnych – nakierowanych również na imigrantów obecnie przybywających do Polski.

Naukowcy. Osobowość, rola, profesjonalizm

red. Małgorzata Kitlińska-Król, Alicja Żywczok

Obszerną pracę zbiorową dotyczącą grupy zawodowej naukowców współtworzą przedstawiciele nauk społecznych, humanistycznych, medycznych i technicznych, co gwarantuje odpowiednią jakość dyskursu merytorycznego zaprezentowanego w formie odpowiednio sproblematyzowanych tekstów, w których opisano wyniki badań empirycznych i refleksje teoretyczne. Reprezentanci wielu dyscyplin naukowych podjęli badania, koncentrując się na problemach dotyczących sytuacji zawodowej naukowców, między innymi przezwyciężania barier indywidualnych i społecznych oraz uzyskiwania poczucia sensu twórczej pracy naukowej. W tym celu przeanalizowali takie kategorie porządkujące wyniki badań odnośnie do ludzi nauki, jak „osobowość”, „rola”, „profesjonalizm”.   Zasadniczą tezą pracy zbiorowej jest twierdzenie, że nauka nie rozwija się samoczynnie, ale za sprawą ludzi jej oddanych. Naukę tworzą ludzie-naukowcy, więc i w tej profesji obowiązują zasady wspierania człowieka – pracownika naukowego bądź naukowo-dydaktycznego. Realia ich codziennego życia i zmagań (choćby pokonywania ograniczeń biopsychicznych: zmęczenia, znużenia, wypalenia zawodowego) w znacznym stopniu wyznaczają dynamizm pracy naukowej. Twierdzenie to zyskuje na znaczeniu w sytuacji uprzedmiotowiającego traktowania reprezentantów tej grupy zawodowej (raz to – jako wydajnej taniej siły roboczej zasilającej przemysł i gospodarkę, innym razem – jako antidotum na wszelkie epidemie, plagi, kataklizmy, kryzysy, katastrofy, jakie trapią ludzkość). Stan zdrowia, kondycja psychofizyczna czy warunki, w jakich żyją i pracują naukowcy rzadko budzą zainteresowanie bądź troskę społeczną. Główną motywację do zbudowania pracy zbiorowej stanowiła obawa o los tej grupy profesjonalistów oraz skłonienie społeczeństwa do refleksji nad niepokojącymi procesami i mechanizmami sprowadzającymi działalność naukową choćby do produkcji elit intelektualnych. Zacieranie znaczenia działalności naukowej jako idei sprawczej pozytywnej przemiany świata i jako humanizującego programu badawczego może tworzyć zagrożenie dla regionalnej i globalnej inkluzji społecznej. Dotychczasowe publikacje z zakresu naukoznawstwa poruszały zazwyczaj problematykę: nauki jako dziedziny życia społecznego; dydaktyki bądź pedagogiki szkoły wyższej; idei uniwersytetu i etosu uniwersyteckiego; kultury akademickiej; relacji między różnymi podmiotami obecnymi na uczelni: pracownikami a studentami czy doktorantami; polityki w rodzimym szkolnictwie wyższym. Natomiast bardzo rzadko dotyczyły naukowców, a przecież badania nad uczonymi są niewątpliwie podstawowym i niezbędnym aspektem badania nauki. Praca, którą przedkładamy czytelnikom jest adresowana do uczonych reprezentujących wszystkie nauki i subdyscypliny. Polecamy ją również doktorantom i studentom oraz podmiotom współpracującym z uniwersytetem, choćby zawodowo stosującym wyniki badań, zwłaszcza odkrycia, wynalazki, racjonalizacje w określonych dziedzinach praktycznych. Sądzimy, że może okazać się interesująca również dla członków rodzin przedstawicieli tej grupy zawodowej, by lepiej poznali i zrozumieli specyfikę ich trudu badawczego. Do zapoznania się z jej treścią zachęcamy także praktykujących psychologów, pedagogów, nauczycieli, wychowawców, opiekunów i animatorów młodzieży, gdyż diagnozują oraz kształtują zainteresowania poznawcze swych uczniów, by tym lepiej przygotowali ich do przyszłego studiowania i ewentualnego zatrudnienia na uniwersytecie.

Outsourcing w przedsiębiorstwach sektora MŚP. Scenariusz aplikacyjny

Joachim Foltys

Przedsiębiorstwa małe, średnie oraz mikro, tworzące sektor MŚP, są bardzo dynamicznie rozwijającymi się firmami i mają coraz większe znaczenie dla poszczególnych państw (generowanie stanowisk pracy oraz udział w PKB Polski). Wśród metod i koncepcji, które stabilizują funkcjonowanie tego sektora oraz rozwijają go, wymienić należy tytułowy outsourcing, który w niniejszej publikacji stanowi główny obszar zainteresowania. Książka składa się z rozdziałów traktujących kolejno o: identyfikacji sektora małych i średnich przedsiębiorstw MŚP; identyfikacji outsourcingu; outsourcingu w funkcjonowaniu przedsiębiorstw sektora MŚP; scenariuszach aplikacji zastosowania outsourcingu w przedsiębiorstwach sektora MŚP. Warto wspomnieć, że prezentowane w publikacji wyniki analiz opracowano na podstawie badań nad zastosowaniem outsourcingu w losowo wybranych przedsiębiorstwach sektora MŚP w województwach: śląskim, małopolskim oraz dolnośląskim. Badania przeprowadzono na terenach: industrialnym, postindustrialnym, ale także rolniczym oraz turystyczno-uzdrowiskowym. Wykorzystanie zawartych w opracowaniu analiz oraz wniosków co do charakterystyki przedsiębiorstw sektora MŚP, a przede wszystkim co do zastosowania w ich funkcjonowaniu projektów outsourcingowych, pozwoli na wypracowanie zachowań innowacyjnych (pracowników oraz przedsiębiorstw), zwiększenie kapitału intelektualnego przedsiębiorstw sektora (tworzenie grup outsourcingowych) oraz zwiększenie ich odpowiedzialności społecznej.

Reprezentacja nauki o geoinformacji w wybranych językach informacyjno-wyszukiwawczych

Małgorzata Gajos-Gržetić

W książce przedstawiono propozycję aktualizacji słownictwa reprezentującego naukę o geoinformacji w wybranych językach informacyjno-wyszukiwawczych za pomocą autorskiej metody aktualizacji słowników. Metoda ta, osadzona w teoretycznych ramach nauki o geoinformacji, została opracowana do aktualizacji słownictwa różnych dyscyplin naukowych i dziedzin wiedzy, bowiem obserwowany od wielu lat dynamiczny rozwój nauki przyczynia się do powstawania wielu nowych terminów, które – po zaakceptowaniu przez środowisko użytkowników posługującymi się nimi – zaczynają pojawiać się w publikacjach naukowych i fachowych. Aby poprawić jakość opisów tych publikacji w katalogach i bibliograficznych bazach danych, niezbędna jest efektywna metoda aktualizacji słownictwa języków informacyjno-wyszukiwawczych stosowanych do ich indeksowania. Badaniami objęto wybrane języki trzech typów języków: języków haseł przedmiotowych – język haseł przedmiotowych KABA, języków deskryptorowych – tezaurus GEMET, języków słów kluczowych – język z systemu SYNABA. Książka jest adresowana do pracowników naukowych, doktorantów oraz studentów zainteresowanych reprezentacją dyscyplin naukowych i dziedzin wiedzy w językach informacyjno-wyszukiwawczych oraz metodami (technikami) aktualizacji słownictwa.

(Auto)refleksja pedagogiczna nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej. Wgląd w praktykę

Beata Oelszlaeger-Kosturek

W monografii „(Auto)refleksja pedagogiczna nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej. Wgląd w praktykę” ukazano teoretyczne, metodologiczne i empiryczne aspekty codziennej pracy nauczyciela na I etapie kształcenia. Praca dotyczy swoistej refleksji i autorefleksji nauczyciela, który na co dzień powinien umieć optymalnie zaprojektować, zaplanować i zorganizować, a następnie zrealizować, skontrolować i ocenić nie tylko pracę uczniów (w ramach procesu nauczania-uczenia się), ale i swoją własną. Podjęto próbę ukazania nowego ujęcia refleksji i autorefleksji nauczyciela w kontekście teorii uczenia się przez działanie Wojciecha Kojsa i ukazanej w jej ramach istoty działania badawczego podmiotu.

Technologia wytwarzania i właściwości multiferroikowej ceramiki typu PFN

Dariusz Bochenek

Praca ma charakter zarówno technologiczno-eksperymentalny, jak i badawczo-aplikacyjny. Prezentuje stan badań ceramicznych materiałów ferroelektromagnetycznych. Multiferroikowy materiał PFN został poddany dokładnej analizie (pod względem technologicznym), której głównym celem było zmniejszenie jego przewodnictwa elektrycznego i strat dielektrycznych oraz wyeliminowanie tworzenia się fazy pirochlorowej przy zachowaniu wysokich wartości przenikalności elektrycznej i właściwości magnetycznych. Niniejsza praca adresowana jest do osób zajmujących się procesem technologicznym i możliwościami aplikacyjnymi nowoczesnych materiałów ceramicznych o właściwościach multiferroikowych (materiały inteligentne), a także do studentów i magistrantów kierunków technicznych (inżynieria materiałowa). [21.11.2012] 

The economic awareness of the young generation of Visegrad countries. A comparative analysis

red. Urszula Swadźba

Książka jest rezultatem wspólnych badań naukowców 4 krajów Polski, Czech, Słowacji i Węgier, co wyróżnia ją spośród innych. Celem niniejszej publikacji jest zdiagnozowanie stanu świadomości ekonomicznej młodego pokolenia krajów Grupy Wyszehradzkiej i odpowiedź na pytanie: Na jakim etapie kształtowania się świadomości ekonomicznej pozostaje młode pokolenie w krajach Grupy Wyszehradzkiej? W jakich obszarach świadomości ekonomicznej (przedsiębiorczości, pracy, konsumpcji)  młode pokolenie poszczególnych krajów wykazuje większą aktywność? Jakie są podobieństwa, a jakie różnice w poszczególnych obszarach świadomości ekonomicznej młodego pokolenia krajów V4? Odpowiedź ta została udzielona w niniejszej książce poprzez analizę przeprowadzonych badań socjologicznych wśród studentów wyższych uczelni czterech krajów partnerskich Polski, Republiki Czeskiej, Słowacji, i Węgier. Zostały one przeprowadzone i wsparte finansowo w ramach Visegrad Standard Grant: „The economic awareness of the young generation of Visegrad countries” nr. 21420008. Brali w nich udział partnerzy czterech uczelni : Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Uniwersytetu Palackeho w Ołomuńcu (Republika Czeska),  Uniwersytetu Konstantyna Filozofa w Nitrze (Słowacja) i Szent Istvan University w Gódólló (Węgry). Dodatkowo badania również przeprowadziły pracownice Katedry Socjologii Uniwersytetu Ostrawskiego (Republika Czeska). W monografii najpierw omówione są założenia teoretyczne badań. Przedstawiona jest definicja i rozumienie świadomości ekonomicznej oraz metodologiczne podstawy badań. W następnych rozdziałach, zgodnie z modelem teoretycznym badań Autorzy przedstawiają: system wartości i wiedzę ekonomiczną studentów, wartość pracy i jej cechy,  mobilność wewnętrzną i zagraniczną w celu podjęcia pracy, przedsiębiorczość, wartość pieniędzy i oszczędności, postawy wobec bogactwa i biedy oraz konsumpcję. Autorzy dokonują analiz przekrojowych,  każdy z nich przedstawiając swój fragment badań, analizuje odpowiedzi respondentów wszystkich krajów V4. W Zakończeniu zarysowany jest syntetyczny stan świadomości ekonomicznej młodego pokolenia krajów V4. Urszula Swadźba – dr hab., profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Śląskiego, kierownik Zakładu Socjologii Ogólnej. Studia socjologiczne ukończyła na Uniwersytecie Jagiellońskim, prace: doktorską i habilitacyjną obroniła na Uniwersytecie Śląskim. Zainteresowania badawcze to: socjologia wartości (rodziny, religii, a szczególnie wartości pracy); socjologia pogranicza, socjologia społeczności lokalnych, problematyka śląska. Autorka kilkudziesięciu artykułów o tej tematyce. Najważniejsze publikacje to: Śląski etos pracy. Studium socjologiczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2001 oraz Obraz Niemców w oczach młodzieży pogranicza kulturowego. Studium dynamiki zmian na przykładzie Głogówka. Katowice–Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski, 2007. Pod jej redakcją powstało również sześć innych publikacji. [09.10.2012]

Studia Politicae Universitatis Silesiensis. T. 7

red. Jan Iwanek, Mieczysław Stolarczyk, współudz. Rafał Glajcar

W kolejnym, siódmym już, tomie prezentowanej publikacji zgromadzone prze Redaktorów teksty zostały pomieszczone w dwóch blokach tematycznych „Myśl polityczna” i „Systemy polityczne”. W dziale pierwszym przedstawiono S. Staszica ewolucję poglądów o narodzie z zaznaczeniem jego skłonności do eksponowania modelu etniczno-językowego (T. Matlęgiewicz), wypływające z neoeuroazjatyzmu myśli L. Gumilowa na temat tatarsko-mongolskiej spuścizny Rosji (M. Gołąbek), z kolei analizę mechanizmów dwóch rewolucji (francuskiej i bolszewickiej) przeprowadził P. Jędrzejczyk. W dziale drugim teksty dotyczące systemów politycznych państw Europy Środkowo-Wschodniej – przejście od dyktatury do demokracji na przykładzie pięciu państw byłego bloku wschodniego (S. Kubas), kwestie przenoszenia przez wyborców poparcia na dotychczasowe ugrupowania opozycyjne porusza J. Wojnicki, a A. Czyż porównuje modele funkcjonowania samorządu terytorialnego w państwach środkowoeuropejskich, które weszły do UE. Analizę procesów przyspieszających rozpad Federacji Jugosłowiańskiej prowadzi K. Krysieniel. W ostatnim tekście M. Borski przedstawia czeską ideę nieimitowania demokratycznych rozwiązań zachodnioeuropejskich, a odwoływania się do wzorców z okresu Pierwszej Republiki Czeskiej. Całość zamykają recenzje dwóch publikacji i sprawozdanie z seminarium naukowego.

Czytaj po polsku. T. 18: Gustaw Morcinek:

Zaadapt. i oprac. Jolanta Tambor, Tomasz Gęsina

Ukazujące się w serii Czytaj po polsku. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego opowieści o Skarbniku, opracowane przez Jolantę Tambor i Tomasza Gęsinę, są skierowane do osób uczących się języka polskiego na poziomie podstawowym (A1-A2). To tom zawierający teksty dotyczące problematyki regionalnej, bardzo rzadko prezentowanej cudzoziemcom. W opracowaniu wykorzystano dwa utwory: O tym, jak górnik Maślok kramarzył ze Skarbnikiem Gustawa Morcinka oraz O Skarbniku, duchu kopalni ze zbioru Baśnie i legendy polskie. Wszystkie zadania opierają się na materiale gramatycznym i leksykalnym użytym w obu tekstach. Z publikacji mogą korzystać zarówno studenci, chcący samodzielnie doskonalić swój język, jak i nauczyciele podczas pracy z grupą lektoratową, a także polscy odbiorcy, zainteresowani literaturą polską, którzy chcą kształtować kompetencje językowo-kulturowe w zakresie języka i kultury polskiej. Książka została przygotowana z uwzględnieniem standardów egzaminacyjnych Państwowej Komisji ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.

Romanica Silesiana. No 8. T. 1: Constructions genrées / Gendered Constructions

Zuzanna Szatanik

Motywem wiodącym prezentowanego numeru Romanica Silesiana jest problematyka gender, wciąż wywołująca także w środowisku akademickim żywe dyskusje, o czym świadczy wyjątkowo duża liczba zgłoszonych do przyjętego tematu szkiców. Z tego też względu numer obejmuje dwa tomy, w których artykuły uporządkowano według kryterium językowego: tom 1 zawiera teksty francuskie i angielskie, tom 2 – hiszpańskie i włoskie. Wśród przedstawionych w niniejszym tomie zagadnień, podejmowanych w kontekście literaturoznawstwa, historii sztuki oraz antropologii kultury, można wyróżnić kilka grup tematycznych, takich jak: płeć w debatach parlamentarnych i dyskursie prawnym, gender jako pojęcie socjologiczne, koncept abiektu i cielesności, erotyki i seksualności, konstrukcje kobiecości i męskości, transgresja norm społeczno-kulturowych i obyczajowych.

Geographia. Studia et Dissertationes. T. 35

red. Tadeusz Szczypek

W poszczególnych artykułach kolejnego tomu niniejszego wydawnictwa seryjnego autorzy zaprezentowali m.in.: wyspy piaszczyste w dolinach rzecznych (na przykładzie doliny Prypeci na Polesiu Białoruskim), potencjał rolny Białorusi i jego zrównoważone wykorzystanie, metropolizację w konurbacji górnośląskiej, a także uwarunkowania i konsekwencje przemian społeczno-gospodarczych Czeladzi.

Знак и значение. Семантика предсказаний в знамениях, повериях и приметах / Znak i znaczenije. Siemantika priedskazanij w znamienijach, powierijach i primietach

Piotr Czerwiński

Na materiale przepowiedni odzwierciedlonych w zabytkach literatury staroruskiej (Słowo o wyprawie Igora, Powieść minionych lat), jak również niektórych rosyjskich ludowych wróżb i przepowiedni, dokonywana jest analiza i charakterystyka interpretującej części określanego w przepowiedni znaku-obrazu. Wybrany aspekt zakłada wyłonienie stojącego za intuicyjnie interpretowaną wiedzą o świecie konceptualnego systemu, którego fragmenty i części powinny stanowić jednostki semantyczne zarówno uświadamiane, jak i nieuświadamiane przez przedstawicieli danej tradycji mentalnej.

The House of Vasa and The House of Austria. Correspondence from the Years 1587 to 1668. Part I: The Times of Sigismund III, 1587-1632, Volume 2

Ed. by Ryszard Skowron in collaboration with Krzysztof Pawłowski, Aleksandra Barwicka-Makula, Miguel Conde Pazos, Paweł Duda, ...

Publikowana korespondencja ukazuje wymiar współpracy i wspólnoty interesów dynastycznych, politycznych, kulturowych i religijnych pomiędzy Domem Wazów i Domem Austrii. Stanowi bazę dla analizy wzajemnych relacji pod kątem powinowactwa, emulacji i rywalizacji. Edycja listów tworzy pewnego rodzaju katalog ukazujący rolę i tożsamość Wazów w rozległym europejskim kontekście kulturowym i politycznym i może stanowić punkt wyjścia do dalszych studiów. Jednym z najważniejszych instrumentów za pomocą którego możemy obserwować i analizować te procesy są listy jakie między sobą wymieniali członkowie obu dynastii. Listy królewskie z podpisem, pieczęcią i ich treścią są trwałym świadectwem obecności i roli Polski w europejskiej kulturze w epoce nowożytnej.

"Rodzina suwerenna - Kościół domowy". W nurcie współczesnej myśli prawnej Kościoła powszechnego i Kościoła w Polsce

Andrzej Pastwa, Wojciech Góralski

Oddawana do rąk Czytelnika książka pomyślana jest jako pomoc mająca służyć pogłębieniu znajomości rodziny jako instytucji, której pomyślność niesie z sobą „szczęście osoby i społeczności ludzkiej oraz chrześcijańskiej”, jak to wyraził Sobór Watykański II. Publikacja ta, ukazująca rodzinę jako byt suwerenny i Kościół domowy, sytuująca się w nurcie współczesnej myśli prawnej Kościoła powszechnego i Kościoła w Polsce, zawiera sześć rozdziałów poświęconych fundamentalnym problemom i kwestiom dotyczącym różnych aspektów owej podstawowej komórki życia społecznego, wyrastającej na gruncie małżeństwa, które Jezus Chrystus podniósł do godności sakramentalnej. Badania, skoncentrowane wokół wzorcowej idei Kościoła domowego – i zarazem uwzględniające prawdę o instytucji rodziny jako „związku naturalnym, pierwotnym w sto­sunku do państwa czy jakiejkolwiek innej wspólno­ty” (Karta praw rodziny) – w pełni potwierdzają hipotezę o paradygmatycznej roli wymienionej idei w poszukiwaniu dróg i środków skutecznej hic et nunc ochrony/promocji rodziny i jej niezbywalnych praw. Do takich wniosków upoważnia zawarta w książce próba odpowiedzi na pytanie, jakie faktory rzeczywistości pastoralnej w Polsce pozwalają patrzeć na przyszłość rodziny z nadzieją i jak – korzystając z „narzędzia”, jakim jest synodalna duszpastersko-prawna odpowiedzialność za podstawową komórkę Kościoła i społeczeństwa – wzmacniać dostrzegane pozytywne trendy. Autorzy wyrażają nadzieję, że praca ta pomoże – w jakiejś mierze – w pogłębionym spojrzeniu na instytucję rodziny oraz jej misję w Kościele i w świecie, a także zachęci do podejmowania działań zmierzających do jej ochrony przed współczesnymi zagrożeniami.